Al stradèl dla fera

Stampa questo copione

Al stradèl dla fera

Al stradèl dla fera

Commedia in dialetto mantovano

Tre atti di

Franco Zaffanella

Gabbiana Merano Goito Castellucchio

2009

Personaggi:

Gino Vaccari – Agricoltore

Rina Peri – Moglie di Gino

Ermes Vaccari – Figlio di Gino e Rina

Cesare Caldini – Amico agricoltore

Tersila Panoni – Moglie di Cesare

Osvaldo Dall’acqua – Un altro amico

Mariella Danesi – Conoscente

Graziella Danesi – Sorella di Mariella

Le vicende dei nostri personaggi si intrecciano in una piccola borgata della campagna mantovana, dove per certi versi il tempo sembra essersi fermato. A turbare alcuni nostri protagonisti è la prevista asfaltatura di un piccolo stradello. Fra i vari pareri che si contrappongono, nascono e vivono insolite vicende che non mancheranno di sorprendere. 

PRIMO ATTO

Scena 1

Gino – Rina

Rina è seduta a guardare vecchie fotografie. Gino piuttosto arrabbiato perché continua a piovere.

GINO – (Vicino alla finestra guarda fuori) Oh a lasa mia le né.

RINA – Gino a sempar fni da piovar e ‘d vedrè cha finirà anca incö.

GINO – At di ben te, cun ‘l fen da binà a spöl fa gnint.

RINA – Ma cusa th’at preocupat, è sempar sta fat töt, cusa vöt andà a strulicà. Varda th’at ricordat che. (Mostrando una foto)

GINO – (Avvicinandosi) L’è sta quand a soma andà a Paduva.

RINA – Propria, l’è sta quand th’at sé cagà ados.

GINO – Ma valà! Ma cusa dit?

RINA – Se vè, th’at ricordat mia cha tè fat la strašada lunga ‘l curidoiu dl’albergu.

GINO – Ma lasa le! Te a a Paduva th’agh sé andada cun ‘n qualdun atar.

RINA – (Mettendosi le mani sulla bocca) Ma Diu . . . (Cambiando discorso) ve varda ch’iela chesta?

GINO – Ma mè sia Maria, i l’eva futugrafada in mesa ai su fiur.

RINA – L’è quela che mort ‘l ricovero né?

GINO – Ma quala morta, la gh’è ancor.

RINA – Ma valà, ma quanti ani gh’ala?

GINO – Ah ma ‘l su mia vè, la gavrà centvint an, me su fin stufà d’andà a catala, oh la völ mia mörar.

RINA – Ma parchè gh’ala da mörar püvreta.

GINO – Ma schersi. (Suona il campanello all’ingresso)

Scena 2

Rina – Gino – Osvaldo

Gino va ad aprire la porta

GINO – Ohh Osvaldo, ve dentar.

OSVALDO – Ciao.

RINA – Ciao Osvaldo

OSVALDO – A piov vè, föra a piov.

GINO – U vest cha piöv se po ‘t ghevi dre l’umbrèla th’at bagnavi mia.

OSVALDO – Però, però in ca piov mia.

RINA –  Alura la prosima volta Osvaldo sta in ca.

OSVALDO – No, me staghi mia in ca, dopu . . . gh’è me padar, l’è cativ me padar.

RINA – Ma dai sta mia di acse.

OSVALDO – Vè ades piov, ma pioverà anca dman.

GINO – Ma no anca dman!

OSVALDO – Se, anca ier.

GINO – Varda chu vest anca me che ier è piuvì.

OSVALDO – Vè ma cusa sèt dre fa Rina?

RINA – Su dre metar apost li futugrafii.

OSVALDO – Ahh, li futugrafii.                                                                                            1

RINA – Ognun a gh’ha li su manii, me gh’u li futugrafii, te ‘t gh’è la sfronša.                      

OSVALDO – E te Gino che manii gh’èt?

GINO – A gh’hu mia temp me caru par dli manii, quand ‘s gh’ha la tèra ‘s gh’ha mia urari, e gh’è ne sabat ne domenica.

OSVALDO – Ma sèt che Cesar la ša taià l’erba spagna e catada sö.

GINO – Se?

OSVALDO – Töta.

GINO – Vacca miseria, me cl’acqua che la ma ciavà ben.

RINA – At vedrè che l’erba spagna la scapa mia via.

GINO – Al so, ma l’è che dopu Cesar ‘l gnarà che a dim ch’al la bèla binada, par fa vedar cl’è püsè furb da me.

OSVALDO – Ah ma l’è vera! L’è sta püsè furb che te!

GINO – Eh brau dimal anca te.

RINA – Quand ‘l vegn cun su muier po,apriti cielo!

OSVALDO – No, tu det ch’as sverš mia ‘l temp, piov ancor.

GINO – Ma te mia capì, su dre parlà dla Tersila, la muier da Cesar.

OSVALDO – La Tersila, bèla dona la Tersila, atar che te Rina.

RINA – Ah ma ‘l so vè, figurat se me su püsè bela dla Tersila.

OSVALDO – Bisogna cha th’at pitüra ‘n po Pina s’at vö dventà bèla.

RINA – Ma se anca quela, comunque grasie dal sugeriment.

OSVALDO – Ma gnint, me su sempar prunt a iutà la gent,te Gino sa’t vö pos vegnar a dat na man a catà sö ‘l fen.

GINO – Se ma prema agh sares da sgal.

OSVALDO – Alura, incö no parchè piov, dman no parchè piov, pasadman no parchè piov . . GINO – Anca pasadman?

OSVALDO – Ehhh certo, e sabat inveci ariva ‘n tempural.

RINA – Ma come?

GINO – Ma alura a piov töta smana?

OSVALDO – Se vè töta smana, e Cesar la ša taià töt e mes al cuert.

GINO – Ma gh’èt bisogn da ricurdamal.

OSVALDO – Ma va cl’è vera. (Suona il campanello d’ingresso, Gino va ad aprire)

Scena 3

Gino Osvaldo Rina Cesare Tersila

GINO – Ohh, avanti.

CESARE – Che acqua ca vegn.

TERSILA – Buongiorno.

RINA – Buongiorno, buongiorno.

OSVALDO – Brau Cesar ch’at sé che, ‘t se ‘t pö digh anca te cha tè bèla sga.

RINA – L’è gni aposta.

CESARE – Se u sgà l’atar de.

OSVALDO – E’t vest.

GINO – Ma se Osvaldo u capì cla bèla sgà

TERSILA – E ier l’oma anca catada sö.

RINA – Ma valà.

TERSILA – Oh Rina sempar a tagh a li tu futugrafii. (Avvicinandosi)

RINA – Eh me ‘m pias.

TERSILA – Ah ma ‘l su. (Si siede vicino a Rina a guardare le foto mentre gli altri continuano  a parlare)

CESARE – Pensa Gino chu mia fat in temp a metar dentar l’ultim butulun cha sé mes a piovar.

OSVALDO – E’t vest che furb.

GINO – Te la tè andada ben, me bisogna cha spèta cha lasa le da piovar.                        2

                                                                                                                                              OSVALDO – Ma la va lunga ben prema ch’as ferma da piovar.

GINO – Vè Osvaldo ades basta né!

OSVALDO – Va be, però, però me ‘l su.

CESARE – Su mia sa tlu det amo, (Gino in modo spazientito fa un cenno affermativo con il capo) ma l’an pasà a gh’evi ‘n furmentun, ma ‘n furmentun ch’al sarà sta alt almen . . .  sie metar.

GINO – Varda second me tevi mes šo dli piopi.

OSVALDO – Ma no l’èra furmentun.

OSVALDO – E’cu parchè quand a pasavi par ‘l stradèl dla fera a gh’èra sempar na bèla ombra.

GINO – Scumeti che alura par daspicà li manali tè druvà la scala.

CESARE – No, par fortuna al de d’inco a gh’è li machini.

OSVALDO – Eh no, l’è comoda li machini, inveci bisognares fa cume na volta, atarchè. Me l’im pias mia li machini.

CESARE – A pruposit sèt chu tolt ‘n tratur nov.

GINO – Ma valà.

CESARE – Ve via cha th’al faghi vedar.

