Cumpari ristai sciuccatu

Stampa questo copione

CUMPARI RISTAI SCIUCCATU

farsa comica in tre atti

di Nunzio Cocivera

PERSONAGGI:

1. Cumpari Candiloru.

2. Cumpari Niculinu

3. Cummari Marietta (moglie di Candiloru)

4. Cummari Nofria (fidanzata di Niculinu)

5. Tura (figlia di Candiloru e Marietta)

I° ATTO

All'apertura in scena seduto cumpari Candiloru che legge il giornale, entra sua moglie Marietta.

MARIETTA: Candiloru a lavasti a machina?

CANDILORU: No. Assira era taddu e na lavai.

MARIETTA: Assira, ma stamatina a putii lavari, inveci mi ti leggi u giurnali.

CANDILORU: Veramenti, puru tu a putissi lavari ogni tantu.

MARIETTA: Tu si ca loddi no io! Io chianu dassupra sulu a duminica, e ava essiri pulita.

CANDILORU: U sa chi c'è scrittu to giurnali?

MARIETTA: Chi c'è scrittu? I soliti babbarii

CANDILORU: Babbarii: u giurnali ti informa di chiddu chi succedi, ti struisci, ti aggiorna.

MARIETTA: Apposta tu si struitu, non capisci nenti e poi chi ti interessa! Tutti minzogni scrivunu, ni studiunu picca pi vinniri i giurnali.

CANDILORU: I giornali scrivono la cronaca, quello che succede nel mondo, per quindi sono utili, interessanti.

MARIETTA: E leggi docu, leggi, struisciti.

ENTRA TURA, la figlia di 7/10 anni.

CANDILORU: Tu avissi bisognu di na istruzioni generali.

MARIETTA: U generali l'avi bisognu to soru!

CANDILORU: Ringrazia chi c'è to figghia, se no tu dicia io!

MARIETTA: Io ti l'avia a diri cacchi cosa!

CANDILORU: Chi mi dicevi, parra!

MARIETTA: Quanto ti amo tesoro! Non c'è scrittu puru to giurnali? No liggisti a cacchi parti?

CANDILORU: Non è un giurnali d'amore, di fimmini chi leggi tu e ti condizioni a vita.

MARIETTA: A vita io ma condizionu cu tia.

TURA: Sempri chi vi pittiddiati siti, tutti i dui!

CANDILORU: To mamma è chi tizza u focu.

MARIETTA: E iddu ci metti i ligna.

TURA: Chi c'è chi aviti.

MARIETTA: L'haiu cu to patri chi leggi i soliti babbarii, chi scrivunu nte giurnali e mucca tuttu comu un babbu.

TURA: Mamma, papà si informa, si aggiorna. I giornali istruiscono, informano.

MARIETTA: Ah! Puru tu! E liggiti tutti i dui.

CANDILORU: Tu parri accussì picchì ti piaci leggiri autri cosi, i giurnali di pitteguli o i romanzi.

MARIETTA: Ora mi leggiu u sport, u calciu.

CANDILORU: Puru u sport è istruttivu!

TURA: U papà avi raggiuni puru u sport è istruttivo.

CANDILORU: Brava me figghia: tu si chi capisci! To mamma non capisci nenti.

MARIETTA: Io non capisciu nenti? Io non capisciu chi ci viditi di istruttivu nta na partita di calciu, io vidu sulu na picca di masculi chi ssicutunu avanta e arredi, un palluni dannusi caccagnati.

TURA (riflette): Pinsannuci, me mamma avi raggiuni.

CANDILORU: Tu chi canci bannera?

MARIETTA: Ni pigghiò di tia: tu si comu na canna chi batti pi unni tira u ventu?

CANDILORU: Ahò! Io sugnu comu na canna e mi batti u ventu!

MARIETTA: Ogni vota finisci a schifiu, lassamu peddiri.

CANDILORU: Tu non avevi iri unni a nonna?

TURA: Quannu faciti si sceneggiati mi piaci mi vi scutu: imparo l'arte e la metto da parte.

MARIETTA: Finemula. Tu pigghia punni to nonna e chiudemula ca.

CANDILORU: Non hai argomenti validi.

MARIETTA: Io l'haiu l'argumentu validu e invalidu.

CANDILORU: Si e puru ca pinzioni d'invalidità.

MARIETTA: (sbuffa) Io vaiu da banna a lavari du robbi (esce)

TURA: Ciau papà, mi pottu a bicicletta unna a nonna, e finitila pariti u cani ca jatta.

CANDILORU: E va beni, ma sta attenta mi raccumannu quannu attraversi a strata.

TURA: Sta tranquillu.

SUONA IL CAMPANELLO

CANDILORU: Vidi cu è Tura? Prima chi parti!

ENTRA NICULINU tutto vestito elegante.

NICULINU: Ciao piccolina (e la bacia), ciau cumpari (rivolgendosi a Candiloru).

TURA: Ciau Niculinu, ciau papà (esce).

NICULINU: E namuri to figghia, mi dumannu di cu ni pigghiò.

CANDILORU: Di mia no !

NICULINU: Sì di tia ! Tutta so mamma è!

CANDILORU: A staura veni? Aviumu ristatu e novi du i deci!

NICULINU: Chinnisà chi mi succidiu! Ancora sugnu lluciatu, scioccatu.

