A Pitruzzu mu pigghiu jo’

Stampa questo copione

           

Titty GIANNINO

A PITRUZZU MU PIGGHIU JO'

Commedia brillante

nuova versione in due atti

2015

œ�œ�

PERSONAGGI

PIETRO ANTONIO ROCCA di PASSOBIANCO, Principe di Altaripa

CONCETTA TRECASTAGNE, la serva anziana

VANNUZZO CANTABONA Visconte di Collefresco, un amico di Pietro

DOTT. DEL VECCHIO, il medico di famiglia

CARMELA BELLADONNA Baronessa di Vallerosa, una pretendente

ANGELINA (Marchesa del Poggioverde), una pretendente

NANNETTA, la serva giovane

DON GIROLAMO, il sacerdote

Contessa ADELAIDE D'ORSI-FERRE', una pretendente

MARIANNE DU BELLAY, una pretendente

MARIA ROCCA di PASSOBIANCO, la sorella di Pietro

SANTINA (detta TITTY) GIANNINO (n° pos. SIAE 216044)

www.tittygiannino.jimdo.com

In caso di eventuale rappresentazione contattare l'autrice

e-mail: tittyg68@gmail.comsantina.giannino@hotmail.it

cell. 3343589590

SINOSSI

Una mattina Pietro si sveglia e si accorge di non ricordare più nulla, neppure il proprio nome. Con l'aiuto dell'amico fidato Vannuzzo e del dott. Del Vecchio, cercherà di far luce sul suo, per lui dunque, misterioso passato. Ma, approfittando dell'amnesia, numerose donne, come la furba Angelina, la snob Adelaide e la francesina Marianne, fingeranno di essere le sue fidanzate o mogli sposate in segreto, per poter mettere le mani sul patrimonio di famiglia che Pietro potrà ottenere solo in caso di matrimonio. Faranno da cornice anche la nobile ma brutta Carmela, chiesta in moglie proprio da Pietro, in preda ai fumi dell'alcool, la sera prima di perdere la memoria, e ora "dispirata" e che sarà sempre in contrasto con l'astuta Angelina; Nannetta la serva giovane, che, essendo innamorata anch'essa del Principe, ha l'abitudine di spiare sempre il suo amato dal buco della serratura e la serva anziana Concetta, complice di Angelina nella cospirazione ai danni del povero smemorato. Ma le donne comunque hanno fatto i conti senza l'oste: Pietro è un single incallito. Un colpo di scena finale metterà la parola fine a tutte le congiure nei confronti di Pietro.

AMBIENTAZIONE

Primi decenni del '900 (volendo anche fine '800). In un paese della provincia siciliana (ma può benissimo essere un qualunque altro posto), nel palazzo del Principe di Altaripa.

Di fronte una finestra, a sinistra la porta d'ingresso, delle sedie appoggiate alle pareti, dei quadri, uno specchio a destra sopra un mobile, al centro un divano e due poltrone laterali.

CARATTERISTICHE DEI PERSONAGGI

PIETRO,  40 enne, di bell'aspetto, elegante.

VANNUZZO, un po' più giovane di Pietro.

DOTT. DEL VECCHIO, anziano, professionale.

ANGELINA, 30/40enne, non molto elegante, soprattutto nei modi.

CARMELA,  il personaggio dovrebbe essere, possibilmente, affidato ad un interprete maschile, adeguatamente truccato, per renderlo il più brutto possibile. Ha il vizio di aggiustarsi sempre i capelli e alzarsi il seno, o anche le calze e fa vedere un bel paio di gambe pelose.

ADELAIDE, 30/40 enne, snob, sofisticata  ed elegante.

MARIANNE, 25enne, francesina frivola.

MARIA, 30enne, elegante e carina.

CONCETTA, 50/60, semplice ma furba.

NANNETTA, 20enne, sempliciotta.

DON GIROLAMO, a scelta.

ATTO PRIMO

Ore 11.30 del mattino. La stanza è al buio. Sul divano sta dormendo il Principe Pietro. Entra la serva Concetta, apre la finestra ed entra la luce del sole. Il Principe, infastidito, si lamenta.

Scena 1 (Pietro, Concetta)

PIETRO, Ah! Chi fu? (solleva la testa, apre gli occhi, ma la luce gli da fastidio e li richiude; contrariato si mette una mano sugli occhi) Chiudi... chiudi ddocu... chi mi llampasti! Chi modi pi ruspigghiari nu cristianu!

CONCETTA,  Chi modi, vossignoria? Ma si vi ruspigghiu accussì tutti i matini?

PIETRO, Rustica! Si rustica! (infastidito  sempre rimanendo coricato) E poi... comu ti llè diri chi non vogghiu essiri ruspigghiatu viatu a duminica matina.... eh Pinuzza?

CONCETTA, Ma comi mi stati chiamannu? Pinuzza? Chi novità su chisti? Vossignoria si scurdau tuttu 'nta na vota u me nomi?

PIETRO, (si solleva un po' sul divano) Picchì? Non ti chiami Pinuzza ?

CONCETTA, Chi Pinuzza! Cuncetta... Cuncetta,vossignoria!

PIETRO, Bonu! E comi sia sia! Si ti chiamu Cuncittuzza... sempri in uzza finisci ! E spunta sempri dda! Si cuntenta? Oh!!! (pausa) Basta chi ora mi chiudi donnavota a finestra e mi fai dommiri n'autra picca! (cerca di ricoricarsi)

CONCETTA, Vossignoria voli dommiri ancora? A cosa mi pari strana!

PIETRO, Chi c'è i stranu si vogghiu dommiri vistu chi è viatu e puru duminica? Avanti.. sintemu!

CONCETTA, Viatu? Duminica? Ma vossignoria si senti bonu?

PIETRO, (si risolleva infastidito) Cuncetta... fammi capiri... chi voli diri: viatu.. duminica .. e  mi sentu bonu? Picchì mi fai sta dumanna? Non capisciu! Spieghiti!

CONCETTA,  Mi spiegu.. mi spiegu! Ci su du motivi!

PIETRO, Mancu unu.. dui!!

CONCETTA,  Dui.. dui! Anzi.. puru tri!

PIETRO,  Dui non bastavinu! Comunqui.. sintemu!

CONCETTA, (aiutandosi con le dita) Allura... primu picchì  non è viatu bensì su l'unnici passati … secunnu picchì oggi non è duminica... ma lunidì! Tezzu picchì Vossignoria dici sempri: “cu voli ca bona saluti campari, prestu a matina s'ava jazzari!”!   Paroli soi su... ah!!??

PIETRO, ( la guarda stranito) Paroli mei? Ma chi mi stai 'ncucchiannu!? Chi dici.. chi dici?! Attrova chi ti nventi! Vai vai... vidi chiddu c'à fari e lassimi 'nta santa paci! (cerca di ricoricarsi un'altra volta)

CONCETTA, Mah! Socchè c'è stamatina! Non è o solitu vossignoria!

PIETRO,  (infastidito) Aumf! Ancora parra chista?! Capemmu … non c'è cchiù ricettu pi dommirí! Basta! Finemmu i scriviri e i dommiri!  (si toglie la coperta di dosso e si mette a sedere, ma non si sente bene ) Matri ! E chi è sta ciuncaria chi mi sentu incoddu? Mi sentu comi .. comi... fammi pinsari comi... (riflette) .. eccu... senti chi paragoni mi veni... comi si m'avissiru  passatu deci cavaddi i supra!

CONCETTA,  Mancu unu.. deci!

PIETRO, Deci.. deci! A ciuncaria assai è! E poi stu nummiru .. non sacciu picchì... mi dugna na strana sinsazioni! (pausa mentre si tocca la fronte) Matri! E chi è stu duluri i testa? Mi sentu comi … comi.. eccu.. comi si deci cavaddi m'avrissiru pigghiatu a  cauci ccà.. nto cruci o frunti!

CONCETTA, Sempri deci!

PIETRO, Sissignori! Sempri deci! U duluri assai è! E poi u deci.. mi piaci! Va beni?  (poi si tocca le orecchie) Matri! E chi è stu friscu chi sentu?

CONCETTA, I deci cavaddi i prima chi cià frischinu dintra i  ricchi! Vidi chi concertu!

PIETRO,(infastidito) Non mi pigghiari pu culu tu! (pausa)

CONCETTA, P'amuri i Diu! E poi pari chi a niscia jò o laggu sta storia di cavaddi!!

PIETRO, Si.. u sacciu.. fu jò! Ma è picchì i cavaddi.. uhm.. puru iddi.. oggi mi dannu na strana sinsazioni! Comi di cosa.. fondamentali! (titubante riflette) Mah!

CONCETTA, (che sta piegando la coperta che aveva il Principe) Comunqui .. cavaddi a patti...  p'infommazioni... non c'è nuddu friscu vossignoria! Nuddu sta friscannu!

PIETRO, Nuddu sta friscannu? E allura chi è stu rumuru chi aju 'nte ricchi? Stu speci di fri-fri chi mi rimbumma dintra a testa?

CONCETTA,  (come se avesse trovato la risposta) Ah! Fossi vossignoria ni risenti di stravizi di ajeri sira!

PIETRO,  (sconcertato) Stravizi? Quali stravizi?

CONCETTA,  Chiddi chi vossignoria fici o ricevimentu!

PIETRO,  Ricevimentu? Jò annaí a nu ricevimentu?

CONCETTA,  Sissignori! O ricevimentu a Palazzu Vallerosa!                    

PIETRO,  (la guarda confuso; apre la bocca per parlare, ma poi la chiude e si gratta la testa perché non si rende conto della situazione,  per due volte)

CONCETTA,  (preoccupata) Chi avi vossignoria? Picchì non parra? I deci cavaddi ci misiru fora sevviziu puru a lingua?

PIETRO, (dopo un altro paio di tentativi per parlare,  falliti, allibito ) … No sacciu!   E comunqui... a lingua ti ll'avrissiru mettiri a tia fora sevvizziu!

CONCETTA,  A me lingua sta bona unni è! E in ogni modu... chi voli diri “No sacciu”?

PIETRO, Voli diri ..... voli diri .....  (infastidito) .. no sacciu... no sacciu chi voli diri! Mi sentu cunfunnutu!

CONCETTA,  Voli diri chi è megghiu mi si fa nesciri i deci cavaddi du ciriveddu! Ci inchinu a testa e na fannu ragiunari!

PIETRO,  Mizzica.. na parola dissi e vidi chista quantu ci ricamau supra! (fra sè) Comunqui si.... mi sentu piddavera comi si i deci cavaddi mu incheru.. u ciriveddu!

CONCETTA,  Va beni.. va beni! Lassamu peddiri sti cavaddi! Scutati a mia! I stravizi foru! 

PIETRO, (preoccupato e strofinandosi le mani in faccia per risvegliarsi bene) Anchi si mi pari propriu stranu... quasi 'mpossibili...  ma m'appi straviziari assai... pi comi mi sentu!

CONCETTA,  Secunnu a 'mprissioni chi ebbi jò quannu vossia si ricugghiu... si nni biviu vinu ajeri sira! Eccomu! Na butti sana secunnu mia!

PIETRO,  Vinu? Jò ? Ma si non ni 'mbiu! (fra sé) Ammenu mi pari! Mah! (pausa) E poi... a massimu... jò... purrissi 'mbiviri...  champagne! (fra sé) Ammenu mi pari! Mah! Quantu mi sentu cunfunnutu stajunnata!

CONCETTA,  Jò non c'era! U sapi sulu vossia chiddu chi 'mbiviu! Sacciu sulu chi... a mia... vossignoria... ajeri sira...mi paria propriu .... 'mbriacu!

PIETRO, 'Mbriacu a mia? Ma chi mi cunti?

CONCETTA,  Jò cuntu chiddu chi vitti! E i me occhi ancora bboni ci vidinu! E poi si vossignoria si tracannau tuttu ddu vinu .... o champagna ...... chiddu chi è .... jò chi cuppa nn'aju?

PIETRO,  No no! Tu dici fissarii una arreti ann'autra, stamatina! Non c'è autra spiegazioni! Quali ricevimentu! Quali vinu! Quali champagne! Quali stravizi! Jò non mi ricoddu nenti di tutti sti cosi chi mi stai dicennu! Mi sa a mia chi i cavaddi l'hai puru tu  nto ciriveddu! E ti stannu galoppannu chi è na meravigghia! U ciriveddu... tu scafazzaru tuttu!

CONCETTA,  Quali ciriveddu scafazzatu … quali cavaddi chi galoppinu e quali fissarii! Vossia mi sta ffinnennu! Jò non sugnu na pallunara! (pausa) Jò non sugnu bbituata a diri fissarii! Mai na vota 'nta me vita!

PIETRO, C'è sempri tempu pi cuminciari! Po' essiri chi cuminciasti giustu giustu oggi!           

CONCETTA,  Vossia si ruspigghiau cu l' intinzioni mi mi calunnia, stamatina?

PIETRO,  Quali calunni! Ti staju dicennu chi a mia non mi suvveni nenti di tuttu chiddu chi fici ajeri sira! Pi cui pensu chi chiddu chi mi stai rifirennu po' essiri chi tu … tu stai 'nvintannu! Dui cchiù dui...  fa quattru!

CONCETTA, Ma quali 'nvintari!  Quali 'nvintari! E quali dui e quali quattru! A sacrosanta virità è! (pausa) E poi... ragiunannuci... secunnu vossía... jò dicu minzogni e tutti sti distubbi chi aviti... vi vinniru così …  senza nuddu motiu? Accussì è u fattu?

PIETRO,   Picchì no? Purrissi essiri!

CONCETTA,  A meno che piddavera ebbi a chi fari cu st'eseccitu di cavaddi.. non vidu autru motivu chi na bedda mbriacatoria!

PIETRO, E dalli cu sti cavaddi e sta mbriacatoria! Tu si fora i testa.. e basta!

CONCETTA, Si cettu.. comi no! E allura vi fazzu st'autra dumanna...vui  non vu stati dumannannu picchì siti cuccatu 'nto dívanu e no 'nto lettu? Non cettu picchì nto vostru lettu ci su i deci cavaddi!

PIETRO, (arrabbiatissimo) E basta cu sti cavaddi! Mureru! Criparu! Schiattaru!  Lassaru stu munnu e sta valli di lacrimi! Ora su nto Paradisu.. hannu l'ali e volinu! Sa scialinu nta l'aria a facci mei e toi! Oh!

CONCETTA,  (facendosi la croce) Rifriscu e riposu! E paci all'animi soi!

PIETRO, ( poi riflette e fra sé) Già.. picchì non sugnu nto lettu? (poi per non smentirsi) Picchì... non po' essiri chi mi piaciu chiussai u divanu? Pi fozza 'mbriacu avia essiri? A testa mi fici diri così!

CONCETTA,  Sapiti chi vi dicu? Pinsati chiddu chi vuliti! A mia non mi luati nenti! Ma si a mia non mi criditi... parrati cu Vannuzzu Cantabona.. u Visconti i Collefresco! Iddu fossi vi cunvinci!

PIETRO,  Cu cu è parrari? Cu `e chistu ddocu?

CONCETTA,  Comu!? L'amicu soi non su ricodda, vossignoria?

PIETRO,  No... non mu ricoddu! (sta riflettendo) Oh... ma è possibili chi non mi ricoddu nenti? U to nomi no... u ricevimentu no... u vinu o u champagne chi mi 'mbivia no! Mi sentu sulu a testa... vacanti!

CONCETTA, Cettu.. i cavaddi vularu!