GINO – Ma se tant a su che cha faghi gninte.

CESARE – Ve via anca te Osvaldo.

OSVALDO – No, me vegni mia! (Mettendosi a braccia conserte e a muso duro) Me li machini l’im pias mia!

GINO – Ma dai lasa le, th’agh lè anca te na machina, gh’èt mia la bicicletta?

OSVALDO – Però, però quela la gh’ha i pedai, la gh’ha mia ‘l mutur,gh’u mia da metagh dentar la benzina, cambiagh l’oiu, pagà ‘l bol, l’asicurasiun e istà e inveran la part sempar ‘l prem culp.

CESARE – Ben ma par vedar a sucèd mia gninte.

OSVALDO – Va ben, sul parchè si amich né.

GINO – (Rivolto alla moglie) Nuatar andoma da Cesar.

RINA – Va ben. (Si salutano,rimangono Rina e Tersila intente a guardare le foto).

RINA – Varda Tersila che sevum in vacanza a Merano, l’è sta dal nuvantacinch.

TERSILA – Ohh ma anca me su stada a Merano, sevum a l’hotel Europa propria ch’al le in mèša la piasa, pensa centmela franch a testa dal novanta.

RINA – Ma anca me e Gino sevum le, ma nuatar oma spes cinquntamela franch, cuma èt fat a spendar atse tant cinch ani prema?

TERSILA – Ma nuatar i sa fat ‘n tratament speciale: masagi, sauna, fanghi.

RINA – Me da quel a fagh sensa, a vaghi in dla cavdagna quand a piov e ma svoltuli dentar, bèla fat i fanghi.

TERSILA – Ma valà.

RINA – Varda che quand a soma andà a Roma cun Don Giovanni.

TERSILA – Ah se ‘m ricordi, ach sevi anca me. A parte che a Roma ach su ša sta su mia quanti volti. Varda me pos serà i’och cha giri Roma cume la mè campagna.

RINA – Oh adritura.

TERSILA – Pensa che öna dli volta cha su stada a vedar ‘l Papa, al pasava a pè e ‘l salutava töti, ben quand ‘l ma vest, ‘l sé fermà.

RINA – Al sé fermà cun te?!

TERSILA – Ma se e ‘m fa: ”Ma l’è erla mia che anca l’an pasà?”. “Se” gh’hu rispost e lu: “Ma però la gh’eva n’atra petnadura?”. Propria atse ‘l ma det.

RINA – Varda chesta po, che ‘l Papa ‘l parla cun te e in dialet mantuan.

TERSILA – Ma varda che ‘l Papa chun töti cli lingui ch’al sa, figurat sal cunos mia ‘l dialet mantuan.                                                                                                                          3

RINA – Ma dai, varda cla fotu che quand cun Gino a la fera dli Grazi la fat centru al tirasegn.

TERSILA – Ma anca ‘l mè Cesar, pensa cla fat centru dies volti a fila, a gh’era fin töta la gent inturan ch’igh piciava li man. Vè ma a pruposit a dli Grazi, ma sèt che forsi i sfalta ‘l stradèl dla fera.

RINA – Al stradèl? Sperom da no.                                                                                             

TERSILA – Ma parchè, ma na volta ch’is decid a fa quèl, chi la faga no, chi sfalta sta benedeta strada, cha sares anca ura.

RINA – Me cla strada le lu sempar vesta acse e acse la duvres restà, ‘l gh’ha rašun ‘l mè om. (Entra il figlio Ermes).

Scena 4

Rina Tersila Ermes a seguire Graziella e Mirella

ERMES – A lasa le da piovar vè. (Si salutano) Ma induv’èl andà ‘l püpà cun Cesar e Osvaldo?

RINA – L’è andà a vedar ‘l tratur nov da Cesar.

ERMES – Ah se, ‘s ved quei cha gh’ha i bèsi, ah Tersila?

TERSILA – Ma caru parchè nuatar la campagna l’as da tanta da cla roba cha gh’ha stom mia adre a catala sö.

ERMES – Ma pensa te. (Suonano il campanello d’ingresso) Gh’ha scumeti ch’iè li do magnuni.

RINA – At sicur. (Ermes va ad aprire ed entrano le due sorelle)

ERMES – Buongiorno. (Entrano sorridenti e salutano)

GRAZIELLA – Th’oma vest vegnar dentar e alura om pensà da vegnat a catà. (Ride seguita dalla sorella)

TERSILA (Alzandosi) Vè me a vaghi.

MIRELLA – Ma induva vèt? Propria ades cha soma gni nuatri.

TERSILA – Propria ades cha si gni vuatri. (Esce salutando tutti)

ERMES – Va ben ades me gh’hu d’andà dad la parchè . . . (Interrotto)

GRAZIELLA – Ma no Ermes speta, a soma gnidi a catat, sta mia andà via no (Avvicinandosi) Ermes tal sé né . . .

ERMES – Cusa gontia da savì?

GRAZIELLA – Che nuatri a gh’oma na certa simpatia par te.

RINA – Ma pensa a sera acort nisun.

GRAZIELLA – Soma gnidi anca a sentar induva ‘t vè in vacanza st’ista.

ERMES – A su gnanca cusa faghi dman figurat sa su induva a vaghi in vacanza.

MIRELLA – No parchè nuatri vulevum andà in sal Garda, però spetavum a prenutà, par vedar induva t’andavi te. (Ride seguita dalla sorella).

ERMES – Verament a vures mia cha sucedes cume l’an pasà.

MIRELLA – Ma parchè, l’è stada na gran bèla vacanza ne Grasiela.

GRAZIELLA – L’è vera a som pran divertidi,

EMES – Vuatri ‘v sarì divertidi, töt ‘l de a curum adre.

GRAZIELLA – E töti li seri in riva ‘l lag andavum a magnà ‘l gelato

MIRELLA – Se, fragola e pana. . .

GRAZIELLA – . . . Pana e fragola, e nuatri vulevum sempar dat la fragolina e te a tl’è mai vulida.

ERMES – As sa mai cl’am restes in sal stomach.

MIRELLA – Ma Grasiela sentat mia ‘n prufom?

GRAZIELLA – Se, ma che pruföm èl chestu?

PINA – Gh’hu sö dal pucin dad la, quel l’è.

GRAZIELLA – Ah èchu.                                                                                                                4

ERMES – Alura ‘v vegn in ment gnint?

GRAZIELLA – Se, Mirèla andoma subit a metar sö ‘n bèl brasato.

MIRELLA – Se andoma, te Ermes scusa s’andoma via subit, ma sta mia preocupat cha gnaroma ancor a catat.

ERMES – Ah ma ‘m preoccupi mia vè.

GRAZIELLA – Alura andom, ciau. (Escono frettolosamente salutando)

ERMES – Ma varda se cli do sgargnapuli le apena a rivi in ca li mè bèla dadre dal cul.

RINA – Se ma pos mia töti de metar sö dli pugnati par fagh sentar i pruföm dla cusina.

ERMES – Al sö ma l’è l’unic modo par fali andà via, mia par gninte i ia ciama li magnuni.

RINA –            Valà cli taca stufà ben.

ERMES – Sta mia dimal a me. (Ed entra nella cucina).

PINA – Varda s’as pöl, l’is posta le föra e cume Ermes ‘l vegn in ca li bör subit anca lori.Ma varda che ‘l mè piculin, l’era mia tant cha stavum che, quanti ani chè pasà, a vardà li fotu dna volta l’è bèl ma dopu ‘m vegn na roba in dal stomach. (Rientrano le due sorelle)

Scena 5

Rina Graziella Mirella

GRAZIELLA – Rina scusa, ma vulevum dmandat  se te in dal pücin th’agh meti anca i fasöi?

RINA – Certu ch’agh meti i fasöi.

MIRELLA – E’t vest ‘t levi det me.

RINA – E pü agh meti anca li brogni.

GRAZIELLA – MIRELLA – Li brogni!?

RINA – Se li brogni, prova a metagli ‘t sentirè che savur.

GRAZIELLA – Andom Mirèla, andom subit a pruvà.