CANDILORU: Chi succidiu, chi vidisti, chi lluciasti, pigghiasti a correnti?

NICULINU: Visti na fimmina, ma na fimmina, non tu pozzu diri chi era, com'era, era comu…

CANDILORU: Facia scantari, pensu.

NICULINU: E' na pupa, è bedda, tantu bedda chi pari finta, è bedda, sciacquata e… spaparacchiata. E' comu si mi dicia "Chiamami, chiamami".

CANDILORU: Ma era piddaveru fimmina, o era masculu, a vaddasti di sutta?

NICULINU: Cumpari, ristai sciuccatu, femmu così ca bucca aperta e u sguardu persu propriu persu (mima il tutto).

CANDILORU: E unni u pirdisti su sguardu?

NICULINU: Da sutta, vicinu a posta.

CANDILORU: Allura sta tranquillu, chi si cacchi dunu u trova tu spidisci!

NICULINU: Tu scherzi. L'avia vidiri chi era (e fa dei gesti allusivi) e ristai accussì (si mette fermo a guardare il vuoto).

CANDILORU: E pi quantu ristasti femmu?

NICULINU: No sacciu. Si ridduciu tanta di na genti attornu a mia e faciunu: "Ma chi visti? Appa vidiri un Ufu, ma quali Ufu, cacchi aeriu, no na aceddu i passaggiu" poi unu di tanti chi vaddaunu, allura mi dissi…

CANDILORU: Chi ti dissi cumpari?

NICULINU: "Insomma lei che ha visto?"

CANDILORU: E tu chi dicisti?

NICULINU: Na visioni! E chiddu "A televisioni?"

CANDILORU: Comu chiddu capì chi vidisti a televisioni?

NICULINU: Sì! A televisioni, mi dicia "Chi visti lei a televisioni?"

CANDILORU: Comu a televisioni!

NICULINU: Si cumminoi na cunfusioni, un saccu di cristiani chi diciunu ognunu a so, e cettuni poi…

CANDILORU: E tu ?

NICULINU: Ci fu unu cu na facci di mascati, dicia "U visti puru io un Discu Volanti e c'era puru un marzianu."

CANDILORU: Visti puru un marzianu, e comu ?

NICULINU: Affacciatu o finistrinu, e dissi puru chi ci fici i corna.

CANDILORU: I corna ? Cu so mugghieri?

NICULINU: Ma quali mugghieri; chi mani così (fa il gesto).

CANDILORU: Ci fici i corna, u vidisti puru tu, com'era ?

NICULINU: Io no visti, chinnisacciu com'era.

CANDILORU: Ma allura i corna unni ci fici ?

NICULINU: Ma quali corna, cumpari: era u solutu brugghiuni i passaggiu!

CANDILORU: Ma comu finiu ?

NICULINU: Na picca, si misuru dicendiminni di tuti i culuri, autri faciaunu dumanni.

CANDILORU: Chi dumanni ?

NICULINU: "Allura si pò sapiri lei chi visti, unni talia comu un babbu ? Chi visti un Ufo un disco volanti, na stidda cadenti ? "

CANDILORU: Ma non era di iornu ?

NICULINU: Si di ionnu, non fu di sira, era ionnu e c'era u suli, sulu chi idda era chiù bedda.

CANDILORU: Ma di ionnu comu i vidisti i stiddi cadenti.

NICULINU: Ma quali stiddi cadenti e senza denti, chiddi erunu i cummenti di cristiani, chi si firmarunu a dumannari.

CANDILORU: E tu chi ci dicisti ?

NICULINU: Na Dea visti.

CANDILORU: E chiddu ?

NICULINU: "Ma che è matto? Una dea? Non dica fesserie"

CANDILORU: E tu chi ci dicisti?

NICULINU: Avi raggiuni avia essiri na fata.

CANDILORU: E chiddi chi ficiunu?

NICULINU: Sinni eru mummuriannu, dicennu "Ava essiri pazzu, no briacu, ma quali briacu è drogatu" e fu na droga pi mia, cumpari!

CANDILORU: E tu chi facisti? Na fimmasti?

NICULINU: Quannu mi ripigghià du scioccu…

CANDILORU: Chi facisti cumpari?

NICULINU: Mi ripigghià du scioccu chi avia pruvatu (Candiloru annuisce) e mi fici cincu isolati currennu e na visti chiù.

CANDILORU: E allura a piddisti?

NICULINU: No, a truvà cumpari, è la mia vita: to cummari!

CANDILORU: E idda u sapi stu fattu ? Ciù dicisti?

NICULINU: No, a piddì ! Cioè a truvà finalmenti!

CANDILORU: Mi cunfunnisti cumpari, all'uttimu a truvasti o a piddisti ?

NICULINU: A truvà to sensu chi a ciccava da sempri una accussì, a piddì, picchì non ci u potti diri "ma io l'amo, mi rubbò u cori".

CANDILORU: Allura è na ladra ? MARIETTA: Cu è sa latra ?

NICULINU: Ciao cummari (la bacia) ta sti ionna mi maritu.

MARIETTA: Piddaveru cumpari? E comu si chiama a to zita?

CANDILORU: Ancora no sapi, e no sapi mancu idda chi su ziti?

MARIETTA: Chi è stu fattu? Comu idda no sapi?

NICULINU: Veramenti ci l'hai a diri ancora, non fici in tempu.

