1 A CARTELLA
==========================
Di Umberto Amato
( la scena si svolge in una stanza ben arredata,che, denota una certa agiatezza del proprietario.Inizia con la presenza del padrone di casa Calogero ed il suo amico dinfanzia Puddu che stanno giocando a carte,parlando ogni tanto del pi e del meno .rivangando i vecchi ricordi.)
Calogero : Pecci Puddu,u sta virennu com ni finiu?
A ma travagghiatu tutta na vita,j uora
Facemu i pinsiunati binistanti!!
Puddu :-Iai raggiuni Cal,a ma crisciutu nsemi
J nunnni putemu lamintari!!!!
In giovint,na ma fattu ri cotti e di cruri!
Mih.!!!quannu mi rioddu tutti lavvinturi
Amurusi ca ma passatu, ancora ma rriz-
Zunu i carni!!!Ma tu tu ricordi chi tipu di
Malacanni ca ierutu??Miiih!!!na fimmina
Nun s scagghiava cu tia!
Ma chi cci facevutu???
E j ma voaccuntintari ro scartutu!!!
CAL - : Ohu!!!! Possibili ca sinu a oggi nun ta
Pututu ttrasiri da testa ca j era e sugnu
Di nautru pianeta?????
Avevu i miei metodi,j sulu accuss mi
Cascavunu ne peri!!!
PUD - : Si!!!!tannu!!!! no uora!!!!ormai tarritirasti
Cad to tana!!!j a stutasti tutti cannili
Specialmente di quannu mossi to muggheri
CAL - : Puddu!!! Ma chi st ncucchiannu???? 2
Viri che cannili sempri Addumati
Sunu!!!j comu sbambunu quannu sentun
Ciauru di sarbaggiu!!!
Viri ca j,na vota a simana sacciu unni
Sastutunu i cannili!!!j chissu m basta!
Puddu!! Tu cunfidu a ttia sulu picch semu
Comu a ddu frati,j nun vogghiu ca sa
Sapiri in giru!!Mi raccumannu!!picchi
Sen i me figghi ma fanu viriri cchi niura
Ra mezzanotti!!!Si scantunu cu j dilapidu
Tutti i m propriet j a iddi nun cha
Resta nenti!!Comu suddu avissunu fattu
Iddi ca funcia!!!!
PUD. - : A certu i propriet sunu assai!!!senza
Cuntari ddu bellu palazzu ca jai a sei
Piani,ddu vignetu can un finisci mai ca
Fa vinu ca tu mha fattu assaggiari,j ppoi
Sta palazzina cu tutti stinquilini !!!
Iautru ca pinsioni. ca pigghiu j!!!
Sulu ppe sigaretti ma bbastano!!!!!
Ma nun mi lamentu !!pi llo menu nun
Iau a nuddu ca mi tira i peri!!!
CAL. - : Pudduma chi st ricennuviri ca
Quannu sncumincia a ddivintari vecchi,
facemu a tutti mpacciu!!!
I m figghi venunu.cc tutti i simani
Specialmente ,a fini misi,quannu a na
3 Paiari i bullette ra luci ri lacqua condo-
Minio e quannu scadunu i cambiali!!!
PUD. - Ma picchi???nch ccattasti na casa
Allunu!!! Chi vanu ciccannu ancora?
Voddiri ca quannu tinni stonni tu cha
Restano tutti cosi a iddi,raccuss sunu
Cuntenti!!!!!
CAL. - : A quali .quali .I viru a tutti da
Faccia ..ogni vvota cavenunu cc!!!
Poi i beddi de maritipari can a fattu
Laccoppiate vincenti!!!A unni i ienu a
Truvari???Mi parunu ttri bicchini cas-
Pettunu ca j stiru i peri!
Ttoooh!!!!!ma j sta soddisfazioni nun
Ci rugnu n uora e ne mmai!!
A na moriri prima iddi nsuppilu ..
nsuppilu Prima ca sastutunu a mmia!!
PUD. - J a ttiasu si mali pinseri ca ti fanu
Cascari malatu!!!
CAL. - : Miiha propositu di malatei mi st
Riurdannu ca aia telefonare o m dut-
-turi,Pampinedda,tu riordi,ca jucavumu
Nsemi ri picciriddi.
Picch a simana passata ma j duvutu
Fari ncuntrollu generale..ma n picch
Mi sinteva mali!!!!Sulu picch durante
A notti mi faceva mali u ciancu ca poi
Sibbeni u duluri mi finiuppi sicurezza
4 I ddo dutturi.
Aoh!!megghiu di Pampinedda nun nni
Canusciu dutturi!!!!
Taffuvuraria chissa pareva na visita
Spaziali.mi cuntrull ncuminciannu
Di llugna de peri.sinu capiddi ra
Testa ultrasonitacchi..di intra e di
Fora!!!
Puddu!!aspetta nattimu,ca ci telefunu
Picch stamatina ma v mannari ca
nfimmera i risultati.
(si reca al telefono e chiama lostudio)
Nenti.Pampinedda nun c in sviz-
Zera per un convegno..viri quantu j
Famoso raccuss..sta vinennu a nfir-
Mera pi puttarimi i risultati.
(nel frattempo bussano alla porta ed entra linfermiera con
Una busta grande nelle mani)
Infermiera - : Buon giorno! Sig.Calogerodato
Ca u dutturi a duvutu partire..m
Raccumannatu di puttarici sta car-
Tella unni ci sunu tutti i risuttati
Da visitaddocu intra ci sunu ma-
Cari tutti i spiegazioni.
Miih!!!Sig Calogeronun aiu mai
Vistu dutturi,cu tutta sta primura
Pi partiri,pareva ca u ssucutavuni
I cani rraggiati,parsi llampo dopu
5 Ca mi resi sta busta!!!
CAL - : V ddiri ca iera in ritardu cu
Laereo..chi cci voli fari!!!
INF. - : J mi nni staiu iennu,u duviri miu
Ai fattu!!!!Arrivederci!!!!!!
PUD. - : Cal!!a mmia sta primura di Pam-
Pinedda,nun ma cunta giusta!!
