Dà le òt a ‘n quàrt a ‘n bòt

Stampa questo copione

Dà le òt a ‘n quàrt a ‘n bòt

 “Dà le òt a ‘n quàrt a ‘n bòt”

tre atti di Memo Bortrolazzi

1988

_______________________________________________________________________________________________

PERSONAGGI

Dino:            Gestùr dè l’Osterìa dèl “Stambèch”. Al padrù de càza, Franco,al völ sfratàl pèr vènder töt al Cümü. Dino ‘l ga sènt mìga...perchè ‘l sà mìa ‘ndó ‘ndà, ma apó perchè, dè brào vizì dè càza, ògni tat al ga fà...dèi piazér a la moér dè Franco.

Piera:           Moér dè Dino. La ga öl bé al sò óm e a l’Osterìa. On pó méno bé al padrù dè càza e a sò moér.

Burtulì:         L’è ‘l Rè dè l’Osterìa dèl Stambèch. Al sò servèl l’è fì fés...ma ‘l funsiùna apéne a lìter dè chèl rós.

Franco:        Padrù dè l’Osterìa e dèl fabricàt an bànda. Trafigù...cón dè ‘n gràn pél sól stòmech, al pènsa apéna a le palànche.

Daniela:        Sò moér che ‘nvéce la pènsa apó ai óm. Sicóme Franco al ga sènt mìga, dè chèla bànda lé...la sa fà cunsulà dè Dino...ma ga rincrès pèr Pierìna.

Martino:      Trombér e Consigliér Comunàl. (dè Magiorànsa) Fràdeadèl dè Piera. L’è onèst...ma l’è mìga cólpa sò.

Bruno:          Fiöl dè Dino e Piera. Al stüdia e ga piàs la “Pallavolo”.

Rita:             Fiöla de Franco e Daniela. La garès dè stüdià ma ga piàs pö fés girà i solér cón Bruno.

Giàni Stéca:  Consigliér Comunàl, tìpo: Rosso Antico.

Monica:       La fà ‘l méster pö ècc dèl mónd...ma i dìs che la ‘l fa bé.

Flavio:          Consigliér Comunàl, biànch cóme ‘l lat.

Valéeria:      Consigliér Comunàl, biànca...cóme ‘l biànch sèch.

=======================================================================

SCENA UNICA

Al stansù dè n’Osterìa dè paés. L’entràda principàl l’è söl fónd a sinìstra, pèr chi àrda. Vèrs dèstra, sèmper söl fónd, ghè ón’ótra purtilìna, che però l’è scundìda dal bancù che ‘l rìa fìn a la parét dè dèstra. ‘Ndó che ghè ‘l cèso.Sö la parèt dè sinìstra ghè la pórta dè la cuzìna, mèza scundìda da ón separèé (Vèrs al püblich) andó che sa sènta sèmper zó Burtulì. Tàoi e scàgne ‘ndò i ga stà. An póche paròle...’n’Osterìa cóme ga n’è ‘n töcc i Paés.

=======================================================================

OGNI RAPPRESENTAZIONE DELLA PRESENTE COMMEDIA VA DENUNCIATA ALLA S.I.A.E. DI CUI L’AUTORE E’ SOCIO PER  LA  SEZIONE   D.O.R.

======================================================================

A T T O    I°

 

 

SCENA  I°

Burtulì - Dino - Bruno - Martino - Monica - Daniela - Piera

AZIONE:       (Dino, Bruno, Martino e Monica giocano a briscola. Piera è  al banco. Burtulì, al  tavolo,leggeil gioranale.Entra Daniela con una pelliccia.Fischi di ammirazione.)

Daniela:          Al ma l’à töda stamatìna a Brèsa...dàga ‘n’öciàda...! Arda che mistirù...!

Piera.              Bèla...l’è bèla, ghè neènt dè töga...e la searà apó a meretàda!! Ma comöt? Compiesééset i àgn? (Ruvida e ironica)

Daniela:          Nò! E l’è gnà ‘l mé Sànt, ancö... (Fa ruotare la pelliccia)

Piera:              Ta ghé rizù! Ancö l’è...Sàn Turciùle... (Tra se) ...i bödei pèr al versèi pèr al nervùs! (A Daniela) Ma, alùra...perchè ta l’àl crompàda?

Daniela:          Perchè...se la “Caàla” l’è dè ràsa...i finimèncc i gà dè éser d’ór! Mé Ttròte a la mé fòza: Pàrte dè ónda...ancióde, ma spiapùle...töe só ‘n’ótra ulàda...e làse ‘ndré töte le caàle...e apó ‘n quàch caàl...

Piera.              (Tra se) ...chèi che sa férma pèr nazàt la cùa... (A Daniela) Ta sé ‘n gràn förtönàda té...Daniela! Ta fé negót tót al dé...

Daniela:          Al mé Franco al völ mìga che ma sa ruìnes la mà!

Piera:              ...Che fét, che fói...al ta regàla argóta...e ché argóta!

Daniela:          Ma sa ‘l guadègne...

Piera:              ...cól südùr dè le cölate! Mèàte! Mé...’nvéce, ströge töt al dé, ma debù però, e Dino...an dès àgn...al m’à töt ón còl dè conécc!

Daniela:          Sa dìs: “Lapèn”, Piera! Ma cambióm discórs. Che ghìv pensàt dè fà...pèr chèl mestér ché? (Indica i muri) Ghìv gnamó troàt neènt?

Pièera:            Té...ta tròtet tròp fés debù...càra la mé polédra!! L’è ‘nnütil che la minìghev, té e ‘l tò òm! Dòpo dùdes àgn che sa tridóm...i òs, an dè chèi quàter mür ché, pèr tirà a scampà, per majà dò ólte al dé...pèr fà stüdià la fiöla...dòpo dùdes àgn che sa dèrv àle sèés e mèza dè matìna pèr sèrver tré “Capùci” e sìch cafè...che spetóm al mezdé pèr fà ‘na quàch pastasöta e ‘na quàch costàda, che pasóm al dopo diznàt a dàga óra ai ambreàch...e a le “Regìne dè l’Autostràda”...che lasóm sèmper ciocà le ùre picinìne, prìma dè parà föra i ültem ciòch...dòpo dudèùdes àgn che, a la Fèsta, pèr rià a scoltà Mèsa...ma tóca córer cóme ‘na sórga ‘ntosegàgda...e ghè dè le ólte che rìe gnà a mitìm só ‘l “Cól dè Lapèn”...óter ölarèsev che ghèsem dè ‘ndà vià...da ‘ncö a domà...che ghèsem dè lasà lìbera la càza... (Imitando dDaniela) ...perchè té ta ghét “al Soggiorno” tròp sacrificàt...e, có la òsta puzisiù, garèsev dè ìga ón salù...cóme chèl dè: “Via col vento”!?!?

Daniela:          Ma se v’óm catàt apó ‘n löch isé giöst, pèr mèter sö dè növ...al vòst mestér?! Ón sìto isé bèl...isé ariùs...                                                                                                                                                 

Piera:              Pèr vìa dè l’ària, ga ‘npàsa pö tànta che ‘n dè ‘n cancèl deèrt...ghè ‘n pé du mür sö quàter! Ta ghè ‘n bèl fìdech...té!

Daniela:          L’è apéne dè giöstà ‘n brìs...e pó ga pàsa ‘na möcia dè zènt...

1

Piera:              Cóme a la Stasiù dè Milà! A matìna...al vàrda sö ‘na caedàgna, dè sùra...ghè la discàrica dèl Cümü...a sèra pàsa la Mèla...e vèrs al paés...ghè ‘l Camposànto! Gó edèa che garèsem tànta dè chèla zènt...cóme a l’òbet dè ‘n poarèt!

Daniela:          Arda Pierìna che pödareèsev ìga dèi gròs fastìde...! Al mé òm l’è Compàr dèl Sìndech...e staséra ‘ndóm a séna dè l’Onorevole...

Piera:              ...èdet che brài! Mé ‘nvéce, la séna, ma sa la fó mé...e ma sa la pàghe mé! E l’è mèi che pesèghe a ‘ndà a éder la padèla...se nò ma sa brüza...”al Lapèn”! (Se ne va in cucina. Daniela si siede)

SCENA II°

Dino - Burtulì - Monica - Bruno - Daniela - Martino

                        (Al tavolo dei giocatori di briscola, Monivca sbaglia la calata)

Dino:              Ma dquànd che ta dìze, pèr trè ólte filàde, dè ‘ndàga sùra cól sèt...perchè càlet ón “Càrich” a Bastù!?!

Monica:         Cóme fét a saì che ‘l “Fant” al ga l’éra lüche?

Dino:              Quànd che ta èdet giü có la lèngua föra pèr mèz’ùra...té crèdet che ‘l sàpe ón cà dè càcia?!

Monica:         Segnàel al “Fant”...có la lèngua föra? Mé cridìe che...

Martino:         Cridìet chì? Che ta stigàes a ‘ndà ‘n camporèla? La ma la dà lé...Giùlia...se fó schèrs dè ‘ndà föra squàder! E pó, ta ‘l sé...che, quànd che la zènt la pólsa, ghè mài dè nömenàga ‘l “Laorà”!

Monica:                 E ta fé bé...perchè gó l’impresiù che cón té...garès dè fàn ‘na tröbölàda!

Daniela:          A pòta! Té ta laùret a “Còtimo”...ta ‘ndé a münücc! Però...mìga töcc i la fà có l’orolòj an bànda! Sèrti laùr i’è mèi dè ‘n ùra...pötòst che dè vìnt secóncc!

Monica:         Dal momènt che mé ènde la fröta frèsca...dè stagiù...chèla i la zgàgna töta dè ‘n fiàt! L’è chèla ón pó pasàda...che sa römia a digerìla! E la gà apó ‘n bröt piì! (Va al banco. Dino la raggiunge alla cassa) Té, Bruno, che ghét biìt? (Daniela,furiosa,va alla porta,incontra Franco e lo trascina fuori,senza che parli)

Bruno:            (A Monica) Gó gnamó töt neènt. Làsa stà, Monica.

Monica:         Alùra mètae zó dumìla frànch pèr la“Briscola”(Paga.Si avvia perdendo il plaid )

Martino:         (Lo raccoglie) Arda che ta sa dezmènteghet...la stànsa dè lèt...(Monica glielo strappa) Faró ‘na ulàda a càza apó a mé. Sa edóm pö tàrde. (Paga ed esce)

Dino:              (A Bruno) E té che fèt...Bruno? Dìzem östa, comöt che tò pàder e tò màder...i gà fàt parì dè mìga idìt?

Bruno:            Perchè i’è fals cóme Giüda! Föra i bófa mài...ma apéne che pàse l’ös dè càza...i ma fà ègner ón có isé! L’è mèi che àghe vià...perchè mé pàder al sögöta aànti e ‘ndré...e vöi mìga che ‘l ma ‘ncàpe ché amó ‘na ölta. (Indugia9)

2

SCENA III°

Piera - Dino - Burtulì – Bruno - Franco

Dino:              Che ghét amó adès?

Bruno:            Siòr Dino...éla gnamó riàda Rita...’ncö?

Dino:               (Guarda l’ora) Ta ghé rizù! (A Piera che rientra) Comöt che Rita l’è gnamó a càza?

Piera:               Ghìe dìt dè pasà dè Terizìna a tö sö la camizèta celèsta. Sa èd che l’ìa dré a finìla e la garà fàt spetà la s.cèta. Ma comöt...töta sté preocupasiù? Ta l’è mài gnà cüràda a tècc!

Dino:               Pèr le sudisfasiù che gó ìt...dè chèla lé! L’ültima che ma sa recórde...la ma l’à dàda nóv MMés prìma dè nàser!

Burtulì:          Al ga n’à mìa, Dino, dè pensér. L’è ‘l zöenòt...che sa preòcupa!

Piera:               Ah, sé? (A Bruno) Sentóm...perchè ‘l Siorèt al völ saì “ ‘l che à e ‘l ché é” ...dè mé fiöla?

Bruno:            Ma nò...siùra Piera. Stóm ché a ös a ös, sóm vignìcc só ‘nsèma...

Piera:               Mìga per tat, a scultà tò pàder e tò màder! Pèr che i sàpe dré a stüdiaàle töte...pèr mandàm vià dè ché... (Bruno scguscia fuori)

Dino:              Sé! Ma prìm che i ga reèse!...e pó, ciàpetela mìa cól gnàro! Che ga èntrel chi, lü, có la facènda dè la càza?

Piera:               Có la càza al ga èntra mìga...Ma có la cantìna sé!!! L’è mìga la prìma ólta che i fó samà...Bruno e tò fiöla!!!

Burtulì:          Sa èd che ga piàs al frèsch! (Rientra in scena Franco. Si siede)

Piera:               Té fà sìto...zgröbiabicér!!! Södönò ta fó pagà l’afìto dè chèla banchìna lé (A Dino) Al conécc l’è ‘n càlda. Se rìe mìga sübet, dàga ‘n’ öciàda dè ché a dés münücc. Vó a tö ‘n virzulì e ‘l lat pèr domà matìna. (Si dirige alla porta del locale)

Dino:              Va dènter dè Terizìna a éder sè ghè là la s.cèta.

SCENA IV°

Daniela - Dino - Burtulì - Franco

                        (Nell’uscire Piera incrocia Daniela. Esce senza salutarla)

Daniela:           (A Franco) ‘Ndómei...o nò gnamó?! Mé gó mìa tèmp dè pèrder...e té ta sté ché a zbatìn vià!

