A l’ mach na question de spìrit

A L'É MACH NA QUISTION DË SPÌRIT

tradussion an piemontèis  e elaborassion ëd

“BLITHE SPIRIT”

ëd Noël Coward

Comedia brilant an

3 AT

Travaj eseguì da Salve (Sho) Valtingòjer

Salve A. Valtingòjer

Via Cuneo, 3

10099 San Mauro T.se

Tel. 011/ 822.41.75

I diritti d’autore sono tutelati dalla S.I.A.E.

Përsonagi

Censin  Barbisio                              - Scritor, vidov risposà

Stella                                                  - Soa fomna

Linda                                                  - Prima fomna 'd Censin

Palmira                                              - Colf  ëd ca Barbisio

Prof. Verbadamus                            - Medium

Dotor Milzetti                                     - Sirògi 

Anna                                                  - Soa fomna

Dott. Neuronis                                  - Psichiatra

Giaco Brigna                                     - Coltivatore diretto

SEN-A

Salòt an ca Barbisio. A drita na pòrta ch'a men-a ant ël giardin e n'àutra për andé ant le stansie. A snistra la pòrta për intré an cusin-a. Mobilia adata a na ca 'd përson-e benestante. Un ritrat ëd la prima fomna 'd Censin, bin an vista. Telefono, giradischi, tàulin rotond, poff, poltron-e e cadreghe.

Ai nòstri dì.

SUNT

Còsa a peul capité a në scritor che, për fé n’esperiensa direta dë spiritism da conté ant un sò lìber, as treuva ‘d bòt an blan ant ëca lë spìrit dla soa prima fomna, dispetosa  e gelosa, mòrta da quaiche ani.

PRIM AT

Sèira, dòp sin-a

Sen-a Prima

Stella e Palmira

Stella               - (Mesa età, eleganta. A l'é ancamin ch'a rangia 'l tapiss anzora a la tàula) Brava Palmira, it l'has fàit ëd progress. Adess it ancamin-e a serve come ch'as dev.

Palmira            - (Servòta na frisa genà ant ij moviment. As vëdd che a l'é da pòch a servissi. A l'é ancamin a pronté tassin-e e piatin da cafè s'un cabarèt) Gassie madamin Stella.

Stella               - Certo prima ch'it rive a la perfession d'Agnese, cola ch'a-i era prima che ti, a-i na và ancora, nèh. Pecà ch’a l’é andàita an pension!

Palmira            - Mi i veuj amprende presto e dabin.

Stella               - Anlora për prima còsa it deve amprende a pì nen fete telefoné da tò moros ant le ore 'd servissi. Valo bin?

Palmira            - Sì, madamin, ma ch'a guarda che mé Bortolin am telefona pa mai.

Stella               - Ma se sinch minute fà it j'ere al telefono con chiel!

Palmira            - Sì, ma i son sempre mi ch'i lo ciamo!

Stella               - Brava! E it l'has anche 'l bech ëd dim'lo?

Palmira            - Ch'a scusa, ma chila, 'l prim dì, a l'ha dime che a veul che mi i jë stërma mai gnente.

Stella               - Và bin, và bin, fomla curta! D'adess an avanti però it lo ciamerass gnanca pì ti. Ël telefono i podoma dovrelo mach mi e mé òmo. Capì?

Palmira               - Sì madamin. Ma mi e Bortolin come i foma anlora a salutesse?

Stella               - I peule mandeve 'd cartolin-e!

Palmira            - Grassie, madamin, i faroma parèj. (an silensio a fà 'd gest come se a fèissa 'd cont complicà, come a fan ij cit dle scòle elementar)

Stella               - (a la varda për quaiche second, peui) Ebin? Còsa ch'it ses ancamin a fé adess?

Palmira            - I contava vàire cartolin-e ch'am servo. Am na basto otanta, për adess: quaranta për mi e quaranta për Giaco. Ch'as ricòrda 'd marcheje an sla nòta dla spèisa. Ah! E ch'as dësmentia nen dij francoboj.

Stella               - (irònica) E sent, dagià ch'i-i soma, come ch'it jë veule? Cole con le fior o con j'an-namorà e la scrita "Tua per sempre"?

Palmira            - Ch'a fasa chila ch'a l'ha bon gust! Ël poverbi a dis "A caval donato non si guarda in bocca"!

Stella               - Dis! Sfacià! Për chi ch'it l'has pijame? I dovrìa anche passete le cartolin-e adess?

Palmira            - Ma ch'a scusa, madamin, a l'ha dam'lo chila pen-a adess ël permess dë scriv-sse le cartolin-e. A l'ha dit:"I peule mandeve 'd cartolin-e".

Stella               - Ma nen a mie spèise! Catitje! (al pùblich) I l'hai ancora nen capì se chila sì a l'é fòla o a lo fà për nen paghé dassi!

Palmira            - S'a l'é parèj a veul dì ch'is saluteroma la duminica dòp mesdì, quandi ch'is vëddroma. 

Stella               - Eccò, brava! E n'àutra còsa: quandi ch'it serve cor nen sempre. Và pian, dasiòt. Marcia con calma. It ses pa ant ij bersalié, is-cianin!

Palmira            - Sì, madamin! A và bin parèj? (a fà dontre pass a velocità normal)

Stella               - Oh, là! Parèj!

Palmira            - Madamin Stella? A l'é vera che stasèira a l'han da rivé 'd mòrt ant ëca?

Stella               - Ma và là! I-j foma mach parlé! I foma na seduta spirìtica. Sù, adess và an cusin-a a pijé 'l cafè, lesta.

Palmira            - Sì (a part ëd corsa)

Stella               - Palmira!

Palmira            - (as fërma 'd colp) Sì?

Stella               - I l'hai pen-a dite 'd nen core.

Palmira            - Ma s'a l'ha dime, lesta!

Stella               - Lesta, ma sensa core.

Palmira            - Bòh! Chi a la capiss! (e a s'anandia vers la cusin-a a pass esageratament meusi)

Stella               - Eh, mia cara Stella, it n'has ancora da butene 'd passiensa prima che chila sì a amprenda a serve con deuit.

Sen-a Sconda

Stella e Censin

Censin            - (a intra da drita. Òmo 'd mesa età, a vest con elegansa) Speroma che j'òspiti a rivo nen an ritard. I vorerìa nen che 'l professor Verbadamus a rivèissa prima 'd lor.

Stella               - Stà tranquil, Censin. Verbadamus, ël medium, a l'ha telefonà ch'a ritarda 'd quaiche minuta càusa intoppi nei trasporti e 'l dotor Milzetti a l'ha telefonà da ‘n pòch da l'ospidal e a dis che a l’ha finì le visite e a passava a ca a pijé soa fomna Anna, peuj a rivava. Sinch minute e a l'è sì.

Censin            - A l'é pront ël cafè?

Stella               - Adess a lo pòrta Palmira. A venta ch'it l'abie 'n pòch ëd passiensa përchè i son ancamin ch'i-j mostro a dovré le marce basse.

Censin            - A sarìa fin-a ora! A smija d'avèj na sòtola për ca, nen na colf!

Stella               - Palmira?

Sen-a tersa

Palmira e dit

Palmira            - (d'an sla pòrta) Si, madamin?

Stella               - Anlora, 's cafè?

Palmira            - I l'hai già pijalo, grassie.

Stella e Censin- (as guardo an facia, peui)

Stella               - Palmira, ven un pòch sì!

Palmira            - (as davzin-a con lëntëssa) Sì, madamin?

Stella               - Come ch’a sarìa a dì: "I l'hai già pijalo"?

Palmira            - Chila a l'ha dime d'andé an cusin-a a pijé ‘l cafè e mi......

Censin            -.....e ti it l'has beivulo.

Palmira            - Sicura! Lòn ch'a comanda madamin, mi i lo faso, sempre!

Censin            - (con vos calma come s’a parlèissa a ‘n cit) Adess và an cusin-a e pòrtne an sà 'l cafè. Capì? Pòrtlo an sà a noi!

Palmira            - Si sgnor! (a scata 'd corsa e a seurt)

Sen-a quarta

Stella e Censin

Stella               - Vist? It l'has pijala 'd sorprèisa e chila a cor. A l'é pì fòrt che chila.

Censin            - A l'é ancora na frisa da sgrossé. A venta mach avèj passiensa. It l'has da parleje ciair che chila a peuda nen confond-sse. Ciair, come ch'i l'hai fàit mi adess.

Stella               - It l'has un bel dì, ti, ma s’it savèisse che barba serte vòlte.

Censin            - A toca a noi, pì istruì, a mostreje. (a ripet) Nen dije "Và an cusin-a a pijé 'l cafè" che chila, ànima a la bon-a, a peul interpreté come n'anvit a bèiv-sse 'l cafè. Ma a venta comandeje: "Và an cusin-a e pòrtne an sà 'l cafè.  Pòrtlo an sà a noi! Capì?" Paròle ciaire, i-ne-qui-vo-ca-bi-li, mia cara.

Sen-a quinta

Palmira e dit

Palmira            - (rivand ëd corsa con un pachèt ëd cafè an man) Eccò, monsù, ël cafè!

Stella               - (a s-ciopa a rije, peui) Paròle ciàire, i-ne-qui-vo-ca-bi-li! Ma fame 'l piasì, và!

Palmira            - (a resta con ël pachèt an man sensa savèj còs' fé, peui a Censin) A l'era nen sòn ch'a vorìa?

Censin            - Si, Palmira, ma i vorerìo bèivlo, nen mastielo.

Palmira            - S'a l'é mach për lòn i v'lo pòrto sùbit. A l'é pen-a fàit e anche bon!

Stella               - Brava, fà parèj e cor nen, përpiasì!

Palmira            - (andasend via, al pùblich) Sacocin, s'a son complicà sti doi! A bastava dì: "Palmira, fane 'l cafè"!

Sen-a sesta

Stella e Censin

Stella               - Speroma ch'a l'àbia capì, sta vòlta.

Censin            - (a l'é andàit al mòbil bar) Mi i bèivo na stissa 'd cògnac. Ti It na veule?

Stella               - Nò, nò! Con la serata anteressanta e stòrica ch'as prepara i veuj esse lùcida.

Censin            - Pì che anteressanta i penso ch'a sarà còmica.

Stella               - Përpiasì, Censin, quandi ch'a-i sarà sì Verbadamus, vardme nen s'a më scapèissa quàiche rijadin-a, senò i rovin-o tuta l'atmosfera.

Censin            - E ti fà atension a come ch'it compòrte. It deve concentrete fòrt, fòrt e sté séria. Col brav'òm a podrìa ofend-sse e andess-ne.  Mi i chërdo nen a ste còse, ma i sercherài d'esse concentrà l'istess.

Stella               - Ma anlora përchè it l'has anvità anche 'l dotor Milzetti e soa fomna? Lor a chërdo ancora meno che noi a jë spìrit. Chissà che rijade ch'as faran.

Censin            - I l'hai ciamà lor përchè a venta esse almeno an sinch e peui përchè gnun dj'àutri a l'ha acetà. Comonque i l'hai avisaje 'd nen fé vëdde ch'a-i chërdo nen.

Sen-a sétima

Palmira e dit

Palmira            - (a intra 'd corsa con ël café) Servì 'l cafè.

Stella               - Grassie Palmira, ma it rivave an temp istess, anche sensa core.

Palmira            - Si madamin, ma im n'arcòrdo mai. (e a seurt marciand esageratament pian)

Sen-a otava

Censin e Stella

Censin            - I podrìo prové a buteje 'n lìber an sla testa come ch'as fà con le modele.

Stella               - Un lìber a basta nen, a j'andarìa 'n paracher!

Censin            - Përpiasì, gioja, batme peui a machina j'aponti che i l'hai campà giù ancheuj dòp mesdì.

Stella               - Doman matin i lo faso. Sent, ma Linda, la toa prima fomna, at giutava anche chila ant ël travaj?

Censin            - Mach ògnintant, quandi che a riessìa a concentresse. It sas a l'era 'n pòch na farfalon-a, con la testa sempre ant le nivole.

Stella               - A sarìa pròpe piasume ‘d conòssla!

Censin            - I chërdo nen ch'a sarìa andate a genio.

Stella               - Përchè? Da come ch'it na parle a dovìa esse na fomna vreman charmant. Pensa ch'i son mai stàita gelosa 'd chila. Gnanca na vòlta! A l'é 'n bon segn, nò?

Censin            - A peul desse! (pàusa) Mah, pòvra Linda!

Stella               - It seuffre ancora quandi ch'it la ricòrde?

Censin            - Nò, pì nen. Im sento fin-a colpevol, quaivòlta.

Stella               - Se mi i meuirèissa, it im dësmentierìe anche mi presto parèj?

Censin            - Ma che domande fòle ch'it im fase.

Stella               - A l'é nen na domanda fòla; a l'é anteressanta!

Censin            - Sent, i l'hai nen dësmentiala, ansi. Im la ricòrdo perfetament. Im ricòrdo col sò sguard provocant ch'a dovrava për fesse përdoné quandi ch'a l'avìa combinane un-a dle soe. La grassia ch'a dovrava për avèila vinta ant le discussion e la soa fòrta atrativa fisica.

Stella               - Pì atraenta che mi?

Censin            - Stella, Stella, butme nen an dificoltà.

Stella               - Varda che mi im la pijo nen se it im dise che Linda  a l'era pì atraenta che mi.

Censin            - E anlora còsa a t'anteressa 'd savèilo! (as davzin-a e a la basa) Ti it l'has mach da savèj che mi it veuj tanta tanta bin e basta.

Stella               - Le sòlite rispòste diplomatiche dj'òmo: "It veuj bin", un basin e a saro lì.

Censin            - (doss) Eccò, brava, saromlo lì 's dëscors......

CIOCHIN DLA PÒRTA

Censin                       - ....anche përchè a rivo j'òspiti.

Sen-a ch'a fà neuv

Stella, Censin, Palmira, peui Dottor Milzetti e Anna

Palmira            - (a riva da la cusin-a 'd corsa)

Stella               - (a la blòca) Palmira!

Palmira            - (as fërma) Sì, madamin?

Stella               - Calma! Tira 'l fià. Sent, se a son ij Milzetti, faje pura intré.

Palmira            - Si. (e a part torna 'd corsa)

Stella               - (a la fërma torna) Palmira!

Palmira            - (as fërma, a guarda 'l cel come dì "Che 'd passiensa ch'a-i và", peui a seurt marciand dasiòt, dasiòt)

Stella               - Soa mama a l'ha faje mach doe marce: la prima e la quinta.

Censin            - I podrìo prové a buté ij cartej con ël lìmite ëd velocità!

Milzetti             - (intrand) Ciao Stella, ciao Censin. I soma an ritard?

Censin            - Nò, nò. Ël professor Verbadamus a l'é ancor nen rivà.

Milzetti             - Anlora a dev esse chiel col ch'i l'oma sorpassà an rivand. A l'era un, an bici.

Stella               - A l'é sens'àutr chiel. A dòvra mach la bici. (a Anna) I son pròpe contenta ch'it sie vnuita, Anna.

Anna                - Mi e Ottavio i vëddìo nen l'ora 'd fé sta seduta spirìtica. I son tuta emossionà!

Censin            - Speroma ch'a vë scapa nen ëd rije, i ruvinerìo tut.

Milzetti             - Mi e Anna i t'lo prometoma, stà tranquil.

Anna                - I vëddo nen l'ora d'ancaminé.

Milzetti             - Ma vojàutri i-i chërde a ste còse?

Censin            - Ma nò. A son tute ciarlatanade. I l'hai organisà sta seduta mach përchè am serv për mé neuv romans: i devo studié 'l comportament di sti còsidetti medium e le reassion dij partecipant a la seduta. I l'hai però paura che siccome sì, a ca mia, Verbadamus a riesserà nen a fé ij sò truch, a n'ampinirà la testa con un sach ëd paròle sensa sens e a treuverà 'n bordel dë scuse, tipo: " Non è la serata adatta", "Ci sono influssi negativi" eccetera, eccetera. Ad ògni bon cont a-i sarà da divertisse l'istess.

CIOCHIN DLA PÒRTA

Stella               - Oh, vardlo sì! A l'é rivà!

Sen-a décima

Palmira e dit, peui Verbadamus

Palmira            - (a seurt d'an cusin-a e a passa con lëntëssa esagerà)

Stella               - Oh, eccò, brava Palmira, ma na frisin-a pì velòce.

Palmira            - (a part ësparà)

Censin            - Varda Stella, lassla andé come ch'a veul dësnò it it fase mach ël sangh gram!

Stella               - Eh, nò, mé car, doman i la pòrto da 'n mecanich e i-j faso rangé 'l cambi.

Verbadamus   - (da fòra sen-a) I l'hai lassà mia bici sì fòra. I spero ch'a la toco nen?

Palmira            - (da fòra sen-a) Ch'a staga tranquil; ij padron a l'han la machina e mi i son nen bon-a a andé an bici.

Verbadamus   - (da fòra sen-a) Ma mi i m'antendìa ch'a la toco nen j'àutri!

Palmira            - (da fòra sen-a) Nò, nò. Anche 'l dotòr Milzetti e soa madamin a son rivà an machina.

Verbadamus   - (da fòra sen-a) I vorìa dì, ch'am la ròbo nen!

Palmira            - (da fòra sen-a) Ma ch'am fasa nen rije, là! Ch'as figura se 'l dotor a-j pija soa bici! Sù da brav, ch'a s'acòmoda ch'a lo speto. (a intra dòp Verbadamus. A traversa la sen-a adasiòt. Stella a-i fà segn d'andé via lesta. Chila a slarga ij brass e a varda 'l cel come a dì: "Ma come i l'hai da fé?")

Censin            - Avanti, avanti professor Verbadamus, bin rivà!

Verbadamus   - (intrand) Cereja, i spero 'd nen esse an ritard.

Censin            - Nò, anche 'l dotor Milzetti e soa madamin a son pen-a rivà.

Verbadamus   - Piasì 'd vëddje. Pensé ch'i j'era già pì che a mesa stra e i l'hai avù 'l presentiment che pòch pì avanti i l'avrìa forà. Anlora i son fërmame e i son dime: "Mé car Pinòt, a-i é gnente da fé! Sì a venta taconé la camera d'ària" I l'hai dësmontà la roa e i l'hai taconala.

Stella               - Sensa avèj forà?

Verbadamus   - Si! Con ij presentiment a venta mai schersé! O prima o dòp a s'avero!

Milzetti             - Na cura preventiva ansoma.