Ci runa a busta a nfimmera j scap-
Pa.Cca mi pari ca cc puzza di
Abbruciatu!!!!j tu,javi mezzura ca
Sta taliannu ss busta j ancora nun
Tha dicisu di rapilla!!!!
CAL. - : Ohu!!!miiih !!u sai ca nun u sapeva
Ca s cchi curiusu ri na fimmina!!!
(Calogero ,apre con delicatezza la busta ed incomincia ad
Uscire piano piano lastre radiografiche e altri fogli che
Incomincia a leggere a fior di labbra,e ,man mano che segue
La lettura incomincia a sussultare e sbiancare in volto,
Buttando lultimo foglio sul tavolo senza profferire parola)
PUD. - : Cal.chi f.chi ti st pigghian-
Nu ncoppu,..parra..parrac liggiu
-tu??Rammi cc ca leggiu j..ca
Nun sugnu ntirissatu!!!!
(Puddu,prende il foglio ed inizia a leggere)
Miih!!!cca ci sunu paroli ca parunu
Straneri!!Iddi suli i sanu leggiri
Aspettaaspetta.. cc..ncuminciun
Chiddi in talianu ecco <<Trattasi di
6 Un carcinoma maligno al fegato,in
Stato avanzato,che col passare degli
Anni in metastasi,cio,sta colpen-
Tutti gli altri organi,pertanto non
Operabile,alla luce delle conoscen-
Della medicina moderna.
P.S: Prospettive di vita al massimo
Mesi 6>>
Miih!!!Cal!!!Comu po esseri..unu
Comu a ttia,sanu e cchinu ri vita ca
Sa rridduci accuss!!!!
CAL. - : Puddu!!!nun parrari cchi!!!chissi
Sunu pugnalati j rose profumate
Pi tutti i m parenti ca stanu affacci-
Ati de finestri pi vviriri a mmia ca
Passu da strada stinnicchiatu intra
Na cassa di mortu.
Ma j stu saziu nun chu rugnu a
Nnuddu.
Tutti cosi mammuccu prima ca
Stiru i peri. E tu ,Puddu,mha
Ggiurari cca!!ca nun tha nesciri
Mancu na parola ra ucca cu nnud-
du sen u carcimona tu nficcu a
Ttia nda ucca!!!ha capitu?????
PUD. - : Ma chi st ricennu Cal,mutu comu 7
npisci ai statu sempri che segreti t.
Uora,sha fattu taddu,j megghiu ca
Mi nni vaiu,sen a mo muggheri cu a
Senti!!ca chi gghionna passanu j
Cchi rretica addiventa,sadda calafici
Arrivederci ,Cal,nun ti priuccupari
Ca chissi su cosi ca passunu!!!
CAL - : Si!!!raggiuni iai ,passunu..passunu
Sulu quannu sugnu urricatu!!!!!!
( Calogero si accinge ad uscire,perch deve andare a ritirare
La pensione.E,poiche non vuole lasciare la casa sola.dato
Che aspetta la bombola di gas,chiama la vicina di casa,donna
SARA,che era comare di sua moglie la quale,da quando
Morta la moglie di Calogerogli tira il filo,poich signorina
Grande che non si mai sposata)
Cummari Sara.o cummari Sara!!
Pu veniri nmumentu cc!!!
(Sara appare sulla porta tutta sorridente,pensando fra s e s
Che il suo momento fosse arrivato finalmente)
SARA - : Calogerocc sugnua tua
Completa disposizioni..cumannimi!!
tu u sai ca appena fai nfriscu j
Sugnu sempri sullattenti pi ttia!!
CAL. - : Riposuriposuca cc nun semu
nCaserma,pecci..stai calma e soru!
Thaiu chiamato picch ai nnesciri
J siccome avissi a veniri chiddu pi
Puttarimi a bombola do gas.
8 Cca ci sunu i soddi cha pai j ppoi
Tarritiri in bon ordine a to casa.
A capitu??
SARA - : Ai capituai capitusulu ca
Mavissi piaciutu chiossai ca ristava
Cc ,tavissi priparatu npocu di man-
Giari,tavissi arrizzittatu pocu di
Rrobbi nde cassetti,ca cca intra pari
Mmagazzinu de pizzari.
Comu si viri ca cc ammanca na fim-
Mina di casa comu a mmia pa assis-
Timariti npocu comu Ddiu cumanna!
CAL. - : Nun ti preoccupari.ca j assistima-
Tu bbonu sugnup festi e p sima-
-nij..intra npocu ri tempu pi sem-
-pri.pecci fai chiddu ca thaia rittu
J nun parrari cchi..ca stamatina
Iau i uredda utati..a capitu?????
(Calogero esce,mentre Sara si siede pensando a quello che
Aveva sperato sin dopo la morte della comare)
SARA - : (pensando a voce alta)Ma comu aiu a ffari pi
Fallu cascari nda riti.a vogghia ca
Mi smuffiu..cetti voti aiu arrivatu o
Puntu di fare a sciantusama quan-
-nu mai..j iauru comu narancia ama
-racettu ca su mi sistimassi cu iddu
9 Putissi campari cu na jamma supra
Lautraputissi fari a signura,ma..
Tempu ciau a ddari ca prima o dopu
Ai fari maturari!!!!!
(nel contempo bussano alla portaed entra la Signora Titina,
cognata di Calogero e sorella della defunta di costui)
TITINA - : Biiicummari Sara!!!j vui chi ci fa-
Citi cc??A storariu navissuvu stari
A vostra casa a spurigghiarivi i fa-
-cenni intra????
(Sara,vedendola come unintrusa e temibile concorrente nei
Riguardi di Calogero,le risponde con fare infastidito)
SARA - : Cettu..vicina di casa sugnu cu Calo-
gero j C U M M A R I macari
Nun suluvostra soru,prima di mo-
-riri,si raccumann a mmia sula ,ca
A so maritu,nun ci o mancari nenti
E j cc sugnu per ogni suo
D-e-s-i-d-e-r-i-o!!!!a ta capitu..o n
TIT - : Bi!!!!!e chista chi j a marunnuzza
Ro scogghiu ca esaudisci tutti i
Disideri!!!!!
Cummari Saraviriti ca i disideri si
Esaudisciunu in famigghia e no ca
Ggenti stranachissu mi rissi mo
Soru prima di irasinni.