CANDILORU: Però sunnu ziti.

MARIETTA: Non capì nenti cumpari, spieghimi stu fattu.

CANDILORU: A visti e si zitò, iddu sulu però.

MARIETTA: Mutu, zittiti, fammi parrari cu cumpari (al compare) allura Niculinu spiegami cumu si zitu senza mi idda sapi nenti?

CANDILORU: Tu spiegu. Dunque, iddu visti a idda, ma idda non visti a iddu.

MARIETTA: Mutu! Chiudi sa bucca; allura cumpari, spiegami per filo e per segnu tuttu. Vogghiu sapiri ogni particolari.

NICULINU: Chinnisà cummari, visti na meravigliosa fanciulla e ristà sciuccatu.

CANDILORU: Forsi idda ristò scioccata du scantu.

MARIETTA: Cuntimi, cuntimi tuttu, sugnu chi ricchi aperti.

CANDILORU: Sì, ricchi nasu e gola. Zittiti pensa e fatti tò.

MARIETTA: Miscula, a chiudi sa bucca (al marito). Cumpari, parra va chi non resistu.

CANDILORU: Ti dissi mi ti fa i fatti tò!

MARIETTA: E cca, i fatti sunu i me, si c'è na cummari, è me cummari!

CANDILORU: Comu è a tò, è a nostra!

MARIETTA: Zittiti va! Cumpari com'è u fattu? Sta cummari c'è e non c'è?

NICULINU: C'è e non c'è, ancora cill'è diri!

CANDILORU: Fici tuttu iddu. A visti e si fici zitu sull'istante, ma idda no sapi.

MARIETTA: Comu? Chi voli diri idda no sapi? Chi ci a cciccasti e genitori, comu si usava navota?

CANDILORU: Ma quali genitori! Iddu a visti, si imbriacò e ristò mbriacu a prima vista.

NICULINU: Cummari ristaiu sciuccatu!

CANDILORU: Tu nascisti sciuccatu.

NICULINU: Ma chi nascì cumpari, ristai sciuccatu, era una visione celestiali, una cosa meravigliosa.

MARIETTA: (al marito) Tu zittiti! Cumpari mi vo spiegari chi succidiu, non haiu caputu nenti, cu è sa cummari?

CANDILORU: Insomma cumpari era na fimmina bona, non mettu in dubbio. Ma non è chi ta sbarruari in casu cuminci di sutta a nchianari!

MARIETTA: Mutu scunchiudutu e volgari!

CANDILORU: O di supra a scinniri o di sutta a nchianari, di cacchi latu a va a cuminciari.

MARIETTA: Finiscila scemu, cumpari com'è u fattu?

NICULINU: Vidi cummari, visti na bedda carusa, sciacquata e spaparacchiata.

MARIETTA: Com'era cumpari sciacquata e papariddata?

NICULINU: No, bedda, sciacquata e spaparacchiata, na fata, na dea, anzi chiossà.

MARIETTA: E.. e.. e… e cumpari e cavia di particolari, eni na fimmina comu all'autri.

NICULINU: Chi coma all'autri ! Eni na cosa (pausa) no sacciu mancu io comu è diri, l'ata vidiri!

CANDILORU: Avanti cumpari, esageramu tutti quannu ni piaci na carusa, io quannu visti a idda (rivolto alla moglie) cusà chi mi passi. Na fotomodella, n'attrici, inveci era idda.

NICULINU: Cumpari capitasti na mugghieri chi non ta meritavi, veramenti idda è megghiu di tia.

MARIETTA: Chiappiti chistu e torna pu restu (esce la lingua la marito).

CANDILORU: Cumpari, minnifuì carusu ed è na cosa sbagghiata, chi a da età non si capisci, ta carusanza unu fui fui e poi si rumpi u coddu.

MARIETTA: E io picchì era carusa mi pigghià a tia, si era ora…

CANDILORU: Avanti Marietta, si era ora u tonna facissi, di a virità.

MARIETTA: Io dicu na cosa, quannu unu catta na machina ammenu pu un annu ci dununu a garanzia, pu maritu garanzia nenti.

NICULINU: Cummari va unni to soggira e ciù tonni arredi, e ci dici chi non ti rinisciu.

MARIETTA: Ormai, è di secunna manu!

NICULINU: Avanti cumpari, chi vo diri chi si pintutu?

CANDILORU: (abbracciando la moglie) No cumpari non mi pentu, idda è a me bedda spinnacchiata e sciacquata.

MARIETTA: Comu sugnu io?

CANDILORU: Comu dissi u cumpari!

NICULINU: Io dissi bedda sciacquata e spaparacchiata.

CANDILORU: E così si tu (riabbracciando la moglie affettuosamente)

NICULINU: Va beni minnivaiu io, vi salutu.

MARIETTA e CANDILORU: Ciau cumpari.

ENTRA LA BAMBINA che incrocia Niculinu sulla porta.

NICULINU: Ciau cummaredda, tu crisci comu un ciuri.

TURA: Ciau cumparuzzu, tu inveci si ogni ionnu chiù vecchiu, cecchiti na bedda zita e ti sistemi.

NICULINU: Sugnu supra a bona strada, ciao piccola.

TURA: Ciao grande.

NICULINU: Si avia vintanni menu ti circava a manu di tura (al compare).

TURA: Io non ti dava ne mani e ne nenti.