Franco:          E nò, càra! Mé ‘l tèmp al pèrde mìga! Só dré a guadegnà ‘na bèla bràca dè ùrae...che dìzei? Dè dé...nò: dè setemàne! Té và a mulàm l’àcqua ‘ndè ‘l bàgn, che mé rìe a la zvèlta. Avn dés münücc...fó ègner a có ‘l bignù...e vègne a tràm a sègn!

Burtulì:            (Tono da poeta brillo) Cóz’él ön bignù? L’è ‘n apòstrofo ròza...

Dino:              Tra ‘na ciàpa e l’ótra!

Burtulì:            Bözògna stàga atèncc ài bignù...caro ‘l mé Franco!! I bignù i’è traditùr...i’è malégn! E a schisài quànd che i’è gnamó madür...i sa ‘nveléna!

Franco:          Preòcupet mìga...Burtulì! Chèsto l’è bèle madür dè ón quàch Més...e sicóme Dino l’è gnamó stat bu dè sügaàl...mé ‘l fö s.ciopà! E ta edaré che sbzbrofàda!

Dino:               Arda dè mìa ciapàn ‘na quàch s.ciàtara apó a té...!

Franco:          Fà neènt! L’è mèi ciapàn ‘na quàch bagnàs...che negà!

Daniela:           Ghìv catàt föra ‘l momènt giöst, pèr fà i galèi!

Dino:               ...se la polàstra l’è bùna... (Franco lo guarda male)

3

Daniela:           Andómei... o stömei? Cói vòs.cc bignù...m’ì fàt pasà la fam. Che ràsa dè “Aperitivi”...i sèrv al Stambèch!! (Raggiunge la porta)

Franco:          ‘Na ólta o l’ótra...ta dó du póncc a la lèngua! ‘ÜNdó ét? Spètem che ègne a fà ‘l bàgn. (A Dino) Tùrne sübet...nèh?

SCENA V°

Dino - Burtulì

Burtulì:            (Canta) A l’Osterìa dèl Stambèch...ghè chi stà e chi ghè bèch!

Dino:              A la Siùra ga piàs mìa i “Aperitivi”...ma i “Digestìvi”...la ia cùca e cóme!

Burtulì:            ...lónch e saurìcc! (Pausa) Tèe, Dino...che ülìel dì fFranco...cón dè la stória...che l’è mèi bagnàs che negà?

Dino:              (Scuote la testa) Ma piazarès saì cóme ta fè té,é té, che ta sé mài a dizü (Finge di bere) ...e sömèa che ta capéset negót, a rià sèmper al cör dè l’arteciòch!

Burtulì:            Perchè a mé ‘l vì...quànd che ‘l mànde zó dè ché... (Segnando la gola) ...al ma và gna ‘n sö... (Segna la testa) ...gnà ‘n bànda!!! (Segna le orecchie) Dàga pötòst ón’öciàda al “Lapèn”!

Dino:              (Guarda l’ora) gGa n’è amó... (Riflette) Tèe, Burtulì...mé prìma gó dìt che fFranco al pödarà mài mandàm vià dè ché...ma ‘nvéce adès gó póra che ‘l farà mìa ‘na gràn fadìga! Se giü che ghè sèmper stàt andölt...che ‘l s’è sèmper strimìt pèr ón petegós...al rìa ché, cóme ‘l gà fàt ancö: töt sücür de lü...e cón dè ‘n müs dè “gnàgno” che ‘l tiràa camàndoi a sènto a sènto...stà pör sücür che steólta al ga dè ìga l’As dè brìscola, an dè ‘l scarsilì dèl crozèt!

Burtulì:            Ghét an mènt...chèle farenére che i fàa ‘na ólta, cón dè ‘l lègn bu e cón töcc i só tasèi e i só ‘ncàster? Eco...al mónd l’è töt ‘n’angropàda dè tasèi  e dè ‘ncàster! (Pausa) ‘Ndó fenés al fòs...tàca la rìa! Ón ciocà dè campàna al và a ‘mpiéner ón büs...andó prìma ghìa ‘l silènsio! Andó àl, al silènsio...quàndo che ‘l vé casàt vià...da ón ciocà dè campàna?

Dino:              Nèh, Burtulì...!Ma sömèa che ‘l vì, a bèl belàzinè, al sàpe dré a rìat al se Ma sömèa che ‘l vì, a bèl belàzine, al sàpe dré a riàt al servèl!

Burtulì:            Ta l’ó dìt apó a prìma...che a mé ‘l vì al ma à ‘n zó e mìga ‘n sö! Se té e franco, Franco, ‘nfìna a du més fa, sìev ancastràcc cóme i tasèi dè ‘na farenéra...se lü e dDaniela i’éra sèmper dè ché...e té...sèmper dè là (Beve) ...Östa! Però, la rizidùra la sa ‘ncastràa mìga tat (Beve ancora) ...andó sìei, cól discórs? Gó perdìt al fìl!

Dino:              (Gli da un quartinio pieno) Arda...che ta ‘n dó amó ‘n gamesèl...

Burtulì:            (Beve) ...Èco: gó troàt al fìl. Dóca...se té e fFranco...e la só fónna...sìev “mèrda e màela”, comöt che adès ga s’è desmas.ciàcc i ‘ncàster?

Dino:              Ma che sét dré a dì sö...

Burtulì:            Azzardiamo un’ipotesi per quanto riguarda la bèla Daniela: quàcc àgn ghét té, adès, Dino?

Dino:              I prìm che fó i’è sinquantadù...ma a té che tè’n fréga?

Burtulì:            Mè’n fréga...mè’n fréga! (Cattedratico) Quànd l’ostèr l’è dré a fenèser al vì...al la fatüra, al la zlónga! Alùra i clièncc...che i l’éra tastàt quànd che l’ìa bu...i càmbia Osterìa!

Dino:              Edèt che ta sa contradéset? Ta ölet parlà dè scürtà...e ‘nvéce ta ciciàret dè zlongà!

Burtulì:            Sa zlónga la grù an dè ‘l cantér... (Mima la rigidità della grù) ...e sa zlónga la ciuìnga... (Mima la discendnta9ente) ...dè l’ostér!

4

Dino:              Móchela dè tirà ‘n gìr! Se ta ö pròpe saìla töta...ma gó lasàté gó lasàt lé dè dàga ‘l “Digestìvo” a dDaniela...apéne perchè ghìe ‘na póra màrsa che sa n’incurzìes Pierina! Ta ‘l sé cóme l’è gelùza!

Burtulì:            Quànd che l’amùr al ghè...

Dino:              ...la gaìàmba laàmba la tìra al pè!

Burtulì:            Eróre!

Dino:              Quànd che l’amùr al ghè...?

Burtulì:            Se sa ‘l fà mìga sa rèsta a pè!

SCENA VI°

Franco - Dino - Burtulì

                        (Sentendo rumori esterni, Burtulì abbassa la testa sul tavolo e rimane nascosto a fFranco che entra e si crede solo con Dino)

Franco:          Fóm a la zvèlta, Dino! Góm dè éser a Brèsa pèr le növ!

Dino:               A séna da l’Onorévole. Ma té...sét vignìt a fà s.ciopà ‘n bignù...sènsa gnà ‘n rìdol dè fasèta?!

Franco:          (Indicandoi la sua tasca) Ga l’ó ché mé...al rìdol giöst!...Però chèsto, sa ‘l dòpra mìga a fasà i bignù, chèsto sa ‘l mèt...an dè ‘na radiulìna...e vé föra le us, i crìcc...i suspìr...al azgnaolà dèi gàcc an calùr! (Estrae una musicassetta) Völet sintìla? Ghè sö la us dè la mé Daniela...e chèla dèl mé amìco aostér, che i’è dré a fà le pröe dèi còri dè Nedàl...a la Mèsa dè Mezanòt!

Dino:               (Tenta di strappargliela invano9) ...e té...cóme fét a ìghela? Ta sarè mìa giü dè chèi che ga piàs löcià i óter...e i gód pèr...corispondènsa...nèh?

franco:           PèeFranco:    Pèr chèl che ma fréga dè la mé fónna...ta pödet mitìla sö a la Fèsta dè matìna...e fàghela sènter a töcc i tò fetàoi! Nò, càro! L’è l’efèt che la ga farés a la tò Pierina...che ma ‘nterèsa a mé! Ghét ón edèa...dè cóme la la scoltarès dè göst?

Dino:               Ta recomànde, Franco, dè mìa fà sö ocàde! Se ghè sö la müzica che ta dìzet té...la fenesarès gnà dè sènter l’Introdusiù...che ma sa troarès sübet föra dè l’ös...cón dè tré péer de mödànde e ‘n péer dè bràghe an dè ‘n sachilì dè plàstica!! Anvèntem mìga dèi Giöedé, pèr piazér...e dìzem, che gói dè fà...pèr fàla sparéser?

Franco:          Chèsta ta la regàle...perchè l’”originàl” ga l’ó dè là, an dè la casèta dè sicürèsa dèl mé stüde! (Indica dietro il bancone)

Dino:               Gó pö paròle ‘n bóca! Se mài che gó fàt argóta...mé l’ó fàt östa perchè cridìe...che ta ‘n fregàes neènt!

Franco:          Dipènd...càro ‘l mé Dino...dipènd!

Dino:               ...só ché a domandàt scüza...se ta öt zgionfàm al müs, fà pör...móe gnà ‘n dìt!! Ma, pèr l’amùr, bófa mìga cón dè Piera, södenò só röenàt! Ma fà neènt a mitìm an zönöcc...a fà töt chèl che ta ma dìzet dè fà... (Finalmente capisce lo scopo di fFranco) Ah...ma se só àzen! E sé...che só mìa nasìt an có dè le còle! (Deciso) Té a mà ‘l fiàt! Adès gó capìt chèl che ta ölet! Signùr, che ‘ncülàda! (Pausa,poi con malizia) Scometóm che ta ghé lé ‘na càrta za bèle töta scriìda...che ga mànca apéne la mé fìrma?

Franco:          Edet, che quànd che ta sa sfórset, ta le capéset le ròbe? (Toglie di tasca un documento già scritto e lo porge a Dino) Té dàga pör’n’ornàda...ma sènsa ‘ncantàt sö le oltàde, che ghè dré a ignìm tàrde! (Offre una penna a Dino, che la rifiuta)

5

Dino:               Se fìrme...fìrme có la mé! (Inizia a leggere. Franco passeggia e finisce per scoprire Burtulì, che finge di dormire)

Franco:          (A Dino) Scùltem mé! Ta ma l’é mìa dìt...che ghéra ‘n Testaemòne!

Dino:               Testemòne...chèl lé? Al ga n’à bèle zó quìndes quartì...!

Franco:          /(Tranquillizzato) Dài...pesèga alùra...che gó amó dè ‘ndà a fàm al bàgn...e a cambiàm föra! (Ostente l’orologio9a l’orologio)

Dino:               Ta pretendarét mìga...che ma ‘l fàghe mèter de dré...sènsa dàga gnà ‘n’öciàda...nò?

SCENA VII°

Rita - Piera - Dino - Franco - Burtulì

                        (Entra pPiera che sta parlando con rRita, dietro di lei. Piera ha in mano un involto da sarta, Rita una grossa busta bianca)

Piera:              ...ga l’ó dìt mé...dè mìga fàtela zgolàda. Se ta ghèset dè ‘ndà a Montecitorio...nó dìze. Ma ché, a càza mé, la “Cicciolina” ta la fé mìga, nèh?! (Rita va verso la cucina e tace) Zmórsa la padèla!

Franco.            Siùra Piera, la salüde. Adèes m’è gnìt tàrde debù. Ma só amó dè cambià föra e góm dè éser a Brèsa pèr le növ...

Piera:              A séna dè l’oOnorevole...

fFranco.          I’è tré més che ‘l ma ‘nvìda...steólta gó mìa püdìt dìga dè nò! (A Dino) Quànt a chèla càrta l'è...fenés pör dè lizìla cón còmód. Se rìe a ùra, fó ‘na córsa a töla prìm dè pàrter. Se nò...vègne dènter quànd che tùrne. Té ta ghè deèrt fìn a le tré...

Piera:              Che càrta sarèsela chèla lé?

Dino:               L’è ‘n Questionàre...dèl Supermercato, ‘ndó che sa ga dè scrìer...quàla l’è la verdüra che ma piàs dè pö!

Franco:          Lü ‘l vülìa scrìer: “Latüga”. Ma mé gó consiliàt i “Scartusì”...i Finocchi! (Si dirige all’uscita)

Dino:               Lü ‘nvéce al ga scriìt i “Cornazèi”...i  Cornetti!!! (Franco esce rabbioso.Dino tenta di  nascondere la musicassetta coprendola col giornale.Piera la vede e la prende in mano)

Piera:              E chèsta...che ròba éla?

Dino:               A té cóza ta sömèela? ‘Na pampògna? (Occhiata complice a Burtulì) Al ma l’à portàda Burtulì! Ghè sö le cansù dè Del Monaco...chèle che ta piàs a té! “Un amore così grande”...cóme ‘l nòst, e dòpo...

Burtulì:          ...Amore scusami...Perdonami...e Non son degno di te! Però,,,...gó mìga dré ‘l Registradùr!