Percimittiti u cori npaci ca cu m
10 Cugnatu,a precedenza j mmia,su
Iddu savissi a dicidiri!!!
J ppoi vi ricu na cosa,sempri chiac-
Chiri ra genti sunu,sana misu a diri
Ca ri quantavi ca mossi m soru,
nun ca ristatu siccu!!!!
Ogni simana,sempre u stissu jornu,
sempre a stissa ura,v arrifriscarisi!!
J nun vi ricu cchi nnenti!!!!
Scuddatavillo!!!!!!!
SARA - : Senza jabbuma comu vi putiti
Mettiri nparenti da ucca???
Iavi raggiuni u proverbiu ca dici
:quannu a jatta nun arriva o laddu ,
rici ca j rangidu!!
J vui raccuss siti!!!
Itavinni sen mi nni vaiu j!!!!
TIT. - : Siimegghiu j!!!avemu ancora
Tempu pi discurrilla!
Ricitici a m cugnatu ca passai ri
Cc!!!!
SARA - : Siii! Uora ci mettu piscrittu ra ccu
Ss nun su scorda!!!
(rimasta sola Sara,si sente un turbinio nel cervello e inizia a sparlare)
Vaddati signuri mei,sta fimmina ..
A quali fimmina..chista nu riavulu j!
11 Ma chi sa mmisu nda testa???
J iavi na vita ca a Calogero ci staiu
Iennu rappressu,j uora veni chista
Ca nun ha cuntatu mai j u pritenni
Pi dirittu di parintela!!!
Ma quannu mai nun si nni parra
Propriu!!!
(Nel frattempo entrano Anna e Fiorella,figlie di calogero)
ANNA - : Buon giorno ,cummari Sara,m
Patri..unn da intra?
SARA - : No..nun c ..je sciutu j ma las-
Satu a mmia cc caspettu a chiddu
De bomboli!
FIORELLA-: Rimmi na cosa Sara! Tu a m patri
U viri tutti i jorna,veru???
SARA - : Ma picchchi successi?? J nenti
Ci aiu fattuj pp a me casa e
Iddu pa so casa!!!Innuccenti sugnu!
FIOR. - : Maah!!!chi cosa ha capitu?
J ti stava ricennu ca datu ca u viri
Tutti i jorni,pi ccasu avissutu vistu
Suddu dda facci si viri stracangiatu
Su j pallidusu cci spuntatu
Qualchi budda de frazzi..de manu?
SARA - : Picciriddi..ma chi stati ncucchian-
Nuvotru padri sta scuppiannu di
12 Saluti..a quali pallidu e pallidu,
chiddu sinu a stamatina pareva
gnadduzzu ca cicca isata, j.
Amara a ccu ci capitava ri sutta,
picch..j sempri ngazzatu friscu!
Sulu ju ci pozzu cummattiri
M raccumann a votra matruzza!
FIOR. - : Senti a mmiappi ccasu n asti jorni
venutu u dutturi cc ??
SARA - : Ohuu!!ma picchi tutti sti dumanni?
Pi casu u vuliti viriri malatu??
Vaiu rittu ..ca j sanu comu npisci
A parti ca j sempri scurbuticu!!
ANNA - : (rivolta alla sorella) Ma si sicura ri chiddu ca
Ntisu o su i malilingue ,ca .pi invidia
O iautri cosi sa na misu na ucca??
SARA - : Ohu!!! J nun vogghiu sentiri cchi
Nenti!!!Minni staiu iennu ca iaiu
Cchi ffari!!Ddocu ci sunu i soddi da
Bombola. (esce)
FIOR. - : Senti..a soru..di unni arriva ssa nu-
-tizia j fonti sicura,picch tutti i
Nutizzi ca aiu avutu di ssa funtana
Bboni o tinti sempri a na iutu a cop-
-pu sicuru ,e j ci criru!!
Allura,pi essiri sicuri,facemu accus-
13 Si. Tu,chiama a Rosa e ci rici ca
Veni cc cu so maritu e chiama puri
A t maritu,ca j mentri chiamu a m
Maritu j u fazzu iri nda signura
Rachela,a muggheri di mbari Puddu
A porta cc,raccussi facemu facci di
Prova.
ANNA - : Bella pinsata a soru.picchi,suddu
A cosa j vera,cc ppi forza di cosi a
Ma fari ncunsigghiu di famigghia!!!
Prima ca ritorna pap!!!
(nel frattempo,bussano alla porta ed entra la zia Titina)
TITINA - : Biii!!!! I m niputeddi ci sunu cc!!
Vostru patri,nun ha riturnatu???
Cu sapi unni ci luci u pilu!! Iaiu
Limpressioni ca vicchiania ha sta
Pigghiannu co cori allegru!!!
Certu sempri accussi ha statu
Macari quannu campava m suruzza!
(Intanto arriva la sorella Rosa ,accompagnata dal marito Santino
ROSA - : Chi f???chi successi???comu mai
Sta riunioni di famigghia??
SANTINO-:Menu mali ca stamatina sugnu di ri-
-posu,raccussi pozzu assistiri a sta
Bella riunione!!Ma mi pari ca ancora
Ci mancano iautri personaggi!!
14 I vostri mariti,unni sunu? Pi ccasu
Sunu,o travagghiu??
Uora pi sapiri a nutizzia,certu ca a ma
Spittari a iddi!!No??
ANNA - :Assittativi,..assittativi docu.. j nun
Aviti primura,picchi a cosa comu
Interessa a niautri ,interessa macari a
Vuiautri,perci stati calmi j cueti!!
TITINA - :Ancora nun aiu capitu nenti,ma iau
Limpressioni ca cca a cosa seria j!
Ah!!ricitimi na cosa!!nun ,ca a vostru
patri
ci successu quarcosa j viautri
Stati facennu i ntontiri ??
Picch, cu iddu,va bbeni,ca semu cug-
Nati,ma semu comu frati e soru.
( in quel momento entra Sara che ha ascoltato lultima frase)
SARA - : Mah..vadda chi sentunu aricchi mei
Iddu j frati franciscanu e idda j na
Soru carmelitana!!!
Ma facitimi u piaciri Signura Titina,
chiss ci putiti cuntari e vostri nipu-
-ti can un vi canusciunu comu vi canu-
-sciu j!!!