CANDILORU: Io non ta dava sicuru.

TURA: Sta tranquillu chi io no vulia.

NICULINU: Va beni va, vado a cercare il mio amore di ragazza, la mia fata. Ciao a tutti tornerò con lei. Speru prestu (esce).

CANDILORU: Si ti voli ancora, e sa trovi.

MARIETTA: Non ci dari cuntu a iddu. Complimenti e auguri, ti aspettu con la commare. Veni cà prima di tutti l'autri va beni?

TURA: Chi si fici zitu Niculinu?

CANDILORU: Forsi navi una in trattativa, ma u sapi sulu iddu, per ora.

MARIETTA: A manciamu, va.

TURA: Chi facisti di manciari?

MARIETTA: Trippa chi facioli.

TURA: Trippa chi schifu. Io non ni vogghiu!

MARIETTA: Non cuminciari: chistu no vogghiu, chiddu non mi piaci!

CANDILORU: A mamma avi raggiuni chi tanna a dari a tia di manciari?

TURA: A nutella e u jogurt.

MARIETTA: Tu ci cuppi a zignasti viziusa a sta carusa.

CANDILORU: Amuninni (prendendo la figlia in braccio): ora ta manci na picca di trippa.

TURA: Io na vogghiu a trippa, non mi piaci!

CANDILORU: Vidi chi a mamma si siddia.

ESCONO TUTTI E TRE DALLA SCENA.

FINE PRIMO ATTO

SECONDO ATTO

Il pomeriggio dello stesso giorno in scena Tura che gioca con qualche giocattolo; entra il padre Candiloru.

CANDILORU: Sempri chi giochi, si ti facissi i cosi di scola!

TURA: Oggi non ni fazzu cosi di scola, è festa e poi mi siddiu.

CANDILORU: Cerca mi non ti fa bocciari, to mamma poi sa pigghia cu mia.

MARIETTA: Picchì me l'è pigghiari cu tia?

CANDILORU: nenti, nenti, parrava cu Tura.

TURA: Qualsiasi cosa chi io fazzu ta pigghi cu papà.

MARIETTA: Piffozza iddu ti passa tutti, qualsiasi cosa! SUONA IL CAMPANELLO.

CANDILORU: Vidi cu è inveci.

MARIETTA: Ciao cumpari trasi.

CANDILORU: Comu finiu cumpari?

NICULINU: Ciao piccola cummaredda!

TURA: Ciao cumparazzo.

NICULINU: Chi furtuna cumpari, appena niscì di ca a visti.

CANDILORU: Vulivi diri chi cu… cu… (la moglie lo spinge) chi curva chi c'è doca sutta a idda vidisti !

MARIETTA: E chi facisti cumpari ?

NICULINU: Mi misi a girari attornu pi mi fari notari, ci passà davanti e darreri tanti voti.

TURA: Tu ci passavi davanti e darredi pi cu?

CANDILORU: A da zita chi avi in trattativa e cu sapi sulu iddu.

TURA: E idda ti vaddò ?

NICULINU: Mancu na vota, pari chi era trasparenti, invisibili.

MARIETTA: Un beddu carusu comu a tia: e chi era orba?

CANDILORU: Picchì iddu è un beddu carusu?

MARIETTA: Certu! Abbastanza.

CANDILORU: Miscula! Si iddu è beddu, io chi sugnu Oru Culatu?

MARIETTA: Cu tu! Si na cosa splendida!

TURA: U papà è meraviglioso, cacchi vota, non sempri però!

MARIETTA: U vidi chi puru Tura mi duna raggiuni.

CANDILORU: Cu disprezza compra, non pi nenti ni pigghiò di mia.

MARIETTA: A vo sapiri a virità? Io mi pigghià a tia picchì non ni capia assai da vita allora!

NICULINU: Beccati chissa cumpari!

CANDILORU: Picchì ora, di capisci da vita tu? Na caputu mai nenti…

MARIETTA: Parroi u laureatu da petra pumici.

NICULINU: Finitila avanti, si tutti i coppii fussunu comu a vuatri, fussi troppu bonu; ni canusciu io chi si mazziunu a corpa da matina a sira! Ma turnamu a mia: vi stava dicennu da me carusa, io ci passava…

MARIETTA: E idda cumpari?

NICULINU: Nenti, io dicu si ci cuntrava un cani randagiu u vaddava, non mi vaddò propria.

CANDILORU: E tu chi facisti?

NICULINU: Ci dissi mi scusi signorina che ora è? (pausa) E idda, senza vaddari u riloggiu dissi "le 11.50"

MARIETTA: E tu chi ci dicisti?

NICULINU: Ma signorina se non ha nemmeno guardato l'orologio e lei disse "Per forza tutti i maschi avete l'orologio fermo oggi, ogni secondo, che ora è"!

MARIETTA: Avi raggiuni, non naviti fantasia a maggiopparti pi pigghiari discursu: che ora è! Bella giornata signorina. Ma pinzati cacchi cosa di novu (rivolta al marito) iddu sì cavia fantasia.

NICULINU: Picchì chi ti dissi?

MARIETTA: Sinni vinni allatu e mi dissi: "C'è dumannari a to mamma comu fici mi ti faci cussì bedda".

NICULINU: Miii… cumpari!

MARIETTA: Cu da battuta scema mi colpiu, poi da cosa nasci cosa e semu ca. Da cosa a cosa, nascì io.