MIRELLA – Se, se andom. (Le due escono frettolosamente salutando)

RINA – Andè andè a pruvà, che cuma i sentì ‘l savur a si bèla ‘l cèsu. (Rina rimane a guardare le foto, poi entrano Gino e Osvaldo parlottando).

Scena 6

Rina Gino Osvaldo

GINO – Vè Rina ma li magnuni èli gnidi ancor che?

RINA – Ma se, la solita fola.

OSVALDO – Me cli do le l’im pias mia,no, vè sèt ch’igh pias? Al so me, lori agh pias Ermes.

GINO – Ah ma che scoperti, a vöt chal sapioma mia. U ia tegnom u ia cupum.

OSVALDO – Vè sèt cusa fom?

GINO – Cosa?

OSVALDO – Ia cupom e li stroma in dl’ort.

GINO – Ma dai,varda ades l’impurtant l’è ch’abia lasa le da piovar.

OSVALDO – Eh no, che urè ades?

RINA – Li siè l’è.

OSVALDO – Alura a li sèt comincia a piovar.

GINO – Ma dai Osvaldo lasa le che dopu piov dabun e quand ‘t vè a ca dopu a gh’è ‘l stradèl pien da poci.

OSVALDO – Ma me ‘m pias li poci, parchè dopu agh vaghi dentar cun la bicicletta, vrooomm dentar in chesta,vrooomm dentar in cl’atra.

GINO – E cla volta cha th’agh sé burs dentar cun ‘l cul.

OSVALDO – Però, però l’è sta bèl.

RINA – Vè ma sét che la Tersila la ma det che ‘l stradèl dla fera i la sfalta.

GINO – Cus’èl! Agh mancares atar! Che ades i sfalta ‘l stradèl dla fera!

OSVALDO – Eh no vè! Al stradèl dla fera i la sfalta mia, ‘l stradèl ìl resta acse né Gino?   5

Gino – Certu ch’al gh’ha da restà acse.

OSVALDO – Se, sinò me a vaghi dal sindach vè, me su bun d’andagh.

GINO – Se ma ades èl mia mei ch’at vaga a ca intant cha piov mia.

OSVALDO – Eh no, da che ‘n po ricomincia a piovar e me a alura a vaghi a ca e ciapi l’acqua.

RINA – Ma brau, dopu tla da tu padar s’at vè a ca töt moi.

OSVALDO – Lasa sta me padar vè. (Avvicinandosi a Rina, mentre Gino si siede a guardare le foto).

OSVALDO – E’t sistemà li foto Rina?

RINA – Pian pianin.

OSVALDO – Ma ch’ièl chal le?                                                                                                  

RINA – Come chi l’è ma vedat mia cl’è Gino.

OSVALDO – Al Gino? Ma atse vec lè?

GINO –  Cha ta cunà Osvaldo.

OSVALDO – Pos sentam?

RINA – Ma sentat, sentat pör.

OSVALDO – No parchè me a dmandi, mia cume Gino che lu ‘l sé sentà sensa di gnint.

GINO – Ma su in ca mia ca ta cunà!

OSVALDO – Alura cusa völ di, me cha sia föra o in ca mia, me dmandi sempar sa pos sentam.

GINO – Anca in ca tua?

OSVALDO – Se anca in ca mia, a mè padar a gh’ha dmandi:”Püpà pos sentam?”.

RINA – E lu cusa ‘t rispondal?

OSVALDO – Am rispod da no.

GINO – Come no. (Osvaldo si incupisce e con voce commossa)

OSVALDO – Parchè . . . mè padar ‘l völ mia ca magna cun lu . . . (Piange)

RINA – Ma dai Osvaldo sta mia fa ‘t se.

GINO – Sarà parchè te ‘l sa ch’at pias ‘l pan e alura ‘l gh’ha paura cha tha gh’hal magna töt te.

OSVALDO – Ah se. (Con queste parole Osvaldo si riprende dal momento di sconforto,illudendosi che la causa del diniego del padre sia quella detta da Gino).

RINA – Ma se sarà par quel.

OSVALDO – Vè ma ‘m par ch’abia cumincià a piovar, alura a vaghi. (Alzandosi) Ciau.

RINA – Ciau Osvaldo e fa la svelta andà a ca.

GINO – Ciau. (Osvaldo esce frettolosamente). Varda s’al gh’ha d’andà a ciapà töta cl’acqua le.

RINA – Puvret, ‘l gh’ha anca su padar ch’al la pöl mia vedar. (Rientra Osvaldo)

Scena 7

Rina Gino Osvaldo a seguire Ermes

OSVALDO – Vè Gino a gh’èt mia n’umbrèla da prestam?

GINO – N’umbrèla?

OSVALDO – Eh ma piov.

GINO – Ma sat vulevi ciapà l’acqua.

OSVALDO – Se ma sinò dopu me padar ‘m dis sö.

RINA – (Alzandosi) Vaghi a tötla valà.

GINO – Ma sa tha m’ascultavi t’andavi a ca prema ca pioveva mia.

OSVALDO – Ehhh . . . (Rientra Rina con l’ombrello).

RINA – To Osvaldo e sta atenti da mia cascà.

OSVALDO – No, me  caschi mia, grasie ciau. (Esce e dalla porta interna nel frattempo entra Ermes).                                                                                                                       6

ERMES – A völ mia lasa le da piovar.

GINO – Ah ma piov anca dman.                                                                                     

ERMES – Anca dman, èt ascultà li previsun?

RINA – Ma quali previsun, l’è quel cha det Osvaldo a tu padar.

ERMES – E te scultat quel ch’at dis Osvaldo? (Avvicinandosi alla finestra)

GINO – Al sa sbaglia mai.

ERMES – Ben, cusa fal Osvaldo l’è föra.

GINO – Come cusa fal? E’l ancor le? (Si avvicina anche lui alla finestra). Ah, agh la cava mia a versar l’umbrèla., pian cha vaghi a versagla me valà sinò sta le fin dmatina. (Ed esce).

ERMES – Mama varda che dad la ‘t gh’è amo sö la pügnata.

RINA – Ma Diu la pügnata, agh levi pö in dla ment. (Rina si affretta per andare in cucina mentre Ermes si avvicina alla tavola per guardare le foto. Poi rientra Gino).

GINO – Ermes prova a vegnar a vedar cuma a sfa a versar sta umbrèla cha su mia bun gnanca me.

ERMES – Vacca miseria, agh vurà mia n’ingegnier. (Ed esce anche lui, subito dopo rientra Rina e si accorge che sono tutti usciti. Sui avvicina alla finestra per guardare dove sono).

Scena 8

Rina a seguire Ermes Gino Osvaldo

RINA – Ma cusa fai töt tri taga l’umbrèla, ades a vagh a vedar me. (Ed esce, poco dopo rientra insieme a Ermes e Gino).

RINA – Varda se in tri a sevu mia bun da versar n’umbrèla.

ERMES – Nuatar par li tecnologii som mia tant purtà.

RINA – Oh tecnologii, gh’era sul da schisà ‘n butun.

GINO – Atseta ades Osvaldo ‘l va a ca sensa bagnas.

RINA – Valà cl’è ‘n bèl tribuleri. (Rientra Osvaldo con l’ombrello in mano).

OSVALDO – Vè Gino.

GINO Cusa gh’èt ades Osvaldo?

OSVALDO – L’umbrèla la vöi mia. (Tutti contrariati)

RINA – Come no.

GINO – Dopu töt ‘l tribulà com fat par versla te ‘t la vö pö.

OSVALDO – Parchè la bicicletta la gh’ha ‘l manubrio con do manopuli.

GINO – Bèla scuperta.

OSVALDO – Sa gh’u da tegnar li man in sal manubriu cuma faghi a tegnar l’umbrèla.

GINO – Ma insoma, cun la destra ‘t tegni na man in sal manubrio e cun la sinistra ‘t tegni l’umbrèla, agh völ mia n’equilibrista.

OSVALDO – Ahh (Si appresta ad uscire, ma ritorna sui suoi passi) Cè Gino ma qual’èla la destra?

GINO – Quela che ades ‘t gh’è in man l’umbrèla.

