AL FANTASMA ‘D ROCAFIAPA
commedia dialettale mantovana in tre atti di Maria Gabriella Bonazzi
cell. 3288080393 – email: barbara.stuani@libero.it
N. di posizione SIAE 216769
Breve presentazione dell’autrice:
Il fantasma di Roccafiappa, non indossa la cravatta.
E’ un personaggio dal piglio fiero e a chi lo vede sembra vero.
Di lui tutti avavano timore e alla sua vista fuggivano con terrore.
Soltanto Astolfo, prode manovale, non teme alcun rivale.
E nela casa del truce personaggio ha trovato il suo vantaggio.
Con lui stipula un accordo per restare tutti “a bordo”.
Personaggi:
LUDOVICO il fantasma, sinistro abitante e antico proprietario di casa
ASTOLFO nuovo proprietario di casa
CESIRA sua moglie
TERESA la figlia
NONNA o NONNO genitore di Astolfo
MAFALDA sorella di Cesira
ALFREDO spasimante di Mafalda
PADRE FRANCESCO frate del convento
CECILIA pittrice e discendente di Ludovico
ATTO PRIMO
(La scena: in un salottino una vecchia seduta su di una poltrona; una bambina le sta raccontando una favola. La vecchia con le gambe accavallate fa scivolare la pantofola per terra. La bimba la raccoglie e gliela infila)
TERESA La scarpina l’andava giusta par al pe da Cenerentola e ‘tsì al principe al la sposada …..e la fola le finida e l’è andada sota la vida. (Sbuffa) Mi so mia, la vol sempar cag conta la fola e dopo la s’indormensa acme an gaos.
(Entra il padre Astolfo)
ASTOLFO Dormla.
TERESA Si papà, come n’angilin.
ASTOLFO E pensar ca ghea da star a dre a ti, invece……
TERESA Invece son mi ca go da far la balia a cla putina chi, d’am la mancia almen!
(Astolfo porge una banconota da 5000 che contenta, esce di corsa).
TERESA Grazie, grazie papà.
ASTOLFO (Rabbrividisce) Sema in istà epure in cl aca chi as sent sempar a dle curenti d‘aria freda ad par tut.
(Entra la moglie)
CESIRA Son chi……purtrop Astolfo.
ASTOLFO Purtrop u vist.
CESIRA Dormla.
ASTOLFO Sle mia morta mi diria ad sì.
CESIRA Le na smana ca sem gni star in cla ca chi e la nona l’è sempar dre dormar.
ASTOLFO Mei no? Prima tad lamentai parchè la fava rabir, ades la disturba nisun cosa vot?!
CESIRA Quand a tè catà cla casa chi sera contenta via dal trafic adla cità, in mesa al
verd, ades quand a rivi a casa sam leva na pel doca alta an di. In giardin ghe gnanca an fior.
ASTOLFO Le piogge acide.
CESIRA Gnanca n’oslin ca canta.
ASTOLFO Ma cosa vot con l’inquinamento ca ghè ac sarà gni l’argai anca a lor.
CESIRA A ghe an fred da polo nord.
ASTOLFO Fema senza metar su l’aria condizionada.
CESIRA Mia far finta ad mia capir….in cla ca chi ghe i fantasmi.
(Mentre parlano entra una signora vestita elegantemente)
MAFALDA Brava lè propria questa c’ho sentì dir al bar dal paes, cla ca chi l’è impestada dai fantasmi.
ASTOLFO Ma quai fantasmi, chi bisogna sol metar dal velen, ghè le ponghe longhe at’sì.
MAFALDA Mia dir adle stupidade: in cla ca chi ghe an fantasma o forse pusè d’uno.
ASTOLFO Cesira che tu sorela la fodes mia an chilo al savea ma cla credes anca ai fantasmi quel l’è al colmo.
CESIRA Me sorela l’è na persona intelligente l’è quasi laureada.
MAFALDA (Si pavoneggia) Ma si, quasi!
ASTOLFO Al so lè quasi laureada, l’è quasi bela l’era anca quasi maridada, ma siccone al su moros l’era quasi furp al l’a lasada al gioran prima da maridaras.
MAFALDA Meschino, egoista, villano.
ASTOLFO Posi capir vilan ma, egoista e mescino no. Le vint ani ca t’ospiti.
MAFALDA Meschino perché te tentà in mila modi da liberarat da mi. Zotico e ignorante perché ta tsè fat imbroiar cun cla ca chi.
ASTOLFO L’è n’occasion questa cat capita sul na volta in dla vita, ‘n presi da faliment otanta milion pagabi in sinquant’ani sensa interes.
CESIRA Na casa da disdot camere…..
MAFALDA Cun an parco da 3mila metar quadar e na dependans: l’era bela da vedar clera na ciavada, svilupon!
ASTOLFO Cesira dic a cla sotospecie da tu sorela da tasar se no…..se no la faghi magnar dal fanasma.
MAFALDA Alora tal savei anca ti cal ghera!
CESIRA Ma cosa vot cal saves, i la ciavà come al solit.
ASTOLFO L’unica ciavada co ciapà l’è sta quand a to spusa tì con annessi e commessi (alludendo alla cognata e alla nonna) chesto l’è l’affare del secolo: ottanta milion, disdot camere, parco da 3mila mq, dependans e sa ghè al fantasma ben, quel is la dat a sura.
MAFALDA (Piange) In an prim temp credeva chig l’es lasada par poc parchè a cinquanta metar ghè na porsilera e ghè sempar n’udur ca fa ingusa.
(La nonna si sveglia)
NONNA Cesira che ur è? Go na fam ma na fam ca magnaria an putin smerdent.
MAFALDA Ma nona che modo el d’esprimaras.
NONNA At ghe ragion nano, ma la fam l’è fam.
ASTOLFO V’è nona, la Cesira l’è convinta che chi ghè an fantasma, ma ti cosa disat? (intanto passa il fantasma, un uomo distinto vestito di bianco con capelli e barba bianca).
NONNA Cal lì in do l’è, bongiorno (il fantasma sussurra all’orecchio della nonna).
Ho fat an bel sonin, grazie.
(Il fantasma esce e si sente sbattere una serie di porte).
NONNA Che gentile, al somiglia tut al me povar Pancrazio.
MAFALDA Et vist quel da bun?
NONNA No, hu vist quel da bel!
CESIRA Andema nona cat daghi al tu lat.
NONNA Al lat! Sun mia na creatura da bevar al lat, t’ò da dir ca voi al vin e mia daquàl se no am n’incorsi subit. Voi al risot al codghin e al late dagal al gatin.
CESIRA Andema vecia.
NONNA (Uscendo) voi al codghin, set mia che al lat da sera a l’è pes da digerir.
CESIRA Andema, andema.
ASTOLFO Pensar che san son tolt cal strolic chi l’ò fat sopratut par ti.
MAFALDA Par mi!
ASTOLFO Certo, pensava che cambiando l’ambiente magari an qualdun cad maridava tal catavi anca ti: casa nuova vita nuova!