TURA: Si eri chiù randi cu tia mi facia zitu, tu quannu si ranni i fa strammari l'omini, sugnu sicuru.

NICULINU: Io a tia si era ranni non ti vulia.

TURA: Tu non ma vaddari ora, ma quannu haiu un vistiteddu, bellu sistimatu…

NICULINU: Ti po vestiri comu vo, bruttu si e bruttu resti.

CANDILORU: Tura o cumpari non ci ha diri si cosi, va beni chi ha raggiuni, ma…

MARIETTA: Finitila va, cumpari lestimi di cuntari du fattu di chidda, a propositu comu si chiama? Ci dumannasti?

NICULINU: Lassamu peddiri, i nostri genitori e tutti chiddi di so tempi aviunu a mania di ni mettiri i nomi di nonni, u sa comu si chiama? Nofria! Accussì bedda cu du nomi.

CANDILORU: Chi nomi è Nofria? Ci sbagghiaru u nomi!

NICULINU: Tu picchì parri a da carusa ci mittisti Tura!

MARIETTA: Io ci l'avia dittu, mittemuci un nomi modernu, e iddu "me mamma soffenni si non ci mettu comu a idda".

NICULINU: E non c'è modu di fari cacchi diminutivu, comu a chiamu? No! Oppuru Fria?

MARIETTA: Ci sunnu tanti modi cumpari, a chiami tesoro, gioia, cara, zuccuru…

TURA: Gioia, zuccuru, sali, vaiu unni a nonna io va… ciao cumpari.

NICULINU: Ciau cummaredda, ta fa sempri unni to nonna tu.

TURA: E si non a cercu io chissi pari chi a cercunu: pavurazza è sempri sula.

MARIETTA: Non è veru, io a cercu sempri, iddu non ci va quasi mai.

CANDILORU: Ah sempri: avi almenu tri simani chi non va unni a nonna e idda mischina avissi bisognu chiù di affettu e cumpagnia chi di autru.

CANDILORU: Ci si tu sempri da!

TURA: io ci vogghiu beni a nonna e a tutti i vicchiareddi du paisi.

MARIETTA: Chistu è veru, sta carusa è u gioiellu di vecchiareddi du paisi, è amica di tutti, cu so nonna sa fannu sempri in giru, si passiunu a vicenda.

NICULINU: Ci vonnu carusi comma a idda chi amano i vecchi, ormai sunu sempri suli e sempri chiù emarginati e abbandonati.

TURA: (gli butta le braccia al collo) bonu cumpari, si un tesoro, vuiautri ranni pari chi vu scurdati chi a vicchiaia è un problema pi tutti.

MARIETTA: Me figghia cetti voti mi lassa senza paroli.

TURA: E statti muta! Ciau cumpari, io vaiu.

NICULINU: Ciau cummaredda.

MARIETTA: Allura cumpari cunta comu finiu cu Nofria.

CANDILORU: Sì, sì cunta comu finiu.

MARIETTA: E zittiti, fallu parrari.

NICULINU: Mi dissi addamanera e sinni stava iennu.

CANDILORU: E tu chi facisti?

NICULINU: Ci dissi "fermati, io ti amo, ti adoro".

MARIETTA: Accussì di punto e in biancu ?

NICULINU: Di puntu in russu no in biancu : avia essiri russu, mi bruciava puru a faccia.

CANDILORU: E idda chi fici ?

NICULINU: Mi vaddò seria e mi dissi: "Lei è pazzo". Io ci dissi "sugnu pazzu di tia, mi hai stregato, ammaliato."

MARIETTA: E idda, cumpari, chi fici ?

NICULINU: Idda mi dissi: "Ma fai con tutte così?" Io ci dissi: "No, è la prima volta che mi succede, dimmi come ti chiami."

CANDILORU: E ti dissi chi si chiamava Nofria, e tu ?

NICULINU: Io ci dissi: "Piaciri Niculinu."Idda mi dissi: "Ammenu tu si masculu, macari chi ha su nomi."

CANDILORU: E poi cumpari?

NICULINU: Ni ficimu na risata e io ci dissi: "Cettu chi avemu du nomi!"Idda mi dissi: "cettu chi ha na manera pi fimmari i fimmini!"

MARIETTA: E tu chi facisti ?

NICULINU: Ci dissi: "Va beni, u me modu è sbagghiatu, però ormai ni canuscemu.. vo nesciri cu mia stasira?"

CANDILORU: Ti dissi no, veru?

NICULINU: Idda mi dissi no, io ci dissi: "Mi avrai sulla coscienza: io mi sparo!"

MARIETTA: E idda ti dissi: "A mia chi m'interessa."

NICULINU: No, mi dissi: "Ma certu che sei un bel tipo: va beni, non ti voglio sulla coscienza, va bene stasera alle otto alla Villa Cavour."

CANDILORU: Cumpari, chissu eni cu.. cu.. curva a destra!

MARIETTA: Sempri a canuscisti, ma non curriri è capaci chi ti dissi ni videmu stasira pi ti livari davanti.

NICULINU: A mia! Non po' essiri.

CANDILORU: Marietta po aviri raggiuni, i fimmini fannu puru chissu e autru: su picca fausi.. false siete (alla moglie)

MARIETTA: Noi, non semu fausi, comu dici tu, i fimmini semu sulu chiù furbi di vuatri uomini.