OSVALDO – Ah questa, no ma l’è trop dificil, sa gh’è do manopuli in sal manubrio, völ di ch’agh völ do man, to. (Ridandogli l’ombrello). Vè ve a dam ‘n cöch che atseta a ciapi na bel’onda.

GINO – Anca ‘n cöch ades.

OSVALDO – Se ma gni töti.

ERMES – In tri ades a gnom.

RINA – Andom valà che atseta ‘l va via.

ERMES – Varda agh dagh ‘n cöch ch’al riva a ca sensa pedalà. (Tutti escono).

                                                                                                                                 7

FINE PRIMO ATTO

* * *

SECONDO ATTO

Scena 1

Rina a seguire Osvaldo e poi Gino

RINA – (Intenta nel cercare di prendere una mosca con la paletta) Ma varda, ‘s gh’ha mai pace cun cli moschi che. (Suona il campanello d’ingresso Rina va ad aprire ad Osvaldo).  Oh Osvaldo, ve dentar a la svelta sino s’inpien da moschi.

OSVALDO – Li moschi in ca mia li vegn mia dentar,me gh’hu gnanca na mosca.

RINA – Oh ades Cuma fèt a vigh in ca gnanch na mosca.

OSVALDO – Ma sèt cusa u fat?

RINA - Tarè mes so li šanšarieri, ma queli agh iu anca me, però quand ‘t versi la porta na qualdona la vegn sempar dentar.

OSVALDO – Eh no, me u mes ‘l ventiladur davanti la porta, acseta quand ‘s vers la porta se na qual mosca la völ vegnar dentar, la gla cava mia, parchè la gh’ha ‘l vent a cuntra.

RINA – Ma pensa te cusa ‘t sé andà a strulicà. (Entra Gino)

GINO – Ohh Osvaldo s’at sé ša che. (Rina esce)

RINA – L’è sempar puntuale Osvaldo quand ‘l gh’ha da vegnas a catas.

OSVALDO – Eh l’è vera.

GINO – L’è mia sta tant puntuale ier cha gh’evi ‘d bisogn par catà sö ‘l fen.

OSVALDO – Vè, varda che me, su gni a sercat.

GINO – Ma induva sèt gni a sercam? A Sanbariol?

OSVALDO – No su gni propria in di tu camp.

GINO – Am sa cha t’abia sbaglià camp.

OSVALDO – Ma no . . .  quand’èl sta?

GINO – Ma ier, a tlevi anca det.

OSVALDO – Ah ier,varda th’al giuri, sevi dre vegnar e mè gni sö che in sal fianch sinistar . .

GINO – (Interrompendolo) Chal le l’è chal destar.

OSVALDO – Ah, alura dad sa, mè  gni sö ‘n dulur, gnint su duvi turnà indre, sevi gnanca bun da piegà la schena.

GINO – Valà valà, ta mè ciavà ben, ades comunque ‘l fen agh lu anca me sota la barchesa, ades pöl piovar fin quand völ.

OSVALDO – Eh no, ades fin a la fera dli Grasi piov pö.

GINO – Ma brau, ades cha püdres piovar a piov mia, ma cusa gh’èt le in bisaca?

OSVALDO – In bisaca, ma gh’hu di giarun e pü varda, cusa gh’hu (Estraendo dall’altra tasca una fionda) u fat la sfronša növa.

GINO – N’atra sfronša.

OSVALDO – Ma questa  la fa da chi tir, cha ciapi la campana dal ciešulin..

GINO – Sta atenti però quand ‘t la drovi.

OSVALDO – Mai sucès gnint vè. Mai. (Suona il campanello d’ingresso Gino va ad aprire a Cesare. Appena Osvaldo vede Cesare rimette velocemente la fionda in tasca).

Scena 2

Gino Osvaldo Cesare

GINO – Ciau Cesar.

CESARE – Ciao, ohh varda propria te sercavi Osvaldo.

OSVALDO – Me?

CESARE – Se, varda che l’è ša la terza volta cha th’am rumpi li lampadini davanti a ca.

OSVALDO – No, me su mia sta, me rumpi sul queli dal Cumun.                                            8

CESARE – No, ‘t sé sta te, me muier stavolta la tha vest scapà.

OSVALDO – Me scapi? No, me la gent la vardi in facia, me gh’hu mia vergogna.

CESARE – Oh ‘s ved.

OSVALDO – Me scapi mai, né Gino?                                                                                       

GINO – Ma Diu ogni tant, l’ultima volta cha tu vest me scapà l’è sta quand ta mè purtà via ‘n mes bisulan.

OSVALDO – Se ma l’è stada la Rina da dim da ton sö na feta.

GINO – Se ma la teva det na feta.

OSVALDO – Se na feta . . .  grosa.

CESARE – Comunque varda sat lasi mia le a vagh da tu padar a digal.

OSVALDO – No, no, sta mia digal a mè padar.

GINO – Ohh fin par carità lasa sta su padar.

CESARE – Ma valà, prova vardà sempar cun di giarun in dli bisachi.

OSVALDO – E alura te quand ‘d d’acqui in di camp ‘t gh’è sempar ‘l get cha bagna ‘l stradèl dla fera.

CESARE – Ben alura cusa gh’è, a pasa quasi mai nisun.

OSVALDO – Me pasi, l’atar de u mia vest che gh’era ‘l getun c’andava e ‘m su bagnà da cap e pe.

GINO – Oh Osvaldo ma som d’istà e pü te l’acqua l’at pias.

OSVALDO – Me ‘m pias l’acqua cha vegn šo dal ciel, quela l’è benedetta, l’acqua di fos inveci l’è maledetta.

CESARE – Parchè cusa gh’ala l’acqua di fos?

OSVALDO – Parchè vuatar, vuatar du, l’acqua l’avelenè cun töti cli robi cha butè in di camp.

CESARE – Ma par forsa sinò vegn mia la roba.

OSVALDO – Però, però na volta is contentava, ades vuatar vulì sempar da po, si mai cuntent, che sa ghesu da püdi sumnaresu ‘l furmentun anca in camara da lèt. (Entra Rina)

Scena 3

Osvaldo Cesare Gino Rina

RINA – Ohh ma cuma ‘t sé agità Osvaldo, cusa gh’èt?

OSVALDO – Al su me, Rina, ‘l su me cusa gh’o.

RINA – A gh’hu mia na ponga in curt cha gla cavi mia a ciapala, u ša pruvà da töt, ‘l fat a l’è cl’am magna l’impastà dli galini.

OSVALDO – Ma Rina lasum fa a me alura.

CESARE – Se lasa fa a lu.

OSVALDO – Certo, varda (Estraendo la fionda) cun chesta te sta sicura che me a tla ciapi.

RINA – Ma valà.

OSVALDO – Ma varda cha gh’hu na mira, te sta tranquilla ‘t vedrè. (Ed esce per andare nel cortile) Am posti dadre dla fasinèra, magh völ mia tant a ciapala.

GINO – Ciapa ben la mira.

CESARE – A rumpar li lampadini, quel se ‘l gh’ha na bèla mira.

RINA – Parchè th’al rot a dli lampadini.

CESARE – Ohh, e l’è mia la prema volta, ma la prosima agh porti via la sfronša.

RINA – Quel se, dventa mat.

GINO – No parchè l’è mia mat asè.

RINA – Gino . . . (Suonano il campanello all’ingresso e Rina va ad aprire a Tersila).

ciau Tersila.

Scena 4

Gino Rina Cesare Tersila

                                                                                                                                             9

TERSILA – Ciau, l’èt catà?                                                                                                                          CESARE – Se lu catà e ‘l dis che lu l’è mia sta.

TERSILA – Oh, l’è mia sta, clu vest me scapà lunga ‘l stradèl dla fera.

CESARE – Quand po i la sfaltarà ‘l scaparà via püsè fort.

GINO – Ma va si gh’ha da sfaltà chal stradèl le

RINA – L’è atse bèla la strada bianca atse cuma l’è.

TERSILA – Cherasa piena ‘d büsi cha su mia.

CESARE – At vegn la bala andà in sla ca strada le.

GINO – Bastares che li büsi i gnes a stupali.

CESARE – Sensa cuntà töta cla polvar cha magnom e cha spurca töti li machini.