MAFALDA At ghe ragion casa nuova, l’è na casa ca ga minim dosent’ani.
ASTOLFO Però forse al murus ‘t l’ho catà.
MAFALDA Che murus vot cataram in cal post chi dismengà da Dio.
ASTOLFO Apunto in cla borgada chi in do ia mai vist gninte l’è ancur facil che an sgulmar acme ti posa far an certo efet.
MAFALDA Bela gent contadin, upura operai dal caseificio: guardiani di porci.
ASTOLFO Guardiani di porci custodi di salami e prosciutti.
MAFALDA Ca spusa da pursilere.
ASTOLFO Ca profuma ad salam.
(Rientrano Cesira e Teresa)
ASTOLFO La nona?
CESIRA La se cucada an mes codghin, an quint da negar e po la tacà a parlar par su cont.
TERESA L’è vera papà!
ASTOLFO E cusa dsevla?
CESIRA Sì Pancrazio caro, andema pure a let ca go na son…. Le partida sensa gnanca voltaras in drè.
MAFALDA Sperema c’la staga mia mal con cal po’ po’ ad sena, beh mi vaghi a far na docia.
ASTOLFO Sgurat ben perché pu tardi a ga da vegnar an siur a cunusarat.
MAFALDA A cunusaram mi.
CESIRA Dabun, e che tipo el.
ASTOLFO Le uno di soci pusè in vista dal salumificio sociale.
MAFALDA El bel?
ASTOLFO Mia tant!
MAFALDA E fine?
ASTOLFO Mia tant!
MAFALDA El giuan?
ASTOLFO Mia tant!
MAFALDA Ma alora cosa gal?
ASTOLFO Le pien ad besi!
MAFALDA I besi i da mia la felicità.
ASTOLFO Però al iuta i’infelici.
MAFALDA Pol daras, ma parchè volal cunusaram?
ASTOLFO Al ta vist pasar e tag s’è andada in n’oc.
TERESA Vaca cane mama bisogna cal gabia do bele boghe.
ASTOLFO Pu che atar l’è mès cieco. Al la intravista cl’era insieme a mi el ma dmandà sl’è libera.
CESIRA E ti cosa ghe’t dit!
ASTOLFO Certo! Libera e disponibile. Al vegna ad corsa, ale ot e mesa l’è chi. Cieco e afamà, stavolta fema l’afare.
MAFALDA Ma cosa credat, varda cà son mia in vendita.
ASTOLFO Par mi at s’è sa in liquidasion. Comunque: ghè mia cal stras dan badilas ca nal gabia al so mangas.
CESIRA An po’ ad rispet par me sorela
MAFALDA Mi ribati gnanca, brut vilan, mi e ti parlema do lingue diferente. Mi ritiro.
CESIRA Va cara a farat bela e mia badag a chi lù. Sii superiore.
(Esce Mafalda)
TERESA Mama in co ghera na siora chi dasnansi cul cavalet, ca piturava an quadar.
CESIRA Erla a drè copiar la casa.
TERESA So mia in sla tela ghera sol di sghiribis, la ma fat na mucia ad domande insima an certo fantasma che second lè al saria in casa. El vera papà ca ghe an fantasma in cla ca chi? Dai dim papà dim.
ASTOLFO Ma set mata!
TERESA Ma set sicur papà!
CESIRA Ma certo cara, iè stupidade chi met in gir i buntempun.
TERESA Ma si propria sicur!
ASTOLFO Ma si.
CESIRA Ma si.
TERESA Che pecà an saria piasì vedaran uno pasiensa!
Vaghi a vedar se la nonnina la dormi.
CESIRA Brava va là.
(Esce Teresa)
CESIRA Ades ca sema fra noaltar dim la verità.
ASTOLFO Senti Cesira fat cla domanda chi “A son atsi cuiuna da pensar cag sia dabun i fantasmi?”
CESIRA Si son atsi coiona e voi na risposta subit da ti dato cat sé l’unica responsabile avendo comprà la casa.
ASTOLFO Quand le robe le va mia cum at pias a ti…
(Si sente suonare il campanello, Cesira va ad aprire, entra un signore vestito in modo molto pacchiano con un pacco in mano).
ASTOLFO Avanti avanti, as comoda signor Alfredo! Questa le me moier.
ALFREDO Piacere Alfredo Storta.
CESIRA Piacere Cesira Stagnetti.
(Cesira fa l’atto di allungare le mani per prendere il pacco)
ALFREDO No, al salam gal daghi sol a la signorina Mafalda.
(In quel momento entra Mafalda)
ASTOLFO Eccola la nostra Mafalda!
MAFALDA Buona sera, chi è mai questo signore.
ALFREDO Piacere, sono Alfredo Storta.
(Si stringono la mano)
MAFALDA Piacere Mafalda!
ALFREDO Piacere, posso farle dono del mio salame!
(Le allunga il salame, lei si ritrae).
MAFALDA Così all’imprpvviso, cosa mai penserebbe di me.
ALFREDO Penserei che le piace il salame.
MAFALDA Non sono di gusti delicati, ma non potrei mai accettare un salame dal primo venuto.
(Astolfo strappa di mano il salame al Sig.Alfredo)
ASTOLFO Mi invece sì!
CESIRA Si incomodi Sig.Storta che cosa posso offrirci!
ALFREDO Quel da cald ca ghè an fred in cla cà chi….e pensar che fora ghe quaranta gradi.
CESIRA L’è na cà vecia e ghè i mur gros lè ben riparada.
ALFREDO E po’ i dis….ca ghè (lo interrompe Astolfo).
ASTOLFO Va ben an cafè? Andem andem Cesira in cusina a prepararal! (mentre escono).
CESIRA Et sentì quel clera dle dir!
ASTOLFO Ma dai, ma dai! (Escono ma Astolfo rimane ad origliare).
ALFREDO Finalmente da per noi signorina Mafalda.
MAFALDA Non capisco la ragione del finalmente.
ALFREDO La capiscio io! E’ inutile tirare il cane per l’alia, ho presia di concludere vuole maridarmi?
MAFALDA Com’è spiritoso! Non so niente di lei e lei niente di me e già queste parole grosse! Presumo che stà scherzando!
ALFREDO Mia tant bisogna disgnalarsi a la nostra età! (Astolfo da fuori)
ASTOLFO Vaca can Alfredo che presia, al gà al foc in dal cul!
CESIRA Tasi!
ALFREDO Voria savere qualcosa da lei signorina, gala al moros?
MAFALDA Al momento sono libera, ma non nego in passato di aver avuto molti spasimanti.
ALFREDO Dabon!
MAFALDA Un barone slavo, un conte vespasiano, un arciduca russo.
(Astolfo fuori scena)
ASTOLFO Cesira, a gò idea che to sorela l’abia ricomincia a lesar i’armoni.
CESIRA Tasi!
MAFALDA E tu Alfredo!
ALFREDO Mi gò vì na morosa sul, ma l’era tant bruta che na volta qunad m’è cascà la so fotografia in d’lalbi, i gugioi ie restà tri gioranade sensa magnar la suta! ‘tsi lo lasada.