(intanto fa il suo ingresso Turi,marito di Anna,con una battuta
Fuor di luogo)
TURI - : Nun criru carrivai in ritardo!!! 15
Quannu ncumincia sta festa??
ANNA- : Tu sempri u solitu sciamunitu a essiri!
Assettiti dcu j nun napiri ucca,ca
Quannu parri tu,inchi sempri a pignata
Ppi tutti i fissarie ca rici!!Mutu e
Cuetu ta stari,ca cc i cosi seri sunu!!!
FIOR. - : M maritu,jaiu limpressioni,ca j
Cchi rimbambitu di t maritu!!
Javi du uri ca ci telefonai pi veniri cc
Ca signura Rachela j ancora nun si
Arricogghi,pare cavissi mannatu fora
Paisi,quann dcu rarreri a cantunera
ROSA - : Ma chi ccentra a signura Rachela
Quannu prima mha ta rittu,ca chista
J na riunioni stritta di famigghia!
SANT. - : Rosa!! Nun criru ca v sapiri a sorp-
Resa prima di rapilla??
ROSA - : zzittiti macari tu,ca pi scemenza ci
Vinci tu contru e tocugnati!
TITINA - :Maj,pari ca u sapeva quannu vi mari-
Tastuvu ,ca facistuvu a gara cu sa
Pigghiari u maritu cchi sciamunitu!
Puttamula o curtu!!raggiunatala e
Viremu di cch si tratta,ca uora veni
16 Vostru patri Calogiru,cappena vi
Viri tutti ccncoppu ci pigghia!
FIOR. - : Cu ca iavi primura si nni po gghiri
Niautri stamu aspittannu a ucca da
Verit ca si pessi cu ddu ntrunatu di
M maritu!!
TITINA - :Sentij..primura nun c nnhaiu j
Di cc..nun mi movu!!
TURI - : Nun e ca mappizzari a jurnata cca
Ju,jaiu i mo chiffari je nun naiu
Tempu ri peddiri cu quattru fimmini
Cajettunu vuci,comu si forrunu a
Piscaria!!Anna..ju mi nni staiu jennu!
ANNA -:A ttia,thaia rittu,ca ta stari assittatu
Ddocu,mutu e sozzu,picch tu comu
O solitu nun capisci nenti!!!
Ancora nun t trasutu nda testa ca
chista je nna riunioni dimportanza
capitali.Cca sha dicidiri u futuru de
nostri figghi e principalmente chiddu
nostru!Pecci,pezzu di babbu,asset-
titi j nun ciatari!!!!
SANT. - :Turi!! Assettiti..ca ti finiu comu a
Pacchiottu!Aviri npocu di pacenza,
aspetta ca veni Cuncittulu,cia ddari
u tempu ca veni di Roma,cagghiutu
a pigghiari a ucca da veritaj a porta
cc!!!Raccuss,finalmente sapemu
sti gran nuvit dIMPURTANZA
CAPITALI!!! (risate di Santino)
ROSA - : Santinu!!a nun ti cci mettiri macari
Tu! Niautri stamu ugghennu j tu.o
solitu to,ti metti a babbiari!!
TITINA -:
Chiuttostojavi ddu uri ca riciti ca
Stati aspittannu sta ucca da virit!
Mu vuliti riri,na vota ppi sempri di
Cchi si tratta?
ANNA -: J..uora vu ricu jraccussisiti tutti
Cuntentim.. patri..iavi..
TITINA -: ahaa..ma o parsu chi iera u fattu!! X
A chissu..u sapemu ca iavi fimmini!
J..nun ci nni mancunu..cch soddi
Ca iavi!!!!
A vostru patria ta lassari iria unni
Ci laviti locchi??No picchi j me
Cugnatuj no picchi iavi na certa
Et ..ma chiddu sempri nominu j..
Prestante..cittrignu ..u ricu j ca iau
Esperienza j.
SARA - : ma picch..cummari Titina ..pi ccasu
A ta tastatu ssu citru ? 17
TITINA- : Vi vuliti stari muta!! Vui nun aviti
Dirittu di parrari,picch siti strania
J nun siti di famigghia!!
Uora..unnerumu arrivati?? Ca chista
Mha fattu perdiri u filu do discussu
..,aha.. ndi votru patri!!
Viautri ..u canusciti comu patri e n
Comu ominu comu u canusciu j!
ROSA - : Ma..zia..chi vvo riri,ca c qualcosa
Fra tia e m patri??
SARA - : Assa locu!! Chi nni mancavunu scec-
Chi a fera!!!!!
TITINA - : Vaiu rittu ..ca vui nun vata mmiscari
Ndo riscussu nostru,picch nun ci tra-
Sitijavi na vita ca siti sempri ca
Ucca aperta,aspittannu ca sta ficu si
Matura pi putilla addinticari s c u-r
d-a-t-a-v-i-l-l-u!!!!
Rosa..j cu to patri nun avemu nenti
Di spattiri,sulu ca si senti diri in giru
Ca faffallia npocu,cio comu na fa-
Falla ca ci piaci appuggiarisi supra
Tanti fiorellini,ca cc ..stu paisi j
Npratu in fiore,tuttu lannu!! 18
Perci..nun vallammicati ca vostru
Patri,iavi a testa supra e spaddi j nun
Si fa ncantari di n-u-d-d-u!!!!
(profferendo lultima parola guarda di sbieco Sara)
SANT. - : J..bbravu m soggiru!!!a capitu!!
A stetancora si runa da fari!!!
Pecci ..j ca ,ancora sugnu picciottu
A spiranza ci llhaiu!!!!
TURI - : Santinu,viri ca j..cchi picciottu sug-
Nu!!!
ANNA - : Ma..vi vuliti stari muti tutti dui cretini
Ca parrati sulu ammatula,..senza nud-
-du cunchirumentu!!!!
Uoravi stavu ricennu u fattu picch
Semu cc!!!i..nun mha ta fattu finiri
Di parrari,picch,a ta rittu nmunzeddu
Di fissarii!!!!!