GINO – Ma la polvar la mai fat mal a nisun, e forsi ‘l gh’ha rašun Osvaldo, quel cha bütom nuatar in di camp, quel ‘l fa mal.

CESARE – Ma valà, na volta che ‘l Cumun ‘l fa na roba bèla te l’at va mia ben.

GINO – Na roba bèla!? Quacià par sempar cun vint fenach ‘d catram ‘n stradèl antich atse. Ma fam ‘l piašer!

RINA – Se ma l’è inötil cha sa scaldoma, che tant cha vaga ben u no ‘l Cumun ‘l fa quel ch’agh na voia.

TERSILA – L’ vera, andom dai Cesar.

CESARE – Se andom cha gh’om anca da fa la quarta sgada.

GINO – La quarta?

TERSILA – Se forsi stan a gla cavoma anca a fa la quinta.

Scena 5

Gino Rina Osvaldo  Tersila Osvaldo

RINA – Oh ades la quinta sgada. (Entra Osvaldo con le mani dietro la schiena e la testa abbassata). Osvaldo alura èt ciapà la ponga?

OSVALDO – Ma tasi a glevi giöst sota mira, ma propria quand a gh’hu tirà sé mia mes in mèša cla galina che. (Facendola vedere).

GINO – Ma varda

RINA – Ma mèt cupà la galina! Cla püsè bèla anca. (Prendendola in mano)

CESARE – I vest, l’è sul bun da cumbinà di guai.

TERSILA –  Te l’è mèi cha th’at faga pö vedar cun la sfronša visin  a ca nostra.

OSVALDO – Ma l’è mia culpa mia (Riprendendo la gallina in mano), la galina la sé muvida e ‘l giarun ‘l gh’è andà giöst in dla testa.

GINO – Ben dai stom mia fa na tragedia.

OSVALDO – Apunto, a vaghi ciau. ( Sta per uscire con la gallina in mano).

RINA – Ben induva vèt?

OSVALDO – A ca vaghi.

TERSILA – Ma che furb

RINA – Cun la nostra galina?

OSVALDO – Eh certo, la meti sö ‘t seta gh’hu ‘l brodo par dumenica. (Esclamazioni dei presenti).

GINO – Ma va che galèl vè.

OSVALDO – E’l ‘n galel? (Guardandola) Ma no l’è na galina.

RINA – Se ma l’è nostra.

OSVALDO – Però, però lu ciapada me.

RINA – Chesta l’è bèla ta mè masà la galina e pü th’am la porti via.

GINO – Ma lasal andà valà.

RINA – Ma come?

GINO – Ma se lasa ch’al la töga sö.

OSVALDO – (Uscendo frettolosamente) Ciau, ‘s vedom.                                                       10

RINA – Ma va spöl na roba acse.

CESARE – Te Gino tlu bèla det, ‘t sé trop bun, me l’avres bèla invià d’an pès.

TERSILA – Se parchè vedat ch’an na prufeta.

GINO – Se, ‘l su, ma bisogna anca cunsiderà cuma l’è.                                                        

RINA – Va che ch’al le l’è püsè furb da töti nuatar.

CESARE – Ben, ades andom dabun Tersila a gh’om anca da parcias par vendümà.

GINO – Vendümà? Ma sa soma par la fera dli Grasi, te sèt bèla prunt par vendümà?

CESARE – Me se, gh’u l’uva ša madüra, prunta ‘t catà sö.

TERSILA – A gh’è šo da chi grap che dal peso i spaca töti i pai dla vida.

RINA – Ma vuatar cun na fortuna acse duvresu šugà ‘l lot.

TERSILA – Ma l’om ša fat, ma ‘t tl’ontia mai cuntà?

RINA – Me no.

TERSILA – Varda l’an pasà om fat cinquina par tre smani a fila! Dopu i sa telefunà da Roma quei dal lot e i sa det: “Ades basta né! Ades basta parchè sinò restom sensa bèsi!”.

GINO – Ma che cul.

CESARE – Brau, i sa det anca cha gh’om dal cul. andoma valà, ciau. (Tutti si salutano e Cesare e Tersila escono).

GINO – I ia spara talmente grosi  ch’igh cred gnanca lor. Va se ades i va a vendümà.

RINA – Ma valà, ma stom gnanca scultai, pütost, la galina cha sa purtà via Osvaldo, quel agh dit gnint.

GINO – Tlu ša det, Osvaldo ‘s pöl anca capil.

RINA – Se ma in curt la ponga la gh’è ancor, però gh’è na galina in men, va che afari ch’om fat. (Suonano il campanello d’ingresso, Rina va ad aprire a Graziella e Mirella).

Scena 6

Rina Gino Graziella Mariella a seguire Ermes

RINA – Ohh a gh’è li signorine Danesi. (Entrano chiedendo permesso e salutando).

MIRELLA – A gh’è Ermes?

GINO – No Ermes l’è gnamo gni in ca.

GRAZIELLA – Tlevi det me chal gh’era mia.

MIRELLA – Ma visto cha soma che pudoma spetal?

RINA – Ma se sentev pöri. (Le due donne si siedono mentre Rina dice al marito sottovoce)

Vaghi a metar sö la pügnata. (Saluta ed esce).

GINO – Am par da vi sentì ch’andè sta via, èl vera?

GRAZIELLA – Ma no, nuatar som sempar stadi a li Crušeti e dad che ‘s muvoma mia.

MIRELLA – E pu dopu vedom pö Ermes.

GINO – Ah ma certu.

GRAZIELLA – Pensà che Ermes ‘l gh’ha mia la murusa e nuatar soma liberi.

GINO – Ades ‘n na turà mia do in ‘n culp.

GRAZIELLA – Ma in dla vita ‘s sa mai. (Entra Ermes e le due donne si alzano immediatamente andandogli incontro).

ERMES – Buongiorno, ah ma incö a mi anticipà.

MIRELLA – Se parchè gh’om da fat ‘n regal.

ERMES – An regal, scusè n’atim. (Si allontana da Mirella e Graziella e si avvicina al padre perchè si assicuri che la madre abbia messo su la pentola).

GINO – Ades vagh a vedar. (Esce salutando).

GRAZIELLA – E’cu questo l’è ‘l regal. (Allungandogli un pacchettino).

ERMES – Grasie, ma cusa vè saltà in ment?

MIRELLA – Veršal, veršal. (Ermes inizia ad aprire il pacchetto).

ERMES – Ma su curius da vedar che regal mi fat. (Trova una chiave) Na ciav, ma da fa?

GRAZIELLA – Ma l’è la ciav ‘d ca nostra.

ERMES – Ad ca vostra, ma capesi mia.                                                                              11

MIRELLA – Parchè atseta quand ‘t vöo vegnar a catas la porta l’è sempar verta.

ERMES – Ach credi ben, gh’hu la ciav, ma valà la vöi mia. (Cercando di ridargliela).

GRAZIELLA – Non, no, l’è ‘n regal, vuloma ch’at la tegna.

MIRELLA – A thl’oma regalada a posta.

ERMES – Ma insoma a pos vegnar a catav anca sensa la ciav.                                          

GRAZIELLA – No, cun la ciav, atseta te ‘t pö vegnar in qualsiasi mument cume s’at fösi a ca tua.

ERMES – Ma insoma cusa vulì cha vegna a fa?

MIRELLA – Ma qualsiasi roba, a fa do baguli, a bevar ‘n cafè,nuatar t’aspetoma sempar.

GRAZIELLA – Vè Ermes me la sera a li sèt a faghi la docia.

MIRELLA – Me a set e meša.

ERMES – E alura a garò mia da vegnar a lavav la schena.

GRAZIELLA – MIRELLA – Ehhhhh . . .

ERMES – Ma stè mia metav in dla testa dli robi dal genar, e pü sa gh’es da vegnar, vuatri si in do, cusa gontia da fa, pari u dispar.

GRAZIELLA – Oh ma sta mia preocupat, quel ‘l sarà mia ‘n prublema . . .(sente il profumo della cucina) ma, ma che profumin cha vegn da la cušina, èt sentì Mirèla?