PIETRO, Ahhhh! E dalli cu sti cavaddi! Basta! Jò vogghiu sulu sapiri... ma chi mi mmattiu?

CONCETTA,  (ancora offesa) E chi nni sacciu jò? Jò cuntu sulu fissarii!

PIETRO, E a sai n'autra? Ora chi ti vaddu bona... non mi ricoddu non sulu u to nomi...  ma mancu i tia ... in generali! (pausa) Cuncetta... tu ... cu si?

CONCETTA,  Ora a stati dicennu rossa! Non mi riconusciti cchiù? Jò?! A vostra serva fideli Concetta Trecastagne?

PIETRO,  Picchì mu stai dicennu tu! Jò... tu 'nciuru... pi mia oggi è a prima vota chi vidu a to facci! (pausa) E si nni voi sapiri n'autra ancora (si guarda intorno) ... pi mia è nova puru sta casa!

CONCETTA,  Comu ? A casa vostra?

PIETRO,  Chista a me casa è?

CONCETTA,  E di cu avrissi a essiri? Mi pari ovviu chi è a vostra ! (pausa) No no! U viditi chi aju ragiuni jò ?! Vossignoria troppu assai 'mbiviu! E basta!!

PIETRO,  (incuriosito) Ma pi ddavera accussì assai 'mbivia ajeri sira?

CONCETTA,  Ah! Si cunvinciu finammenti!

PIETRO,  (accondiscendente ) E facemu finta chi hai ragiuni! Sulu mi ti fazzu cuntenta però! (pausa) Maaaa..  senti... assai assai era 'mbriacu?

CONCETTA, E secunnu vossignoria unu chi canta accussì fotti tantu da sbigghiari tuttu u paisi... comu s'ava chiamari?

PIETRO,  Jò  cantava?

CONCETTA,  Eh.. eh.. cantava.. cantava!        

PIETRO,  (in tono canzonatorio) E chi cantava... sintemu?

CONCETTA,  (un po' sibillina e titubante) Veramenti non era na canzuna precisa... si ...  insomma ... paroli chi s'invintava …  attrova chiddu chi ci passava pa testa!

PIETRO,  Cuncetta... picchì ti stai mucichiannu? (riflette brevemente e preoccupato) Cuncetta non mi diri.. chi stava facennu.. na.. na .. sirinata???

CONCETTA,  (Non risponde)

PIETRO, Cuncetta.. picchì ti mmutulisti? Parra.. parra chi mi staju sintennu mali! Quali erinu sti  paroli?

CONCETTA,  Jò vu dicu ... ma non vogghiu sapiri nenti dopu!

PIETRO,  Picchì...  dicìa cacchicosa di  cumprumittenti? (fra sé) Sicuru... si era na sirinata!

CONCETTA,  Vossignoria u dici!

PIETRO,  Vaja... non peddiri tempu... e cuntila comu passa!

CONCETTA,  E ... e ...jò  veramenti..  ne capia tutti i paroli!

PIETRO,  Cuncetta  tagghila! Dimmi chiddu chi capisti... smoviti!

CONCETTA, Bonu .. bonu.. mi smovu!  (sbrigativa) “Carmela mio dolce e unico amor, sei tu la gioia del mio cuor! Ardon i miei occhi al te veder, felice io son nel te aver!” (si calca soprattutto sulle r finali)

PIETRO, Ah!! E menu mali chi non avivi caputu nenti! Vadda comi a cuntasti bedda sta poesia!

CONCETTA,  Jo cciù dissi! U me doveri u fici! E ora sa vidi vossignoria!

PIETRO,  Però... chi bella poesia! (pausa) Chi belli rimi! E i fici jò! Chi poeta sugnu! (la ripete in tono ironico e preoccupato allo stesso tempo) “Carmela mio dolce e unico amor, sei tu la gioia del mio cuor! Ardon i miei occhi al te veder, felice io son nel te aver!” (pausa) Si sicura chi capisti bona? A poesia... a canzuna...  era propriu così?

CONCETTA,  Così... così era!

PIETRO,  Però non è chi mi piaciu tantu sta cosa!  Pinsannula.. sta sirinata.. chi è già cosa preoccupanti... a cu? Cu era sta Cammela?

CONCETTA,  (alza le spalle) Boh!

PIETRO, Tu nenti sai?

CONCETTA,  (alza le spalle) Nzu!

PIETRO,  Sai chi fai? Boh e nzu...  chiamimi ddu amicu mei ... ddu Visconti... comu dicisti chi si chiama?

CONCETTA,  Vannuzzu Cantabona... Visconti i Collefresco!

PIETRO,  Eh.. iddu! Chiamimmiilu! Va... fa viatu! Videmu si è menu strampalatu i tia! Videmu si putemu chiariri sta storia... chi non ci staju capennu cchiù nenti!

CONCETTA,  Comi cumanna vossignoria! ( inchino ed esce)

Scena 2 (Pietro)

PIETRO,  Stannu succidennu troppi cosi strani stamatina! Prima non mi ricuddava chi jonnu era! Poi... mi passi nova a casa...  a 'mbriacatoria... l'amicu mei chi non canusciu...  pi non parrai da “sevva fideli”...   e ora sta Carmela chi non sacciu cu è! Sta poesia... poi... chiddu chi voli cunchiudiri! Chi junnata chi brisciu! (pensa e si sfiora la fronte. Si alza, cammina per la stanza sentendosi tutto indolenzito, si avvicina allo specchio) Chi brutta facci... però... stamatina! Brutta.. brutta assai! Fossi avi ragiuni Cuncetta chi cusapi quantu 'mbivia! (si guarda meglio, poi titubante)  Ma.. ma... ma... di cu è .. sta facci?  Chista a me facci è? (si volta dietro all'improvviso) Arreti i mia nuddu c'è!  Allura... pi fozza... chistu .. sugnu jò?  (allarmato) Oh mali pi mia! All'autri non mi ricuddava! Ma picchì cu sugnu jò.. u sacciu? (si riguarda allo specchio) Ma cu caspita sugnu jò? (seriamente preoccupato) Oh misericoddia divina! Ora mi staju preoccupannu seriamenti! Ccà malocchiu ci fu! Cu sugnu jò? Ma jò non mu ricoddu propria! Mi staju sintennu mali! Cosa gravi chista è! Unu chi non si ricodda cu è.. è cosa .. comi minimu... di .. di.. di... di pedi nta fossa! (chiama forte) Cuncetta! Cuncittuzza! Mi sentu mali! Curri.. curri.. jutimi Cuncittuzza! (si siede sconvolto sulla sedia vicina)

Scena 3 (Pietro, Concetta)

CONCETTA,  (rientra di corsa) Curru … curru! Chi succidiu?

PIETRO,  Cuncittuzza veni ccà! Tenimi a manu! Mi sentu mali! Mi sentu u cori ccà... 'nta ula! A cosa gravi è! Malocchiu ci fu! Vadda.. vadda... vadda stu pedi! (e alza un piede)

CONCETTA, (preoccupata) E sintemu... chi avi stu pedi? Ci doli?

PIETRO, (afflitto) No... nta fossa è! Staju murennu!

CONCETTA, Ma chi sta dicennu vossignoria? Ma quali pedi nta fossa? Quali malocchiu.. quali  moriri! Ma non mi facissi moriri a mia inveci! Sintemu.. chi avi stavota.. piddavera!

PIETRO, (inghiottendo e poi piagnucolando)  Cuncetta... non mi ricoddu u me nomi! Haju nu gravi problema.. esistenziali!  Non sacciu mancu cu sugnu jò!

CONCETTA,   Ah! Non sapia! Mi fici biliari! U pedi nta fossa! Attrova chi pinsava jò! (Breve pausa) Chi problema c'è? Cciù dicu jò u so nomi!

PIETRO,  Ah! E cussì non ti pari na cosa gravi?

CONCETTA,   Na cosa i cchiù... na cosa i menu chi non si ricodda.. chi ci fa!?

PIETRO,  (infastidito) Chi ci fa.. chi ci fa mi dici!? Mi pari a mia chi è cosa.. essenziali! Fondamentali!  (pausa)  Va bè va! Dimmi u me nomi e non si nni parra cchiù!

CONCETTA,  Allura.. vossignoria è...  nientemeno che: Pietro Antonio Rocca di Passobianco, Principe di Altaripa!

PIETRO,       (con aria sbigottita e con una mimica facciale tipicamente siciliana) Miiiihhh...!

CONCETTA,   Mi nni pozzu annari ora?

PIETRO,   Vai vai! (distrutto)

CONCETTA, Comi cumanna vossignoria!  (inchino ed esce di nuovo)

Scena 4 (Pietro)

PIETRO,  Mizzica! Principe sono! Nenti nenti stamu dicennu! Un Principe! Pietro Antonio Rocca di Passobianco Principe di Altaripa! E pi fozza non mi l'avia ricuddari ... accussì longu! (breve pausa) Però beddu è! Pomposo e importante! Beddu... beddu assai! (con toni diversi ) Pietro Antonio Rocca di Passobianco Principe di Altaripa!Pietro Antonio Rocca di Passobianco Principe di Altaripa!

Scena 5 (Pietro, Vannuzzo)

VANNUZZO,   (entra in scena) C'è permesso! Pozzu 'ntrasiri?

PIETRO,       Cu è ddocu?

VANNUZZO,   Jò sugnu... Vannuzzu!

PIETRO,   (Lo guarda perplesso) Jò... cui?

VANNUZZO,   Pitruzzu... chi ti mmattiu? Jò sugnu... Vannuzzu Cantabona! Chi è... non mi riconusci cchiù?

PIETRO,       M'à scusari Vannuzzu! 'Ntrasi... 'ntrasi! Sugnu ancora … comi diri ... pigghiatu ... i sonnu ... (fra sé) facemu finta! ... (forte) ... e non avia caputu cu eri! (pausa) Ma com'è chi si già ccà? Tempu nenti arrivasti?

VANNUZZO, Si vidi chi si pigghiatu i sonnu!Jò i ll'autru latu da strada staju! Ma comunqui...  Cuncetta mi chiamau e mi dissi c'avivi bisognu i mia! Chi ti giua?

PIETRO,       Noo! Nenti mi giua!

VANNUZZO,  ( si siede sulla poltrona di sinistra mentre Pietro dalla sedia si sposta sul divano) E allura chi c'è? Chi succedi?

PIETRO,       Bravu! Chistu vogghiu sapiri!  Chi succedi.. anzi... pa precisioni... chi succidiu!

VANNUZZO,   Non ti capisciu... chi voi diri cu sti paroli? Non mi pari u solitu Pitruzzu stamatina!

PIETRO,   Dunque: chi sugnu Pietro Antonio Rocca eccetera eccetera... ora... t'u pozzu assicurari ! Ora però! Prima no sapia! Chi sugnu o solitu ... chistu non t' u pozzu assicurari!

VANNUZZO,   (confuso) Ma chi vai dicennu? Ma chi ti rimbambinisti?

PIETRO,       Rimbambinutu? Ci manchiria puru chistu! Mi basta sulu chiddu chi haju!VANNUZZO,   Ma insomma ... a finisci e mi dici chiddu chi hai... chi non mi stai facennu capiri nenti?

PIETRO,       Ooooh! (pausa, poi risoluto) Non mi ricoddu cchiù nenti! A capisti ora? Non si sapi comi  .. appa peddiri a memoria a cacchi patti!

VANNUZZO,  Non ti ricoddi nenti? Piddisti a memoria?

PIETRO,   Eh! Non mi ricoddu nenti  e mancu i tia... vulennu essiri precisi! E mancu chi stai i ll'autru latu da strada! Autru chi pigghiatu i sonnu!

VANNUZZO,  E comu ti succidiu?

PIETRO,  E tu chi ci stai a fari ccà?

VANNUZZO,  Jò? Chi ci ntrasu jò?

PIETRO,   Aaaahhh! Biniduttu San Franciscu i Paula! Cuncetta mi dissi chi ajeri sira mi 'mbriacai veru è?

VANNUZZU,  (sorridendo) Ah! Veru.. veru è! Non mu ricuddava cchiù mancu jò!

PIETRO,  A n'autru bonu truvai!

VANNUZZO,  (ridacchia) Veru... veru!

PIETRO,  E ora picchi ridi? (pausa) Non mu diri... Cuncetta m'accennau già cacchi cosa: “Carmela, mio dolce e unico amor! Eccetira eccetira” … ci 'nzittai?

VANNUZZO,   (sempre ridacchiando)  Eh.. si.. si!

PIETRO,  Malantisa! Attrova chi mi passava pa testa! Jò chi facìa na sirinata.. malu cumminatu avia essiri!  (pausa) Per ora... però... parramu di autru! A chistu ci pinsamu dopu! (pausa) Vistu chi non mi ricoddu nenti... ma nenti di nenti... vogghiu sapiri i tia tuttu chiddu chi c'è i sapiri !       

VANNUZZO,  Comi... chiddu chi c'è i sapiri? Picchì chi c'è i sapiri? Non capisciu... chi voi sapiri?

PIETRO,  Comi chi vogghiu sapiri?  Si non mi ricoddu nenti … vogghiu sapiri chiddu chi c'è i sapiri! Picchì sicuru chi c'è cosa chi jò è sapiri!

VANNUZZO, Cioè .. fammi capiri.. tu pensi chi c'è i sapiri e chi jò t'è diri chiddu chi c'è i sapiri chi tu non sai e chi jò inveci avrissi sapiri!?

PIETRO, (lo guarda un po' a bocca aperta, poi) Minchia mi cunfunnia! I cavaddi di nou ritunnaru  nta me testa! A resurrezioni di cavaddi ci fu! Mi stannu scappiciannu menzu munnu ccà intra! Avia ragiuni Cuncetta!

VANNUZZO, Cavaddi? Chi c'entrinu i cavaddi ora? C'è cacchi cosa i sapiri chi c'entrinu i cavaddi? Non mu diri... annasti e cussi di cavaddi e facisti cacchi scummissa? A tia ti piacinu assai!

PIETRO, Nenti.. quali cussi... quali scummissa... non c'è nenti i sapiri supra  i cavaddi.. e non  ci fari casu! Pinseri.. chi volinu.. cusì.. senza sensu! (fra sé) Cussi di cavaddi? Scummissa? Jò di solitu scummettu supra i cavaddi? E mi piaci? Uhmm.. fossi apposta mi vinninu nta testa! Anchi picchì continuu  a aviri na strana sinsazioni! Comi di na cosa impottanti! Mah!  (poi si arrabbia) Vannuzzu... comunqui ..  senti.. non mi fari cunfunniri cchiussai i quantu sugnu cunfunnutu! Jò.. vogghiu sapiri... chi nni sacciu: cu sugnu... quannu nascìa... cu sunnu i me parenti... si haju frati... soru... matri... patri... ( come rassegnato) mugghieri... fígghi... jenniri... nori...  vaja ... vititilla tu! Basta chi mi cunti i cosi cchiù importanti! Per ora! I summi summi.. insomma!

VANNUZZO,  Pitruzzu.. amicu mei... chi cosi strani chi mi fai fari! (ci ripensa) Ma pi ddavera ll'è fari?

PIETRO,  E allura pi finta? (pausa ) Vaja smoviti... si nno ccà non ni nni niscemu cchiù o ghianu! Chi ci pozzu fari si stajunnata mi ruspigghiai cu sta sotta i novità! ?

VANNUZZO,  Si è chiddu chi voi! Allora: tu si Pietro Antonio Rocca di Passobianco Principe di Altaripa! ( si ferma dubitante)

PIETRO,   Tuttu ccà chiddu chi m'à diri? Chistu ommai u sacciu ... ti ll'avia dittu no?! Comunqui... non piddemu tempu...  continuamu! Sicuru chi c'è u continuu!