Piera:               ...e mitìv mìa ‘ndè ‘l có...che va àses doprà ‘l mé! (Evidente sollievo di dino e bDino e Burtulì) Adès l’è ùra dè séna. Mé e la s.ceèta fóm a la zvèlta e dopo ta dóm al càmbe. (Và verso la cucina. Dino si schiarisce platealmente la gola) Mète zó ‘n piàt apó pèr Burtulì...fà sènsa dìmel! (Esce di scena dalla porta della cucina)

SCENA VIII°

Dino - Burtulì - Rita

Dino:              Dè le ólte, càro ‘l mé Burtulì, sa ciàpa dè le gràn cantunàde...a giüdicà la zènt! Franco al fà parì dè neènt...ma gó edèa che ‘l sàpe gelùs dè dDaniela! (Burtulì è scettico) Gelùs anfìna a üliìm casà vià dè càza sò!! O saràl apéne pèr vìga lìber al fabricàt?

6

Burtulì:            (Accende un fiammifero di legno) Al vèdet chèsto? Chèsto l’è ón solfanèl! E che gói fàt, mé...cól solfanèl?

Dino:              Ta l’é ‘mpisàt!

Burtulì:            Che tempersadüra ghè...ché déter?

Dino:              Ma delamadóna,Burtulì...che ga èntrela la temperadüra?!(Burtulì lo incita a rispondere) ...ga searà vintidù...vintitré gràdi...

Burtulì:            Ché...ghè ón solfanèl ampìs, che ‘l mànda calùr...e ché déter...ghè vintitré gràdi. El stàt al solfanèl?

Dino:              Burtulì...! L’è stàt al sùl!

Burtulì.            Ma ché...al sùl sa ‘l vèd mìga. Sa èd al solfanèl!

Dino:              Gó capìt!

Burtulì:            L’éra ùra!

Dino:              Stróns! Té ta ölet dì che sa troóm deànti a dò càuze...che...le prodüs al stès efèt...ma ‘n mizüra diferènta!...E che sa gà mìa dè cridìga al solfanèl...e dezmentegàs dèl sùl! (Pausa) Alùra té ta pènset che...

Burtulì:            (Spegne il fiammifero) ...Che ‘ndè ‘l zmorsà ‘l solfanèl, sa capés che l’efèt che cönta...l’è chèl dèl sùl! E se ghè nìgol...spetóm che sa seréne ‘n frèsa!

Dino:              ...an frèsa, sé! Perchè lüle...la càrta, al la öl firmàda amó staséra...e mé vöi sintìla töta , la sunàda...södönò fìrme neènt!

Burtulì:            E lü ‘l ga la fà sènter a Pierina... (Tace perchè entra Rita con la busta di prima in mano) Ciào...bèl capulì mulzì!

Rita:               Ciào...bröt malgàs staladés!

Dino:               Che ta é ‘n mènt a té...cretinösa!?

Rita:               (Consegnando la busta a Dino) Chèsta...la ma l’à dàda la moér de Giàni Stéca, perchè lü l’è curìt föra dè càza sènsa töla sö. L’è l’” “ORDINE DEL GIORNO” dè staséra. (Va nel banco per rigovernare)

Dino:               Se staséra ghè ‘l Consiglio Comunàl...al stantarà mìga tat...a ègner a béer l’”Wiskì”|Wiskì” (Depone la busta. Burtulì la prende e la apre. Poi si mette a sfogliare)

SCENA IX°

Dino - Piera - Rita - Bruno - Burtulì

                        (Bruno entra e si avvicina a rRita nel bancone. Le fa una rapida carezza. Poi si avvicina al tavolo di bBurtulì e Dino)

Bruno:            Siòr Dino, al gà dìt mé pàder se l gà za firmàt la càrta...che ‘l n’arès dè bizògn...ansóma: al la öl an frèsa!

Dino:               (Si arrabbia) Dìga a tò pàder...

Burtulì:          ...che la gàta frizùsa la ga fàt i mignì òrb!

Dino:               ... e dìga che prìm dè firmà ‘na càrta ... mé só üs a lizìla!

Bruno:            Al vàrde siòr Dino, che a mé...la fìrmel o la fìrmel mìga...ma é ‘n scarsèla amó àch neènt! L’è stàt mé pàder a rómper...pèr fàm vègner zó! Se ‘l fóös pèr mé...al pöl lizìla apó dözènt vólte! (Si sposta al banco dove parla con Rita. Rientra pPiera dalla cucina)

Piera:               Andì a mangià, ‘ntàt che l’è càld! (Dino si alza. Burtulì legge) E sercóm dè ‘ndàghen an föra...perchè dòpo gó ‘na méda dè ròba dè laà, per domà matìna! (Dino va in cucina)

7

Burtulì:          Fenése dè dàga ‘n öciàda a chèl laùr ché...sìch münücc!

Rita:                Arda che, chèl lé, l’è l’ ”ORDINE DEL GIORNO” dè Giàni Stéca!

Burtulì:          E alùra? Ala sarà mìga ón segréto dè la CIA...nèh?!

Rita:                Che éla chì la CIA?

Bruno:            L’è Lucia...an dialèt! Nóter bresà góm anventàt dè töt! Ardì se gó mìa riz§ù: An America ghè la CIA...e ‘n Rùsia...al CA-GHE BE!

Rita:                Sparlaciù!

Piera:              Amó tat che fà càld...perchè quànd che té ta öt fà rìder, Bruno, ...i óter i rìs.cia la bronchìte! (Dalla porta principale entra dDaniela) Pèr fürtüna...che i vé a leàt!(Bruno e rRita si tengono a distanza. Piera si mette ad asciugare bicchieri e tazzine. Burtulì continua imperterrito a leggere tra i fogli ormai sparsi dell’ORDINE DEL GIORNO.

SCENA X°

Piera - Daniela - Rita - Bruno - Burtulì

Daniela:           (Elegantissima, in “lungo”. A Bruno) E alùra? Sét ché ‘n Pinsiù?!

Bruno:            ‘Ndó sübit, màma. Però...àrda che l’è stàt al bubà, a mandàm ché.

Daniela:           Ma ‘l t’à mìa dìt dè mèter zó le raìs! (Bruno fa un cenno verso l’alto a rRita ed esce. Daniela a Piera) Ta piàzel...

Piera:              ...chèl vistìt ché, Daniela? (Interpreta domande e risposte.Daniela assiste)  “L’è ‘na maraèa”--”Al sét andó che l’ó töt?”--”A Milà!”--E ‘l sét quàt che gó dàt?”...

Daniela:           On miliù e sés! E la colàna...l’èt vésta?

Piera:              Sé, sé. Ghè töt bèl...! Però, se ta mètet ón strùs dè cà an dè ‘na scatulìna dóra...l’è sèmper ón strùs dè cà!

Daniela:           Arda Piera...dè mìa troàten pintìda...!

Piera:              Se garó dè piànzer...dopraró ‘l mé fasöl! (Si sente in crescendo un clacson da fuori) Ma ghìv mìa dè ‘ndà a séna ‘n Cità, óter?

Daniela:           Sèntet? Adès partóm! (Va alla porta ancheggiando) Ga öl...al só tèmp...pèr mèter sö ‘l “Smoking”! (Verso l’esterno) Vègne franco)! (Verso piera9Franco! (Verso Piera) Au revoire...madàm! (Se ne va. Burtulì si alza, visibilmente soddisfatto di quel che ha letto. Riordina i fogli, li rimette nella busta, che lascia sul tavolo)

Piera:              Adès ta ‘l màet frèd...éra?!

Burtulì:            Fà neènt! Só contét löstès! (Si dirige verso la cucina) Dino...al stàa ché a pèrder tép cól solfanèl...e ‘nvéce chèle càrte l'è...i’è drè a fà ègner ‘na spèra dè sùl! (Va in cucina dicendo) Dino! (Piera, non riuscendo a sentire il dialogo in cucina, riprende in mano la busta e ne toglie il primo foglio, lo scorre senza capire niente. Rita la guarda, esita, poi la interpella)

Rita:               Màma... (Piera rinuncia ad esaminare i fogli. Richiude il tutto ) Màma! (Piera le presta attenzione) Mé domà...gó dè fà ‘l Compito ‘n Clàs dè Italià! Quànd él che ta ma làset andà sö a stüdià...ón brizinì?

Piera:               Quànd che fenés dè séna tò bubà! Dè che a ‘n brìs ga sarà ‘n pó pö dè quét... (Guarda l’ora) ...àrda: a növ e méza ta pódet andà a stüdià töt chèl che ta n’è òja!

8

SCENA XI°

Dino - Piera - Rita - Franco - Martino

                        (Entrano fFranco in Smoking e Martino che si siede ad un tavolo)

Franco:          ‘Ndó él Dino?

Piera:               L’è dè là...a séna cón Burtulì.

Franco:          Pódei...distürbaàl ón münüt?

Piera.               (Ironica) Prégo...’l sa còmode... (Franco infila la porta) ...dàl momènt che ‘l gà ‘l föch al cül! (A Rita) Fàga ‘l cafè a mMartino. (A Martino) Cafè éra?

Martino:         Cürt, cól grapì a rimòrchio. (Pausa) Comöt, Piera, che staséra ghé gnamöó ché nüsü?

Piera:               L’è amó prèst...e pó gà dè ésega ‘l Consìglio Comunàl.

Martino:         Ma se vé mài nüsü a sènter?! La ma la dìs sèmper apó a Giulia...che zbàte vià ‘l tétp per neènt!

Piera:               A östa! Ta sé Consigliér apó a té!

Martino:         E dè “Magiorànsa” àch, Ma mé cönte cóme giü e ciücemel. Pöde mài dèrver bóca...e i ma dòpra apéne pèr leà la mà! (Dalla cucina si sentono voci irritate. Poi appare franco sullaFranco sulla porta, che ascolta la voce di dDino, all’interno)

Dino:               (Da fuori) Fét isé fadìga a lasàm amó ón péer dè ùre?!

Franco:          Neènt dè fà! (Provocatorio) Alùra mé gà fó ‘n regalì a tò moér...

Dino:               Vé déter dè lé! (Franco rientra in cucina. Ancora voci indistinte. Infine fFranco rientra in scena piegando e intascando unafoglio protocollo)

Franco:          (Verso la cucina) Gràsie nèh! (Ai presenti) Va salüde töcc!

Piera:               L’àl firmàt...al Questionàre?

Franco:          Sé sè! (Indica il muro dietro al banco) E vó a mitìl sübit an dè la casèta dè sücürèsa! (Si avvia per uscire)

Piera:               E ‘l mé regàl...andó él?

Franco:          (Si fruga le tasche imbarazzato) Ardóm...ga l’ìè ché...ta ‘l dó sübit... (Finalmente estrae un libretto) Èco! (Esce velocemente)

Piera:               (Gli grida dietro) Gràsie nèh! (Esamina il libretto) Il “Galateo a tavola”...ghèt capìt che regàl che ‘l m’à fàt?! (Avanza verso il proscenio) Fórse mé garó debù dè ‘mparà a stà a tàola...però domà dè matìna...ga ‘l regàle apó a mé ‘n libritì...a Franco! Oter che “IL GALATEO A TAVOLA”!...Mé ga töe: “IL FUNSIONAMENTO A LETTO”!!!

F I N E   A T T O   I°

 

9

A T T O    I I°

 

 

SCENA I°

Martino - Dino - Burtulì - Rita - Piera 

                        (Rita esce dal banco. Porta a Martino un vassoio con il caffè e il grappino. Poi torna dietro il banco)

Rita:               Màma... éle gnamó növ e mèza? Gó dè ‘ndà a stüdià!

Piera:               Spèta amó dés münücc, Rita. Làsa che fenéses tò pàder dè mangià!

Martino:         Ostrega! Bözògna che àghe... l’è tàrde!

Piera:               Pèr chèl che ta é a fà! A guàl che i sa sènta zó... i sa cönta, i tàca a lézer al prìm “PUNTO”... ciciàra chèsta e chèl’óter...a vergü la ga à bé... ai óter la ga vàmal... ai óter amó laga mal... ai óter amó la ga ’ndarès bé, però... a guàl dèl momènt che ta ga ocóret té... pèr leà la zgréfa... pàsa amó ón’ùra... ‘n’ùra e mèza!

Martino:         Ma mé... gó dè sènter chèl che i dìs... pèr rindìm cönt!

Piera:               Fàm mìa ègner al sangiòt... nèh Martino! Ma rencrès pèrcheerchè ta sé mé fradèl...e vöi mìga che i ta fàghe pasà dè macù! I tò sòci, i n’à asé che té ta àrdet al Sìndech! Se lü ‘l léa la mà... ta la léet apó a té. Se la léa le “Minorànse”... ta la tègnet zó. <L’è asé che ta sa sconfóndet mìga... e ta sé cól cül an dèl botér!!

Martino:         E che gói dè fàgàa mé...se só cói pö tàncc?

Piera:               Sé! Ma “I póö tàncc” dèi pö tàncc... i léa mìga la cùa pér negót! Té, ‘nvéce... ta léet apéne la szgréfa!

                        (Rientra Burtulì dalla cucina e interviene a mettere pace)

Burtulì:          ‘Ndóm... fiöi, fì mìga isé! Lasì che tàche béga i óter. E pó... tò fradèl, l’è mìga dè sücür cóme ta ‘l pitüret té, Piera! Al ga l’à lü al só ‘nzègn. Va bé... che ‘l sa fìda ‘n pó tròp dè i öter, ma, al cör dè l’arteciòch... al ga rìa apó dè pèr só cönt! Martino...vé a spiegàm ón péer dè róbe che ghè sö ché ‘nsìma! (Gli mostra l’Ordine del Giorno. Martino prende il proprio. Si siedono. Entra Dino che va al banco a bere il caffè. Piera lo interroga)

Piera:               Comöt che Burtulì al s’è mèst a trafegà có le càrte?Sa dàl apöó a lü... a la Pulìtica?