Mo patri j malatu ri mali incurabile
E iavi sulu 6 misi di vita!! XX
FIOR. - : Eccu!!!chissa i a virit i uora appe-
-na arriva a muggheri di Puddu,ni
Runa a conferma definitiva,ca a idda
Ci cuntatu so maritu!!!
II A T T O 19
(Tutti gli astanti sono seduti,costernati ,cos sembra per la notizia che hanno appreso
Nel frattempo fa il suo ingresso Cuncittulu,trafelato e cercando un posto dove sedersi
Essendo stanco
CUNC. - : Ohuu!!Facitim assittari ca stancu mot-
Tu sugnu!!!
(rivolgendosi alla moglie Fiorella)
Ohuu..nun mi riri caiu arritardatu
Picch aiu passatu i vai!!
Comu mi ricisti tu..aiu iutu a casa da
Signura Rachela,i, nun ha truvai.
Na vicina di casa mi rissi.
(Fiorella lo interrompe con veemenza)
FIOR. - : Siima a signura Rachela,unn?
CUNC. - : Ohuu..i chi sugnu saccu ca mi
Sduvacu tuttu nna na vota???
A vicina di casa mi rissi.aspetta,
Ca ancora stancu mottu sugnu!!!
FIOR. - : Chissu sapeva ca nascisti stancu
Mottu!!!
CUNC. - : A vicina di casa mi rissi.
SANT. - : I sinu a uora sunu tri i vicini di casa!
ROSA - : Statti mutu sciamunituu faciti
Parrari cristianu!!!!
CUNC. - : A vici.in tutti i modi..mi rissi ca a
Signura Rachela a u iutu ndo par-
20 Ruccheri pa rizzittarisi npocu i nun
Sapeva quannu turnava!
Allura,j chi fici,mi pigghiu a strada
Di pettu,i ,a pperi,mi nni vaiu ndo
Parrucchieri,ca sapeva unnera,arrivu
Dd,i u parrucchieri mi fa :alla
Signora abbiamo fatto il servizio ed
Andata via,quannu i ci dumannu su
U sapeva unni a o iutu,na signura che
Ficurinia nda testa,mi rici cavia sin-
Tutu riri,ca stava iennu ndo macillaiu,
don Zulu ,ca i canusciu!!
Allura..chi fazzu j?mi pigghiu
Nautra vota a strada di pettuje..
TURI - : Mmhiiiiea sacunna strada ca t
Pigghiatu di pettu stamatina!!!!
I nun tha fattu nenti!!!aha!!!aha!!
ANNA - : Turi!!!u sa quantu ti piaci a ta di
Fari u cretinu!!!!
Lassulu parrarin sai ca t cugna-
Tu i raccussi quannu parra!!!
FIOR. - : Ohuu..chi vulissitu riri??Picchi nun
Ti talii a t maritu,ca quannu parra
Nun sapi mettiri na parola appressu
21
A nnautra!!!!
TITINA- : Ma ci vuliti finiri cu tutti sti frusti!!
A t fattu a gara c sa o pigghiari u
Maritu cchi sciamunitu!!!!
I chissu i u risuttatu!!
A t volutu ie uora vi tiniti!!!!!
Cchiuttostuva ta scuddatu ca vos-
-tru patri nautri du jorna nun c
Cchi i viautri siti cc ca vi strar-
riati pp sti stupidaggini!!!
ROSA - : Za Titina ,iau lmpressioni ca chistu
Ie sulu lantipastu!!!
Tu..a taliari nda facci e m soru i
Specialmente e m cugnati..
Cci mmancunu sulu i fucili pp
Sparari a chiddi ca vonu addinticari
Cchiossai!!!
ANNA - : Siii.. i tu e t maritu ca ta iutu ac-
Cattari ncannuni ppa tuccarivi cchi
Ssai????
SARA - - Bedda matri.bedda matri ca i sen-
-tirisvergognati siti senza cori!!!!
TITINA - : i ..sempri sarrimisca idda!!!
FIOR. - :Prima ca sincumincia sta guerra ch
22
Fucili e che cannuni,u vulemu fari finiri
Di parrari a m maritu..ca i paroli ci
Ristanu nde canna rozzi!!!
Parra cuncittulu.ciatuzzu miu!!!!!
CUNC.- : Ah..unneru arrivatu??
SANT: Ta t pigghiatu a strada di pettu pi
Gghiri di don Zulu,u macillaiu!!!
CUNC: Allura ,arrivu ndo macillaiu,je chistu
Appena mi viri mi fa :<Don Cuncittulu
A t rivatu a propositu,c ci sunu i du
Chila di sasizza ca vostra muggheri ava
Ordinatu..vammogghiu?????>
J..cavevu iautri pinserima ta ccririri
U stava mannannu allautru paisi!!!
( Turi e Santino allunisono)
TURI : je a sasizza????
SANT. : Je a sasizza?????
CUNC. : Ie mmegghiu ca a tutti dui sciamuniti
Nun vi rugnu cuntu!!!
Allura ci ddumannaiu su a vo vistu
A signura Rachelai stu gran maledu-
Catu..u sapiti chi mma rispunniu ???
Si. Aiu vistu ca ci laveva ncani da ucca!
I ppoi,capennu ca j stava addivintannu
23
Pericoloso,mi rissi ca signura Rachela
Ci v statu i sinni a v iutu a casa!!
FIOR. : ie tu..chi facisti???
CUNC.: A ca vo ffari..nautra vota mi piggh
Nentici vaiu sinu a casa e finalmente
A truvai ca gi era in vestaglia,i subitu
Senza perdiri cchi tempu,ci resi u t
Missaggiu!!!
FIOR. : Siiii..ma.. a Signura Rachela..unne!!
CUNC.: Ma dittu di rarici u tempu di cangiarisi
I robbii veni subituahaaaa..
SANT. : Ahaaaa chissu rispiru di cunsulazioni
jeCuncittulu,ripositi cassai travag-
-ghiatu uoggi!!!!
TITINA:ma vuliti spiegari na cosa ??
sta signura Rachela..chi ccosa i ca va
ddiri? Nun e cchi semplici ca aspittati
a vostru patri..i a cosa ci ddumannati
a iddu ,su ie veru o n??
ANNA : Ziaa..allura tu nun capitu nenti!!!
