ËL CIÒ FISS
(il chiodo fisso)
commedia
brillante in tre atti in lingua Piemontese di Luigi Oddoero
Numero posizione SIAE 873390A
Info cell. 339 646 00 44 – luigi.oddoero47@gmail.com - www.piccolovarieta.com
Personaggi: 6 M e 6 F
Pietro |
(Il neo pensionato) anni 60 |
Luisa |
(moglie di Pietro) anni 50 |
Matilde |
(madre di Luisa ) anni 70 |
Laura |
(figlia di Luisa) anni 28 |
Jole |
(cugina di Luisa ) anni 50 |
Aldo |
(marito di Iole) anni 55 |
Piera |
(sorella di Pietro) anni 55 |
Maria |
(sorella di Pietro) anni 65 |
Flavio |
(ex collega di Pietro) anni 40 |
Lello |
(detto sbluva , ex collega di Pietro) anni 45 |
Mario |
(ex capo repato di Pietro) anni 50 |
Luca Ciciulla |
(il negoziante) anni 45 |
La scena: Salotto di un modesto appartamento avente:
un ingresso esterno laterale destro
un ingresso in bagno laterale sinistro
un ingresso salotto e camere da letto fondo sinistro
un ingresso cucina fondo destro
Fabbisogno scenico:
un tavolino e tre sedie un mobiletto sul fondo , quadri e alcuni suppellettili
Una ridda frenetica di personaggi, per lo più pretestuosi, complicherà non poco l'intreccio più o meno innocuo di questa commedia la cui trama è costruita fin dall'inizio sul personaggio della protagonista che ha un solo chiodo fisso: La maniacale fissazione per l'ordine e la pulizia, tanto da indurre il marito a compiere un gesto simbolico. Una girandola di lazzi e gag, che pur sfiorando talvolta la felice leggerezza del teatro comico dialettale vogliono offrire al pubblico un paio d'ore di anestesia spensierata.
ATTO I° |
||
Scena Iª - Luisa, Pietro |
||
Luisa |
(entrando da sinistra, al marito intento a preparare gli aperitivi) 'T podije nen rimandé la sin-a con i tòi ex colega a n'àutra sman-a, vist che ‘t l'has insistù d'anviteìe anche për doman, nò. |
|
Pietro |
(con calma apparente) Nò! |
|
Luisa |
Pròpi staseira, e për giunta ‘t l'has daje apuntament sì për l'aperitiv, parej a më spòrco daspërtut! |
|
Pietro |
L'hai daje apontament si, përché a l'han dime ch'am pòrto 'n present! |
|
Luisa |
Si, 'n present, chisà che stërnaj! |
|
Pietro |
Përché a duvria ese në stërnaj? |
|
Luisa |
Përché conosand ij tòi colega, ansi, ex colega. |
|
Pietro |
Guarda che fra i mei ex colega, a-i è anche 'l me ex cap repart. |
|
Luisa |
L'ex moros ëd toa sorela Piera. Son pròpi curiosa 'd vëdde che facia ai farà doman! |
|
Pietro |
Ormai la stòria d'amor fra Mauro 'l me ex cap repart, përsona stimà e riveria da tuti e mia sorela pì giuvo Piera a l'é eva pasà. |
|
Luisa |
Si, eva pasà. Ricòrte bin che Piera a l'ha mai përdonaìe a col viveur ëd prima stampa d'aveila tradì con la soa pì cara amisa. E ti tlo difendi 'ncora e për giunta tlo inviti a sin-a e a disné anche se a l'ha mai fate fé gnun saut ëd categoria 'n tuta la tua “carriera”. |
|
Pietro |
Però a l'ha fame sautè tante sin-e për feme fé dë straordinari. E ti, ‘t j'eri bin contenta che mi i feissa i straordinari, così sensa mi 'n tij pe, t'eire libera 'd fe àut e bass come 't fasija pì gòj. |
|
Luisa |
Pi che d'àutr përché a fin meis la busta paga a j'era pi spëssa. |
|
Pietro |
Ecco, n'àutra rason! |
|
Luisa |
Comunque, ‘t l'has sërnù la seira sbalià! |
|
Pietro |
Për ti, tute le còse che faso mi a son sbalià! |
|
Luisa |
Tlo savie che doman n’ocasion dël grand event, l'avroma për ca cola petegola 'd mia cusina con col fabiòch ëd so òmo, sensa conté la presensa odiosa dle toe doe sorele. |
|
Pietro |
‘T l'avie mach pa da 'nviteìe! |
|
Luisa |
Mi i l'hai pa 'nvitaie. Purtròp a son ënvitase da sole! |
|
Pietro |
(con calma apparente) Varda che a l'é da tre meis che l'oma combinà costa sin-a. Pitòst, ël disnè 'd doman, sì che l'avrio podulo rimandé! |
|
Luisa |
Ma gnanca për seugn! Trant'ani 'd matrimoni as fan na vòlta sola! Tute le mia amise a l'han fait festa, a l'han 'nvitame. Mi i deuvo rendi l'invit! |
|
Pietro |
(c. s.) Alora foma na bela còsa. Mi staseira i vado a mangé con i mei amis, ti doman va con le toe amise. |
|
Luisa |
Si, brav parej 'm pòrto 'dcò darera le toe sorele, mia cusina e so òmo! |
|
Pietro |
E toa mare! |
|
Luisa |
Chila am da gnun problema! |
|
Suonano dall'esterno Scena IIª - Luisa, Pietro, Matilde |
||
Luisa |
(andando ad aprire) Comincioma con la sfilata dij ciarlatan! |
|
Pietro |
(respirando a pieni polmoni) Nosgnor, tenme ! |
|
Matilde |
(d.d.) Luisa, giòia mia! |
|
Pietro |
(f.s)Ecco sì, la regina dij ciarlatan! |
|
Luisa |
(entrando con due valigie preceduta dalla madre) Mama ma come mai, mi të spetava doman matin. |
|
Matilde |
(abbraccia Pietro scoppiando in lacrime) Oh, come che son contenta 'd vedive? |
|
Pietro |
Dabon? (f. s. notando le valigie) A vurà pa stabilise si? |
|
Matilde |
Për pòch staneuit am fasio la pel. |
|
Luisa |
(preoccupata) Parla, disme, còsa l'é sucedute? |
|
Matilde |
Mentre mi i durmija, tre lader a son intrà 'n ca mia, a l'han famne d'ògni sòrt! |
|
Pietro |
(f.s.) A l'han pa faine basta, dësnò a saria pa si concià parej! |
|
Luisa |
Përché ‘t l'has nen telefoname, i saria subit coruva da ti. |
|
Pietro |
(c. s.) Così a l'avria pa duvù subì tut chila! |
|
Matilde |
Ma come i fasia a telefoneve se.... |
|
Luisa |
A të stopavo la boca |
|
Matilde |
(Singhiozzando) Nò... |
|
Luisa |
A l'han robate 'l cellulare? |
|
Matilde |
(Singhiozzando) Nò, i durmia. |
|
Pietro |
Alora i lader ‘t l'has nen vëduie? |
|
Matilde |
Certo che i l'hai vëduie, a j'ero 'n tre. |
|
Luisa |
'N tre? |
|
Pietro |
(c.s.) 'N tre contra un-a a val pa. |
|
Matilde |
(c.s.) E mi da sola, còsa i podia fé, gnente, pi che laseìe fé. |
|
Luisa |
Mama, sta calma. Piora pi nen. |
|
Matilde |
(torcendo il fazzoletto) Ma mi i piuro pa. |
|
Pietro |
Macché, a smia 'n diluvio. |
|
Matilde |
A l'é l'emossion 'd vëdive, dòp, dòp... |
|
Laura |
Dòp tuta cola viulensa che ‘t l'has subì! |
|
Matilde |
Nò, dòp col brut seugn. |
|
Luisa |
(contemporaneamente a Pietro) Brut seugn? |
|
Matilde |
Sì, un brut seugn. (c.p.) Pënsavo pròpi 'd pi nen vëdive! |
|
Pietro |
(f. s.) Ma che trombon! |
|
Luisa |
Su, su mama. A l'é mach stait un brut seugn. Adess però ven dëdlà con mi. |
|
Matilde |
Si, parej disfo la valis! |
|
Pietro |
Përché, vaire ‘t l'has intension ëd fërmete? |
|
Matilde |
Ël temp necesari për ripiemre da lë spavent! |
|
Pietro |
(a parte a Luisa) Se as fërma si chila, i mna vado via mi! |
|
Luisa |
Cerca 'd capila, pòvra dòna. A l’ha fait ën brut seugn! Ven, andoma a fese na tasa 'd café. |
|
Matilde |
Oh, mi i pieria anche n'aperitiv. (scrutando Pietro) Pietro, ma che tripa a l'é vnute! E che gaiòfa bruta che ‘t l'has? |
|
Pietro |
Ma ti, da vaire ani të spece pa pì? |
|
Luisa |
Pietro, për piasì, comincia nen! |
|
Matilde |
Ma come mai a l'é tut vestì 'd neir, a va an rosari? |
|
Pietro |
(f. s.) Si, al so. |
|
Matilde |
Eh? |
|
Pietro |
I son vëstime parej për ti. |
|
Luisa |
Chërdie pa. A l'é 'ncamin ch'a speta i sòi ex colega për l'aperitiv, peui a van a fé sin-a al canon d'òr. |
|
Matilde |
Ma a l'é pa doman la festa? |
|
Pietro |
Si, ma mi i comincio a pijeme n'anticip. |
|
Luisa |
Ven mama, ven dëdlà con mi. Daje nen d'ament a col fabiòch! |
|
Matilde |
Luisa, fa nen tròp la prepotenta con tò òmo. |
|
Luisa |
Mama, comincia 'd cò nen ti a pijeje le part. A-i è già Laura ch'ai pija le part ògni volta che bërbotoma. |
|
Pietro |
Meno male che nòstra cita a l'ha pijà tut da mi. |
|
Luisa |
Purtròp. A l'é pi fòla che na mica. |
|
Matilde |
A propòsit, andoa ch'a l'é? |
|
Luisa |
Sicurament ën tla soa stansia tacà al computer. |
|
Matilde |
E dël concors ch'a l'ha fait ancora gnun-e neuve? |
|
Luisa |
Macché. E pura mi son convinta ch'a sia andaita bin. Quandi ch'a l'ha cantà, la nòstra Laura a l'ha faje grané la pel a tuti. |
|
Pietro |
L'avio tuti “la pelle granata” mach përché: prim ël Tòr a l'era pen-a pasà 'n serie A, second, ën col ambient a fasia na freid dël bòia. Mi scomëtto che coj lì a l'han pa n'euro 'n sla pel. Për mi col provin a l'é stait na ciapada! |
|
Luisa |
Come ch'a saria a dì, na ciapada. Col provin canoro a sarà l'ocasion dla vita 'd nòstra cita. Se 'n doman a sarà famosa, mi i dovrai pi nen travajé! |
|
Pietro |
Ma còsa 't bërbòte, ti ‘t l'has mai fait gnente 'n vita toa. |
|
Luisa |
Alora përché ‘t l'has portane, eh? |
|
Pietro |
Përché voj'àutre doe, inteligente come che o riten-e, l'eve gnanca la patente! Comunque col concors, a j'era mach ën pretest për barbene sinsent euro d'iscrission e sicurament a l'é finija lì! |
|
Matilde |
Oh, pòvra cita. E con Gianmaria, come ch'a va? |
|
Luisa |
Sai pa, con mi a na parla pòch ò gnente. L'hai mach paura che se a van avanti parej col fieul a mla mola. Pënsé che second mi a saria l'òm giust për chila, a l'han tuti doi na vos così melodiosa. |
|
Matilde |
Alora a l'han ancora gnun-e intension dë sposese! |
|
Luisa |
Sai nen còs dite. Penso però che 'n cost periodo Gian Maria a sia a l'estero për travai. |
|
Pietro |
Trant'ani fa l'avria 'dcò duvù andé mi a l'estero për travaj. |
|
Luisa |
Sa l'é mach për lòn, anche mi l'avria avù n'ocasion buna! |
|
Pietro |
(a Luisa) E si, mi e ti a cui temp j'ero le doe përsone pi alegre e giulive ch'ai feisa sla tèra. |
|
Matilde |
E peui? |
|
Pietro |
(contemporaneament a Luisa) E peuj purtròp i soma mariase! |
|
Matilde |
(a Pietro) Ma còsa 't fasie 'd così interessant e bel prima 'd mariete? |
|
Pietro |
Tut lòn che i vurio! |
|
Luisa |
Tira mach pa fòra tante buricade, brav! |
|
Matilde |
Ma sicura, 't ses nen content d'avej marià la mia pona? |
|
Pietro |
Pona, ma vardla bin. Anche për la toa pona j'ani a paso! |
|
Matilde |
Pegio për lor! |
|
Luisa |
(alla madre) Adess ët porto dëdlà la valis ëntant im pijo la borsëtta e peui andoma da la mia amisa Gaia. Son fame confesioné le bombonere. |
|
Pietro |
Bombonere? |
|
Luisa |
Si, bombonere! |
|
Matilde |
Da deje a j'invità quandi che a o porto i regaj, ransin! |
|
Luisa |
L'hai catane na sinquanten-a, d'argent bordà d'òr e Gaia a l'ha confesionamie con sinch bon – bon tinta avòrio. |
|
Pietro |
Ai mancavo mach pì le bom bo nere! |
|
Matilde |
Toa fomna a l'ha d'idee brilante. |
|
Luisa |
E Gaia sicurament a l'avrà fame 'd confesion magnifiche. |
|
Pietro |
Sempre ch'a sia pa staita tròp 'mpegà. |
|
Luisa |
Con chi? |
|
Pietro |
Con quaidun dij sòi amis. Da quando so pòvr martire a l'é pasà a miglior vita, adess pi gnun a la ten. |
|
Luisa |
Si, përché grassie a le conosense 'd so òmo, Gaia a l'ha tante amicissie, anche përché lor a l'han sempre frequentà grandi circoli! |
|
Pietro |
E chila, “coscia allegra” come ch'a l'é nominà, a l'ha pasane tanti. |
|
Matilde |
Circoli? |
|
Pietro |
Omi! |
|
Matilde |
L'hai pròpi piasì 'd conòsla cola Giaia... |
|
Luisa |
Gaia, pa Giaia. |
|
Piero |
Giaia a l'é 'l nòm dla fomna dël tòr d'Aldo! “N'àutr tipo 'd cheusa, da fason” |
|
Matilde |
Se cola... toa amisa a conòs tanti òmo, magara am treuva anche 'n bon partì a mi! |
|
Luisa |
Ma certo. Anche ti, a saria ora che 't troveise na compagnia. |
|
Pietro |
Oh già, fa dcò ti come tute le vidoe che: prima a pioro, peui a taco a fé i pelegrinagi ai santuari, dòpo a paso a fé le gite dle casaròle, ...e për finì, avanti Savòia! |
|
Suonano dall'esterno Scena IIIª - Luisa, Pietro, Matilde, poi Luca Ciciulla |
||
Luisa |
(uscendo) Vado a vëdde chi a-i è! |
|
Matilde |
Ti, ma còsa tl'has ancheuj con Luisa? |
|
Pietro |
'D tut! A perd pa ocasion për ripieme su tut lòn che i faso e i diso! |
|
Matilde |
Se at ripia a lo fa mach për tò bin! Ti con Luisa 't deuve avej pì rispet! |
|
Pietro |
Rispet, n'hai fin-a tròp rispet! |
|
Matilde |
E a sarà mej che 't continue ad aveine! |
|
Luisa |
(entrando seguita da Luca che tiene in mano un pacco) Prego! |
|
Luca |
(dal fondo) Ho povtato questo omaggio pevò non ho capito a chi devo consegnavlo. Se a lei, o a lui. |
|
Matilde |
Ma non ce un biglietto? (prendendoglielo dalle mani) |
|
Luisa |
(inizia a scartarlo) |
|
Luca |
Ho vicevuto l'ovdinazione via fax, mentve evo al cimitevo a depositave dei fiovi ai defunti. |
|
Pietro |
E già, perché al cimitero è difficile trovare dei morti vivi! |
|
Luisa |
(estrae un pacco di pannoloni) Am piaseria pròpi savej chi ch'a l'é ch'a la fane sto schers? |
|
Pietro |
E, a mi të mlo ciame? |
|
Luisa |
Sicurament në schers ëd quaiche tò conosent. |
|
Pietro |
(indica Matilde) Daije toa mare. |
|
Matilde |
(Mollandole uno schiaffo) Mi për fortuna dë sta ròba si i n'hai 'ncora nen damanca. |
|
Luca |
Se volete venivmi a trovave, ho tutto ciò che desidevate. Non andate in altvi negozi a farvi ciullave, nel mio negozio quello che c'é non manca niente. |