Dino:              Làsa stà Burtulì té... che apó quànd che l’è ciòch, al rìa sèmper pö dè lóns... dè sèrti Consigliér a dizü! (Si avvicina a Burtulì e Martino che, sfogliando i rispettivi fascicoli, trovano insieme la pagina che cercavano)

Burtulì:            Ardel ché! (Legge attentamente) PUNTO DIECI: Reperimento,a breve, di un fabbricato nel Nucleo Storico, da ristrutturare ed adibire a CENTRO APERTO PER ANZIANI:

Martino:         (Prosegue) La Giunta, vaglaiiate numerose soluzioni, ha individuato come più confacente allo scopo lo stabile di proprietà di Begni Francesco, sito in Piazza Carducci ai numeri 18 e 20, stabile che allo stato attuale è occupato dal proprietario medesimo e dalla “Osteria dello Stambecco”.

Dino:               (Toglie il fascicolo a Burtulì e legge)  L’esito positivo della trattativa in oggetto è naturalmente legato alla possibilità di iniziare i lavori di ristrutturazione entro i termini stabiliti dalla “COMMISSIONE LAVORI PUBBLICI” pena la decadenza del Mutuo Regionale. Che sa n’entèndei?

10

Piera:              ... i sa n’entènd... che ‘l Cümü l’è dré a crompà töt chèl baracù ché... e che, a nóter, i völ dam‘na bèla pesàda ‘ndè ‘l cül!

Martino:          A belàze!Sa pöl mìa casà vià la zènt eisé...söi du pè! Quàcc àgn ghìv amó dè Contràt?

Piera:              Quànd che Franco ‘l gà compràt... sìem za ché dè dés àgn e sa gà fàt ón Contràt dè sìch. Du i’è ‘ndàcc... e alùra, amó pèr tré àgn, dè ché, pöl casàm vià nüsü!

Dino:               Magàre....

Piera:              Perchè: Magàre?

Dino:               Neènt... ülìe dì...che quànd ghè dè mès ‘na möcia dè palànche... i Contràcc i pöl fài deentà càrta stràsa!

Rita:               Màma! EÈle gnamó növ e mèza?!

Dino:               E làsela ‘ndà! Pèr la zènt che egnarà ché staséra....

Piera:              Sé, dài: va!

Rita:                Buona nòtte a töcc! (Va verso la cucina)

Piera:              Spètem, che gó dè ègner sö ‘n momènt apó a mé. (Raggiunge Rita e si volta) Ghè ‘gnìt vòja dè stüdià töt an dè ‘na ólta!  (Escono)

SCENA II°

Dino - Burtulì - Martino

Martino:          Fìn ché, fiöi... ma sömea che ga sàpe neènt dè tróbe. L’è éra che Dino l’è ‘ndè le pö ólte... ma se i gà amó ‘n contràt dè tré àgn...l’andarà a rifinì che se ‘l völ mìa ‘ndà vià, al Cümü ‘l garà dè sercà ón óter fabricàt. Cèrto che chèsto ‘l sarès pròpe stàt ón gràn bèl sìto... pèr fà ‘l “CENTRO APERTO”!

Dino:              E alùra, perchè ‘l Cümü al l’à mìga töt du àgn fa, quànd che i ga l’éra ezibìt pèr póch e neènt...anvéce dè lasàghel tö a Franco? Mé ghére l’ocaziù dè spostà ‘l “Stambèch” an dè le càze dè Gino Farinì... al Cümü al crompàa ché... e stàem bé töcc!! Anvéce Gino al gà indìt dè là, Franco ‘l gà crompàt dè ché... al Cümü, Dio sà perchè, al s’è ‘namuràt dè i sò quàter mür pròpe adès che i vàl trè ólte dè pö... e mé l’ó ciapàt dedré a töte le fòze!!!

Martino:          .... e cóme fàei an Cümü a saì che i ghéra pö interès ...a comprà alùra pèr fabricà adès? O fórse a argù...ga cunvignìa mìga?

Burtulì:          (A Dino) Ghét vést? Al ghè riàt apó a lü, al cör dè l’arteciòch!

Martino:          Ansóma... cóme éla stàda?

Dino:              L’è mórta e pó la s’è malàda! Ma sa piarèse i có dèi dìcc... se pènse che gó apéne firmàt la rinùncia dè l’Afìto!

Martino.          A pòta alùra... che ta ma sömèet cól mórt an càza....!Ma che t’è ‘gnìt an mènt pó?

Dino:              L’è che se ga firmàe mìga le paròle... lü ‘l trazmitìa la müzica!

Burtulì:            Ón momènt! Gó ón ministrù che ma bòi an dè ‘l có... e rièse  mìga a capì quànd che l’è ùra dè menestràl....!

Dino:              (Va al banco a prendere un altro quartino) Pröa a zontàga ‘n gós dè Bardulì!

Burtulì:            (Dopo aver bevuto) Oh! Adès l’è buìt! (Beve ancora) Dóca. Metóm che mé, ‘na bèla matìna, sìes dré a ègner an dèl mé Ufìcio... ché dè Dino. (Pausa) Quànd él Carneàl?

Martino:         Ai prìm dè Màrs.

Burtulì:            Eco... alùra sóm dè Febrér. Rìe ‘n Piàsa e ma ciàma giü che ‘l ma fà: “Gó ‘na partìda dè frétole dè eènder a prése strasàt. A té, ta’nterèsele?” Mé ga risponde che, al momènt, searès mìga... ma che però próöarò a ardàm atùren e... ciào mé, ciào tèé ... rie ché déter.

11

Martino:         Sé! Però... scürta ‘n brìs, alà!

Dino:               Murdidìo, làsel stà...che se ga sa ‘ngólfa ‘l mutùr, ma toca ‘ndà a töga amó ‘n bocàl dè binzìna!

Burtulì:          Preócupet mìga, che só gnamó ‘n “Risèrva”! Dóca. Rìe ché déter... ciào, mé, ciào tè... ma sa rezènte ‘l carburadùr...e sènte tré dèl Cümü che i’è drè a discüùter pèr crompà ‘na camionàda dè frétole pèr Carneàl! (A Martino)  Té ... che farèset?

Martino:          Ga dizarèse che, ‘n Piàsa, ghè östa giü che ‘l ga i’à... e che ‘l völarès vindìle a bu mercàt fés!

Dino:              Té... ta ‘l farèset! (Lo scherza) Perchè ta sé ón taelòt! Và aànti Burtulì, perchè ma sömèa dè éser dré a rià...

Burtulì:            ... al cör dè l’arteciòch! Alùra: mé fó parì dè negòt, fügüre chèl pö desedàt dèi tré... al brànche dè pèr sò cónt...

Martino:         E dópo?

Dino:               E dópo i crompa le frétole, i’à pàga ‘na cìca dè tabàch....

Burtulì:          .... e, sóta Carneàl, ga le endóm al Cümü... al prése che n’óm vòja!

Martino:          Vàca pöa! Alùra Franco... quànd che ‘l gà töt chèl s’ìto ché...

Burtulì:          .... al ghìa crompàt le frétole... (Sventola l’O.d.G.) ... e staséra ghè dré a rià Carneàl!.

SCENA III°

Martrino - Diniino - Dino - Burtulì - Piera - Giàni Stéca

                        (Entra Giàni Stéca frettoloso. Parla con tono da comizio)

Giàni S.:          On wischitì, negàt an dè ‘l giàs! Co móme ‘ndómei ché? Stómei bé töcc? And mó éla Pierìna?

Dino:              Adès la é. (A voce alta) Piera...Piera! (Piera entra) Dàga dè béer l’‘l Wischitì a Giàni...

Giàni S.:          ...negàt an dè ‘l giàs!

Piera:              (Servendo) A mé piazarès saì cóme ‘l fà...ón “Compàgno” cóme té...a béer ‘l Wischì!

Giàni S.:          L’è l’ünica ròba giösta che gà fàt i Americà an sichseènt àgn...e pó, a mé la WVodka la ma ‘ncióda ‘l stòmech!

Martino:         Anvéce l’Afghanistan... ta ‘ndàel zó bé?!

Giàni S.:          E a té, al Vietnam, ta fàel fà i “Pro”?

Piera:              Ma muchìla, fiöi! I’è sèmper ansèma töcc i dé dè l’àn...e quànd che i và ‘n Consìglio Comunàl...i tàca béga pèr la “Pulìtica”!!

Giàni S.:          (Si guarda addosso) Gó dezmentegàt l’Ordine del Giorno!

Burtulì:          Ma la tò fónna nò! (Glielo porge)  La ta l’à mandàt ché!

Giàni S.:          Eco perchè ma sìe fàt al gróp al fasöl! Ghìe dè tègner a mènt...dè mìa dezmentegàm...dè ricordàmel! (A Dino) Quàt él al Wischì?

Dino:              (Respinge i soldi di Franco) I sarès dumìla frànch...ma se ta ma dé òra sìch münücc, ta ‘l fó mìa pagà...e dòpo ta n’òfre ón óter!

Burtulì:            (Mestrostrando l’O.d.G.) Che ghìv edèa dè fa , óter, söl “PUNTO DIECI”?

Giàni:             Chèl dèl “CENTRO APERTO”? Ah...Cóntra, cóntra...votóm cóntra! Al Cümü...al ghìa dè crompàl quànd che i ga l’éra ezibìt pèr póch e neènt, chèl fabricàt ché...mìga töl: Giü mé, giü té...pèr dòpo fà dè la “SPORCA SPECULASIONE”... (Prende un foglietto di tasca) ...speculasióne... (Legge) ...sulla pelle dei cittadini!! Se noi scalfiremmo la fragile pelìcola di perbenìzmo e di paternalìzmo degli individui che questa sera ci propongono di avalàre questa trùfa... si evidensierebbe subito l’Intralàso e il Malgòverno!!

12

Burtulì:           Brào,Giàni!

Giàni:             Per questo il nostro sarà un voto contrario: noi voteremo contro il malcostume, contro le clientele, contro la dizonestà...perchè chi toglie al popolo per fare il suo interèse privato... ciamìl cóme n’ìv òja... ma l’è sèmper ón làder!!! (Applauso fragoroso. Poi Giàni chiede a Martino) E té, cül biànch...ghèt neènt dè dì?

Martino:          Dìze che steólta ta ghé rizù...e che ‘l mé vóto i ‘la cùca gnà a mörer! Pötòst stó ché a béer töta séra cón dè Burtulì!

Dino:              E nò! Se ta sé sincér, e mé ta crède, ta ghé dè ‘ndà al Consìglio Comunàl...e pó votàga cóntra!

Burtulì:            Se ta é mìga, i pèrd ón vóto...ma càla apó la Magiorànsa che ga ocó la Magiorànsa che ga ocór! Ma se tà é...

Martino:         ...e vóte cóntra, ga ‘n ciàe du! Andóm Giàni...che staséra a argü ga ‘ndarà le frétole dè treèrs!! (Esce con Giàni a braccetto)

SCENA IV°

Piera - Dino - Burtulì

Piera:               Oter dù, staséra...ma piazìv gnà tàt, gnà póch, gnà mìga! Comöt che trafighì isé fés...pèr mìa fà pasà chèla “Lége” lé (A Dino) Ga i’ómei...o ga i’ómei mìga...sté tré àgn dè Contràt, amMó?

Dino:              Èdet, Piera, nóter...i tre àgn dè Contràt, ga i’Móm sèmper vìcc...ga i’érem...

Piera:               ...anfìna a ‘n’ùra e mèza fà! (Punta l’indice contro Dino) Ta ‘l dó mé, a té al Questionàre dè la verdüra! Té...ta ghét firmàt la Rinùncia dè l’Afìto! (Si mette le mani sul viso. Poi parla tra le lacrime) Ma dizgrasiàt...d’ón dizgrasiàt! I’è vìnt àgn che ta ma le’nfìlset giöna dré a l’ótra...che, se le ghès dè éser préde dè ‘na colàna...le sarès isé grée che ‘ndarèse cól còl dré a tèra!

Dino:              Arda...Piera...

Piera:               (Gelida) Sìto! Bòfa pö! Nóma a sènter la tò ùs...ma é i zgrizulì! (Si rivolge a Burtulì) Adès ta ma ‘l dìzet té: Perchè? (Gridando) Perchè? (Piangendo) Perchè?!?!

Burtulì:          (Porgrendole un fazzoletto) Sö, sö, Piera. Se ta ma fé piànzer apóa mé...l’è ‘na ruìna! Acqua e vì i và mìa decórde! Dài, mètet ón pó quacìna. (Piera si calma) Ché...ghè ‘na pegnàta róta, ma crède dè ìga za troàt al màstes pèr giöstàla! Pórta pasiènsa...che ta la fóm vègner amó cóme nöa!

Piera:               Ma perchè gàl firmàt...perchè?

Dino:              Piera...

Piera:               (Cruda) Fà sìto té! (A Burtulì) E alùra? (Lui esamina il boccale vuoto. Dino capisce al  volo e glie ne porta uno pieno)

Burtulì:                   A che ùra sèt andàda a dórmer...iér dè séra?

Piera:               A öndes e mèza.

Burtulì:          E dóca ta sét mìga cóza ghè sücès dòpo! Ta ricórdet...che a chèl tàol l?é, ghéra Franco, gGino e du dè Brèsa che i zögàa a Pòker? Ah? (Piera annuisce) Apéne  vìa té...ghè ‘ndàt a càza apó a Gino!