MAFALDA Ma el vera?
ALFREDO Giurin giuron.
(Alfredo le prende le mani).
Alora cosa disat, va ben che da barone a conte ad arciduca…a mi…
MAFALDA Dalle stelle alle stalle!
ALFREDO Veramente dalle stelle alle porcilaie!
MAFALDA Spiritoso!
ALFREDO Insoma an difendi.
(Entrano Cesarina ed Astolfo col caffè, entra anche il fantasma che si mette in un angolo).
MAFALDA Che fred!
ALFREDO Me gni an sgrigiolin in dl’à schena.
ASTOLFO Ma le l’emosion ad l’incontro!
CESIRA Se in cla cà chi ghè an frend ‘tsi d’istà, cusa farema d’inveran.
ALFREDO Forse l’e l’inquilin ca sofia al fred.
CESIRA Come l’inquilin.
(Tutti sono attentissimi).
ALFREDO Al coso chi….
MAFALDA Al cosa cosa.
ALFREDO Go an po’ paura a dil, insoma al padron ad cà!
ASTOLFO Parlat ad mì.
ALFREDO No, at tì go mia paura, at tì ga mia paura gnanca to moier!
MAFALDA Quel l’è vera! Alora chi saresal al padron d’ cà.
ALFREDO (Abbassando la luce). Insuma …..al fantasma. (In quel preciso momento rientra la nonna in camicia da notte inseguita da Teresa).
NONNA In do vel, in do vel!
TERESA Son mia stada bona at tegnaral.
NONNA Che bel al cafè!
(Toglie la tazzina di mano all’ospite e comincia a sorseggiare. I presenti li ignorano).
MAFALDA Al senta sior Storta. Dato clà comincià ades al continua.
CESIRA Si al diga coslè sta storia, mia che mi ac creda sal sior, ma sa ghè na qual legenda an piasares tant saeral!
ASTOLFO Ma ma la Cesira chi è ca credi ancora ai fantasmi in dal dumila!
ALFREDO Gnanca me ac credi mia, però fin quand a sera putin ià sempar dit che cla cà chi l’era striada e che tuti i proprietari iera sempar stà perseguità adla sfortuna.
CESIRA Oh, mamma cara! An dispiasaria cag dover sucedar na qual disgrasia a la nona.
NONNA An dispiasaria anca a mi.
ASTOLFO E parchè dovres propria sucedar quel a la nona?
NONNA Lè quel ca dighi anca mì!
CESIRA Perché la nona lè quela pusè debole ad tuti!
TERESA Ma valà mama, la nona l’è quela cas sotra tuti.
MAFALDA Com’ela nonina cat s’è mia bona ad dormar.
NONNA Mi so mia, sera li a let cun al me Pancrazio e dopo lù al m’è scapà.
(La nonna vede il fantasma).
NONNA Ma cal lì in do l’è, caro, caro! Andema (lo prende sotto il braccio e lo trascina via).
MAFALDA Cusa vrala vist la nona!
ALFREDO Par mi la vist al fantasma!
ASTOLFO Ma no, cla lì lè tanti ani clà da i numar!
ALFREDO Cusa vulì cav diga, gò an mester a dos, ghè gent ca giura d’aver vist atraves le finestre n’om vestì ad bianc girar da not e sparir tut in dan culp. I dis che cla cà chi lè nata dai fondament d’an castel ca s’è sbrisolà in na not da tempesta, mi gò mai credì! Ma stasera in cla cà chi an senti an mester a dos.
MAFALDA Lè mia la me presensa ca l’à confondi.
ALFREDO No, l’è naltra presensa ca ma spaventa (si riprende il salame che era ancora appoggiato sulla tavola). Vaghi, vaghi as vedema!
ASTOLFO Ma portal via al salam?
ALFREDO In dla vostra situasion l’è mei magnar in bianc! (Esce Alfredo).
MAFALDA Ma in do val sior Storta, quand’è cas vedema?
ASTOLFO Sat l’è mia capida al ta mandà in bianc, ansi dato cla portà via al salam al sa mandà via tuti! (Mafalda esce piangendo).
MAFALDA Casa maledetta!
TERESA Cosa gala la sia da sigar?
ASTOLFO La siga parchè a na dona adla so età quand ig regala an salam e dopo i gla porta via le na tragedia.
CESIRA Sat s’è semo!
ASTOLFO (Rivolto alla bambina) tesor, va a let che admatina at ghe d’andar a scola.
TERESA A vaghi a vaghi speri da vedar al fantasma (bacia i genitori).
CESIRA Mia smorsar la luce...
TERESA Va ben (esce).
CESIRA Sta tenti ai fii, mia tucar la pereta, speta ades a rivi anca mi.
(Cesira esce proprio quando rientra il fantasma. Il palco piomba al buio).
ASTOLFO Porco can ia tucà i fii . Cesira in du el al cuntatur...speta ca varda, chi in dal caset an parea cag fodes n’a candela….a eco (Astolfo accende la candela e si trova faccia a faccia col fantasma, fa un salto indietro dallo spavento, mentre il fantasma fa lo stesso salto dal lato opposto) Ohhh, set ti?
LUDOVICO No non sono: ego fui!
ASTOLFO Mama cara sat tzè brut!
LUDOVICO Come osi vil marrano giudicar l’aspetto mio di nobile Roccafiappa, tu tristo figuro d’infima schiatta.
ASTOLFO U capì gnint, parla cuma ‘t magni.
LUDOVICO Or son novecent’anni che defunsi, e d’allor nutrirmi non potei se non con lo pensiero.
ASTOLFO Cusa vuresat dir ch’iè nofsent’ani cat magni mia?
LUDOVICO Questo lo dissi e ogun che presti orecchio capir lo puole.
ASTOLFO Nofsent’ani sensa magnar… ades capisi parchè at ghè atzi bruta cera!
LUDOVICO Offesa a offesa aggiunse il vil fellone, il mio lignaggio impone vendetta. A singolar tenzone ti sfido: spada o alabarda? (Toglie la spada dal fodero).
ASTOLFO Ti tzè mat caro al me fantasma, mi su gnan cusa ‘l sia na spada u ‘na la lambada…
LUDOVICO Tu or dunque la morte scegliesti.
ASTOLFO No, la canela (Prende il mattarello ed inizia un duello comico alla fine del quale i due si accasciano stanchi).
ASTOLFO Ma dai cusa servi a litigar, scusa sa tu ufes, però at tzè trop permalus!
LUDOVICO Tu non mi temi dunque?
ASTOLFO No, dad via dla fam e la sé am fa paura gnint!
LUDOVICO Da novecent’anni a questa banda nessuno resistette all’immagine mia di tanto spaventoso aspetto. Tu solo impavido villano, lo mio rispetto meritasti immantinete.
ASTOLFO Senti, datu che da chi mi vaghi mia via e ca ghe tante cmere, pudresum mia truvar n'acordo at buon vicinato?
LUDOVICO Insegnami lo parlare tuo che tanto mi stimola e sollazza, e io in cambio non smanierò per gli androni, dando così riposo alle tue donzelle… in vertà assai racchie!