VANNUZZO,  (ancora dubitante ) Nascisti u 17 Aprili ...

PIETRO,  (la interrompe) Mizzica 17! Bellu jonnu chi nascia!  Disgraziatu i nascita sugnu! (si alza e cammina nervoso )

VANNUZZO,  Pitruzzu... non ti sapia accussì superstiziosu! Accussì ... cridenti 'nta sti cosi!

PIETRO,  Mizzica! U 17 potta tanta disgrazia chi puru unu comu a mia... chi piddiu a memoria... su ricodda! E vistu chi semu 'nta discussioni... non è chi pi casu ti trovi nu ferru i cavaddu.. tantu pi ristari in tema...  per esempiu... 'nte sacchetti?

VANNUZZO,  (un po' sbalordito e istupidito, fruga nelle tasche ) No, non n'aju! (poi indispettendosi) Ma chi mi fai fari? Ma ti pari chi jò mi pottu u ferru i cavaddu nte sacchetti? Ora viditi!Ma si propriu voi cacchi cosa ccà c'è nu conniceddu russu! Fattillu bastari!! (esce dalla tasca un cornetto)

PIETRO,  Bonu.. bonu... mi cuntentu puru i chistu ddocu! ( Lo prende in mano, e dopo aver detto sottovoce parole scaramantiche, se lo mette in tasca palpandolo )

VANNUZZO,  (che ancora non  si è ripreso dallo sbalordimento) Chi è fari? E' continuari ora?

PIETRO,   Cettu.. cettu... si nno chi ti chiamai a ffari!?

VANNUZZO, (riprende fiato) Allura.. ripigghiamu … hai 40 anni ...

PIETRO,   (lo interrompe) … 40 anni.. però! Nel fior fiore...

VANNUZZO,   (lo interrompe a sua volta per prenderlo un po' in  giro) .. da ciunchitudini!

PIETRO,   ... Dill' anni! Disgraziatu! (pausa) Anche se...  oggi comi oggi... non è  chi ti sbagghiasti di assai! (sovra pensiero) Maliditti ddi cavaddi!  (si massaggia la schiena) Ma comunqui...  pensa a parrari tu!

VANNUZZO, (fra sè)  N'autra vota cu sti cavaddi? Ma chi stranu! Mah! (forte) Comunqui.. to patri si chiama Alfonso!

PIETRO,    (si siede sul divano vicino a Vannuzzo, e, interessato) E chi fa... chi fa? Oltre al … nobile... naturalmenti!

VANNUZZO,   E chi voi di cchiù? Avi tanti di ddi soddi! Siti principi.. non tu scuddari!

PIETRO,   Oh! Finammenti mi cunti  na cosa bona!

VANNUZZO,   Si... però... in effetti... c'è na cosa... i .. specificari!

PIETRO,   U sapia jò! Troppu prestu avia cantatu! Fozza... smoviti... chi è sta cosa.. i .. specificari? Fozza.. specifica!

VANNUZZO,   Si.. specificu! (ma temporeggia) Eccu... dunqui... ti vulia diri... si insomma...  ehhh.. comi ti ll'è diri?

PIETRO, Comi mi ll'à diri? Ehh... dimmillu comi s'ava diri! Basta chi ti spicci e mi dici sta cosa chi mm'à diri! Picchì ora mi ll'à diri! Cettu è ...chi ora chi mu dicisti.. tu.. mi ll'à diri! Non poi fari chi prima dici chi mi ll'à diri... e poi dici chi non mu voi diri cchiù! Eh!

VANNUZZO, (lo guarda stranito)  Eccu.. ora u cunfunnutu... sugnu jò!

PIETRO, Eh.. ora i cavaddi l'hai puru tu nta testa!

VANNUZZO, N'autra vota cu sti cavaddi?!  Ma chi vonnu diri?

PIETRO, No sacciu... e comunqui tu non canciari aggomentu e dimmi sta cosa chi non mi voi diri cchiù!

VANNUZZO, Ma  cu tu dissi chi non tu vogghiu diri cchiù? Videmu sulu... comi...  ti ll'è diri! Fammi parrari .. vah! Comunqui... (temporeggia ancora) … eccu.. dicemu chi…to patri...

PIETRO, .. me patri...

VANNUZZO, .. eccu... to patri …(sbotta) ... uffa... eccu...  ti teni na picchicedda ... (battendosi una mano sul fianco) ... a sticchettu!

PIETRO,   Mizzica... pricchiu è?

VANNUZZO,  Pricchiu?  Ca spizzeca ti fa vidiri i soddi!

PIETRO,   (ironico) E chi bella vita a mei! Nu zzuccareddu! Nobili sulu pi nomina!

VANNUZZO,   No... spetta! C'è n'autra cosa i diri! (temporeggia ancora) E comi t'è diri st'autra cosa?

PIETRO, Vadda.. mi stai facennu rizzari u pilu! Chi m'à diri ancora? Basta.. dimmilla senza troppi preambuli!

VANNUZZU,  Bonu.. nenti preambuli! (deciso) Ta dicu.. decisu! To patri stabiliu   chi ti dugna mità di tutta a so ricchizza.. così.. tutta nta na vota ..

PIETRO, (perplesso) Tutta nta na vota?

VANNUZZO,  Si.. si... tutta nta na vota! Lira su lira!

PIETRO, (sempre perplesso) Lira su lira? Mah! A quannu nenti..  a quannu tantu? ! Mah! C'è i pinsari! Mah!

VANNUZZO,  Si.. si..  a quannu nenti..  a quannu tantu.. e comunqui fammi finiri i parrari.. allura stava dicennu..  se... (temporeggia)... ehm.. se...  ehm.. se... (fra sé) Eccu... mi finiu a decisioni! (forte) Stava dicennu.. se...

PIETRO,   (lo interrompe) … stu se... non sacciu picchì... mi metti...  ansia! Assai! Comi a lira su lira i prima!

VANNUZZO,   In effetti... (continua a temporeggiare) … allura se...

PIETRO,  (si prepara a ricevere il colpo) Ti dissi.. senza preambuli... o sbagghiu?! Avanti... spara... sugnu prontu!

VANNUZZO, Sta beni.. sparu! (molto lentamente, alla fine magari rizzandosi preoccupato per la reazione)  Allura... se e....  quannu... ti … mariti!

PIETRO,  Mancu li cani ! U sapìa jò! Puru st'autra ci vulia! (pausa) E chi mi nni fazzu di soddi .. da lira su lira... quannu poi c'è ... cacchiduna chi si ...(fa segno con le mani di furto) ... ranfulia tutti! Picchì i fimmini.. non c'è nenti i fari.. spenninu e spanninu.. ah?!? Uhh! Hannu i mani bucati! (imita a modo suo le donne) “Amore.. me lo compri un gioiello nuovo? Non so.. una tiara!  Caro.. devo rifarmi il guardaroba! Che ne dici di un mantello di pelliccia tanto per cominciare?  Tesoro.. rifacciamo l'arredamento di casa? Questo è ormai vecchio! Le tende poi.. risalgono all'epoca di Garibaldi!” (pausa) Unni quannu? Vogghiu stari nta santa paci jò! E i me soddi?  Ora mi l'avissi godiri... chi sugnu sulu e fazzu chiddu chi vogghiu! No... no! Jò schettu sugnu e schettu vogghiu ristari! Sugnu sicuru!

VANNUZZO,   Ma chi cosa ci voi fari!? To patri fa cu tia chiddu chi to nonnu fici cu iddu! Lo fanno per assicurare una discendenza ai Principi di Altaripa!

PIETRO,    Vadda.. pi mia... a ripa.. po' divintari puru bascia e puru ghiatta! Non canciu idea! Jò schettu sugnu e schettu restu! U ripetu.. supa a chistu.. non ci gghiovi!

VANNUZZO,   Puru chi ti dimenticasti tutti i cosi... di chistu però ni si sicuru!

PIETRO,   A centu pi centu! Sta cosa.. no sacciu picchì.. mi pari chi l'haju marchiata a focu nto me ciriveddu! (fra sé)  Assemi e cavaddi! Mah!

VANNUZZO,   Cuntentu tu!

PIETRO,   (pausa) Non c'è nenti i fari... vinisti sulu mi mi scuri u cori! E fossi  apposta m'avia scuddatu tutti cosi! E chi m'avia ricuddari... sulu stuttarii ? (pausa) Tira avanti... va! Parrimi i me matri E non mi diri cosi stotti puru supa a idda .. chi a matri ... non si tocca!

VANNUZZO,   Supa a Principessa Rosa? Ci manchiria autru! Idda si chi è na gran signora! Bedda.. onesta.. e tutta cori!

PIETRO,   Com' u sambucaru?

VANNUZZO,   No.. chi dici? Di cori veramenti!

PIETRO,   Eh.... speriamu! (pausa) Continua...Vannuzzu... continua!

VANNUZZO,    Poi hai na soru... Maria...  (pausa, sospirando, quasi fra sé) ... eh! Bedda assai puru idda!

PIETRO,   Chi voli diri  sta suspirata? Chi hai cacchi mira supa a me soru?

VANNUZZO,   Jo? No, no! (Mentre Pietro si è girato, risospirando piano) Autru chi! Oh, Mariuzza ! Gioia du me cori! (risospira)

PIETRO,   Chi dicisti?

VANNUZZO,   Jò? Nenti ! Pinsava a buci fotti! E pinsava chi..  (in tono molto interessato) .. fossi .. parrari cu to soru.. ti purrissi giuari!

PIETRO,   Sta storia nun mi cunvinci ! Non è chi.. nenti nenti.. è sulu na scusa .. pi vidiri a me soru?

VANNUZZO,   Ma chi vai pinsannu? Jò parrava sulu pu to beni! (fra sé, risospirando) E puru pu mei! (forte, riavendosi)  Magari Mariuzza ti pò diri cosi chi jò non sacciu!

PIETRO,   E non è megghiu parrari cu me matri o me patri? A comi ssu ssu... sempri i me genitori ssu!

VANNUZZO,   U fattu è … chi iddi... non ci sunnu!

PIETRO,   E aunni si nnannaru? Pedi pedi a peddiri tempu?

VANNUZZO,   Sunnu in vacanza... mi s'arriposinu!

PIETRO,   Ah! A mia mi fannu vidiri ca spizzeca...  iddi però si mancinu ... i soddi! In vacanza! Mi s'arriposinu! Su stanchi.. povirazzi! E di fari chi poi!?  (pausa) E puru me matri .. chi è tutta cori! U dissi io... comi u sambucaru !

VANNUZZO,  Ti fissasti cu stu sambucaru!  (interessato) E in ogni modu ... a chiamamu a Mariuzza?

PIETRO,   (pausa, lo guarda con diffidenza) Troppu ntiressi c'è... pi essiri sulu pinseri pi mia! (pausa) Bonu.. chiamamula u stissu a Mariuzzedda! Cuncetta.. Cuncetta!

Scena 6 (detti, Concetta)

CONCETTA,   (rientra in scena) Vossignoria mi chiamau?

PIETRO,   Sì.. si... a tia ciccava! Manna a chiamari me soru Maria!

CONCETTA,   Subitu.. comi cumanna  vossignoria! ( Sta per uscire , ma la richiama Vannuzzo)

VANNUZZO,   Ah! Concetta! Manna a chiamari puru u dutturi Del Vecchio!

CONCETTA,   Vaju... vaju subitu ! Comi cumannati! (esce)

Scena 7 (Pietro, Vannuzzo)

PIETRO,   U dutturi? E ch'è fari cu dutturi?

VANNUZZO,  Comu c'à fari? Mi ti visita no?! Videmu si è veramenti picchì ti 'mbriacasti a causa di sta smemorataggini! Picchì si non è così... ammenu ti dugna cacchi cura!

PIETRO,  (infastidito)Non haju bisognu i nudda cura... jò! Stamu chiamannu a me soru? Ci si tu? Tuttu chiddu chi è sapiri mu diciti vujautri... no?!

VANNUZZO,   Bonu, bonu! Non t'infuliniari! Però vidi chi u dutturi ti purrissi dari na manu! E' u to medicu di famigghia ! Ti conusci i longa data! E' iddu chi ti fici nasciri!

PIETRO,   Megghiu mi sentu! Iddu si chi saravi 'nto ciuri ciuri da … ciunchitudini! Ca babba janca e rimbambinutu! U dici puru u so nomi: Del Vecchio! E' vecchiu i nascita! No.. no... chi mi nni è fari! No vogghiu propria!

VANNUZZO,   Ma no! Ti sbagghi! E' bonu i testa ! Poi u vidi!

PIETRO,   (sbottando) Bonu! Facemu comi dici tu ! (pausa) Ora però canciamu aggomentu! C'è na cosa cchiù uggenti di chi parrari! Cunchiudemu cacchi cosa supa dda cetta Cammela du discusssu d'antura! (pausa) In primisi... spieghimi .. cu è... sta Cammela.. (ironico) .. du me cori?

VANNUZZO,  (cominciando a ridere) Ah! Carmela! Carmela! (pausa) Cammiledda!

PIETRO,  Si! Ridi.. ridi.. chi favi s'arrappinu! (pausa) Ma poi si po' sapiri picchì stai ridennu? U discussu ccà è seriu! Autru chi?! (pausa) Chi poi si stai ridennu.. a cosa mi fa pinsari mali!

VANNUZZO,   (continua a ridere e a ripetere -Carmela-)

PIETRO,   Cecca ma finisci cu stu pedi i canzuna e cuntila comu passa senza peddiri tempu! Si nnunca m'infuliniu bonu bonu!

VANNUZZO,   (Cerca di smettere) Scusimi Pitruzzu! Ma è cchiù fotti i mia!

PIETRO,   Bonu...  ti scusu.. però spicciti... chi sta storia cumincia mi non mi piaci!

VANNUZZO,   “Cammela... a cchiù bedda... a cchiù affascinanti !”

PIETRO,   Mutu! Non mu diri! Non mu diri chi mi staju sintennu mali! Mi stava cunvincennu mi mi fazzu zitu? A sirinata era pi chistu?

VANNUZZO,   Mi saria sulu chistu!

PIETRO,   Vannuzzu... sulu cosi .. boni.. mi cunti! Chi c'è i autru?

VANNUZZO,   Nenti.. nenti! Sulu chi inveci di essiri a cchiù bedda... a cchiù affascinanti.... era ... comu ti ll'è diri?

PIETRO,   ...  e ca prescia.. ca prescia!

VANNUZZO,   ...  Insomma... è na...  befana! (E ride)

PIETRO,   Mali pi mia! Signuruzzu.. jutatimi vui! ... Era propriu 'mbriacu.... 'mbriacu cottu!

VANNUZZO,   Pensu propriu i si!  Vistu chi... vistu chi ..(temporeggia) ..

PIETRO, Vistu chi .. chi cosa? Ancora nn'avi?

VANNUZZO,  E ancora nn'avi! E poi mica è cuppa mei! Tu … chiddu chi cummini!

PIETRO,  Jò chiddu chi cumminu e  tu puru chi non mi femmi! Bedd'amicu! Bedd'amicu chi si!

VANNUZZO,  Ma chi voi i mia? Si ranni e caddozza e non n'hai bisognu i balia! Oh! (pausa)  Pozzu continuari ora?

PIETRO, E continua! Sintemu stu restu!

VANNUZZO, Va bè và... (risoluto) … . a 'nvitasti a pranzu ... ccà … oggi!