NICULINU: Non curremu chi paroli rossi cummari: dicemu chi semu supra u stissu livellu.

CANDILORU: Ma quali livellu cumpari, i fimmini ponnu fari sulu i fimmini.

MARIETTA: Cavissumu a fari i masculi, secunnu u to ciriveddu di pollo.

CANDILORU: Tu polli a mia non mi l'ha diri chiù, capemmu! Se no ti piagghiu a cauci.

MARIETTA: Va beni tesoro, ti dirò porco! Va meglio di pollo?

CANDILORU: Oh! Jaddina spinnata, zitta.

NICULINU: Finitila carusi non è u casu chi vi faciti sti belli complimenti, si parrava da me zita.

CANDILORU: Non ti spittari miraculi, sarà bona, ma i fimmini hannu tutti a stissa testa chi frisca.

NICULINU: Io non ci facissi di tutta l'erba un fasciu, c'è donna e donna : ame è meravigliosa, ora ca canuscì non mi scappa chiù.

MARIETTA: E va beni a canuscisti ma non curriri è capaci chi ti dissi ni videmu stasira quantu tinniivi e poi non veni.

CANDILORU: Tuttu po essiri puru chissu, anzi è sicuru.

NICULINU: Minnivaiu, è iri unni u barberi: ceccu mi mi fazzu beddu e speriamu chi vi sbagghiati.

CANDILORU: Ciau e fanni sapiri cacchi cosa.

MARIETTA: Cettu cumpari e auguri.

NICULINU: Grazie cummari ci vonnu l'auguri, ciau.

CANDILORU: Chista lama vidiri comu finisci. ENTRA TURA

TURA: Mamma, papà curriti a nonna ci vinni a trumbetta!

MARIETTA: Chi è su fattu?

TURA: Quannu arrivai unni a nonna c'era a signura Livia e mi dissi "Curri a chiamari i to genitori, to nonna avia a trumbetta".

CANDILORU: Ti dissi avi a trumbetta?

TURA: U trumbuni, a trumbetta, no capì cacchi cosa di chissi.

MARIETTA: Ma non capisci nenti: a trombosi!

TURA: Sì, chissa, chissa!

MARIETTA: Prestu Candiloru, curremu!

FINE SECONDO ATTO

TERZO ATTO

Circa 10 giorni dopo: in scena Marietta che pulisce. Entra la figlia Tura.

TURA: Ciau mamma vaiu unni a nonna, io.

MARIETTA: Va beni, però na fari siddiari chi ancora non sa ripigghiatu du indigestu chi ci vinni lautru ionnu.

TURA: E chidda dicia chi avia a trombosi.

MARIETTA: A trombosi a idda ci avia a veniri, mi fici sautari u cori. Pottaci du pira a nonna.

CANDILORU: Ciau a tutti!

TURA: Ciau, vaiu unni a nonna e ci pottu du pira.

MARIETTA: Ciao caro (pausa), ma dimmi na cosa Candiloru, comu finiu du fattu di Niculinu, l'ha vistu?

CANDILORU: Veramenti no, havi 10 iorna, di quannu vinni cà, chi no vidu.

MARIETTA: E non l'ha circatu?

CANDILORU: iddu non ci ha vinutu…

MARIETTA: Putevi iri tu dà!

CANDILORU: Ah! Io l'è ciccari, iddu chi fici.. a potta sa scuddo?!

MARIETTA: Po essiri chi na pututu veniri!

CANDILORU: E' stranu però, generalmente veni, almeno vinia, na vota a simana, anchi si vinia pi vidiri a tia.

MARIETTA: E se fosse! Sugnu megghiu di tia pi iddu.

CANDILORU: Non è chi tu mi fa a cornici cu cumpari?

MARIETTA: Chi eri scemu u sapia! Ma chi si puru cretinu e peggiori ogni iornu, ancora non l'havia caputu.

CANDILORU: E chinnisacciu, tutto po essiri, non si tu chi u vanti sempri e dici chi è un beddu carusu?

MARIETTA: E con ciò, chi voli diri: penso che è un bel ragazzo, ma questo non vuol dire che penso di tradirti, né con lui né con altri.

CANDILORU: (cerca di abbracciarla) Lo so tesoro che ami solo me.

MARIETTA: Leviti di cà scemu (si scansa)

CANDILORU: Non fari a ncazzata, schirzava.

MARIETTA: Tu certi voti non sa chiddu chi dici, apri a bucca e spari fissarii.

CANDILORU: Cu tia non si po schirzari, non capisci mai quannu scherzu e quannu fazzu u seriu.

MARIETTA: Picchì tu seriu no fa mai, e parrannu di cosi seri… non l'ha circatu a Niculinu, non è che è malatu?

CANDILORU: Boh! A simana passata no truvà, né a casa né a travagghiari: si pigghiò 10 iorni di feri. SUONA IL CAMPANELLO.

TURA: Vaiu io a vidiri cu è, e poi vaiu da nonna.

ENTRA NICULINO, tenendo per mano una bella ragazza.

NICULINU: Ciau bellissima (alla bambina, dandole un bacio) ti presento la mia dolce metà.

TURA: Ciao.

NOFRIA: Ciao signorinella.

NICULINU: Me cumpari e me cummari, a me zita.