ASTOLFO Par via ad rachie at dac ragiun, ma cusa vot mai ognuno a ga le su disgrasie: alura mi t’insegni a parlar in dialet e at daghi la me amicisia e ti in cambi at lasi star al me harem!
LUDOVICO In ver m’era già greve lo mio mirar di loro, lo pensier de lo dialetto mi soddisfa appieno, l’amicizia toa assai men m’ispira…. Quantunque ebben: patto sia! (Si stringono la mano) Ludovico Roccafiappa, conte di San Girolamo.
ASTOLFO Astolfo Stagnetti, manovale di Sant’Antonio. Sun sta furb… u cumprà la casa cun l’abitante…!
LUDOVICO In ver, con lo padrone.
FINE I ATTO
II ATTO
(Si riapre il sipario sulla stessa scena. Ludovico e Astolfo stanno giocando a carte)
ASTOLFO Mi e ti eam fat un pato: mi t’avria insegnà a parlar al dialet, e ti t’è imparà benisim…
LUDOVICO Quel l’è vera.
ASTOLFO E ti ta spaventavi mia la me famiglia.
LUDOVICO Giust.
ASTOLFO Invece sta matina ta ghè mulà na papina in sna ciapa ala Mafalda, cla girà mesura par ca cun le mudande in man, par far vedar la manada ca ta ghè lasà…Umenti am vegn ingusa!
LUDOVICO Ma cat, a l’era in docia, u vist stu bel panerone e sun mia sta bun da trategaram: ‘t capirè nofcent ani sensa andar fora at ca’, am meritarò an qual divesivo!
ASTOLFO Però, avria mai credì a tzè anca an po’ spiritus!
LUDOVICO Veramente mi sun tut a spirit!
ASTOLFO Già, e in tant però i’à tacà ancura cun la fola dal fantasma.
LUDOVICO Cusa vot ognun a ga i su guai, sat ghesi da saver quel ca m’è capità a mi…
ASTOLFO A sun chi, sat vo cunfidat: i’amic i ghè par quel.
LUDOVICO Ma si, forse posi fidam. Vedat nofcent ani fa, in si fundament da cla ca chi, a ghera al castel da Rocafiapa. Mi sera al padrun e anca dle tere chi inturan. Al me teritori a l’era sempar invas dai me vicin i Vergastorta…
ASTOLFO E alura?
LUDOVICO Seram sempar in guera ma i nostra fioi: la me Cecilia e al fiol dal Vergastorta, Ferdinando, i s’incuntrava da nascost.
ASTOLFO Cuma Giulieta e Romeo!
LUDOVICO Oh no, quei iè gni tant temp dopu!
ASTOLFO Ben alura parchè andaval mia ben al Vergastorta?
LUDOVICO Le nostre done iè sempar stade inteligenti fini e cun la vena artistica. Lur, i Vergastorta iera ignurant, dei boriosi guardiani di porci, pien da richese e altar; ma chisà parchè le nostre done le perdeva sempar la testa par lur…
ASTOLFO Quel sta mia preocupat ma l’è na roba strana ca sucet anca ai giuran nostar.
LUDOVICO Quant u savì dla tresca, u serà la putleta in dla tur e l’ho pu lasada andar fora.
ASTOLFO Puarina!
LUDOVICO Ma tal s’è seram talmente indrè in dal medioevo, seram sempar in guera.
ASTOLFO Par quel anca ades…
LUDOVICO Ben lur ià decis da scapar via insiem: Ferdinando l’ha rubà al tesor dla su famiglia e pu l’è gni chi par rapir la me Cecilia; ma mi io surpres e io imprigiunà i ni soteranei.
ASTOLFO Che bela storia am par da sentar la Bela e la Bestia.
LUDOVICO Cla not li è gni un tempuralun tant gros: un tornado. Ben al me castel l’è andà in brise e l’ha sutrà tut e tuti-
ASTOLFO Alura parchè ti set ancura n’anima in pena?
ASTOLFO U capì: e al tesor?
LUDOVICO Al resor l’è quel cam cundana a star chi: a glo da restituir a l’ultim erede di Vergastorta, sa voi andar in pace.
ASTOLFO Daml’a mi ac pensi mi a cunsegnargal: un du èl sta tesor?
(Ludovico annusa il vino)
ASTOLFO Che nasada di, varda cat ciapi la bala… e al tesor in du el?
LUDOVICO Su gnancura sa posi fidam da ti, parchè credam in dal medioevo saram indrè però seram mia cuiun dal tut!
ASTOLFO E se mi ghes da far che so an qual scavo un cantina…
LUDOVICO Fa quel cat vo la ca tua questa.
ASTOLFO Chi cerca trova no?!
LUDOVICO Mi credi che non trova, parchè al tesor di Vergastorta a l’ultim discendente al va.
(Entra la moglie di Astolfo)
CESIRA Cusa set dre far?
ASTOLFO Sun dre ca soghi a briscula.
CESIRA Da partì?
ASTOLFO Certo da parmi!
CESIRA Ma sa ghe du bicer da vin…
ASTOLFO Ma uno l’ea preparà par ti.
CESIRA Che gentile. (Fa l’atto di sedersi sulla sedia del fantasma)
ASTOLFO (Indicando l’altra sedia) Sentat chi clè libera.
CESIRA (Sedendosi in braccio al fantasma) Parchè questa chi ela mia libera?!
ASTOLFO Ma si, ma si.
(Cominciano a giocare a carte. Il fantasma cerca di accarezzare Cesira)
ASTOLFO Mia tant palpar belu.
CESIRA Cusa ghè ca go mia at palpar Astolfo?
ASTOLFO Ma le carte.
CESIRA Ma cusa ghè se anca palpi le carte a sughem mia a briscola coperta!
(Cesira prende il bicchiere e beve il vino)
CESIRA Che bel fresc, ghè dentar anca al gias!
ASTOLFO A credi ben, al ga dat una nasada! Sa chi. (Guarda nel bicchiere)
Vuria mia cal ghes al rafredur.
CESIRA Ma che fret ca m’è gni: go tut al cul a slà!
ASTOLFO Tal credi, cambia scragna.
CESIRA Ma cusa gh’inentra la scragna?!
ASTOLFO Senti Cesira, mi g’avria da far un lavoro in cantina: am racumandi ti sta mia vegnar szu a disturbam.
CESIRA Buti chesta. (Ma il fantasma gliene suggerisce un’altra col dito)
No buti questa chi, ma varda par cac sia an qualdun c’am sugeris che carta tirar…
ASTOLFO A ghè na vusina ca sugeris.
CESIRA Già, propria acsì. In cla ca chi sucet dle robe pran starne: stamatina la Mafaldala l’ era in la docia ……ben ghè rivà na papina in sal popò ca ‘ t sé mia da che part la rivavo….. la ciapà na paura …..
ASTOLFO Chi cla lì? La ga paura gnanca dal diaul.