PIETRO,   Ma tu chi fai di misteri? L'ambasciatori di …. disgrazi?

VANNUZZO,   Jò? Nooo! E picchì mai?!

PIETRO,  A mia mi sa di si! (rassegnato) E va bè! Una cchiù.. una in menu.. di disgrazi!! Comunqui... stu sacrificiu u pozzu puru fari! E pacenza... mentri manciamu ... ni ssittamu unu a ponenti e l'autri a levanti … mi stuppu l'occhi.. così na vidu e mancu a sentu!

VANNUZZO,   Fussi sulu chistu!

PIETRO,   Ancora n'avi?

VANNUZZO,   Ancora n'avi!

PIETRO,   (sospira sempre più rassegnato) Parra!

VANNUZZO,   E vistu propriu chi... vistu chi...

PIETRO,   N'autra vota cu stu vistu chi? Si non ti spicci …  un coppu mi veni!

VANNUZZO,  (fra sé) In effetti.. u rischiu c'è! (forte)  Scuta...vistu puru chi ... già ci dicisti … chi .. ta voi ... si insomma... chi ta voi ...  (non sa come dirlo) .. no sacciu comi ti ll'è diri...  sai com'è? Pinsava o marchiu a focu!

PIETRO,   (allarmato, fra  sé) Uh Gesù! U marchiu a focu nominau! (forte)  Chi ma vogghiu... chi? Avanti ... parra ... e chi ci vonnu i tinagghi? Tu dissi ... un coppu mi veni si non ti dicidi!

VANNUZZO,  Insomma .... ci dicisti... chi   ta   voi   … maritari... cu tantu di 'ndrinocchiamentu e baciamanu! Ovviu.. dopu a sirinata!

PIETRO,   Mi vinni! (si accascia come svenuto , sul divano)

VANNUZZO,   (lo soccorre) Petru! Pitruzzu! Svigghiti!U dissi jò chi u rischiu c'era!(lo soffia con la giacca e gli da schiaffetti)

PIETRO,   (si sveglia) Chi fu? Chi fu? Chi succidiu? (fa mente locale) Mi 'nzunnai chi m'avia maritari cu na racchia!

VANNUZZO,  Mi dispiaci .. Pitruzzu! Ma non...  non era nu sonnu!

PIETRO,   Testa di sceccu! U sacciu... u sacciu! Vulia fari finta di nenti! Cusà! Canciaunu i cosi! (piagnucolando) Picchì comi su ora... non mi piacinu propria!! Pi nenti...pi nenti! (pausa) Chi m'ammattiu a mia? Ah.. chi m'ammmattiu? Cunsumatu sugnu!  Pessu! E ora chi fazzu? Ah.. chi fazzu?   (pausa piagnucolando ancora un pò, poi risoluto) Senti... tu m'à dari na manu... chi sugnu 'nte guai finu o coddu! S'ava truari na soluzioni... veloci e definitiva... e pi subitu! Unnè c'arriva, no?

VANNUZZO,   (guarda l'orologio nel taschino) Eh! A mumenti! ( poi si siede e resta pensieroso con un dito in bocca )

PIETRO,   (si alza agitato e comincia a camminare su e giù in cerca di una soluzione. Poi si ferma.) Staju mali  e non pozzu riciviri nuddu! (pausa) ... Chi poi non è a minzogna! ... E tagghiamu ccà u discussu!

VANNUZZO,   No! E' troppu ... banali... comi scusa! E poi.. o prima o dopu.. guarisci, no? E pi cui chi fai na vota chi stasti.. dicemu.. bonu?

PIETRO,   Truvai! Pattia pi affari uggenti e fossi... fossi non tonnu cchiù! Annai a fari u Principi ...'nto Maroccu! No.. no ... 'nta l'Australia! E' cchiù luntana! Menzamà ci passa pa testa mi mi veni a ciccari!

VANNUZZO,  No.. non va beni mancu chista! Picchì tu resti ccà... e poi chi fai? Non nesci cchiù? Resti a fari u principi 'nta sti quattru mura? In giru non ti purrissi fari vidiri cchiù!

PIETRO,  E mica hai tottu! (pausa) Però si non ti nni piaci nudda... dimmillu tu chiddu ch' è fari!

VANNUZZO,   Veramenti no sacciu mancu jò chiddu chi t' è diri!

PIETRO,   Beddu cunsigghieri chi si! Non mali na lira!

Scena 8 (detti, Concetta)

CONCETTA,   (rientra in scena) Vossignoria...  arruau u dutturi!

VANNUZZO,   Ah! Menu mali! Fallu passari!

CONCETTA,  Comi cumannati! (esce facendo entrare il dottore)

Scena 9 (Pietro, Vannuzzo, Dottore)

DOTTORE,   (entra con aria distinta)

VANNUZZO,   ( va incontro al dottore, stringendogli la mano ) Carissimo dottore!

DOTTORE,   Oh! Carissimi! A cosa devo questa chiamata?

VANNUZZO,   Veramenti a cosa è parecchiu strana!

DOTTORE,   E di che cosa si tratta?

VANNUZZO,   Di memoria!

PIETRO,   (in tono scanzonato) A piddia!

DOTTORE,   E non avete provato all'ufficio oggetti smarriti?

PIETRO,   Nz! E' vecchia sta battuta e non mi fa ridiri propria ! Va putiu puru rispammiari!

DOTTORE,   Peccato!

VANNUZZO,   Allora  risuvvemu sta cosa! Chi nni pensa, dutturi?

DOTTORE   ,   Prima di ogni cosa lo devo visitare! Non posso certo fare una diagnosi così.. su due piedi?

PIETRO,  I seggi non manchinu... si ssittassi.. cosi na fa addritta.. a diagnosi!

DOTTORE,   Neanche la tua battuta è.. originale!

PIETRO,   Chi piccatu! A mia mi piacia!

DOTTORE,   (comincia la sua visita; gli appoggia sulla testa lo stetoscopio, ascolta e annuisce soddisfatto! Gli guarda gli occhi, le orecchie; gli fa dire -A- , poi -33- ,gli fa uscire la lingua, martella sulle ginocchia: ha i riflessi invertiti, e comunque rendere la visita esagerata  e comica)

PIETRO,   ( Mentre il dottore lo visita ) Sapi dutturi  stamatina mi sintia friscari 'nte ricchi ... fri fri ... però u sintia sulu jò! Poi ... chi nni sacciu... mi cunfunnía tuttu! Pinsava puru chi era duminica!

DOTTORE,   Hai preso qualche botta con la testa ultimamente?

PIETRO,   Pò essiri! Però jò no sacciu! Cuncetta 'nsisti chi foru i stravizi! Idda dici chi ajeri sira mi ricugghia 'mbriacu fracidu!

VANNUZZO,   Spittati.... spittati! Ajeri sira... quannu staumu ritunnannu... si!! Sbattisti 'nto palu... pigghiasti... comu si dici... nu palu i facci!

PIETRO,   Beddu era cumminatu! A 'mbriacatoria non mi bastava! E infatti mi dulia puru a testa! (pausa. Si tocca la fronte)  E hai ragiuni! Mi ristau puru u bummulu! Ahi! Na bedda botta appa pigghiari! (fra sé) E jò chi mi magginava  cauci i cavaddu! Mah! Ma chi mmaginazioni haju oggi!

DOTTORE,   (Mentre sistema i suoi strumenti nella valigetta) Niente scherzi! Qui la cosa è seria! Stesse cause, stessi effetti, stessi sintomi... si tratta (sillabando) inequivocabilmente di.. Choc amnesico... o chiamato meglio … choc post-traumatico encefalo-amnesico-retrogrado!

PIETRO, (ironico) … meglio!

DOTTORE,  Vedi.. tu... in seguito all'urto... a botta... da qui il post-traumatico... e all'ubriacatura... che a quanto vedo è stata notevole...  hai perso la memoria... da qui l'encefalo-amnesico..  rimanendo vittima... tra l'altro... di strani salti temporali.. per questo pensavi fosse domenica! Ti spiego: sei come rimasto a prima che accadessero i fatti che ti hanno portato a questo stato di amnesia!   E da qui il retrogrado!

PIETRO,   Jo era cunfunnutu! Ora … mi sentu cunzatu pi festi e pi lauranti! (fra sè) A spiegazioni però chi era cuppa di cavaddi .. era cchiù simpatica! (forte) E mi dicissi... dutturi... si po' moriri di sta cosa ddocu? Di sta malatìa di tucchi?  O staju gia murennu? O chiddu chi haju sunnu i primi sintomi da motti? Jò l'avia dittu prima chi avia nu pedi nta fossa! Non mi sbagghiai veru? Chi fazzu? Fazzu testamentu? Poi chiddu chi è lassari.. no sacciu! I cudduni da buzza di me patri.. su beddi stritti! E di chiddu chi c'è dintra.. a buzza... jò mancu u ciauru è sintutu!

DOTTORE,   No...  non ne fare una tragedia!

PIETRO,   Ah... mencu mali! No... picchì... pi moriri ancora non era prontu! 40 anni poi.. su picca! Cussì figghiolu... l'ama diri.. era nu veru piccatu!

VANNUZZO,   E na cura c'è …  dutturi?

PIETRO,   Mi facissi nzittari: è sbattiri a testa a cacchi patti finu a quannu non mi nesci u ciriveddu i fora o non mi ricoddu cacchi cosa? (Fra sé) Pe llo menu si nni vannu sti camurria i cavaddi chi stajunnata rumperu i scatuli! Non capisciu picchì su sempri nto menzu! Mah!

DOTTORE,   Che dramma che stai facendo di una cosa semplicissima!

PIETRO,   Megghiu accussì! No... picchì di bummulu mi nni bastava unu sulu! Si no ccà (indicando la fronte) si facìa a catena montuosa di bummila!

DOTTORE,   Stai tranquillo ! Solo assoluto riposo e se proprio vuoi ricordare tutto... meglio se te lo fai raccontare da qualcuno.. non credi? (prende la valigetta e il cappello) E adesso vi saluto! Ripasserò appena possibile per vedere gli sviluppi! VANNUZZO, Chiamo Concetta per accompagnarla!

DOTTORE, Non è necessario... conosco la strada! Arrivederci!

PIETRO/VANNUZZO,   Arrivedecci dutturi! (il dottore esce)

Scena 10 (Pietro, Vannuzzo)

VANNUZZO,   U vidisti chi non era poi tantu malu?

PIETRO,   Beh! Si! In effetti! Potti fari pratica 'menzu i tucchi vistu chi  parrava comi a iddi ... comunqui  malu malu non era!

VANNUZZO,   E tu chi no vulivi! U vidisti chi a cacchi cosa giuau?

PIETRO,   A chi cosa? Mi mi dici chi è parrari cu tia o cu me soru? Chistu già u sapia! Non c'era bisognu d'iddu!  Mi inchiù a testa china i frastocchi.. in turcu...  e basta! (fra sé)  Non mi bastavinu i cavaddi! (si infastidisce) E dalli... e mi ritonninu sti cavaddi! Ma ci saravi nu motivu picchì l'haju sempri nta testa? Non mi ricoddu nenti autru e i cavaddi si! Ma non è chi haju o postu di dda sottospeci i malatia..  a malatia cavaddina? Ammessu chi esisti! Jò medicu non sugnu! Mah!

VANNUZZU,    Frastocchi.. frastocchi! In turcu poi! Ma tu si sempri accussì camurriusu? A ciccari sempri u pilu nta l'ou?

PIETRO,    A propositu...   c'ama fari cu Cammela ancora non l'amu dicisu!

VANNUZZO,   Chi voli diri a propositu? Chi ci ntrasi ora Cammela? Non capisciu comi annasti a finiri a Cammela si stava parrannu du pilu nta l'ou?

PIETRO,   Tu mi dicisti chi è na befana no? E io a befana mi ll'è sempri mmaginatu c'un neu rossu nto babbarottu e c'un pilu longu longu ddassupa... anzi... puru unu o dui supa du nasu! Tu mi parrasti du pilu 'nta l'ou.. e jò fici dui cchiù dui !

VANNUZZU,   Vidi... vidi unni t'arriva u carrettu! Cettu chi tu.. memoria zeru... ma fantasia.. milli! (pausa; come per  consolarlo) Comunqui.. cetti voti u pani non è tantu niru pi comu si dipinci ! Finiscila i babbiari e fai u seriu! A stai facennu troppu tragica! (pausa) E ora sprimemunni u ciriveddu u stissu... pi truvari nu rimediu bonu!

PIETRO,   E chiussai i quantu l'aju sprimutu! (fra sé) Poi si u spremu nescinu sulu cavaddi! (infastidito) Uhhh.. ancora!!! Basta Pitruzzu.. scodditilli! (forte) Pensici tu... Vannuzzu... chi u ciriveddu l'hai bonu! Tantu... jò è ripusari comu dissi u dutturi! (fa come per dormire)

VANNUZZO,   Vaddatilu ch'è beddu! Dommi e voli chi l'autri pensinu pi iddu!

PIETRO,   Chi voi?! E' guariri di stu choc magnesicu  o comu si chiama chiama!

VANNUZZO,    Amnesico! da.. amnesia! Non da Magnesio! Che poi è un elemento chimico di natura metallica...

PIETRO,  (lo interrompe)  Si... insomma stu comi si chiama ddocu turcu! Chi poi mancu tu schezzi a .. “turcheria”! Ti nni ntenni puru tu.. a quantu vidu!

VANNUZZO,  (falsamente modesto)  Si.. di studiari.. studiai! Modestia a patti! Comunqui.. choc o no choc... c'è sempri 'a questioni Cammela e jò si u voi sapiri... mi nni lau i mani!

PIETRO,    Senti Pilatu... si nu veru amicu! (pausa) Bedd'amicu ... mu pozzu propriu rriffari!

Scena  11 (Concetta, Angelina.... Pietro e  Vannuzzo restano tra le luci spente)

(Si spengono le luci sulla scena e si accende un occhio di bue sulla sinistra. Non vista e circospetta entra Concetta e poi la nipote Angelina)

CONCETTA,   Veni... veni... chi non ni vidi nuddu!

ANGELINA,   Chi c'è zia?

CONCETTA,   Mi vi nni n'idea strepitosa! Avia na picca chi ci pinsava e stamatina i cosi si misinu favorevoli e fui folgorata!

ANGELINA,   (interessata) Ah si? Cunta... cunta...  zia! Chi è st'idea?

CONCETTA,   A sapiri...  chi u me patruni..  stamatina... brisciu comi nu babbu! Non si ricuddava cchiù nenti! Fissatu chi cavaddi si.. ma va bè.. chista è n'autra cosa!

ANGELINA,   (") E allura?

CONCETTA,   Comu allura? Non  t'avia dittu chi so patri ci dissi chi ci dugna metà du so patrimoniu sulu si e quannu si marita?

ANGELINA,   E allura?

CONCETTA,   N'autra vota! Si na figghiola scattra... ma cetti voti mi pari propriu caduta da naca! (pausa) No capisti? (più in confidenza, come per non farsi sentire) Allura.. tu fai finta chi si so mugghieri... sposata "in gran segreto" ... a mucciuni va ... così l'autri non ponnu sapiri nenti... u Principi piddiu a memoria ... e nui autri i putemu 'nfinucchiari boni boni e tu ... diventi ricca e poi fari a vita da gran signora! Da Principessa!

ANGELINA,   Mizzica! Verù è!

CONCETTA,   Chi ti nni pari? Ti piaci a me pinsata?

ANGELINA,   Zia... facisti na pinsata veramenti chi micci!