CANDILORU: (stringe la mano) Ciao Nofria, pinzava chi me cumpari esagerava inveci dissi picca, sei splendida.

NOFRIA: Grazie (rivolta a Candiloru) a mia di vuiatri iavi di quannu mi canusci chi mi parra ma a vuiatri di mia vi parrò?

MARIETTA: Chi ni sa.. chissu quannu ti visti a prima vota, si misi a dari i numiri.

CANDILORU: Ammenu erunu numiri boni, ni giucaumu o lottu.

TURA: Io unni a nonna mi ni vaiu, ciau a tutti.

MARIETTA: Camina Nofria, ti fazzu vidiri a casa.

LE DUE DONNE ESCONO.

CANDILORU: Cumpari (lo abbraccia) chidda è veramenti na fi.. fi.. fiii… fimmina !Complimenti.

NICULINU: Vidisti chi non avia esageratu ?

CANDILORU: Iautru, io avia l'occhi stuppati quannu mi marità, porca vacca (nitrisce e strofina il piede destro a terra… però cumpari hià locchi nfussati.

NICULINU: Iavi ottu iorna chi stanu assiemi, ni fuemmu.

CANDILORU: To cummari l'havia dittu : vo vidiri chi si ni fuiu ?

NICULINU: E cu putia stari chiù e poi picchì peddiri tempu !

LE DUE DONNE RIENTRANO.

NOFRIA: Aviti na bella casa e chi belli mobili!

MARIETTA: Ora ti fazzu vidiri i fotografii di quannu ni maritammu.

NICULINU: Sì, puru io mi tonna a vaddu: io almenu mi taliu com'era prima chi idda mi ridduciu così.

MARIETTA: Per favore, non dire fesserie.

Marietta prende l'album e lo sfoglia; Nofria, china con i gomiti sul tavolo, accanto a Marietta, niculinu dall'altro lato. Candiloru sta invece seduto accanto a Nofria, la guarda da vicino e con la mano destra, facendo saltellare le dita, cerca di toccare il corpo di Nofria, mentre con la sinistra trattiene la destra, ma quasi subito ci prova… ripete così la scena. Intanto Marietta illustra le foto dicendo qualcosa a piacere che spieghi i luoghi e le persone fotografate.

MARIETTA: Chista a ficimu o tindaru, chista a marineddu, chista supra a machina…

Candiloru dà uno schiaffo con la sinistra alla sua mano destra che cerca di toccare ciò che non dovrebbe toccare; Nofria sente il rumore e…

NOFRIA: Chi c'è Candiloru?

CANDILORU: Na zanzara, disgraziata na potti capitari.

MARIETTA RIPONE L'ALBUM.

NOFRIA: Belli fotografii, piddaveru candiloru.

MARIETTA: Candiloru va catta cacchi cosa, manciunu cà oggi u cumpari e Nofria.

CANDILORU: Che cattari, carni?

MARIETTA: Puru piscistoccu su trovi!

NICULINU: Macari u baccalaru, cumpari.

CANDILORU: Megghiu piscistoccu, cumpari…

MARIETTA: Facitivilli nautri du complimenti, va moviti.

CANDILORU: Camina cu mia cumpari, non si sa mai mi peddu!

NOFRIA: Sì Niculinu, io ci iutu a cummari a priparari.

MARIETTA: U sa chi fa Candiloru? Catta a carni, fazzu du involtini e na picca di purè, chi dì Nofria?

NOFRIA: Pi mia va beni, io manciu tutti cosi e puru Niculinu non è viziusu.

I DUE COMPARI ESCONO.

MARIETTA: Io mi divertu a cucinari è na cosa chi mi piaci!

NOFRIA: Io mi siddiu e non mi haiu mai zingnatu: a me casa facia tutti cosi me mamma.

MARIETTA: E tu non sa fari nenti?

NOFRIA: Quasi nenti di cosi di manciari.

MARIETTA: E chi cià fattu di manciari a Niculinu?

NOFRIA: Amu statu in giru, amu manciatu nte risturanti, oggi turnammu.

MARIETTA: E ora non è chi putiti sempri nte risturanti.

NOFRIA: Fussi troppu bellu, ma i ristoranti custunu.

MARIETTA: E poi a lungu andari io sugnu cunvinta chi unu si ruvina u stomucu manciannu sempri fora.

NOFRIA: No chistu no, ma unu si ruvina a sacchetta, ci voli na banca.

MARIETTA: E dimmi cummari comu ti trovi cu Niculinu?

NOFRIA: In che sensu cummari?

MARIETTA: Avanti capisti, com'eni?

NOFRIA: Un beddu carusu!

MARIETTA: U vidu puru io chi è un beddu carusu. Io vulia diri com'è u restu.

NOFRIA: Ah! Tu dicevi di carattiri! Bonu.

MARIETTA: Non fari finta chi non capisci: io diciva nta du senzu,

NOFRIA: Cummari ancora semu all'iniziu e vaci forti. Nta sti ottu iorna avi fattu sempri na vita para: ni azzamu e ni cuccamu, manciamu pani e amuri.

MARIETTA: L'amuri non basta cummari, dopo na picca di anni passa in secondo piano. Nzigniti a fari ammanciari chi è importanti: i masculi si pigghiunu puru pa gola, spatti chi pa cravatta.

NOFRIA: U sa chi fazzu, vegnu spessu cà e tu mi nzigni!