Si nuiautri ciddumannamu a iddu
Subbitu ni rici :ma cu nva ncucchiatu
Sti cosiiddu saziu nun datu mai..
Ni rici ca a malatia da scimenza na n
24
Mmiscatu macari a niautri,i ns mariti
Nun si nni parra propriu!! Niautri
Inveci a ma essiri pronti davanti e provi
Di fattu..raccuss,sapemu comu na ma
Cumpurtari ndo futuru!!!
Ccacc ndo menzu a vita mia,di me
Maritu ,de me figghi,ie ddicemu macari
Chidda de me soru e connessi!!!!
SARA : Gia si stanu rrarriannu cu s rusicari
U porcu,prima rammazzallu!!!
TITINA :Nautra vota idda parraVaiu rittu ca
Vui siti strana i nun vat mmiscari!!!
( finalmente dopo aver bussato entra la signora Rachela la quale
Simpressiona vedendo tanta gente)
RACH. :Buon giorno..a tutta la compagnia,mi
Fa veramente piacere vedere tutti i pare-
Nti,unirsi quannu succerunu cosi,ca nud
Du vulissi!!!
Cettu..si sapi ca i figghi,sunu npezzu di
Cori pe patri i sulu stannicci vicinu ca
Si senti laffettu!!
BBiiimacari i jenniri ci sunu ca vonu
Beni a Calogiru comu a patri!!!
Jemacari a cugnata Titina staiu vir-
ennu ca je tanta affizziunata a Calo- 25
-giru ,ca pari ca forra nna soru!!!
SARA nna soru carmelitana ca nnisciutu
Stamatina do cunventu di clausura!!
RACH. : Ohuumacari vui ci siti cummari Sara
A ddirivi a virit,j nun ci avu fattu
Casu! U sacciu c a ta statu ppi
Calogiru,a parti u cumparatu ca bon-
amina di so muggheri,nun a ta fattu
mai cunfunniri..a ta statu nangilu do
pararisu pi iddu!!
TITINA. : Nangilu do nfernu iautru ca pararisu!
RACH. : Ohuuufinalmente,stamu sapennu ca
Langili su sempri in guerra ch dimo-
-nii!!
Sintiti..ju avissi npocu di chiffari a mo
Casa.aia vinutu cca picch nun vog-
-ghiu passari di munsignara ie ca nun
Sparru a nuddu!!!A ucca da virita mi
Chiamunu!!AlluraChi vuliti sapiri??
Parrati!!
ANNA : Na ta ddiri pp filu ie pp ssegnu tuttu
Chiddu ca va cuntatu vostru maritu
Puddu supra ddi mo patri..di sta mala-
26
-tia ca pigghiau ie..suddu iddu iera pri-
senti quannu iddu u sappi!!
RACH. : Vegnu ie mi spiegu!!Vostru patri iavi
Non chiu di 6 misi di vita ,picchi iavi
Ncancuru incurabili..ie non ca cciu
rissi iddu,ma, u liggiu iddu stissu na
cattella ca u dutturi Pampinedda a vo
mannatu a vostru patri!!viriti ca mo
maritu allittirato je!!!
FIOR. : U sapemuu sapemu,ca vostru maritu
Sapi leggiri i carti!!!!
Cunc. : Mihiiia sa mmisu a fari u chiru-
-manti uora???
FIOR. : Zzittiti..cretinuca cca i cosi si stanu
Mittennu serii!!!
Signura Rachela..uora ca na cuntatu
Comu stanu i fatti..lei ,comu nha dittu
Prima,datu ca iavi anticchedda di chif-
fari ,niautri a ringraziamu e si
po arritirari a casa!!!
RACH. : Nooonun vi priuccupati,u chif-
Fareddu mu pozzu fari macari cchiu
Tardi..ma a propositu ma don Calogiru
Picch..nun ie cca!!!
27
Nun criru ca a ta ricuviratu o spitali
Gia??Cettu ca..zundeddu,malamenti
ie misu.!!
(in quel momento,ascoltando le ultime parole di Rachela,entra
Calogero,che vedendo tutta quella gente in casa,subito resta
Ammutolito e, poi sbotta,con veemenza)
CALOG : Je..oggi chi e a festa do scummog-
ghiu??Chi cci faciti tutti viautri cca?
(poi accorgendosi della signora Rachela,immagina subito
Quello che e successo,dato che lei e riconosciuta in paese
Come il gazettino ufficiale)
Ahaa..a signura Rachela ce,uora si
Ca tavula ie cunzata???
Chi e stu fattu ??ricuviratu o spitali..
zundedduma di cu stati parrannu?
ROSA : Ca ddi tia ,papa!!chi e veru ca si
Malatu gravi? Niautri nun ci vulevu-
-mu cririri..rinnillusubbitu picchi
Semu supra e spini!!
CALOG. : Inveci ju i spini a tutti viautri,vi
Zziccu ndo ciriveddu.
Ammittemu..per ipotesi ca iu avissi
A stari mali..mi vinnu tutti i proprieta
Ie ppi farimi curari,mi nni vaiu a Pari-
-gi,Novajork,Londra..unni ie gghe
Je ritornu novu comu prima!!!!
FIOR. : Siiinovu comu prima ,ma..puvirazzu
28
Je a niautri nun ci pensi????
Arristamu ammenzu a nna strada!!!
Viri quantu si malignu..mancu e to
Niputeddi pensi!aha..aha..(pianto)
CALOG. : Sintiti..uora ca ma ta datu a cunferma
Di quantu mi vuliti beni,u sapiti chi
Vi ricu :I-T-A-V-I-N-N-I e vostri
Casi j riturnati cca,sulu quannu
Stiru i peri je viriti tutti i proprieta
Ca truvatifora!!!Fora!!!!!!!
(Tutti gli astanti escono uno per uno,silenziosi
E resta soltanto Sara con Calogero)
SARA : BBonu..bbonu facisti Calogiru
( Si chiude il sipario del 2 atto)
F I N E II A T T O
III A T T O
(Calogero si trova seduto su di un divano,assorto nei suoi pensieri,parlando fra s e s
CALOG.-:Signuri mei..ma di unni arrivau stu
ttronu do celuna tutta a vita mia,
nun aiu avutu .mai nna frevi,nun ai
statu mai malatu!!!