CONCETTA,   Mi pari ovviu chi poi... na vota chi divintasti a … Principessa d'Altaripa... nui dui ... spattemu! Na picca tu e na picca jò! Na picca tu e na picca jo!

ANGELINA,   Mancu l'a diri, zia! Cettu chi spattemu! Fammi divintari.. a principessa.. e poi … na picca jò e na picca tu!

CONCETTA,   Allura? Resta fatta?

ANGELINA,   Resta fatta!

( Concetta e Angelina escono e sipario)

                                                       FINE PRIMO ATTO

ATTO SECONDO

(La scena è identica alla precedente. Pietro e Vannuzzo stanno ancora discutendo in attesa di Carmela)

Scena 1 (Pietro, Vannuzzo)

PIETRO,  Nenti! Unnè c'arriva e jò.. non truvai nudda soluzioni! Voli diri allura chi m'è rassignari a fari stu pranzu cu sta befana! E speriamu chi u manciari non mi va i travessu! Poi pu restu.. videmu! Ci pensu a picca a picca!

VANNUZZO, Ragiuni hai! E' inutili unu mi si ntossica tuttu nta na vota!

PIETRO, (ironico) Cettu .. u tossicu mu fazzu rateizzari.. rati picciriddi picciriddi... magari senza  ntiressi...   cusì non mu sentu!

VANNUZZO, Menu mali chi a stai pigghiannu così!

(Fuori scena si sentono delle urla. E' arrivata Carmela con tanto di bitorzoli sul naso e sul mento. Concetta cerca di non farla entrare.)

Scena 2 (detti, Carmela, Concetta)

CARMELA,    (ancora fuori scena) Perchè non vuole farmi entrare? Sono stata invitata! E voglio vedere il signor Principe !

CONCETTA, (“) Mi spiaci.. ma u signor Principi  non po' riceviri a nuddu!

CARMELA, (“) No? Perché? Voglio entrare! Mi lasci! Pi cottesia! Ma chi maneri sunnu chisti!? Sono una signora!

CONCETTA,  (entra trafelata) Vossignoria... arruau a baronessa Carmela di Vallerosa! M'ava scusari! Ci pruvai! Ma chista pari chi nta so vita fici sulu a pugilessa! Maria di pugna chi tira! Autru chi.. (ironica) .. signora!  

PIETRO,   Matri!  Accussì prestu? No.. no.. non sugnu ancora prontu! Pinsava di si.. inveci è no! Vannuzzu mi scantu! U senti? Tira puru pugna! Ma cu ma puttau a chista?!

CARMELA,   (senza aspettare entra; si sistema i vestiti, ricordarsi la bruttezza) Ma chi beddi modi aviti pi riceviri na Signora!

CONCETTA, (guardandola dall'alto in basso) Chi beddi modi pi presentassi.. autru chi! (esce)

Scena 2 bis (Pietro, Vannuzzo, Carmela)

PIETRO,   (appena guarda Carmela) Ahhh! Matri du Camminu... chi impressioni! Matri chi scantuuuu!  ( rivolto a Vannuzzo) U vidi c'avia ragiuni jò? E' precisa netta a comu a dipingia io! U pani è propriu niru niru … comi a pici ee u cabbuni misi assemi! E puru peggiu!

CARMELA,   (si avvicina a Pietro e gli prende le mani) Oh ! Mio adorato... Pierino!

PIETRO,   ( sconvolto cerca di sottrarsi alla sua presa, ma non ci riesce e  si gira almeno  dall'altro lato come spaventato dalla sua visione; poi rivolto a Vannuzzo) Pierino mi chiama!

CARMELA,   Non ho potuto dormire stanotte! Pinsai tutta a nuttata a vui! E puru tuttu stamatina... di quannu brisciu a ora!

PIETRO,   Eccu picchì mi friscaunu i ricchi! (fra sé) Autru chi i cavaddi! Uhhh!  Basta! Ommai mi spuntinu accussì.. senza mi ci pensu! Unnè chi mi mettu puru a nitriri! Mah!

CARMELA,   Sono tanto emozionata!

PIETRO,   (ironico) Puru jò  … tantu tantu! ( di tanto in tanto la guarda e si atterrisce)

CARMELA,   Sono qua …  si  insomma...   pi rispunniri a to...  vi pozzu dari … u tu?

PIETRO,   (senza guardarla in faccia) Comi vuliti!

CARMELA,  Allora ... unni era?

PIETRO,  (piano) Prima i venira ccà.. a so casa.. ed era megghiu chi ci ristava! Così jò mi scansava stu incubu!

CARMELA,   Ah ... sono qua per rispondere alla tua ... (sospirando) meravigliosa...  proposta!

PIETRO,   (sempre voltando lo sguardo e piagnucolando, fra sè) Oddiu! Meravigliosa proposta! Megghiu mi sentu! E cettu.. sirinata … drinocchiamentu e baciamanu .. quannu mi mettu.. o bonu o nenti! (Poi la guarda con apprensione; piano e sempre spaventandosi alla sua vista) Santi du Paradisu jutatimi vui!

CARMELA,   ( tutta contenta, sbatte ripetutamente le ciglia ) Accetto ... cu tuttu u cori!

PIETRO,   (sconvolto guarda il cielo) Non mi jutastu! Vi scuddastu i mia! Chista ma signu! (finalmente riesce a lasciare le mani di Carmela che è ancora tutta sognante, si tiene il cuore e si siede) Vannuzzu veni ccà! Mi ristasti sulu tu! (lo tira per un braccio) Dammi na manu... puru dui .. anzi tri.. facemu  quattru … megghiu cincu.. ma si poi... !

VANNUZZO,  (lo interrompe) Si .. si..… sei .. setti … e facemula completa.. ottu! E chi era... pruppu? ( è accorso al fianco di Pietro) Ma dimmi tu chiddu chi jò è fari... picchì jò...  no sacciu propria!

PIETRO,   Bedd' amicu chi si! Amicu... e vadditi! (comincia a guardarlo con occhi pietosi  gli parla a pause in modo che piano piano si convinca) Allura mi lassi accussì.. nte guai!? Senza moviri nu iditu!? Magari a risicu chi mi sentu ancora mali!? Chi u chocchi m'aumenta!? E poi moru choccatu e ti restu supra a cuscienza! Poi magari ti vegnu nto sonnu e non ti fazzu dommiri cchiù! E si poi non dommi cchiù.. mori puru tu!

VANNUZZO,  (che si era infastidito ad ogni frase sempre di più e facendo gli scongiuri, esplode)  Oooh! Bonu, bonu! Videmu chiddu chi pozzu fari!

PIETRO,   Beddu! Beddu duci e zuccaratu! (gli manda un bacio dalla punta delle dita)

VANNUZZO,   (va da  Carmela che in questo frangente magari aveva preso un ventaglio e si era soffiata, si era aggiustata le calze, il seno o altro del genere... la prende sottobraccio, in disparte non senza spaventarsi un po', sospira e fra sè) Chi mi tocca fari?! (poi a Carmela) Vidissi...  Baronessa ...

CARMELA,   (lo interrompe preoccupata non molto contenta che Vannuzzo le abbia preso il braccio) Chi è vidiri? Chi sta succidennu? Di chi parrati? Pierino...  perché non mi dici niente? Picchì tu non parri e parra chistu? E poi .. cu è chistu? Si non è nu nobili... jò non ci parru!

VANNUZZO, Se mi consente.... Vannuzzo Cantabona, Visconte di Collefresco! E sono stato anche ospite ieri sera al vostro ricevimento.. insieme al principe!

CARMELA,  Quann'è così.. putiti parrari! Anchi si jò … di vui.. non mi ricoddu! Io avevo occhi solo per il mio Pierino e... preferiria sentiri.. sulu a iddu! Picchì è nu piaciri sentiri a iddu!

PIETRO,  (fra sé) Non pozzu diri u stissu!

VANNUZZO, (risponde al posto di Pietro) Ma mi dispiace... parlo io... perchè sono stato delegato da lui! (Pietro annuisce) Quindi.. stavo dicendo che ... u principi... stamatina... comu ll'è diri ... non si ruspigghiau tantu bonu!

PIETRO,  ( sta seguendo le parole di Vannuzzo e annuisce alla sua ultima battuta) Si.. si! Malu.. malu! Malu assai!

CARMELA,   (preoccupata) Ma chi vuliti diri? Chi...  il mio Pierino è ... malatu?          

PIETRO,    Si, si! Pierinu è tantu malatu! Malatissimu!

VANNUZZO,   E si ! Purtroppo si!

PIETRO,  E si... sugnu choccatu!  (fra sé) Poi quannu visti a idda... divintai choccatissimu!

Scena 3 (detti, Angelina)

ANGELINA, Pitruzzo! Pitruzzo!(entra in scena concitata, si ferma un attimo sulla soglia e, preoccupata, corre verso Pietro) Oh! Pitruzzo! Amoruzzo mio! (bacia  Pietro sulla guancia e lo abbraccia)

PIETRO,   E ora.. choccatissimu a quadratu!(allibito si asciuga la guancia) Gesù, Gesù, Gesù ! E st'autra cu è?

VANNUZZO,   Già! Lei cu è?

CARMELA ,   (gelosa) Proprio! Chi voli lei dal mio... Pierino? Chi su sta strutennu tuttu .. stricannusi incoddu comi na jatta! Chi modi su chisti?

ANGELINA,   Cu sugnu jò?  Chi vogghiu jò? U so Pierinu? Se pemmettete … mittemu i puntini supa i “i” subitu  subitu.... chi mi pari cosa uggenti! Io sono la “moglie” del Principe  Pietro!

PIETRO/VANNUZZO/CARMELA,     (in coro)  A cu?

ANGELINA ,   Eh! La moglie! Picchì  chi c'è i stranu?

PIETRO,   (inghiotte) C'è.. c'è i stranu! E sta cosa non mi piaci ! No.. no!   E  non ci staju capennu nenti! Vannuzzu mu voi spiegari picchì non mu dicisti prima chi a frittata l'avia già fattu? Chi m'avia già fattu mettiri ca testa 'nto saccu?

VANNUZZO,   Ma jò  nenti sapìa! Non è chi tu e jò.. semu cuciuti! Ognunu a so vita.. eh!

ANGELINA,   E in effetti.. comi u putia sapiri?! Nuddu u putia sapiri! Non tu ricoddi... Pitruzzu... chi ni maritammu ... “in gran segreto”?

CARMELA ,   (che aveva seguito trepidante e incredula) Non è possibile! Pierino è nu gentilomu... non farissi mai na cosa simili! Mi chiese in sposa... a mia...  giustu ajeri sira!

PIETRO,  (ironico) E si... ca sirinata.. u drinocchiamentu e puru u baciamanu! Cosi i lussu!

ANGELINA ,   A vui? Ma non mi faciti ridiri! (e ride)

CARMELA,  (alterata)Ma che state dicendo? Chi voli diri sta risatedda?

ANGELINA,   Chi staju dicennu? Staju dicennu chi Pitruzzu è … sposato con me! Lo vuole detto in quacche altra lingua?

CARMELA,  (sempre alterata)Non c'è bisogno! Ci dissi ora ora chi jò … sono la fidanzata del Principe! Lui me lo ha chiesto.. e jò.. accittai!

PIETRO,  (fra sé) Pi me disgrazia!

ANGELINA,    E ci ribatti a coppi! È me maritu! Oh!

( Nel frattempo Pietro e Vannuzzo girano la testa alternativamente su Angelina e Carmela, come in una partita a tennis)

PIETRO, (ironico e per le prossime battute parlerà ma come se nessuno lo stesse sentendo, Vannuzzo però annuisce. Scenicamente fare in modo che le due donne siano in piedi  al centro della scena e Pietro tra le due seduto sul divano, Vannuzzo in piedi dietro Pietro e il divano ) Pregu... parrati puru comi si jò ccà non ci fussi! Facitivi a vostra bedda discussioni... diciditivi cu è chi s'ava pigghiari u premiu!  (fra sé) Tantu... jò.. ccà... pi iddi.. non ci sugnu e non haju vuci in capitulu!

CARMELA,   (irritata) Sunnu sulu fissari i vostri!

PIETRO, Trasparenti.. nvisibili.. precisu!

ANGELINA,  Stati dicennu chi jò .. ehm... (inventa sul momento) Marchesa Angelina Del Poggio Verde... nonché Principessa di Altaripa... staju dicennu fissarí?

PIETRO, Nu fantasma.. si vidi chiussai!

CARMELA,   (sempre più arrabbiata e durante il dialogo seguente sarà così) Una arreti  all' autra!

ANGELINA,   Vi cummeni starivi muta... “fidanzata del cavolo”!

CARMELA,   Fidanzata del cavolo? A mia?

ANGELINA,   A vui... a vui!

PIETRO,  Si vuliti mi nni vaju! Tantu.. ci sugnu o non ci sugnu.. mi pari a mia.. chi non c'è differenza!

CARMELA,   Badati a chiddu chi stati dicennu!

ANGELINA,   Jò non badu propriu a nenti! E dicu chiddu chi mi passa pa menti ! E dicu... chi v'aviti luari a Pitruzzu da testa... picchì... cciù ripetu... è me maritu! Oh! Ora videmu si u capistu!

PIETRO, Oddiu.. si pozzu diri a mei... jò non vurria stari nta testa i nudda di dui!

CARMELA,  Jò … Carmela Belladonna... baronessa di Vallerosa... non mi leu da testa propriu nenti! Dissi chi Pierinu è u me fidanzatu e accussì resta...! E vui ... vui siti sulu na volgari buggiadda ... buggiadda e latra! Latra di fidanzati!

PIETRO,  (ironico) Mihhh .. brutta piega sta pigghiannu sta storia!

ANGELINA,   Ih! A mia sti cosi?! Ma comu vi pimmittiti? Buggiadda e latra a mia?! Ma lavativi a bucca ca liscia quannu parrati cu mia! Alla Marchesa Angelina del Poggio Verde!

PIETRO,  Tinta... propriu!

CARMELA,   nz! Marchesa del Poggio Verde! ...! Viddi! Viddi d'invidia stati divintannu vui!

ANGELINA,   Viddi d'invidia jò? E nvidia di chi? Ma mi facissi u piaciri! Un'affascinante donna come me... nvidiusa di na racchia comi a vui?!

CARMELA,  Racchia a mia? Vui...  brutta strega!

PIETRO,  Mihh.. sempri peggiu!

ANGELINA,   Ooooh! Staju piddennu a pacenza ora! Unnè... unnè chi strogghiu a curuna jò! E poi vu fazzu diri jò brutta strega!

PIETRO,  Basta! Ora mi staju mutu e ma vogghiu vidiri tutta!

CARMELA,   Putiti strogghiri chiddu chi vuliti... sempri na strega ristati!

ANGELINA,   (alzando la voce) Rimanciativi i paroli ... jaddinazza spinnata chi non siti autru! (si avvicina  a Carmela con le mani ai fianchi)

CARMELA,   Jaddinazza spinnata a mia? Chiuditivi a bucca culumbrinazza!

ANGELINA,  Jò non chiudu propriu nenti! ( pizzicandole il braccio )  pfui! Carnazza spuncita!

CARMELA,   Non osate toccarmi! (tenendosi il braccio leso)

ANGELINA,  Picchì ? Chi faciti... vi rumpiti? Quattara ciaccata siti ? Non mi tuccari chi non ti toccu!?

CARMELA,   Basta! Vui non siti autru chi... na viddanazza e na zalla di quatteri!

ANGELINA,  ( ripete le stesse parole di Carmela facendole il verso con le mani ai fianchi) Si si.. comi no! Viddanazza e zalla di quatteri! Senti cu parra!