(Entra Mafalda spiritata)
MAFALDA Chesto l’è proprio an mistero.Vot vedar? Ti tac credi mia al so, m’è restà na manada propria chi in sna ciapa.
(Fa l’atto di mostrare quanto detto).
ASTOLFO No fin par carià tent quaciada c’am vegn ingusa!
CESIRA Vilan! Mafalda fam vardar a mi
(S’appartano)
CESIRA Oh! Ma che brut!
ASTOLFO Tam disi gnit ad nof!
CESIRA Vulea dir :che brut segn.Ghe giust la furma dla man, varda ghe tuti sinc idi
ASTOLFO Sarà, na sfugasiun……al sarà foc sacar!
MAFALDA Par Dio , focsacar a furma ad man.
ASTOLFO Parchè no, al pol esar la mano sacra!
MAFALDA Par fortuna mi da cla ca chi speri da partar ala svelta. U rivist al siur Storta, e pu dna volta e una da cle sere chi al vegn a parlar da matrimoni e dla dote.
CESIRA Dabun? Che bel!
ASTOLFO Quala dota? Cun chi ciar ad luna ca ghè! Putost al salam ‘t’al dat?
MAFALDA Qual salam?
ASTOLFO Ma quel cla purtà via la sera cle gni chi!
MAFALDA Am ricori mia. Ma quand as vedem parlem d’atre robe!
ASTOLFO E’ certo! Parlarì ad puesia ! A l’è na persuna csì fine…
(Entra Padre Francesco)
FRATE Pace e bene a ognun ghe conviene.
MAFALDA Mamma che bel frà!
FRATE Mi sun Frà Francesco, benedico il letto e il desco.
ASTOLFO Ma d’indù vegnal chilù?
FRATE So da la comunale, drio al canale, fati pasi sento terive al me convento.
MAFALDA Ma el an cunvent gros? Acsì in tanti?
FRATE Semo na trentona, solo drento la cusina e a l’ora de disnar no te pol gnanca pasar!
CESIRA E cusa fe al cunvent?
FRATE Se lavora, se trampela, par riempire la budela. Se vive de carità, con polenta e bacalà.
(Astolfo prende un salame che fuoriesce dal cesto del Frate)
ASTOLFO E questo?
FRATE Al me lo ga dato che sera al padron de la porsilera.
MAFALDA Questi chi al ga tut al prufil dal me salam…
ASTOLFO Ma parchè parlat in rima?
FRATE No poso fare sensa devo far la penitensa. Gò da ciacolar in rima da la sera a la matina!
MAFALDA As vet cla disubidì ala regola e al ga da far la penitensa.
FRATE Te capido al me problema, no te se na mesa sema. (Il Frate vede la bottiglia sul tavolo e la mette nel cestino) Oh che bela bosetina, me la dalo na sciantina?
ASTOLFO (Riprendendosi la bottiglia) Che dritto Frà Francesco a s’le misa dentro al cesto!
FRATE (Rimettendola nel cesto) Ghemo sé poveri frati, sensa vin i se gà lasati.
ASTOLFO (Riprende la bottiglia) Caru al me frà a man dispiar ma at ve, at ve dar via al nas…
CESIRA Brut vilan, al ma scusa Frà Francesco, cal lì l’è un ateo. (Ritornando la bottiglia al frate) Brut… brut (Rivolta ad Astolfo). Al vegna, Frà Francesco, al vegna a benedir i let.
FRATE Vegno, vegno lesto lesto e benedigo anca el resto.
(Escono Cesira e il Frate)
(Entra la nonna)
NONNA I vist al me Pancrasio?
ASTOLFO Ariva chi l’a visto vè!
(Il Fantasma scappa terrorizato)
NONNA Pancrasiu in du vet? Vegni chi dam an basin!
(Astolfo la trattiene )
ASTOLFO Vegni chi nona.
NONNA Mi su mia al me Pancrasio tute le volte c’am vet al scapa.
MAFALDA Puarina la nona la capis pu gninte.
NONNA La puarina ca ta cunà, capisi pu’ gnint! E alura ti cat ghè sinquant’ani e gnanca an stras d’om cat pisa in dal grembial! Chi sa ghè una imbambida: quela at tzè ti!
MAFALDA Ma che gergo nona.
(Entra la nipotina)
TERESA Papà, papà, ghè ancura cla siura chi davanti ca pitura an quadar.
(Vanno tutti alla finestra, si sente bussare e Cesira rientra con una signora molto elegante)
CECILIA Buon giorno a tutti permettete che mi presenti: sono la signora Ceclia Fiappa.
ASTOLFO Piacere: Stagnetti Astolfo.
CECILIA Scusate l’intrusione sono una turista di passaggio e siccome sono pittrice a volte nel mio vagabondare per la campagna m’intrattengo a mirare le bellezze agresti e rurali del borgo.
ASTOLFO Ma cuma parla chilè?!
NONNA I Borghi? Oh l’è tant ch’iè andà a star via!
CECILIA Sentite i miei avi sono nativi di questi luoghi perciò, qualche tempo fa venni per curiosare…
MAFALDA Specificatamente i nativi di questa casa?
ASTOLFO Pu’ che i nativi i “mortivi”…
CECILIA Non so’ ma mi sento così attratta da codesta dimora che non mi sentirei di escluderlo. Ora io vorrei chiedervi un grande favore… pagando…
ASTOLFO Noi siamo gente di larghe vedute, può chiederci ciò che vuole… pagando…
CECILIA Mi piacerebbe soggiornare qui per qualche giorno, respirare questa atmosfera pregna di patos e sublimata da ciò: immortalare su tela, le sembianze di questo luogo ameno.
ASTOLFO Dipende (facendo segno del denaro con le dita) quanto vuole sublimare…
CECILIA (Cambiando discorso) Che splendida veliarda (rivolta alla nonna), potrei ambire di fare un ritratto a costei… pagando…
ASTOLFO Pagando quanto?
CECILIA La cifra la stabilirete voi in seguito. Siete d’accordo cara veliarda?
NONNA Prima ad tut sun mia la Belarda: e pu sa go da pusar par an quadar voi saver in du al va a finir.
CECILIA Sono una pittrice famosa , e il suo rittratto cara signora verrà esposto in una galleria di Firenze!
NONNA In na galeria? Ma chi vot ca la veda in na galeria? Ghè sempar scur in le galerie e pu la get in machina la ga sempr presia ad vegar fora, cla svarda gnanca inturn.
CESIRA Ma cuset capì nona!?
NONNA Va ben , però la varda che mi poisi mia nuda, in toples magari sì: ma nuda propria no.
TERESA Ma nona cusa disat!
ASTOLFO Ma cusa credat nona cla voia far. La nona desnuda!
CECILIA Ma no signora non si preoccupi è solo il suo viso che m’interessa
NONNA U semar savì d’esar bela ad facia, però in televisiun i dis sempar che nudo è bello!
ASTOLFO Mia in cal caso chi.
CESIRA Siura las senta. Bevla quel?
ASTOLFO Ghe quel in casa?
MAFALDA Da bear ghe gnint …..demac quel d’altar!