Piera:               E che ga èntrel Gino có Franco...e chèl balànder dèl mé óm?

Burtulì:          Spèta. (Beve) Quànd che Gino l’è leàt sö...i zögadùr dè Pòker...i’è restàcc an tré... (Pausa, sguardi a dDino che capisce al volo)

13

Dino:               ...e i m’à ‘nvidàt mé a fà ‘l quàrt! Mé cridìe che i zögàes bàs...e gó mìa püdìt dìga dè nò!

Burtulì:          A fàla cürta...mé ghìe mài vést on discül compàgn! Dino al ghìa sèmper zögh...e fFranco sèmper argót dè pö!

Dino:               Se mé ghìe Trìs, lü ‘l ghìa Scàla. Se ghìe Scàla, lü ‘l fàa Fùll...

Burtulì:          ...e i óter du i stàa lé a ardà. Ansóma: i gà tacàt a belàze...e i gà finìt dè ónda. A guàl dè le dò, chèl sfondràt dè Franco al ghìa za insìt... (Guarda Dino che lo asseconda) ...sìch miliù!

Dino:               Quàter!

Burtulì:          Chèi che i’éra! (Pausa) Però...Dino al ga n’à dàt gna ü!

Piera:               Al só mé...chèl che ’l gà dàt! Al l’à pagàt staséra, có i interès! (Si impone la calma) Adès ghè apéna dè sperà...che ‘l tò màstes al sàpae gaiàrd debù...e che ‘l ma ‘ntacùle la pegnàta! (Pausa) Al sarès dè rìder però...al sét Burtulì...se la votasiù la ghès dè ‘ndàgda mal! Se ‘l Consìglio al ghès dè decìder dè mìa crompà...

Dino:              ...Franco al garès pö nüsü interès a casàm vià...e ‘l sa troarès an scarsèla apéne ‘n tòch dè càrta...

Burtulì:            ...bùna gnà dè frigàs zó ‘l cül!

Piera:              Adès però, ghè mìga de ‘ncantàs sö le óltàde ! Za che ghè càlma...l’è mèi che ‘ndìghev a fà ‘na giràda ‘n Cümü. Sö, ària!!! (Dino e Burtulì si alzano e si avviano) E ardì dè combenà argóta! Östa!

Dino:               Che ghè amó?

Piera:              E se fFranco ga à dè treèrs l’afàre, cóme la metómei cói quàter miliù? Ghèt amó dè dàghei?

Dino:               E nò, càra! Gó mìa firmàt ‘na camboiàl, mé! E ta dìze dè pö: se ‘l ghès mìga dè ènder, al pöl gnà casàm föra...fìna a la fì dèi tré àgn! Töt chèl che ‘l gà risiìt l’è ón “Autografo” dèl tò omasì! (Dino e Burtulì stanno per uscire quando la porta si spalanca e entra Daniela, quasi correndo,  visibilmente alterata. I due amici sostano incerti, ma Piera li invita ad andarsene. Daniela siede)

SCENA V°

Piera - Daniela

Piera:              (Fasllsamente professionale) Che pödei servìga... Siüra Daniela?

Daniela:           Neènt, Piera. Gó  ón gróp an góla... che sarès bùna gnà dè casà zó l’ària! (Con tono umile) Pödei stà ché löstès?

Piera:              Ma sücür! A mé però... ma piàs mìga chèi che ghè dré a negà, cón dè l’àigua ‘nfina ai öcc... e i sa ustìna a dì che lùr i’è söcc sötèncc! Zbàsa le àrie, càra... e dìm che t’è sücès: Stèt mìga bé?

Daniela:           (Inizia spavalda) Mài stàda isé bé! (Si affloscia) E ‘mvéce nò...l’è ‘nnütil che ta la cönte stòrta. Stó ón mal dè cà! Déter ... e föra. Garèse òja dè cridà!

Piera:              E alùra crìda... antàt che ghè nüsü. (Guarda l’orologio) Ma... la séna dè l’Onorevole... éla zamó finìda?

Daniela:           Fà sìto, Piera! La séna l’è ‘ndè ‘l pö bèl. Ma mé ga l’ò pö fàda ...a stàga, ma ignìa dè oltà ‘ndré! Cóme gó mèst déter i pè...an dè ‘l Salù, i m’è ulàcc adós...

Piera:              ... cóme i taà sö la büza dèl ledàm!

Daniela:           Dio... cóme ta sé fìna, Piera! Franco ‘l m’èra dìt dè fàga bèl a töcc... dè fàm vulì bé...

14

pPiera:           ...e té ta sé isé braulìna a tira i muscù... (Torna seria)  Ma ...ghèra mìga ótre fónne, là?

Daniela:           Sé, che le ghéra...ma che sórt dè fónne! I’éra töte ècie...amó pö ècie dè té...

Piera:              Gràsie!! E té...ta ga rìet là, pö nüda che istìda...cóme ‘na röza ‘n mès a ‘n piò dè urtìghe, e ta pretèndet...che i ta gìres mìga ‘ntùren, che i sérche mìga dè catàt?!

Daniela:           Che i ma giràes antùren...ghìe apó a göst. Ma che, apéne sentàda zó a tàola, ma sàpe troàda: ‘Mna mà ‘n dè la sgoladüra dedré e ón pé che ma zgargiàa ‘n mès ai zönöcc...dìzet che ‘ndàa bé töt?

Piera:              E Franco...’ndó érel?

Daniela:           L’ìa lé...chèl dizfgrasiàt!...E quànd che gó fàt sègn dè ardà...sóta ‘l tàol, al m’à fàt sègn...dè fà parì dè neént

Piera:              Ta regòet chèl che ta ghé ‘nsonnàt...càra la mé s.cèta. A fórsa dè dìga dè sè...e zmulzinà i òm t’è sèmper piazìt...ón dé o l’óter...ta sa troarét a fà “Còpia” có Monica...sö la Superstràda!!

Daniela:           Sé...ma cón staséra l’è finìda, nèh! Gó ‘mpientàt du bèi zlafarù a chèl che ma palpàa ‘l dedré, so saltàda ‘n pé e gó dìt a Franco: “O che ta ma pórtet a càza té...o ga ó dè pèr mé cónt!”

Piera:              E lü, che gàl fàt?

Daniela:           An prensépe só mìga...perchè só partìda cóme ‘na s.ciopèta e ma só saràda ‘n màchina. Al sarà ‘ndàt a sercàga scüza a töcc...ma dòpo ‘n quàrt d’ùra, l’éra bèle dré a menàm a càza.

Piera:              E adès andó él?

Daniela:           An dó öt che ‘l sàpe?! Al m’à ‘mpientàt ché, sö l’ös...e l’è curìt a sènter al Consìglio Comunàl! Pèr fà pö bèl...al m’à lasàt gnà le ciàv dè càza...perchè, se ga i’ére, ndàe sö a sercà la càrta che ‘l gà apéne fàt firmà a Dino...e ta fàe éder a spacàla sö!

Piera:              Sa gà mài finìt dè conóser la zènt! Fìn dès, cridìe che ta ghìet al servèl födràt dè lüstrì...e ‘l cör dè cimènt!

Daniela:           Al sìe che ta ma giüdicàet isé mal...e ma n’è sèmper dispiazìt.Ma l’è stàt f Ma l’è stàt Franco a fàm deentà isé!Al m’à spuzàt...che ghìe gnamó didisèt àgn, perchè sìe isé de Bruno... e dè alùra ...al m’àdopràt cóme ‘l dópra töte le só ròbe: cóme ‘n scalèt pèr rampegà pö ‘n vàlta! Capéset adès...perchè ta fàe éder töcc i sò regài? Perchè ‘l m’à mài dàt niènt óter! La pelìcia, la colàna, i uricì...e töte le ólte che ‘l ma fàa ‘n regàl...ma sa domandàe dè quànt garès duzìt zbasàm zó amó...pèr fàga dè panèl! Al sét, Piera, che ‘l bèl òm, chèl che gà piàs a töte...chèle póche ólte che ‘l ma sérca, ndè ‘l lèt, l’è cóme sèrte piüìde d’Istàt, che le bàgna bàgnaneènt...e le fà leà apéne la pólver!

Piera:              ...e té, pèr tiràtela zó...ta ignìet a fà la dócia a càza mé!

Daniela:           Ma...alùra ta ‘l sìet?! (Zittisce a causa di rumori esterni)

SCENA VI°

Dino - Burtulì - Piera - Daniela

                        (Dino e Burtulì rientrano dal Consiglio Comunale)

Piera:              Cèrto che ‘l sìe... (Vede i due) ...ón pónt andrìt , ón pónt anvèrs...e ‘ndè ‘na setemàna ghè finìt al gilé!

Dino:               (A Daniela) Éla zà finìda la séna?!

Piera:              La dìs che la sa stöfàa dè mörer...i’éra töcc vècc., éra Daniela? Pötöst, cóme àla al Consìglio Comunàl? Andó éi riàcc?

15

Burtulì:            Madóna! A guàl che i rìa al “PUNTO DIECI”...

Piera:              Sé...ma ghìv combenàt argóta, cón dè mMartino?

Dino:               Martino ‘l s’è dàt dè fà sübit! Ma mìga töcc i’è onès.cc cóme lü ! Bözognarès anventà argóta pèr convìncer argü óter...

Daniela:          Al sarès asè che mé ghès dè ìga ché le ciàv!

Dino:               Che sa n’entèndet?

Piera:              Ghìv vést Franco ‘n Cümü?

Burtulì:            L’óm ancontràt adès, an dè ‘l vègner föra.Perchè?

Piera:              La gà apène finìt dè dìm che la öl mìga che ‘l ma càse vià...e che se la ghès dè püdì ‘ndà ‘n càza, antàt che lü l’è föra, la ga farès sparì la càrta che gà firmàt Dino staséra!

Burtulì:            Ma Bruno...ga i’àl mìga le ciàv?

Daniela:          Al ga i’à sè! Ma chi sà quànd che ‘l vegnarà! Al ghéra dè ‘ndà a zöga a “Pallavolo” có la Squadra dè l’Oretóre...ma i’è föra paés!

Dino:               Sa pödareès pasà pèr al granér! (A Piera) Ta ricórdet.. che quànd sóm vignìcc a stà ché...ghìem fàt sö ‘na tramèza cón dè ón üsitì dè lègn? Al sarès asé...

Daniela:          Ee...! Franco al gà mést ón spròch e ón cadenàs dè trènta ghèi!

Piera:               Sènsa cöntà töta la ròba ècia che góm ammöciàt deànti dòpo...

Dino:              Cèrto...ghè gnà dè parlàn! A guàl che sa garès tiràt an bànda i bofé, le letére...e desfàt föra la purtilìna...vegnarès domà!

Burtulì:            Ma ga searà mìga ‘na quàch finèstra deèrta?

Daniela:          Sé! L’è pròpe fFranco...che ‘l làsa le finèstre deèrte! Al gà mèst sö dè chèi scadenàs...che ta farèset pö bèl a dèrver ‘na Bànca! Fa neènt, se dè föra al i’à lasàde bröte e spórche dè fà schéfe!

Dino:               Ta crède! Che cumudàel a fà...se ‘l ghìa za ‘n mènt dè riènder? Al bèl l’è che l’andaààa ‘n gìr a predecà che ‘l stàa cóme ‘n Pàpa...e che ‘l sarès mài andàt vià dè ché...chèl bröt röfià dè ón ancülàt a màchina!!!

SCENA VII°

Dino - Burtulì - Piera - Daniela

Burtulì:          (Si alza riluttante) Ghél ón casaìde...an dè chèl “Tràni” ché?! (Si dirige al pannello col dipinto dello stambecco) Pèr fürtüna che Burtulì al conós le Osterìe pö bé dèi sò padrù! (Sfila tutto il pannello, rivelando una porticina retrostante) Chèsto ‘ndó àl?

Piera:               La ga ól töta a pasà ‘na vìta ché dènter...e dezmentegàs de ón ös cóme chèl lé! Dino! Ghét al có pié dè ghèba?

Dino:              Ma àrda che bèl!! Però ma pàr mìga che la mé ghèba,,,la sàpe pö spèsa dè la tò! (A Burtulì) Spèta ón münüt! Ardóm dè mìa fà sö ón quàch streamènt! Té, Piera, mètet a tènder föra dè la pórta.

Piera:               E se rìa vergü?

Burtulì:          Ta ga la cöntet sö fìn che ta ciamóm. Se ‘nvéce la é lónga...

Dino:               ...ta fé parènsa dè éser apéne riàda e dè ìga troàt saràt! Alùra ta àmbiet a ciocà e ta ed ta edaré che nóter anventaróm argóta! (Piera sta a metà della porta gurandando fuori... Dino a burtulì) Tè... và an dèl Garàsc a toardando fuori. Dino a Burtulì) Té... và an dèl Garàsc a tò la casèta dèi fèr, an dè ‘l baùl dè l’auto! (A Piera) Té và föra che sàre a ciàv! ( Piera esce. DinoPiera esce. Dino chiude e chiude e poi a Daniela)poi a Daniela)Völet andàga té... dè là?

16

Daniela:          Dizarès che l’è mèi. Se ‘l ghès dè ‘ncapàm... só’n càza mé... e se ‘l ma làsa sènsa ciàv...mé zbóge i ös!

Dino:               Ma... sét bùna dè dèrver la casèta?

Daniela:          Cèrto che só bùna! Mé só ‘n pó màta... ma só mìga séma!