MIRELLA – U sentì, ma cus’ala mes sö tu madar? (Entra Rina)

Scena 7

Ermes Rina Graziella Mirella

RINA – Vardè pütèli gh’u sö na farauna arost cl’è ‘n spetacul.

GRAZIELLA – Na farauna?

MIRELLA – Ma andoma a metal sö subit anca nuatar.

GRAZIELLA – Se, mè gni na fam. Scusè né s’andoma via ‘t se din prescia.

ERMES – No,no stè mia preocupav.

MIRELLA – Nuatar quand ‘s trata da fa da magnà a capom pö gnint, andom.

ERMES – E la ciav?

GRAZIELLA – Tengla, e ve quand a th’agh né voia.

MIRELLA – Nuatar soma la cha t’aspetoma.

ERMES – A staroma a vedar. (Salutano ed escono frettolosamente).

RINA – Ma che ciav èla cha le.

ERMES – Ma ia mia vulì regalam la su ciav d’in ca par cha vaga a catali.

RINA – Ma va sa spöl. (Rientra Graziella)

Scena 8

Ermes Rina Graziella

GRAZIELLA – Scusa Rina ma te la farauna cun cosa a l’èt mesa sö?

RINA – Varda, me agh meti: sigola,parsem e anca do tre brogni.

GRAZIELLA – Brogni?

RINA – Se metagh suquanti brogni ‘d vedrè cume li va šo ben.

GRAZIELLA – Va ben a provi anca cun li brogni. (Saluta di nuovo ed esce)

RINA – Prova, prova e cha’v vegna a tot do ‘n bèl cagot.

ERMES – Cli pensa mia però ch’agh vaga a lavà ‘l cul né.

RINA – Ma che stöpid ch’at sé. (Entra trafelato Osvaldo).

Scena 9

Ermes Rina Osvaldo

OSVALDO – Permes! Permes!

ERMES – Avanto Osvaldo, cusa tè sucès?                                                                         12

OSVALDO – Pian cha tirà fia.

RINA – Se ma calmat.

OSVALDO – Ma siv cusa mè sucès?

RINA – E’t pers la sfronša.

OSVALDO – No u pers la galina!                                                                                                12

RINA – La galina?

ERMES – Ma che galina èla?

RINA – Parchè prema l’è andà in curt cun la sfronša par vedar da ciapà la pongà, sul cla masà na galina e dopu ‘s lè anca purtada via.

ERMES – Ma va che galel.

OSVALDO – No l’era na galina. ‘l fat a l’è cl’era mia morta, l’era sul intuntida, lunga la strada la sé mesa a squasà i’ali e la  mè andada via dli man e l’è scapada in mesa ai camp.

RINA – Ma le.

OSVALDO – Gh’hu anca curs adre, ma agh lu mia cavada a rivalà.

ERMES – Alura ades agh’om na galina ‘d men.

OSVALDO – Do galini.

RINA – Come do?

OSVALDO – Eh visto che calà la mè scapada, su gni a tön n’atra.

RINA – Ma se ades a th’am doma n’atra.

ERMES – L’è vera Osvaldo, ma che pretesa èla?

OSVALDO – Ma l’è mia na pretesa, urmai sentevi ša ‘l saur in boca e pü ades senti anca ‘n profumin, ma sla magni mia a va finì cha stagh mal, a vulì cha staga mal

RINA – Ohh.

ERMES – Vè ‘t cunosi li magnuni né?

OSVALDO – Ohh, iu vesti anca prema cli cureva a ca.

ERMES – Ben, me su che stasera li met sö na faraona arost, te ‘t vè a catali, atseta ta stè  la a sena cun lori.

OSVALDO – Eh magari, ma sagh vagh l’im vers mia.

ERMES – Se ma te ‘t gh’è la ciav. (Mostrandogliela)

OSVALDO – La ciav?

ERMES – Se questa l’è la ciav ‘d ca sua. (La consegna a Osvaldo).

OSVALDO – Ma alura pos andà in ca sua sensa sunà ìl campanèl?

RINA – Se, pensa che fortuna Osvaldo.

OSVALDO – Vaca miseria, sares na meraviglia, in ca dli magnuni a magnà la farauna.

Ma vet anca te?

ERMES – Te va la e digh che dopu a rivi anca me.

OSVALDO – Ma a che ura a gontia d’andagh?

ERMES - Ma vagh vers li ot, se però ‘t ghesi voia da lavagh la schena, vagh vers sèt, sèt e meša.

OSVALDO – Dabun? Pos andà a lavagh la schena?

ERMES – Ma se, a gla mai lavada nisun, li gh’havrà na schena rušnenta cha su mia.

RINA – Ermes . . .

OSVALDO - A vaghi a parciam alura, a vaghi, ciau! Stasera a li Crušèti fom festa!

Ciau! (Esce)

RINA – Su mia sa tè fat na roba giösta Ermes, chisà cusa ‘l cumbinarà Osvaldo stasera, gh’hu idea che li magnuni l’is cata na gata.

ERMES – Gh’hu idea anca me, na gata cun i gatin.                                                               

FINE SECONDO ATTO

                                                                                                                                                         13

TERZO ATTO

Scena 1

Graziella Mariella a seguire Ermes

(Le due sorella sono sedute silenziose, una continua ad aggiustarsi i capelli, l’altra continua a tirarsi le maniche. Poi entra Ermes).

ERMES – Ciau, me madar la ma det cha ghi da parlam.

GRAZIELLA – Certu,vulevum savì parchè ier sera inveci da vegnar te tè mandà Osvaldo.

MIRELLA – Eh parchè?

ERMES – Ma infati, vulevi vegnar, gh’hu dat la ciav a Osvaldo e gh’hu det che dopu sares rivà, ma mè capità n’imprevest e alura u mia püdì vegnar.

GRAZIELLA – Tö la ciav e sta mia pö dala a nisun.

ERMES – Ma ancor?

MIRELLA – Se, questa ades tengla però.

GRAZIELLA – E ‘t dišom mia ier sera cus’è sucès cun Osvaldo.

ERMES – Ma cosa?

GRAZIELLA – A sal som catà in ca, me sevi föra cha su andada a catà sö i pan, la Mirèla l’era in docia, né Mirèla ch’at sevi in docia?

MIRELLA – Se, me sevi in docia . . .

GRAZIELLA – Ben, la vulì sta le a sena a töti i costi, e dla faraona gh’è rstà gnanca li sgrefi. Al fat che dopu ‘l sé mes a parlà ch’al lasava pö le, na roba varda, né Mirèla?

MIRELLA – Se . . .

GRAZIELLA – Varda ‘l sa stracà talment tant ch’as soma indurmensadi, né Mirèla?

MIRELLA – Ma . . . no me ‘m su mia indurmensada.

GRAZIELLA – Come th’at sé mia indurmensada? Alura cusa i fat intant che me u durmì in sl’utumana?

MIRELLA – Ehh sicome quand l’era rivà, me a sevi in docia, eh . . .

GRAZIELLA – Eh cosa?

MIRELLA - Eh . . . . l’è gni . . . a lavam la schena.

GRAZIELLA – Osvaldo l’è gni a lavat la schena?!

ERMES – Che spetacul.

MIRELLA – Se, e dop sena intant che te ‘t durmevi la vulì vedar se la schena ‘m leva lavada ben.

GRAZIELLA – Ma varda cusa ‘m toca sentar da mè surèla! Ma alura sèt andada ancor in docia?

MIRELLA – No . . . soma andà in camara da lèt.

GRAZIELLA – At sé andada in camara da let cun Osvaldo?

MIRELLA – Se, ma l’è sta pran bèl.

ERMES – E’t capì Osvaldo, atar chè.

GRAZIELLA – Ma da te Mirèla ‘m la spetavi mia e ades?

MIRELLA – E ades, gh’hu fat fa na ciav anca par lu.

GRAZIELLA – Ahh?! Ma cusa tè saltà in ment!

MIRELLA – Ehhh . . .

GRAZIELLA – E’t sentì Ermes?

ERMES – Se u sentì, ma ia mia fat gnint da mal.

GRAZIELLA – Se, però ades me vöi ch’at vegna anca te a catam, ‘t gavrè mia pö gnanca da fa per u dispar, ma senti che profumin cha vegn da la cusina, sentat Mirela?