ASTOLFO Ac darema an toc da turun. Siura gradisla an toc ad turun?
CECILIA No gradirei una risposta.
CESIRA An mument….
(Cesira, Astolfo,Mafalda si mettono in cerhio a discutere)
ASTOLFO Va ben acetema : dies giuran anticuipà
CECILIA Grazie , esco a prendere il bagaglio poi le firmerò un assegno
CECILIA (Uscendo) Che atmosfera , che patos, questa casa mi porterà fortuna.
ASTOLFO Sperema ben! (Alzando gli occhi al cielo) E ti fa bel!
MAFALDA In du la sistemema?
CECILIA In la camera in funt al curidoio; quela scura in dua ac bati mai al sul.
TERESA Di du vegn senpar chi strani rumor?
(Mafalda e Cesira s’ abbraccino.Insieme….)
MAFALDA La camera dal fantasma!
CESIRA La camera dal fantasma!
NONNA Gu mia tant piaser , quela l’è la camera dal me Pancrasio
TERESA Cal sia Pancrasio quel al so mia, quel clè sicur l’è cal da de gran manade in sal cul! Né sia Mafalda?
(Rientra la signora con la valigia e il cavalletto da pittore)
ASTOLFO Venga signora le mostro la sua stanza
(Esce la signora con Astolfo seguiti dalla nonna e da Teresa. Si sente suonare il campanello. Cesira va ad aprire Entra il signor Storta)
ALFREDO Mafalda cara a sun chi.
CESIRA Al vedem clè chi!
ALFREDO Ecu al salam.
CESIRA Ah, quel cla purtà via claltra volta!
ALFREDO No, quel l’ò sa magnà, questo l’è n’altar.
CESIRA Ben al dagha chi cal meti in al frigo, prima cal cambia idea n,atra volta.
(Cesira esce)
MAFALDA Amami Alfredo!
ALFREDO Alfredo atd sicur, ghèe sempar na temperadura chi dentar, ca ‘tvè mia da mal ‘t sicur.
MAFALDA Che linguaggio Alfreduccio te lo dissi che devi svilupparti un brisnino. Non voglio sposare un bogianno.
ALFREDO Sun dre ca vaghi ale serali par istruim, pusè da cusì una vot. Insegnam ti sat vò!
MAFALDA Ti faccio da maestra?
ALFREDOSì dai m’è separ piset le maestre
MAFALDA Per cominciare parla in lingua
(Alfredo con la lingua di fuori)
ALFREDO Capisi mia cume
MAFALDA (Sorridendo) Buffone!
ALFREDO Ma ho capito!Vuoi che sparlacchi in itagliacano
MAFALDA Bravo!
ALFREDO Bene.Mafalda, io vorrei guardare la manata che ti hanno deposto sulla chiappa
MAFALDA Ma caro ….mi vargogno!
ALFREDO Eri così agitesta al telefono che mi hai icuriosesto
MAFALDA Ti mostrerò il mio corpo soltanto dopo il matrimonio
ALFREDO Allora dovressi comprarti a scatole chiuse
MAFALDA Sai io sono così romantica
ALFREDO Mia mamma è reumatica io solo i cirvicali
( Entrano Astolfo e la signora)
CECILIA Mi metto subito all’opera. (Alludendo al cavalletto che porta sotto il braccio)
ASTOLFO Io ho da fare in cantina.
(Esce: in quel momento gli occhi di Alfredo e di Cecilia s’incrociano “è un colpo di fulmine”. S’avvicinano porgendo la mano. Si presentano)
CECILIA Fiappa.
ALFREDO Storta.
CECILIA Piacere cosa fa di bello?
ALFREDO La sto guardando.
CECILIA No le intendevo chiedere cosa fa di bello nella vita.
ALFREDO Faccio il salame.
CECILIA Agrario?
ALFREDO No porcillario. E lei? Cos’à in mano?
CECILIA Oh, è un quadro che stò dipingendo!
ALFREDO Ho capito , fa la quadrista
CECILIA Che spiritoso! Faccio la pittrice.
ALFREDO Davvero? Gavrei due camarine da darci il bianco
CECILIA Non sono imbianchina , ma potrei dipingerle un affresco
ALFREDO Il fresco no grazie ,è già un bel brisnino che ho fatto mettere su l’aria concessionaria
CECILA Che simpatia! (Lo guarda rapita)
ALFREDO Posso aiutarla
CECILIA Vuole scortarmi fuori? Ben gentile, grazie!
ALFREDO Signora per quel fresco, podresse farlo nelle pursilaie: maiali rinfrescati, salami raddoppiati!
MAFALDA E mi?
ASTOLFO La t’è andada storta , cul al siur Storta!Ma na quasi laureada cume ti capisi mia cuma la pudes cuntentas d’an tavan dal genar!
MAFALDA Na quasi sitela cume mi las cuntetavo anca da an tavan cui besi pur d’andar via da cla ca chi!
(Esce indignata)
ASTOLFO Certo che cal Storta lì l’è an bel dur…..Stota …..Storta…Vergastorta…Vot vedar clè al pronipote di Vergastorta dabun, quel ca m’à numinà LudovicoRocafiappa… Certo che dur l’è dur urdinari , al né gurdiano da porci anca. L’è mei cam daga da far cul badi e al picun sa voi truar al tesor prim ca ma scapa dle man.
(Esce Astolfo, entra il fantasma)
LUDOVICO Che carina cla siura lì la sumiglia tuta a me fiola…La m’à fat una teneresa chisà forse sun mi ca sun dre dventar vec, siesentani iè mia pochi!
FINE II ATTO
III ATTO
(Cesira e Mafalda sedute a tavola sorseggiano il caffè)
MAFALDA Cesira ma cusel dre far Astolfo in cantina? Tuti iminut liberi cal ga as ritira sù e al turna sou sul par magnar u par putar su di sac ad roba!
CESIRA Al su mia l’à sera su la cantina cul luchet, al s’è mis la ciav al col e sla cava gnaca par far al bagno.
MAFALDA Cal sia gni mat?
CESIRA A post dal tut al ghè mai stà,l’à senpar dat an po’ i numar! però, ades l’esagera.
MAFALDA L’è l’aria da sta casa cla nos a tuti.
CESIRA Cambiem discurs clè mei.Cuma vale le robe cn l’Alfredo?
MAFALDA La và mal!Al dis cal vegn amuruse da mi emu stà fora dle ore a vardar la siura Cecilia a disegnar e atirar di sfundun da fnir pù.
CESIRA Mi su mia cus is gabia incumune chi du lì: le csì fine lu csì urdinari.
MAFALDA Epura i stà dle ure a parlar e a vardas in ioc.
(Entra Astolfo portando a fatica un grosso sacco)
ASTOLFO Che peso e pu che peso!
(Deposita a terra il pesante fardello)
CESIRA As pol saver cosa at fè in cantina?
ASTOLFO As pol saver cus t’iteressa?
MAFALDA M’interessa anca a mi, in fondo , questa l’è anca casa mia
ASTOLFO Tac vivi dentar, ma chi al padrun sun mi
MAFALDA Quan t’è finì da pagar al muto
CESIRA Fra sinquantani!