Dino:               (Controlla che sinaano soli) Arda se pèr càzo ghè déter apó ón ... nàstsro dè chèi che sùna... ansèma a le càrte...

Daniela:          An dè la casèta dè sücürèsa?! E che na farèsel al mé óm... dè ‘na casèta dè Müzica?

Dino:               Se ta la édet,l’è ,mèi che ta la töet sö... perchè l’è ‘na casèta ‘ndó che cantóm mé e té!

Daniela:          Che ghét dìt?... (Il dialogo si interrompe perchè Burtulì arriva dalla cucina con una cassetta di attrezzi voluminosa)

Burtulì:            Ga n’èra mìa giöna pö gròsa...dè fàm tö sö?! (La apre, prende un cacciavite e va alla porticina) Daniela! L’è mìa che ga sàpe ón óter cadenàs... dè la bànda dè là?

Daniela:          Nò, ghè neènt. Góm postàt cóntra apéne ‘l sofà.

Burtulì:            (Armeggia sulla porta, torglie qualcosa dallo stipite e poi rende il cacciavite a Dino) Chèsto ... mètel pör  vià!

Dino:              Ta ocór niènt’óter? (Burtulì gli mostra una chiave, ridendo)

Burtulì:            Che fàla la zènt che gà ‘l só ‘nzègn... quànd che la sàra ón ös pèr tàcc àgn? Prìma la sa ricórda ‘ndó che ghè l’ös...e dòpo la mèt la ciàv andó che sa pöl troàla amó!

Daniela:          Ampièntela dè ciciarà... e dervóm la pórta!

Burtulì:            (Fa girare la chiave) E adès che l’ó desciaàda...ghè dè dervìla! (Fa vedere che, per aprire la porta verso l’interno, è necessario togliere la pedana dietro il banco e, in pratica, far ruotare per un quarto di giro anche il bancone medesimo)

Dino:               (A Daniela) Sö! Dàm ‘na mà... che fóm girà ‘l bancù! (Spingono il bancone fino ad appoggiarlo alla parete di destra. Dino solleva la pedana che appoggia al muro. Burtulì tira la maniglia, aprendo la porta verso di sè. Appare lo schienale di un divano. Daniela è pronta a scavalcarlo, ma si blocca con la gamba per aria) Che fét lé...’nciodàda? Ghét vést al Deàol?!

Daniela:          Gó ést tò fiöla e mé fiöl!

Dino:               Brùno? Ma él mìga a zöga a fóbal?

Daniela:          Nò, càro! (China sul divano, afferra Bruno e Rita per le orecchie, fino a che spuntano dalla spalliera, con i vestiti slacciati) I’è dré a zögà a Dutùr!!!

F I N E    A T T O     I I  °

17

A T T O   I I I°

 

SCENA I°

Dino - Burtulì - Piera - Daniela - Bruno

                        (Burtulì sta chiudendo la cassetta degli attrezzi. Dino controlla che il bancone dsia a posto come prima dell’effrazione)

Dino:               Adès, dpè la bànda dè ché, ghè töt a pòst! Ardóm se Daniela la riès a troà argóta... (Va ad aprire la porta a Piera)

Piera:              (Entrando) Al sìv...che ghè pasàt gnà ‘un cà? I gà dè éser töcc an Cümü! (Si guarda attorno) Ché ghè töt cumudàt bé...östa! E Daniela...éla amó dè là?

Burtulì:            Quànd che la gà finìt la fà ‘l gìr dèl sàò purtù.

Piera:              Alùra ‘l sìv gnamó...se la gà troàt argóta?

Burtulì:            Bözògna spetà che la tùrne...

Piera:              Speróm che la tróes apó le ciàv dè risèrva...

Burtulì:            Dè ciàv la n’à troàt ‘na möcia...

Dino:              ...on ciaamènto sul! (Dalla porta principale entra Daniela con Bruno, che si siede in un angolo. Daniela consegna il fatidico foglio a Dino)

Daniela:           Mé gó sercàt bé...ma gó troàt apéne chèsto. (A Piera) Ta l’ài za dit...chèl che ghè süceès? Ghè sücès che Bruno, anvéce dè éser dré a schisà ‘l balù dè “Pallavolo”...l’ìa dè là che ‘l schisàa tò fiöla sö ‘n dè ‘l mé sofà! (Piera si siede, sconvolta)

Burtulì:            Sa èd che i sa deertìa dè pö...

Daniela:          Perchè té ta ghé gna fiöi gna cagnöi! Pröa, domàndega a Dino...se ‘l s’è deertìt a idìi...!

Piera:               (Si alza lentamente. Parla con voce fredda) Andó eéla Rita?

Dino:              L’è sö...’n càmera sò. (Piera si dirige voleloce verso la cucina)

Daniela:           Adès...prìma la la confèsa...

Burtulì:          ...è dòpo la la confèta!

Dino:               Che la pröes...a mìitìga ‘na mà adòs! (Si volta a guardare Bruno, che allarga le braccia contrito) Oter...pasàev dè la purtilìna dèl granér...éra? (Indica il soffitto)

Bruno:            Mé ghìe dervìt dè la mé bànda...e ghìem cumudàt töta la mobìlia ècia...ón pó dè sà e ‘n pó dè là...

Daniela:           ...pèr fà ón bèl strezandèl...töt scundìt bé...

Burtulì:          ...e a töte le ùre...ciocàa mezdè!

Dino:               Ma...fàei debù?

Daniela:          (Ironica) Nò! I fàa dè pòsta! Spèta che tùrnre Piera...che la ta la cönta lé! (A Bruno) Té adès...ta sparéset e ta tùrnet mìga senó ghè pasàt le öndes e mèza. Se ta ‘ncóntret tò pàder...ta fé parì dè neènt... (Rientra pPiera che la rimbecca violentemente)

Piera:               A belàze cól: Fà parì dè neènt! Al sarà difìcil che la va àghe reèsa dè scónder zó töt!

Daniela:          Perchè? Gómei dè mitìi an Piàsa?!

Dino:               (A Piera) Che ghét dìt a la s.cèta? Stàla bé?

Piera:              La stà benóne! La gà gnà màl dè có...gnà mal dè stòmech...e la öl al Gelato! Ghìe mài vést...antùren ai du més...’na gravidànsa isé bèla!

18

SCENA II°

Piera - Dino - Burtulì - Daniela - Bruno - Rita

Piera:               (A Bruno) Al sìet té, che Rita l’è isé?

Bruno:            Cèrto che ‘l sìe!

Piera:               E cóme ‘l la dìs sücür, aàch! E che ghìev an mènt dè fà?

Bruno:            Spetàem al momènt giöst pèr dìvel...ma, có i óm an guèra...e le fónne ‘n trincéa...ghìa mìga tàt dè bofà!

Dino:               E adès, che fómei?

Burtulì:          Antàt, la càrta che ta ghìet firmàt, l’è turnàda ‘ndré!

Dino:               Sé! Ma sa la mète söl cül...la càrta! Adès ma ‘nterèsa apéne mé fiöla! Ma pinsìga! La gà gnamó sédes àgn...l’è dré amó a stüdià!

Daniela:          Só mìga cóme la idìv óter...ma, pèr mé, l’è a pèr tròp ciàr chèl che sa garès dè fà! Mé n’ó ìt asé dè ‘na scöla sùla...e vöi pö che sücede chèl che m’è capetàt a mé! Oter al sì mìga...cóza öl dì fà ón fiöl e cargàs dè ‘na famìa...dquànd che sa gà l’età pèr zögà amó có le pöe! Ma mé ‘l só! L’ó ‘mparàt sö la mé pèl!

Piera:               Göi capìt bé, Daniela? Garèsei dè zbàter Rita ‘ndè ‘n Ospedàl...e dàghela ‘n mà a ‘n quàch bechér?... (Entra Rita molto dimessa)

Daniela:          Sé, càra! Ma mìga ché. Pö dè lóns che sa pöl...che la sàpae nüsü!

Rita:                Scüzìm nèh! Ma dispiàs distürbà i vòs.cc progècc, ma sarèsel mìa mèi dsènter se mé e Bruno góm argót dè dì...prìm dè decìder?!

Bruno:            ...o cridì dè fà e desfà, sènsa tègner cönt...dè chèi che cönta?

Burtulì:            E pùcia...e pùcia e pùcia...ta s’è spacàt al rèf an dè la ùcia! (Daniela si alza di scatto. Piera la guida in cucina con i ragazzi)

Dino:              Sé sé, ndì a tacà béga dè là...che gó bözògn dè quetàm ón brìs.

SCENA III°

Dino - Burtulì

                        (Dinon fin qui, è stato con la testa sul tavolo. Di colpo la alza)

Dino:               E sé che gó mài pisàt an Céza! (D’improvviso alza molto la voce) M aa che gói fàt mé, al Signùr, pèr rüdìm isé?! Adès che ma sìe mèst isé bèl quèt...che laoràe dùdes ùre al dé...che ardàe pö nüsü, föra che la mé Pierìna...perchè saltàm adòs, töt an dè ‘na ölta, cóme ‘n Teremòt?! Só dré a pèrder l’Osterìa...ghè ‘n circolasiù ‘na casèta che, se la ga rìa ‘n mà, pèrde apó a Piera...e gó Rita ‘ncìnta a sédes àgn! Saràl gnamó asé?!  (Pausa) Arda, Burtulì...se ‘l fös mìga perchè perchè,...ga sarès dè...

Burtulì:          ...leà sö e ‘ndà a tön ón quartì! E dòpo sa föm sö le màneghe!! (Mentre Dino va a prendere da bere) Càpo prìmo: La Delibera dèl Consìglio Comunàl. Càpo secóndo...

Dino:               On ‘òstrega che ta ‘mpìca! Càpo prìmo...l’è mé fiöla! Ghét capìt?

Burtulì:          Ardöóm dè mìga dacquà, prìm dè ìga ‘nsonnàt! Partóm dèl presnsépe. (Pausa per bere) PRIMO: La delibera! ‘Ndó éla la lavagnìna? Và a töla, desèdet! (Dino prende la lavagnetta segna-punti) Adès metóm zó ‘l Consiglììglio töt antréch! (Scrive) Sö trènta...ga n’è séseades dè Magiorànsa...méno Martino...che fà quìndes pèr bànda!

19

Dino:               Quìndes pèr bànda chì? Se mai...dàl momènt che Pino Scarpulì l’è a l’öspedàl, chèi dè là i sarès quatórdes sö vintinöv! Ma perchè sét isé sücür...dè chèi dè sà? Ta ghé sintìt apéne Giàni Stéca!

Burtulì:          Però conóse i óter! Fóm on pàs a la ólta. (Scrive) Martino, i sés dèl Fiochèl e Martèl, chèl dèl Sùl, chèl dè la Tór...fa növ!

Dino:               E cói sés dèl “Garòfol” sarèsem a tàne...ma mé, chèi lé, i’ó mài vés.cc a ésega, töcc ansèma. A fà bèl...i’è ‘n quàter e mès!

Burtulì:          Metóm pör che ‘n mànche du dè chèi lé. I vota ‘n vintisèt! Növ e quàter, trédes...cóntra quatórdes! Niènt dè fà. Bözognarès rièser a ribaltàn amó giü, cóme góm fàt có Martino, ma...’ndó ‘l catómei?

Dino:               Pusìbol che sa tróe gnà ü che càmbia idèa...a streacàga sótai öcc töt al sporchès che ghè dedré? O ga màei sùra pròpe töcc?

Burtulì:          Nò, chèl l’è ‘mpusìbil! Però, se i ga màja mìga sùra...völ dì che i gà mìga töcc i Venerdé...e cóme fèt a dàghela dè capì?! Lur i sa ànta dè éser nècc perchè i ròba mìga...sènsa capì che, quànd che i vóta, i ga té deèrt al sàch ai làder!

SCENA IV°

Dino - Burtulì - Monica - Piera

                        (Entra Monica di fretta e si dirige al banco. Si rivolge a Dino)

Monica:           Ciào Dino! Ta ghè pócch clièncc apó a té, Staséra. Comöt pó?

Burtulì:          Ghét maiàt dè màgher apó a té?

Monica:           Só mìa mé! L’è isé ‘na bèla séra...e s’è fermàt trè màchine ‘n töt! Sa èd nüsü gnà ‘n paés...

Dino:              I’è töcc al Consìglio Comunàl...a decìder dè casàm vià dè ché!!

Monica:           Cóme sarèsel a dì?

Burtulì:          Sé, càra! Se le ròbe le à cóme sömèa...l’Osterìa dèl Stambèch la sàra...e du Profesionìsti cóme mé e té...i pèrd l’Ufìcio!!

Monica:           Nò nèh! Mài pö! Bözògna troàga ‘n riméde! Lasìm stopà al büs an dè ‘l stòmech...e dòpo ga ragionóm sùra.

Dino:              (A vocae alta) Piera, Piera! (Piera appare dalla cucina) Arda chèl che la öl Monica.

Piera:               Ta fói ‘l Capùcio?

Monica:          L’è mèi che ta ma dàghet ón”Cichitì” alà, perchè quànd che tùrne ‘n’ “Servìsio”...sa rinfrèsca ‘l bósch. (Va a sedersi da sola)

Burtulì:            (A Piera) ...e dè là...l’ìv fàt al Pàpa?

Piera:              Schèrsa, schèrsa pör! Té ta ga asménet neènt...

Monica:           Che ràsa! Pàr che ga zmenómes l’Ufìcio töcc du!

Piera:              (Porta l’ordinazione a Monica) Parlàem dè ‘n’ótra ròba amó, mìga dèl tò “Recapito”...

20

SCENA V°

Dino - Piera - Burtulì - Monica - Flavio - Valeria

                        (Entrano fFlavio e Valeria. Piera torna dietro il banco)

Flavio:             Buona séra Pierina, ciào Dino, Burtulì... (Vede Monica e la guarda con grande interesse) Arda! Buona séra, signorina Monica. Stàla bé?

Valeria:          (Interrompe Ó Dio, che sét!Ma dàla argót dè béer...siùra Piera?Sóm dè frèsa fés fés...èh!

Piera:               Ó pèr l’òstrega! Va cór dré argü?

Flavio:            Nò, ma sóm al Consìglio...e gó póra che staséra ma egnarà tàrde. Ghè le “Minorànse” che le zgiónfa asé asé! A ògni paròla...i gà fà sö ‘n ricamì...

Piera:               A che pùnto él...L?’ORDINE DEL GIORNO?

Flavio:            Té; Dino! Sèntet cóme la sa n’entènd la tò fónna? ASe la và aànti isé...de ché a ‘n pó la troóm a la “Camera”!

Piera:               Quàla càmera?! Mé só condanàda a la Cüzìna! Ga n’ài amó pèr tat?

Valeria:          Gó edèa che egnerà matìna! (Implorante) Ma la ma dàghe dè béer...che góm dè turnà là ‘n frèsa!

Flavio:             (Scambia sorrisi con Monica) Mé bée ón Bèl bicér dè lat! E té che töet, Valeria? (Dino sgomita Burtulì, poi và al tavolo di Monica)

Valeria:          Mé nóno al ma dizìa sèmper: “Pèr scöder la sét, ghè niènt dè mèi dè ‘n bèl biceròt dè biànch sèch, frèsch dè cantìna!”

Burtulì:            Bràa Valeria! I vèci i gà sèmper rizù! (Si alza e va al bancone) Piera! Mèt vià ‘l “metanòlo” che vègne mé a dàga dè béer! (Piera si dedica al latte per Flavio. Burtulì traffica sotto il banco)

Monica:          (A Dino) Mé, dè pulìtica, capèse neènt! (Si volta verso Flavio) Laùr...lé, Flavio, ta fà còmod che ‘l vóte...o che ‘l vóte mìga?

Dino:               Chèl lé ‘l vóta mìa pèr mé de sücür! Se ghès dè pudì tignìl ché...ga darès dè béer töta nòt. Ma èdet mìga cóza ‘l bév?!

Monica:          E se ‘nvéce dè tignìl ché té...ghès dè portàmel vià mé? Pèr quàt ta ocór...che ‘l stàghe föra dèi pé?

Dino:               Fìna a Mezanòt...ma fét debù?

Monica:          Chèl siòr lé...al ma löcia da quànd che fàe le “Médie”! Se ta ó scomèter, dè ché a sìch münücc ma sa ‘l tìre dré fìn an Sicìlia! Léa sö...dài! (Dino si alza. Monica si volta verso fFlavio, scopre un po’ di gambe e gli sorride. Flavio la raggiunge felice. Si fa buio in scena. L’OCCHIO DI BUE inquadra burtulì e vBurtulì e Valeria che si sono seduti al tavolo centrale, con davanti una bottiglia e due bicchieri. Dino e pPiera si defilano a lato)

Burtulì:            Ta lìe dìt che l’è ‘n Rozòlio! (Brinda)

Valeria:          A la salùte alùra! (Bevono insieme.Burtulì versa di nuovo. L’OCCHIO DI BUE si sposta al tavolo di Monica e Flavio, che si è seduto)

Monica:           ...e cóme ga ripéte, a ésega ‘n gìr nüsü...gó ón pó pöra a ‘ndà a càza dè pèr mé cönt!

Flavio.            Sa ‘n pàrla gnàch! (Si china a bisbigliare. L’OCCHIO DI BUE torna ad inquadrare Burtulì e vValeria, con davanti quattro bicchieri)

Valeria.           (Ormai brilla) Questo però...l’è l’ültem, perchè mé gó dè ‘ndà a votare ‘l “PUNTO DIECI”, che l’è mooooólto importante! (Brindano. L’Occhio di Bue torna su Monica)

Monica:          Alùra...’ndómei? (Sistira sotto il naso di Flavio)

Flavio:             (Deciso) Pòta...quànd che sa gà dè fà dèl bé... (Escono veloci)

21

SCENA VI°

Dino - Burtulì - Piera - Valeria

                        (In scena torna luce piena.Valeria farfuglia ubriaca e infine si abbandona sula tavolo)

Burulì:            Quatótulì:      Quatórdes meno dù...

Dino - Piera:    Fà dùdes! (Espressioni mimiche di soddisfazione)

Dino:              (Si frega la mani) Steólta i óm ciaàcc debù! (È davanti a Valeria) Catómela sö leéche e metómela al frèsch! (Solleva Valeria e fa per portarla in cucina, seguito da Piera)

Burtulì:            Dino...

Dino:              (Bloccandosi) Che ghè amó?

Burtulì:          Ma sa l’Mói meretàt...ón bicerì?

Dino:               L’è asé...che ta ma béet mìga föra ‘l bidunsi dèl solvènt! 8(Esce insieme a Piera, con Valeria in braccio9)

SCENA VII°

Dino - Franco - Burtulì - Daniela

Franco:          (Entrando) Ghè mìa stàt ché Flavio e...ötem a dìl...la biundìna?

Burtulì:            Valeria? Cèrto. I sarà vìnt münücc...

Franco            Vìnt münücc che i’è ‘ndàcc vià?

Burtulì:            Nò! Che i’è stàcc ché!

Franco:          Ma adès i ghè pö...

Burtulì:            I vèdet té?

Franco:          Mé nò!

Burtulì:            E alùra i’è andàcc vià!

Franco:          Fàet fadìga a dìmel sübit?

Burtulì:            Perchè: ”fadìga”?  L’ìa asé che ta ma domandàet!

Franco:          ...e mé, che t’ìèi dìt? (Rientra Dino dalla cucina)

Burtulì:            (Lo imita) “Ghè stàt ché Flavio e Valeria?” Ta ghìet dè domandà se i’éra ‘ndàcc vià!

Franco:          Cóme fàei a domndàt se i’éra ‘ndàcc vià...prìm dè saì se i’éra stàcc ché?!

Burtulì:            Té ta ölet saì tròp tànte ròbe! E isé m’è ‘gnìt...al mal de có!

Franco:          E a mé ‘l mal dè fìdech! (Daniela rientra) Dè che bànda rìet té?

Daniela:           (Indica la cucina) Dè la bànda dè là!

Franco:          A fà chì? Perchè sét mìga ignìda al “Consìglio Comunàl”?

Daniela:          Perchè sìe ‘mpegnàda cól “Consìglio famigliàr”! (Torna in cucina)

SCENA VIII°

Dino - Burtulì - Franco - Giàni Stéca - Daniela

                        (Entra Giàni S. Furibondo, che si rivolge a Dino e Burtulì)

Giàni S.:         Cón lùrle...ghè gnà Sàncc gnè Madóne! Se ghè dè mès la scarsèla i màia föra a sò sorèla!

Burtulì:            Vé a rìa, Giàni...

Giàni S.:         L’è töta séra che ga dìzem che du e du fà quàter...Lùr i mèt ai vóti...e sàlta föra che du e du fà sìch! (Rientra Dino. Si siede)

22

Franco:            Ma fà sìto, Giàni. Sìv vöter i rompi bàle! Se la “Magiorànsa” la ghès dè mèter ai vóti che la tèra l’è rotónda...óter dizarèsev amó che l’è piàta!

Giàni S.:         L’è pèr chèl che Galilèo... l’óm torturàt nóter Compàgni!

Dino:               Ma la votasiù söl PUNTO DIECI...l’ài fàda, o nò gnamó?

Franco:          (Applaude) Brào Giàni. Èdet che ta cumìncet a capì?

Dino:               Mùchela, röfià! (A Giàni) Arda che lüche al ta töl sö a màndola!!! Ma té...perchè sét vignìt vià dèl Cümü sènsa votà...dòpo töt al “Comìsio” che ta ghé fàt ché staséra?!

Giàni:             Perchè, quàndo góm vést che uzàem pèr negót, sóm vignìcc föra pèr protèsta...góm bandonàt “l’Aola”...

Burtulì:            E g móm ciapàt al “Verù”! Ta rèndet cönt che ghìv fàt al sò zöch? Ghìv mandàt a putàne töt al nòst tröbölà...

Dino:              ...e apó chèl dè Monica, pòera dizgrasiàda! Al sét che ghérem za mèst föra üzo amó du dè la Giùnta? Flavio...la sa l’à tiràt dré Monica, an camporèla...e Valeria...l’è dè là ‘n cüzìna ‘mbreàga! (Pausa) ‘Na ólta che püdìev vènser...l’ünica ròba che sì stàcc bu dè fà...l’è stàda: “Bandonà l’Aula”!

Burtulì:            (Incalza) E isé...a ésega mìga óter...s’è zbasàt amó i voti che ga ocór!! Adès, andó s’éi casàcc i tò “Compàgni?”

Giàni:             I’è al “Circol”...ma se fò ‘n frèsa rìe a catài sö amó töcc! (Se ne corre via, mentre ritorna Daniela dalla cucina. Franco insegue Giàni sulla porta, tentando di fermarlo)

Franco:            ‘Ndó ét ansóma? Fèrmet ón münüt...Franco...!

Daniela.          Làsa che ‘l vàghe e mùchela có le “Delìbere”! Adès...al probléma pö gròs, ta ga l’é a càza tò...mìga ‘n Cümü!

SCENA IX°

Dino - Burtulì - Franco - Daniela

Burtulì:            (Uscendo) Vó a fà ‘na giràda al “Consìglio”, isé va distürbe mìga.

Dino:              E mé ‘ndó a laà zó i bicér! (Va al bancone per rigovernare)

Franco:            Perchè ölet discùter isé dè frèsa dè ròbe nòste? Sa pöl parlàn a càza nòsta, magàre domà...sènsa mèter an piàsa i nòs.cc afàre! Al capéset o nò chèl che la öl dì la quistiù che i’è dré a votà ‘n Cümü? Ta rèndet cönt che ghè ‘n bàl töt al nòst domà?

Daniela:          ...e dèl dómà dè tò fiol, ta ‘nterèsa neènt?! Perchè l’è chèl che ga à dè mès...se ga fóm mìga déter argóta ‘n frèsa! Rita...l’è ‘ncìnta! E sömèa che ‘l sàpe stàt Bruno!

Dino:               (Che ha sentito) Cóme: “Sömèa”?! Ma se ta ga sé zgalbösàda adòs, antàt che i fàa la “rèplica”! Ó érei dré a dì ‘l Rozàre?!

Franco:          Cóme...cóme?

Daniela:           Sé! Ta ghé capìt bé...càro! I’ó apéne ‘ncapàcc...

Franco:          ‘Ndóe?

Daniela:           Anterèsa mìa ‘ndóe...LAl bèl l’è che, sènsa mitìga sö gnà sal gnà péer, i m’à dìt che Rita l’è dè du més...e che i völ spuzàs!

Franco.           A belàze có la mólta! Spuzàs...ga sarà dè dìghen!

Dino:               Tèe, zmarasù! Ta garé dè portà i lümì ‘n Céza...pèr fàm dì de sé! Se ghès dè ignìm an mènt che Bruno ‘l gà za cumpìt i dizdòt àgn e che rRita la ga n’à gnamó didisèt...sarèsel mìga pès amó?

Franco:          Völarèset denunciàl?!

23

Dino:               Dipènd.  Prìma dè lùr... e dòpo dè té!

Daniela.          Che ga èntrel a fà...Franco? Mé fiöl gàl cumpìt i dizdòt? Al sa ràngia!

Dino:               Arda...che i’è ‘n dù a düzì rangiàs!

Daniela.          Gó òja dè éder cóme i farà a spuzàs e mantignìs...du gnàri che và amó a scöla...e che i sa mèt sö amó le mödànde ‘nvèrse!!

Dino:               Però...quànd che i zöga a bubà e màma...l’è ròbe ia fà ‘ndrìte! Daniela! Debù ta lasarèset tò fiöl...an dè la mèrda fìn che?

Daniela.          Ta ghé ‘ndöenàt! Farès dè töt...e amó argót dè pö! Sóm an dè ‘l Dumìla, adès...e sèrte bröte stórie dè ‘na ólta le gà mìga pö dè ripitìs!

Dino:               Mìga töcc i gà dè ìga pèr fórsa la tò sfürtüna! Argü i riès a fà le pegnàte có i sò coèrcc!

Daniela:          Sé! Mé só ‘ndàda zó dè ràta...ma chi ma l’à dàt al prìm puciù...e ‘l secónd...e ‘l tèrs?!

Franco:            Pòer angilì! Ta sé sèmper sacrificàda...pèr al bé dèl tò òm!

Daniela.          Gói pròpe dè dìtel? Ón péer dè ólte m’è apó piazìt!...Quànd che a càza sa màja póch e mal...vé òja dè ‘ndà a séna a l’Osterìa!

Franco:            E té ta ghé töt sö ‘l lechèt...éra?!

Dino:              Pèer l’amùr, fì sìto! Só za ndè le pètole asé...sènsa ‘nventàmen dè le ótre! Ma ghìv mìga argògna?