MARIETTA: Con piaciri cummari, ma ora ti po' arranciari. All'iniziu non ci fa casu.

NOFRIA: Ci sunnu quasi tutti cosi confezionati e in scatola, di fami non muremu.

MARIETTA: E Niculinu è daccordu? Nzignatu cu so mamma, u sa me cummari a mamma di Niculinu è brava in culinaria!

ENTRA TURA.

TURA: Cu è chissu cu culu all'aria?

MARIETTA: Cu ta nzignò chissa? Sicuramente du scustumatu di to patri.

TURA: Com'è u papò, senza costumi?

NOFRIA: Scustumatu voli diri chi è malu paratu, ineducatu.

MARIETTA: Ti pari chi idda no sapi. Su i battuti scunchiuduti di so patri e idda si nzigna.

TURA: Io schizzava, iavi raggiuni u papà chi dici chi cetti voti si avvilenti.

MARIETTA: Comu sugnu io?

TURA: Cu tia non si poo mai diri na battuta.

NOFRIA: U scherzu è na cosa chi piaci veramenti.

MARIETTA: Pi na picca, idda e so patri quannu si mettunu cu du spiritu di patata fannu veniri i nervi.

TURA: Io mi ni tornu unna a nonna, ammenu cu idda ni capemu, ciau a tutti.

MARIETTA: Chidda cu me soggira eni a postu, stassiru sempri assemi, e chi su affiatati, si capisciunu a volu.

NOFRIA: Veramente io haiu sintutu diri chi dopu na cetta età i vecchi ritornano carusi.

MARIETTA: E eni veru, me soggira faci peggiu di na carusa.

NOFRIA: Ava essiri cuntenta di so niputi, vistu chi sunnu sempri assiemi.

MARIETTA: A me figghia guai cu ci a tocca, si vonnu piddavveru beni, idda ci passa tutti.

RIENTRANO I DUE COMPARI.

NICULINU: Semu ca non vi preoccupati!

NOFRIA: E chi si preoccupava.

MARIETTA: (al marito) Cu tia ni facemu i cunti dopu.

CANDILORU: Chi, chi cunti na ma fari? Spinnì 32.000 io!

MARIETTA: No i cunti di quantu spinnisti (pausa) chi ci dicisti a to figghia, comu sugnu io?

CANDILORU: Chinnisacciu comu si tu! Malata di testa sicuru.

MARIETTA: Io a testa ta rumpissi, a carusa ci parri mali di mia.

CANDILORU: Io ci dissi sulu chi si un po' avvilenti.

MARIETTA: E sunnu cosi chi si diciunu a na picciridda? A testa non ti raggiuna.

CANDILORU: A testa tu l'ha malata, veru! E sì avvilenti!

MARIETTA: Ah, io sugnu malata di testa e avvilenti.

CANDILORU: Ah! Chissu era appa sbagghiari, non si avvilenti, si vilinusa!

MARIETTA: Comu sugnu io vilinusa (girando attorno al tavolo), veni cà ti dugnu un muzzicuni e ti fazzu moriri.

NOFRIA: Calmatevi, avanti, non fati così, cummari.

MARIETTA: Io fazzu peggiu, no così.

NICULINU: Cumpari, cummari avanti finitila.

CANDILORU: Cumpari ma fari nautra vota u testimoni però o divorziu.

MARIETTA: Veni ca tu dugnu io u divorziu. Lui fugge, lei lo insegue, Nofria e Niculinu dietro a loro dicendo: "Calmatevi, cummari, cumpari, finitila pi così pocu".

MARIETTA: E va beni mi cammu (si ferma)

NOFRIA: Non è il caso ammazzarlo per così poco.

NICULINU: Non facitivi vidiri accussì di idda se no, non m i marita pinzannu chi a vita matrimonili è accussì!

NOFRIA: Io ancora non mi maritu sicuru, prima te canusciri bonu.

NICULINU: Ma si io sugnu un tesoru!

CANDILORU: Si cummari è un tesoru nascostu.

MARIETTA: (lo abbraccia) Nofria marititi a occhi chiusi, è un tesoru veru!

CANDILORU: U sa chi facemu? Cumpari, datu chi me mugghieri ti considera un tesoru, ni canciamu i mugghieri?

MARIETTA: Io a iddu mu canciassi cu tia, bisogna vidiri si Nofria ti voli a tia…

NOFRIA: Io veramenti, preferisco a iddu! (abbraccia Niculinu).

NICULINU: Quantu sugnu fortunatu !

CANDILORU: E io quantu sugnu sfortunatu ! ma chi ci vidisti a chissu?

MARIETTA: Com'è chi si tu ? (minacciosa)

CANDILORU: Sfortunatu al gioco, ma fortunatissimo in amuri. (dopo una breve pausa) Cumpari ni canciamu, seriamenti u dicu, almenu ma canciassi, cancitilla puru tu!

MARIETTA: Nofria, non ti voli no capisti?

CANDILORU: Ma cu nautra bona comu a idda! (riferendosi a Nofria), Nofria non l'ha cacchi soru, cacchi cucina bona comu a tia? Chi ma canciu?

MARIETTA: Io ti canciu i connotati, disonestu! (lo insegue)

NOFRIA: Aspetta cummari chi ti iutu (la segue), tu camina puru (a Niculinu).

NICULINU: Io, a cu è iutari no capì!

FINE