(Si sente parlottare. Entrano la signora Cecilia e Alfredo)
CECILIA Buona giornata a codesta bella compagnia!
ALFREDO Na bela cumpagnia ad rachie diria.
ALFREDO Alura cuma prusegual al lavoro,siura?
CECILIA Ancora poche rifiniture e la mia opera sarà ultimata
MAFALDA As pudria mia dar na sbirciadina?
CECILIA Vi mostrerò la mia opera dopo l’ultima pennellata, non prima.
MAFALDA Alura pres la và via :finita l’opera al musicista al part!
CECILIA Ha dimenticato che devo ritrarre la vegliarda?
MAFALDA La vegliarda l’è mai ferma la ga an scavasum ados cun cal po’ po’da sclerosi cla ritroa!
CECILIA Vedremo .Sapete , mi piace tanto stare qui. Da quando sono giunta dopo tanto vagabondare mi sembra d’essere finalmente, arrivata a casa mia!
CESIRA Mi invece da quant sun rivada in cla ca chi an senti pegiu che sa fos in sna trada!
ASTOLFO Esagerado ! Ancura an po’ e pu’ ad vedreè ca finirà tuti i nostar guai.
CECILIA Posso ambire di rivederla domani? (Alludendo ad Alfredo). Mi ritiro.
ALFREDO Ambisca pure !Gnente potresse trattenermi dal venirla a trovare, gnanche un epidemia di sopina nei maiali apen nasesti.
CECILIA Com’è gagliardo e maschio questo suo discorrere, nella mia fragilità non so resistere.
(Cecilia lo bacia e fuggendo…..)
CECILIA A domani Romeo….
ALFREDO Alfredo… Alfredo….am ciami! Su mia parchè la m ciama sempar Rumeo.
MAFALDA Parchè l’è mia an chilo….Ben vè Alfredo a che soc a sogat?
ALFREDO Sat ghesi ad saver cal so gnaca mi .Ritegni d’esar ancura al tu murus ma quant a vedi cla siura lì a perdi la testa senti an sbarsigulin ….insuma n’artrasione ..ma n’ atrasione fetale
CESIRA Cume fetale?
MAFALDA Fatale.. fatale al vol dir cl’ asan lì
ALFREDO Fatalè…fatale quante bale strata pu dna vocale
ASTOLFO Cat piasa la siura posi capiral ,ma mia iludat certo da piasac a le
ALFREDO Ti disat? Sa t fosi na dona cusa pensaresat da mi ?
ASTOLFO Pensaria cha tam fè schif
ALFREDO A ‘t se bel ti…
ASTOLFO Cesira ,sa chi dam na man a purtar fora cal sac chi.
CESIRA Che pes cusa ghet chi dentar dal fer?
ASTOLFO Andem .. andem!
(Escono col sacco)
MAFALDA Senti Alfredo, cusa sun par ti?
ALFREDO Ma la me murusa!
MAFALDA Elura parchè set senpar drè a lilè?
ALFREDO Tlè dit ti as vet clè n’atrasione fatale!
MAFALDA Alura t’ò da dir ca ta m’è stracà …Romeo. Sat pias la siura spusla at ghè la me benediswiun!
ALFREDO E ti credat che se mi ghes vi na qual speransa cun le… ‘t sì fine saria stà adre an a siteluna cume ti?
MAFALD Credam Alfredo , proac, lilè l’è puse famada ad mi ..fidat
ALFREDO Famada..?Disat ca pudria cunquistarla cun na qual ftina ad salam?
MAFALDA Par mi l’è una cas cuntenta mia dna qual fetina sul!
ALFREDO (Parlando fra sé e sé) Famada avria mai dit ….Vegni pu tardi.
MAFALDA Vegni quant at vo , però mai pu par mi.
ALFREDO Grasie … grasie cara, d’avem vert ioc!
MAFALDA Prego ………Romeo!
(Esce Alfredo, e Mafalda si siede sconsolata con la testa tra le mani. Entra Frate Francesco)
FRATE Pace e bene a tutti ghe conviene.
MAFALDA Oh Frate Francesco, l’è capità giust.
FRATE Consolar l’è de me competensa, un po’ de carità e un po’ de pasiensa.
MAFALDA L’è na vita ca faghi penitensa, a sun stufa. Am meriti mia an po’ d’amur anca mi?
FRATE Ma cara la me figliola, ti te ghè i’afeti costanti de sta casa ei so abitanti. E se volemo, a rate, te ghè anca l’amore del frate!
MAFALDA Ma no mi parlava d’amor d’an marì! Sun propria da butar via?
FRATE Non te disperar, che bisogn semper sperar: non ghè chel straso de un badilaso che nol gabia el so mangaso!
MAFALDA A sun contenta at ghè propria na bela carità cristiana…
FRATE Me scuso se t’ho tirà sta tegola, ma la verità l’è la nostra regola!
MAFALDA Ma ti set propria un frà, frà, frà? (Si avvicina) fet mia un’ecesiun par mi?
FRATE Per consolar na signorina son tre ani de ste rima, ma se gò de contentarte ti la penitensa la faso mi. Vago, vago al convento a guarir da sto spavento. Pace e bene… una docia te conviene!
(Rientrano Cesira e Astolfo)
CESIRA Cosa ghera in al sac?
ASTOLFO Tasi!
(Si sente un urlo)
MAFALDA Cusa sucet ades!?
(Entra la bambina trafelata)
TERESA Gnì prest la nona l’è cascda su dla cantina.
NONNA (Da fuori) Aiuto…. Aiuto!
(Escon tutti rientra il fantasma)
LUDOVICO Ma che rasa ad bus clà scavà lilù, in cantina al srà funt tri metar: na voragine! Par fortuna sera lì e u cipà la nona al volo, sinò la sa spacao l’os dal col!
(Rientrano tutti soreggiendo la nonna)
ASTOLFO Am s’era dismengà la porta dla cantina verta.
TERESA Nona cara cum stet?
MAFALDA Che spavent!
ASTOLFO Quel da rut? Al menisco, al femure, la spala al galun?
NONNA No….Cuiun ,ghet atar da scvar na galeria in cantina! Sa fos mia stà par al me Pancrasiu cal m’à ciapà al volo ma spacao l’os dal col!…Gnurant….!
CESIRA Sentat chi nona’ ades a ciami al dutur!
NONNA Ma cusa vot ciamar al dutur par mi ! Ciama la croce verde par lilù, a mi dam quel da bear putost!
MAFALDA Teresa và a tor an bicer d’aquo in al frigo.
NONNA Sì cara và a tor an bicer d’acqua par tu sia, a mi portam an lucot ad vin.
ASTOLFO Cusa favot nona in cantina?
NONNA M’era gni sé, e in nal frigo ghera sul dla rangata e dal tamarindo, e ami am pias sul la spremuta d’ua.
(Arriva Teresa con il vino)
NONNA L’è mia daquà né cara?Parchè l’acqua cun dentar al vin n’è gnac mal ,ma al vin dacquà al fa propria schif!