Ai statu sempri sanu, comu npisci
spada spataiolu..mi chiamavunu!
A..chissi..battagli caiu vinciutu
Cu mmia nuddu s scagghiava..tutti
I pinni ciappizzavunu,sia masculi ca
fimmini!!
Ai cummattutu nna vita,pp farimi
Tutti i propriet,ppi stari uora filici
i cuntentu e gudirimi tutti sti cosi,
ansemi e m figghie i m niputi!!!
I uora,tuttu stu tirrimotu ca mi st
Puttannu a fossa!!!
Ma ..pinsannici bbonu..riciunu ,ca
Tutti a ma moriri,prima o dopu,ma
Picch,i prima i lautri dopu???
Chi piccatu aiu fattu na vita??
Va dduna cianchi a morti i cu ma
31
Purtau ravanti!!!!!
Uora,pinsannu e m figghie..
Nenti..megghiu ca chiamu a Puddu,
ca chiddu j mastru p manteniri i seg-
reti
( Calogero v al telefono per parlare con Puddu)
Puddu..lassa tutti cosi e veni subbitu
cc!!urgentimenti ca t j parrari!!!
(finisce di parlare al telefono e si sprofonda nei suoi pensieri
Sonori parlando da solo)
Macari ca iddu i sparritteri,cetti voti
ci venunu lampati geniali ,ca mi fa
rristari ca ucca aperta!!
( sente bussare alla porta)
Avanti..a porta aperta i!!!
PUDDU-: Cal,a vistu comu arrivaiu?? A tappu
Ri cannuni ..sugnu cca!!!
CALOG- :U sacciuu sacciu..camici si virunu
A tempu di bisognu!!
Uora,a parti a minchionata ca fattu
Quannu niscisti ri cc,sibbeni j t
V raccumannatu a pecura o lupu,
quannu arrivasti a t casa ci isti a
sduvacari tutti i cosi a to muggheri,
comu si nun sapevutu ca idda i cchi
veloci di internet a trasmmettiri tutti
32
I messaggi al pubblico!!!!
Lassamu perdiriarraggiunamu de cosi
cchi seriiOramai ma i fattu u cuntu
datu ca i ai stirari i peri,prima di tutti
lautri,comu a mittemu che me figghie??
PUDDU -:Ma picch..i t figghie comu a na saputu
Ci rittu tu ppi ccasu??
CALOG.-:Puddu..a nun fari u sciamunitu cu mmia
A nutizia ciarriv a idde o mumentu ca
Tu svacantasti a coffa cu t muggheri!
Quannu riturnai stamatina a casa,attruvai
A tutti cc..figghie,ienniri,mo cugnata
Titina ,a cummari Sara,j macari a t
Muggheri pi inchiri a pignata,ci macavunu
Sulu i picciriddi!!
PUDDU-:M muggheri???i cchi cci faceva cc???
CALOG-:A pp veniri di sicuru ppi legalizzari a
bella nutizia ca tu ciautu purtatu!!
PUDDU-:i ..allura..comu a pigghianu a cosa i t
Figghie e i t ienniri???
CALOG-:A comu avunu pigghiari sacunnu ri tia???
Quannu ci rissi ca mi vinneva tutti cosi pi
Gghirimi a curari allestirou sai chi
33
mmi rissunu <ppoi ritorni comu npuvi-
razzu..j a niautri i nostri figghi ni
lassi a nmezzu na strada>..chissu mi
rispunnenu..senza pinsari ca j mi nni
staiu stunnannu i ri mumentu allautru
o cc matina ma trovunu che peri friddi!
PUDDU -: Menu mali ca j nun nnaiu nenti,n
Propriet ,n soddi ne nenti,raccussi
Sugnu tranquillu!!!!
( nel frattempo,bussano alla porta ed entra linfermiera che prima
Aveva portato a Calogero la cartella dei risultati clinici,tenendo in
Mano una nuova cartella)
INFERM-: Signor Calogero,lei mi deve fare la
Cortesia,si nun sugnu di disturbo
Di darmi indietro a cartella ca cci purtaiu
Stamatina,picch da ntuntuta da sicritaria,
nda busta co so nnomu ci misi i
risuttati ri nautru pazienti,ci resi o dutturi
e iddu ma resi a mmia pi puttaraccilla a lei
mi nnaiu addunatu j,andura a mmentri
ca scupava ..i a truvai suttu a scrivania:
Chista j a cartella so..ma rassi subbitu
ca su u veni a ssapiri u dutturi Pampined-
da a mmia licenzia!!!!
34
( al sentire ci,Calogero incomincia a tremare restando con la bocca
Aperta per lo stupore,prende la busta che aveva messo in un cassetto
E tremando la consegna allinfermiera prendendo in mano la nuova)
Grazie.e arrivederci e..scusate po
distubbu!!!
CALOG.-:Puddu!!!Puddu!!nautra vota a ccavaddu
Sugnu!!!Mihiiii,mi salvaiu..Puddu..a tu
Nenti mi rici???
PUDDU -:Caloprima rabballaripicch nun
nnu rapi stautru biglietto da lotteria??
CALOG.-:T cc..rapulu tu ca mmia tutti cosi mi
Stanu trimannu!!t cc rapulu i leggi!!
(Puddu,prende in mano la busta e incomincia a sfogliare)
PUDDU -:Viremu..allura..chista nenti..lingua
Stranera j..ecco..ecco..cc ncumincia
U talianu: <Risultato finale degli esami:
Dopo approfonditi accertamenti eseguiti,
si dichiara che il soggetto in esame rientra
nella norma,non avendo riscontrato
alcun sintomo di disturbo per la sua
normale attivit fisica.
Firmato : Dr.Pampinella
Mihiiii!!!!Caloa sta vota ..ppi ddaveru
Niscisti sutta nna rota di carrettu!!!!
CALOG.-:BBeddu!!!bbeddu!!!Ti vogghiu bbeni!!
I ti meriti nu gran rialu!!!!
35
Finalmente aiu capitu,ca i soddi,quannu
Ci sunu,a n ffari a filicit di tutti.
A filicit di tutti macari quannu unu nun
Ce cchi na sta terra.