SCENA X°

Piera - Dino - Franco - Daniela - Burtulì - Rita - Bruno

                        (Rientrano Piera, Bruno e Rita. I ragazzi si siedono da soli)

Piera.               Ghìv finìt dè contratà? Perchè a mé, dèi vòs.cc contràcc...ma ‘n frèga pö neènt! (Silenzio generale)  Ülìv mìa saì ‘l perchè? Perchè m’è capetàt dè éder ‘na ròba che cridìe che la ezistìes gnà pö! Gó ést du gnàri che sa öl bé...che sa öl bé debù!! Va garantése che, ‘n dèl scoltài, an dèl vardài...ma s’è zlargàt al cör! El mìa gnamó ùra che liìghèv al có dè le óste mizérie a leèl dè tèra?! Se fösev bu amó dè fàl...se ghèsev dè leà i öcc al ciél...apéne laàt da ón temporàl, nèt dè bögàda...speciènt cóme ‘l Paradìs...fórse riarèsev a éder argót che ga sömea a la belèsa dèi öcc dè chèi s.cècc lé...quàndo gó dìt che i ghìa dè spuzàs, ma pèr amùr...mìga pèr fórsa! (Daniela, senza volere, piange. Dino le offre il fazzoletto)

Dino:              La scórsa l’è düra...ma ‘l lègn l’è tèner. Ghè mìa dè argognàsen...Daniela. Chi ghè mìga bu a piànzer...l’è bu gnà a rìder! Adès che ta sé des.ciodàda, ta édaré...che ‘na fatèla dè ciél ta sa la troarét an dè ‘l piàt apó a té! Pènsa pötöst a chèi du gnàri lé...che i gà tat dè amùr...e neènt dè tòcio! La mé famìa, domà dè matìna, la pödarès desedàs sènsa càza e sènsa laorà. Ma ta züre, Franco, che ‘ndè ‘n momènt isé...ma ‘n fréga ‘n casàso dè neènt! Prìma dè töt vé mé fiöla! E pèr té? Chi vé, prìma dè töt pèr vóter du?! (Silenzio. Burtulì entra, chiama Dino e parlottano a parte)

Rita:                Pèr càzo...va ‘nterèsel al nòst parér?

Bruno.            Perchè, se ‘l va ‘nterèsa, garèsem dò ròbe de dì! Prìmo: Chèl fiöl lé (Indica Rita) ...al gà dè ègner al mónd! Contécc o mìa contécc...va tocarà deentà nóni! Secondo: Có la càza o sènsa...an dè’n stabiòt o sóta ‘l pónt dèl Mèla...nóter sa spuzóm!

Rita:                Mé màma la gà dìt che, pèr antàt, la ma tegnarès ché töcc du...se i la càsa mìga vià lé!...  (Dino torna vicino a Franco, dopo aver confabulato con Burtulì. Questo si siede ad un tavolo da solo con un foglio protocollo e incomincia a scivere attentamente)

24

SCENA XI°

Detti

Dino:              (A Franco) Alùra...che ga fómei dènter?

Franco:            Ghè mìa tat dè fà! (A Daniela) Dal momènt che i s.cècc i’è pö dür dèl fèr e i völ capì neènt, ghè dè mandà zó amàr...e spüdà dóls! L’è ‘nnütil menàla. Se prìma mé ghìe ‘l coltèl pèr al mànech...adès i ga l’à lùr du! Pèr mìga parlà dèl podèt che gà ‘n mà Dino!

Piera:              Ta credaré mìa che Bruno ‘l cambiarès parér...se ‘l ghès dè ìga gnamó cumpìt i dizdòt!?

Daniela:           Al vèdet o nò, cóme i sa àrda? Pènsa mìga apène a ‘l tò interès!

Franco:          Decórde...ma, prèst o tàrde, bözògnarà parlà apó dè chèl...

Dino:               Mé...dizarès pötòst an frèsa!

Franco:          Alùra... fóm isé: se ‘n Cümü i vóta dè mìga comprà... va rèsta la càza e l’Osterìa. Mé ga fó la dòta a la fiöla e ta dó ‘ndré la tò càrta e la casèta... (Gomitata di Dino) ...dè sicürèsa...che isé la töe nöa! Fóm la spùza amó sté més e ga regàle apó ‘l “Viaggio di nòsse”! I mànde sö a Pónt dè Lègn dè mé sorèla, i fó stà là ón péer dè més...e ón bèl dé i ma teléfona che Rita la spèta...

Daniela:           (Ironica) ...ón sitimì dè tré chili e mès!

Franco:          Se ‘nvéce i vóta pèr mé, va töe càza e teré apüs al Camposànto...

Piera:               Ma sét dré amó?!?

Dino:              (La zittisce) Làsa che ‘l fenése! (Burtulì scrive freneticamente)

Franco:            ...fó cumudà töt dè mé scarsèla...

Bruno:            ...e ta ga l’antèstet al siòr Dino!

Franco:            Se ülìv isé...fóm isé! (A Dino) Ghét ón tòch dè càrta, pèr scrìer zó dò rìghe?

Dino:              (Plateale) Burtulì...vé ché cón dè ‘l contràt!

Burtulì:            Pö ‘n frèsa dè ‘n galavrù có la bösca ‘ndè ‘l cül! ( Da il foglio a Franco) Mànca apéne la fìrma! (Franco legge incredulo)

Franco:            Ma...candelòstrega! Ta saré mìa ‘l Signùr...té?

Burtulì:          Al sét chèl che ‘l m’à dìt...l’ültima ólta che só ‘ndàt an Céza? : “Ta ède ‘n gràn dè ciàr...Bubà.” !!

SCENA XII°

Dino - Piera - Burtulì - Franco - Daniela - Martino

                        (Bruno e Rita escono alla chetichella. Franco legge e Burtulì...controlla. Piera e Daniela appartate, prendono accordi. Dino va al bancone. Entra Martino affranto. Allarga le braccia)

Martino:          Ma dispiàs fés...Dino, ma gó püdìt fàga neènt. Giàni Stéca e i sò Compàgni...i’è turnàcc che ghìem za votàt! I gà insìt pèr dùdes a òt...ma i gà insìt! E pensà...che l’ìa la ólta bùna pèr dàghen ‘na zbachetàda! (Pausa) E adès... cóme la ‘mpastìv?

Dino:              La ‘mpastóm...che ta ghé dè töt al vistììt növ... perchè, dè ché a quìndes dé, ta ghé dè ègner a spùze! Dòpo ta cönte! (Si dirige al centro-palco, da Franco) Ta fó i mé complimèncc! Pàr che ta sàpet sentàt zó...pròpe ‘n mès al “CENTRO APERTO!” (Si danno la mano)

25

Franco.            (Firma il foglio) Ta ga zmenaré mìga gnà té, alà! Cón chèl che i ma pàga...sa ‘n fà dè Osterìe! (A bassa voce) Vó sübit a tö la tò casèta ‘n màchina... (Alta voce) Fórse garì dè tröbölà ón brìs an prensépe... al sìto l’è ‘n pó föra mà...

dDino:            Ta ‘l dìzet té! (A Burtulì) Cöntega sö dè ‘l “PUNTO SEI”...chèl che ga ‘nteresàa a nüsü...e che i gà votàt an du münücc!

Burtulì:            Ghè sücès...che, ‘n bànda al teré che ta ghé apéne cidìt a Dino. Cól “PUNTO SEI” i ga votàt dè fà ‘l “Bocciodròmo” növ...e ótre robasìne che le sömèa fàde apòsta pèr tirà zènt! (A Dino) Ta pàr mìga che sa gàbes dè biìga sùra...a ‘na nutìsia isé? (Mentre Dino porta una bottiglia a Burtulì, Franco esplode)

Franco:          Ghìe dè saìl...dè mìa fidàm dè óter dù! A pòta...che ghìa za le càrte prónte! Sóm gnamó ‘mparentàcc...e ta sé za dré a ‘ncülàm!! Ma mé ta pàghe sübit! Spèta ‘n secónd! (Esce di corsa. Dino porge a Daniela il foglio che lei stessa aveva trafugato in casa sua)

Dino:               El mìga mèi che ta àghet a mitìl al sò pòst?

Daniela:          Vó sübet...antàt che l’è ché! (Va alla porta e incrocia fFranco) Ma dét le ciàv dè càza...o gói dè dórmer föra...stanòt? (Franco glie le dà malamente. Daniela esce. Franco estrae la musicassetta amorosa e la mostra a Dino, che rabbrividisce. Poi la da a Piera)

SCENA XIII°

Dino - Burtulì - Piera - Franco - Martino

Franco:            Dal momènt che la ma ocór pö...ga la tùrne a la sò padrùna!

Piera:              (Un po’ imbarazzata) Arda...che mé l’ìe registràda apéne pèr fàt ciapà ón stremése! Ma sarès mài ammaginàda...

Dino:               ...che mé ta ülìe tat bé dè ris.cià dè pèrder töt...pör dè mìga fàtela sènter? Bèl mestér...che ta m’è combenàt!

Piera:              Ta ‘l dìze amó ‘na ólta!!! Chèla laùra lé...ga l’ó dàda a Franco apéne pèr fàt dà ‘na lisiù...magàre du pögn söl müs...cóme fàei a pensà che ‘l garès fàt gnà ‘na piéga...e che‘l ‘l arès dopràda pèr fà ‘l sò interès, córegn o mìga córegn?!

Dino:               Sa èd che ta ‘l conóset pöch! (A Franco) A té...la zènt che sa öl bé debù la ta dà fastìde, éra?

Piera:              Chèl che ma té ‘nsèma nóter du, i’è mìga le quàter rìghe che góm scarabociàt an Sacrestìa...vìnt àgn fà! Che ma té ‘nsèma l’è ‘l quadrèl tröbölàt che rìem a postà ‘ncö...ansìma a chèl dè iér!!

Franco:          Sentimèncc! Paròle! E i fàcc!? Chèl che cönta i’è le palànche...la reputasiù...la bèla moér...!

Dino:               Ma quànd che ta mètet al capèl...o ta ‘l pórtet leàt...o ta ga fé déter du büs!!! (Franco, furioso, corre alla porta. Poi si volta)

Franco:          L’è mèi ‘na tùrta ‘n sìch, che ‘na boàsa dè pèr tò cönt! (Và via.Dino siede al tavolo che di solito usa Burtulì, mentre questo è ad un altro tavolo, con la sua bottiglia. Dino tace. Piera sposta l’attenzione su Martino che non sa cosa dire o fare)

26

SCENA XIV°

Piera - Martino - Dino - Burtulì

Piera:               (A Martino) I ünich che la ghè ‘ndàda mal., sóm nóter du! A mé i m’à apéne dàt...dè la boàsa! E a té...al fìdech che ta ghé ìt...i ta la farà scöntà fìn che ta scàmpet!

Martino:         Però só mài stàt bé cóme staséra! E stanòt dormaró pròpe cóme ‘n angilì! (Sbadiglia) Èdet che ghè zabèle dré a ‘gnìm sòn? Va salüde! (Martino esce. Piera guarda Dino con affetto, poi va a scuoterlo)

Piera:               Nèh...bèlo! Desèdet, che domà dervóm amó a le sés! (Dino si alza, prende in mano la scopa e passandola, arriva alla porta. Piera va in cucina. Dino apre la porta e scopando ece fuori di vista)

SCENA XV°

Burtulì - Valeria

                       

Burtulì:            (Si versa da bere. Poi fa tintinnare il bicchiere contro la sua bottiglia, quasi brindando) Gó sèmper dìt...che mé e té sìem la còpia pö bèla dèl mónd, che ta sé mèi dè ‘na fónna perchè, a chéla, sa pöl mìga calcàga zó ‘l burù...e casàla ‘ndè ‘l bofé, quànd ta sé stöf. Té ta ciciàret mài andéren... le fónne le làsa mài lé. Ta cóstet mìga gnà fés ... e ‘na fónna la ma majarès zó i òs. Te ta ma scàldet quànd che barbùle... e le pö tànte fónne le gà i pè zelàcc. An dèl vègner pö ècie, le fèmene le deènta pö catìe e pö bröte ...e té, ‘nvéce, ta deèntet sèmper pö bùna...e ta ciàpet ón culùr sèmper pö bèl càld. E pó, té ta m’é mài fàt i córegn! Ta m’é sèmper dàt chèl che tà sercàe e ghè mài stàt ‘na séra che ta m’àbet dìt: “ Gó ‘l mal dè có....”! Ta sté mìa ‘nculàda a la Televiziù, quànd che l'è ùra dè séna ...o ‘nsìma ‘l wàter a lèzer, quànd ma la fó adós. Gó sèmper predecàt che le ótre còpie le stà ‘nsèma có la spüda...che i sa scàna a càza sò, ma i và a Mèsa a bracèto...e alùra...comöt che staséra gó ón magù che fenés pö...e pèr la prìma ólta...ma sa sènte sùl...sùl cóme ‘n cà? (Pausa e brindisi. Rumori dalla cucina, poi compare Valeria ondeggiante che trova anche lei una bottiglia)

Valeria:          Bözògna che àghe...perchè ghè dè votà ‘l “PUNTO DIECI”, moooólto importante...che dòpo ma sàlta föra al pòst dè Infermiéra!...”PUNTO DIECI”...Votàre Sì!!!!! (Burtulì si alza e parla alla sua bottiglia)

Burtulì :           Andóm, càra... che fórse... l’è la ólta che sa fóm ‘na famìa apó a nóter du!

                        (Raggiunge dondolando Valeria, la prende sotto braccio...e vanno in quattro verso un domani migliore: Lui, l. Lei...e le due bottiglie)

F   I   N   E

 

27