(La nonna beve tutto d’un sorso)
CESIRA Ma senti Astolfo, as pol saver parchè t’è scavà cla voragine lì in dal paviment dlà cantina?
ASTOLFO Cuasa vot m’era parì ca c fos n’ifiltrasiun d’acqua.
CESIRA L’ifiltrasiun ta glè ti in la sarvelo.Dopu fema i cunt…Andema a let nona.
(Escono tutti. Rimane solo Astolfo, e naturalmente il fantasma che nel frattempo è rimasto immobile ad osservare la scena)
ASTOLFO Grasie Ludovico ‘t sé stà ti né, a salvar la nona?
LUDOVICO Certo!..Ma cosa t’è gnì in ment da far chi lavori lì, par ca t’adia scavà na tumba egisia.
ASTOLFO Tal sé… vulea truar al tesor.
LUDOVICO Ma al tesor l’è mai sta suta le cantine.
ASTOLFO Parchè ml’et mai dit?!
LUDOVICO Ma parchè t’am m’lè mai ‘dmandà! Però che lauradur cat tzè! Set cusa dzeum nuantar in dal Medioevo: “gran lauradur, gran bestia”.
ASTOLFO Quel i la dis anca ades però mi vuria saver, ma induel stu tesor?
LUDOVICO Prest tal dirò, però gnanca na muneda la pol restag in man a uno ca sia mia l’ultim di Vergastorta!
ASTOLFO E se al Vergastorta al catem mia?
LUDOVICO In dle stele ghè scrit che entro al dumila la me penitensa la finirà; però ti at ghè da iutam.
ASTOLFO E mi cusa ac guadagni.
LUDOVICO La casa libera e la me benedisiun!
ASTOLFO L’è mia mal… la ca libera voi dir: an bel guadagn specialmente par al riscaldament!
(Entra Cecilia con il quadro)
CECILIA Ecco finito il dipinto della casa.
ASTOLFO Questa l’è mia la me casa… questo l’è an castel!
CECILIA Io così lo vedevo mentre stavo creando.
(Ludovico si avvicina al quadro)
LUDOVICO Ma questo l’è al me castel ad Rocafiapa.
(Il fantsma abbraccia Cecilia)
LUDOVICO Cara, cara, finalmente! M’al senteva cl’era na me neudina. Artista sensibile cume tute le nostre done Rocafiapa.
CECILIA Che freddo mi è venuto addosso.
Se permette le ragalo questo quadro lei è sempre stato così ospitale, e questo è l’unico posto dove sono stata veramente felice… ma domani devo partire.
LUDOVICO No, no cerca na scusa par tegnarla chi ancura an po’, ades ghema da catar al Vergastorta.
ASTOLFO (Annuendo) Ma la ga da fac al ritrat ala nona.
(Nel frattempo è entrato Alfredo col salame in mano)
CECILIA La veliarda ha perso ogni interesse per me.
ASTOLFO Su mi chi gh’interesa a le…
(Astolfo prende sotto braccio Alfredo e gli mette il salame in braccio)
ASTOLFO Questo è un soggetto che incontra il suo interesse?
CECILIA Oh Alfredo!
(Si abbracciano)
ALFREDO Oh Cecilia! Come puole una sgagiardina come lei piacergli un bogiano come me?!
CECILIA Forse è scritto.
(Cecilia e Alfredo escono allacciati)
ASTOLFO Quel lì l’è al Vergastorta ca t’aspetavi.
LUDOVICO Disat… è si… an dur e urdinari cume quel li a pol esar sul an Vergastorta! Pensar che la me neudina l’è csi fine.
ASTOLFO Però le l’ha dit che forse gh’è scrit.
LUDOVICO L’è scrit in dl’utima pagina da sta storia… dai dai va in giardin suta al salice e scava: lì ghè ‘l tesor!
ASTOLFO Ancura scavar, a gho le vesighe in sle man!
LUDOVICO Par l’ultima volta e dopu meti tut in dla valis e portal a chi ‘tzè ti!
ASTOLFO E ti dopu vet via?
LUDOVICO Par sempar!
ASTOLFO Però an po’ am dispias.
LUDOVICO Mi no, in dal dumila an cati mia.
(Escono e la scenda piomba nel buio; quando si riaccendono le luci in scena ci sono: la nonna, Teresa, Mafalda, Cesira e in un angolo Ludovico. Entra Cecilia seguita da Astolfo con le valige)
CECILIA Tanti saluti a tutti, e grazie.
(Entra Alfredo)
ALFREDO Buon giorno af saluti ogi partema in aereo par la luna di miele e dopu as maridem.
CECILIA No, prima convoliamo e poi voliamo.
MAFALDA L’am par giusta.
ASTOLFO Spetè… (Esce per tornare subito con una valigia che porge ad Alfredo)
ASTOLFO Questo l’è par lu: al nostar regal da nose!
ALFREDO Grasie, ma che pes, ghè dentar dal fer?
ASTOLFO (Piangendo) A ghè dal metal, quel si, ma ‘t vedrè che sorpresa!
(Escono Cecilia e Alfredo, menstre Astolfo seguita a piangere)
CESIRA Parchè sigat? Parchè chi du li iè partì?
ASTOLFO No parchè è partì la valis!
CESIRA Ma cusa ghera in dla valis?
ASTOLFO S’am vulì ben ste mia dmandarmal, mai!
LUDOVICO Adio Astolfo ti tzè coragius e generus cume un cavaliere antico, un’autentico Rocafiapa.
ASTOLFO A ormai pu che Rocca l’è Fiappa.
LUDOVICO Ma cosa?
ASTOLFO Ma la situasiun!
LUDOVICO Ben, ben mi a vaghi!
ASTOLFO Ma un du vet? Cun chi soghi mi a carte?
(Astolfo gli porge un bicchiere di vino)
ASTOLFO Vot nasaran an gusin prima at partar?
LUDOVICO No grasie. Vaghi da me muier: s’u nasà dal vin la s’acors subit.
ASTOLFO Parchè anca lasù le muier…
LUDUVICO Eh! Le schersa mia. Tuti i munt iè paes tute le muier iè listes!
(Ludovico esce di scena)
NONNA Savì a gho cume al presentiment ca vedarò pu’ al me Pancrasio.
MAFALDA Ben ela n’idea mia o ghè mia pu’ cal fret da prima in cla casa chi?
CESIRA A l’è vera, e pensar ca credeva c’am fos gni na scalmana!
TERESA Mamma senti, a ghè i’uslin ca canta.
(Tutti vanno alla finestra)
CESIRA L’è vera! Ghè anca tut al giardin fiurì: che bel!
MAFALDA Par ca sia turnà tut ala nurmalità.
(Astolfo prende il quadro dal tavolo e lo guarda)
ASTOLFO Andè fora a catar suquanti fiur da metar davanti a cal quadar chi.
TERESA Ben papà ma cusela questa?
ASTOLFO Questa cara, questa l’è la mama dla nostra casa!
FINE