Censin            - Ma s'a j'era nen ël pertus, andova ch'a l'ha ficajlo 'l tacon?

Verbadamus   - A l'ha sugerim'lo Malachia, 'l pòst giust.

Anna                - Malachia?!

Verbadamus   - Un dësbela d'un fieul, ma tant simpatich!

Stella               - (sética) Ah, eccò, sto fieul a l'era ancamin ch'a passava e chiel a l'ha ciamaje.....

Verbadamus   - Ma nò, Malachia a l'é mé spìrit guida! A l'ha quindes ani e a l'é vinteset ani ch'am fà da guida.

Stella               - E a l'ha sempre quindes ani.

Verbadamus   - Mia cara madamin, ant l'àutr mond, ël temp a l'ha gnun valor. Un come ch'a meuir a resta.

Censin            - Ma sù, seteve, stoma nen an pé.

Tuti                   - (a pijo pòst)

Censin            - Parèj Malachia a l'ha mostraje andova fiché 'l tacon e tut a l'é andàit bin.

Verbadamus   - E nò, magara! Gnanca 50 meter dòp i l'hai forà për dabon.

Milzetti             - Ma anlora sto spìrit.....

Verbadamus   - A-j pias ëschërsé. Ma am giuta tant e a conòss tute le lingue d'ës mond.

Anna                - Parbleu! A quindes ani!

Verbadamus   - Sì. A fasìa 'l garson da murador ant l'impreisa che a costruìa la tor ëd Babele. Peui, però, a l'han mandalo via.

Stella               - E përchè?

Verbadamus   - Ma përchè a l'é stait chiel a fé crolé la tor ëd Babele.

Censin            - Come, come?

Verbadamus   - A-j pias fé dë schers, i l'hai già divlo. E parèj fà në schers ancheuj, fane un doman, un murador a l'é anrabiasse përchè quandi ch'a-j ciamava caussin-a a-j rivava 'd mon e viceversa e a l'ha molaje 'n càuss ant ël daré. Malachia, për vendichesse, ant la neuit, a l'ha daje feu ai pontej ‘d bòsch che a tenìo sù tut. E la tor a l'é vnuita giù.

Milzetti             - (an rijand) Costa i la savìa ancora nen.

Verbadamus   - Eh, quante còse ant la stòria a sarìo da riscrive. I soma giusta ancamin, mi e Remo a riscrive la stòria dla fondassion ëd Roma.

Anna                - A parla anche con lë spìrit ëd Remo, 'l fratel ëd Ròmolo?

Verbadamus   - Nò, nò. a sarìa tròp faticos. Remo Brichèt, un ch'as n'antend dë stòria. Ch'a pensa che a l'é 'l cugnà dla sorela dël portié d'un professor dë stòria antica a l'Università. Ma adess lasseme ch'iv disa che stasèira a l'era magnìfich pedalé sù për sta stra dla colin-a. Rilassant!

Censin            - Ma a së straca nen a fesse ste salite an bici?

Verbadamus   - Gnanca na frisa! Pijeje dë slans! A venta pijeje dë slans, a testa bassa, peui a testa àuta as riva an sima ant un moment e as ven giù an disesa come esse s'un drago volant!

Milzetti             - A l'ha na bela fantasia chiel, neh! Ma, ch’am disa, ògnintant a cala dcò giù, an sla tera?

Verbadamus   - Si, giòbia për esempi! I volava an sël drago, i l'hai ciapà mal na curva e i son cascà.

Stella               - E còsa a l'é fase?

Verbadamus   - Mal!

Anna                - Professor Verbadamus, chiel a les anche le carte?

Verbadamus   - Mia cara madamin Anna, i son pa 'n ciarlatan mi! Mi i son un medium e da quandi ch'i l'avìa sinch ani i son an contat con l'àutr mond. Jë spìrit a son na còsa seria, le carte e la sfera 'd cristall, nò.

Anna                - Përchè?

Verbadamus   - Jë spìrit a esisto fòra dël temp, le carte e tut ël rest a esisto ant ël temp. Ël passà, ël present e l'avnì a son ël temp.

Anna                - Ciar come 'l sol! (al pùblich) I l'hai capije gnente.

Stella               - Anteressanta e profonda considerassion costa, neh Censin?

Censin            - Na riflession sapienta, ma ch'a scusa, i vëddo nen la relassion tra 'l temp e ij ciarlatan.

Verbadamus   - Ël proverbi a dis nen che 'l temp a l'é galantòm? E anlora come ch'a peul un galantòm mës-ciesse con ij ciarlatan. Ciair?

Milzetti             - A më smija dcò a mi, ma ch'a scusa, professor, a veul spieghesse 'n pòch mej. Përchè a sà, mi i son médich e noi dotor e la metafìsica.....

Verbadamus   -....i andeve pa vàire d'acòrdi, vera?

Milzetti             - I soma abituà a toché tut con man, come San Tomà.

Verbadamus   - Gnun problema! Donque, ël temp a l'é contnù ant lë spasio e lë spassio a l'é finì. Con pì a së slarga lë spassio, tant pì a së slonga 'l temp. Come i podoma lese 'l temp ch'a vnirà, s'a j'é ancora nen? E anlora, pian, ògni còsa a sò temp, come ch'a disìa chiel-là ch'a dovìa esse ampicà. Lòn ch'a vnirà doman i podroma savèilo mach quandi che 'l doman a sarà fàit: cioé doman! Domie temp al temp!

Stella               - E 'l temp dla seduta a l'é rivà, se 'l professor a l'é pront.

Verbadamus   - Mi i son sempre pront. Mach na racomandassion: da quandi ch'a comensa la seduta spirìtica a venta ch'a-i sia gnun-e interussion tipo telefonà o d'àutr dël géner .

Stella               - (a ciama) Palmira!

Sen-a ch'a fà ondes

Palmira e dit

Palmira            - (d'an sla pòrta) Si madamin?

Stella               - Im racomando 'd nen dësturbene da adess an avanti fin-a ch'it ciamerài nen mi. I-i soma për gnun, capì?

Palmira            - Si madamin, ma a m'je fà peui vëdde anche a mi jë spirìt?

Stella               - Si, si, ma adess và, và pura.

Palmira            - (a seurt)

Sen-a ch'a fà dodes

Ij dit meno Palmira

Verbadamus   - Anlora i podoma ancaminé. (a s'àussa e a và a la fnestra, a la deurb e a respira dontre vòlte profondament) Un pòch d'ària frësca ant ij polmon, për rilassesse. (finìe le inalassion) Anlora, vëddoma 'n pòch për la tàula (a vëdd un tàulin) Eccò, costì a và benissim.

Censin            - Anlora tuti sì d'antorn. (as sistemo tuti d'antorn al tàulinòt, mentre che)

Verbadamus   - (spassigiand për la stansia a nufia l'ària come a serché n'odor particolar) Costì a l'é 'l moment pì difìcil.

Anna                - As sent nervos?

Verbadamus   - Sì. Da cit a më vnisìo fin-a le nàusee.

Stella               - (a Censin) Meno male ch'a son passaje! Ad ògni bon cont i vado a pijé 'n sachèt ëd plastica. (A s'àussa a deurb un tirol e a pija 'n sachèt ëd plastica ch'as pòrta davzin a la tàula, peui a s'anseta torna)

Verbadamus   - (sempre marciand për la stansia) Mè papà a l'ha fàit na ca - quanti ciò ch'a l'ha piantà - a l'ha piantane vintequatr (as gira 'd colp e con l'indes a mostra, un pr'un ij quatr present) - un doi tre quatr - e sinch ch'i son mi. A l'é na filastròcola 'n pòch fòla ma a Malachia a-i pias. Adess iv dispon-e d'antorn a la tàula ant l'istess ordin ch'i l'hai indicave. Òmo e fomna alternà.

Sen-a a soget con un pòch ëd confusion përchè nen tuti as ricòrdo an che ordin a son ëstàit indicà, peui as ristabiliss l'ordin. A la fin a son ansetà n'òmo e na fomna alternà.   

Censin            - Ancaminoma pura. I soma a pòst, professor.

Verbadamus   - Gnanca na frisa! (a indica 'n pòst ocupà) col-lì a l'é mé pòst. A venta ch'i vë spòste.

Tuti a së spòsto d'un pòst an sens orari e quandi ch'a son sistemasse

Verbadamus   - Sbalià! A venta giré an sens antiorari!

Milzetti             - Is-cianin s'a son complicà sti spirìt!

Na vòlta sistemasse a-i son Stella an sla drita 'd Verbadamus, peui Censin e davzin a chiel Anna. Ùltim dla caden-a, Milzetti

Stella               - (a Verbadamus) I soma a pòst adess?

Verbadamus   - Si, parèj a và bin.

Anna                - Ch'a scusa la curiosità, ma përchè sta disposission?

Verbadamus   - Perchè j'òmo a l'han l'antenna ch'a capta 'l fluido magnetich e la fomna la radio ch'a lo ricev.

Milzetti             - Eccò përchè a son così ciaciaron-e!

Verbadamus   - Adess, tuti le man an sla tàula e con ij dij ch'as toco: mamlin e pòles, mamlin e pòles e via parèj. I-i soma?

Anna                - Si.

Verbadamus   - A-i veul la musica. I l'eve na radio, 'n giradischi, quaicòs?

Censin            - Lì, an sël bufé. Ven-o mi?

Verbadamus   - Nò, ch'a staga lì tranquil, i faso mi. (a và al bufè, a sern na cassiëtta e a la anfila) Eccò, costa a và bin. A Malachìa a-i pias tant sta musica. (a varda sota la tàula e) Ij dij a l'han da tochesse, le gambe a fà nen damanca!

Stella               - Capì Censin, mach ij dij, neh!

Verbadamus   - Adess fé atension ch'i l'hai da dive 'd còse motobin amportante. Mi i tacherài la musica. Da col moment silensio assoluto, im racomando. Qualonque còsa mi i faso, vojàutri bogé nen e parlé nen. Mach quandi ch'i sarài an trance i podreve fé quaiche moviment. Tut ciair?

Tuti                   - Si

Verbadamus   - Naturalmenti peuss nen garantì che a suceda quaicòs. Malachìa a podrìa nen esse dispòst. L'àutr dì a fasìa 'l fòl an bici e a l'é andàit a bate na nasà s'un ròch. A-i sagnava tut ël nas, pòvr fieul. A podrìa fé finta 'd nen sente o mandene lë spìrit d'un mat che an farìa perde mach ëd temp. A l'é già capità. O a podrìo manifestesse j'intervent còsmich. Ëd fluidi misterios ch'a s-ciapo tut.

Stella               - Òmmi pòvra dòna, speta ch'i buta via tuti ij sopramobij.

Censin            - (a Milzetti) A ancamin-a a buté le man avanti e a trové dë scuse.

Verbadamus   - Tranquila, madamin. Costa a l'é nen la lun-a giusta, però i podrìo sente un vent frèid ch'a traversa la stansia.

Anna                - (a l'òmo) Tesòr? Vame a pijé 'l gòlf an machina.

Verbadamus   - A-i é nen damanca, madamin, përchè i lo senterìe mach për pòchi second, come na presensa ch'a vë sfiora.

Anna                - Brrr!.

Verbadamus   - I seve pront? Bin, liberé le vòstre ment. Pensé a gnente, al gnente. Eccò, i marce su na stra drita e longa, longa, fin-a a l'orisont.

Milzetti             - I peuss fela an machina?

Verbadamus   - Ssst! Për penitensa chiel a la farà an ginojon! E adess la musica.

Sen-a a sogèt. Verbadamus a andarà a la radio, a tacherà la musica, peui a ancaminerà a marcé për la stansia fasend ëd gest dròlo, mormorand ëd paròle magiche. A distisserà peui la luce e a andarà a setesse a sò pòst butand dcò chiel le man an caden-a con j'àutri. Finìa la musica a-i sarà un silensio complet për quaiche second, peui

Verbadamus   - A-i é quaidun si? (longa pàusa) Anlora, a-i é gnun?

Milzetti             - (piana soa fomna) Ma s'i soma an tra quatr! A l'é vnuit bòrgno?

Anna                - Ciuto, spiritos!

Verbadamus   - Se a-i é quaidun, un colp. Senò doi colp. Anlora, a-i é quaidun?

 As sent un colp

                                   

                          It ses ti Malachìa?

Un colp pì fòrt

                          Come a và tò nas

Tre o quatr colp fòrt

                          A l'é inùtil ch'i t'anrabié. An bici le man as ten-o an sël manubrio, senò it casche.

Tanti colp

                          È, è, parloma d'àutr ch'a l'é mej, Sent, a-i é gnun lì ch'a veul parlé a quaidun ambelessì?

Tre o quatr colp

                          Come a sarìa a dì: "A ti còsa ch'at n'anfrega"? Maleducà! A-i é quaidun ch'a veul parlé si o nò? (Pàusa) E fà nen ël teston, dai.

Un colp

                         

                          Oh là! A veul parlé con mi?

Doi colp

                          Con madamin Stella?

Doi colp

                          Con madamin Anna?

Tanti colp

                          Eh, na frisa 'd passiensa, ansoma!

Dontre colp pian

                          Và bin, it ses ëscusà, farfoj! Col'ànima a veul parlé con monsù Censin?

Un colp bin fòrt

                          Monsù Censin, a-ié na comunicassion për chiel.

Censin            - Ch'aj disa ch'i son surtì. Ch'am telefona peui doman.

La tàula a sautërla nervosament

Verbadamus   - Përpiasì ch'a fasa nen l'irònich. Coste a son còse série e dlicà!

Stella               - Censin, rovin-a nen tut.

Censin            - Scuseme, a l'é scapame.

Verbadamus   - A conòss quaidun che a sìa passà a miglior vita recentement?

Censin            - A miglior vita? Si, un mé amis: monsù Tombin.

Milzetti             - Tombin a l'é mòrt?

Censin            - Nò, a l'ha vinciù doi miliard a la loterìa.

Verbadamus   - A l'ha finì dë schersé? Mi i m'antendìa che a l'ha lassane për sempre.

Stella               - A podrìa esse tò cusin Mino. A l'é mòrt da ses mèis.

Censin            - Ma se da quandi i l'hai amprestaje 'd sòld a l'é pì nen fase vëdde. A saran vint'ani.

Stella               - A vorerà ciamete scusa e rendte ij sòld.

Verbadamus   - As peul provesse. A l'é forse lë spìrit dël cusin Mino?

Gnun-e rispòste

Censin            - Mino a l'era tant sord, forse a l'ha nen sentù.

Verbadamus   - (quasi crijand) A l'é 'l cusin Mino?

Gnun-e rispòste

Verbadamus   - Am dëspias ma a-i é pì gnun.

Anna                - Pecà! I ancaminava a divertime.

Verbadamus   - Am toca intré an trance. I sperava d'evitelo përchè a l'é parèj sfibrant, ma a-i é gnente da fé. Scuseme mach na minuta ch'i buta torna cola musica.

Censin            - Ch'a buta pì nen cola canson, përpiasì.

Stella               - Përchè nò, Censin?

Verbadamus   - A l'é nen prudent cambié musica na vòlta ancaminà. As peul rompe 'l filing con l'àutr mond. (a s'àussa e a và a buté torna la musica. Peui a torna a setesse e ancamin-a a lamentesse. Tut d'un colp a chita e, ant ël silensio, as sent la vos nasal d'un fieul ca dis lentament e con ton funereo, na filastròcola)

Vos ëd Malachìa- An ghin gò, tre gatin an sël comò, a son lì ch'a fan l'amor, con la fomna dël dotor, ma 'l dotor a l'ha ciapaje, e na còsa a l'ha tajaje.                 

Milzetti             - A dev esse Malachìa, as sent da la vos ch'a l'ha 'l nas rot.

Verbadamus   - (a l'amprovista a campa 'n crij e a casca giù tirà an sël paviment mentre che 'l tàulin a ancamin-a a balé)

Stella               - Tenilo, tenilo fòrt. Possé con ij dij. (ël tàulin a s'arvërsa) Oh bondieu, e adess còsa ch’i foma?

Anna                - I l'oma da ausselo o a dev sté arvërsà?

Milzetti             - E còsa i na sai mi. A l'avìa dit ëd nen fé gnente.

An col moment as sent na grassiosa vos ëd fomna

Vos ëd Linda  - Lasselo andova ch'a l'é.

Censin            - Chi a l'ha parlà?

Tuti j'àutri as guardo an facia

Stella               - Gnun.

Censin            - Quaidun a l'ha dit: "Lasselo andova ch'a l'é".

Anna                - Mi i l'hai sentù gnente.

Mizetti              - Gnanca mi.

Censin            - It ses ëstàita ti, dislo.

Stella               - Figurte s'i farìa në schers dël géner! Mi i l'hai nen parlà.

Vos ëd Linda  - Ciao Censin, tesòr.

Censin            - (agità) Chi 'd vojàutri a l'é ventriloquo?

Stella               - (secà) Ma còsa ch'at pija adess?

Censin            - Stavòlta i l'ìavreve sentula, nò?

Stella               - Ma sentù, còsa?

Censin            - I veule dì che gnun ëd vojàutri a l'ha sentù gnente?

Milzetti             - Mi, gnente.

Anna                - E mi gnanca. Magara i l'avèissa sentù quaicòs. Am piaserìa.

Stella               - Censin, it ses ti chi të scherse, eh? Ma s'it chërde 'd fene paura....

Censin            - Ma nò, iv giuro che i scherso nen.

Vos ëd Linda  - Censin, a l'é nen facil dì quaicòs dòp set ani, ma it podrìe almeno saluteme.

Censin            - Ma ansoma! Chi a l'é?

Vos ëd Linda  - I son Linda, toa prima fomna, tesòr.

Censin            - (a s'àussa dë scat) Basta, basta. La seduta a l'é finìa. (e a và a anvisché la luce) Ausseve.

Stella               - Come ch'it ses nojos, Censin, pròpe adess ch'i ancaminavo a divertisse.

Milzetti             - Ma dabon it l'has sentù na vos?

Censin            - (agità) Nò, nò. I l'hai schersà.

Stella               - I lo disìa mi.

Anna                - A venta tiré sù Verbadamus da lì.

Milzetti             - Un moment che prima i-j sento 'l cheur e i-j toco 'l pols. As sà mai. (a s'anginoja davzin a Verbadamus e a fà lòn ch'a l'ha dit. Peui) Tut a pòst, tiromlo sù e butomlo sna poltron-a.

Anna                - Stella it l'has ij saj?