|
Pietro |
Vevvò a tvovavti! |
|
Luca |
Ho nuovi avvivi di mutande che se le mettete non le togliete più! |
|
Matilde |
Gnanca sa son spòrche? |
|
Luca |
(a Matilde) Gnanca! Nel reparto tevza età, vendo veggi seni tve al pvezzo di due. |
|
Pietro |
(a Matilde) Ti nòna ‘t n'has pa
damanca! (a Luisa) Ti 'nvece vate a fé la scòrta! |
|
Luca |
...e impevmeabili per vecchie di gomma. |
|
Pietro |
(a Matilde) Coi lì a fan për ti che ‘t l'has le gome veje! |
|
Matilde |
(sarcastica) Pì che d'àutr stagionà, e quaiche vòlta 'ncora duvrà! |
|
Luca |
Ova me ne vado, spevando di non avervi distuvbato. Penso che ci vivedvemo ancova. |
|
Pietro |
Lo spero anche mi! |
|
Suonano dall'esterno |
||
Pietro |
(ai presenti, uscendo sul fondo, preceduto da Luca) I vado a duverté mi. Son pënnà? |
|
Luisa |
(sarcastica) Si, riccioli d'oro! 'Ntant noi andoma a porté sta ròba dëdlà. (esce a sinistra seguita dalla madre) Am piaseria pròpi savej chi a l'é ch'a l'ha mandamie! |
|
Scena IVª - Pietro, Mauro e Lello |
||
Pietro |
(Rientra seguito da Mauro e Lello che tengono in mano un pacco) Prego, ven-e pura avanti. |
|
Mauro |
Soma i primi? |
|
Pietro |
Si. (notando il pacco) Ma i duvie pa dëstorbeve! |
|
Lello |
Oh, 'n cit pënsé. Lo duverteroma peui al ristorant quandi che i saroma tuti present. |
|
Mauro |
Come ch'a stà 'l pensionà? |
|
Pietro |
Për adess bin, ma prego, seteve. geometra, ch'as seta. |
|
Mauro |
Oh caro Pietro, adess che mi i son pi nen ël tò cap repart, ët peule ciameme Mauro e deme dël ti. |
|
Pietro |
Dòp tanti ani che i dasio dlë sgnor am sarà dificil deje dël ti, geòmetra Mauro! |
|
Mauro |
Su, su fa në sfòrs e 't vëdrass che 't riusiras. (a Lello) Pënsé che mi e chiel tanti ani fa l'avrio podù diventé cugnà. |
|
Lello |
Feme capi! |
|
Mauro |
Son sortì për ën pòch ëd temp con soa sorela pi giovo. A proipòsit, a l'é peui mariase? |
|
Pietro |
Nò, nò. A l'ha mai trovà 'l so. Parej a dis chila! |
|
Lello |
I conoso nen le toe sorele. |
|
Pietro |
‘T l'has pa përdù gnente. Comunque doman tié presento ai saran cò lor a la cerimonia. |
|
Mauro |
Certo ch'am dëspias ëd pi nen avej a le mie dipendense n'operai così educà e laborios. |
|
Lello |
(indicando Pietro a Mauro) Chiel a l'é sempre stait tròp brav! |
|
Pietro |
A mlo diso sempre tuti, meno mia fomna. |
|
Mauro |
Mia fomna 'nvece a fa pa àutr che laudeme, laudeme con tuti. |
|
Lello |
Anche la mia Titti. |
|
Pietro |
(a Lello) La toa cagnëtta? |
|
Lello |
No, la Titti a l'é la mia neuva fiamma. |
|
Pietro |
N'àutra neuva? |
|
Mauro |
E si, chiel a na brusa una al meis! |
|
Lello |
Fin che i peuss pijo tut lòn ch'am capita sotman! |
|
Mauro |
Penso però che Titti a sia cola definitiva, sempre così gentila e grasiosa con tuti. |
|
Lello |
Si, a l'é vera peui così calma, pasia e tranquila. |
|
Pietro |
(f. s.) Tut a l'incontrari dla mia! (a Mauro) La tua, a l'é da ani che la vëddo pi nen. |
|
Lello |
Còsa na dirie 'd combiné na sinòta con le nòstre fomne, parej ‘t l'avras ëdcò ocasion ëd conòse la mia Titti. |
|
Mauro |
(estraendo dal portafogli due fotografie, ne consegna una a Pietro) Ecco la mia passerina. |
|
Pietro |
(guardandola) Oh bin, se l'aveisa 'ncontrala l'avria pi nen riconosola. Come ch'a l'é cambià. Diria fina ringiovania. Compliment! |
|
Mauro |
Forse ti 't ricòrde cola veja, costa a l'é neuva. |
|
Pietro |
‘T l'has cambiala! Compliment, augurì e felicitassion! |
|
Mauro |
(baciando la foto della defunta) Son stait obligà. Costa a l'é morta |
|
Pietro |
L'hai pa savulo. (baciando la foto dell’attuale moglie) Oh, che dëspiasì, condolianse. |
|
Mauro |
(indicando la foto) Cola a l'é cola viva! |
|
Pietro |
(confuso) Condolianse, pardon, Auguri... (a Lello porgendogli la foto) Sai pa pi cò dì! Basla cò ti! |
|
Mauro |
(sospirando) Che vita a saria sensa fomne. |
|
Lello |
E si, le fomne a son ëd diavlòt, ma sensa 'd lor la vita a saria n'infern. (restituisce la foto) |
|
Pietro |
Doman noi festegioma trant'ani 'd matrimoni. |
|
Mauro |
(riponendo la foto nel portafogli) Trant'ani, i chërdo nen. |
|
Lello |
Quandi na cobia a l'é sodisfaita e a va d'amor e d'acòrdi, j'ani a paso sensa problema. |
|
Pietro |
Ma che cobbia felice, Trant'ani 'd corage, resistensa, pasiensa, disperassion! Vivi con mia fomna a l'é 'n suplisi. |
|
Lello |
Quaiche lato positiv a l'avrà 'dcò chila, magari a let, sota le cuverte. |
|
Pietro |
Tocoma mach pa col'argoment, për piasì! Përché come che 'ndoma a cogese a veul pa ese tucà, për paura che la dëspenten-o am pija a caus e pugn. |
|
Lello |
A sëntite parlé parej an ven ën ment le paròle ch'a dis sovent ën television la famosa sessuologa “Passera Allegra” |
|
Pietro |
Ma j'era pa solitaria? |
|
Lello |
Nò, j'era 'n compagnia! |
|
Pietro |
Fa l'istess. E còsa ch'a dis cola Passera? |
|
Lello |
Se le fomne sota i linseuj a feiso meno genà e pì anciarmà, ai sario meno cobie divorsià! |
|
Pietro |
Chila lì a l'ha pròpi rason. Mia fomna l'ha mach ën ciò fiss, l'ordin e la pulisia! (si mette le mani in testa) |
|
Lello |
Come mai 't bute le man ën testa? |
|
Pietro |
Vuria butemie 'n tij cavej, ma i treuvo pi nen. |
|
Lello |
Oh, adess esagera nen! |
|
Pietro |
Na vita a sentise dì: Pasa pa lì che l'hai pen-a lavà 'l paviment, gaute le scarpe prima d'intré 'n ca, sette pa sël let che tlo strofogne, quandi che 't vade al cess, sette sël vater... |
|
Mauro |
Ti tla fase da 'n pe? |
|
Pietro |
Përché, ti 't pise da sëtà come le pisòire? |
|
Mauro |
Mi 'ntendia... |
|
Pietro |
Për paura che sbrincia fòra dël vater a m'òbliga a pisé da sëtà! |
|
Lello |
Ma che vita a l'é? |
|
Mauro |
Che bel quadret familiar... |
|
Pietro |
Noooo! Costa a l'é mach la curnis. Ël quadret a l'é 'ncora da pituré. 'N dì son butame a fé n'elenco 'd tute le còse che second mia fomna i deuvo nen fé, l'hai scrivune ses pagine! Certo che se l'aveisa daje d'ament a me nono l'avria mai sposame. |
|
Lello |
Përché, còsa at disija tò nòno? |
|
Pietro |
Anie, fomne e òche, tënine sempre pòche! |
|
Lello |
Adess però lasoma da part i fastudi e fomse na golà 'd vin bianch, fòrsa ciaciaré a l'é già vnume la gola sëcca. |
|
Mauro |
Con doi olive neire... |
|
Pietro |
Verament l'hai mach cole vërde..., ma còsa na dirie d'andé fòra sla trasa? |
|
Mauro |
Ottima idea. |
|
Pietro |
( con caraffa e bicchieri, aiutato dai due esce verso il terrazzo, intonando:) Beviam, beviam... |
|
Scena Vª - Luisa, Matilde, Laura, poi Pietro |
||
Luisa |
(entrando, a Laura) Mi e nòna 'ndoma da Gaia a ritiré le bombonere, se rivoma nen për sin-a, a veul dì che 's fërmoma da chila. |
|
Matilde |
E noi naturalment faroma 'd tut për fese 'nvité. |
|
Luisa |
E ti, 'm racomando, se 't fase sina, fame nen 'd frise për tera. Ancheuj l'hai pasà la giornà a pulidé. |
|
Laura |
Si mama! |
|
Luisa |
Ti, vame ciamé n'atimin tò pare! |
|
Laura |
Va bin, comandant! (va verso l'esterno) |
|
Luisa |
Si se dago nen j'ordin pi che ciair tra Pietro e Laura a mna combino una për color. |
|
Matilde |
La treuvo 'n pòch giù 'd còrda cola fija. Spalia, patia, piata. A smija ch'a sia pasaje San Giusep con la vërlòpa. |
|
Luisa |
A l'ha mach da dese 'n pòch pi da fé. Mi sai pa pì còsa 'nventeme për cola fija. L'hai già scrivula a diversi concors: canto, recitassion, miss d'ògni sòrt. Gnente, a ven sempre scartà. |
|
Matilde |
Ma come mai? |
|
Luisa |
Mach përché i l’oma pa basta ‘d conosense… |
|
Pietro |
(rientra seguito da Laura) |
|
Luisa |
… dësnò con ël portament e la vos ch'as ritreuva a st'ora a saria già chisà 'ndoa. |
|
Pietro |
Disme... |
|
Luisa |
Noi surtoma... |
|
Pietro |
Pijeve le ciav... |
|
Luisa |
Spiritos! (in disparte) A l'é pa ora che vna 'ndeve 'dcò voj'àutri? |
|
Pietro |
Stà tranquila, pen-a ch'ai riva Flavio sn'andoma. |
|
Luisa |
Se 't rive tard, vate a cogé 'n salòt, dësno tëm dësvie e a va finì che mi doman i l'hai doi euj pist. |
|
Pietro |
(ironico) Parle con mi? |
|
Luisa |
Precisament! |
|
Pietro |
(f.s.) Dosse, pasie, tranquile a son le fomne 'd cui dëdla. |
|
Luisa |
(spolverando il tavolino) Parlo con ti! |
|
Pietro |
(a Luisa) Còsa 't veule 'ncora? |
|
Luisa |
Veui savej se duvrai pasé 'l rest dla mia vita a duveite ricordé i tòi dover. |
|
Pietro |
Sentme bin, a l'é ora che tla finise 'd fé sempre la prepotenta. 'N fin dij cont costa a l'é ca mia. |
|
Luisa |
Disoma nòstra! |
|
Pietro |
Nò, nò. A l'han lasamla ij mei, e i l'hai 'ncora da dividla con le mie sorele. |
|
Luisa |
Cole doe munie quace! |
|
Matilde |
(intervenendo) Su, su adess buteve nen a rusé. |
|
Luisa |
Ma tl'has sëntù che bech! Nevròtich! |
|
Pietro |
Mi sarai nevròtich. Ma ti 't ses mata! |
|
Matilde |
Oh! (a Luisa) Su, su, andoma. |
|
Luisa |
Dòp trant'ani che lo lavo, lo stiro, lo cuso e lo stendo, ecco 'l ringrassiament. |
|
Pietro |
Ma i vurie pa 'ndeone? |
|
Luisa |
Si, andoma. (andando verso l'esterno, con falsa cortesia) Pasoma dal giardin, parej salutuma anche i tòi amis! (dall'esterno) Oh, cerea, come ch'a va. Che piasì vëdive. Mia mama! |
|
Matilde |
(dall'esterno) Che piasì. Comod, comod. |
|
Pietro |
(scrollando la testa, a Laura) Vardie mach. A smijo doi petroliere 'n disarm! (seccato) Basta, i la faso pi nen andé avanti parej, 'n di ò l'àutr, i seurto da cola pòrta e i faso pi nen ritorn! |
|
Laura |
Su papalino, fa nen parej, ‘t la conose, mama se a bërbòta pa a l'é nen chila. |
|
Pietro |
Adess però i n'hai una piena e l'àutra ch'a versa. Stemne tut ël dì a ca a senti 'l rosari, i la faso pròpi nen. Mi i son pa come l'osel ëd Del Piero ch'a vòla. Mi camin-o e la so le impronte. |
|
Laura |
E chila a polida. |
|
Pietro |
Si, però peui am fa senti 'n colpa. Come quandi che i vado a fé la dòccia, chila an ven subit d'àpress a sistemé i sovaman. Na neuit, son aosame për andé 'n bagn e l'hai trovala 'n cusin-a mentre ch'a suvava 'l lavandin d'assel, a scrolava la testa e a bërbotava gose, gose, gose! |
|
Laura |
E ti lasla dì. A l’ha talment la fòbia dlë spòrch che tute le matin ai fa fin-a la doccia al pess ross! Adess che 't ses ën pension sta tranquil, guarda l'avnì! |
|
Pietro |
Se i guardo l'avnì vëddo pa d'àutr che toa mare ch'an ven 'ncontra, alora an ven veuja 'd torné andrera. Ansi, d'andemne da quaiche part da sol! |
|
Laura |
Su, adess torna fòra con i tòi amis. |
|
Pietro |
Si, a l'é mej che 'ncomincioma a seurte, s'ai rivo j'àutri, disije che noi i spetoma al ristorant. |
|
Laura |
Va bin. |
|
Pietro |
Noi seurtoma dal giardin! |
|
Laura |
Ciao. (rimasta sola) Se papi as na va, mi pi che andé a feme munia 'd clausura. A j'é pa d'àutre solossion. |
|
Scena VI - Flavio e Laura |
||
Flavio |
(dall'esterno) E' permesso?. |
|
Laura |
(abbraccia Flavio piangendo) Flavio... |
|
Flavio |
Laura, ma come mai 't piore, còsa a l’è suceduje? |
|
Laura |
'N dëspiasì dòp l'àutr! |
|
Flavio |
Su parla, disme... |
|
Laura |
Oh, Flavio... |
|
Flavio |
Su, sfogati, apriti... |
|
Laura |
Còsa i deuvo dëverté? |
|
Flavio |
'L tò cheur, così am disia sempre Don Din, ël me padre spirituale quandi che j'ero 'n semi-nari. |
|
Laura |
Son così giù 'd moral che finirai cò mi d'andé 'n seminari, nò 'n tën convent a feme mu-nia. |
|
Flavio |
Nò, nò mia cara, a deuv nen ese na solossion ëd ripiegh fese monia, frà o preive mach përché un a l'é giù 'd moral o disperà. A saria nen giust. Pitòst, comincia con ël conteme tut da l'inisi. |
|
Laura |
Da l'inisi? |
|
Flavio |
Si... |
|
Laura |
All'inizio Dio creò il mondo... |
|
Flavio |
Ma nò, da l'inisi dla toà stòria. |
|
Laura |
Mi son na vinteut ani fa, da mama e papà, peisava... |
|
Flavio |
Ma no, dai dëspiasì che ‘t l'has avù. |
|
Laura |
Ah, da quandi son staita bocià 'n terza elementar... |
|
Flavio |
Oh, santa inocensa. Da quandi ‘t l'has avù i dëspiasì ch'at tormento. |
|
Laura |
Peuss nen... |
|
Flavio |
Su, rilaste 'n pòch, parla, disme lòn ch'a l'è ch'at fa sté così mal? |
|
Laura |
Diverse còse, a comincé da papà e mama ch'a ruso 'd continuò. |
|
Flavio |
A propòsit, adess andoa ch'a son? |
|
Laura |
Mia mama e mia nòna a son andaite a trové n'amisa. Papà a l'ha dime 'd dite ch'a të speta con j'àutri vostr amis al ristorant. |
|
Flavio |
Alora i vado. |
|
Laura |
Am dëspiass dësme comportà parej. |
|
Flavio |
(consolando Laura) Su, pijtla pa, tò papà e toa mama a faran torna la pas. |
|
Laura |
Sai pa, stavòlta mama, giutà da nòna, a l'ha pasà tute le mire! |
|
Flavio |
'N ti na cobbia, as rusa sovent, për peui torné a fe la pas. |
|
Laura |
Alora 't pense che mi i peusa torné a fe la pas con me moros? |
|
Flavio |
Përché, ‘t l'has rusa con tò moros? |
|
Laura |
Mi nò, ma Gian Maria a l'ha lassame! |
|
Flavio |
Tò moros a l'ha lasate? |
|
Laura |
Si, parej a l'improvis... |
|
Flavio |
(rassicurandola) Su, su calmate, cerca ‘d tranqulisete, vëdrass, tut as rangia. |
|
Laura |
Nò, nò, a peul pì nen rangese! |
|
Flavio |
I vuria podeite giuté, ma come i sai pa come... |
|
Laura |
Ormai për mi a l'é finija. O Pòvra mi. Piantà parej gnun an vurà pì nen! |
|
Flavio |
Ma còsa 't dise... |
|
Laura |
Ani 'd fidansament... Mi l'hai daje tut lòn ch'a vuria, la mia giuventù, la mia frëschëssa, 'l me amor. Parlavo già 'd mariese... |
|
Flavio |
Su, su, a l'é pa 'ncora dit che o marie nen. Come l'hai già dite, tanti a ruso e peui a fé la pas! |
|
Laura |
(continuando) Noi i faroma pì nen la pas. A l'é nen posibil. |
|
Flavio |
Gnente a l’è mai “impossibile” come ch'a disia Don Din, me padre spirituale! |
|
Laura |
Ma come i poduma ricomincé se la pënsoma tròp diversament. |
|
Flavio |
Sërchereve dë smusé i vòstri caraterin, un pòch una, un pòch l'àutr! |
|
Laura |
Andoma pa d'acòrdi su gnente. |
|
Flavio |
Serchereve ‘n compromes! |
|
Laura |
Gnanca i compromes a son nen bastà. Mi ad esempi i vuria avej tante masnà... |
|
Flavio |
E chiel? |
|
Laura |
Gnanca un! |
|
Flavio |
Al contari 'd mi, mi che na vuira almeno na mesa dosen-a! |
|
Laura |
E pënsé che sto meis i son anche 'n ritard. |
|
Flavio |
Oh, pijtla pa për lòn, anche mi staseira i son 'n ritard ... |
|
Laura |
Anche ti? |
|
Flavio |
Si, con tò pare. |
|
Laura |
Ma mi për via dël ciclo. |
|
Flavio |
Fate caté la moto, parej ët vade pì 'n presa! |
|
Suonano dall'esterno |
||
Scena VIIª - Laura , Piera, Maria, Flavio |
||
Laura |
Vado a vëdde chi ch'a j'é (esce e rientra seguita dalle arzille ed eccentriche sorelle di Pietro, Piera e Maria) |
|
Piera |
(salutando a soggetto) Na tasa 'd café për piasi, na tasa 'd café. Son sì digiun-a da stamatin! |
|
Maria |
Anche mi! |
|
Piera |
(indicando il fisico della sorella) Ti ‘t l'has la scòrta! |
|
Maria |
(sedendosi) Përché ti nò? Mi se mangio pa quaicòsa 'n sento a manché! |
|
Piera |
'N viage da incubo, son mesa mòrta. |
|
Maria |
Përché, mi nò? |
|
Piera |
E tò papà e toa mama, come mai a veno nen a salutene? |
|
Laura |
(imbarazzata) Përché , përché a son nen! |
|
Maria |
Come a saria a dì, i son nen? |
|
Laura |
(c. s.) Ai son nen, ma a-i son! |
|
Piera |
Còsa t'antendi di? |
|
Laura |
(c. s.) A son andait a fé na comission! |
|
Piera |
Ah! Pënsé che i vuria telefoneje përché a vneiso piene a la stassion! |
|
Maria |
Sario meno afanà! |
|
Laura |
Verament lor a vë spetavo doman matin. |
|
Maria |
(indicando Piera) A l'è chila ch'a l'ha vursù anticipé la partensa. |
|
Piera |
L'avria avù piasì 'd rivé ancheuj pena dop mesdì për parleije a l'idraulich për 'n travaì a ca nòstra, chi mai s'imaginava na còsa parej! |
|
Laura |
Sia mama che papà a riveran a ca tard. |
|
Piera |
Andoa a son andait? |
|
Laura |
Mama e nòna a ritiré le bombonere e papà a na sina con i sòi ex colega! |
|
Maria |
(indicando Flavio) E chiel, a l'é 'n tò amis? |
|
Piera |
A sarà sò moros! |
|
Laura |
Nò, a l'é, a l'é n'ex colega 'd papà! |
|
Piera |
Piasì, mi i son la sorela pi giuvo, 'd Pietro |
|
Maria |
Mi i son la sorela pi granda! |
|
Flavio |
(ironico, guardandola dal basso verso l'alto) Pi, pi, granda? |
|
Piera |
Pi veja! |
|
Flavio |
Ecco l'aggettivo appropriato! |
|
Maria |
L'èta a conta pa, basta sentise giuvo! Dël rest dòp tut lòn che l'oma pasà ancheuj, se i feiso pa 'n piòta i sario nen si. |
|
Laura |
Ma as peul saveise còsa a l'é capitave? |
|
Piera |
Në sciopero, si che sai, j'operai 'd na fabbrica 'n tij dintorn ëd Verona ch'a fasio sciopero, a j'ero tuti 'n pé sij binari. |
|
Maria |
'L treno a l'ha dovuse fërmé për nen pijé sota cola pòvra gent. |
|
Piera |
Ah, sario lor la pòvra gent, e noi che soma stait lì tuta la giurnà sël treno a spetè i còmod ëd cui lì, còsa che i soma? |
|
Laura |
Ma peui... |
|
Piera |
E peui për piasì, feme na tasa 'd café, 'n thè, na tisana... |
|
Maria |
Doi bëscotin... |
|
Laura |
(a Flavio) Vado a feje 'l café. |
|
Maria |
E n'euv sbatù... |
|
Flavio |
... E mi i veno a dete na man. |
|
Laura |
(andando in cucina) A sbate j'euv? |
|
Piera |
(bloccando Flavio) Ma come, a veul gnanca senti còsa a l'é capitane? |
|
Flavio |
Nò, si, ciòé continué pura, a conteme le vòstre disaventure... (f.s.) Son pront a tut! |
|
Piera |
(obbligandolo a sedere) Còse da pa chërde. (a Maria, indicandole una sedia ) Sette lì e conta! |
|
Flavio |
(ironico) Ma a l'é pa già setà? |
|
Maria |
Spiritos! |
|
Piera |
(a Maria ) Conta, dai, va avanti! |
|
Maria |
(a Piera) Va avanti ti! |
|
Piera |
A 'n certò punto mi i la fasio pì nen, son calà giù dal treno e i l'hai minaciaie. |
|
Maria |
A l'ha minaciaie! |
|
Flavio |
Con còsa a l'ha minaciaie? |
|
Piera |
L'hai dije “ Ma non vi vergognate di stare in piedi sulle rotaie del treno come dei bambini che fanno i capricci. Se non ve ne andate via subito io parlerò con il nostro curato Don”... |
|
Flavio |
Din! |
|
Piera |
Don... Don Don che ha tante amicizie alto e locate e vi farà mettere tutti dentro! |
|
Flavio |
E lor, a son scapà? |
|
Piera |
No, a son cogiase sij binari! |
|
Maria |
Peui finalment ël nòstr treno a l'é ritornà a la stassion ëd Verona. E lì a l'han fane calé giù tuti. |
|
Piera |
E a l'han fane monté su n'àutr, già pien come n'euv e a l'han fane fé n'àutr gir che 't diso nen. 'N pòche paròle i l'oma fait ël viage 'd ritorn ën pé, piungià come 'd bestie! |
|
Maria |
Na vërgògna, A l'è nen sicur sté tuta la neuit da sole 'n mesa a d’òmo ch'as conòso nen! |
|
Piera |
Sa l'é mach për lòn, ti a la toa età ‘t l'has pì gnente da tëmme, mach tut da guadagné! Ma sto café, a riva o a riva pa? |
|
Laura |
(entra con caffè ei biscotti) Ecco, café e bëscotin! |
|
Piera |
Grassie, n'avio pròpi d'amanca |
|
Maria |
Vado mach a deme na lavà a le man. (entra in bagno) |
|
Piera |
Oh, mi 'n dago mach na polidà con i fasoletin. (cerca nella borsetta e non trovandoli) Sicurament a l'avrà piamie Maria, sa, vado cò mi 'n bagn.. (gli cade la borsetta ed esce un calendario) |
|
Laura |
(raccogliendolo, a Flavio) Varda mach si, un calendari, con tuti òmini mesi patanù! |
|
Flavio |
Torna a butelo 'n tla borsa |
|
Laura |
Lasëmie vardè da bin. Che bej. Però, che bon gust ch’a l'han mie magne! (a Maria che stà rientrando) Compliment! |
|
Maria |
Oh, a l'é un calendari vej, l'hai trovalo 'n tël taolin da neuit dl'albergo, l'hai butalo 'n tla borsa për campelo via. |
|
Laura |
(a Piera che rientra) ‘T l'has vist magna Maria che bel calendari ch'as pòrta d'apress? |
|
Piera |
(esterefatta) Un calendari con tuti òmini mesi patanù! Che porcheria! |
|
Flavio |
Na vòlta si calendari a j'ero mach le dòne mese patanue, adess ai son anche j'òmo, e alora, che mal a-j'é? |
|
Piera |
A- i è che vëdde certe còse a mia sorela ai ven-o mach ëd pënsé malisios. |
|
Maria |
Ma che pensé malisios! |
|
Laura |
Magna a l'ha rason, le còse bele a bsògna buteje ‘n mostra. |
|
Flavio |
E si, beati lor ch'a peulo! |
|
Maria |
(a Piera) Anche ti l'àutra seira 'n albergo ‘t l'has vardalo da bin! |
|
Piera |
Oh, mi i l’hai mach daje n’uciada. Për cas… |
|
Maria |
Për cas, mach për cas! Alora come mai ‘t l’has sciancà la pagina dël meis d’agost? |
|
Piera |
Eh? |
|
Maria |
L’hai ciamate come mai ‘t l’has sciancà la pagina dël meis d’agost? |
|
Piera |
Ma còsa ‘t dise? A mi certe ròbe… |
|
Maria |
L'hai viste quandi stamatin ‘t l'has stërmala ‘n tla scoladura dlë stòmi! |
|
Piera |
(estraendo una pagina piegata dal petto) L’hai butamla sì për ripareme da l'aria, e peuj costì a l'ha le mudande! |
|
Maria |
Si, però contla giusta, ti da stërmà, con la goma ‘t cercave ‘d canceleije le mudande! |
|
Piera |
Ma sent mache che bech! Anche ti ‘t l’has sciancà na pagina! |
|
Maria |
Si, ma cola dël meis ëd dicembre, ‘l mas-cc a l’è pì quatà, përché a fa freid. |
|
Piera |
A mi a l’ha colpime ‘d pì col dël meis d’agost, mach përché a l’è pì abronsà! (a Laura) A ti, at piaso pi spali ò pi abronsà? |
|
Laura |
Për mi a l'é indiferent, (a Fulvio) e a ti? |
|
Flavio |
Mi cole còse a m'antereso pa. |
|
Laura |
A mi gnanca. |
|
Piera |
(a Maria) 'T vëdde, gnanca a lor a j'entereso nen! |
|
Laura |
Certo che l'avria mai pensà che magna a la soa età a feisa 'ncora così ardenta e passional! |
|
Flavio |
E già, përché come ch'am disija sempre Don Din, pijte varda dle fomne sòpe, 'd cole gheube o con ël poret al nas, ma stà a la larga 'd le dòne con ël cul bass! |
|
|
||
FINE I° ATTO |
||
II° ATTO |
||
Il mattino dopo |
||
Scena I° - Luisa , Laura |
||
Luisa |
(entra dall'esterno, è stata dalla pettinatrice, è ben vestita, truccata e pettinata accende la luce e va a specchiarsi) Basta, son staita da la pënnòira ma i son nen sodisfaita. Ma varda mach si come ch'a l'ha conciame! Pròpi ancheuj che i sarai al centro dl'atension! Oh, chisà quanti primi pian e fòtò ch'am faran! (a voce alta verso salotto) Pietro, date n'andi! (poi, f. s. piegando alcuni capi d'abbigliamento) Scomëtto che gnanca Laura a l'é 'ncora nen aussase (c. s. sul fondo, verso sinistra) Laura! |
|
Laura |
(con voce roca) Siiiii!!! |
|
Luisa |
Lesta, su auste. |
|
Laura |
(d.d.) Che ora a l'é? |
|
Luisa |
Squasi eut e mesa, auste subit! Su, su prest ch'as fa tard! |
|
Laura |
(d.d.) Ij rivo! |
|
Luisa |
(f. s.) Meno male che mia mare a l'é fërmase a deurme da Gaia, parej a l'é nen si 'n tij pè! Adess però a sarà mej che i vada a campé giù me Pietro dal let, chissà quanta rëssiura a l'avrà già fait! (stà per aprire laporta del salotto, mentre,) |
|
suonano ripetutamente il campanello Scena IIª - Luisa, Jole, Aldo |
||
Luisa |
Chi ai sarà già a st'ora. (andando ad aprire la porta dell'esterno) Spero mach ch'a sio pa cole doe ciampòrgne 'd mie cugnà! (dall'esterno) Oh, Iole, Aldo... |
|
Jole |
Ciao Luisa! |
|
Luisa |
(rientrando agitata seguita dalla cugina con il marito) Come mai così prest? |
|
Jole |
Prest? A son squasi eut e mesa! |
|
Luisa |
Mi i son pen-a rivà da la pënnòira, si a deurmo ancora tuti e i l’oma ancora tut da fé! |
|
Jole |
Stà tranquila che mi ‘t faso gnente! |
|
Luisa |
(c.s.) Mi i mlo sentia che ancheuj i sario staita ‘n tle curve. (passando un dito su un mobile) Varda mach si che ‘t pover… |
|
Jole |
E ti varda nen! |
|
Luisa |
L’avria dovù auseme pì prest! |
|
Aldo |
Oh, noi a l’é da tre bòt e mes che i soma ‘n pè. L'hai monsù le vache e le crave, ciadlà le bestie e ho massato due lappini! |
|
Jole |
Mi 'nvece l'hai masà e piumà doi faraone, doi galucio e tre pole. |
|
Aldo |
E peuj mi i l'hai duvertaje le cheuse! |
|
Luisa |
A chi? |
|
Aldo |
A le bestie che l'oma masà. |
|
Luisa |
Ah, ma seve vnuit con ël treno o con la corriera? |
|
Jole |
Soma vnuit ën macchina! |
|
Luisa |
(ad Aldo) Oh, dime nen che l'eve pijà la patente! |
|
Aldo |
Nò, a l'ha portane nòstra fija! |
|
Jole |
Sia Franca che sò omo a son piasse na sman-a 'd ferie. Mi i l'avia dije che ‘t l'avrie 'nvità anche lor! |
|
Luisa |
A dite la verità tua fija e tò gënner l'avrio 'nvitaìe pì che volenté, anche përché tò gënner lo conosoma 'ncora nen. |
|
Jole |
(ad Aldo) Però a l'ha pa 'nvitaje! |
|
Luisa |
(continuando) Ma se 'nvitavo lor doi, l'avrio 'dcò dovù 'nvitè i novod da part ëd Pietro e così i l'hai decidù 'd mach 'nvité ij barba, le magne, i fratej, le sorele, vojàutri doi, quaiche mia amisa e 'd conosent ëd Pietro. Anche se mi j'ero pa vaire d'acòrdi. |
|
Jole |
(al marito) Come al sòlit, mia cusina a fà le còse grandiose! |
|
Luisa |
(modesta) Grandiose... |
|
Jole |
(estraendo dei pacchetti dalla borsa) Mi i l'hai portate un liter ëd lait, na mesa dosen-a d'euv, na torta, l'hai fala stamatin a l'é 'ncora tëbbia, toca, toca... |
|
Luisa |
(posandola sul tavolo) Grassie, ma i duvie nen dëstorbeve parej! |
|
Aldo |
(alla moglie) Sai nen sa basta për tuti! |
|
Jole |
A l'ha mach da fé le fëtte pì sutile! |
|
Luisa |
Ma ancheuj mangioma nen a ca! |
|
Jole |
Andoa tëm pòrte? |
|
Luisa |
Al restaurant! (porgendogli un cartoncino)Ten, si a-i è ‘l menù (porta in cucina i pacchi di Iole) |
|
Scena IIIª - Jole, Aldo |
||
Aldo |
Pol diav, al restaurant, chisà vaire ch'ai costa! |
|
Jole |
E a ti cò ‘t na frega. Soma pa noi a paghé!(scorrendo il menù) Sent mach sì còsa ch'a j'é da mangé! |
|
Aldo |
(addentando un biscotto) Còsa ‘t bërbote? |
|
Jole |
(leggendo) Voul au vent… |
|
Aldo |
(guardando verso l’esterno) Pa na feuja ch’a bogia! |
|
Jole |
(continuando) Con fonduta! |
|
Aldo |
Ah, ti sei confonduta! |
|
Jole |
Ma còsa ‘t l’has capì! Voul au vent con fonduta, a l’è ròba ch’as mangia! |
|
Aldo |
Sas mangia, a basta gratese! |
|
Jole |
Ti ‘t ses pròpi ‘n trombon! (c. s.) Mousse di tapin-an bur! |
|
Aldo |
Lapin al bur? Nò, nò, mi lo preferiso al sivé! |
|
Jole |
(ignorandolo con un gesto di spalle) Valeriana con uova in camicia. |
|
Aldo |
Përché, a duvria fòrse esse patanua? |
|
Jole |
Chi? |
|
Aldo |
Valeriana … |
|
Jole |
Valeriana a l’è ‘l nòm ën italian dei salesetti, stupit! (continuando) Roast-beef… |
|
Aldo |
Eh? |
|
Jole |
Arost! (continuando) Crepes… |
|
Aldo |
Mi l’aròst ëd bestia chërpà lo mangio nen! |
|
Jole |
Crepes su sette… |
|
Aldo |
Anche su otto a fa l'istess. |
|
Jole |
Charlotte creolle… |
|
Aldo |
Chisà che maravija! |
|
Jole |
Còsa? |
|
Aldo |
La Carlòta creola … |
|
Jole |
Ma ‘t veule sté ciuto si ò nò! |
|
Aldo |
(facendo spallucce) Mangia 'dcò ti, brava! |
|
Jole |
(con una smorfia) E ti, buta 'n moviment ël sërvel, prima ‘d duverte la gaiòfa e buté ‘n mostra la dëntera! |
|
Aldo |
Ti pensie a la toa… dëntera! |
|
Jole |
Për na vòlta tant che i l’hai l’onor ëd buté le gambe sota la taula… venme nen a guasté la festa! |
|
Scena IVª Scena - Laura, Jole, Aldo |
||
Laura |
(entrando dal fondo in vestaglia e a soggetto saluta) Ciao Jole, ciao Aldo! |
|
Jole |
(sorpresa) Ma, 't ses mach ausate adess? |
|
Laura |
Si, mama l'é surtia prest, e alora mi i l'hai aprofitane për deurmi ancora 'n pòch. |
|
Jole |
(scrutandola) Da la facia che ‘t l'has a smija che ‘t l'abbie nen durmì vaire! |
|
Laura |
(preoccupata) Difatti staneuit i l'hai pa sarà euj! |
|
Jole |
Pòvra fija, ma come mai, të staghe nen bin? |
|
Laura |
(abbracciandola) Oh, Jole, i son pròpi giù 'd moral! |
|
Jole |
Su, su, fa nen parej. Conta, disme còsa a l'é socedute? |
|
Laura |
Gianmaria, me moros a l'ha lasame! |
|
Aldo |
(distratto) Còsa a l'é capitaìè? |
|
Jole |
Gian, so moros, a l'ha lassala për Maria! |
|
Laura |
Nò, Gianmaria a l'é, ansi a l'era 'l nòm ëd me moros. Ier seira a l'ha telefoname da Dallas e ... |
|
Jole |
A l’è andait a trové Pamela, Suelle e J.R. |
|
Aldo |
Che deficent, lassé na bela e brava fija parej. |
|
Laura |
A l’è trasferise a Dallas, për travaj e a l'ha dime che a tornerà pì nen si ‘n Italia, ‘n quant a l’ha trovà un bon impiegh e na morosa american-a carià 'd sold! |
|
Aldo |
(alla moglie) 'N pòche paròle a l'ha lasala "per un pugno di dollari" |
|
Iole |
'N pugn ëd mosche as meriteria chiel lì! |
|
Laura |
Im racomando,fé nen paròla con i mej. Për adess i veuj nen ch'a sappio. Mama a l'é così pijà për sta festa, a l'ha fin-a fait fè le bombonere. |
|
Jole |
Stà tranquilla, con mi ‘t peule sfoghete, mi ‘m laso nen scapé gnente. (secca al marito) E gnanca tì. Son spiegame! |
|
Laura |
Spero mach che ancheuj a vada tut bin. A l’è da n'ani che mama a briga për organisé sta festa. |
|
Aldo |
Alora, chisà vaire a l’è già costaìe! |
|
Jole |
(secca) Ti stà ciuto! (a Laura) E tò pare? |
|
Laura |
A sarà 'ncora 'ncamin ch'a deurm. |
|
Jole |
(stupita) Come, chiel ch'a l'è sempre così matiné... |
|
Laura |
Ier seira a l'é andait con j'amis a festegiè... |
|
Scena Vª - Luisa, Laura, Jole, Aldo |
||
Luisa |
(entrando) A l'ha festegià 'l pensionament. Da na sman-a a l'é 'n ferie, peui dal prim dël meis a l'è 'n pension. |
|
Laura |
Ma adess, andoa ch'a l'è? |
|
Luisa |
'N salòt ch'a deurm! |
|
Laura |
Alora mi vado 'n bagn! (entra di corsa in bagno) |
|
Jole |
(sorpresa) Come mai tò òmo a deurm ën salòt? |
|
Luisa |
Përché quandi ch'a va a sin-a con j'amis e a riva tard, i veuj nen ch'a ven-a a cogese davsin a mi, a spussa, a ronfa e a tira 'd pet! |
|
Jole |
(al marito) I dovuma 'dcò fe noi parej. |
|
Aldo |
Ma mi i vado mai a mangé con j'amis! |
|
Jole |
Però quandi che ti a sin-a 't mange j'ajèt, të m'ëpesti la stansia! |
|
Aldo |
Peui come che i faso a 'ndé 'n salòt, noi 'l l'òma pa! |
|
Jole |
Però 'n compens a-ì é la stala! |
|
Luisa |
Comunque mi i l'hai trovà costa solussion. I preparo ‘l sofà 'n salòt, parej quandi ch'a riva am dësturba nen. Pensa, staneuit i l'hai gnanca sentulo rivé. Chisà a che ora a l'é rientrà! |
|
Jole |
Certò ch'a l'è na fortuna ad avej n'òm come Pietro. Ti tlo comande e chiel a të scota! |
|
Luisa |
Mach përché i l'hai sempre tënulo sla riga! |
|
Jole |
(al marito) 'T vëdde che cul, che cul ch’a l'ha! |
|
Luisa |
(equivocando, toccandosi il sedere) 'T truve? |
|
Jole |
Ma còsa 't l'has capì, mi për cul ëntendo "fortuna"! |
|
Luisa |
(verso il salotto) Pietro, ven fòra a son già rivaiè Aldo e Iole. |
|
Jole |
Certo che trant'ani as festegio na vòlta sola! |
|
Luisa |
Bin për lòn che i veuj fé na bela festa, grandiosa! |
|
Suonano all'ingresso |
||
Luisa |
Basta l'hai 'ncora i let da fé e si ai rivo già j'invitati! |
|
Jole |
'T veule che i duverta mi? |
|
Luisa |
(d.d.) Grassie, peui va a dësvié Pietro, dësnò a va a finì che col tranta purghe a deurm fin-a a mesdì. |
|
Jole |
(va a bussare alla porta del salotto, poi esce e rientra in scena seguita da Luca) Prego, ch'a ven-a pura avanti. |
|
Scena VIª - Luca, Jole, Aldo |
||
Luca |
(entra con un pacco) Buon giovno a tutti. |
|
Aldo |
(si guarda intorno sorpreso) Bondì! |
|
Luca |
(indicando un pacco) Dove lo posso posave? |
|
Jole |
Dove le pave! |
|
Luca |
Si tvatta di un oggetto delicato, sa non vovvei... |
|
Jole |
Che lo metti pure lì! (indica il tavolo) |
|
Luisa |
(d.d.) Chi a-i é? |
|
Jole |
(verso il fondo) Un foresté. (a Luca) Chi che é? |
|
Luca |
Chi? |
|
Jole |
Chiel, lui! |
|
Luca |
Mi permetta di pvesentavmi, io sono il pvopvietavio del negozio "Idee stavaganti" (baciamano) Ciciulla. |
|
Jole |
Trop gentil, ma io le ho chiesto nòm e cognòm, nen lòn ch'a fa! |
|
Luca |
Luca Ciciulla, popietavio del negozio "Idee stavaganti". Sempve apevto feviali e festivi! |
|
Aldo |
(f.s.) Soma apòst! |
|
Luisa |
(c.s.) Chi a l'é? |
|
Jole |
Col dle idee vaganti, a l'ha portà 'n pach! |
|
Luisa |
(d.d.) Ritirlo ti, grassie! |
|
Luca |
(a Jole) E' un vegalo che alcuni amici hanno acquistato da me. E non è l'ultimo, ne ho ancova altvi da vecapitave! |
|
Jole |
(ripetendo a Luisa) Ha l'ha dit ch'a n'ha ancora da, da decapitave ... (a Luca) Fòrse l'hai pa capì l'ultima paròla! |
|
Luca |
Fa niente, la signova mi conosce. Le povti i miei saluti! (esce) |
|
Jole |
(al marito) Compagnalo. (Aldo esce per rientrare subito) |
|
Luisa |
(d.d.) Ë ‘d còsa ch'as trata? |
|
Jole |
A l'é 'n pachet sarà, peuss dëscartelo? |
|
Luisa |
Si, si. Duverta pura. |
|
Jole |
(scartandolo, si ode una usica) Ma che ròba a l'é? |
|
Aldo |
Na ramasa? |
|
Jole |
Na ramasa ch'a parla! |
|
Luisa |
Chi a-i è? |
|
Jole |
Si che sai, na ramasa ch'a parla. |
|
Aldo |
A l'é 'n regal për ti. |
|
Laura |
(contemporaneamente esce dal bagno) |
|
Jole |
E mi che i l'hai gnanca pensà a 'n regal për lor, i festegià! |
|
Laura |
(uscendo sul fondo) Fa gnente, 'ntant ëd batarie a n'han già tante për ca. |
|
Jole |
(ad Aldo) Ma varda mach che sfacià, gnanca se mi i feissa mach bona a regalé 'd porcade! |
|
Aldo |
Ma tl'has pa portaìe j'euv, ël lait e la torta! |
|
Jole |
(seccata) Stà mach ciuto për piasì... |
|
Scena VIIª - Luisa, Iole, Aldo |
||
Luisa |
(entrando, a Jole, indicando il regalo) Fame 'n pòch vëdde? |
|
Jole |
(Consegnandole scopa e biglietto) Ten. |
|
Luisa |
Sicurament quaiche amis ëd Pietro ch'a l'ha faje në schers. (leggendo) Per la puntigliosa signora Luisa. |
|
Jole |
A l'é indirisà a ti! |
|
Luisa |
(c.s.) Questa per tenerti compagnia quando scopi, visto che a te piace tanto tenere il manico della scopa in mano. Auguri! Ah, adess Pietro am sent. Son stofia 'd ricevi 'd còse parej. (a Jole) A propòsit, a l'é ausase? |
|
Jole |
Mi prima i l'hai tamnbusà a la pòrta ma... |
|
Luisa |
Ma chiel, scomëtto ch'a l'ha gnanca respondute! (entrando in salotto) Adess am sent! |
|
Aldo |
(alludendo al regalo) Ma varda mach che rasa 'd regaj ch'as costumo 'n sità! |
|
Jole |
Chisà chi ch'a l'é ch'a l'ha sté idee. |
|
Luisa |
(uscendo preoccupata) Strano, 'n tël salòt Pietro a-i é nen! |
|
Jole |
(affacciandosi) 'L let ha l'é bin fait, a smija ch'a sija gnanca cogiase! ‘T l’has vardà ‘n mesa ai linsiuj? |
|
Luisa |
Ma va là, va! (sdrammatizzando) Sicurament a sarà surtì mentre mi j'era da la pënnoira. |
|
Jole |
A sarà andait a fé doi pass! |
|
Aldo |
Magara a sarà andait a fé colassin al bar! |
|
Luisa |
Ecco, a sarà al bar si sota. (ad Aldo) Va a vëdde, brav! |
|
Jole |
Si, ma 'n racomando, pija pa gnente. Ti meno 't beive e mej a të staghe! |
|
Aldo |
(uscendo) Stà tranquila, tasto pà gnente, anche përché si ‘n sità, chisà vaire ch'a costa! |
|
Jole |
(proseguendo) Adess che Pietro a sarà a ca 'n pension ‘t l'avras sempre 'n tij pé! |
|
Luisa |
Fame mach nen pënsé. Tuti i dì për ca. Pì nen esse padrona 'd fé na telefonà sensa sëntise controlà, spià... |
|
Jole |
Ti treuvìe quaicòsa da fé, si che sai, n'àutr travaj... |
|
Luisa |
Fin-a a pòche temp fa, pënsavo, chissà vaire ai paserà 'ncora prima ch'a staga a ca... ma adess purtròp a l'é rivà 'l moment. Sai pa se i sarai basta fòrta, se i riusirai a soportelo... |
|
Jole |
A sarà dura! |
|
Luisa |
A chi ti lo dise! (indicando il pavimento) I duvrai mach pì sempre avej la ramasa 'n man. |
|
Jole |
Ecco përché a l'han regalatne un-a. |
|
Luisa |
A mangia 'd continuo e a fa 'd frise daspërtut! |
|
Jole |
Për le frise mi l'hai la solussion , i faso intrè 'n cusina doi galin-e, e ai penso lor a cheuije tute. |
|
Luisa |
Parloma pa 'd quandi ch'a va a pisè! Sbrin-cc daspërtut! E mi giù a polidé. Pénsé che i continuo a ripeti. Sette sël water, pisa nen da 'n pé! A më scota nen! |
|
Aldo |
(entrando rimane sul fondo ad ascoltare) |
|
Jole |
A mi lòn an soced nen. A me òmo ai pias andé a lë stato brado. |
|
Luisa |
Andoa? |
|
Aldo |
(Intervenendo) 'N tla stala ò ‘n tij camp! |
|
Jole |
(ironica) “…E si, lui bagna il campo” |
|
Aldo |
(seriamente) Al bar a l'han nen vistlo! |
|
Luisa |
Adess comincio a preòcupeme! (verso il fondo) Laura, telefona un pòch a Lello, Flavio ò a Mauro, e ciama notissie 'd tò pare! |
|
Laura |
(d.d.) Përché? |
|
Luisa |
Përché i penso che staneuit a sija nen rientrà a ca. |
|
Laura |
(d.d.) Come ch’a saria a dì? |
|
Luisa |
Mi l’hai nen sëntulo a rivé, ‘l sofà a l’è intat e alora… |
|
Laura |
(d.d.) Magara a l’è aosase prest e a l’é andait dal pruchè! |
|
Luisa |
(f.s.) Già, l’hai pa pensaie! (a Laura) ‘Ntant ti telefona ai so amis! |
|
Jole |
Sicurament a sarà andait dal pruché. (al marito) Valo a sërché. Cor, va, fa lesto! |
|
Aldo |
(esce per rientrare subito) Ma andova ch'a va dal pruché? |
|
Luisa |
Da Gianni, 'n via Roma. |
|
Aldo |
(esce) |
|
Luisa |
L'avio dije d'andè ier, ma peui a l'ha nen avù temp. L'hai anche dije 'd nen fesie scursé tròp coj quattr cavej ch'a l'ha ‘ncora. E ch'as feisa cò tajé ij pluch ën tël nas e ënt l'orije, a stan mal ën fòtografia. |
|
Jole |
E già, ancheuj chisà, an faran tante 'd cole fotografie! |
|
Laura |
(entrando) L'hai parlà con la mama 'd Flavio. A l'ha dime che so fieul a l'é pena partì për ven-e si. |
|
Luisa |
‘T l'has ciamaìe a che ora a l'é rivà staneuit? |
|
Laura |
Si, ma ha l'ha dime 'd nen avejlo sëntù. |
|
Scena VIIIª - Luisa, Matilde, Jole, Laura |
||
Matilde |
(dal fondo) E' permesso? |
|
Luisa |
(agitata, uscendo) Mia mare. Fé nen paròla 'd Pietro. |
|
Laura |
(entrando, riferendosi all’abbigliamento di Matilde) Ai riva moira… |
|
Matilde |
(entrando dal fondo, saluti a soggetto ai presenti) Bondì a tuti. (a Laura ) Ciao pasarotin! Vame a preparé 'n café, për piasì, grassie! |
|
Jole |
Na pierio volenté 'ncora un 'dcò noi. |
|
Laura |
(rassegnata) Va bin! (esce) |
|
Matilde |
(a Iole ) Oh, Iole, che piasì vëdite. Come të staghe? |
|
Jole |
Mi bin e ti? |
|
Matilde |
Benissim. L'hai pasà la neuit fantastica a ca 'd Gaia e doi sòi amis. Son pròpi arpatame. E peuj vardé mach che bela toeleta a l'ha prëstame! |
|
Jole |
‘T l'has vist Aldo? |
|
Matilde |
Si, l'hai 'ncontralo për le scale, a l'ha bërbotame quaicòsa 'd Pietro, ma l'hai pa capì gnente. |
|
Jole |
Oh, chiel a trubula a fese capì! |
|
Matilde |
Ma contëme cò quaicòsa ‘d ti. A propòsit, tua fija, coma ch’a stà? |
|
Jole |
Bin. Furtunatament a l'ha fait un bon matrimòni. |
|
Matilde |
A l'ha sposà 'n bel fieul? |
|
Jole |
A l'é tant brav. |
|
Matilde |
E che travaj a fa? |
|
Jole |
Chi? |
|
Matilde |
Toa fija! |
|
Jole |
Sempre l'istess, la golf. |
|
Matilde |
Eh??? |
|
Jole |
La, la baby sitter! |
|
Luisa |
A varda le masnà! |
|
Matilde |
Ah, e tò gënner? |
|
Jole |
Oh, chiel a fa l’operator! |
|
Matilde |
'N che ospidal a òpera? |
|
Jole |
A òpera sle strà! |
|
Luisa |
(alla madre) Operator ecologich! |
|
Matilde |
Ma che profession a l’è? |
|
Luisa |
(sottovoce alla madre) Spasin! |
|
Suonano dall'esterno |
||
Scena IXª - Matilde, Piera, Maria, Jole |
||
Piera |
(dall'esterno, a Maria) E bogia ste gambe! |
|
Luisa |
(agitata) Mie cugnà! (a Matilde) Mama, va a duverté ti. Mi vado a finì 'd sistememe. (esce) |
|
Jole |
(seguendola) Mi vado fin-a 'n bagn. L'hai tuta la pansa 'n fërmentassion. |
|
Matilde |
(entrando seguita da Piera e Maria) Che piasì vëdive, seve mach rivà adess? |
|
Piera |
No, i soma rivà ier seira, e sì purtròp i l'oma mach trovà Laura con un sò conosent, e così i soma subit andaite a ca nòstra. Ma dato che mancoma da tant temp, i l'oma gnente da mangé e alora... |
|
Matilde |
(indicando un vassoio di biscotti) Se a o fa piasì.... |
|
Maria |
(avidamente, prendendone una manciata) Grassie, l'hai lë stomi e la pansa ch'a bërbòto, tant i son veuida. |
|
Matilde |
Na mangio 'dcò un mi! L'hai pa 'ncora fait colassion. |
|
Piera |
(guardandosi allo specchio) Vardeme, vardeme mach ën che stat. E pënsé che a Venesia j'ero andaita dal COIFFEUR, RENE’e a l’avia fame na testa... |
|
Maria |
Anche mi i son andaita dal COIFFEUR, ma dòp tut lòn che l'oma pasà... |
|
Piera |
'N disastro! (a Matilde) Oh, sa feisa pa che tua fija a l'ha dime che ancheuj dal risturant a-i è 'n colegament ën diretta con na famosa trasmission televisiva, certament mi i saria staita a Venesia. |
|
Maria |
A chi ti lo dise! |
|
Piera |
Speroma mach ch'am faso n'intervista anche a mi. |
|
Maria |
Mi i l'hai promëtuìe a Cesare che l'avria mandaje 'n basin ën diretta! |
|
Matilde |
Feme capì, chi ch'a l'é col Cesare che 't veule mandeje ën basin 'n diretta? |
|
Maria |
N’òmò favolos che l'hai 'ncontrà a Venesia! Come che i nòstri sguard a son ‘ncrosiase a l’è staìe, come di… n’esplosion d’amor! |
|
Matilde |
‘T pense ch'a sarà la vòlta bon-a? |
|
Maria |
Lo spero. |
|
Piera |
Ma sa l’ha pen-a conosulo. I soma gnanca sa l’é da marié, sa l’é vido, sa l’é sgnor… |
|
Maria |
Prest l’avrai manera ‘d conòslo da bin! A l’ha ‘nvitame a fé na vacanza selvaggia. |
|
Matilde |
(ironica) Vacanza selvaggia! |
|
Maria |
Si, a l’ha ciamame se i veuj compagnelo a fé ‘n viage ‘n tla giungla! “sulle orme di Tarzan” |
|
Matilde |
E a veul portete con chiel ën tla giungla? |
|
Maria |
(alzandosi) Si, e mi i sarai la soa cita! |
|
Matilde |
‘N tla giungla… Oh, come ch’am piaseria andeìe ‘dcò mi… |
|
Maria |
Se am ciama 'd marielo, i rëspondo subit ëd sì! |
|
Piera |
Se però at ciama d'àutr, rëspondìe subit ëd nò! |
|
Maria |
Beh, i penserai... |
|
Piera |
Fate furba, chiel l'ì a l'é mach bon a pijete përché a l'ha damanca 'd na fomna ch'ai fasa da serva! |
|
Maria |
'T parle parej, mach përché a la nen ciamate a ti... |
|
Piera |
Mi i diria subit ëd nò. Son mai andame a carié ‘d bòsch vërd da giuvo, certament i vado nen a carieme 'd sech da... |
|
Maria |
(ironica) Veja! |
|
Piera |
(precisando) Matura! |
|
Scena Xª - Laura, Matilde, Piera, Maria |
||
Laura |
(rientrando ) I l'hai preparave 'l café se i veule andé 'n cusin-a. |
|
Matilde |
Vado mach a deme na lavà e i rivo subit. |
|
Laura |
Ën bagn a j'é Iòle, andé 'n col dëdlà! |
|
Matilde |
L'important che i peusa sgureme le man! (esce) |
|
Piera |
Grassie, peui i vado 'dcò mi a deme na rinfrëscà, i son tuta sudà. (a Maria) Cò ti, é! |
|
Maria |
(alzandosi) Mi i son nen sudà! |
|
Piera |
Ma se të spuse, të spuse come na crava! |
|
Maria |
(uscendo) Si, come 'n boch! |
|
Suonano all'ingresso |
||
Scena XIª - Laura, Jole, Aldo e Luisa |
||
Luisa |
(entrando, a Laura) Duverté gnanca parlene! (va ad aprire) |
|
Aldo |
(entrando) Pietro dal pruché a l'han nen vistlo. Ch'a sia nen rientrà a ca staneuit? |
|
Luisa |
Ommi pòvra, a sarà pa suceduìe quaicòsa? |
|
Aldo |
Second mi a sarà 'ndurmise da quaiche part! |
|
Luisa |
La macchina, a sarà 'ndurmise 'n macchina! (alla figlia) Cor va a vëdde 'n garas! |
|
Laura |
(esce di corsa verso l'esterno) |
|
Jole |
(rientrando dal bagno) Gas, gas, mach gas a smija d'asfisié! |
|
Luisa |
(agitata si lascia cadere sulla poltrona) 'L gas! Asfisìà dal gas! Duvio imaginemlo! |
|
Aldo |
Vischè gnente, visché mach pa gnente che sautoma tuti për aria! |
|
Luisa |
Ma përché a l'é nen vnume 'n ment prima, dël gas? |
|
Jole |
Ma as sent fin-a si? |
|
Aldo |
Còsa? |
|
Jole |
'L gas... (si tocca la pancia) L'hai fane 'd col tant. A sarà stait ël cavolfior panà o le sciole broà... |
|
Aldo |
Second mi a l’è stait ël minestron ëd faseuj! |
|
Laura |
(rientra preoccupata) 'N garas la macchina a-i é nen. |
|
Luisa |
(respirando profondamente) Meno male! |
|
Aldo |
Alora a l'é 'ncora nen rientrà! |
|
Luisa |
Ai manco gnanca pì doi ore a la cerimonia 'n cesa. Còsa i faso? |
|
Aldo |
Mi telefoneria ai pompista! |
|
Jole |
Còsa ch'a centro i pompista! |
|
Laura |
Prima a l'é mej telefoné al pronto soccorso! |
|
Luisa |
Spetoma, spetoma 'ncora 'n pòch. Për carità, feve mach pa scapé gnente con le magne! |
|
suonano all'ingresso |
||
Luisa |
(a Laura) Cor a duverté, fòrse a sarà sì! |
|
Jole |
Sa l'é nen chiel, andoma a serchelo mi e tì! |
|
Matilde |
(entrando) Còsa l'eve përdù? |
|
Luisa |
Ël gat, l'hai përdù 'l gat! (a Iole) Va, va valo a cerché! |
|
Jole |
(esce in giardino seguita da Aldo) Subit! Micio, micio, micio… |
|
Scena XIIª - Laura, Luca, Luisa, Matilde |
||
Laura |
(rientrando) A-i é col monsù ch'a pòrta d'àutri regaj. |
|
Luca |
(entrando) E' pevmesso... |
|
Luisa |
Avanti! |
|
Luca |
Ho povtato un altvo vegalo. Una fvusta favolosa. Dov'è? |
|
Luisa |
Chi? |
|
Luca |
Pietvo, è pev lui questo vegalo. |
|
Luisa |
Pietro a l'é òcupà. E quandi ch'a l'é òcupà a bsògna nen dëstorbelo. A diventa na bestia! |
|
Luca |
Ma questa la devo pvopvio consegnave a lui. |
|
Matilde |
La dia a me. (scartandola) A peul sempre vnime ataj, as sa mai. |
|
Luisa |
Mama! |
|
Matilde |
A sbati ij mataras! |
|
Luca |
Comunque dite a Pietvo di chiamavmi, gli debbo pavlave. (esce) |
|
Luisa |
Sarà fait! |
|
Matilde |
Che tipo dròlo a l'é chiel lì! |
|
Laura |
(consegnando il menù a Matilde) Ecco si a-i è 'l menù dël disné, pòrtilo 'n cusin-a a le magne... |
|
Matilde |
Grassie, prima però i vado a buteme j'uciaj, così ij dago n'uciada 'dcò mi! |
|
Luisa |
(preoccupata, guardando verso l'alto) Che situassion, che situassion! |
|
Laura |
Dovuma telefoneìe al preive, disdì la funsion... |
|
Luisa |
Oh, mi che i tënia tant. Anche lepreuve 'n cesa i l'hai fait! |
|
Scena XIIIª - Flavio, Luisa, Laura |
||
Flavio |
(entrando dal fondo) La pòrta a j'era duverta, son përmetume... |
|
Luisa |
Oh, Flavio. Grassie d'esse vnuit! Che dësgrassia, che dësgrassia! |
|
Flavio |
(equivocando) Su, ch'a fasa nen parej. Vëdrà, che tut as sistemerà. Come ch'a disija sempre Don Din, mort ën papa a na fan n'àutr! |
|
Luisa |
Ma... |
|
Flavio |
(a Laura) Guarda, mi i son sicur che ai na i-é già un si fòra dla pòrta pront a pié 'l pòst che col valpòch a l'ha lassà! |
|
Luisa |
(confusa) Valpòch? Ma alora chiel a sa quaicòsa che mi ignoro! |
|
Laura |
Se 't sas quaicòsa, parla, dis, soma pronte a tut! |
|
Flavio |
Verament mi a l'é nen che lo conoseisa tant bin... |
|
Luisa |
Ma come! Se përdìe nen ocasion për seurte 'n sema! |
|
Flavio |
'N monent! Se chiel- lì për i sòi trigomiro a trovava la scusa ch'a seurtìa con mi, a l'ha 'nganave. |
|
Luisa |
Se mach ier seira... |
|
Flavio |
(Imperativo) Torno a ripetive che mi i son mai surtì con coso lì, ... Gianmaria. |
|
Luisa |
Còsa a centra Gianmaria! |
|
Laura |
(intervenendo) Gnente. Të spiegherai peui tut dòpo! (a Flavio) Mama a veul savej quaicòsa 'd Papà! |
|
Luisa |
Si, I veuj savej che fin a l'ha fait Pietro! |
|
Flavio |
E alora spiegheve da bin! Còsa veule savej? |
|
Luisa |
Pietro a l'é sparì! |
|
Flavio |
Ma come, come ch'a saria a dì, sparì! |
|
Luisa |
Sparì, sparì! |
|
Laura |
Lo trovoma pì nen! |
|
Luisa |
(supplichevole) Ch'am conta, ch'am conta tut, tut lòn che i l'eve fait staneuit! |
|
Flavio |
Dòp che i son surtì da si, l'hai ragiungiuje al canon d'òr, i l'oma mangià e cantà fin-a a quandi Lello a l'ha portane al night. |
|
Laura |
'T ses andait al nait? |
|
Flavio |
Son stait obligà. Pero mi i l'hai scotà i consej 'd Don Din. |
|
Laura |
Che consej? |
|
Flavio |
Son intrà 'n col pòst ëd perdission mach con ël còrp, nen con lë spirit. |
|
Laura |
Ah! |
|
Luisa |
E fina a che ora i seve stait? |
|
Flavio |
Fin-a a tre bòt peui, peui... |
|
Luisa |
Peui... |
|
Flavio |
Peui a l'han portame a ca, mi i la fasio pi nen! |
|
Luisa |
E Pietro, a l'é smjaje strano, agità, preòcupà? |
|
Flavio |
Ma nò, tranquil, seren, rilasà... |
|
Luisa |
A l'avia beivù tant? |
|
Flavio |
Come tuti noi, a j'era alegher, ma nen come sbluva. Sbluva a fasia scintille da tute le part! (a Laura) Foma na bela còsa, ven con mi che 'ndoma fin-a da Lello. Chiel a l'é stait l'ultim a vëdilo! |
|
Luisa |
Come ch'a saria a dì, l'ultim? |
|
Flavio |
Si, dop avej acompagnà sbluva e lasame mi, a son mach pì restaìe lor doi! |
|
Scena XIVª - Flavio, Luisa, Laura, Jole, Aldo |
||
Jole |
(rientra seguita da Aldo) Gnente, 'd Pietro gnanca l'ombra! |
|
Luisa |
(presentandoli) Mia cusina e so òmo! Flavio, 'n colega 'd Pietro! |
|
Flavio |
(puntualizzando ) Ex colega! |
|
Aldo |
Përché, a l'é mòrt? |
|
Luisa |
Chi a l'è mort? |
|
Aldo |
Tò òmo, nò? A l'ha dit ex, quindi... |
|
Flavio |
Ex, përché chiel ormai a l'é 'n pension! |
|
Laura |
(a Flavio) Su, ven con mi, andoma! |
|
Luisa |
(a Laura) Pasé anche da sbluva a vëdde se a sa quaicòsa! |
|
Flavio |
Pasoma anche da Lello. As sa mai, a feisa stait da chiel! |
|
Aldo |
Magara a l’han cariane doe e… |
|
Luisa |
(allarmata) Ah, sa l’ha famne una parej a mla paga bin cara. |
|
Jole |
(zittendolo) Ma còsa ‘t dise, fòl! |
|
Laura |
Përdoma pa temp, andoma! (esce seguita da Flavio) |
|
Jole |
‘T l'aveise quaicòsa për cambiese, noi i pënsavo nen d'andè al restaurant, quindi i soma nen vëstì adeguà. |
|
Aldo |
Mi peui i l'hai 'dcò un causet sciancà, i vuria nen esse ripià da la television con ël dil pòles ch'a sauta fòra! |
|
Jole |
Ma la televioson a pasa pa travers le scarpe, fòl! |
|
Luisa |
(a Iole) Va 'n tla stansia 'd Laura, 'nt l'armari a drita a-ì é 'n pòch ëd tut, sërn lòn che 't veule! (inizia a cercare nelle tasche di un paio pantaloni) |
|
Jole |
(al marito) Mentre mi i vado dëdlà a serché quaicòsa për cambieme da festa, ti 'ntant, vate a dé na bela sgurà! |
|
Aldo |
Vist che l'hai temp n'aprofito për feme na doccia cauda! (va verso il bagno) |
|
Jole |
E profumte da bin! |
|
Luisa |
Ma a l'é nen lavase stamatin? |
|
Jole |
Si, però a fijeira. Chiel, për bin ch'as lava, a spusa sempre. |
|
Luisa |
Ma come mai? |
|
Jole |
Për via dël boch. Vaire vòlte i l'hai già dije 'd felo fòra, ma chiel am da nen d'ament! |
|
Luisa |
E' già i boch a son mass-cc e come tuti i mass-cc se as lavo nen a spuso! Ma ti, come 't fase a soportelo? |
|
Jole |
(uscendo) Mi ormai l’hai faje l’abituadine! |
|
Luisa |
Furtunà cola drugera lì ch’a l'ha mach costi pënsé! (rimasta sola, sempre rovistando negli indumenti) Almeno a laveisa lassame na lettera, n'indisi! Ch'a l'abbia trovane n'àutra? N’àutra pi giovo? Forse mi lo asilava tròp con la polisia. Spòrca pà si, spòrca nen là! Paste l’alcòl sël còl për nen sporché ‘l colet dla camisa. Fa nen sòn, fa pa lòn. Sbrincia pa lì, sbrincia pa là... |
|
Scena XVª - Luisa, Matilde, Piera, Maria, Jole |
||
Matilde |
(dal fondo, urlando seguita da Piera, Maria e Iole) Iole a l'ha dine che Pietro a l'é sparì! |
|
Piera |
(contemporaneamente) Sparì! (a Luisa) Come ch’a saria a dì, sparì! |
|
Luisa |
(con disappunto, guarda la cugina e scrolla il capo) |
|
Iole |
(spiaciuta) Scusa, a l'é scapame! |
|
Matilde |
Ma as peul saveise 'ndoa a l'é andase a fiché? |
|
Luisa |
(passeggia nervosamente) Se lo saveisa staria pa sì a speté che të mlo ciame ti! |
|
Matilde |
A sarà sicurament capitaìe quaicòsa! |
|
Piera |
Da vaire a l'é ch'a manca da ca? |
|
Luisa |
(seccata) Da ier seira! |
|
Piera |
E come mai 't ses mach arcorzutne adess? |
|
Maria |
Eh? |
|
Iole |
Përché chila a pënsava ch'a durmeisa 'ncora. L'avia preparaje 'l let ën salòt! |
|
Piera |
Come mai ‘t l'avije preparaìe 'l let 'n salòt? |
|
Maria |
Eh? |
|
Matilde |
Son afé sòi! |
|
Piera |
Da vaire ani i deurme pì nen ansema? |
|
Maria |
Eh? |
|
Piera |
E i rapòrt, come ch'a van i rapòrt? |
|
Maria |
Eh? |
|
Matilde |
Che rapòrt? |