CARMELA,   E dite di essere una marchesa!?!

PIETRO,  In effetti!

CARMELA, Ma macchesa di me stivali casumai!

ANGELINA,   Macchesa di so stivali a cu? (arrabbiatissima prende fiato ) Brutta fitusa... smoffiusa... bausa e pilusa! Strega babbuta... baffuta... e 'mmaluta! Fimmina sicca... stotta, e immaruta!

PIETRO,   Mizzica..... a strugghiu bona a curuna!

CARMELA,   Oddio! Mi sentu mali! (sviene, Vannuzzo la soccorre e la fa sedere sul

divano, poi si siede sulla poltrona vicina soffiandola fino a che rinviene )

ANGELINA, (è soddisfatta)

PIETRO,   (si alza) Ora basta ! Facistu assai! Stati stracquannu comu tanti jaddini 'nto jaddinaru!

VANNUZZO,   E di stu jaddinaru tu eri u jaddu chi si cuntinniunu!

PIETRO,   Pi sbagghiu! Senza a me vuluntà! (pausa) Si staunu mmazzannu tantu chi ci mancava sulu mi si tiraunu i capiddi! Picchì poi ! Jò ll'è sempri dittu chi non mi vogghiu maritari! E ora mi trou 'nta sti rotuli scassi! Vi pari giustu? (pausa) Comunqui... oramai chi ci semu (rivolto ad Angelina) ... Macchesa... avanti... parrassi... si spiegassi! Chi voli i mia ?

ANGELINA,   (si è seduta anche lei su una poltrona) Comi chi vogghiu? Ma finu a ora chi parrai tuccu?

PIETRO,  Si... comi no... annastu a stissa scola du dutturi!!

ANGELINA,   Pitruzzu... a cosa è sulu una... si me maritu e basta! Oh!

PIETRO,   Avanti! Facemu finta chi sugnu vostru maritu... comi diciti vui! (pausa, riflette) Mi dicistu chi ni maritanimu “in gran segreto”... ma siccomi jò... stamatina non mi ricoddu nenti... stu segretu vi ristau sulu a vui! Pi cui... facitivi a cruci... e cuntatimi comu annaru i fatti... e così a finemu cu stu segretu!

ANGELINA,   (imbarazzata)  Ehh.. di unni cuminciu?

PIETRO,   Chi nni sacciu... di l'iniziu!? D'unni ni canuscemmu? Cusà m'avissi suvveniri cacchi cosa!

ANGELINA,   (sta sempre inventando sul momento) Beh... ni canuscemmu... 5 misi fa? … eccu si ... 5 misi fa! E fu amore a prima vista! Un veru coppu di fummini!

PIETRO,  Eccu picchì non mi ricoddu nenti: ristai fumminatu!

VANNUZZO,    Non babbiari! Lassila parrari!

ANGELINA,  Allura.. ta cuntu tutta a nostra storia d'amore! Pi filu e pi segnu!(si schiarisce la voce e in tono drammatico e romantico) Erimu pi strada! Davanti o tiatru! Io vinia in per così... e tu in per così... (fa segno come di uno di fronte all'altro ) quannu mi cadde il mio fazzolettino di pizzo! Tu mi vinisti incontru... lu pigghiasti di 'nterra... e mentri mu ritunnavi... i nostri occhi si 'ncuntraru! Chi sguardu! Chi sguardu! (sognante) E ci innamorammo! (sospira anche gli altri sospirano in coro, a mo' di verso) E dopu mancu na simana … di suspiri.. di parole dolci... di baci...  ni maritammu! 'Nta na chiesicedda picciridda picciridda...  luntanu..  'nta nu pizzu di muntagna ... nui dui ... suli... suli cu parrinu.. e col nostro.. amore!Fu na cosa romantica assai! (risospira, e anche gli altri) (pausa)

PIETRO,  Mah! Sta cosa … romantica... mi sona strana! Nuddu sapia nenti !  E poi  nui dui... picchì non ... insomma ... (unisce gli indici)  ... non ristammu assemi?

ANGELINA,   Accussì vulisti tu! Pi priparari u campu... dicisti! Na soppresa ... vulivi chi fussi ! Na soppresa pi tutti!

PIETRO, (ironico)  Soppresa pi primu a mia, no? Sì no chi piaciri c'era! (pausa) Ma insomma ... si matrimoniu fu...

ANGELINA,   (lo interrompe) Picchì? Hai ancora dubbi?

PIETRO,   Si! Si è diri a santa virità, si!

ANGELINA,   Mi stai ffinnennu!

PIETRO,   Ti nni bivi menzu litru! (pausa) E poi... dammi ammenu na prova... così ci cridu na vota pi tutti!  (fra sé) Forse!

ANGELINA,   Na prova? Chi prova?

PIETRO,  Chi sacciu... nu documentu!

ANGELINA,   (preoccupata) No... no! I documenti … non sunnu …. ancora pronti!

PIETRO,   Dopu tuttu stu tempu?

ANGELINA,   Eh! Dopu tuttu stu tempu... u sai comi sunnu lenti o Comuni! E poi... i documenti... mi scinninu di ddu pizzu di muntagna ... ci voli u tempu! Eh ... t'u dissi chi a chiesa era 'nta nu pizzu i muntagna, no?!

PIETRO,   E comi no!? Hannu bisognu di coddi pi scinniri... sti documenti... veru?

ANGELIINA, E già.. si si! (riflette)  Purrissi puttari megghiu... u parrinu chi ni maritau? Va beni u parrinu comi prova?

PIETRO,   (accondiscendente) Sta beni! Chiamamu u parrinu! Facemunnillu bastari!Concetta! Concetta!

Scena 4 (detti, Concetta)

CONCETTA,   (rientra in scena) Vossignoría mi chiamau?

PIETRO,   Senti ccà! Va a chiamari u parrinu...

CONCETTA,  (lo interrompe)  U parrinu? E chi succidiu? A stu puntu arruau? Accussì gravi è vossignoria?

PIETRO,    Non avia finutu i parrari... cucca chi non si autru! (fa gli adeguati scongiuri)

ANGELINA,   No...no! U Principi  sta bonu! Tu a chiamari... (schiacciando vistosamente l'occhio, per farle capire di chiamare un loro complice) ... a Don Girolimu dell'Erimu du Cori i Gesù! U conusci tu? (") Chiddu chi sta 'nto pizzu di muntagna!

CONCETTA,  (schiacciando l'occhio per riflesso, perché ancora non ha capito, e non sapendo cosa dire) U conusciu jò? No... non mi pari!

ANGELINA,   (preoccupata cerca di farsi capire ancora con gesti) Si chi u canusci! Non tu ricoddi a Don Girolimu?

CONCETTA,   (finalmente ha capito) Ah! Ah! A don Girolimu... si... u conusciu! Ah si u conosciu! Autru chi... si u conusciu!  (ad Angelina, piano e schiacciando l'occhio) Conusciu un Don Girolimu.. peffettu!

ANGELINA,   (sollevata si soffia) Eccu brava ! E ora vallu a chiamari...  curri ! Chi u Principi voli i provi chi nui semu maritati!

CONCETTA,   Subitu! Curru, curru! (esce)

Scena 5 (detti meno Concetta)

CARMELA,   (piagnucolando) E jò? Chi fazzu ora jò? Io che vi amo con tutto il cuore?

PIETRO,   (piano)  E puru cu tutta a meusa!  A idda mi l'avia scuddatu! (si avvicina a Carmela) No... non facissi accussì! (consolandola) Ancora no sapemu comu stannu veramenti i cosi ! Si è a virità chi sugnu maritatu cu a macchesa ccà prisenti!

CARMELA,   (smettendo di piangere) E allura si non è veru... ancora … c'è spiranza pi mia? Pensi chi ni purrissimu ancora maritari?

PIETRO,  Ca camma! A unni curri cu sceccu?! (piano) Megghiu curriri c'un cavaddu! Uhhh.. stajunnata cu sti cavaddi! Ma picchì mi veninu sempri nta testa?

CARMELA,  (ripiagnucola) E allora non è veru chi mi ami comi mi dicisti ajeri sira?!

PIETRO,   E ci tonna! Ma chi peddi coppa puru lei... barunissa? Ancora no capiu chi jò piddía a memoria e chi u ciriveddu non mi reggi cchiù tantu bonu!?  E chi ... pi essiri precisu... non sacciu mancu cu siti... e chi vi staju vidennu pa prima vota oggi! ?

CARMELA,   Non ti ricordi del ricevimento a casa mia e della dichiarazione d'amore … chi mi facesti davanti a tutti?

PIETRO,    No! (fra sé) E menu mali!  Maria chi viggogna! Ora tuttu u paisi u sapi! Ammenu sta malacumpassa ma scuddai!

CARMELA,   (comincia a piangere  a dirotto; si soffia forte il naso) Aaaah! Comu sugnu dispirata!!

PIETRO,    (con lo stesso tono) E puru jò!

VANNUZZO,   Bonu... bonu! Cammamuni tutti! Ora videmu chi ni dici stu parrinu e poi si vidi! Comunqui .. na parola unu … na parola l'autru.. si fici ura  i manciari!  E mentri spittamu .. chi diciti.. manciamu? U tempu ni ll'ama passari in cacchi modu! (nessuno risponde) Va bè... jò a chiamu u stissu a Nannetta... a cammarera... vistu chi Cuncetta nisciu! Metti u pani e denti chi a fami si risenti! Diciinu i 'ntichi!

Scena 6 (detti, Nannetta)

(Vannuzzo apre la porta per uscire, ma si imbatte in Nannetta che rotola per terra perchè era dietro la porta ad ascoltare; si rialza imbarazzata e si risistema)

VANNUZZO,  Nannetta! Chi ci facivi arreti a potta? Stavi spiannu?

NANNETTA,   (imbarazzata) Nzu!

VANNUZZO,   Non stavi spiannu?

NANNETTA,    Nzu ! (pausa) ... Scutava! Però no assai... na picchicedda sulu!

VANNUZZO,   Ma tu u sai chi non si … scuta... arreti i potti, veru?

NANNETTA,   (annuisce col capo) Siiii! Cettu chi u sacciu! A conusciu l'educazioni jò...  e sacciu puru chiddu chi voli diri fari a cammarera: non vidu.. non sentu e non parru!  (magari lo fa anche a gesti.. e per ultimo si cuce la bocca) Però stavota...  vitti.. sintia... e fici bonu!... e parru!!

VANNUZZO,   (stranito) Chi voi diri cu stu discussu?

NANNETTA,   Si u signor Principi u permetti... avrissi na cosa i diri!

PIETRO,   (bonario) Avanti... parra! Dinni sta cosa! (Fra sé) Ccà tutti... cosi i diri hannu oggi!

NANNETTA, (inizialmente decisa) Allura... ora jò parru e dicu...( poi cambia e piano e imbarazzata perchè preoccupata di ciò che deve dire) … non è veru nenti di chiddu chi dissi sta signura ccà! (indica Angelina)

ANGELINA, (che si comincia a preoccupare muovendosi sulla sedia)  Chi voli i mia chista? Picchì mi indica?

PIETRO,    Parra cchiù fotti chi non sintemmu!

NANNETTA,    (stavolta più forte e più risoluta) Non è veru nenti di chiddu chi dissi sta signura ccà! (riindica Angelina)

ANGELINA,   (sobbalza sulla poltrona) Cosa fitusa... chi stai dicennu?

NANNETTA,  Staju dicennu chi vui non siti a mugghieri du signor Principi!

ANGELINA,   Ma chi nni sai tu di sti cosi? Di chi ti 'ntrichi?

PIETRO,   Macchesa... stativi muta! Nannetta parra! Si sai cacchi cosa... smoviti... sbuttuniti! 

NANNETTA,   (capisce male la parola, si vergogna e si tiene il vestito) Ma chi diciti signor Principi ! Ccà? Davanti a tutti? Mi vergognu! E poi picchì me spugghiari?

PIETRO,   Ma chi capisti? Sbuttiniti... parra ... sputa u rospu!

NANNETTA, Ma jò... chi schifiu!... non ni manciu rospi! 

PIETRO,   (infastidito) Nannetta...  insomma.. dicisti chi voi parrari.. parra... e cunta chiddu chi sai!

NANNETTA,   (sollevata) Ah! Capia! (pausa) M'ata piddunari.. signor Principi.. si aju stu difettu... si mi paru sempri arreti i potti pi scutari! Si.. u sacciu.. u dissi prima.. a regula di non vidu, non sentu e non parru! Ma è cchiù fotti i mia.. picchì jò così sacciu tuuuuutti i cosi! Mi piaci teniri tutti cosi sutta controllu!  (un po' alterata) E infatti controllai.. e  sacciu puru chi sta signura ccà (indica ancora Angelina) è na 'mbrugghiuna!

ANGELINA, (alterata ora e in tutto il dialogo)  Ma cu quali facci dici sti cosi?

NANNETTA,   Cu a facci chi mi ritrou! Facci onesta e sincera ! E non chi caddi comu a vostra!

ANGELINA,   Vipira vilinusa si! Autru chi onesta e sincera!

PIETRO,   Ora basta... finemula! Nannetta hai autru i diri? Chi su tutti sti cosi chi sai?

NANNETTA,   Ah! Jò sacciu tanti cosi! Sacciu chi vossignoria scrissi nu biglittinu a so patri  unni c'era scrittu chi … chiuttostu mi si marita p'aviri l'eredità...  preferiria moriri poviru e pacciu! Fu chiaru.. categoricu!

ANGELINA, Bedda cammarera c'aviti! Si mpiccia di cosi chi na riguaddinu! Ah.. ma comi pigghiu possessu jò di sta casa... ci fazzu fari nu volu!

PIETRO, (infastidito)  Macchesa .. u possessu … finu a prova contraria... ancora l'haju jò e vi dicu mi vi stati muta!   Oh!  Comunqui...  na cosa giusta ma ricoddu! Nenti matrimoniu! Supa u moriri poviru e pacciu ... ma ... per ora sovvoliamu! (pausa, riflette sulle parole di Nannetta) Ora chi ci ripensu: puru a me corrispondenza liggisti? Complimenti! Non sulu vidi.. senti e parri.. puru leggi! Ma insomma... si po' sapiri … picchì u fai? Picchì ti piaci teniri tutti cosi.. sutta controllu?

NANNETTA,   (imbarazzata) Eccu jò... veramenti... matri mi veggognu! … avi di quannu vinni a sevviziu 'nta sta casa chi .. Maria m'affruntu!...però l'è diri.. non mu pozzu teniri cchiù... va beni... ora u dicu.... chi  sugnu... sugnu... sugnu...

PIETRO,   (impaziente) E si  chi cosa? Parra!

NANNETTA,   Si.. si.. parru! Eccu...sugnu... (tutto d'un fiato)... innamorata di vossignoria! Ahh! U dissi!

PIETRO, Ahhh!(dopo lo sbalordimento iniziale) E n'avemu n'autra! (pausa) Ma chi succidiu stajunnata? Vi dastu l'appuntamentu? Vi mittistu d'accoddu? Cacchiduna prima o poi l'ava mettiri 'nto saccu! Chistu pinsau, veru?

ANGELINA,   Pitruzzu! Non mi diri chi cridi e paroli di sta scema?

NANNETTA,   Scema vui... macchesa!

ANGELINA,   Oh! Bonu mu sai chi jò non mi nni tegnu nudda!

VANNUZZO,   Cammativi macchesa! U sapemu ca sapiti strogghiri bona a curuna!