MIRELLA – (Annusa ma non sente nessun profumo e con uno sguardo inebetito continua ad aggiustarsi i capelli) Me senti gninte.

GRAZIELLA – Ohh Signur! Chesta ades la sent pö gnint, sculta Ermes püdresum mia andà in cusina a vedar cusa gh’è sö?                                                                                                         14

ERMES – Dad la in cusina?                                                                                                       

GRAZIELLA – Se.

ERMES – Va ben par na volta.

GRAZIELLA – Te sta le cha vegni subit.                                                                               

MIRELLA – Se stagh che.

ERMES – Ma induva vöt cla vaga, vedat mia cuma l’è inuchida. (Graziella e Ermes entrano in cucina mentre Mirella rimane continuando ad aggiustarsi i capelli e a tirarsi le maniche. Poco dopo si apre la porta e si vede Osvaldo entrare solo con la testa, vedendo che c’è Mirella sola entra subito gasato con fare da bullo. Il suo abbigliamento è anche cambiato, dal trasandato precedente veste con giubbino in pelle, jeans e porta occhiali da sole. Mirella lo guarda incantata mentre gli si avvicina).

Scena 2

Mirella Ermes

MIRELLA – Osvaldo . ..

OSVALDO – Ciao baby.

MIRELLA – Ma cuma ‘t sé bèl Osvaldo, cuma fèt a esar atse bèl?

OSVALDO – L’è la polvar dal stradèl dla fera, l’è quela ch’am mantegn bèl.

MIRELLA – Ah se, ma chesta l’è na tèra da miracui.

OSVALDO – L’è vera, lé sucès anca iersera ‘n miracul ah Mirèla?

MIRELLA – Mirèla chi?

OSVALDO – Ma Mirèla te, th’at ciamat mia Mirèla?

MIRELLA – Ma l’è vèra, su dventada cuma la cansun da Julio Iglesias “ . . . quando si ama davvero scordi perfino chi sei . . .”.

OSVALDO – Alura ‘t sé inamurada ehh. . . ?

MIRELLA – Se, su inamurada da te Osvaldo . . .ma sta mia vardam acse cha par cha th’am voia cavà šo.

OSVALDO – Cume stanot?

MIRELLA – Se cume stanot, però Osvaldo la prossima volta sta mia purtam via li mudandi.

OSVALDO – Li mudandi?

MIRELLA – Me iu pö catadi vè. (Rientrano Ermes e Graziella).

Scena 3

Mirella Osvaldo Ermes Graziella

GRAZIELLA – Ohh va chi gh’è.

ERMES – Ohh ma cuma ‘t sé vestì ben Osvaldo.

OSVALDO – Eh l’amore, ‘l stradèl dal fera, i miracui, la Mirèla  . . . (Avvicinandosi a Mirella e prendendogli la mano).

GRAZIELLA – Ah ma ‘t sé partì anca te, scumeti che ades ‘t gh’hè pö in ment gnanc la sfronša.

OSVALDO – Ma cherasa, chestu mai, (Ed estrae dalla tasca la fionda con la particolarità che gli elastici sono stati fatti con l’elastico delle mutande di Mirella). Varda pena fata stamatina.

ERMES – Ma che lastic gh’èt sö?

OSVALDO – Chesti? Visto che dli camari d’aria cume na volta san cata pö, u duvì rangiam.

MIRELLA – (Alzandosi) Ma èt druvà i lastic a dli mè mudandi?

OSVALDO – Ehhh . .

MIRELLA – E’cu induva è andà a fni li mè mudandi.

OSVALDO – Scusa, ma ghevi ‘d bisogn.

MIRELLA – Ma me ‘t perduni.

GRAZIELLA – Alura ades ch’at lè perdunà andom a pensà cusa fa da magnà.

MIRELLA – Ma subit?                                                                                                                   15

GRAZIELLA – Subit, subit.                                                                                                 

MIRELLA – Alura varda Osvaldo che stasera ta spèti né.

OSVALDO – Fa cunt cha sia ša la.

GRAZIELLA – Se ma va ch’al sena a ca sua né! E te Ermes se stasera ‘t capita mia nisun imprevest me ta spèti sempar.

ERMES – Va ben grasie, vardarò sa gla cavi. (Le due donne escono salutando).

ERMES – E’t vest Osvaldo chu fat ben a dat la ciav.                                                              

OSVALDO – Però, però speri che stasera l’as meta dli mudandi ‘n po püsè resistenti parchè queli da iersera li gh’ha di lastich cha tira poch.

ERMES – Eh se li tira poch lasa le valà furbaciun, dim pütost cuma tè fat a purtà a lèt la Mirèla? Ah cume èt fat?

OSVALDO – Verament la ma purtà a lèt le.

ERMES – Le.

OSVALDO – Se la ma fin rimbucà li certi, e pü la ma mes l’urinal ‘d banda ‘l let.

ERMES – Ma pensa che robi, anca quel. (Suona il campanello d’ingresso).

Scena 3

Osvaldo Luigi Cesare Tersila

ERMES – Ohh, èli turnadi indre. (Apre ma entrano Cesare e Tersila salutando).

TERSILA – Val che, propria te sercavum.

CESARE - Se Osvaldo, ‘l sevum da catat che.

OSVALDO – Ben cusa vulì da me?

TERSILA – Ma gninte, l’è che da la biancheria cha gh’oma föra a sugas è sparì töti li mudandi, e som sicur ch’at pö esar sul sta te.

OSVALDO – Me?

TERSILA  - Am piasares savì cusa ‘t fè cun li nostri mudandi, ma tu padar èl mia bun da cumpratli.

CESARE – Ades th’as fè vedar che mudandi ‘t gh’è ados.

OSVALDO – Ma no! Fagh mia vedar me. (Osvaldo esce di casa inseguito dai due che inveiscono contro di lui, nel frattempo attirati dalle grida entrano in scena Gino e Rina)

Scena 4

Gino Rina Ermes

RINA – Ma cus’è sucès Ermes?

GINO – As par da vi senti la vus dla Tersila e da Cesar.

ERMES – Ma se iera lor du, iè curs adre a Osvaldo parchè pare ch’al gabia ciavà li mudandi chi gh’eva stes a sugà.

RINA – Ah se, ma vot cher alura li mudandi ch’as vegn a mancà ‘l sia lu a ciavasli?

ERMES – Ah pöl das, parchè ades ‘l cata pö cameri d’aria e alura ‘l drova i lastic a dli mudandi par i lastic a dla sfronša.

GINO – Anca questu ‘l fa.

ERMES – Vè mama, e pu ‘t sé mia, ma ier sera l’è andà po a sena da li magnuni.

RINA – Se.

ERMES – E ‘t sé mia, ‘t sé mia cl’è anca andà a lèt cun la Mirèla.

RINA – A let cun la Mirèla!?

GINO – Ma chi Osvaldo?

ERMES – Ma se, e pu l’è mia sta cuntent, ‘l gh’ha ciavà li mudandi anca a le. A gh’èsu da vedar cuma i sé inamurà.

RINA – Che bèla storia vè.

GINO – Vedat che te ‘d di cl’è mia ‘n chilu, atar chè.

ERMES – Vè me almen öna lu sbulugnada via. (Ed esce)

GINO – Ma che società vè, t’imaginat Osvaldo a lèt cun la Mirèla, na roba da redar.    16

RINA – Varda che par vedar du a lèt e redar gh’è mia d’andà tant luntan.                        

GINO – Ma lasa le. (Suonano il campanello d’ingresso).

Scena 5

Gino Rina Tersila Cesare

GINO – Th’al digh me che ch’al campanèl le na qual volta ‘s bruša. (Entrano Cesare e Tersila)

CESARE – Som amo che vè.                                                                                                     

RINA – Cume mai?

TERSILA – Parchè Osvaldo andava ‘t se fort cha som mia sta bun da ciapal. Varda s’al gh’ha da purtas via li mudandi.

RINA – Ah ma gh’hu idea ch’al s’abia purtà via anca a nuatar.

TERSILA – Ah ma ‘m ia da indre vè.

GINO – Agh né dobi ch’av ia daga indre, ‘l drova i lastic par la sfronša.

CESARE – Cosa?

TERSILA – Ma ‘l farà mia na roba acse né, ma varda che me a ciami i carabinier.

RINA – At gh’è rašun.

GINO – Ma purtè pasiensa e lasomal fa.

CESARE – Sempar lasomal fa, ma coimbrici! Andom valà cha gh’om da dacquà l’ort.

TERSILA – Oh Pina in dl’ort a mè gni sö dla roba gnanch da credar.

RINA – Infati ach credi mia.

TERSILA – Ma no varda, dmandagh a Cesar, me gni sö dli caroti cha sevum mia bun ‘d cavali.

GINO – T’avrè druvà la vanga.

TERSILA – Ma quala vanga, la duvì andà a tö ‘l scavadur.

GINO – Ohh.

RINA – Ma agh nèt mia na qualdona da dam.

TERSILA – Ma no, iom bèla magnadi töti.

GINO – Vaca miseria, sle vera quel chi dis, a va sé indrisà la vista ben.

TERSILA – Indrisà la vesta, ma dapö, vedat mia cha porti pö i’uciai.

RINA – Verament me a t’iu mai vesta ados.

TERSILA – Ma se, varda gh’hu amo ‘l segn. (Indicando il naso).

CESARE – Va che chal segn le l’è stada la pugnata cha tè gni in sal nas cl’atar de.

TERSILA – Comunque li caroti li ma fat un ben, da par töt, oltre a la vista a mè gni n’udito cha senti li campani da Castlöch sunà e dli volti senti anca queli ‘t Sant’Andrea a Mantua.

RINA – Sa ta stè ‘n po püsè atenti a gh’ha scumeti ch’at senti anca queli dal Vaticanu.

TERSILA – E pu èt mia vesta che bèla pèl cha mè gni, bèla pulida, fresca, pari öna ‘d vint an, e ‘l cul, varda che bèl cul stagn, prova sentar Gino. (Gino volentieri si sta prestando all’invito fatto).

RINA – Sta ferum le induva ‘t sé!!

TERSILA – Oh ma cusa gh’è s’am palpa ‘l cul?

RINA – Am par mia ‘l casu ch’at vegna a palpà ‘l cul, e te Cesar agh dit mia gnint?

CESARE – Ma cusa gontia da di, l’era sul par vedar la diferensa d’an cul stagn cume quel da mè muier e ‘n cul fiap cume ‘l tu.

RINA – Ah se! Visto cha soma in sl’argument alura provè andà töt du da via ‘l cul! E visto cha ghli anca bèl stagn ‘v renderà da pö! (Ed entra in cucina arrabbiata).

TERSILA – Oh ma gh’è bisogn da rabis acse.

CESARE – Andom valà, ciau Gino. (I due escono salutando)

GINO – Va se me ach credi ch’iabia  cavà li caroti cun ‘l scavadur, però ‘l cul a  gl’avres palpà vulentera. Ma lor chi magna pöri dli caroti, me preferesi dli bèli feti ‘d salam magari cun dla pulenta brustulida, sa pensi che na volta quand a gh’era la fortuna da magnà    17

na qual feta ‘d salam i la taiava talment fini cli pareva carta velina ‘t vedevi da cl’atra banda, ades inveci a tai dli feti talment grosi cli cor in sla tavula. Atar chè . . .                              

Scena 6

Gino Osvaldo

OSVALDO – (Entra un po preoccupato) Ei andà via?

GINO – Ma se, cusa fèt amo che.

OSVALDO – Tasi, tasi.

GINO – Ma induva sèt scapà insoma?                                                                                 

OSVALDO – Sevi le da dre dla bütulèra cun la Mirèla.

GINO – Cun la Mirèla? A ma ades th’ach se sempar a tacun nè. Ma cuma ala fat la Mirela a fni le da dre dla bütulèra insiem a te?

OSVALDO – L’è gnida par damla.

GINO – Ahhh!? Par datla? Ma pensa, e alura cusa èt fat?

OSVALDO – Gh’hu det: “Ma th’am la de stasera l’è listes”, gh’è sta gnint da fa, la vulì damla  le a töti costi, a gh’u anca det che stasera l’impesa la lus, parchè sino dopu me a cati mia ‘l bus.

GINO – Ma dai Osvaldo, ‘l bus sal cata sempar.

OSVALDO – No vè, va che ier sera par fortuna cha gh’evi dre la pila sinò ‘l bus ‘l catavi mia.

GINO – (Ride) Questa però lu mai sentida.

OSVALDO – Ma se, la gh’ha na ciušèra in sla porta cl’as ved mia, comunque anca stasera visto cla ma dat la ciav, a vaghi in ca sua sensa sunà ‘l campanèl.

GINO – Ah ma te ‘t sé dre parlà ‘d la ciav.

OSVALDO – Eh, la ciav, però gh’hu da dit che cli do doni le iè restada indre, li gh’ha amo ‘l cèsu föra.

GINO – Al so, cume na volta, però alura forsi l’era mèi, parchè as fava da magnà in ca e s’andava a cagà föra, ades ‘s va föra a magnà e ‘s caga in ca.

OSVALDO – Però, però l’impurtant l’è mia cagas ados.

GINO – Se, e dman a vegn föra ‘l sul ‘d sicur. (Entra Ermes)

Scena 7

Gino Osvaldo Ermes

ERMES – Vè Osvaldo sèt cusa u pensà?

OSVALDO – Cosa?

ERMES – U pensà che stasera vegni anca me da li magnuni.

GINO - Anca te?

ERMES – Parchè.

OSVALDO – Brau Ermes atseta andom a murusi insiem.

ERMES – Ch’ièl cha pöl savì.

GINO – Sta mia fat sentar da tu madar cha th’agh vè, li tè mai piasidi, ades cusa tè saltà in ment.

ERMES – Ma püpà cusa vöt cha vaga a sercà quel cha gh’è mia, bisogna esar bun anca ‘d cuntentas.

OSVALDO – At gh’è rašun Ermes, ades ciapa quel cha gh’è, dman ‘s vedrà.

GINO – Ben vè fa quel cha th’agh nè voia, cusa vöt ch’at diga.

OSVALDO – Vè Ermes sèt cusa foma, par la fera andom töti a li Grasi. T’imaginat me e te cun li magnuni a girà par la fera.

ERMES – Ades po chi sfalta ‘l stradèl a gh’andoma püsè a la svelta.

OSVALDO – Come?

GINO – Ma quand’èl chi sfalta ‘l stradèl?

ERMES – Ia ša purtà li machini, i duvres cumincià ‘d matina, ciau svedom (Ed esce).    18

GINO – Dmatina?                                                                                                                         

OSVALDO – Ma no! Gino ma parchè i sfalta ‘l stradèl, parchè? (Gino si è rabbuiato).     

GINO – Parchè? Parchè spendar tanti bèsi par cuacià cun dal catram la nostra tèra, la nostra bèla tèra? An stradèl atse san catarà pö, cun la polvar, li poci, i giarun.      

OSVALDO – (Piange) Gino . . . ma dopu induva vaghi a catà i giarun par la mè sfronša? Cuma farò?

GINO – Al su mia caru ‘l mè Osvaldo, ma nuatar ades püdom pö fa gnint.

OSVALDO – A tlevi det me da mia dagh ‘l votu a chal sindach le!

GINO – Alura, urmai ‘s pöl pö turnà indre, e quand ‘l nostra stradèl ‘l sarà sfaltà su sicur che a nuatar ‘s mancarà quèl.

OSVALDO – Ma püdum propria fa pö gnint Gino? (Gino si ferma un attimo a pensare, guarda Osvaldo, poi deciso prende il cappello dall’attaccapanni e si appresta ad uscire)

OSVALDO – Ma induva vèt Gino? Induva vèt?                                                                       

GINO – Prema chi la sfalta a vaghi a fa na bèla cursa in sal stradèl, cume na volta, cuma quand a sevi pütlet.

OSVALDO – Anca me Gino! A vegni anca me!

GINO – Andoma alura, andoma a fa l’ultima cursa in sal stradèl dla fera.

FINE

                                                                                                                                             19