|
Piera |
Coi ch'a l'han le cobbie normaj. Om e fomna! |
|
Maria |
Come mi e Cesare! |
|
Piera |
Ti stà ciuto. 'T ses ancora nen marià, quindi gnente "rapporti extra coniugali"! |
|
Matilde |
(compatendola) ‘T l'has ancora adòss ël prufum ëd castità stantija. |
|
Maria |
Che mal a j'é, a l'é pa n'onta ten-e la natura 'n naftalina! |
|
Luisa |
(avvicinandosi a Jole) Basta, basta! I veule sté ciuto sì ò nò! Për piasì! |
|
Piera |
Mi 'n sento mal! |
|
Maria |
E mi còsa i duvria dì, i l'hai già l'euv sbatù ch'an va su e giù! |
|
Matilde |
Còsa ch'ai na frega a chila 'd lòn ch'at ven su o at va giù! 'N cost moment la mia cita a l'é preòcupà për sò òmo! |
|
Piera |
A l'era prima ch'a duvia preòcupese! |
|
Maria |
Che tragedia! |
|
Matilde |
Chi s'imaginava na còsa parej... |
|
Piera |
Se i penso al viage che i l'oma fait... |
|
Maria |
A st'ora sario là a spasegé për Venesia con Cesare, man ën tla man... |
|
Piera |
E mi saria 'ncamin a giré 'n gondòla... |
|
Luisa |
Se prevedìa na còsa parej sicurament l'avria nen 'nvitave! |
|
Piera |
Adess ormai soma sì! Pì che speté j'event! |
|
Maria |
L'avran rapilo! |
|
Piera |
Sicurament për ciameve 'n riscat! |
|
Matilde |
La liquidassion! |
|
Luisa |
Ma sa l'ha 'ncora gnanca pijala! |
|
Maria |
Speroma mach ch'a l'abbia pa avù n'incident! |
|
Matilde |
Për prima còsa i duvoma subit telefoneìe ai carabigné! |
|
Luisa |
Ma gnanca për seugn! Adess a duvrio riveìe i sòi amis, spero 'd savej quaicòsa da lor! |
|
Piera |
Bej amis ‘t l'has përmetuje 'd frequenté! |
|
Luisa |
Tute përsone pì che morigerà! |
|
Piera |
Ciamie morigerà! Tuti element da sbarch! Se i penso che Mauro, 'l cap ufisi 'd Pietro da giovo a l'é stait me moros... |
|
Maria |
Meno male ch'a l'ha lasate! |
|
Piera |
Verament i som mi che i l'hai lasalo. A lj'era butase a taroché na mia amisa. |
|
Matilde |
‘T l'has fait bin. Oh, ma adess i spetoma al varco, coj val pòch! |
|
Luisa |
Mama, për piasì, foma gnun-e piasade! |
|
Matilde |
Lasme fe a mi. Mi sai come pijejè j'òmo, come feje canté! |
|
Luisa |
E se a canto pa? |
|
Matilde |
Basta pijeje 'd sorpreisa, a l'han n'espression stupida quandi ch'a ven-o pijà 'd sorpreisa. E stà tranquila mia cara, a ven-o sempre pijà! |
|
|
||
FINE II° ATTO |
||
III° ATTO |
||
Stessa scena, qualche minuto dopo |
||
Scena Iª – Laura e Flavio |
||
Laura |
(preoccupata, a Flavio) Certo ch'a l'é dròla. Me pare a smija ch’a sia volatisase, pròpi 'nt l'istess moment che Gianmaria a l'ha lassame! |
|
Flavio |
L'hai già ditlo, a son còse ch'a capito. |
|
Laura |
E mi che pënsava 'd conoslo bin. |
|
Flavio |
Le përsone për conòscìe da bin, a bsogna frequentejè tant. A bsògna mangé 'nsema, viagé 'nsema, travajé 'sema... |
|
Laura |
'Ndè a deurme 'nsema... |
|
Flavio |
Si, certament. "Quanto tu affermi è un dato di fatto" E' un classico. |
|
Laura |
Un classico “le bërle”! Voj'àutri òmo l'ève mach lòn për la testa. |
|
Flavio |
J'àutri, mi nò. Peui son nen stait mi a dilo, 't ses staita ti! |
|
Laura |
L'hai mach precedute. |
|
Flavio |
I vurio mach ricordete che mi l'hai avù n'educassion memorabile da.. |
|
Laura |
Din Don |
|
Flavio |
(precisando) Don Din! |
|
Laura |
(cambiando discorso) Chissà se Gianmaria 'n cost moment a pensa a mi? |
|
Flavio |
Eh, a bsogneria ciamejlo a chiel. |
|
Laura |
Pënsantìe bin, ultimament a më smjava 'n pòch strano, però i chërdia ch'a feisa tròp afaticà. Studi, travaj. |
|
Flavio |
Andoa ‘t l'avije conosulo? |
|
Laura |
An concors canoro. A l'ha invitame a seurte, e mi posà da mia mare l'hai acetà. L'aveisa mai falo. |
|
Flavio |
Se un a saveisa l'avnì. E come ch'a l'é andait col concors? |
|
Laura |
Mi come al sòlit i son subit staita eliminà. |
|
Flavio |
Ma përché t'òstine a partecipé se 't vene subit eliminà? |
|
Laura |
A l'é mia mama ch'a m'iscriv. Mi i partecipo mach për feje piasì a chila. Gianmaria 'nvece a l'ha na bela vos, a rivava sempre 'n final. |
|
Flavio |
Mi l'hai nen avù manera 'd cònòslo da bin, però a më smijava... a smijava fin-a ‘n pòch ancutì. |
|
Laura |
Si, n'òm... Corage, cosiensa e sentiment! |
|
Flavio |
Ah! Beh, adess i veuj nen fete 'l terzo grado, ma se ‘t l'has veuja 'd parlè, dë sfoghete, mi, mi të scoto, të scoto con piasì! |
|
Laura |
Mi, mi i son si con ti, quasi a serché protession, im sento la testa veuida, come se i pënsé a feiso alontanase, tuti! |
|
Flavio |
Anche a mi a vòlte an suced! |
|
Laura |
Davera? |
|
Flavio |
Si, i pënsé a van, a torno e a torno andé e ven-e, come se a së scontreiso, j'un j'àutri! |
|
Laura |
Peui quandi i son frastornà, an ven na smangision... comincio a gratè, (indicando) da sì, da sì... |
|
Flavio |
Parla nen. (grattandosi la testa) Anche a mi ògni tant am ciapa la veuja 'd graté! |
|
Laura |
A Gianmaria mai, mai na vòlta ch'ai ciapeisa na smangission! A chiel ai ciapava mai niente, (sarcastica) gnanca 'n mal ëd pansa! (f.s.) A i mneisa na caghetta! |
|
Flavio |
(continuando a grattarsi) Eccò, pròpi adess, anche a mi l'è ciapame na... |
|
Laura |
…Na caghëtta? |
|
Flavio |
Nò, na smangission… |
|
Laura |
Andoa? |
|
Flavio |
'N testa, 'nt la schin-a. Si, (indica) pròpi si! |
|
Laura |
Anche mi, (indica la schiena) si... |
|
Flavio |
(grattando la schiena di Laura) Si? |
|
Laura |
Peuj a l'é ciapame na caud.... |
|
Flavio |
Anche mi l’hai na caudan-a da gaveme… |
|
Laura |
Alora andoma fina fòra a pié na bocà d'aria frësca. |
|
suonano dall'esterno |
||
Scena IIª - Luisa, Piera, Matilde poi Lello |
||
Luisa |
(a Piera, entrando seguita da Matilde) Va a duverté ti, mi i l'hai nen ël corage! |
|
Piera |
Mi, con la testa che 'm ritreuvo? E s'ai feisa l'inviato televisiv, bela figura che i farijo! |
|
Matilde |
I vado mi! (esegue) |
|
Luisa |
L'inviato a l'é già stait inforà, a ven pì nen. Laura e Flavio a son anche andait ad avisé 'l preive che për motiv ëd salute, saroma nen present a la funsion. |
|
Lello |
(entrando con la macchina fotografica, scatta alcune foto) E voalà! Eccovi immortalati per la stampa! |
|
Piera |
Lo savia, ecco! Për na vòlta che i son nen bin pënnà i ven-o fotografà da la stampa! Di che settimanale è? |
|
Lello |
L'eco del cortile! |
|
Matilde |
Mai sëntulo a nominé! |
|
Lello |
A l'é 'l giornalin aziendal. Publicoma le fòtò di-j dipendent, di j pensionà e di j (toccandosi) mòrt! |
|
Piera |
(facendo le corna) Toca fer! |
|
Luisa |
Ier seira come ch'à l'é andaita? |
|
Lello |
Benòne, l'oma combinane un-a për color! |
|
Luisa |
L'avria giuralo! Për na vòlta che l'hai daje 'l largo... |
|
Lello |
L'hai scatà tante 'd cole fòtò! |
|
Luisa |
Andoa? |
|
Lello |
A sin-a, peui al night... |
|
Piera |
Al nait? |
|
Matilde |
Si, andoa a van i malmarià! |
|
Piera |
Ij scapoj, i vido, i porcacion...! |
|
Luisa |
(continuando) I delinquent, ma va là, va! Almeno, un pòch ëd ritegn. Sté ciuto! |
|
Piera |
(risentita) L'hai capì, si son ëd tròp! Sa l'é parej i vado a ciamé Maria e s' andoma. |
|
Matilde |
(titubante) Speta... Si, a l'é mej laseìe 'n moment da soi, ven-o cò mi! |
|
Piera |
(uscendo lancia un'òcchiata particolare a Lello) Porcacion! |
|
Luisa |
(a Lello) Finalment! |
|
Lello |
Përché a l'ha dame dël porcacion? |
|
Luisa |
Ch'ai daga nen d'ament! |
|
Lello |
(stupito) Ma còsa ch'ai soced? |
|
Luisa |
Pietro staneuit a l'é nen tornà a ca! |
|
Lello |
A l'avrà tròvà qualche àutr amis, e a l'avran continuà a festegè! |
|
Luisa |
Quaid'un ëd vujàutri a sarà pa scapaìe gnente 'd lòn che l'avia organisà? |
|
Lello |
Soma gnanca intrà 'nt l'argoment. Però Pietro quaicòsa a l'avija mastià! |
|
Luisa |
Tanti preparativ për peui andé tuti 'n fum... |
|
suonano ripetutamente all'ingresso |
||
Scena IIIª - Luisa, Lello poi Luca |
||
Lello |
A sarà si! |
|
Luisa |
(con enfasi andando ad aprire) Speroma ch'a sia chiel! |
|
Luca |
(entrando con un altro pacco) Sono nuovamente io. Ma come mai questo sguavdo còsì sevevo? Qualcosa non va? |
|
Lello |
Pietro... |
|
Luca |
Pietvo, ancova impegnato? |
|
Lello |
(a disagio) Verament... |
|
Luisa |
(singhiozzando) Lo trovoma pì nen! |
|
Lello |
Stanotte Pietro non é rientrato. |
|
Luca |
Come savebbe a dive, non è vientvato? |
|
Luisa |
A l'é nen tornà a ca. A l'é sparì! |
|
Luca |
Spavito? Ma non avete passato la seva tutti insieme! |
|
Lello |
La seira, la neuit, ma peui, quando i soma lassase... mi i l'hai pijà la mia macchina e son tornà a ca, pënsavo che anche Pietro... |
|
Luisa |
Chisà che fin a l'ha fait. Pòvr'òm! |
|
Luca |
Un bravo uomo si conosce quando non c'é più! |
|
Scena IVª - Matilde, Piera, Maria,Luisa, Lello, Luca |
||
Matilde |
(entrando seguita da Piera e Maria) Vardìe si, a taco a rivè un dòp l'àutr. Fra pòch ai sarà la riunion dij balord! |
|
Maria |
Se penso che i dovoma 'ndesne sensa gnanca avej pudù fé 'n bocon ëd disné! |
|
Piera |
(seccata) Stà ciuto për piasì, molla con cola lagna! |
|
Maria |
Se savia na còsa parej i vnisia nen! Stasio tant bin a Venesia con Cesare... |
|
Piera |
Anvece 'd pensé a Cesare, pensa a tò frel! Chisà che fin ch'a l'ha fait col bonòmas! |
|
Matilde |
(a Luisa) Mi l'avria ciamà le guardie! Magari a l'é mach ferì, a pudrio 'ncora salvelo! |
|
Luisa |
(piangendo) Më smìa pa vera! Më smija tut ën seugn! Oh, come che i vuria ch'a lo fèissa! |
|
Matilde |
E sa feisa scapà con n'àutra! |
|
Piera |
E già! |
|
Luisa |
(come folgorata) Ël libret d'iasegn! (corre verso il fondo) |
|
Piera |
(indicando i presenti) Sicurament seve stait vujàutri. L'ève travialo! |
|
Matilde |
Mi l'hai sempre dijlo a mia fija! Përmëtt nen a tò òmo 'd frequenté d'element da sbarch... |
|
Luca |
Lei, faccia attenzione a come pavla... |
|
Matilde |
Faccia attenzione a come pavla lei piuttosto! |
|
Luca |
Io devo andave, ho del lavovo in negozio. Io sono sempve apevto. Feviali e festivi! |
|
Luisa |
(rientrando) Ël libret a l'é si, però le carte 'd credit e 'l bancòmat a-i j'à d'apress! |
|
Matilde |
Alora a l'ha brusate 'l pajon! A bsògna subit telefoné a la banca. Bloché tut! |
|
Luisa |
Sai pa come fè? Ancheuj a l'é duminica, le banche a son sarà! |
|
Luca |
Se vuole ci penso io. Io so come agive! Venga con me, io navigo online! |
|
Luisa |
Grazie. (escono dal fondo) |
|
Lello |
Fòrse a l’è mej che i ven-a ‘dcò mi! |
|
Matilde |
(bloccandolo) Nò, chiel a stà si con noi! |
|
Lello |
(sorpreso e imbarazzato) Përchè? |
|
Matilde |
Përché i vuroma na spiegassion. (minacciandolo) Ch'as seta! |
|
Lello |
(si siede a malincuore) Ma mi... |
|
Piera |
A l'ha dije 'd setese! |
|
Matilde |
Adess chiel a deuv contene tut! |
|
Lello |
Tut còsa? |
|
Matilde |
Andoa a l'é andait! |
|
Lello |
Chi? |
|
Matilde |
Pietro! |
|
Lello |
Mi, mi i sai nen... |
|
Matilde |
Come a saria a dì, sai nen? Fòrsa ch'a spua 'l baby! |
|
Lello |
Cosa? |
|
Maria |
Sputi il baby |
|
Piera |
O a parla o lo foma parlè noi! |
|
Matilde |
(minacciandolo) Da si a va nen via fin quandi a l'avrà nen cantà. |
|
Piera |
Fòrsa, ch’a canta! |
|
Lello |
(indietreggiando) Canto, canto! Ma laseme sté! (canta) |
|
Matilde |
(strattonandolo) A l'é nen na canson che i vuroma sente! |
|
Suonano all’ingresso |
||
Maria |
Chi sarà? |
|
Matilde |
Mah? Si a smija d'esse al supermercato, a intro e a seurto a tute le ore! |
|
Piera |
(a Matilde) Mi i vado a duverté. |
|
Matilde |
'Ntant mi e Maria lo portoma 'n cusin-a, lo gropoma a na cadrega e con la frusta, sërcheroma 'd felo parlé. |
|
Piera |
Brava, fa parej. (Va ad aprire) |
|
Matilde |
(aiutata da Maria lo prende per un orecchio ed escono a sinistra) |
|
Scena Vª – Mauro, Piera |
||
Mauro |
(d.d.) Sorpresa, ta... ta... ta... |
|
Piera |
(rientrando, f.s.) Ma con che corage as presenta sì savent che i son anche mi! A l'ha 'n bel fidich. Venta pròpi esse na bestia! |
|
Mauro |
(entrando, toglie una rosa dal mazzo e gliela offre) Na reusa për na veja! |
|
Piera |
(seccata) Se 't pense ch'a basta na reusa për ambonime, të sbalie! |
|
Mauro |
A l'é nen costa na mia intension. Mi vuria mach dimostreme garbà... |
|
Piera |
Se 't vurie come tò solit fete vëdde grandios, ët duvie portene ‘n mass a prun! |
|
Mauro |
Ciamo përdon, scusa, a j'era nen mia intension ofendite! |
|
Piera |
E già ti 't ses sempre stait abitoà ad agì parej con le tòi colega e i tòi subalterni... |
|
Mauro |
Mi, sia i subalterni, che i colega, i l’hai sempre afrontaie facia a facia, le veje... |
|
Piera |
... E daila con le veje! |
|
Mauro |
Le antiche amicisie... "at piass" |
|
Piera |
Fa nen tant lë spiritus... |
|
Scena VIª Luisa – Mauro – Piera |
||
Luisa |
(rientrando dall'esterno) Oh, geometra... |
|
Mauro |
(sorpreso, consegnandole i fiori) Luisa, ma ... |
|
Luisa |
Grassie... A l'han dijlo? |
|
Mauro |
Còsa? |
|
Luisa |
'D Pietro, staneuit Pietro a l'é nen rientrà a ca! |
|
Mauro |
Come, a l'é nen rientrà? |
|
Piera |
Fa nen l'ipocrita! Ti 't ses al corent ëd tut. Parla, dësnò ‘t faso fé la fin ‘d Lello! |
|
Mauro |
Përché, còsa tl’has faje a Lello? |
|
Piera |
Donna Matilde a l'ha gropalo a na cadrega, adess con la frusta ch'a serca 'd felo parlé. Finché a parla nen, a resta dëdlà! |
|
Luisa |
Piera, për piasì! |
|
Piera |
Lasme fé a mi! (minacciandolo) Parla! |
|
Mauro |
Giuro che na sai niente! |
|
Piera |
Avansa la pen-a 'd giuré. |
|
Mauro |
(seccato, ad Piera) Cerca 'd nen provocheme, altrimenti a l'é la vòlta che mi... |
|
Piera |
Che ti còsa? |
|
Luisa |
Për piasì, adess buteve nen a rusè. |
|
Mauro |
(a Luisa) Ch'am conta ‘d Pietro… |
|
Luisa |
Soma nen andoa ch’a sia, a l’è da ier seira che lo vëddo pì nen!! |
|
Mauro |
Ma a l’è në schërs. I seve ‘ncamin a feme në schers! (guardandosi intorno) Andoa ch'a l'é la telecamera? |
|
Piera |
Ma che telecamera d'egit! (mollandogli un ceffone) Anche cost a l’è në schërs? |
|
Luisa |
Për piasì. Sta brava e stà ciuto na minuta! |
|
Piera |
Mi i deuvo sempre stè brava, sté ciuto, vera! Travondi, sempre travondi. Tut si, (indica il gozzo) Tut sì 'n tël gavas i deuvo tënime! Ma sa më scapa la passiensa mi sgiafelo tuti! |
|
Luisa |
(a Mario) E Chiel, Ch'a cerca 'd nen mancheìe 'd rispet! |
|
Piera |
Oh për lòn a l'ha già falo! |
|
Luisa |
Quandi? |
|
Piera |
Da giovo. |
|
Scena VIIª - Laura, Flavio, Luisa, Mauro, Piera |
||
Laura |
(entra dal giardino seguita da Flavio) |
|
Flavio |
(a Mauro ) Ancora gnun-e neuve? |
|
Mauro |
Nò. Mi peui l'hai mach savulo adess! |
|
Laura |
Certo che la vita a l'é così strana. A vòlte 't pense che certe còse a peulo mach capitè a j'àutri, come vinci a na lòteria, fé 'n tërdes a la schedin-a... |
|
Piera |
...Partecipé a na trasmission televisiva... |
|
Laura |
Gnanca lòn ai sarà nen. |
|
Flavio |
L'oma disdit tut. Cerimònia 'n cesa, Colegament 'n diretta! |
|
Maria |
(rientra) |
|
Luisa |
(uscendo) Che figura, che figura! |
|
Mauro |
E 'l disnè? |
|
Laura |
'L disné as farà l'istess! I poduma nen mandé a ca j’invitati sensa deje da mangé! |
|
Maria |
( f.s.) Finalment, na bon-a neuva. |
|
Flavio |
A j'invitati i troveroma na scusa... Si che sai, i diroma che Pietro a stà nen bin, che ier seira a l'ha mangià tròp... |
|
Piera |
Ma come ch'as fa a mangé sensa 'l festegià? |
|
Maria |
A basta buté ‘l bocon ën boca e mastié! |
|
Piera |
As vëd pròpi che ti 't ses sensa cheur! Ven, andoma a disfé le valis! |
|
Mauro |
Ma i vurie nen parti? |
|
Piera |
Se dovoma colaboré e fé presensa al disné, a l'è nòstr dove rësté! (esce sul fondo) |
|
Maria |
(seguendola) Mi i pijo l'ocasion për andé a slongheme 'n pòch sël let! Rieso nen a digerì se son stanca! |
|
Flavio |
Pi che slonghese, mi i dirija che a peul slarghese. |
|
Scena VIII – Iole, Aldo, Mauro, Laura, Flavio |
||
Jole |
(entra con Aldo)Basta, i l'oma girà come 'd su e giù për sté strà, ma 'd Pietro, gnanca l'anima. |
|
Laura |
(presentandoli) Iole la cusin-a 'd mia mama, Mauro, n'ex colega 'd papà! |
|
Mauro |
Piasì. ( a Iole) Che man freide ch'a l'ha! |
|
Jole |
Stamatin a l'é frësca. |
|
Flavio |
A la matin l'aria a l'é sempre frësca. |
|
Aldo |
Për fòrsa, a stà fòra tuta la neuit! |
|
Jole |
Me òmo! |
|
Mauro |
(salutando) Piasì. Ma chi a l'é ch'a l'é così profumà |
|
Jole |
(indicando il marito) Chiel, a l'ha pen-a fait la doccia! |
|
Mauro |
(annusando) A snija ch'a sia stait ën lavatris! |
|
Jole |
Ma còsa ‘t l'has dovrà? |
|
Aldo |
Oh, la prima còsa che i l'hai trovà. |
|
Mauro |
(annusando) A smija detersiv? |
|
Aldo |
(indicando con le mani) N’afé celest, àut parej. |
|
Jole |
Për chiel tut a va bin, l'important ch'a sgura! |
|
Aldo |
(sussultando) A l'é vnume. Coccolino. |
|
Jole |
Ma alora ‘t l’has duvrà l’amorbident? |
|
Aldo |
Si che sai! |
|
Jole |
Soma apòst! A l’è già mòl ‘d natura, ai mancava mach pì l'amorbident! |
|
Mauro |
(ironico) Mej l’amorbident che l’alcòl. |
|
Jole |
L’alcòl? |
|
Mauro |
Si, con l’alcòl, Luisa, da igenista convinta come ch’a l’è, a fa sempre lavé il povero Pietro , sul davanti e sul didietro! |
|
Aldo |
Ma l’alcòl a brusa? |
|
Mauro |
Gnente alcol, gnente sesso! |
|
Jole |
Ecco përché a l’è sparì, a l’avrà piait feu! |
|
Scena IXª -Matilde, Jole, Aldo, Mario, Laura, Flavio, Lello |
||
Matilde |
(entra accompagnando Lello) Ecco, la banda al complet! |
|
Lello |
Finalment liber! |
|
Matilde |
Ch'as ricòrda bin ch' a l'é agli arresti domiciliari. Da si a deuv nen seurte. (ai presenti) L'hai preparà 'l café se a quaidun ai fa piasì ch'a s'acomoda dëdlà. (rientra in cucina) |
|
Laura |
(a Flavio) Andoma? |
|
Flavio |
Comincia a 'ndé ti, mi i rivo subit. |
|
Laura |
(a Iole e Aldo) Ven-e 'dcò vojàutri? |
|
Jole |
Përché nò! (uscendo) Ven molaciù! |
|
Scena Xª - Mauro, Flavio, Lello |
||
Lello |
(rimasto solo con Mario e Fulvio) Cole tre lì a son mate. |
|
Mauro |
Còsa a l'han dite? |
|
Lello |
Pi che dime, a l'han fame. |
|
Mauro |
Còsa a l'han fate? |
|
Lello |
A l'han gropame a na cadrega përtant che mi i diseisa che fin a l'ha fait Pietro! |
|
Mauro |
Përché, ti 't na sas quaicòsa? |
|
Lello |
Mi sai gnente! |
|
Mauro |
(a Fulvio) E ti? |
|
Fulvio |
Oh, mi i na sai meno che voj'àutri. (a Mario ) E ti? |
|
Mauro |
Se lo saveisa vlo ciameria nen. Però pënsantìe bin, ultimament a më sminava 'n pòch tròp galarù! |
|
Lello |
Si, as dasia fin-a tròp da fé! Anche ier seira a j'era così eufòrich. |
|
Fulvio |
A smijava 'n giuvnòt! |
|
Lello |
Mi i l'hai dijlo vaire vòlte. Date na calmà! |
|
Mauro |
Ma scapiss, a la soa età, 'l cheur... |
|
Lello |
A l'avia mai dimlo d'avej mal a cheur! |
|
Mauro |
Ma nò, nen 'n col sens! Mal al cheur, mal d'amor! |
|
Lello |
N'amorà, 'd chi? |
|
Mauro |
Pì che n'amorà, mi diria ch'a l'avrà avù n'inamorament |
|
Flavio |
(sospirando) Còse ch'a capito! Incidenti di përcorso! (allontanandosi) Mi i vado a pijé 'l café. |
|
Scena XIª -Mario, Lello |
||
Mauro |
(scuotendo il capo) Flavio a l'é partì. |
|
Lello |
Ma che partì, a l'é andai da l'àutra a pijé 'l café. |
|
Mauro |
Partì për la tangent! Innamorà! Dësgrassie ch'a capito! |
|
Lello |
Dësgrassie? |
|
Mauro |
Dësgrassie për manera ëd dì! |
|
Lello |
Ah. (cambiando discorso) Certo che se Pietro a l'ha trovasne n'àutra... |
|
Mauro |
Alora le dësgrassie, a divento... |
|
Lello |
Fortun-e! Adess ch'a l'é pen-a andait ën pension a l'ha tut ël temp ch'a veul... |
|
Mauro |
Për mi a l'ha già trovà lungh a sté a ca. Un come chiel che sël travaj a j'era sempre contornà da bele fije! |
|
Lello |
Fije? Ciò rampin! |
|
Mauro |
Ultra cinquantenni, però bela presensa... |
|
Lello |
Ch’a l’abbia dait ëd testa e ch’a sia scapà con una 'd cole? |
|
Mauro |
Scapà, mi i peuss nen dì ch'a sija scapà... |
|
Lello |
Magara a l'é andait a fé 'n viage... |
|
Mauro |
Na crocera... |
|
Lello |
A mi comunque a l'ha mai contame gnente! |
|
Mauro |
Gnanca a mi, pero la man sël feu i la buto nen! |
|
Lello |
L'avria mai dilo. Pietro ch'a scapa da ca con n'àutra! |
|
Scena XIIª -Luisa, Jole, Aldo, Mauro, Flavio, Lello |
||
Luisa |
(entrando seguita da Jole, sente la fine del discorso) Se i seve quaicòsa dime la verità. |
|
Jole |
Ormai i soma pronte a tut! |
|
Mauro |
(imbarazzato) Ma noi... |
|
Luisa |
Vuj'àutri che i deuve dime! Ier seira, quandi seve stait ansema. Pietro a vë smijava preòcupà? |
|
Mauro |
Preòcupà, no, fòrse 'n pòch strano, pensieros.. |
|
Luisa |
Stanto 'ncora a chërdìe, (piangendo) a më smija nen vera... fòrse a l'é 'n fatto che l'hai sëntù a la television, ch'a l'è capità 'n n'àutr pais, a n'àutra fomna... |
|
Jole |
Su, su, fa nen parej. |
|
Aldo |
'T vëdrass che prima ò peui a torna! |
|
Luisa |
Come a saria a dì, prima ò peui a torna? |
|
Mauro |
(mangiando un biscotto) Certo ch'a torna! |
|
Jole |
Doman, dòp doman.. |
|
Luisa |
Doman a saria già tròp tard. A l'é ancheuj la festa. Fra pòche ore. Voj'àutri seicurament i seve andoa a l'é andait! A l'é scapà con n'àutra? (Lello e Mario si guardano e tacciono) A l'ha lassame. L'avria giuralo. |
|
Jole |
Finché 't ses sërvuje a l'ha tënute, adess che 't ses veja a l'ha piantate! |
|
Luisa |
(offesa) Oh, mi i son nen veja. L'hai des ani 'd meno che chiel. Ma mi adess i vado a cerchelo, e quandi che lo treuvo, lo afronto, mi lo faso fòra! |
|
Mauro |
Su, su madamin, ch’as calma! |
|
Luisa |
I duvia imaginemlo ch’a finija parej. Chiel acetava nen ëd ven-e vej. Chiel a sognava sempre d’esse giuvo! |
|
Mauro |
A mlo contava ‘dcò a mi ‘l sò seugn. |
|
Lello |
Che seugn? |
|
Mauro |
A sognava d’avej 25 ani, e peui a la matin quandi ch’as dësviava, as vardava d’antorn, a vëdija chila cogià davsin e alora... |
|
Luisa |
Disoma pitòst ch’as rendija cont ëd lòn ch'a l'avija 60 ani, e alora a diventava intratabil! |
|
Mauro |
Tornand al discors ëd prima, mi però i dubito che Pietro a l’abbia n’amante. |
|
Aldo |
Anche mi. |
|
Jole |
Ti stà ciuto. |
|
Lello |
Un ch’a l’ha n’amante as vest diversament! |
|
Mauro |
Ma sicura! Pietro a l’ha nen la facia da amante, i vestì da amante ‘l capel da amante… |
|
Aldo |
Përché, come ch’a l’è ‘l capel da amante? |
|
Jole |
Sicurament nen come 'l tò! |
|
Mauro |
E tut divers ëd coj ch’a pòrta Pietro! |
|
Luisa |
D’acòrdi, a l’avrà nen ël capel adeguà, ma come mai a l’è nen tornà? |
|
Suonano dall’esterno |
||
Jole |
(a Luisa) Lassa, i vado mi! |
|
Luisa |
Ai sarà d’àutri rompiscatole sicurament! |
|
Lello |
Se Pietro a feisa fase l'amante a l'avria dimlo. |
|
Mauro |
Përché a l'avria duvutlo di? |
|
Lello |
Përché mi i contavo sempre dle mie aventure, e chiel am disija: Beato ti! |
|
Luisa |
Ah! |
|
Jole |
(rientrando) A-j'era Ciciulla, a të speta subit ën negosi, dis ch'a l'ha na sorpreisa për ti. |
|
Luisa |
Mi d'ancheuj 'd sorpreise l'hai già ricevune tròpe. |
|
Jole |
A l'ha dime ch'as trata 'd na còsa important. Pietro! |
|
Luisa |
Pietro? |
|
Jole |
Si, a l'é sota 'n negosi. |
|
Luisa |
Ma come mai a ven nen vnuit su? |
|
Aldo |
A sarà 'n camin a serché 'l capel... |
|
Jole |
'T veule sté chet, si ò nò! (ai presenti) Su, andoma a vëdde. |
|
Luisa |
Ma mi... |
|
Mauro |
Su, su andoma, sa përmët la compagnoma noi. (escono tutti verso l’esterno) |
|
Scena XIIIª -Laura, Flavio |
||
Laura |
(dalla cucina rientrando seguita da Flavio) Ecco, a parlé con ti am rilasa, am tranquilisa! |
|
Flavio |
Anche se son tant pì giovo, mi i son sempre stait 'n bon amis ëd tò pare, e i tëniria tant a eslo anche 'd ti! |
|
Laura |
L'amicissia a l'é 'n bin pressios! Flavio... |
|
Flavio |
Disme... |
|
Laura |
Adess ch'a l'é andasne... |
|
Flavio |
Tornerà, sicurament a tornerà... |
|
Laura |
Chi? |
|
Flavio |
Tò pare, nò? |
|
Laura |
Ma mi parlava nen ëd me pare, mi parlava 'd chiel... |
|
Flavio |
Chi? |
|
Laura |
Gianmaria! |
|
Flavio |
Gianmaria, (f.s., guardando verso l’alto) 'l diav ch'a slo pòrta via! (con affetto) Gianmaria ormai a l'é lontan, lasomlo sté tramquil! |
|
Laura |
(rassegnata) Ormai 'l me matrimòni a l'é andait a mont! |
|
Flavio |
(ironico) ...E noi andoma a val! Pardòn, schërsavo! |
|
Laura |
Ma ti, disme con sincerità, ti ‘t l'avrie fait na còsa parej? |
|
Flavio |
Còsa? |
|
Laura |
Laseme 'n cola manera... |
|
Flavio |
Mai, "mai ti avrei lasciata còsì, senza un perché, senza una spiegazione plausibile”! |
|
Laura |
Chiel però a l'ha falo! |
|
Flavio |
Chiel, certo che, andese a buté con un come Gianmaria... |
|
Laura |
'N cost moment an veno 'n ment tante còse... |
|
Flavio |
Bele ò brute? |
|
Laura |
Ne bele, ne brute, sensa sens! |
|
Flavio |
E còsa a l'è ch'a l'ha sens! (prendendole le mani) Laura, mi i vuria giutete, i vuria podej fé quaicòsa... |
|
Laura |
Alora comincia col grateme la schin-a, a l'é torna vnume la smangission! |
|
Flavio |
(procedendo titubante) Lo sai, son pì che mai consapevol che coste paròle, dite così 'n tën moment particolar për ti, a peulo smijete strane, 'd circostansa, ma mi... Mi ancheuj i l'hai capì che a l'é rivaje 'l moment ëd vinci la resistensa ch'a ostentava 'l me cheur. I l'hai decidù 'd superè costa bariera e dichiarete 'l me amor. |
|
Laura |
Oh Flavio, 'l tò sguard, ël tò sospir così afanà an fan tanta tënërëssa. Come, come son staita ingenua a nen capì prima i tòi sentiment! (f. s.) Che gnòca! |
|
Flavio |
Ma che gnòca, e gnòca, ti për mi 't ses n'agnolotin dël plin. |
|
Laura |
An ven ën ment la prima vòlta che l'hai ‘ncontrate… al sëmenteri, 'l dì dij mòrt. A l’era na giornà grisa… |