Milzetti             - Ma nò, a servo nen. (e a s-giafela Verbadamus) Eccò a rinven.

Stella               - Domje da bèive quaicòs ëd fòrt. Un wisky për esempi

Milzetti             - Mah! Dòp ch'a l'é andàit an trance I sai nen s'a-j fa bin.

Verbadamus   - Am fa bin, am fa bin! Dopi a l'é ancora mej!

Stella               - (a và a pijé 'l wisky e a-j lo pòrta) Eccò, professor.

Anna                - Oh, meno male ch'a l'é arpijasse. Come ch'as sent, professor.

Verbadamus   - (dòp ch'a l'ha beivù) Bin, ma strach! Anlora, a l'é suceduje quaicòs?

Stella               - Verament, dòp che chiel a l'é andàit an trance, a l'é mach arvërsasse 'l tàulin.

Verbadamus   - Pura quaicòs a l'é sucedù. I lo sento. (a và an gir për la stansia, nufiand l'ària) Gnente fluidi còsmici, për fortun-a. Pura...... Aparission?

Milzetti             - Magara!

Verbadamus   - Ectoplasmi?

Anna                - E còsa ch'a son?

Verbadamus   - (sempre giroland e nufiand) I l'avèisse vistje i savrìe còsa ch'a son. Dròlo, però, dròlo. Sì a l'é intrà na fòrsa psichica. A-i é. Se ant ij dì ch'a ven-o i dovèisse sente quaicòs ëd fòravìa, nen normal, avertime sùbit.

Stella               - I-j telefono imediatament!

Verbadamus   - Adess a l'é mej che mi i vado via. Sta seduta a l'ha campame pròpe a tèra. Am dëspias che a sia suceduje gnente d'amportant, ma la pròssima vòlta i vedreve che dë spìrit ch'a rivran.

Milzetti             - A veul ch'i lo compagna an machina?

Verbadamus   - Nò, grassie. Na bela pedalà a l'ària frësca a peul feme mach bin. Cereja a tuti. (e a seurt dòp d'avèj strensù le man a tuti)

Censin            - Professor, i lo compagno fin-a sota, parèj i pijo un pòch d'ària frësca anche mi (e a seurt dcò chiel)

Sen-a ch'a fà tërdes

Stella, Anna, Milzetti peui Linda

Stella               - (as buta a rije) A l'é stàita pròpe na bela sen-a cola dlë sveniment.

Anna                - (an rijand dcò chila) Tut sùbit i son ampressioname, ma peui i l'hai capì che a l'era tut un truch.

Milzetti             - Sto Verbadamus a l'è un dij sòlit stregon ch'a giro e as guadagno la pagnòta parèj.

Stella               - Ma si, tuta na finsion. Anche se bin recità, a-i é gnente da dì.

Milzetti             - Come dotor i devo dì che la trance a peul anche esse vera, ma a së spiega con un fenòmeno nervos: autosuggestione o isterismo.

Stella               - Pecà che Censin a l'àbia rovinà tut con sò comportament.

An cost moment, da la pòrta ch'a dà ant ël giardin, a intra Linda che a l'é vestìa an manera ch'as capissa che a l'é ‘n fantasma. A passa an mes ai tre ch'a parlo e a và a setesse ant un canton an manera d'esse stërmà a la vista 'd Censin quandi che chiel a rientrerà an sen-a.

Anna                - I l'hai sentù na corent d'ària freida.

Milzetti             - A-i sarà quaiche fnestra duverta.

Stella               - Ma nò, a son tute sarà.

Anna                - (an rijand) E s'a l'é un ëd coj cataplasmi ch'a disìa Verbadamus?

Milzetti             - Ectoplasmi!

Stella               - (rijand dcò chila) Impossibil. It l'has sentulo, nò? A l'é nen la lun-a giusta. Gnanca a fusso 'd bolé.

Sen-a ch'a fà quatòrdes

Ij dit pì Censin

Censin            - (a rientra) Ël mago a l'é partì a caval dël sò drago volant. A l'é campasse an disesa come na schegia.

Milzetti             - Anna, a l'é ora ch'i gavoma 'l dësturbi anche noi.

Anna                - (vardand la mostra) A l'é vera, a l'é fasse tard.

Milzetti             - Si doman matin i l'hai da ausseme prest për n'operassion.

Stella               - I spero che almeno i sie divertive.

Censin            - Iv faroma savèj se, fasend le polissie, Palmira a troverà quaiche fluido màgich ant un canton.

Milzetti             - (rijand) O magara sota al tapis.

Anna                - Ciao a tuti e ti Stella, varda sota al let prima 'd cogete. (as na seurt an rijand)

Milzetti             - (a Censin) E ti varda dabin sota ij linseuj. (anche chiel a seurt an rijand)

Sen-a ch'a fà quindes

Censin, Stella e Linda

Stella               - A l'é servute për tò romans st'esperiensa?

Censin            - (come s'a pensèissa a d'àutr) Mah....forse..... i sai nen dit'lo.

Stella               - (preocupà) A-i é quaicòs ch'a và nen?

Censin            - Nò, nò. Tut a pòst. (pàusa) A fà frèid sì andrinta.

Stella               - I të staghe nen bin?

Censin            - I son na frisa strach. I scriverài doman le mie impression an sla serata. Adess i l'hai nen veuja. (aussand-sse con un bicer an man) Speta ch'im pija 'n pò' 'd cògnach. It na veule anche ti?

Stella               - Nò, grassie.

Censin            - (girand-sse a l'ha vëddù Linda e a-i casca 'l bicer an tèra) Linda! Ma anlora it j'ere pròpe ti?

Stella               - (davzinand-sse) Censin, basta con sti schers, nèh!

Censin            - Ma a l'é nen në schers. A l'é lì!

Stella               - Censin basta parèj, senò im na vado via.

Linda               - (a Censin) It sas ch'it l'has ancora nen salutame?

Censin            - (a Linda) Ciao! Còsa ch'it fase ambelessì?

Stella               - (stupìa) I son a cà mia.

Linda               - (a Censin) Ma s'it l'has ciamame ti.

Censin            - (a Linda) Varda ch'i të sbalie.

Stella               - Come? I son nen forse toa fomna?

Linda               - (a Censin) Ma s'a l'é vnuit col gòrba, badòla e maleducà d'un Malachìa a ciameme përchè it vorìe parleme......

Stella               - Anlora? I son o nò toa fomna?

Censin            - (a Linda) Mia cara, mi i l'hai mandà pròpe gnun a serchete!

Stella               - Mah, Censin? Fà nen ël busiard, là! It l'has falo pì che na vòlta.

Linda               - It vëdde? A lo sà anche chila ch'a l'é verità lòn ch'i diso.

Censin            - (a Linda) Gira nen la frità, adess, come tò sòlit.

Stella               - Gira nen la frità, am dis, dòp ch'it dago sempre rason!

Linda               - E peui a l'é gnanca bon-a a fela la frità.

Censin            - (a Linda) Pëchè ti it sarìe bon-a?

Linda               - Sicura!

Stella               - E it lo bute an dùbit ch'i son bon-a?

Censin            - (a Stella) Gnanca për seugn, tesòr. Ti it ses la mej e i son content d'avèite marià.

Stella               - Grassie, Censin, adess si ch'it parle bin.

Linda               - Che òca! A l'é a mi ch'it lo disìe!           

Censin            - (a Linda) Nò, i disìa nen a ti!

Stella               - Ah, ma anlora it ses pròpe vnuit mat. (a ciama) Palmira! Palmira!

Linda               - It vëdde che confusion ch'it l'has piantà sù?

Sen-a ch'a fà sëddes

Ij dit pì Palmira

Palmira            - (intrand) A comando?

Censin            - (a Linda) Ma as peul almeno savèisse përchè it ses rivane an mes ai pé, eh?

Palmira            - (stupìa) A l'han ciamame e i son rivà!

Linda               - Istess come mi!

Censin            - (a Linda)Ti fà 'l piasì e torna d'andova ch'it ses ëvnuita.

Palmira            - Come ch'a veul, monsù (as gira e a fà për seurte)

Stella               - (a fërma Palmira epreocupà) Oh, Palmira! I sai pì nen còs' fé. Ëd colp a l'è butasse a parlé con le muraje.

Censin            - I parlo con Linda. A l'è lì. I la vëdde nen?

Stella               - Calmte, Censin, calmte. Sette sì.

Palmira            - Ma si, ch'as seta, monsù. I-j fas na canamìa?

Linda               - Aqua spòrca! A-i pias nen.

Censin            - (a Linda) Ti stà ciuto, ch'it l'has già fane a basta 'd dani ancheuj.

Palmira            - Ma s'i l'hai mach ës-ciapà doe bicer!

Stella               - Anlora it ven-e a setete?

Censin            - Pëchè i veule ch'im seta për fòrsa?

Palmira            - Parèj as ripòsa, nò? Come a fà a riposesse d'an pé?

LInda               - (fasend na considerassion) Le cicògne as ripòso bin d'an pé, sù na gamba sola.

Censin            - (a Linda) Giust. I veuj prové!

Palmira            - Oh, brav e mi i-j pòrto la canamìa.

Censin            - (a tira sù na gamba e as buta come le cicògne) Le cicògne a bèivo nen la canamìa. Pòrtme na sardin-a.

Palmira            - A-i na j'é nen. S'a veul a-i é 'l bacalà vansà da jer.

Linda               - Pess a st'ora? A l'é pesant da digerì!

Censin            - (a Linda) Ti i t'ancamin-e a esse pesanta da digerì!

Stella               - Tratla nen parèj, pòvra Palmira!

Linda               - A l'ha rason.

Censin            - (a Linda) I disìa nen a Palmira, ma a ti!

Stella               - (d'anrabià) Ah, grassie! Dòp ch'it soagno come 'n re!

Palmira            - Madamin Stella, a l'é nen chiel ch'a parla. A vëdd nen ch'a l'é vnuit mat.

Stella               - Già! Varda come ch'a l'é butasse! (davzinand-sse a Censin e con ton doss) Censin.......Censin......còsa ch'it fase lì an pé sù na gamba sola?

Censin            - I provava a rilasseme come ch'a fan le cicògne.

Stella               - Ma còsa a-i intro le cicògne adess?

Censin            - (a Stella butand-sse torna an posission normal) Già. I vorerìa savèjlo anche mi còsa ch'a-j intro.

Stella               - Ven, gioja, andoma a cogesse. It farài un dij sòlit massagi, ch'at rilasso.

Linda               - Che fomnassa! A pensa mach a portete ant ël lèt!

Censin            - (a Linda) It la piante 'd parlé parèj? Vergògnte!

Stella               - (stupìa) I vëddo nen còsa ch'a-i sia peui da vergognesse. I soma òm e fomna.

Palmira            - S'a l'é për mi, geneve pura nen, neh! Che anche mi con mé Bortolin....

Linda               - I seve na bela famija 'd vissios, và!

Censin            - Oh, ansoma, i la piante lì, adess? Tra tute tre im feve na testa parèj!

Palmira            - Tre?!? Ma s'i soma mach an tra doe am belessì.

Stella               - (dasendje 'd ghëmmo) Ma nò, a-i é dcò Linda, soa prima fomna. Vera Censin?

Censin            - Certo ch'a-i é.

Palmira            - Ah già, che fòla, im na ricordava pì nen! (a fà n'anchin vers na part qualonque dla sen-a) Bondì, madama Linda.

Censin            - Nen li! A l'é là!

Palmira            - Ma sicura, a l'é là vestìa 'd reusa e anzora a na mountain bike.

Censin            - A l'ha gnun-e mountain bike!

Stella               - Ma dài, Palmira! Col-lì a l'é 'n triciclo!

Linda               - It vëdde nen ch'at pijo an torta?

Censin            - (a Linda) Ti stà ciuto che da quandi ch’it ses intrà an costa ca a l'é finìa la pas!

Stella               - (d'anrabià) Ah parèj? I l'hai gnun-e intension dë sté sì a feme ofende.

Palmira            - A fene ofende!

Linda               - Oh! Finalment as gavo dai pé!

Censin            - (a Linda) Ciuto, i l'hai dite!

Stella               - Mi i parlo fin-a ch'i veuj!

Palmira            - Fin-a ch'i voroma!

Censin            - (a Stella) Ma Stella, sent sì...

Stella               - Gnente! I peuss pì nen sté sì a sente ste fantasìe ch'it tire fòra su jë spìrit. S'it veule fé d'esperiment an sël comportament dij personagi dël tò romans, serchte d'àutre càvie!

Palmira            - Ch'as serca d'àutre doe crave!

Stella               - Adess i vado ant ël lèt, ma i son sicura ch'i dormirài nen përchè ch'i son tròp agità. Quindi it l'has ël përmess dë vnì a deme la bon-a neuit, s'it veule.

Palmira            - Ch'a ven-a pura a dene la bon-a neuit!

Linda               - Ma brav! Crinass! It it la fase con tute doe, eh?

Censin            - (a Linda) Piantla lì 'd parlé come na fomna dë stra!

Stella               - (a Censin) I l'hai gnente d'àutr da dite. (as gira e as na và via)

Palmira            - E ch'as ricòrda 'd dëstissé la luce! (as gira e as na và via dcò chila)

Censin            - (a resta ferm, sensa savèj còs' dì)

Sen-a ch'a fà disèt

Linda e Censin

Linda               - (an rijand) A l'é stàit ël quart d'ora pì divertent dla mia vita.

Censin            - It l'ha butame ant un bel pastiss, và!

Linda               - Pòvra Stella!

Censin            - Nò, nò, costa a l'é mach n'alucinassion! Ti it ses nen sì përdabon.

Linda               - (a-j dà 'n pëssion an sël brass)

Censin            - Ahja!

Linda               - Anche costa a l'é alucinassion?

Censin            - Ma còsa i l'hai da fé adess?

Linda               - Calmte, come a dis toa fomna.

Censin            - È, calmte! Ma d'andova ch’it ses rivà, ti?

Linda               - E chi a lo sa! Da l'àutr mond!

Censin            - E adess it ferme sì?

Linda               - Përchè, at dëspiasrìa?

Censin            - I sai nen. Certò che a sarìa pròpe na bela situassion!

Linda               - Përchè? It darìa gnun fastudi. Tant, come spìrit i mangio nen e për la neuit i podrìa rangeme sla poltron-a, ai pé 'd tò lèt! E parèj i podrìa stete davzin e fete companìa.

Censin            - Bin! I podrìa fé cont d'avèj ant ëca 'n can!

Linda               - Grassie! ...I l'hai capì, ti it im veule pì nen bin. 

Censin            - Già ch'it na veulo ancora, ma a la memòria. I son marìa da sinch ani con Stella, adess, e ti it ses mòrta da set....

Linda               - Trapassà, nen mòrta! Da noi as dis parèj.

Censin            - Và bin, trapassà. Sent, s'i vorèissa tochete, i podrìa felo?

Linda               - Ah, balosset! It pense sempre a lòn ti, neh?

Censin            - Ma còsa ch'it l'has capì? I ciamava mach për savèj còsa scrive peui sù mé romans.

Linda               - Dis la verità ch'at piasrìa podèime toché torna, come na vòlta.

Censin            - (as buta la facia tra le man) Oh, Linda, Linda.....

Linda               - (carëssandje ij cavèj) Eccò, parèj...... adess it ses pì gentil con mi.

Censin            - I son sempre stàit gentil con ti.

Linda               - Nen sempre! It ricòrde cola vòlta che, al mar, it l'has campame 'n sigilin d'aqua gelà a còl mentre ch'i j'era  tranquila a pijé 'l sol.....

Censin            - ....dòp che për tre vòlte it l'avìe fàit finta 'd nijé për fete fé la respirassion boca a boca e 'l massaggi cardiacò da col bagnin giovo?

Linda               - A l'era mach për amprende dabin la tecnica!

Censin            - Ma adess a l'é tut passà e përdonà. Mi i l'hai sempre vorsute bin.

Linda               - Anche mi, Censin. Ma adess, rilasste, ripòsa....

Censin            - (As bandon-a e a sar j'euj) A më smiija 'd vive an n'àutra dimension. I stago bin, parèj e am na fà pròpe gnente s'i son ëvnuit mat.

Linda               - (dossa) Sssst, Censin. ripòsa.....bandonte....

Censin            - (a bërbòta mentre ch'a s'andeurm) Pòvra Stella,......chissà còsa ch'a pensarà....come ch'a seufrirà...?

Linda               - (dossa) Al diav dcò chila.

Censin            - (sempre pì andurmì) Ma sì, për stasèira, al diav!

Linda               - It sente quaicòs quandi ch'it carësso ij cavèj?

Censin            - (sempre pì andurmì) Sì, na bela ariëtta frësca ch'a passa.

Linda               - (motobin dossa) Sssst, tesòr! Adess deurm tranquil (sempre carëssandje ij cavèj,con vos bassa edossa, a-j canta na ninna nanna) Steila, steilucia / Censin ël dil as ciucia/

Censin as fica an boca 'l pòles dla man drita

                                   

                                    As ciucia 'l dil mancin/

 Censin as gava d'an boca 'l pòles dla man drita, a lo guarda come a controlé, peui a cambia dil

                                    Come 'n picinin......

Tut  sòn mentre ch'as sara 'l sipari e a part  la mùsica për la

FIN dël PRIM AT

SCOND AT

Istesa sen-a quaiche matin dòp.

Sen-a Prima

Stella e Neuronis

Stella               - (ansetà, a ciaciara con Neuronis)  I lo ringrassio tant professor Neuronis, d'esse rivà sùbit. I son pròpe disperà. A l'é già quaiche dì che mé òm as compòrta come 'n mat.

Neuronis         - (anche chiel ansetà) Madamin, pen-a che 'l dotor Milzetti a l'ha parlamne i l'hai pijà a cheur la facenda. I son nen costumà ‘d fé ëd visite diretament a ca dël malavi, ma tratand-sse 'd na person-a tant conossua, për evité che la notissia a gira, i l'hai pensà bin ëd nen fé vnì monsù Barbisio a Villa Petunia, la mia clinica privà.

Stella               - E mi i lo ringrassio anche 'd sòn. Am dëspias che però adess mé òmo a deurm ancora. Për felo sté brav i-j buto sempre 'n pòch ëd sonnifero ant ël thè ch'a pija la sèira.

Neuronis         - Mej parèj! Chila antant a peul conteme còsa a l'é ch'a fà e come ch'as compòrta quandi ch'a fà 'l mat.

Stella               - A l'é presto dit. A vëdd jë spìrit, a-j parla ansema e a dis còse dròle. D’àutre vòlte, parland, a sàuta fòra con ëd rispòste ch'a centro pròpe gnente con ël discors ch'i soma ancamin a fé. Peui, tute le sèire, a ven pì nen a cogesse ant ël lèt, ma a s'andeurm an sla poltron-a con ël pòles an boca come ij cit e as bërbòta da sol na nina-nana.

Neuronis         - (che mentre che Stella a parlava a l'ha pijàit nòta) Anteressant, anteressant. A smija pròpe 'n caso ëd regressio cerebri in somno extrauterino.

Stella               - A dis?

Neuronis         - A-i é gnun dùbit!

Stella               - A l'é grave, professor?

Neuronis         - As peul nen disse, parèj extrapedes, an sij doi pé!

Stella               - Ch'as buta sù na gamba sola, anlora.

Neuronis         - I vorìa dì che sensa na totalis visitatio extra et intra crani i peuss nen esprime na diagnosi completa e sicura.

Stella               - Ah......Ch'a më scusa, professor, ma i l’avìa nen capì. A sà, l'agitassion.....

Neuronis         - E ch'am disa, a-ié d'àutri sintomi?

Stella               - Oh, sì! Për esempi, quandi ch'a l'é quacià ch'a deurm an sla poltron-a a fà tanta ària..... frèida.

Neuronis         - Ch'a-j daga na purga....càuda!

Stella               - Ma nò! A-j seurt d'aria frësca d'ant la testa e as vëddo ij cavèj ch'a bogio. Come a lo spiega, chiel?

Neuronis         - Ària da la testa e cavèj ch'as bogio? Mmmm.....Beh........ma......A podrìa esse n'iperventilatio cerebri extracorticalis.......ma, ripeto, sensa na visita aprofondìa i peuss pròpe nen pronunsieme.

Stella               - Anlora i vado a dësvijelo.

Neuronis         - Nò, nò, madamin. Le përson-e che a seufro 'd problema psìchich a seufro d'una extradifidentia versus extranei. Mi, an tanti ani 'd profession i l'hai creame 'n metodo rivolussionari e personal për intré sùbit an confidensa con sti sogèt. I-j faso chërde d'esse un ëd lor e parèj am dan sùbit fiducia

Stella               - Oh, bin! E anlora ch'a deuvra sto metodo anche për mé Censin.

Neuronis         - Sicura, ma a venta ch'i resta da sol col malavi e che chiel a sapia nen ch'i son në psichiatra. Foma parèj: mi im na vado, ma i speto sì fòra, an machina. Chila, quandi che sò òmo as dësvija, a-j dis ch'a l'ha da andé a fé 'd comission. Quandi che chila a seurt, mi i speto ancora na frisa che 'l malavi a sia tranquil e peui i intro e i-j faso na bela visita.

Stella               - Foma parèj e Palmira, la colf, i la spedisso a fé speisa.

Neuronis         - E a sò òmo, për nen pijelo 'd sorprèisa, ch'a-j disa..... ch'a-j disa .... ch'a-j disa che a vnirà a trovelo n'amis dël dotor Milzetti che a veul conòsse në scritor.  D'acòrdi? Bin, cereja. (e a seurt)

Stella               - Cereja professor, peui is sentoma. (a s'anseta pijand an man un giornal)

Sen-a sconda

Censin e Stella

Stella               - (sarcasticaa Censin che a l'é ancamin ch'a intra) Oh bondì! Monsù a l'é dësvijasse? A l'alba dle ondes ore?

Censin            - (con ël brass mancin fasà a và da Stella për feje 'n basin) Bondì, tesòr.

Stella               - Stà an là! I veuj nen feme basé da 'n mat.

Censin            - I son nen mat.

Stella               - Cioch, anlora! Staneuit i son aussame e i l'hai trovate come 'l sòlit stravacà an sla poltron-a ch'it ronfave con ël pòles an boca, come ij cit. E anche l'incident ch'a l'é capitate jer. Sghijé an cola manera sù në scalin an giardin ch'it l'has fàit già mila vòlte! Varda! Mach ij mat e ij cioch as compòrto parèj.

Censin            - A j'era na macia d'euli sù col ëscalin!

Stella               - Ma che euli! I l'hai controlà! A l'era lavà e stralavà da la pieuva! It j'ere cioch!

Censin            - Ma piantla! E peui varda, stamatin i son alégher. I veuj nen anrabieme! I l'hai fin-a veuja dë schersé!

Stella               - Brav! Dòpo tut lòn ch'it l'has combinà ij dì passà..... Feme chërde che sì a-i é në spìrit!

Censin            - A j'é, a j'é!

Stella               - (aussand-sse) Basta parèj, i veuj pì nen sente ste stòrie. I vado a fé 'd comission.

Censin            - E mi im pijo un bel cafè e peui, al travaj!

Stella               - A propòsit ëd travaj tò amis Milzetti a l'ha mandà sù ‘n sò amis, a veul conòsse në scritor. A sarà sì a momenti. (a Ciama) Palmira!

Censin            - A sarà un dij sòlit ciaparat ch'a fan mach perde temp, comonque....

Stella               - A l'ha mandalo Milzetti, im racomando tratlo bin. (vardand vers la pòrta dla cusin-a) Ma a riva chila-là o nò? (a ciama torna) Anlora, Palmira!

Censin            - A fòrsa 'd feje sbassé le marce, chila-là a sarà  blocasse.

Stella               - A venta ch'i la pòrta torna dal mecanich! Magara a l'é 'l fren a man ch'a resta tirà! (a ciama ancora) Palmira!

Sen-a tersa

Ij dit pì Palmira

                                   

Palmira            - (rivand d'an cusin-a con n'andatura motobin lenta) Comandi!

Stella               - Pòrta 'l cafè a mé òmo, peui it vade sùbit a fé spèisa e përpiasì quandi ch'it ciamo, cor.

Palmira            - Ma s'am dis sempre d'andé pian.

Stella               - Ansoma, cor ma pian!

Palmira            - (stupìa, da sola) Cor ma pian? (fòrt) I-i sercherài d'amprende madamin.

Stella               - Un pòch a la svelta, però, nèh! Adess và e pòrta 'l café a monsù!

Palmira            - Sì, madamin!

Censin            - (a Palmira) Im racomando, ël cafè da bèive, nen da mastié!

Palmira            - Sì, monsù!

Stella               - Và e cor....pian

Palmira            - Cor pian! Bòh! (a-i pensa ansima un pàira 'd second peui decisa a seurt bogiand le gambe an pressa an pressa, ma sensa fé dë stra, come ch'a fan le locomotive dij vapor quandi che, an partensa, a sghijo an sle rotaje. Quandi ch'a l'é quasi fòra as vòlta al pùblich e) Ma lor-sì a son gabia! (e a seurt)

Sen-a quarta

Censin e Stella

Censin            - A l'é pròpe dròla sta Palmira! Varda ti s'as peul marcesse parèj.

Stella               - Mah, i sai pì nen come spiegheij'lo. Anlora, ciao, mi i seurto e Palmira a và a fé spèisa. Deurbije ti a col monsù ch'a dev rivé. (a seurt)

Censin            - Si, pensje nen.

Sen-a quarta

Censin e Palmira

Palmira            - (an rivand da la cusin-a marciand con pass normal) Eccò 'l cafè! A l'era già bele che pront.

Censin            - (sorprèis) Ma, Palmira, come mai ch'it marce parèj?

Palmira            - Ah, già! Ch'a scusa! (e as buta torna a marcé come prima, quandi ch'a l'era surtìa) A và bin parèj? (a pòsa 'l cabarèt an la tàula) Damanca d'àutr?

Censin            - Nò grassie, và pura (as versa 'l sùchers, a toira 'l café e a pija an man ël giornal dasendije dë spale a Palmira).

Palmira            - I seurto dal giardin parèj i saro 'l rastel.

Censin            - (sensa guardela) Fà parèj

Palmira            - (a seurt marciand con pass normal e, d'an sla pòrta, al pùblich) Oh là, quandi che lor am guardo nen finalment i peuss marcé normal! (e a seurt d'an cusin-a)

Sen-a quinta

Censin peui Neuronis

Censin            - Donque, seguitoma a pijé sti aponti për mé romans (a deurb un quaderno e a ancamin-a a scrive)

Dòp quaiche second a son-a 'l ciochin dla pòrta.

(Censin a và avanti a scrive sensa deje da ment)

Dontre second e a son-a torna 'l ciochin dla pòrta

Censin            - Bin? A-i é gnun ch'a deurb? (arcordand-sse che tuti a son surtì) Ah, già! (a s'àussa e a và a deurbe e, da fòra sen-a, a esclama alarmà) Madòna santa! (rientrand precipitosament a marcia a l'andaré) E chi a l'é 's mat?

A intra an sen-a Neuronis. A l'ha na pignata o n'ambossor o n'àutr capel dròlo an testa. Camisa fòra dle braje, crovata dësgropà e d'àutr a piasì dël regista. As rabasta dapress, gropà a na còrda come s'a fussa 'n can, n'urinari o quaicòs d'àutr ch'a peul fé rije, a piasì. Ël përsonagi a peul anche esse carià con un tich nervos.

Neuronis         - Cereja i son l'amis dël dotor Milzetti. I l'avìa telefonà e soa madamin a l'ha dime ch'i podìa vnì a visitelo.

Censin            -  Ah, a l'é chiel? Ch'a scusa, nèh, ma am pija 'd sorprèisa! A sà.....(e con la man a fà 'l gest ëd mostré la bardatura 'd Neuronis)

Neuronis         - Oh, ch'as preocupa nen. I-i son abituà a vëddme rangià parèj. A-j pias?

Censin            - Bel! Modern! Come a l'ha dit ch'as ciama chiel?

Neuronis         - Mé car colega...i peuss ciamelo colega?

Censin            - S'a-i ten?

Neuronis         - Mé car colega, mé nòm a l'ha gnun-e amportanse. Ch'am ciama come ch'a veul: Gengis Kan, për esempi.

Censin            - Ah già, për via dël taboi, lì, neh! (e a mostra l'urinari)

Neuronis         - Ma nò! A vëdd nen ch'a l'é 'n gat.

Censin            - (as cin-a a guardé) Ma già, che fòl! I l'avìa nen notà ij barbis. Ma ch'as seta.

Neuronis         - Grassie. (as seta e as pija an brass l'urinari che a seguiterà a carëssé come ch'a fussa 'n gatin)

Censin            - Ch'a scusa na minuta, i buto mach via sòn (a pija 'l quaderno e a lo pòrta ant un tirol e a dis pian al pùblich) Chiel-sì a l'é 'n mat, ma che personagi anteressant për un racont. A venta ch'i-j daga còrda për studielo dabin! (peui a trafica na minuta con quaicòsa ant ël tirol për dé temp a Neuronis 'd fé la soa considerassion privà)

Neuronis         - (pian al pùblich) A l'é pròpe mat chiel-sì. A pija n'urinari për un can. A venta deje còrda për studielo dabin.

Censin            - A pija quaicòs?

Neuronis         - Oh grassie, volonté!

Censin            - Còsa ch'a-j fà piasì?

Neuronis         - Sto bel pòsasënner a và bin, grassie. (e as fica an sacòcia 'l pòsasënner)

Censin            - Ma a l'é cristall ëd Boemia!

Neuronis         - I l'hai vistlo! Am piaso le ròbe bele, a mi.

Censin            - Prego, prego, ch'as serva pura (ansetand-sse anche chiel) E brav monsù Gengis Kan!...... Gengis Kan!

Neuronis         - A l'han ciamame parèj përchè i m'anrabio e i mòrdo come 'n can se am contradisso.

Censin            - (pian) Ancaminoma bin. (fòrt) Ma che bel gatin! Vàire ani ch'a l'ha?

Neuronis         - Eh, purtròp a l'é vèj. Ch'a guarda (e a-j lo spòrs) a l'ha mach pì pòchi dent! A vëdd?

Censin            - (a pija l'urinari e a scanucia andrinta a 'n përtuss) A mi a më smija ch'a n'àbia pì gnun.

Neuronis         - Oh, da cola part lì a l'é mai chërsujne gnun ëd dent.

Censin            - A l'é 'n difét ëd nassita?

Neuronis         - Nò, a l'é che chiel a-j guarda sota la coa!

Censin            - A më smijava a mi ch'a l'avèissa 'l fià 'n pòch tròp pesant! (a gira l'urinari e a guarda ant l'àutr përtuss) Da sì a l'é mej. (peui a-j rend l'urinari)

Neuronis         - As ciama Quasimodo.

Censin            - Përchè? A l'ha la gheuba?

Neuronis         - La gheuba?

Censin            - Massì, Quasimodo, la gheuba, Notre Dame.....

Neuronis         - Ma nò! Quasimodo, 'l poeta! A l'é 'n gat poeta.

Censin            - Parbleu!

Neuronis         - Eh si.....(pàusa, peui as cin-a vers l'urinari come a scoté e) Come? ......  (a Censin) A dis ch'a veul fela sì, pròpe adess!

Censin            - (aussand-sse dë scat) Ch'a lo pòrta fòra! Ch'a lo pòrta fòra a sporché.

Neuronis         - (calm) A veul fé na poesìa.

Censin            - Meno male.

Neuronis         - (as cin-a a scoté l'urinari) Dis pura!.....Si......si.....si.....Brav, pròpe bela! (a Censin) A veul sentla?

Censin            - Sicura!

(un-a dle tre a piasì dël regista)

Neuronis         - Gnaulo a la lun-a e chila am fà l'ujèt. / Na nuvla a m'la quata për dispèt./ Gnaulo a la nuvla ch'a së slingua 'd gòj / La lun-a e mi is guardoma come fòj.

                                    I gnaulo, i gnaulo sempre pì dësperà / La mia Desdemona a l'é 'ncor nen rivà./ La lun-a a smija na fëtta 'd provolon / e mi i stago sì come 'n c.... cravon.

                                    I gnaulo, i gnaulo anzora dë sti cop / am tiro 'd tut, ma mai ch'a-i sia 'n rat. / S'i fussa n'òm anvece che 'n pòvr gat/ m'anciocherìa con un mes ëstop.

Censin            - Bela! Tant sentiment.

Neuronis         - S'a veul i-j lo regalo.

Censin            - Grassie, grassie, ma i l'hai già 'n can.

Neuronis         - Oh, bestia pì, bestia meno, an costa bela ca a peul steje anche Quasimodo. (a-j spòrs decis l'urinari) Ch'a ten-a e ch'a fasa nen ëd compliment. Mi e chiel i dovoma fesse amis. E ch'as ricòrda che im ciamo Gengis Kan.

 

Censin            - Ah già, col ch'a mòrd (a pija sùbit l'urinari) Come ch'a veul chiel! A veul gavesse 'l capel?

Neuronis         - Grassie, ma i sai nen andova pogelo.

Censin            - (aussand-sse) Ch'am lo daga a mi. I-i penso mi.

Neuronis         - (aussand-sse anche chiel) Ma con piasì (e a-j fica la pignata an testa) Ma a sà ch'a jë stà pròpe bin? (a s'anseta) E ch'a s'lo gava nen, nèh.

Censin            - (ansetand-se con la pignata an testa) Ch'a staga sicur!

Neuronis         - A savèissa che piasì ch'i l'hai 'd consslo monsù...., monsù?

Censin            - Censin. Censin Barbisio.

Neuronis         - Oh për carità! Ma gnanca për seugn! A-i và un nòm meno normal, pì stòrich.

Censin            - Còsa a na dis ëd..... Cicerone.

Neuronis         - A peul andé anche se a l'é già tròp sfrutà. Andova ch'i stago mi a-i na j'é già tre.

Censin            - E andova ch'a stà chiel?

Neuronis         - Ant un bel pòst: Villa Petunia. 

Censin            - Villa Petunia? (pian) I lo disìa mi ch'a l'é 'n mat chiel-sì!

Neuronis         - A veul ëvnì con mi a Villa Petunia?

Censin            - (decis) Ma gnanca për seugn!

Neuronis         - (pian) Tìpich dij mat rifiuté la clìnica. (fòrt) A m'lo farìa 'n piasì?

Censin            - Volenté! Ch'am disa.

Neuronis         - A mi a sarìa sempre piasume fé 'l dotor. As farìa visité da mi?

Censin            - Ma..... verament.......mi....

Neuronis         - (con ton convincent) Sù, da brav, ch'a l'àbia gnun-e paure....

Censin            - (ëd malaveuja) Ebin, ch'am visita.....

Neuronis         - (a s'àussa e a-j và davzin) Ch'as dëspeuja.

Censin            - Ma....

Neuronis         - (conciliant) A basta ch'a àussa la camisae ch'a ten-a pura 'l capel an testa.         

Censin            - (as së sboton-a la camisa e a la tira sù)

Neuronis         - (a soget: a-j fà tiré fòra la lenga, peui a-j guarda j'euj, a jë scota 'l pols peui a lo fà giré e a-j pògia n'orija an sla schin-a e a dis) Sentoma ij polmon. Ch'a disa sessantases.

Censin            - Ma a l'era nen trantetré.

Neuronis         - Na neuva tecnica; disend sessanteses i-j scotoma tuti doi ant un colp sol.

Censin            - Sessantases!

Neuronis         - San a l'é san! Gnente da dì!

Censin            - (già stufi dla vicenda) A l'ha finì, dotor? Përchè, a sà, i l'avrìa 'd travaj da fé!

Neuronis         - (mentre che a parla, as rangia torna la camisa drinta le braje e as buta a pòst la crovata. An pratica a l'é torna rangià dabin an manera che quandi che a intrerà, Linda a vëddrà mach Censin rangià come 'n mat) Ancora na còsa e peui i l'oma finì!

Censin            - (sempre con la camisa fòra dle braje, la crovata mesa dësgropà e la pignata an testa) Fòrsa anlora.

Neuronis         - Ch'a s'àussa an pé e ch'a fasa lentament quaiche pass për la stansia mentre ch'a canta na canson. I veuj controlé coordinassion e rifless ant ij moviment. E ch'a ten-a quaicòsa për man. Eccò, sòn a và bin. (e a-j dà la còrda ch'a ten gropà l'urinari. Peui, sicome Censin a bogia nen) Fòrsa...

Censin            - (bufand) Và bin! (e a s'ancamin-a lentament con la pignata an testa, cantand e rabastand-sse dapress l'urinari)

Sen-a sesta

Censin, Neuronis e Linda

Linda               - (intrand a vëdd Censin parèj rangià e as buta a rije) Mama santa Censin! Còsa ch'it fase rangià parèj?

Censin            - (as blòca e) Òmmi pòvròm, it ses torna sì?

Neuronis         - (ch'a vëdd nen Linda) Come a dis?

Censin            - (a Neuronis) I parlava con...... con ël gat.

Neuronis         - Ah, bin! (al pùblich) Tipich (e as toca latesta con un dil)

Linda               - I vëddo gnun gat, mi.

Censin            - (a Linda) Ciuto, che peui i të spiego.

Neuronis         - Oh, i l'hai già bele capì tut!

Linda               - (mostrand Neuronis) Chi a l'é col monsù?

Censin            - (a Linda) A l'é 'n pòvr mat!

Neuronis         - Quasimodo mat?

Censin            - (a Neuronis) Nò, nò, Quasimodo

Linda               - E chi a l'é Quasimodo?

Censin            - (a Linda) A l'é 'l gat.

Linda               - As ciama Quasimodo?

Censin            - Si, si, Quasimodo

Neuronis         - (a Censin) Anlora a 'l l'ha con Quasimodo!

Censin            - (a Neuronis) Nò, nò nen con Quasimodo

Linda               - E col monsù?

Censin            - A l'é 'l mat!

Linda               - (mostrand l'urinari) E lolì?

Censin            - A l'è 'l gat!

Neuronis         - (calm e professional) A l'é 'l mat, a l'é 'l gat... Si, si Quasimodo, nò, nò Quasimodo! A më smija ch'i andoma pà vàire bin ëd testa, a sà, mé car monsù? (e as toca la témpia con l'indes)

Linda               - A më smija bin anche a mi!

Censin            - (a Linda) Ti pensa a la toa 'd testa!

Neuronis         - (calm e professional) Eh, sì! Anche costa a l'é na reassion tìpica d'un sogèt ch'a l'ha 'd problema sì andrinta.

Censin            - I disìa nen a chiel.

Neuronis         - Ah nò? A chi anlora?

Linda               - Sù, fòrsa, disijlo!

Censin            - (a Linda) It veule piantela lì!

Neuronis         - A l'é già bele che piantà! A-i é pì gnun dùbit: chiel a l'é mat, monsù Cicerone!

Linda               - Oh n'àutra! It ciame Cicerone adess?

Cesin               - (a Linda con ària dë sfida) Si, Cicerone, e alora?.

Neuronis         - Tìpich dij mat chërd-sse person-e amportante.

Censin            - (a Neuronis) Mat a sarà chiel!

Linda               - (ch'a lo vëdd rangià an col ëstat) A giudiché da le aparense as dirìa ch'it ses ti 'l mat.

Neuronis         - Sù, da brav, ch'a ven-a con mi a Villa Petunia. A l'é mach al prim ëstadio dla maladìa. Con na bela cura, temp n'anucio e chiel a l'é torna neuv.

Linda               - (rijand) Và, và Censin. Fà na bela cura del sonno. (con enfasi, an slë stil dij drama dla fin dl'eutsent) Ed io veglierò sù di te ai piedi del letto e lenirò il tuo dolor, con languide carezze!

Censin            - (a Linda) Ten le man a pòst! I veuj nen esse carëssà!

Neuronis         - Ch'as preocupa nen! Gnun-e carësse! Mach ponture!

Censin            - (esasperà) Oh, adess basta, neh! I veule finila vojàutri doi?

Neuronis         - Doi? (as guarda d'antorn) Sì i-i son mach mi!

Censin            - Nò a-i é anche la bonanima dla mia prima fomna. Am perseguita da cola sèira che.....

 

Neuronis         - Ahi, ahi! A l'é pì grave 'd lòn ch'im chërdìa, anlora! I ciamerài l'ambulansa.

Linda               - (sempre rijand) Mi it ficherìa la camisa 'd fòrsa!

Censin            - (a Linda) Butitla ti la camisa 'd fòrsa!

Neuronis         - Và bin, s'a-j fà pasì i m'la buterài anche mi, ma adess ch'as calma.

Censin            - Ma, a la fin, as peul savèisse chi a l'é chiel?

Neuronis         - I son ël professor Neuronis, psichiatra. A l'ha ciamame soa madamin preocupà për soa salute mental.

Linda               - E brava Stella! A veul fete saré an manicòmio!

Censin            - (a Linda, con fòrsa) Lòn a l'é ancora da vëdde!

Neuronis         - (catedràtich e professoral) Oh, a l'é già bele che vist! (numerand con ij dij) Identificazione in personaggi extratemporali, visioni extrasensorie accompagnate da percezione vocali extranaturali, risposte extracontestuali, riconoscimento di animali in oggetti extraattinenti, uso di abbigliamento extrausuale e dulcis in fundo regressio cerebri in somno extrauterino cum usum ditae extranaturalis!.....E i l'oma ancora nen fàit la preuva dl'ària.

Censin            - La preuva dl'ària?!?

Neuronis         - Già! Ch'a fasa 'n pòch l'ària!

Linda               - (rijand) Ah costa peui!

Censin            - Ma professor! Ambelessì?

Neuronis         - Sù, sù, pòche storie! Ch'a fasa st'ària.

Linda               - (sautërland e batend le man come ij cit) Si, si, dài Censin, fà na bela ària, robusta!

Censin            - S'i lo savìa i mangiava ij faseuj!

Neuronis         - Ma còsa a l'ha capì? L'ària! Ch'as fasa seurte ària d'ant la testa!

Censin            - (a lo guarda stupì, peui d'anrabià, possandlo fòra) A l'ha pijame për un ventilator? Ària d'ant la testa!!! E 'l mat i sarìa mi? Adess basta nèh! Fòra, fòra da sì sùbit, chiel, le soe carabatole, le soe cure e tuti ij sò extra.

Linda               - (sautërland e batend le man come ij cit) Brav Censin, faje vëdde ch'it ses!

Neuronis         - (seurtand) Chiel a l'é n'extramaleducà!

Censin            - Fòra, extrabalengo! (e a-i tira dapress urinari e pignata, peui as rangia torna camisa, crovata, braje ecc..)

Sen-a setima

Censin e Linda

Linda               - Bel servissi ch'at fà toa fomna! Ciamé në psichiatra!

Censin            - Da quandi ch'it ses rivà ti, i son pì nen tant sicur ëd nen esse mat!

Linda               - Ma, nò. It ses nen mat. Grassie a mi it vive n'esperiensa dle pì bele. Pensa, vive con doe fomne, e legitimament.

Censin            - Figurte! I l'hai sempre pensà che con un-a a-i na j'era già mesa 'd tròp!

Linda               - Sù, sù con ël moral! Andoma a fesse 'n bel gir an machina ansema? Parèj it dëstende ij nerv.

Sen-a ch'a fà eut

Censin, Linda e Stella

Stella               - (intrand) Brav! Bela figura ch'it l'has fame fé!

Linda               - Come non detto! A l'é rivà la Stella del focolare!

Censin            - (a Linda) Si, pròpe Stella del focolare!

Stella               - E pijme nen an gir, almeno.

Censin            - E ti mandme nen ij dotor dij mat a visiteme,sensa dime gnente!

Stella               - I na peuss pì dë sta situassion! Da cola sèira a l'é finìa la pas an famija.

Linda               - (a Censin) Preuva a fé visité chila da col dotor.

Censin            - (a Linda) Ma dis nen ëd tavanade, sù!

Stella               - It vëdde come ch'it ses cambià? Na rispòsta parèj it l'avrìe mai damla, prima ch'a rivèissa cola....cola....

Linda               - Cola còsa, eh?

Censin            - (a Stella, doss) I disìa nen a ti, Stella.

Linda               - (a-j fà 'l vers) I disìa nen a ti. (sëccà) Ma a mi sì, però!

Censin            - (a Linda) Con ti a l'é n'àutr dëscors!

Stella               - Ah, si? E che dëscors a sarìa?

Linda               - Un dëscors con un-a ch'a l'ha 'l servel da òca.

Censin            - (a Linda) Ti it l'has ël servel da òca!

Stella               - (décisa) Sfacià! Da sto moment it parlo pì nen ansema!

Linda               - Alleluja!

Censin            - (a Linda) Sent Linda....

Stella               - E ciamme nen Linda!

Censin            - (a Stella) Ma Stella....

Linda               - E ciamme nen Stella!

Censin            - Ansoma i veule piantela lì 'd buteme an cros, vojàutre doe?

Stella               - Ah, përchè a sarìa sì adess chila-là?

Censin            - Si, a l'é lì! (e a-j mostra andova ch'a l'é)

Stella               - (a Censin) I-i chërdo nen, nèh, ma i veuj prové a parleje. (a Linda, vardand da la part giusta) Ciao Linda, rasonoma da fomna a fomna! I t'asicuro che mi i son tant contenta ch'it sie vnùita a trovene. It ses pròpe stàita tant gentila. (pàusa)

Linda               - Busiarda come 'n gavadent!

Stella               - (a Censin) A rëspond?

Censin            - A dis ch'it ses tant grassiosa e at ringrassia.

Stella               - Ah, bin! (a Linda) Dit sòn, ti it capisse che sta ca a l'é tròp ëstrèita për steje an tra tre. (pàusa)

Linda               - A l'é vera! Un-a dle doe a l'é 'd tròp! Ti!

Censin            - A dis che tò rasonament a fila.

Stella               - (a Linda) Naturalment come òspite mi it rispeto Linda, ma it prego dë sté a tò pòst e...

Linda               - (mentre che Stella a parla, Linda a së spòsta da n'àutra part dla stansia)

Censin            - (a anteromp Stella, tocandla s'na spala e a l'avert che Linda a l'è spostasse) A l'è pì nen a sò pòst.

Stella               - (a Censin) I lo sai pro ch'a l'é pì nen a sò pòst, sì!

Censin            - (precisand) A l'é spostasse! A l'é lì adess.

Stella               - (a Linda vardand andova ch'a l'ha mostraje Censin) It disìa che it prego dë sté a tò pòst e...

Linda               - (a l'é torna spostasse da n'àutra part)

Censin            - (a anteromp Stella) Là, a l'é andàita là!

Stella               - (a Censin con në scat) Eh ma là! A l'é në spìrit o na sòtola, chila-lì?

Linda               - (calma) Oh mé pòvr Censin, che nervosa ch'a l'é! Come it l'has fàit a soporté tuti sti ani st'isterica?

Censin            - (a Stella) Linda at ciama scusa e a dis ch'as bogerà pì nen.

Stella               - A la bonora! (a Linda) I vorìa dite, Linda, che për mi, it peule fermete tut ël temp ch'it veule. (decisa) Resta pura sì anche fin-a a doman matin! (da grama) Peui però, slògia!

Linda               - Chi a l'ha d'andessne it ses ti! Mi im bogio nen e i podrìa nen anche se i vorèissa!

Stella               - (a Censin) Còsa a rëspond?

Censin            - At ringrassia dl'anvit e a dis ch'-i pensarà ansima!

Stella               - Sòn am convincc na vòlta 'd pì che sì a-i é gnun ëspìrit e che ti it ses mat. Mat pericolos!

Censin            - Se Linda am giuta it dimostro che chila a j'é dabon! Stà lì brava e guarda.

Linda               - Còsa i l'hai da fé?

Censin            - Pija col vas dle fior e pòrtlo d'an doa ch'a l'é a la tàula e peui butlo torna a sò pòst.

Linda               - A sarìa nen pì convincent s'i-j lo s-ciapèissa an testa?

Stella               - Folairà! Mi im na vado.

Censin            - (a Stella) Na minuta 'd passiensa e peui it podras felo.

LInda               - Promëssa? Peuss dèilo an sla testa?

Censin            - (a Linda) I parlava nen con ti! Ti fà lòn ch'i l'hai dite!

Linda               - E và bin! (a pija 'l vas dle fior e a-i fà fé 'n gir passand a doi dij dal nas ë Stella)

Censin            - (a Stella) Vist?

Stella               - (sarcastica) Illusionismo! I l'hai vist fé 'd mej a në spetacol d'un prestigiator.

Censin            - Ah sì? E anlora varda. Linda, fame 'n piasì, pija na cadrega e pòrtla an gir për la stansia, fasendie fé dontré stiribacole.

Stella               - (rijand e fasendie 'l vers) Linda, fame 'n piasì, pija na cadrega e dàila an sla testa a Censin!

Linda               -  Costa a l'é na bon-a ideja! Parèj s'a vëdd ël niss a-i chërd ëd sicura.

Censin            - (a Linda) Nò! Mach an gir për la stansia, i l'hai dite!

Stella               - (sarcastica) Përchè, a vorìa s-ciapetla dabon an sla testa?

Censin            - (a Stella) Linda a l'é già dësbela a basta sensa ch'it i-j bute d'ideje dròle an testa! (a Linda) Fà lòn ch'i l'hai dite Linda, për piasì

Linda               - I lo faso pròpe mach për ti! (a fà dansé na cadrega portandla an gir)

Censin            - (a Linda) Grassie! (a Stella) It ses convinta adess?

Stella               - A l'é 'n truch ch'it l'has montà ti për feme chërde a le toe allucinassion!

Censin            - Ma nò, Stella, i t'lo giuro! (a Linda) Linda, përpiasì, fà quaicòsa d'àutr për dimostré ch'it ses sì presenta.

Linda               - Lassla perde e andomsne via mi e ti. Tant a capiss gnente chila-lì.

Censin            - Dài, Linda, senò a-i chërd nen.

Linda               - I son stofiame dë sta stòria. S'a chërd, bin, senò, afé sò!

Censin            - Linda, s'it im giute, it pòrto...it pòrto....it pòrto a fé 'n gir an machina an colin-a.

Linda               - Mi e ti soj?

Censin            - Si!

Linda               - A Superga?

Censin            - Si!

Linda               - Na dimostrassion decisiva?

Censin            - Si!

Stella               - Si, si, si, ma sta dimostrassion a riva nen! It l'has già finìe tuti ij tò truch?

Linda               - Alé! (e a campa ai pé dë Stella 'n sopramòbil ch'a së s-ciapa an mila tòch)     [mej a sarìa se Linda a podèissa campé an tera, an ràpida sucession, tre o quatr sopramobij mentre che Stella a sautërla për la stansia sercand d'eviteje]

Stella               - (a së sbaruva e a fà 'n sàut andarera crijand) Brut delinquent! I l'hai capilo tò gieugh! Ti it veule liberete 'd mi fasendme vnì mata! Ma mi it faso saré, mé car, saré an manicòmio!  

Censin            - Basta , basta! Con ti as peul pròpe nen rasonesse! It ses tròp nervosa! Mentre ch'it calme mi im na vado a fé 'n gir! (a seurt vers fòra)

Stella               - E pòrte dapress anche tò spìrit, che 'd rabadan i na veuj nen ant ëca!

Linda               - A mi rabadan? Tèh! (e a-j tira ant ij pé ancora quaicòs e a seurt a testa àuta dapress a Censin)

Stella               - (a fà 'n sàut e 'n crij peui) Mostro!

Sen-a ch'a fà neuv

Stella, peui Palmira

Stella               - I chërdo nen ch'a-i sia dabon lë spìrit ëd Linda an costa ca, contut che sta ròba ch'as bogia da sola am dà da pensé. A l'han dime che con ij truch j'ilusionista a fan fin-a bogié j'armari, ma Censin a l'ha mai dim'lo d'esse bon a fé sti travaj! I ancamin-o a preocupeme. Mah, butoma a pòst tut sto bordel adess! (a ciama) Palmira!

Palmira            - (gnanca finì d'esse ciamà a l'é già an sla pòrta dla cusin-a con ramassa e palëtta an man. Ciamà e rispòsta a devo esse rapidissim) Comandi!

Stella               - (stupìa da la rapidità, al pùblich) Parbleu! Infranto il muro del suono! (a Palmira) Fà 'l piasì, dame na man a gavé d'an mes sta ròba rota.

Palmira            - Si madamin.(e a ancamin-a a cheuje i tòch rot)

Stella               - (mentre ch'a-j giuta a polidé, as fërma come pijà da 'n dùbit) Un moment! It j'ere pa ancamin ch'i të scotave daré dla pòrta, ti, për caso?

Palmira            - Mi? Im përmetterìa mai!

Stella               - A l'é mej ch'it na ricòrde!

Palmira            - (con candor) Madamin, i peuss dije na ròba?

Stella               - Disme.

Palmira            - (con candor) I son tant contenta che chila e sò òmo i ruse e iv tire dapress le còse! Ma i dovrìe tireve anche quaiche pignata.

Stella               - Ma còsa ch'it dise!

Palmira            - E sì, përchè a veul dì ch'iv veule bin!

Stella               - Come a sarìa?

Palmira            - Al matrimòni 'd na mia amisa 'l prèive a l'ha dit che doi ch'as mario e as veulo bin devono rompere i vecchi tegami buttandoseli sulle spalle!  

Stella               - (a rij) I vecchi legami, Palmira, nen tegami!

Palmira            - (séria) Ansi, për vorèive pì bin ancora i dovrìe fin-a patleve ògnintant!

Stella               - (seguitand a rije) Ah costa peui! Përchè?

 Palmira           - Përchè col preive a l'ha anche dit che l'amore vero è darsi, darsi con slancio tuti i giorni uno all'altro.

 

Stella               - Meno male che it i-i ses ti che it im ten-e 'd bon umor, và!

ciochin dla pòrta

                          Ti pòrta via st'ëmnis ch'i vado mi a deurbe. (e a và a deurbe)

Palmira            - (a finiss ëd ramassé e a pòrta via lë mnis) Chissà peui përchè ch'a rija? A son còse série coste! Mi a mé Bortolin, l'àutra sèira ch'a slongava tròp le man, i l'hai lassaje andé 'n palaviran ch'a l'é restaje la marca dij dij an sla facia. Ma a l'é mach përchè i-j veuj tanta bin, pa për d'àutr! (e a seurt)

Quaiche second ëd sen-a veuida

Sen-a ch'a fà des

Stella e Verbadamus

Stella               - Ch'a s'acòmoda professor!

Verbadamus   - Pen-a i l'hai podù i son precipitame. Ch'am disa, còsa ch'a l'é capità: pòrte ch'a schërsin-o, lament ëd neuit, bordel ëd caden-e rabastà? O magara d'àutr?

Stella               - Gnente 'd tut sòn!

Verbadamus   - Ah, i l'hai capì! (a s'àussa e a và an gir për la stansia nufiand come 'n can da trifole)

Stella               - (pian, al pùblich) A më smija 'n can da trifole! (fòrt) I-j disìa che a smija che an costa ca a sia intrà.....

Verbadamus   - Ciuto, ciuto! (sempre nufiand) Si, si! Vardlo sì! Fluido....ectòplasmi... I-i soma.....I-j sento....

Stella               - Dòpo la soa seduta spìritica a l'é sucedù quaicòs dë strano.

Verbadamus   - (sempre nufiand) Eh, i lo përcepisso! A savèissa come ch'a son furb! A giro, a giro peui a s'antan-o e a sàuto fòra dòpo 'd mèis, quaivòlta! (fërmand-sse davzin a 'n mòbil qualsiasi) Eccò, a l'é sì!

Stella               - A l'ha trovalo?

Verbadamus   - Certo!

Stella               - Còsa?

Verbadamus   - (as cin-a a tèra, a cheuj quaicòsa da sota 'l mòbil peui a s'àussa fasend vëdde lòn ch'a l'ha an man) Un boton! Un boton da fomna!

Stella               - Ma mi i parlava 'd në spìrit ch'a l'é intrà ambelessì!

Verbadamus   - Già! Costa a l'é la preuva che në spìrit fomna a l'é intrà ant ëca!

Stella               - Col-lì a l'é 'n boton d'un mé gòlf e i l'avìa përdulo da tre mèis!

Verbadamus   - A veul dì gnente! Sto spìrit a l'ha vorsù segnalé la soa presensa.

Stella               - A l'é la prima fomna 'd mé òmo!

Verbadamus   - A l'ha vistla chila?

Stella               - Mi nò! Mach mé òmo a la vëdd e a-j parla ansema. Da quandi ch'a l'é rivà mi e mé Censin i l'oma ancaminà a rusé e i andoma pì nen d'acòrdi. Professor, ch'a la spedissa torna a l'àutr mond, përpiasì!

Verbadamus   - I l'hai paùra 'd nen podèj fé gnente.

Stella               - Përchè?

Verbadamus   - Probabilment a l'era ant la lista dij prenotà.

Stella               - La lista dij prenotà?

Verbadamus   - Coj ch'as prenòto për torné a fé visita ai parent.

Stella               - Ah si? E përchè a torno?

Verbadamus   - Për tanti motiv. A l'ha portave quaiche nùmer për esempi?

Stella               - Si! ...Ël 48..... an famija!

Verbadamus   - Ëd vòlte a torno anche për fesse përdoné quaicòs da quaidun e anlora as compòrto, con cola përson-a, an manera posessiva.

Stella               - Tachiss, ansoma!

Verbadamus   - Già! As dëstaco pì nen e a serco 'd portesse dapress la përson-a ch'a son ëvnuit a trové. Mach parèj as na van.

Stella               - E già! Censin am dis che Linda a veul sempre andé a spass con chiel!

Verbadamus   - Nen portess'lo a spass, madamin Stella! A serco 'd portessje a l'àutr mond con lor, për sté ansema!

Stella               - A veul felo meuire?!?

Verbadamus   - Già! A l'é possibil!

Stella               - (parland da sola) Eccò che fòrse a së spiega come mai Censin a l'era sghijà an cola manera dròla. E adess ch'i-i penso la scala dël giardin a smijava pròpe lavà da la pieuva, ma col dì a l'avìa nen piovù! (a Verbadamus) Chiel a dev fé quaicòs sùbit e mandé via imediatament col ëspìrit sassin!

Verbadamus   - Peui, peui, pì avanti! Con ël temp i-i proveroma! Prima pensoma a la siensa! Cost a l'é un bel sucess për noi ch'i studioma sti fenòmeni. I scriverài a l'associassion mondial dij medium e organiseroma 'n convegn. Naturalment chila e sò òm, s'a sarà ancora viv, i seve anvità come òspiti d'onor.

Stella               - S'am giuta nen chiel i andarài dal Vëscov e im farài mandé n'esorcista!

Verbadamus   - Oh! Coj-lì a servo mach për ij diav! Con jë spìrit a fonsion-o nen. Ch'am daga dament, madamin, ch'as ten-a car sò spìrit e a diventerà famosa.

Stella               - E vidova.

Verbadamus   - Vidova si, ma famosa!

Stella               - Che rassa 'd rasonament! Anlora a peul libereme da cola presensa.

Verbadamus   - I chërdo pròpe che 'd nò!

Stella               - S'a l'é parèj, ch'a më scusa nèh la franchëssa, ma chiel a l'é pròpe mach un ciarlatan!

Verbadamus   - Ma come ch'as përmët!

Stella               - Im përmëtto, im përmëtto! E i-j diso anche che s'as gava dai pé am fà pròpe ‘n gran piasì!

Sen-a ch'a fà ondes

Stella, Verbadamus e Censin

Censin            - (a intra an sen-a mentre che Stella a parla e as fërma a sente sensa interven-e, sorprèis dal ton dla conversassion)

Verbadamus   - Im na vado, ma ch'as ricòrda che as trata nen parèj n'autòrita ant ël camp dla ricerca! (via)

Stella               - Si! Ant la ricerca dij boton!

Verbadamus   - (a Censin, mentre ch'a seurt) Cerèja!

Censin            - (a Stella) Come mai a l'era sì Verbadamus?

Stella               - I l'hai ciamlo mi përchè a mandèissa via lë spìrit ch'it dise ch'a-i è ambelessì, ma chiel a dis ch'a peul feje gnente.

Censin            - Ebin? I stoma peui pa tròp mal ansema. Pensa che bel. I son ël prim bigamo virtuale dla stòria.

Stella               - I t'la dago mi la bigamìa! It ses sol o a-i é anche chila con ti?

Censin            - I son da sol. Linda a l'é fërmasse ant ël giardin.

Stella               - Scota-sì! Vardomse ant j'euj! A l'é dabon tornà sì, Linda?

Censin            - Si, it lo giuro!

Stella               - Anlora a veul portete via con chila.

Censin            - I lo sai! Am lo dis sempre d'andé via an machina. A-j tenrìa a fé na bela gita an montagna, mi e chila da soj, come quandi i j'ero moros!

Stella               - (dramatica) Censin, a veul massete! E portete ant l'àutr mond con chila.

Censin            - Ma fame 'l piasì! Linda a l'é na frisa baravantan-a, ma da sòn a dì che a l'é na sassin-a, a-i na cor. A l'é Verbadamus che....

Stella               - Già! A l'ha dime che sti spìrit a torno quaivòlta për dé ij nùmer e d'àutre për portesse via ansema la përson-a che a son ëvnuit a trové. A ti a l'ha date 'd nùmer da gieughe al lòt?

Censin            - Nò.

Stella               - E anlora a l'é për portete via, a l'àutr mond.

Censin            - Ma daje nen da ment a col professor Verbadamus! Linda a l'é mach un brav ëspìrit ch'am veul ancora bin e a-j dëspias d'avèime lassà sol tròp prest. A starà sì un pàira 'd mèis e peui as convincerà ch'a l'é mej ch'as na torna an paradis!

Stella               - Ti it l'has la testa pì dura d'un mul! Varda, i son stofia dë sta situassion e i la sopòrto pì nen! 

Sen-a ch'a fà dodes

Stella, Linda e Censin

Censin            - (ch'a vëdd Linda ancamin ch'a intra) Ehm! Certo che col pòsasënner a starìa mej an sël taulinòt anvece che an sla tàula! Còsa ch'it na dise ti, Linda?

Stella               - (pian) A l'é sì?

Censin            - (a-j fà che 'd sì con la testa)

Linda               - È, 'l pòsasënner! Fé nen ij furb! I parlave 'd mi!

Censin            - Ma nò, Linda! Disiilo ti Stella ch'i parlavo nen ëd chila.

Stella               - (d'anrabiàa Linda vardand però da la part sbalià) Si, anvece, I parlavo pròpe 'd ti e i disìa che a l'é....

Censin            - (a l'anteromp për dije andova ch'a l'é sistemà Linda) ...a l'é là!

Stella               - (as gira da la part giusta, ma Linda a së spòsta torna) ... che a l'é....

Censin            - (torna come prima) ...a l'è là!

Stella               - (as gira torna) ...a l'é l'assident ch'at pòrta! It veule sté fërma ant un pòst si o nò!

Linda               - (celestial e convinta) Bel caràter, però!

Stella               - (a Censin) A l'é fërmasse?

Censin            - Si.

Stella               - (a Linda, d'anrabià e tut d'un fià) I disìa a Censin ch'it sopòrto pì nen e a l'é ora ch'it na vade torna d'andova ch'it ses rivà! Senò it mando via mi 'd brut an quaiche manera. E pijte bin guardia 'd portete via ansema mé òm! E da adess an avanti mi e ti i l'oma pì gnente da disse! Ciao e salutme San Pero! (a pija an man la bosëtta, a contròla ch'a-i sio le ciav e ij document come a vorèissa seurte, giust për dé 'l temp ëd pronunsié le batùe a Linda e a Censin)

Linda               - (sempre calma) Tombola! I nerv a l'han faje cortòcircuito!

Censin            - (a Linda) Vërgògnte! S'a l'é a l'esasperassion a l'é colpa toa!

Stella               - (a Censin, quasi d'an sla pòrta) Mi  l'hai gnente da vërgogneme! E n'àutra còsa! Fé pura na sinòta tête a tête stasèira! Mi im fërmo a mangé da mia mare e i sai nen s'i torno sta neuit! (via)

Censin            - (sagrinà) Ma Stella! E mi?

 Stella              - (a spòrs n'àtim la testa da la pòrta) Ti vate a caté 'n cassul!

Sen-a ch'a fà tërdes

Censin e Linda, peui Stella

Linda               - Pecà ch'a sia parèj egoista!

Censin            - (as campa an sla poltron-a con le man an sla testa, sagrinà) Ma piantla lì!

Linda               - (alegra setandsse davzin a chiel) Oh che bel! I soma liberassne! Anlora sent: programmino. A l'é ancora presto e i podoma andé a fedde 'n gir an colin-a. Peui stasèira i foma sin-a fòra an col bel localin da le part ëd ............ andova ch'i andasìo pen-a marià. It ricòrde? Cola bela stra an mes a-i bòsch? Peui doi sàut an discoteca e.....

Censin            - Ma come ch'it peule feme ste propòste? It lo sas o nò ch'i son n'òm marià?

Linda               - Varda ch'i son anche mi toa fomna!

Censin            - Si, ma mach pì virtuale!

Linda               - Sent, virtuale o nò, stasèira a venta ch'it contente 'd mi. Dòp set ani i vëddo nen l'ora 'd passé na serata con ti. I veuj scateneme!

Censin            - Anche s'i vorèissa, a l'é nen possibil!

Linda               - Përchè?

Censin            - I son sensa machina! La mia a l'ha pijala mia fomna përchè la soa a l'ha la baterìa ch'a fonsion-a nen.

Linda               - (alarmà) Còsa it l'has dit?

Censin            - Che Stella a l'ha pijàit mia machina.

Linda               - (a sàuta an pé) Oh madòna santa! Òmmi pòvra dòna!

Censin            - (as àussa anche chiel alarmà) Ma përchè? Còsa a j'é?

Linda               - Fërmla, fërmla! Fala nen parte!

Censin            - A l'é già partìa: I l'hai sentù 'l motor prima.

Linda               - Mama mia che pastiss!

Censin            - Ma còsa ch'it l'has combinà, eh?

Linda               - Gnente, gnente, i l'hai fàit gnente! (e a và a la fnestra)

Censin            - (batendsse na man an sla front) La machina! Còsa ch'it l'has faje a la machina?

Linda               - Òmmi, òmmi!

Censin            - Antlora a l'avìa rason Stella! Ti it vorìe masseme!

a son-a 'l ciochin dël telefono

Censin            - (a rëspond) Pronto? ....Si, i son mi.....òmmi signor! andova? .... al pont a la fin dla disesa? ....Grassie....nò, nò, i ven-o giù sùbit! (a resta un pàira 'd second come antontì, peui a taca torna 'l ricevitor) Pòvra Stella!

Linda               - (che mentre Censin a parlava a l'ha sercà pian pianòt ëd seurte da la pòrta ch'a dà an sël giardin, an cost moment as treuva pròpe davanti a la pòrta. A stà n'àtim ambajà, peui as ripara la testa con le man crijand) Nò, nò! Stella nò! Ahja! Molla lì! Ahja! Stella, sta fërma! Ahja ij cavèj! (e a scapa për la stansia come inseguìa da quaidun, peui a anfila la pòrta e a seurt)

Censin            - (Antontì e sorprèis a oserva la sen-a mentre che a cala 'l)

SIPARI

për la

FIN  dlë  SCOND AT

TERS AT

Istessa sen-a dj'àutri doi at. An pì a-i é, pendù a na parete, ël ritrat dë Stella. Ël temp a l'é quaiche dì dòp dël funeral dë Stella

Sen-a Prima

Palmira, Milzetti, Anna e Verbadamus

Palmira            - (ancamin ch'a cheuj tasse da café e bicer an s'un cabarèt) Pòvra madamin Stella, meuire parèj giovo e pien-a 'd vita.

Anna                - (ansetà ancamin ch'a pija 'l cafè) N'incident spaventos! Ij fren dla machina che 'd colp a fonsion-o pì nen! Gnanca pì na stissa d'euli!

Milzetti             - (an pé davzin a la fnestra) E gnun ch'a sapia spieghé come mai che a j'era col përtusin ant ël tubet ëd l'euli.

Verbadamus   - (ancamin ch'a guarda 'n lìber dla librerìa) La spiegassion a-i é pro, ma vojàutri i veule nen acetela.

Milzetti             - Përpiasì, professor Verbadamus, ch'a ancamin-a nen torna con le soe teorìe an sjë spìrit che a torno për portesse via ansema le përson-e pì care.

Anna                - E ch'as buto an lista d'attesa come a l'aeropòrt.

Palmira            - E magara ch'a pijo ël nùmer come al supermercato davanti al banch dij formagg.

Anna                - Però, a l'è stait verament un bel funeral.

Milzetti             - Un sach ëd gent. Pòvra Stella, a-j vorìo bin an tanti.

Verbadamus   - E monsù Barbisio a l'é pròpe giù, neh. As da nen pas!

Palmira            - S'a veulo ancora quaicòs da bèive, ch'a comando pura. Monsù a l'ha dit ëd deve tut lòn ch'i veule.

Milzetti             - Prima i l'hai daje 'd gosse për calmelo 'n pòch. Andova ch'a l'é adess?

Palmira            - A l'é campasse na minuta an sël lèt. I penso fin-a che dal dolor a sia vnùit mat, mi.

Anna                - Përchè?

Palmira            - A l'é lì ch'a deurm come ij cit: sorident, as ciucia ël pòles  bërbotand na nina-nana......Mah! Se av serv gnente d'àutr mi i vado dë 'd là, an cusin-a.

Verbadamus   - Grassie tòta. Ch'a vada pura.

Anna                - Noi is fërmoma ancora 'n pòch për vëdde se monsù Censin a veul ch'i-j ten-o companìa staseira.

Palmira            - Come a veulo, ma (irònica) ch'a guardo che 'l frigo a l'é veuid! (via lentament con esagerassion)

Sen-a Sconda

Ij dit meno Palmira

Anna                - Che manera dròla 'd marcé!

Milzetti             - A dev esse la conseguensa 'd na paralisi infantile.

Anna                - O n'atach ëd poltronite senile.

Verbadamus   - (a àussa 'd colp la testa dal lìber, as guarda an gir e, nufiand) Dròlo!

Milzetti             - Còsa?

Verbadamus   - (bogiand-sse për la stansia sempre nufiand) I sento l'odor.

Anna                - (vardand sò òmo) Ma Ottavio! Tente 'n pòch, nò?

Milzetti             - It giuro che mi.....(anche chiel a nufia l'ària, peui) Mi i sento gnente.

Anna                - (nufiand anche chila) Verament gnanca mi.

Verbadamus   - (seguitand a nufié e a guardé ant ij canton) Lo sento, lo sento.

Sen-a a soget ëd Milzetti e Anna che as bogio d'andova ch'a son e anche lor, nufiand, a ancamin-o a giré për la stansia, a serchè, sensa savèj còsa. Ògni tant as varderan an facia come a dì "Còsa i sercoma?" Al moment giust, a giudissi dël regista, a intrerà an sen-a Palmira come s'a rivèissa për fë quaiche travaj. Chila, vedend tuti ch'a nufio e a serco, a j'oserva sorprèisa për dontre second peui as bat na man an sla front e

Sen-a Tersa

Ij dit pì Palmira

 Palmira           - (batend-se na man an sla front) La toma! (a part lesta vers ël mòbil, a deurb un tirol e a pija un pachèt ch'a nufia con piasì. Peui, a j'àutri, con orgheuj) Përfumà, neh? A l'é bon-a; a ven da mé pais. A l'han portamla 'l dì dël funeral, ma ant la confusion i l'hai dësmentiala ambelessì.

Milzetti             - (golos, as davzin-a a Palmira e a nasa la toma con gran piasì)

Anna                - (anvece a la nasa con la mimica 'd "nufio - nufio nen")

Verbadamus   - (fastidià) Ma che toma! Si a j'é dë spìrit!

Palmira            - (angelica) Nò, monsù. Lë spìrit i lo ten-o ant ël ce.... ant ël bagn!

Verbadamus   - (fastidià) N'ectoplasma!

Palmira            - N'eto 'd còsa?

Milzetti             - (për giutela a capì) Un fluido magnetico.

Palmira            - (dòp un second) Nò,  dotor, mai vist lolì ant ëca!

Anna                - Un fantasma, Palmira, un fantasma!

Palmira            - Ambelessì?

Anna                - Si.

Palmira            - (sbaruvà) Òmmi pòvra dòna! A dis dabon?

Verbadamus   - Sicura! E 'l bel a l'é che a dovrìa pì nen essje, second lòn ch'a dis la prassi.

Palmira            - A l'é na maga?

Verbadamus   - Chi?

Palmira            - La Prassi.

Anna                - (a jë spiega) Second la prassi a veul dì: "second lòn ch'as costuma fé normalment".

Palmira            - Bin, i vado a porté dë 'd là la toma senò, second la prassi, (e a guarda fiss Milzetti) quaidun..... neh, a podrìa mangess'la tuta an quatr e quatr'eut! (a la nufia ancora na vòlta con gòj, as bërlica ij làver, peuivia)

Sen-a Quarta

Ij dit meno Palmira

Anna                - (vardand sò òmo) A l'ha rason!

Milzetti             - Còsa ch'it veule dì?

Anna                - Quindes dì fà, quandi ch'i l'òma mangià ambelessì, it ses tiratne giù na fëtta 'd mes chilo!

Milzetti             - Am pias!

Anna                - Anche a mi am pias la toma, ma im lìmito, a ca dj'àutri!

Verbadamus   - Përpiasì! Sì a-i é na presensa eterea ch'a gira e vojàutri i séguite a parlé 'd toma!

Milzetti             - (sarcastica) Magara a l'é rivà sì, pròpe tirà da l'odor ëd toma!

Anna                - (irònich) A sarà lë spìrit d'un rat!

Verbadamus   - I vëddo ch'i séguite a nen chërde a le possibilità che nojàutri medium i l'òma 'd butesse an contat con ij trapassà!

Milzetti             - Còsa a veul, professor Verbadamus, mi come chirurgo.....

Verbadamus   - Si, a l'ha già dim'lo! A veul toché tut con man.

Milzetti             - Già!

Verbadamus   - Anlora quandi che 'n malavi a-j dis che a l'ha  l'emicrania chiel a-j rëspond che a-j chërd nen përchè l'emicrania a la vëdd nen?

Anna                - Un a zero!

Milzetti             - (fastidià) Ah! Dëscussion sensa sens! Andoma Anna, che a l'è fase tard. Censin a ripòsa e....e peui, it l'has sentù nò? ël frigo a l'é veuid!

Anna                - Ma si, andoma anlora! Cereja professor e ch'am saluta 'l fantasma, s'a lo ancontra. (via)

Milzetti             - E s'a l'ancontra nen, ch'a-j telefona. Cereja! (via)

Verbadamus   - Cereja, cereja! ....(da sol) Ancompetent e sensa fede!

Sen-a Quinta

Verbadamus peui Giaco

Verbadamus   - Finalment a son gavasse dai pé sti doi ciaciaron! Adess ch'i son sol i peuss concentreme për capì  come a và che lë spìrit dla prima fomna a l'é nen andassne, dòp l'incident. Tuti ij manuaj dla tecnica medianica a pòrto l'equassion "Spìrit ch'a massa = spìrit ch'an lassa" e anvece 'l fantasma 'd madamin Linda a l'é ancora sì, i lo sento. Si, a l'é l'ùnica! I intro an na trance 'd tersa categorìa e im faso giuté da Malachìa.

a dëstissa la luce, a buta sù un disco lento e a s'anseta an sla poltron-a dasendje le spale a la pòrta an manera che chi a intra a lo vëdda nen sùbit. Peui a taca ij sòlit lament, paròle sensa sens e contorsion. Finìa sta preparassion a ciama:

                          Malachìa.........Malachìa..... Andova ch'it ses Malachìa?

Giaco               - (sporzend la testa da la pòrta dël giardin) Përmess? Je-lo gnun?

Verbadamus   - (sempre ciamand sò spìrit guida) Malachìa.....

Giaco               - (a intra con an man un sachèt ëd carta che a dovrìa conten-e d'euv. As guarda d'antorn come për serché chi a parla, peui) Ma chi a l'é ch'a ciama?

Verbadamus   - Malachìa...... Malachìa......

Giaco               - (a anvisca la luce, a serca an gir e a vëdd Verbadamus) Ah, a l'é sì.

Verbadamus   - Malachìa...... Scota la mia vos, Malachìa......

Giaco               - (as davzin-a) I scoto pro, ma mi i son Giaco, nen Malachìa.

Verbadamus   - Oh, brav Malachìa ch'it ses rivà.

Carlin               - I son Giaco, col dla cassin-a rossa sì davzin e i l'hai portà j'euv fresch a Palmira. (a-i fà vëdde 'l sachèt ch'a l'ha an man) Ch'a toca: a son ancora càud! Pen-a surtì dal.....da la fàbrica! (e a pòsa j'euv an sla tàula)

Verbadamus   - Malachìa, se it ses sì, bat un colp!

Carlin               - Un colp? Va bin. (a së strens an sle spale come a dì: "S'it veule..." peui a pica 'n colp an sla tàula giusta an sël sachèt dj'euv) Cris-ce! J'euv!

Verbadamus   - A l'é guarite 'l nas?

Giaco               - (as toca 'l nas, peui) A mi a l'ha mai fame mal!

Verbadamus   - Oh, s'am dëspias!

Giaco               - A mi gnanca na frisa!

Verbadamus   - I l'hai damanca ch'it im giute, Malachìa.

Giaco               - E dàila! I son Giaco, mi.

Verbadamus   - Treuva nen sempre dë scuse, përpiasì!

Giaco               - Nò, nò, i-j lo giuro, im ciamo Giaco.

Verbadamus   - Varda Malachìa ch'it ses peui 'n bel busiard, nèh!

Giaco               - (as gava d'an sacòcia 'l portafeuj a pija 'n document e) Ch'a guarda! Sì a j'é la carta d'andentiprà. A vëdd: Giacomo Brigna! A l'é un cognòm piemontèis che peui, an italian, a farìa Bërgna.

Verbadamus   - Conta nen dë stòrie e ven sì ch'i l'hai da parlete!

Giaco               - A l'é nen na cucca. A l'ha spiegam'lo 'l postin che tuit a diso ch'a l'é n'òm ëd lettere!

Verbadamus   - Ven sì, i l'hai dite!

Giaco               - Monsù, oh monsù! I son già ambelessì. (a-j passa la man davanti a j'euj, peuida sol) Chiel-sì a dev esse bòrgno!

Verbadamus   - Malachìa! Basta, i l'hai dite, e ven sì sùbit!

Giaco               -  (da sol) Bòrgno e ciòrgn! (as davzin-a a l'orija 'd Verbadamus e a-j parla a àuta vos) Im ciamo Giaco e i son già, ambelessì!

Verbadamus   - Eccò, brav, parèj. Ven a setete davzin a mi, adess.

Giaco               - (al pùblich) La gent a basta mach savèila pijé për sò vers! (e a s'anseta)

Verbadamus   - Adess, Malachìa, mi e ti is pijoma për man, (ea-j pija le man) is guardoma ant j'eui e ...e i foma na bela ròba ansema.

Giaco               - (sorprèis epa vàire convint a serca 'd liberesse, timidament) Ma mi...verament monsù.... im lasso ciamé Malachìa, s'a-j pias, ma për ël rest.....s'as podèissa fessne a meno.....

Verbadamus   - (sempre tnisend'je le man ant le soe e sorident) Ah, birichin, birichin. It veule sempre ch'it fasa le gnògne, prima, nèh! (a lassa andé na man e, grassiosament a-j fà na cara come a 'n cit)

Giaco               - (liberandse l'àutra man) Oh, monsù, pian! Ch'a së slarga nen tròp! I son ancora signorino mi, neh!

Verbadamus   - (doss) Ven sì, Malachìa, mé bel garsonòt! It lo sas ch'it veuj tanta bin, nò?

Giaco               - (aussandse) Ch'a scusa nèh, ma mi i l'avrìa da torné an cassin-a e anlora....

Verbadamus   - Anlora, Malachìa, it im giute?

Giaco               - (a buta le man avanti) Mah! Second.....

Verbadamus   - S'it im giute it fas peui fé 'n bel gir sla mia bici. It pòrto an sla cana!

Giaco               - Grassie, ma a podrìa feme mal a.....(e as toca 'l fond ëd la schin-a).... a la gola! I preferisso andé a pé! Pì salute!

Verbadamus   - A venta pròpe ch'it pije cola fomna e ch'it it la pòrte via ansema.

Giaco               - Palmira? Col tros? Ma gnanca për seugn! Ch'as la pija chiel!

Verbadamus   - E sù, Malachìa, dài! Ambelessì a peul pì nen ësté! A l'ha già combinane tròpe.

Giaco               - Dròlo. A mi a më smija na bon-a serva! S'a fussa 'n pòch meno ciòspa.....magari....

Verbadamus   - I capisso nen përchè a l'é ancora sì! A dovrìa esse sparìa dòp ch'a l'ha fàit meuire madamin Stella.

Giaco               - Palmira?!? Oh salòpa! A l'é staita chila a massela?

Verbadamus   - Dabon, Malachìa? Dila tuta anlora!

Giaco               - (decis) Eh nò, 'n moment, monsù! A l'é chiel ch'a l'ha dilo! Mi i na sai 'd gnente!

Verbadamus   - (calm) A và bin, a và bin, Malachìa, agit-te nen! S'it lo dise nen ti i lo dirài mi.

Giaco               - Parèj a và mej. Bin, cereja, neh, monsù! (a fà për andessne)

Verbadamus   - (a lo blòca) Fërma lì! Andova it chërde d'andetne, eh, mé bel moreto?

Giaco               - (sorprèis, as fërma con na gamba a mes'ària e, al pùblich) Però, "bel moreto" a l'avìa pa ancora dim'lo gnun!

Verbadamus   - Aspeta ch'i l'àbia dit le paròle magiche, peui it pije l'ectoplasma e it peule andé.

Giaco               - I l'hai pen-a fàit marenda. Grassie, ma n'eto 'd plasmon a m'anderìa pì nen giù.

Verbadamus   - (enfàtich e grev, pronunsiand le paròle motobin con ciairëssa e lentament) Eccò 'l vent!....... Fffffff, a sofia 'l vent! A fà bate ij dent!  A j'é! .... Sent! A l'é freid, ël vent! Uuuuh, Uhhhh!..... Spìrit ardent ........doss e potent ...... gavne 'l malan........lassne sté san!

Giaco               - (ch'a l'ha seguì con atension le paròle 'd Verbadamus a-j ripet) Spirit ardent, doss e potent, gavne 'l malan.....? (batend na man an sl'àutra) I-i son! A l'é 'l vin brulé! Nèh ch'i l'hai andovinà?

Verbadamus   -  (sempre con énfasi) Ti ch'it ses mòrta..... frèida e gelà......deurb cola pòrta.....e.....

Giaco               - (a lo anterompanpressa) .....e intra ant ëca! (a jë slonga la man për salutelo) Bin! Cereja nèh e tant piasì! (a fà për andessne)

Verbadamus   - (suplicand) Nò, Malachìa, nò! Fame nen lòn! Përpiasì, nò!

Giaco               - (as fërma dzorapensé peui, consolandlo) Ma sù, ch'a fasa nen parèj, là! Ch'as calma! A veul ch'i ciama quaidun? (a ciama) Palmira!

Verbadamus   - Nò, nò! L'àutra nò! Fala nen ëvnì da sì!

Giaco               - A veul nen Palmira? I ciamo monsù Barbisio?

Verbadamus   - (sagrinà) Malachìa, brut delinquent! Në schers parèj, da ti, im lo spetava pròpe nen!

Giaco               - Ch'a guarda che mi i l'hai faje gnun ëschers, nèh!

Verbadamus   - (con un crij a cròla për tèra)

Giaco               - Òmmi nosgnor! E adess còsa ch'i faso?

Sen-a Sesta

Verbadamus , Giaco e Stella

Contemporaneament a la batùa 'd Giaco, da la pòrta ch'a dà ant ël giardin, a intra Stella vestìa an manera ch'as capissa che a l'é 'n fantasma. A và davzin a Giaco e a-j sofia an sël copiss.

Stella               - (parland a l'orija 'd Giaco) Grassie ch'it l'has ciamame.

Giaco               -(a fà 'n gest come për mandé via na mosca, peui) Bòja 'd se mosche! Chi a l'ha ciamave! (a s'anginoja davzin a Verbadamus)  Monsù, monsù, oh, monsù! Sù, ch'as dësvija! (a-j dà quaiche s-giaflèt an sla facia)

Verbadamus   - (quasi mormorand e aussandse na frisa) Sòn it dovìe nen fem'lo, Malachìa! (peui a ripiomba giù longh e tirà)

Giaco               - (come a scusesse) A son pen-a doi s-giaflèt!

Stella               - (a-j parla davzin a n'orija) N'àutra vòlta campje a còl un sigilin d'aqua!

Giaco               - (a fà torna 'n gest come për mandé via na mosca, peui) Che sagrin ste mosche ancheuj. A marco 'l temporal! A vnirà aqua a sigilin! (a Verbadamus) Come ch'a stà?

Stella               - (sempre davzin a l'orija 'd Giaco) Dësvijte salam, ciama Censin e Palmira!(e as buta ant un pòst dova che Censin, intrand, a la vëdda nen sùbit)

Giaco               - (a fà torna 'n gest come për mandé via na mosca, peui) Òmmi ste mosche! Che flin-a! (a  varda ancora Verbadamus) A sarà mej ch'i ciama quaidun! (a và vers la pòrta interna e a ciama) Palmira!? Monsù Barbisio!? Presto! (peui a torna davzin a Verbadamus, aj s'anginoja davzin e) Monsù, mach na minuta 'd passiensa e a rivo. Chiel ch'as bogia nen da lì!

Sen-a Sétima

Verbadamus , Giaco, Stella, Palmira peui Censin e Linda

Palmira            - (intrand a vëdd Giaco peui Verbadamus për tèra) Òmmi Giaco! Còsa ch'it l'has fàit! Ti it na combin-e sempre un-a neuva!

Giaco               - (giustificandsse) Ma mi i l'hai fàit gnente! I l'hai mach portave d'euv....(a varda 'l sachèt an sla tàula) ....na frità frësca! (tut d'un fià) Peui col monsù-lì a vorìa ciameme për fòrsa Malachìa mé bel moreto e mi i l'hai dije ch'im ciamo Giaco e ch'i vorìa nen monté an sla soa cana e chiel a l'é anrabiassé e a l'ha ciamame delinquent e mi  i l'hai molaje doi s-giaflèt e...e...e....basta.

Palmira            - (anginojandse davzin a Verbadamus) Doi s-giaflèt?! It l'has massalo! (a l'intrada 'd Censin a s'àussa torna an pé e as fà da part)

Censin e Linda- (a intro, a vëddo Verbadamus longh e tirà e tuti doi as precipito davzin)

Censin            - (dòp d'avèj guardà Verbadamus, a Palmira) Còsa a l'é stàit?

Palmira            - (mostrand Giaco) Chiel! Chiel a l'ha massalo! A s-giaflon!

Linda               - A l'é mach an trance!

Censin            - (a Linda) Ah, come l'àutra vòlta anlora?

Palmira            - (slontanandse ampressa da Giaco) A l'ha già massane n'àutr?

Censin            - (a Palmira) Ma còsa ch'it dise? Nen Giaco. (mostrand Verbadamus) I parlava dël professor, mi!

Palmira            - (scandalisà) Mama, che gent! Anche 'l professor a l'ha massà un a s-giaflon?

Linda               - Sempre pì andurmìa sta Palmira!

Censin            - (a Stella) Pròpe parèj! It l'has rason!

Palmira            - Ch'a ciama sùbit ij carabinié, monsù! A-i son doi sassin ant ëca!

Censin            - Ma piantla lì! I parlava con Linda, nen con ti!

Palmira            - (sorprèisa) Con la pòvra madamin Linda?

Censin            - Si!

Palmira            - (scapand lesta) Òmmi pòvra dòna! Doi sassin e 'n mat! (via)

Sen-a ch'a fà Eut

Verbadamus , Giaco, Stella, Censin e Linda

Censin            - (vers Palmira) Ma và 'n pòch an sla beata, anche ti! (a Giaco) E ti? Còsa ch'it fase ambelessì!

Giaco               - (timidament, quasi parland da sol) Mi i l'hai portà j'eu....la frità! Peui col monsù-lì am dis: Malachìa mé bel moreto ven sì ch'it pòrto an sla cana e mi i l'hai dije che 'd nò e chiel a l'é anrabiassé e a l'ha ciamame delinquent e mi  i l'hai molaje doi s-giaflèt e...e...e....basta.

Stella               - (che Censin e Linda a l'avìo ancora nen vist as davzin-a ai doi e) Ma brav! Ciaciaré, ciaciaré! Antant ël professor a stà lì për tèra!

Linda               - Vardla sì la pì bon-a! Pen-a rivà lassù a l'han già sbatute fòra, eh?

Censin            - (sorprèis a Stella) Òmmi pòvr òm! Anche ti it ses tornà?

Giaco               - Tornà!?! Mi i j'era da prima.

Censin            - (a Giaco) Ciuto ti!

Stella               - (a Censin) A l'ha portame an sà Malachìa, tesòr!

 

Censin            - (a Stella) E da che gioch ch'it rive?

Giaco               - (timidament a ripet) Da mia cassin-a e i l'hai fàit la frità! Peui 'l monsù am dis: mé bel moreto ven sì ch'it faso doe gnògne an sla cana e mi i l'hai dije ch'im ciamava Giaco e chiel a l'ha dame dël delinquent e .......

Censin            - (a anteromp Giaco) I l'hai capì, i l'hai capì! Dame na man a tiré sù 'l professor! (eansema a lo rabasto an sla poltron-a peui, parland a Stella che ansema a Linda a fà ària con le man o con un vel al professor) Ma as peul savèisse ch'i a l'ha ciamate?

Giaco               - (sempre pì ambarcà) Anlora! Mi im fasìa doe gnògne an sj'euv e 'n bel moreto a l'avìa na cana da delinquent e.....e.....Nò, a l'é nen parèj! A j'era 'n delinquent ch'a vorìa pijeme a s-giaf an sla bici e mi i l'hai daje doi euv ........ Nò, gnanca parèj. (a la Fantozzi, con un fil ëd vos) Ch'a scusa ma im ricòrdo pì gnente!

Stella               - Dëscors ciair!

Censin            - (che fin-a adess a l'ha guardalo come a ciamesse se Giaco a l'era fòl) Brav fà anche dlë spìrit!

Stella               - I son në spìrit!

Censin            - (a Stella) Chi a l'é ch'a l'ha ciamate quaicòs?

Giaco               - (timidament) Chiel a l'ha ciamame come mai i j'era sì.

Linda               - A l'ha rason, pòvr fieul!

Censin            - (a Linda) E a ti ch'i a l'ha parlate?

Giaco               - A parlava con chiel anlora? (e a mostra Verbadamus) Sì i-i soma mach noi tre!

Censin            - Nò, ansi, si!

Giaco               - A-i capita sovens ëd parlé con chi a deurm?

Censin            - Che domande!

Giaco               - Nò, përchè mi i l'avìa 'n barba che a fasìa parèj e a l'han peui saralo ant un manicòmi!

Stella               - (a Censin) I chërdo pròpe ch'it faras cola fin anche ti, mé pòvr Censin!

Linda               - Òh, ël professor a l'é dësvijasse!

Verbadamus   - (deurbend j'euj a së stira come un ch'as dësvija pròpe bin riposà) Cereja monsù Barbisio! Che ora ch'a l'è?

Censin            - (a varda la mostra) A son tòst ses ore! Ma chiel còsa ch'a fasìa lì, longh e tirà për tèra?

Linda               - (pian a Stella) A l'ha pijaje la maladìa dla nòna.

Giaco               - (a Verbadamus) Eccò, ch'ai lo dija che mi con chiel i centro pròpe gnente!

Verbadamus   - (con un ton ëd vitòria) I son intrà ant una trance ëd tersa categorìa e con l'agiut ëd Malachìa, ch'a l'ha sugerime na formola magica, i l'hai mandà torna via lë spìrit ch'a lo tormentava! Content? Adess tut a l'é a pòst!

Giaco               - (con orgheuj a Censin) Malachìa i sarìa peui mi, nèh!

Censin            - Tut a l'è a pòst un pàira 'd .....bërtele! Anvece 'd mandene via un-a i l'eve fame rivé sì anche l'àutra! Chiel e sto Malachìa i l'eve piantame sù un bel pastiss!

Giaco               - (a Censin) Malachìa? Mai sentulo nominé!

Verbadamus   - (tut content) Ah! Përchè a son sì tute doe adess?

Censin            - Si!

Verbadamus   - Magnifich! Sempre pì complicà! Malachìa it ses fòrt!

Censin            - (girà da la part ëd Giaco, ma nen a chiel an particolar) S'i ciapo 's Malachìa i-j dag na lession.....

Giaco               - (a Censin) Ch'as ricòrda che mi i son Giaco, neh!

Linda               - Censin, stà calm! Ormai a l'é fàita! I podoma sté sì, parèj, tuti tre ansema.

Stella               - Ma si! Chila a và a deurme con Palmira e.....

Linda               - Con Palmira it i-i vade ti! Mi i son la prima fomna!

Stella               - E mi i son l'ùltima! Chi a và a l'òst a perd ël pòst!

Censin            - Ansoma! Basta! Im feve vnì mat tuti ansema! (a Verbadamus) Professor, adess chiel a s'andeurm torna e am polida la ca da tuta sta gent!

Verbadamus   - (aussandse) Për carità! A l'é pa possibil! Doe vòlte an trance ant un dì as peul nen intresse. I torno peui doman, con calma e i rangeroma tut! Cereja!

Censin            - Ma mi come ch'i faso?

Verbadamus   - Bòh! Ch'a fasa finta che un pì un a fà tre! Cereja! (via)

Linda               - Ven Stella, ch'i lo compagnoma fòra. I veuj vëdde che facia ch'a fà quandi ch'as treuva le gome dla bici dësgonfià!

Stella               - E mi i veuj prové a andé an bici setà an sla cana! (via tute doe an rijand alegre come doe cite)

Sen-a ch'a fà Neuv

Giaco e Censin

Giaco               - Fòrt an matematica chiel-lì, nèh? Un pì un a fà doi, nen tre!

Censin            - I l'hai paura che sta vòlta a fasa dabon tre!

Giaco               - S'a lo dis chiel ch'a l'ha studià.....

Censin            - Anlora it disìe che it l'has portame j'euv fresch?

Giaco               - Ehm...pròpe j'euv nò! A l'é na frità.

Censin            - Bon-a! Andova ch'a l'é?

Giaco               - A l'é lì!

Censin            - (a guarda 'l pachèt e a lo pija con la punta dij dij) Na frisa tròp crua, nèh!

Giaco               - A l'é a mesa cotura! I savìa nen s'a-j pias al dent o pì cheuita, parèj.....

Censin            - It ses un bel element, và là!

Giaco               - Monsù Barbisio, ma chi a l'é col monsù ëd prima?

Censin            - A l'é un ëd coj ciarlatan ch'a diso che a parlo con ij mòrt!

Giaco               - Come mé cusin Nibale, 'l setmin!

Censin            - Ah si?

Giaco               - Ògnintant la sèira as buta lì, a s'andeurm e a fà balé 'l taulin. Peui a fà tanti vers e tante vos diferente. A l'é pì divertent dla television.

Censin            - Ma sent! It l'avìe mai dimlo.

Giaco               - Mé cusin a l'ha dime che i podrìa felo anche mi përchè i son ëd melia natural!

Censin            - Si! Na polenta! Medium natural.

Giaco               - È, si, lolì! Mia mama anvece a dis ch'a l'è mach tuta farin-a dël diav! E a veul nen ch'as sapia.

Censin            - Ma ti it l'has mai falo?

Giaco               - Un pàira 'd vòlte, ma dë stërmà! Mé cusin a l'ha andurmime con un pendolin davanti a j'euj e peui im ricòrdo pì gnente. Chiel però a dis ch'i parlava con jë spìrit!

Censin            - (pian) Is-cianin! I podrìa prové con chiel-sì! (fòrt) Sent Giaco, nèh ch'it i m'lo fase 'n piasì?.

Giaco               - Sicura!

Censin            - Anlora setomse sì (a s'anseto un davzin a l'àutr) Adess is pijoma për man, is guardoma ant j'euj e peui i foma na bela ròba ansema.

Giaco               - (aussandse dë scat) Ma dcò chiel?!?

Censin            - Ma còsa ch'at pija?

Giaco               - Eh, i la sai la stòria, và! Malachìa, Malachìa......peui am fà doe gnògne, am pòrta an sla cana e dòpo mi i l'hai 'l....'l....  la gola ch'am brusa!

Censin            -  Ma che gnògne e gnògne! Mi i veuj mach ch'it vade an trance e it im libere da sti doi spìrit ch'am tormento.

Giaco               - E i sòld? Chi a m'je dà?

Censin            - Ij sòld?

Giaco               - Për andé an Fransa.

Censin            - An trance, nen an Fransa! It deve andurmite come con tò cusin e polideme la ca!

Giaco               - I peuss nen!

Censin            - Përchè?

Giaco               - E peui se Palmira a l'é gelosa ch'i-j pòrta via 'l travaj?

Censin            - (al pùblich mentre che con le man a fà 'l gest dla mòrsa) Che veuja dë stroselo! (a Giaco) Anlora it i m'lo fase sto piasì, si o nò!

Giaco               - Pròpe mach përchè a l'é chiel!

Censin            - Anlora sette! (quandi che Giaco a l'é ansetasse) Con un pendolin it l'has dime?

Giaco               - Si.

Censin            - (as tira fòra d'an sacòcia un ëd coj pòrtaciav tacà a la caden-a e a lo dòvra come pendolin fasendij'lo blimblané davanti a j'euj fin-a che Giaco a s'andeurm) Giaco......Giaco.... A rëspond nen! A l'é an trance.

Sen-a ch'a fà Des

Giaco, Censin, Stella e Linda

Stella               - (rientrand tuta alegra con Linda) Pòvr professor Verbadamus! A l'é pen-a partì! A l'ha traficà fin-a adess ma a-j toca fesse tuta sta stra a pé! A l'era sensa gome dë scòrta!

Linda               - (ch'a vëdd Giaco andurmì) E chiel-lì còsa ch'a fà? A deurm ambelessì?

Censin            - (a le doe fomne) A l'é an trance! A l'é 'n medium natural! I chërdo che i l'avreve pì pòch temp për fé le spiritose. (a Giaco) Sù, fòrsa Giaco! Concentre e faje torné d'andova ch'a son rivà! Polissia!

Giaco               - (për tuta rispòsta as fà na bela e fòrta ronfà e peui, ògni tant as farà quaiche ronfà. J'àutri a-j faran na contrasen-a)

Censin            - (a Giaco) Ma vate a caté 'n cassul, và!

Stella               - (rijand) Medium natural!

Linda               - (a Stella) I chërdo ch'i staroma ambelessì për un pes mi e ti, Stella.

Stella               - Anlora a sarà mej ch'is butoma sùbit d'acòrdi sù la sistemassion.

Linda               - La stansia da lèt e 'l bagn a son mé!

Stella               - Gnanca për seugn! Ti it range an cusin-a o ant ël guardaròba!

Linda               - Ma schersa nen! Ant ël guardaròba it i-i vade ti! A mi, come prima fomna, a më speta 'd serne për prima!

Stella               - La mobilia dla stansia da lèt i l'hai catala mi e a l'é mia!

Censin            - Oh, oh! Basta! I veule feme vnì mat? I treuvo bin mi la manera 'd feve slogé!

Sen-a ch'a fà Des

Giaco, Censin, Stella, Linda e Verbadamus

Verbadamus   - (intrand) Già trovà!

Censin            - (anluminandse) Dabon?

Verbadamus   - Si! Mentre che i marciava a l'é vnume come n'iluminassion! Malachìa a l'ha parlame!

Censin            - I soma a pòst! Chissà che pastiss ch'an combin-a torna!

Verbadamus   - Nò, a l'ha dame soa paròla!

Censin            - Ch'a disa anlora.

Verbadamus   - Oltre a mi, chi ch'a j'era ambelessì sota, al pianteren, quandi che a l'é tornà lë spìrit ëd madamin Stella?

Censin            - Bòh! Mi i j'era anzora an mia stansia.

Verbadamus   - (mostrand Giaco) Chiel e Palmira! E chi che a j'era l'àutra vòlta, quandi che a l'é tornà lë spìrit ëd madamin Linda?

Censin            - Oh, i j'ero an tra tanti. Ël dotor Milzetti, soa fomna, mi, mia fomna...

Verbadamus   - .....Palmira e sempre chiel!

Censin            - Giaco a-i era nen.

Verbadamus   - A-i era, a l'ha confessam'lo na minuta fà Palmira. A l'era stërmà con chila ch'a scanuciavo da daré dla pòrta.

Censin            - E con sòn?

Verbadamus   - A son lor doi ch'a l'han ciamà le soe fomne! A son doi medium naturaj.

Censin            - Giaco nen ëd sicura! Ch'a lo guarda lì! Anvece che butesse an contat con jë spìrit, a ronfa!

Verbadamus   - A smija ch'a ronfa! Anvece a l'ha 'l motor al minim! A speta a parte përchè a-i é nen Palmira. Ansema a l'han ciamaje, ansema a devo mandeje via! Ch'a la ciama.

Censin            - (vers la cusin-a) Palmira!

Giaco               - (a fà na bela ronfà)

Stella               - A ventrà feje polidé le candèile!

Linda               - Anche 'l carburator!

Sen-a ch'a fà Ondes

Giaco, Censin, Stella, Linda, Verbadamus e Palmira

Palmira            - (intrand) Si, monsù?

Censin            - Ven, Palmira, e fà lòn ch'at dis ël professor.

Verbadamus   - Sette 'n pòch lì! (a la fà seté davzin a Giaco)

Palmira            - Si professor! (e a s'anseta)

Verbadamus   - Vardme ant j'euj.

Palmira            - (pianzinand) Ma còsa a-i é? Mi i l'hai fàit gnente!

Censin            - Sta tranquila! It deve mach andurmite, monté an sla machina con Giaco e fete 'n giròt con chiel.

Palmira            - Con Giaco? Ma s'a l'é ancamin ch'a deurm.

Censin            - Aponto! I deve deurme ansema!

Palmira            - Nò, nò! Mi i veuj nen! S'a lo sà mé Bortolin peui am maria pì nen.

Verbadamus   - Ch'a lassa fé da mi, monsù Barbisio! (a Palmira, con calma) Palmira! A l'é 'n viagi mach ipotétich.

Palmira            - Ah anlora, s'a l'é mach poétich as peul fesse. Basta mach che Giaco peui, a slonga nen le man. Come al sòlit!

Linda               - Eh brav Giaco, bel porcacion!

Verbadamus   - (a-j fà vëdde l'indes) Adess varda mé dil e lassa andé la testa lìbera, legera, veuida 'd pensé!

Stella               - Oh! A sarà nen dificil për chila, avèj la testa veuida!

Verbadamus   - (a-j fà blimblané 'l dil davanti a j'euj come na pendola) Varda mé dil. A và 'n pòch a drita.......un pòch a snistra....un pòch a drita....un pòch a snistra.....

Linda               - Parèj dij cioch!

Censin            - Ciuto!

Verbadamus   - (as ferma) A veul nen ch'i proceda?

Censin            - I disìa a mia fomna!

Stella               - I son mi toa fomna!

Linda               - Përchè?  Mi i sarìa la serva?

Stella               - Ti it ses mòrta!

Linda               - E ti  nò?

Stella               - (ispirà) Si, ma la mia presensa a aleggia ancora an costa cà! As sent!

Linda               - Infatti! Sì andrinta a-i é  n'odor ëd sumia!

Censin            - Oh basta! I l'eve stracame, adess!

 

Verbadamus   - (che antant a l'ha continuà a bogié 'l dil davanti a j'euj ëd Palmira) A ciòco ansema?

Censin            - Si.

Verbadamus   - Tranquil, monsù Barbisio! A n'han ancora për pòch! I soma al bon! (con ton enfàticha Giaco e a Palmira che antant a l'é come andurmisse) Giaco, Palmira, a j'é quaicòs ch'av tira? Se si, bate 'n colp!

Giaco e Palmira- (a bato 'n colp për tèra con ël pé)

Censin            - (content) A-j tira, a-j tira!

Verbadamus   - (sempre con ton enfàtich) Anlora, Palmira e Giaco, ch'as taco!

Giaco e Palmira- (lentament a slongo 'l brass un vers l'àutr e as pijo për man)

Censin            - (pen-a che, lentament, ij brass ëd Palmira e Giaco a aceno a slonghesse un vers l'àutr) As taco, as taco!

Stella               - (crijand,imediatament dòp la batùa 'd Censin) Nò, nò! La caden-a nò!

Linda               - (anche chila agità) Agiut! Malachìa, giutme!

Censin            - (content) As na van, professor, as na van!

Stella               - (mentre ch'a së slontan-a vers la pòrta come tirà da na fòrsa) Censin, Censin faje dëstaché. I veuj nen andé via sensa ‘d ti!

Censin            - Và, ànima santa! E tenme càud ël pòst che peui, peui, i rivo!

Linda               - (anche chila a së slontan-a come tirà da na fòrsa) Censin, ten sì almeno mi! I l'hai ancora tante còse da dite!

Censin            - Dame na telefonà! Ore pasti! O scrivme na cartolin-a!

Linda e Stella- (a seurto da la pòrta sempre anvocand Censin)

Sen-a ch'a fà Dodes

Giaco, Censin, Verbadamus e Palmira

Censin            - (fërtandsse le man) Oh là! A son andassne!

Verbadamus   - Vist ch'i son nen un ciarlatan! E adess a sti doi! (a jë s-ciopata ij dij sota al nas a tuti doi, come për desvijeje sempre parland an manera enfàtica) Giaco e Palmira, Palmira e Giaco, dësvijeve ch'iv dëstaco! (e a-j dëstaca le man d'ansema)

Censin            - (pen-a ch'a son dësvijasse) Brav! I seve pròpe stàit brav tuti doi! Ten-e sì (e a-j dà 'n bijet da sinquantamila lire a prun) I seve pròpe meritavlo!

Giaco               - (sorprèis) Ma përchè?

Palmira            - (agità) Còsa i l'eve fame fé!

Verbadamus   - (seràfich) Quaicòsa av tirava e vojàutri i seve tacave!

Palmira            - (scapand via, an cusin-a) Òmmi signor che vërgògna!

Giaco               - (scapand anche chiel, ma vers ël giardin) Mi con col tros lì? Che vërgògna!

Sen-a ch'a fà Tërdes

Censin e Verbadamus

Verbadamus   - (sorprèis da la reassion) Ma còsa a l'han capì sti doi?

Censin            - Ch'as preocupa nen, professor! I-j lo spiego peui mi a coj doi! L'important a l'é che jë spìrit a sio andassne!

Verbadamus   - Si, ma ch'am daga da ment! Ch'a venda sta ca anpressa e ch'a cambia sità! Che con j'ectoplasmi as sà mai, neh. A peulo sempre torné!

Censin            - A dis?

Verbadamus   - Ch'a scota mé consej, ch'im n'antendo! Bin! Cereja, mé còmpit a l'é finì! (a saluta Censin che a fà për compagnelo) Ch'as dësturba nen. I conòsso la stra. (via)

Sen-a Ùltima

Censin

Censin            - (as guarda d'antorn sodisfait, peui a s'anseta con un lìber an man come s'a vorèissa lese, anvece a rason-a a vos àuta) Ah! Che bel esse lìber! Sempre con ste fomne ch'at rompo ij chitarin! E pista nen lì, e passa nen là, e sta atent al tapiss, e, e, e, e,......!........Vende sta bela ca? Ma gnanca për un miliard an còntanti!........Ma nò! Che ste doe a torno pì nen e se mai a-i son sempre Giaco e Palmira! I-j faso torna taché e valà pepin! Semplice, nò?........ E peui adiritura cambié sità! Ma ch'am fasa nen rije, chiel-lì! Da sì, mi am bogio gnanca le canonà! (a casca 'l ritrat ëd Linda) Quantunque....... Ma nò! A sarà Palmira che a l'ha pendulo mal dòp ch'a l'ha gavaje la pover! Figurte se mi i më sbaruvo për un quàder ch'a casca! (a casca ël ritrat dë Stella. Chiel a guarda fiss, an silensio e già na frisa preocupà. Peui a socròla le spale e) E gnanca për doi! (as dëstaca n'àutr quader) Tre a l'é già diferent! (a s'àussa anpressa e a và al telefono. A fà 'n nùmer, peui) Pronto? Agensìa Casa Ambita? ....Ch'a senta, mi i l'avrìa na vila da vende....... (a casca na cadrega) A l'é an colin-a......Al moment a-i é pòch mercà? Ij pressi a son bas e ij pagament longh? A fà gnente!....... (a casca un vas dle fior) Nò, nò i peuss nen ëspeté! Im trasferisso al Pòlo Nòrd! ........Përchè? I seufro tròp ël càud! ...... Brav ch'a ven-a sùbit! Barbisio via Bosco Vecchio, 47. ...... Come?..... E già, a l'ha rason! 47 morto che parla! (a pòsa la cornëtta e la tàula as bogia da sola. Censin a và vers la pòrta ciamand) Palmira? Palmira? Dame na man che stasèira i foma San Martin! (e a seurt)

Ël sipari as sara ampressa për la

FIN

ëd la Comedia