CARMELA,   (che non ha mai smesso di piagnucolare, si soffia forte il naso) Ah! Comi sugnu dispirata! 

PIETRO,   Nenti! A Barunissa ci mpuntau!

Scena 7 (detti, Adelaide)

(Nel frattempo entra indisturbata Adelaide, nessuno si accorge di lei che tranquillamente si toglie i guanti)

ADELAIDE,     Scusate .. sono nel posto giusto? (ora attrae l'attenzione di tutti che la guardano sconcertati )

VANNUZZO,   Dipende! Lei chi è?

ADELAIDE,   Sono la contessa Adelaide d'Orsi-Ferrè e cerco il Principe  Pietro!

PIETRO,   (si avvicina incuriosito) Sono io!

ADELAIDE,  E allora sono nel posto giusto! Non ti avevo visto... Pietro! Buongiorno! Ti cercavo!

PIETRO,   A mia mi ciccava?  E comu mai?

ADELAIDE,   Ma per dirti che sono pronta!

PIETRO,    (preoccupato) Pronta...  pi … chi cosa?

ADELAIDE,   Come per che cosa? Che domande fai? Per sposarti no?!

PIETRO,   Oh mali pi mia! Ora stamu esagerannu! Ma chi haju scrittu fissa  ccà? (si tocca la fronte, ma si fa male per via del bernoccolo e dice: Ahi!)  Cchiù non nni vogghiu.. e cchiù spuntinu comi i funci.. sti fimmini!?

ADELAIDE,   Non ti capisco tesoro... cosa vuoi dire?

PIETRO,   Fammi sta carità... Vannuzzu! Spieghiccillu tu ... chi jò .. basta!.. mi siddiai .. e poi piddia tutti i fozzi! Non cià fazzu cchiù!

VANNUZZO,   Bonu Pitruzzu! Curaggiu! Ma vidu jò! (rivolto ad Adelaide con ossequio, magari le fa il baciamano)  Signora Contessa.... innanzitutto... lieto di fare la sua conoscenza.. sono il Visconte Vannuzzo Cantabona del casato di Collefresco! Per il resto... sarò breve: stamattina, Pietro, avendo preso ieri sera... comi si dici... un palo di faccia ... sapi ... era na picchicedda 'mbriacu... si è svegliato .. come dire ... chi non avia idea cchiù di nenti! Ma nenti nenti! E ora si ritrova... senza mi nuddu ni sapia nova... con una  presunta.. (indica Angelina) ancora non è dettu...!

ANGELINA,   (lo interrompe)...  è dettu... è dettu!

VANNUZZO,   (infastidito per l'interruzione) ... moglie.. sposata in gran segreto! Con una ... spasimante (indica Carmela) ...chi pretendi i so diritti... vistu chi 'nta 'mbriacatoria Pitruzzu ci fici a dichiarazioni e a proposta di matrimoniu cu tantu di sirinata!

CARMELA, (Carmela piagnucola e si soffia il naso rumorosamente) .. ahhh... comi sugnu dispirata! (Adelaide la guarda stranita)

VANNUZZO, (infastidito per l'interruzione) … una cameriera (indica Nannetta) chi avi u viziu di scutari arreti i potti e chi dici chi non è veru nenti... e in più ... per completare l'opera... propriu ora ni cunfissau chi pigghiau na sbandata puru idda pu Principi...

NANNETTA,   ... Na sbandata? Mpizzai già o muro!

PIETRO,   Megghiu mi sentu!

VANNUZZO,   ... E ora c'e lei! E ci cuntai u fattu!

ADELAIDE,   Tutte frottole! La vera fidanzata del Principe  … sono io!

ANGELINA/NANNETTA,  Ma quannu mai?

CARMELA, (Carmela piagnucola e si soffia il naso rumorosamente) .. ahhhh... comi sugnu dispirata!

(tutti si agitano e cominciano a parlottare agitati tra di loro, finchè..)

PIETRO, (perentorio) Silenziu! Cammi tutti! (pausa, in cui tutti si zittiscono)  E ora videmu chi avi chista mi ni cunta! Quali romanzu rosa aviravi u curaggiu mi ni veni e cunta!  (rassegnato) Avanti signura contessa... vistu chi ni truvamu 'nto ballu... ballamu...  e a cuntassi puru lei a so vessioni di fatti! Tantu... u lupu è avvezzu e pidati!

ADELAIDE,   Certamente! (Vannuzzo le porge una sedia, si siede, si toglie il cappello. Si siede anche Vannuzzo, sulla poltrona, Nannetta resta in piedi dietro il divano) Allora .. ci siamo conosciuti 4 mesi or sono …

ANGELINA,   (la interrompe)  No no no! Femmi tutti! Jò prima dissi “5” misi ! Pi cui …

PIETRO,   (la interrompe) ... pi cui nenti! Stativi muta! U vostru tunnu finiu ! Lassati parrari a l'autri ora! Contessa... continuati! (Angelina si indispettisce)

ADELAIDE,   Allora... stavo dicendo: ci siamo conosciuti 4 mesi or sono... alle terme! Innamorati...  subito!

PIETRO,   Nu coppu i fummini puru chistu?

ADELAIDE,  Si... in effetti!

PIETRO,   E cettu! Ni patu jo di sti cosi! O subitu o nenti! Si no.. non c'è sfiziu!

ADELAIDE,   Mi hai proposto subito anche di sposarci!

PIETRO,    Si spittava na picca era troppa grazia! Poi piddia l'ispirazioni!

ADELAIDE,   Io comunque ti ho chiesto di aspettare!

PIETRO,    A testa supa i spaddi avi a signura!

ADELAIDE,   Avevo degli affari da sbrigare! Poi sarei venuta qui da te per convolare a giuste nozze!

PIETRO,   Ovviu! Matematicu!

ADELAIDE,    Io i miei affari li ho sbrigati! Di grazia ora....  quando ci sposiamo?

PIETRO,    (ironico) Subitu! U parrinu sta arruannu! Di testimoni (indica gli altri) n'avemu na carrittata!

CARMELA,  (si soffia il naso) Ah! Comu sugnu dispirata!

ADELAIDE,   (guarda stranita Carmela ancora una volta)

PIETRO,   A lassassi stari! Da disperazioni non sapi diri autru!

ANGELINA,   Scusati si ora parru jo! U tunnu .. e puru u piscispada... mu pigghiu jò! Mi dispiaci contessa... ma jò u ripetu: u conuscia e mu maritai ... 5 misi fa (il 5 lo indica con la mano)  ... u signor Principi!

ADELAIDE,   Pietro non mi aveva detto mica d'essere già sposato?!

ANGELINA,   E cciù dicia rittu rittu a lei! Evidentimenti a so 'ntinzioni era n'autra...  sulamenti mi … sa spassa! (rivolta a Pietro, fa la moglie gelosa) Puru chista me supputtari... veru Pitruzzu? Maritata a mucciuni... lassata sula e poi... mancu nenti ... cunnuta! Cunnuta e ora puru bastuniata!

PIETRO,   Na facissi accussì longa! Jò... casumai... m'avissi lamintari! M'briacu.. smemoratu... maritatu... e puru tradituri e Casanova! N'avi cchiù?

ADELAIDE,   Non dite stupidaggini! Lo conosco bene Pietro! Non è il tipo! Se ha chiesto a me di sposarlo... evidentemente... era libero! E poi come sposare... una come voi?

ANGELINA,   Ouh! Picchi jo chi aju? A rugna? Casumai... comi si putia maritari cu na ... longammatula … comi a vui!

ADELAIDE,    Ma cosa fate ? Cercate la lite? Guardate che io non mi tiro indietro!

VANNUZZO,   Pi cottesia... contessa! Chiudemu stu capitulu! Picchì a macchesa avi a lingua biforcuta assai! 

NANNETTA,   E chiudemulu si... stu capitulu... stu capitulu di 'mbrugghiunarii!(rivolta a Pietro) Vaddassi vossignoria... chi puru st'autra dici minzogni!

CARMELA,   Ah! Comu...

TUTTI,   ... sugnu dispirata! (annoiati)

PIETRO,   Ti fissasti cu stu pedi i canzuna! E cancialu na vota stu repettoriu!

Scena 8 (detti, Concetta)

CONCETTA,   (è rientrata in scena) Vossignoria... arruau u parrinu!

PIETRO,   Accussì prestu? Iddu non avia scinniri  da muntagna? Non avia bisognu di coddi?

ANGELINA,   (imbarazzata) E voli diri  chi era già 'nto paisi ! Magari .. l'avia chiamatu u Vescuvu! E' nu parrinu impottanti!

PIETRO,   Fallu ntrasiri... Cuncetta! Videmu stu .. parrinu impottanti... chiddu chi avi mi ni cunta chistu! (ad Angelina) Macchesa... o bonu o tintu... o jancu o niru! O intra Maria o fora Maria! Nta stu casu ... o intra Janciulina o fora Janciulina!

Scena 9 (detti, Don Girolamo, meno Concetta)

DON GIROLAMO,   (entra in scena mentre Concetta esce) Sia lodato Gesù Cristo!

TUTTI,   E per sempre sia lodato!

DON GIROLAMO,  In che cosa posso esservi utile .. fratelli!?

ANGELINA,   (si alza e gli va vicina) Concetta gli ha spiegato la situazione? (strizza l'occhio pure a lui) Si ricorda di me?

DON GIROLAMO,  (strizza anche lui l'occhio per intesa) Oh! Si! So tutto! Si, certo che mi ricordo tutto di te, figliola!

ANGELINA,   Allora... padre... vero è che fu lei a sposarci?

DON GIROLAMO,   Oh! Si! Certo! Eravate così carini... così emozionati... impazienti... due piccioncini innamorati... venuti da me... ministro di Dio... perché vi unissi nel sacro vincolo del matrimonio!

ANGELINA,   (annuisce soddisfatta, e sospirando al ricordo)

PIETRO,  (fa la faccia titubante)

DON GIROLAMO,   Eravate proprio teneri... circondati solo dall'aura dell'amore! Voi (indica Angelina) e quel baldo giovine! (indica Vannuzzo)

VANNUZZO, (stupito)  Jò? Chi ci 'ntrasu jò?

ANGELINA,   (preoccupata, cerca di rimediare spostando il braccio del prete e indicando Pietro)  E quel baldo giovine, padre!

DON GIROLAMO,  Oh! Si! (sorride) Scusate! Si... hai ragione... figliola...! Sai com'è... non l'avia vaddatu bonu!  Ora che lo guardo meglio... riconosco il piccioncino innamorato!

PIETRO,    Annamuci alleggiu ! Jò...  piccioncinu innamoratu? A cosa mi sona stunata!

NANNETTA,   Vossignoria u vidi chi haju ragiuni jò? Sta storia non po' stari addritta!

ADELAIDE,  Lo penso anch'io! Non credo ad una sola parola!      

DON GIROLAMO,   Non capisco, figliole! Cos'è questa storia? Non credete alle parole di un ministro di Dio! ?

NANNETTA,   Pi mia... jò cridu chi vui non siti mancu nu parrinu... ma cacchi cumpari da macchesa!

ANGELINA,  (mani sui fianchi) Oh! Non peddi tempu tu mi simini zizzania e mi 'ntizzi u focu...  vipira vilinusa!

PIETRO,  Vi fineru i rani da curuna, macchesa? Vi stati ripitennu... vipira vilinusa l'aviu già ditta!

ANGELINA,   (fa spallucce)

VANNUZZO,  Secunnu mia Nannetta avi ragiuni! U pensu puru jò chi ccà c'è petri 'nta linticchia!

PIETRO,   Jò... ci rinunciu! Va spitugghiati vujautri! Jò non vogghiu sapiri cchiù nenti! Sta matassa è troppu mammugghiata e jò  non haju nuddu 'ntiressi ma sbabbugghiu! Menzamà sauta fora piddavera chi mi maritai! Chi bella frittata saria !

CARMELA,  (si soffia il naso)

PIETRO,   Auddocu.. a barunissa sta  pattennu!

CARMELA,  Ahh!  Comu sugnu... scurata!

PIETRO,   Va! Canciau sunata!

Scena 10 (detti, Marianne)

MARIANNE,   (Intanto entra, senza che nessuna se ne accorga)  Iuuu! Pieeeer! Mon amour! Dove sei?

TUTTI,   (si voltano increduli con la bocca aperta) No! Ancora??

MARIANNE,  (accento marcato francese)  Qu'est-ce-que? Che suscede? Perchè mi guardate così? Sembrate tutti .. sorpresi! Pier non vi aveva ancora parlato della sua ... fiancée ... della sua futura sposa ? Voilà... (fa una giravolta) ...eccomì... ecco la futura princesse.. la Prinscipessà d'Altaripà! (ride in modo frivolo)

PIETRO,   (disperato) Ma oggi chi ll'aviti tutti cu mia? A quantu semu? Piddia u cuntu! (in maniera decisa)  Ma sapiti chi vi dicu? Picca siti! Troppu picca! Ora sugnu jò chi ni vogghiu n'eseccitu!  Nu harem mi vogghiu fari! Fimmini a destra e a sinistra.. na casata china!  (esasperato si alza) Avanti c'è postu! N'avi cchiù? (va alla finestra, la apre e si affaccia) Donne... donne tutte! Sintiti! Viniti! Curriti! C'è nu scapulu disponibili! Puru riccu si vu maritati! Prestu... smuvitivi ! A cu taddu arriva mali alloggia! (poi va alla porta ,  la apre) 'Ntrasiti …  'ntrasiti tutti! Offrisi maritu! Curriti... curriti fimmini! Ricchi o povireddi! Beddi o brutti! Viniti... tuttu fa brodu! (lo stanno guardando tutti allibiti)

Scena 11 (detti, Dottore, Maria, Concetta)

(Mentre Pietro è alla porta arrivano il dottore con la sorella di Pietro, Maria,  e rientra anche Concetta dietro agli altri )

PIETRO,   (che non sa che quella è sua sorella) Si... 'ntrasissi puru lei! Cchiussai semu.. megghiu stamu! Si pigghiassi u nummiru e si mittissi in fila! (rivolto al dottore) A lei no! A lei non mu pozzu maritari! Fimmini si... masculi no! Tutti i cosi pozzu aviri ... ma chistu no!

MARIA,   (allibita) Ma che cos'è questa storia?

PIETRO,   Chi è? Non voli fari a fila? Voli scavaccari a tutti l'autri? (ironico) Arruau a prima da lista?!

VANNUZZO,   (si alza e va incontro a Maria) Pitruzzu, aspetta! Non è comu pensi tu!

MARIA,   Pietro... fratello mio... chi hai? Non ti capisciu!

PIETRO,   (si riscuote e stringe per le braccia Maria) Ah! Tu si me soru?

MARIA,  (esterrefatta) Si!

PIETRO,  (sollevato) Non si una di chiddi chi si voli  maritari cu mia, allura?

MARIA, (preoccupata)  Ma chi stai dicennu? Chi significa?

DOTTORE,  Che il suo choc .. è peggiorato!

PIETRO,   Significa a  soru... chi tu m'à rispunniri sulu a na dumanna …..importantissima dumanna...   pi casu... a chi sai tu... sugnu zitu o  maritatu?

DOTTORE,   Non ci sono dubbi : è peggiorato!

MARIA,  (sempre perplessa)  U papà vurrissi mi ti mariti ca baronessa Masina Belladonna di Vallerosa!

CARMELA,  Ih! E' me soru!  ... Comi sugnu... dispirata!

PIETRO,   No! U dispiratu sugnu jò! Ccà mi vonnu 'ncastrari a tutti i costi! Cu ni voli a peddi e cu ni voli l'ossa!

DOTTORE,  Prevedo un tracollo!

PIETRO,   Basta! Non ccià fazzu cchiù! (si guarda attorno per cercare qualcosa; vede la finestra e va verso questa per  buttarsi; le signore gridano; tutti si alzano, lo raggiungono e cercano di fermarlo tenendolo) Addiu munnu crudeli!

VANNUZZO,   Ma chi stai facennu? Ti patteru 'tutti i rotelli du ciriveddu? Chi fissaria voi fari?

PIETRO,  Chista non è fissaria! E' l'unica cosa scattra chi pozzu fari, amicu mei! Così.. nessuna mi avrà!

DOTTORE ,  No! E' il tracollo! Io l'avevo previsto!

VANNUZZO,   Spetta! Videmu! Na soluzioni si trova! Non pi  fozza t'à maritari! Si tu non voi....       non t'à pigghiari a nuddu!

PIETRO,   No! Chista è a soluzioni! Addiu a tutti! Mariuzza... bacimi o papà e a mammà! Anzi no... o papà no! Iddu u primu mi vulìa frigari! (tenta ancora di buttarsi, ma lo trattengono tirandolo ancora)

CONCETTA, (preoccupata, piano al finto prete) Fai cacchi cosa tu! Si un parrinu.. più o menu....  trova na soluzioni! Non si po' ittari! Saria nu problema puru pi tia!

DON GIROLAMO, (piano a Concetta) Non saprei cosa.. ma ci provo!(compenetrato nel ruolo del prete) Aspetta... figliolo! Il suicidio è un peccato! A tutto c'è un rimedio! La vie del Signore sono infinite!

PIETRO,  'Nte vie du Signuri ci anna essiri puru i finestri! Ommai è decisu! Addio! (pausa  molto teatrale e lenta, poi si ferma e ci ripensa) Ma quali addiu!? Aspetta va... ma chi sugnu fissa?! Ma chi c'è dari saziu a tutti quanti? Ma quannu mai! Qual'è u problema? Chi restu senza soddi? E cu si nni frega! A facci i tutti quanti! Poviru? Poviru! Ah.. chi bedda decisioni chi pigghiai.. già sentu aria i .. libettà!!! Mi sentu megghiu! Cchiù liggeru!!!  Siiii!!!!  Sugnu libiruuuuuu!!!! Mi pari i vulariii!!!  ( e per festeggiare comincia ad aprire le braccia ma dimenticandosi di essere sul davanzale della finestra all'improvviso perde l'equilibrio e spaventato) .. Matri Santissima... aiutuuuu...  voluuuuu!!!  (e purtroppo cade di sotto : tonfo)

Scena 12 (detti, meno Pietro)

TUTTI,   Nooo! (disperazione)

VANNUZZO, Maria chi disgrazia! Chi tragedia! (si affaccia dalla finestra per guardare di sotto)  Era u me amicu cchiù caru! Era tantu bonu!

ANGELINA,   (continua a fingere e inizia a piangere) U me mariteddu beddu! Era tantu duci! Ora comi faaaazzu!!!  (piano, però)... U figghiu i bona matri... giustu giustu ora avìa vulari ?!!

(Si siedono tutti sconsolati. Vannuzzo accanto a Maria che la  consola amorevolmente; il finto prete fa le condoglianze a tutti, che rispondono piangendo - Grazie- ; alle pretendenti dice: - Condoglianze signora  vedova! -)

CONCETTA,  Avia tant' anni ch'era a sevviziu 'nta so casa!  L'avia vistu nasciri... u criscia e ora... l'appa puru vidiri moriri! Chi distinu! Accussì figghiolu!

DON GIROLAMO,   (continua a fare la parte del prete) Consolati, Concetta! Come vedi.. era il suo destino!

CONCETTA,  (piano al prete)  Ma quali cunsulari.. quali cunsulari.. a quannu a quannu putìa canciari vita! Quali sevva cchiù! A gran signora avissi fattu!

MARIA,   E' propriu veru chi si nni vannu prestu sempri i cchiù boni! U me fratuzzu! Mancu na parola di confortu ci potti dari!

NANNETTA,   Avi ragiuni! Era na perla di omu! Nu veru tisoru!

(le pretendenti alla parola “tesoro”,  ovviamente intesa nell'altro senso di persona da cui potevano trarre benefico economico, accondiscendono dicendo : E già!)

DOTTORE,   Per me era un caso davvero interessante! In tanti anni non mi era mai successa una cosa simile! Peccato! Un vero peccato che  sia caduto! Ne avrei potuto fare anche un ottimo trattato!

ADELAIDE,   (asciugandosi le lacrime) Io avevo sbrigato i mie affari! Tutto era pronto!

MARIANNE, (asciugandosi le lacrime anche lei)   Mon cher! Il était tout pour moi! Era proprio tutto per me! E maintenant.. e ora.. che fascio?

VANNUZZO,   Non ci pinsati cchiù! Voli diri chi ci avia finutu l'ogghiu nta lampa! Cunsulamunni.. cunsulamunni accussì!

ANGELINA,   (smettendo di fare l'inconsolabile) E ci avia finiri rittu rittu ora? Cacchi simana i cchiu nun putia durari? U tempu mi mi sistemu?! No! Ora ! M'avia rumpiri a testa a mia! Tutti sti soddi sprecati! Non mi putia godiri jò? No! Troppa grazia Sant'Antoniu! (pausa) Era l'occasioni da me vita! (si morde le mani )

CARMELA,   (si soffia ii naso)

ANGELINA,  (indispettita)  N'autra vota?!  Pattiu!

CARMELA,   Ah! Comi sugnu... dispirata!

ANGELINA,  Ma mi va e mi si dispera a nn'autra patti! Comi sugnu dispirata... comi sugnu dispirata! Na cucca fu!

NANNETTA ,  A lassassi stari! Non vidi comi soffri?

ANGELINA, Soffri... soffri! Ccà tutti stannu suffrennu !

NANNETTA,   Comi siti fausa... macchesa!

Scena 13 (detti, Pietro)

(intanto entra indisturbato, senza essere visto, fermandosi sulla soglia e appoggiandosi allo stipite della porta, il vero Pietro... che ovviamente è vestito diverso rispetto a prima... quindi ascolta interessato la discussione)

ANGELINA,  Fausa! Sugnu sicura chi ccà non c'è nuddu  sinceru! Si c'è na cosa chi sta veramenti suffrennu è … a sacchetta! A sacchetta i tutti quanti siti ccà! Tantu... chistu è u mutivu pi cui ci stau appressu... o Principi!

PIETRO,   (Finalmente interviene applaudendo) E brava a signura macchesa! Finammenti dissi na virità!

(Si voltano tutti e lo guardano sconvolti e increduli; silenzio)

PIETRO,   Chi è? Piddistu a lingua ? Nuddu commentu i fari?

VANNUZZO,   (balbettando) Ma tu... ma tu... tu... (e indica la finestra muovendo le mani nel senso di cadere)

PIETRO,  Ah! Capia ! No .... non sugnu nu fantasna!  Sono proprio io! In carne ed ossa!

VANNUZZO,  (si alza, va alla finestra e guarda di sotto; ancora balbettando e stranito) Ma … ma..  non c'è cchiù nuddu ddà sutta!

PIETRO,   Ah! Stai dicennu: ma allura unnè chiddu chi si spiaccicau supa a banchina di sutta?

VANNUZZO,   (annuisce ancora incredulo; gli altri  guardano alternativamente Pietro e Vannuzzo sbigottiti!)

PIETRO,   Tranquillo! Non ero io!

VANNUZZO,   Ma allura... cu era?

PIETRO,(con aria di sufficienza) Ah! Quello! Era sulu unu chi mi nn'assumigghiava assai! Anzi... era propriu precisu! (pausa) U 'ncuntrai pi casu.. e cussi di cavaddi! ! Ficimu na scummissa e  iddu a piddiu! Maaa.. era nu povireddu.. un soddu non l'avia! E pi cui.. non mi putia pagari! Allura jò ci propunia  chi si iddu   pigghiava u me postu pi na para i jonna .. non ci facia pagari a scummissa!  Non fu difficili cunvincillu! Povireddu! E si... l'ha fregato il cavallo numero 10 e l'ha presa proprio male!

VANNUZZO,  Eccu picchì avia nta testa sempri  i cavaddi!

CONCETTA, E soprattuttu picchì erinu .. deci!

PIETRO, (pausa) Però... a sapia fari bona a me patti! Eh? Vi frigau tutti!  (pausa) Comunqui ... eccu spiegatu u picchi da sta ... smemorataggini! A botta  'nta testa e a 'mbriacatoria cunneru i cauli e così non si ricuddau cchiù mancu di ll'accoddu c'aviimu fattu! Na cosa però du pattu sa ricuddava... (pausa)  Povireddu pero! Mi dispiaci! Non pinsava chi rischiava na brutta fini! Si.. rischiava... picchì .. tranquilli... nenti si fici! Na picca .. assai... i  ossa  rutti.. però... vivu è!  (ironico) Dugna l'impressioni chi ci passaru i supra deci cavaddi.. comunqui.. ci putia annari peggiu!

VANNUZZO,   Ma si po' sapiri picchi u facisti?

PIETRO,  Vidi... caru Vannuzzu... avia a sensazioni chi … cacchidunu...  tramava contri i mia... sapendo della ... clausola della donazione di mio padre! E a quantu vidu ... non mi sbagghiava ... vistu chi ... vi ittastu tutti comu i lapi a prima occasioni bona... veru?

VANNUZZO,   Ma chi necessità c'era mi ti facivi sostituiri?

PIETRO,  Dicemu chi ma vulia godiri  di luntanu! Fora da scena! Di stu bellu tiatru vulia essiri spettatori e no attori! E chi tiatru chi mi vitti! Na bella commedia! E sapiti comi si intitolava? A Pitruzzu mu pigghiu jò!! Si.. cu pi manera... cu pi n'autra.. tutti vi vuliu manciari li me canni! (pausa, guardando ad uno ad uno passando fra loro che restano contriti e rivolgendosi poi a Concetta) Autru che serva fideli tu! Tutta na cosa cu sta facci tosta di to niputi (indica Angelina) .. e cu dd'autra speci di parrinu: pa cronica... non ministro di Dio..  ma ... ministro del latroniggio... anzi ... presidenti del furto.. dello scasso e principe del ... travestimento! Boni vi l'aviu fattu i cunti! Senza l'osti però! Che poi sarei io! Me medesimo! Vivo e vegeto.. in carne ed ossa! E ben informato ... e senza cchiù possibilità d'essiri 'nfinucchiatu! Vero? (pausa; poi ad Adelaide) E voi? Bonu vi funziona u nasu! Brava cani cacciatura siti! Sintistu u ciauru di soddi e pinsastu : ora ci prou.. cusà... ci nesci cacchi cosa! Vi è andata male! Mi dispiace! (a Marianne) E voi... ma cherie.. (le fa un inchino galante).. m' inchino davanti alla vostra tempestività! Mi dispiace che per voi il sogno è durato poco... troppo poco! (Concetta, Angelina, il finto prete,  Adelaide e Marianne fanno la faccia contrita; pausa,  a Carmela) E vui... non vi dispirati cchiù.. chi non nni vali la pena! E piddunati u me sosia si vi fici a corti! (le bacia la mano) Chissà... magari ... in qualche altra vita..!  (pausa; a Nannetta) Fussiru tutti onesti comi a tia... u munnu anniria megghiu! Onesta si...  però saria u casu si non scutirivi cchiù arreti i potti... anchi si cetti voti ... po' giuari! Ne convengo! Sei stata preziosa!

NANNETTA,   E ora  vuliti diri … chi vi maritati ca baronessa Masina comi voli vostru patri?

PIETRO,   Menzamà! (pausa) Ma allura non fu chiara a cosa? E tutta st'opiretta a cui? Puru u me sosia si sprimiu tantu...  pi che cosa? Pi nenti?! Era chista l'unica cosa chi si ricuddava di ll'accodu chi ficimu! Ci dissi: “Mi raccumanmu... putiti fari qualunque cosa.. basta chi non vi maritati! E sta cosa.. scrivitivilla bona nto ciriveddu! Marchiativilla a focu!”

VANNUZZO, (fra sé)  Eccu u picchi da storia du marchiu a focu!!

PIETRO,  (pausa) Il punto del discorso è solo uno ... e no vogghiu ripetiri cchiù: “non mi vogghiu maritari!”...  Megghiu suli chi mali accumpagnati! Megghiu non aviri na lira.. che rischiari d'aviri attonnu sulu avvoltoi... chi davanti ti liffinu e d'arreti ti vonnu spruppari sulu u bossellinu! Ehhh! (teatrale)  Il triste destino di chi ha potere.. il denaro.. un titolo! Perchè il potere.. il denaro .. il titolo.. fanno gola! Eccome se fanno gola! (pausa) E l'amore? L'amore....! L'amore.. è un rischio... perchè non sai mai quando è sincero!  (pausa) E comunque basta! Per stavolta vi perdono tutti! Mittemucci na petra supra! Tantu pensu chi oramai non ci pruvati cchiù! Ammenu cu mia! (pausa) Anzi... voglio festeggiare lo “scampato pericolo” cu na bella festa... stasira! Siti tutti 'nvitati! Champagne a fiumi! E brindamu puru a me soru Maria e a Vannuzzu! Viniti ccà! Viniti ccà! ( si avvicinano e Pietro li abbraccia) U sacciu... u sacciu chi vi vuliti beni! Si matrimoniu ci ava essiri... saravi u vostru! Spetta a voi u compitu di continuari a stirpi di Principi d'Altaripa!

VANNUZZO,   Ma jò non sugnu un principi d'Altaripa... sugnu nu semplici Visconti!

PIETRO,   E chi ci fa?! Ti fazzu divintari jò Principi..... ad honorem! Tu meriti... si nu brau figghiolu! (pausa) Ora basta! Festeggiamo!

VANNUZZO,   Si...  ma mi raccumannu...  stasira cecca mi non ti 'mbriachi e mi non pigghi nu palu i facci... dopu!

DOTTORE,   ... E di non perdere la memoria!

PIETRO,   No... tranquilli! Staju attentu! Picchì...a cunti fatti...  'nto peddiri a memoria... non si sapi chiddu chi si pò rimediari: magari cacchi mugghieri i troppu! E di mugghieri ... di solitu.... ni basta una!

VANNUZZO,   Ma tu non ni voi nudda!

PIETRO,   E chi voi? Jò... sugnu.... l'eccezioni alla regola! (da solo va al centro del palcoscenico, più vicino al pubblico)

                                    

                                   Jò vi cuntai comi sugnu fattu,

                                   megghiu schettu è u me mottu!

                                   Non è bellu diri, jò u sacciu,

                                   megghiu moriri poviru e pacciu,

                                   si na mugghieri poi aviri

                                   chi a solitudini ti fa passari!

                                   Ma si e to ricchizzi sti fimmini su mmirati,

                                   megghiu suli chi mali ccumpagnati!

                                   Cosa seria è l'amuri ,

                                   ava nasciri du cori ,

                                   senza ntiressi pi i dinari!

                                   Ma rispettu, beni e ardori

                                   su u segretu pi durari!

                                                                                              FINE

SANTINA (detta TITTY) GIANNINO (n° pos. SIAE 216044)

www.tittygiannino.jimdo.com

In caso di eventuale rappresentazione contattare l'autrice

e-mail: tittyg68@gmail.comsantina.giannino@hotmail.it

cell. 3343589590