|
Flavio |
Për mi a l’é staita na giornà stupenda. |
|
Laura |
E mi che j’era mai arcurzumne ‘d gnente. Mi che l’hai dedicaìe la mia gioventù a un ch’a l’ha umiliame, e magari anche tradime… |
|
Flavio |
(comprensivo) Come ‘t capiso e 't compatiso. Ormai però a l'é eva pasà...! |
|
Laura |
Oh, Flavio. Ti ‘n custi doi dì ‘t l’has lasà tuti i tòi impegn, ‘t l’has dedicame tante ore, ‘t l’has scotame con atension. Da temp gnun as dedicava pi nen a mi. |
|
Flavio |
Se ‘t veule ai podran essie tante giornà parej! |
|
Laura |
Mi im treuvo bin con ti, ma, se al tò pòst laveisa trovà n’àutr, fòrse i saria fame graté da chiel, da chiunque magara! Mi voria nen che ‘l nòstr amor a nassa mach përché i son staita lasà da Gian Maria! |
|
Flavio |
Ma còsa ‘t dise! Për prima cosa “io non sono uno qualunque” mi i l'hai l'insegnament ëd ... |
|
Laura |
... Din Don. |
|
Flavio |
Don Din! E second, “Tu per me non sei una rinuncia altrui”, tu sei la mia bambola! |
|
Laura |
(commossa) La tua bambola! Da cita, am piasia tant a geughe con le bambole, specialment con le barby… |
|
Scena XIVª - Matilde, Laura, Flavio |
||
Matilde |
(entrando, ha udito le ultime parole) Adess ët bute a geughe con big gim! |
|
Laura |
Nòna! |
|
Matilde |
Nòna, nòna na nòna! Ma 't ses pa già brusate basta. Pen-a molate con un ët l'ase già taroché da n'àutr! |
|
Flavio |
(imbarazzato, allontanandosi) La soa reputassion a cor gnun pericoj con un come mi. |
|
Matilde |
Mi i conòso cui come chiel, sempre a la ricerca d'aventure për peui blagné con j'amis. Vërgògna! |
|
Flavio |
Mi i mei afé i vado nen a conteié a j'àutri. Mi l'hai mai blagà con gnun! |
|
Scena XVª -Iole, Matilde,Laura, Flavio |
||
Jole |
(entrando dall'esterno) Pietro a l'é tornà. |
|
Matilde |
Andoa a ch'à l'é? |
|
Jole |
Ancamin ch'a riva con Luisa. |
|
Laura |
Ma 'ndoa a j'èra andase a fiché? |
|
Jole |
Sai nen. Adess toa mama a l'ha mandà Lello, Mauro e Aldo al ristorant a ricevi gli invitati. (a Laura e Flavio) Voj'àutri doi, fe finta 'd gnente, andeve a preparé. (Laura e Flavio escono) |
|
Matilde |
Mi i son già pronta. Mi lo speto bele sì! (sposta una sedia sul fondo e si siede) |
|
Jole |
E mi 't faso compagnia. (fa altrettanto) |
|
Scena XVIª -Pietro, Luisa, Iole, Matilde, Mario |
||
Luisa |
(entrando seguita da Pietro) Ma përché, përché, përché... |
|
Pietro |
(serioso) ... Ën tën moment ëd debolëssa un a peul fé 'n sach ëd còse... tute pi che comprensibij... Mi i l'hai vorsù stemne 'n pòch da sol. L'hai vorsù medité. |
|
Matilde |
(falsetta, a Luisa) Meno male ch'à l'é tornà. |
|
Jole |
Soma stait tuti 'n pen-a për ti. |
|
Pietro |
Imagino 'l motiv che i seve staite 'n pën-a. Për la festa pi che d'àutr. |
|
Luisa |
Ma còsa 't dise. Savio pi nen còsa pënsé! Còsa i fario mi se at capiteisa quaicòsa a ti? |
|
Matilde |
E già. (indicando Luisa) Còsa ch'a faria chila sensa ti. (f. s.) Tut! |
|
Pietro |
(a Luisa) Adess butte nen a fé la vittima. Tròp comod fé la vittima për ese compatìa da tuti. Am dëspias, “mia cara”, ma la vittima 'n costa ca son sempre stait mi. |
|
Matilde |
(a Iole) Magara a la rangio. A l'ha dije mia cara... |
|
Pietro |
Mi son stait na vittima për tuta la vita. Vittima sël travaj, vittima 'n ca, vittima 'n tla realtà quotidiana. E n'àutra vittima si 'n drinta a l'é cola pòvra creatura 'd Laura. A l'ha quasi trant'ani e a l'é nen bon-a a dësciolese da sola, përché ti ‘t la oblighe a fé tut lòn che at pasa për la tua tësta. Tut lòn che ti ‘t l'has sempre sognà e 't ses mai riuscia. |
|
Luisa |
Ma Pietro, cerca 'd capime. |
|
Jole |
Cerca 'd capila! |
|
Matilde |
'N tla vita 'd na fomna ai son tanti moment particolar, dificij. |
|
Jole |
(a Pietro) Specialment da quandi che Luisa a l'é intrà 'n menòpausa. |
|
Matilde |
Mila paure, mila incertësse mila dubi. Ogni fomna as crea 'n so mond. Un mond ën tël qual a-i è smija d'esse sola. |
|
Luisa |
(a Pietro) Pròpi parej. |
|
Matilde |
A fa fatica a superé le barriere ch'as treuva davanti. |
|
Jole |
(a Pietro) E ti, 't ses a la preuva! |
|
Matilde |
A l'ha damanca d'un pontò 'd riferiment. |
|
Luisa |
E col punto 'd riferiment për mi, ët ses ti. Pietro! |
|
Jole |
Come mi i lo son për Aldo. |
|
Pietro |
Chila a l'é sempre comportase parej, anche prima dla menòpausa. Adess però basta, i l'hai finì 'd deje la casa ai fantasmi. I veuj dedicheme a d'àutri pasatemp! |
|
Luisa |
(preoccupata) Passatemp? |
|
Pietro |
Si, caminé, gieughé a bòce, 'ndé 'n bici, a pësca e principalment a cassa! |
|
Luisa |
Ë d còsa? |
|
Pietro |
Ëd tut. Qualsiasi còsa. L'hai ancora tante cartuce da sparè. |
|
Jole |
Eufrijne quiduna ad Aldo. |
|
Pietro |
(ironico) Ma còsa ‘t l'has capì! Prima 'd tiré le bachëtte, i veuj dësvoidé la cartocera! |
|
Matilde |
Stà calm e tranquil, at darà na man Luisa! |
|
Pietro |
As vëd pròpi che ‘t la conose bin poch toa fija. Chila a la seira, prima 'd cogese a pasa n'ora 'n bagn, a dese 'd creme, a pënnese, gnanca se i doveiso andé an matrimòni. |
|
Matilde |
Përché ai ten a la soa përsona! |
|
Pietro |
Mi quasi sempre m'andeurmo prima che chila a vena a cogese, ma se quiche seira am ciapa veuja dë sparé na cartocia, chila a taca a tochese i cavej, fé le smorfie, girè j'eui al sofit e a dì: varda, a-i è na macia, a-i è na ragnà, a l'é ora che 't daghe na man ëd bianch. Mi a col pontò, 'm giro da l'àutra part e rasegnà m'andeurmo. |
|
Matilde |
(a Pietro) 'T duvie insiste 'd pì. (a Luisa) E ti, anche se ‘t l'has pa veuja, sforsete na frisa. |
|
Luisa |
Ma mi... |
|
Pietro |
Ma 't ses mai ciamate che còsa l'hai avù mi da ti 'n tuti costi ani? |
|
Matilde |
E chila da ti? |
|
Pietro |
L'hai ciamaie prima mi! |
|
Luisa |
Da mi ‘t l'has avù afet, comprension, la presensa costant ëd na fomna ch'a të spetava a ca... |
|
Pietro |
Si, con i patin 'n mam. Per dime: gaute le scarpe, buta ij patin, laute subit le man, ... tuti i dì a combati con ël sò ciò fiss. |
|
Matilde |
Tuti a l'han ën ciò fiss. Chila ai tën a l'ordin e a la polisia. |
|
Luisa |
(a Pietro, indicando la madre) La colpa a l'é soa! |
|
Matilde |
(stupita) Mia? |
|
Luisa |
Si, 't ses staita ti ad imprimine 'n testa costa còsa. Sin da cita ‘t l'has comincià. A ses meis am butava già sël water e am fasia pszz, pszz, pszz. |
|
Pietro |
Adess i capiso da 'ndova ch'a riva tanta passion për l'ordin, la polisia! |
|
Luisa |
Adess che ‘t lo sas, disme, sincerament, l'hai mai fate manché niente? |
|
Pietro |
'N che sens? |
|
Luisa |
L'hai sempre fate trové le camise e le braje stirà, 'l mangé fait e taula pronta. |
|
Matilde |
'N ògni ocasion a l'ha sempre dimostrate lòn ch'a val la mia poneta! |
|
Pietro |
Chi a l'ha damanca 'd dimostré 'l pròpi valòr, ën gener a val gnente, e peui mòlla 'd ciamela poneta, con la stasa ch'as ritreuva 't duvrie ciamela petroliera ‘n disarm! |
|
Luisa |
As ved che i l'hai sempre sbalià tut. L'hai lotà tuta la vita për niente. |
|
Matilde |
Sbaruvëte pa cara mia. L'amor a l'é na bataja quotidiana ch'a va combatua dì për dì! |
|
Jole |
(a Luisa ) Mola ij cotej. (a Luisa) Mi i vado ad avisé j'àutri che Pietro l'é tornà. (esce a sinistra) |
|
Luisa |
Comunque ti ancheuj ‘t l'avrie nen dovù femla così gròsa. |
|
Matilde |
Ancheuj ti tl'has tradi la fiducia 'd toa fomna. E 'd tute noi! |
|
Pietro |
Ma cosa 't dise, m i l'hai mai tradì la fiducia dle fomne ch'a l'han damla... |
|
Matilde |
E 'd cole ch'a l'han nen datla? Ti purtròp ët l'has sempre avù na scarsa conosensa dël sesso... |
|
Pietro |
E ti, còsa 't na sas? |
|
Matilde |
“Del sesso debole” s'intend. Dle fomne! |
|
Piera |
(entra seguita da Maria e abbracciando Pietro) Pietro, ma as peul saveise... |
|
Maria |
Còsa ‘t l'has combinà! |
|
Matilde |
A l'ha fanla gròsa. Oh, ma adess lo faroma parlé! |
|
Pietro |
Ma còsa i veule tute da mi, eh? Voj'àutre i feve, disfeve tut a vòstr piaciment e mi i son gnanca padron dë stemne fòra na neuit che feve su in diav a quattr? Ma còsa i chërde d'èsse, eh? Ma i seve dave 'n gir d'antorn, fanatiche. Nopà 'd feme 'l terzo grado, feve n'esame 'd cosciensa! |
|
Matilde |
(continuando) Adess butte nen a fé 'l moralista, ‘l puritano! |
|
Pietro |
Mi moralista, puritan? Ma còsa ‘t dise? |
|
Matilde |
Si, ti ‘t l’has sempre sotovalutà la component interior dle fomne. “Non c’è solo anatomia nell’organo femminile” ma anche quaicòsa ‘d pì important! |
|
Pietro |
(ironico) ‘T l'has sëntulo ier seira a pòrta a pòrta? |
|
Mauro |
(entrando, rimane sul fondo ad ascoltare) |
|
Matilde |
Quandi ‘l meccanismo nërvos dël cheur dle dòne a s'ecita, le pulsassion a bato al massim! |
|
Maria |
‘T l’has pròpi rason! |
|
Piera |
Ti stà ciuto.Ti ‘t l’has mai provà coste sensassion! |
|
Maria |
Prima no, ma da quandi che i l’hai conosù Cesare, ël me cheur a l’ha rindubià i batit! A l’è scatenase ‘n mi na fòrsa, ma na fòrsa… |
|
Mauro |
(intervenendo) E’ saputo e risaputo che le fomne a l’han ël cheur tënner, tròp tënner. Vuj'àutre, i seve malavie d’emossion! |
|
Piera |
Malavi ‘t saras ti! (a Maria) E 'n quant a ti, për fete pasé 'l giget nòpà 'd mangé disné 't faso beive na damigiana ‘d canamia. |
|
Mauro |
(a Pietro) I vuria mach ricordete che j'invitati a taco già a rivé al ristorant. |
|
Luisa |
E noi soma 'ncora sì. |
|
Mauro |
A-i è pro Lello e Coccolino ch'a fan da cerimonieri. |
|
Luisa |
(passando lo straccio sul tavolo) Chisà da che temp ët meditave stà còsa. |
|
Pietro |
Da ier seira. Da quandi ch'a son rivane i pannoloni! |
|
Luisa |
Già, pannoloni, la frusta, la ramasa. Chisà chi ch'a l'é stait così deficent ëd fene recapité tute cole porcade. |
|
Pietro |
I pannoloni a l'han mandanie për schers le mie ex coleghe, ël rest son stait mi a mandelo. |
|
Matilde |
Alora 't ses pròpi fòl! |
|
Pietro |
(indicando Luisa) L'hai mach vorsù divertime 'n pòch a le soe spale, vist che chila a l'ha fame trové long e largh 'n tuti costi ani. Peui quandi che l'hai savù dle riprese televisive e tuti i preparativ për festegié l'aniversari 'd trant'ani 'd matrimoni a l'é vnume na veuja, ma na veuja dë sciapé tut lòn ch'a më vnisia sot man. (solleva di colpo un oggetto con l'intenzione di lanciarlo a terra, mapoi ci ripensa, lo posa e si siede) |
|
Mauro |
Përché ‘t l'has nen tiralo? |
|
Pietro |
A l'é mancaìe pòch! 'N costi trant'ani a l'é mnume veuja tante 'd cole vòlte! |
|
Mauro |
Alora përché ‘t l'has mai falo? |
|
Pietro |
Përché cerco 'd controleme. L'hai sempre falo, a ca come sël travaj... |
|
Mauro |
Përché? |
|
Pietro |
Come ch'a saria a dì, përché? |
|
Mauro |
Përché 't deuve sempre controlete. Se at va dë sciapé quaicòsa për sentite mej, come mai tlo sciape nen! |
|
Pietro |
Përché a serveria a niente. Përché i penso che dòp aveilo sciapà i sario 'ncora pì dëspiasù d'avej sciapà quaicòsa d'util. Còsa 't veule feje, son stait educà parej. |
|
Luisa |
Anche mi son staita educà a comporteme come che 'm comporto. |
|
Mauro |
L'educassion che i l'oma avù da masnà sla portoma d'apress tuta la vita. |
|
Matilde |
Su, su adess buteve nen a rinvanghé 'l pasà, l'educassion e via discorrendo. Ai son j'invitati ch'a speto al ristorant. Almeno abie 'n pòch 'd riguard për lor. |
|
Jole |
(rientra seguita da Flavio e Laura) |
|
Piera |
Alora 'ndeve a cambié , fòrsa! |
|
Maria |
A j'era ora! |
|
Pietro |
Se pròpi insisti... |
|
Matilde |
(alludendo a Laura e Flavio) E se 't veule nen festegié 'l tò aniversari 'd matrimòni, festegeroma i due piccioni. |
|
Pietro |
(contemporaneamente a Luisa) Eh??????? |
|
Matilde |
(indicandoli) Barbi e Big Gim! |
|
Laura |
E si, noi l'oma intension ëd fidansese. |
|
Luisa |
Ma Laura, e con Gian Maria? |
|
Laura |
Oh, chiel ormai a l'é lontan... |
|
Flavio |
E come ch'a disia sempre Don... |
|
Laura |
Din! |
|
Flavio |
Lontano dagli occhi... |
|
Laura |
Lontano dal cuore... |
|
Flavio |
(a Pietro) Se tëm daghe 'l consens... |
|
Pietro |
Prima però 't dago 'n consej. 'Nformate mach bin che educassion a l'ha avù Laura. |
|
Flavio |
(indicando Pietro e Luisa) Con ën pare come ti e na mare come chila i l'hai gnente da tëmme. E con Laura mi i l'hai mach tut da guadagné. |
|
Luisa |
Còsa t'antendi dì? |
|
Flavio |
Che chila a l'é bona a sbate j'euv e fe 'l sambajon për feme pocié ij bëscotin! |
|
Luisa |
(sorridendo scrolla il capo, poi decisa, a Pietro) Su, ven dëdlà a cambiete. |
|
Pietro |
(rassegnato) E va bin. Prima però i deuvo andé 'n bagn a deme na bela rinfrëscà. |
|
Luisa |
(ammonendo) Im racomando se 't vade 'n bagn... |
|
Pietro |
(perentorio e deciso) I piso da 'n pé! |
Fine
Terminata di scrivere Maggio 2006