Nuddu mha ddiri,quannu sugnu mottu,
macari c j nun nnu sentu,a facci di cu
nni lasso,Mai!!!!
Sara,,o Saraveni cca!!!
PUDDU-: Ma comu ..prima a chiamavutu cummari
Sara,i.uora a chiami Sara,ma rimmi nna
Cosa Caloma chi ce cosa fra tia e
Idda?? Mihii..sempri u mistiriusu a fattu!
CALOG.-:Statti mutu Puddu..ca chissi misteri
Pirsunali sunu..f finta can un ntisu nenti
(Sara saffaccia dalla porta allarmata)
SARA - : Chi fu Calogiru???Ti senti mali???
Rimmi chi ti senti!!!cc sugnu !!!
Ma tistaiu virennu nda facci ,tuttu allegru
Chi f??Parra!!!
PUDDU -:Si viri ca iavi u cori nno zucchiru!!
Andura ha ricivutu na bella nutizia..
j..u stati virennu..nasciu nautra vota!
J sanu j chinu di vita!!!!
Ddi sciamuniti inpiegati do dutturi ci
Avevunu sbagghiatu a cartella so pp
36
nnautra!!!po campari centanni!!!
SARA - : Ma ju ..ca u riceva ca a Calogiru sti cosi
Nun ci putevunu succeriri a dispettu de
Malilingue!!!Matri..Quantu sugnu cuntenta
CALOG.-:Mettiti o telefunu e chiama a tutti,e m
Figghie,e mo ienniri,a mm cugnata Titina
I tu..Puddu chiama a internetscusa
Chiama a t muggheri..picch,vogghiu
A tutti cca quannu fazzu a dichiarazioni.
PUDDU-:Ca ma cunzari palcu pi sta dichiarazioni?
CALOG.:Puddu..fai chiddu ca ta i rittu j moviti
A cura!!!
(Puddu esce di corsa,mentre Sara si reca al telefono ,poi si ferma di botto
E rivolto a Calogero)
SARA - : Macari a signura Titina aia chiamari??
CALOG.:Siii.t j rittu..chiama macari a idda picch
J soru di me muggheri,perci j di
Famigghia!
A chista surpresa. ca ciau a fari!
Sinu a ddeci minuti fa,ma vo cascatu u
Munnu ngoddu,quannu sapeva ca
Moriri i ppi mmia ierunu tutti nnimici,
taliava i propriet,i soddi i mi nni
frigava ri tutti,pari ca ma purtari tutti
cosi cu mmia.uora ca j nasciutu nautra
37
vota,j megghiu ca lamuri e laffettu
ca valunu chiossai de soddi,
mi godu uoggi ca sugnu vivu e no
quannu sugnu mortu ca nun viru nenti.
SARA - :Tutto fatto!!!f cuntu ca fra deci minuti
Sunu tutti cca.
Maa signura Titina ..ppi forza a o
Chiamari??
CALOG.- :Saranun ti preoccupari ca ppi idda
Ci pensu ju!!!
Prima ci fazzu pigghiari ncoppu j
Ppoi subbitusubbitu a fazzu risusci-
Tari!! J..tu vo mettiti u megghiu
Vistitu ca iaipicch dopu a ma nesciri
Ju e tu!!!
( udite queste parole rimane esterrefatta,si muove a destra e sinistra
Che quasi non sa cosa fare,esterrefatta assaporando il momento
Che Calogero st cadendo tra le sue braccia.Va a prepararsi)
( Nel frattempo,dalla porta digresso,arrivano le figlie con i
Rispettivi mariti tutti ,in processione,arriva pure Titina ,e, dato
Che erano stati informati da Sara per telefono della felice novita,
tutti abbracciano Calogero,mentre entra pure Puddu con sua moglie
Rachela,ai quali Calogero si rivolge)(entra pure Sara sfarzosamente
Vestita)
TITINA -: Bhiiia cummari Sara.chi ss vistutu
Di festa ..oggi????
CALOG.-: Titina.lassala stari a Sara!!!j ascuta
Chiddu ca staiu ricennu!!!
38
Vvaiu fattu veniri tutti cca..picch va
Ia cumunicari na dicisioni inpurtanti.
Ju,stamatina ieru cu nperi intra na fossa,
uoggi,inveci aiu nasciutu nautra vota!!
Pecci,sugnu nautru,j di uoggi in poi
Cangiu vita ,i a fazzu cangiari macari
A vuiautri,picch pi mmia tutti viautri
Siti u m munnu,sinu a quannu campu,
sulu v ta riurdari can un ci sunu soddi,
paccattari amuri j affettu,ansignatac-
cillu macari e picciriddi vostri!!
Detto questo,dumani matina,vaiu ndo
Nutaru e ci mettu a nomi de me figghie,
nappartamentu allunu,a nnomu di m
cugnata Titina nautru appartamentu i
a nnomu di Puddu,ca pi mmia ha statu
sempri comun frati,lappartamentu di
cca supra,raccuss nun paia cchiu
affittu!!!!
I soddi i tutti lautri proprieta,a morti
Mia(cchiu tardu possibili!!) vanu in
Parti uguali per tutte le mie adorate figlie
(scroscianti battute di mano degli astanti)
I uora nun vi puliciati!!!i nun ha ta diri
Nenti!!!! SARA!!!!camina cu mmia ca
39
A ma gghiri naginzia di viaggi pi
Prinutari ,nviaggiu p girari u munnu
Interu tu e.Ju.
F I N E
PERSONAGGI
1 Calogero (padrone di casa )
2 - Puddu (amico di Calogero )
3 - Titina (cognata di Calogero )
4 - Sara (comare di Calogero )
5 - Anna (figlia di Calogero)
6 - Rosa ( figlia di Calogero )
7 - Fiorella (figlia di Calogero )
8 - Turi (marito di Anna )
9 - Santino (marito di Rosa )
10- Cuncittulu (marito di Fiorella )
11- Rachela (moglie di Puddu )
12- Infermiera tel.0931-35201
cell.3420556144
Commedia in due atti scritta da Umberto Amato
*Si prega coloro che desiderano rappresentare questa commedia,d'informare
l'autore del luogo e della data,poich,desidera assistere come spettatore
- Questo copione è stato visto: