Ai mè teemp…!

Stampa questo copione

Aleardo Noli

(2000)

(*) Questo lavoro è stato approntato per una recita

dedicata ai bambini. Si presta per qualcosa di analogo.

Piccola scena dialettale per un ragazzo, una ragazza, un bambino e una bambina. Un tavolo, 4 sedie, un fiasco di vino aperto, una bibita moderna sul tavolo medesimo. Il ragazzo e la ragazza rappresenteranno i nonni, il bambino e la bambina i nipotini.

NONNO         (SOSPIRANDO) Ah, pòra mì, che i duloo i ma lassa migna requi....Maeledéta artrite!

NONNA         Oh, che piàtola! Seguita migna a lamentass! Che artrite d’Egitt! A l’è che ta sa credet ammò un giuvinott, e ieer t’ee vorüu spacà i legn per la stüa.........

NIPOTINO      Ma nonn, a ta duperet ammò la segù per spacà i legn? Incoeu a gh’è la motosega eletrica, che in quatro e quatr’ott.........

NONNO         Vedet, tôos, a l’è che mì ma somm mai abituaa ai ropp moderni. Una volta sa fava inscì, e alôra..........

NIPOTINA      Una volta, nonn, a ta diset sempro tì, gh’eva un omm de mòlta; ta devet metess al pass con i teemp!

NONNO         Ala mia etaa? Ormai l’è tardi.....ai mè teemp, quaand sa nava ‘ni bosch, a sa purtava drée un fiasch de vin come questo chì, e quaand sa gh’eva sée........

NIPOTINO      Ma nonn, incoeu ta devet abituass a beef i nòss bevaand, come questa..........

NONNA         Al t`nonn che beef quii ropp chì? Pütost al sa lassa morì de sée, t’al disi mì!

NONNO         Adèss, esagerem migna. Però, certi abitudin i sa pèrd pü.

NIPOTINA      Nonn, cùnten sü per piesé come sa viveva ‘na volta. Gh’eva tanta diferenza de come vivüm nümm incoeu?

NONNA         Oh, tôsa, invia migna via al nònn su quela solfa lì, che sennò nemm pü via!

NIPOTINO      Nòna, ma nümm na piaas a sentì.........

NONNO         Mah, cercheroo de cuntentaff.....anca se la memoria....

NONNA         .....Anca se la memoria la sa regorda pü un bèl nagôtt!

NIPOTINO      Ma dai, nòna, quel a l’è migna vera! Al nònn al cünta sü ben i ropp!

NONNO         La vòssa nòna la ga migna fidücia nel sò omm; segn di tempi, vedüff; ‘na volta la dòna la parlava poch, e quaand al sò omm l’eva drée a parlà, al la interompeva migna.

NIPOTINA      Ma questo al ma paar migna giüst, però!

NONNA         Ma inveci a l’eva propi inscì. Ma ga favum migna a caas, alôra.

NIPOTINO      Vann avanti, nònn. Quaand ta sevet un fioeu come nùmm, i tò geent cosa i fava de mestée?

NONNA         Quaand oo cognossüu al vòss nònn......

NONNO         Interompum migna, dòna. Donca, quaand che sevi fioeu mì, i mè geent i gh’eva la campagna.

NONNA         Inzoma, i nudrigava besti e ledamm.

NIPOTINA      Che schivi!

NONNO         Beh, sì, gh’evum i besti, ma al ledamm l’eva poeu migna al lavurà de tütt al dì. La vòssa nòna a l’è sempro esagerada.

NIPOTINO      Quanti besti gh’evuff, nònn?

NONNO         ‘Ni teemp püssée bôn, anca sètt o vòtt vacch, al mül e al boeu per tirà l’aratro e al carétt.

NIPOTINA      E al tratoor?

NONNA         Ga n’eva gnammò de tratoor, almeno i ga füss staj!

NIPOTINO      E per tajà al fén?

NONNO         Per tajà al fén, come ta diset tì, a gh’eva la ranza.

NIPOTINA      Ma incoeu a gh’è la motofalciatriis!

NONNA         (SOSPIRA) Eh, già, incoeu a g’a n’è tanti de comoditaa....Penza che quaand mì sévi ‘na tôséta..........

NONNO         .......(MALIGNAMENTE) Cioè cent’ann fa............

NIPOTINA      Nonn, dài.........

NONNA         L’è sempro staj un vilan.

NIPOTINO      Alôra, perchè t’a léé sposaa?

NONNA         Perchè i m’a é’à faj cognoss i mè geent, e sicôme l’eva poeu migna gnanca un brütt fioeu.....ma adèss a mii faj na’ foeu di binari.....sevi drée a dì che quaand sevi pinina, la mia nòna e la mia mamm i impastava al pan e i la cuseva in ca’.......

NIPOTINA      Ma dai, al sarà migna vera!

NONNO         A l’eva propi inscì; a gh’eva migna tücc quii pan del dì d’incoeu, e al pan a fett, e l’arabo, e al lacc, e.......

NONNA         Lassém na’ avanti a cuntà sü! D’istaa, de ca’ nòssa passava l’omm del giazz, e in cantina a gh’eva un barì, indôa metevum i stècch de giazz per tegnì in fresch la roba.

NIPOTINO      Ma, nòna, cosa ga metevüff giô?

NONNA         Mah, i ropp che va a maa....al buteer...e poeu tegnì in fresch l’aqua..........

NONNO         ....Migna l’aqua mineraal, neh!

NIPOTINA      Perchè, la gh’eva migna?

NONNA         Forzi la gh’eva, ma i sarà staj i sciôori a duprala. Nümm, gh’evum quela dèla funtana.

NIPOTINO      Ta voeureret dì dèl rubinett!

NONNO         No, no, nümm in campagna a gh’evum al pozz, e in paees gh’eva i funtan. De aquedott s’an parlava gnammò, quii i gh’eva dumà a Milan e in quii sitt graand lì!

NIPOTINA      Ma dai, e con cosa la purtavüff deent in ca’?

NONNA         Oh, cara, con cosa? Coi sédej, avanti e indrée dèla piaza del paees, che per bôna fortüna l’eva migna luntana. E quaand al lunedì sa fava la bügada, ta disi migna i viacc!

NIPOTINO      Cuss’èla la bügada, nòna?

NONNO         Lavà i pagn, e l’eva ‘na fadiga per i dònn, altro che lavatrice! Incoeu, l’è tütt facil.

NIPOTINA      E i omm i ‘iütava i dònn.

NONNA         (RIDENDO) Oh, per l’amoor del cieel! Gnanca per soeugn. I omen i sa sbassava migna a fà qui ropp lì!

NIPOTINO      Che lazaron! Al papà l’aiüta la mamm.

NONNO         Eh, ma i teemp a i’è cambiaa, tôos!

NIPOTINA      Ma i dònn i nava a lavurà, come fà la nòssa mamm?

NONNA         I dònn i stava in ca’; gh’eva tanti rpp de fà, dato che tütt sa fava a man. E poeu, sa usava migna che la dòna la néss foeura de ca’.

NIPOTINO      Ma che teemp a i’eva?

NONNO         A ‘i eva teemp inscì. Ma regordi che la prima volta che oo vist Milan, a gh’evi già vint’ann, e l’è staj per la visita militaar de leva.

NONNA         E già, anca de viagià s’an parlava poch e nagôtt.

NIPOTINO      E i vacaanz, i féri?

NONNO         Ma che féri d’Egitt. Sa seva gnanca cosa a i’eva. Sa lavurava e basta. I geent e i besti, specie in campagna, i lavurava press’ a poch ala stéssa manéra, purtropp.

NIPOTINA      Che brütt teemp che i düveva véss!

NONNA         Ma no, tôsa, l’è poeu migna vera. Prima de tütt sevüm giovin, e poeu tütt al moond a l’eva faj inscì, e donca.....

NIPOTINO      E divertiss, sa divertivüff mai?

NONNO         Cèrt che sa divertivum, ogni taant. Sa nava in paees a balà...........

NONNA         .......Indôa al m’à poeu vist la prima vòlta quel balòss chì del vòss nonn......e al fava paré de nagôtt, ma dopu, l’à ciapaa al curagio a quatro man e al m’à invidaa a balà.

NIPOTINA      Che ball ‘i eva, nòna? Al rock’n’roll?

NONNA         (RIDENDO) Ma famm migna riid! Mazürch, tanghi e valzer, a i’eva, oltro che rock’n’roll!   

NIPOTINO      Nonn, t’a avresset mai penzaa de viif incoeu, con la television, al computer e tütt al rest?

NONNO         No, tôos, chi püdeva imaginass che saress sucedüu tutt quell che è sucedüu? Perchè è poeu vegnüu foeura tütt in pochi ann; almen, la magioor paart de ropp.......

NIPOTINA      Nòna, la tua mamm l’eva severa con tì?

NONNA         Con mì? Con mì e coi mè tré surèll e düu frédej, cara; a sevum in sées, e con i mè geent e i nòni che ‘i’eva con nümm, sevüm ‘na bèla tavolada, sì. Oltro che al dì d’incoeu, che ogni düu geent i fà ‘na famiglia isolada!

NONNO         Per migna parlà dela mia, de famiglia, che sevum ammò püssée numeroos dèla famiglia dèla nòna.

NIPOTINO      Ma alôra, gh’eva püssée geent al moond che incoeu?

NONNA         No, tôos, l’eva che i geent a i’eva patriarcaj.

NIPOTINA      Cioè?

NONNA         Ciuè, ‘i’eva ragrupaa. I nòni ‘i’eva in ca’, e quaand a gh’eva, com’è in campagna, anca i garzon, anca loor i fava paart, in una certa manéra, dèla famiglia medesima.

NIPOTINO      Ma, per esempi, al Nataal, come l’eva? Cosa sa mangiava?

NONNO         In campagna, nümm per Nataal mazavum al capon, poeu al sa farziva de ripien. Al pranzo de Nataal l’eva la sira del vinticinch.

NONNA         Sa usava migna l’alber de Nataal, favum al presepi e i regaj ‘i’eva püssée semplic che al dì d’incoeu, figuremess!

NIPOTINA      Ma sevuff cunteent istess?

NONNA         Ma sì, mì ma paar che sevum cunteent istess: S’en diset, nònn? (RIVOLGENDOSI AL MARITO)

NONNO         Ma sì, anca mì ma paar propi de sì.

NIPOTINA      Cüntenn sü ammò quajcòss dèla vita de ‘na volta!

NONNA         Ma, la memoria la ma aiuta pü inscì taant, ma ma regordi che fadigavum püssée, sia i omen che i dònn.

NONNO         Ma quell i l’à già capii, i nòss nevudin; gh’eva anca, naturalmeent, i sò vantacc.

NIPOTINO      Del bon?

NONNA         Eh, già, a g’à reson al nònn; per esempi, a gh’eva l’aria e l’aqua nett com’è un spécc, mentre che incoeu.......

NIPOTINA      Ah, sì, quell i n’à l’à inzegnaa anca a scoeula: L’inquinameent............

NIPOTINO      Sa pò pü fidass de quell che sa mangia, i l’à dii la maestra; i laagh e i fium a i’è sporch..........

NONNO         Cert, tücc duvressum inzema fà in manera de tegnì un poo mej questo moond che emm truvaa nassendo.........

NONNA         Ma cert, se tornass indrée i nòss pòor vécc......

NIPOTINA      Cosa diseressi de tütt al progrèss, di areoplani e de tütt al rest?

NONNO         Mah.....i sa stremisseress de cèrt........

NIPOTINO      Magari i sa abitueress.........

NONNA         Cert, anca perchè, un cuunt a l’è nà con ‘na barca a remi, e un cuunt a l’è ‘na barca a mutoor.........

NIPOTINA      Perchè ta diset inscì, nòna?

NONNA         L’è ‘na manera per dì che i cumoditaa i g’a saress piasüu senz’altro anca a loor, pòor geent.......

NONNO         Cèrt, ogni teemp a g’à i sò carateristich, cari nevudin, e quell che incoeu a l’è muderno, un duman.............