Ghè nobiltà e nobiltà

Stampa questo copione

GH'E' NOBILTA' E NOBILTA'

GH'E' NOBILTA' E NOBILTA'

commedia dialettale mantovana in tre atti di Maria Gabriella Bonazzi

cell. 3288080393 – email: barbara.stuani@libero.it

N. di posizione SIAE 216769

Breve presentazione dell’autrice:

Questa è la storia di due Nobiltà:

c’è quel che la compra e quel che ce l’ha.

Qui si parla di Orazio il rigattiere,

con la sua numerosa famiglia da mantenere.

Ama il suo lavoro ed è contento:

dalla sua bocca non ese mai nemmeno un lamento.

Ma una fortuna inaspettata,

viene a sconvolgere la sua giornta.

Come finisce ognun lo vedrà,

se di seguirlo arvà òa bontà!

Elenco dei personaggi:

Orazio:      rigattiere

Ernestina:   prima figlia di Orazio

Lauangela:   seconda figlia di Orazio

Argolide:    terza figlia di Orazio

Antonella:   figlia di Ernrestina

Nestore:     figlio di Ernestina

Casimiro:    figlio di Ernestina

Francisco:   spasimante di Antonella

Estrelita:   sorella di Francisco

Marocco:     amico marocchino di Orazio

Carmelo:     amico di Argolide

Giulio:      maggiordomo

Carmen:      cameriera spagnola

Ildegard:    cameriera tedesca

I ATTO

(In scena ci sono Laurangela ed Ernestina. Entra Antonella con fare circospetto)

1.Antonella      Meno male ca ‘m sun nascosta, csì al m'è mia gni a drè?

2.Ernestina      E chi è ca t'è mia gni a drè?

3.Antonella      Oh bela, mama, ma cal putel ca ‘m tegn a drè!

4.Laurangela   Ades a l'è tut ciar!

5.Ernestina      Parchè ‘t nascundat, t piasal mia?

6.Antonella      No, ‘m pias trop!

7.Laurangela   Ades a l'è tut ciar!

8.Antonella      A sun propria inamurada: a l'è pran piasus!

9.Ernestina      El ‘n brau putel? El un ca pol, un ca gà? Quani ani             gal? In du l'et                         IncontràCuma as ciamal?

10.Antonella     Un mument!  Na domanda ala volta! L'è al fradel d na me cumpagna da            scola, l'è sul da poc ch l 'è gni a star in dla nostra cità; prima al viveva in    Spagna cun i noni. Ades a l'è gnì a star cui sii, parchè lur iè sa vintisinc    ani chi laura in casa dal siur conte. Pensa mama, al me belo al s'è adatà a    far al giardinier par mantegnaras a l'università!

11.Laurangela  Ades a l'è tut ciar!

12.Ernestina     Ma sl'è an brau putel et pias, parchè at nascundat?

13.Antonella     Si sun propria cota , a l'è un principe asur: ma cuma a faghi a riceval in 

                            Casa nostra, varda che casin!                        

14.Ernestina     Ma tal se che tu nonu al fa al rigattiere, e quant al gh ha al magasin pien,         al porta la merce in casa.

15.Antonella     Ma qual rigattiere: at po dir che al nono al fa al straser! Ma qual magasin:          l'è an rustic! E anca la nostra casa l'è un rustic, e mi ‘m vergogni!

16.Laurangela  Ades a l'è tut ciar!

17.Ernestina     Ricordat Antonella ca ‘t gh he mia da vergognat da quel ca’t tzè, e gnaca          par quel ca ‘t ghè mia: la tu casa l'è mia al post in du at vivi, ma le persone           gh è vicin e ca ‘t vol ben. Mi sun la tu casa, al nono, i tu fradei e le tu sie!

18.Antonella     Brava, bela cumpagnia. Ti at pari senpar na Cenerentola, le me sie una            mesa sema e ch  l’atra sema dal tut! I me fradei ,lur si i sta ben: uno l'è             fora tut al dì e ch l’atar quasi parchè l'è a l'univesità!

19.Laurangela  Ades a l'è tut ciar!

20.Antonella     Questa quand la cumincia con na roba, la va fina a sera e quasta l'è quela       mesa sema: figuremas cl'atra!

21.Ernestina     At permeti mia da parlar csì a tu sia: ciamac subit   scusa!

22.Antonella     E va ben, scusa sia Laurangela. Tal sè cat voi ben! (Si china a baciarla)

23.Laurangela  Ades a l'è tut ciar!

(Entra il nonno col carrettino pieno di scatoloni e cianfrusaglie, cantando)

24.Orazio           Voglio vivere così, col sole in fronte e felice canto allegramente! Eilà done        sun chi! (Silenzio assoluto)

25.Orazio           Cusa gh è,?Che acugliensa: a par an funeral da quarta!

26.Ernestina     Gh è che l'Antonella la gh ha ‘n cortegiatore e la ‘s vergogna da purtaral in       cla ca chi, parchè la dis ch è bruta.

27.Orazio           Bruta, ma schersat? La par na regia! N'è Laurangela?

28.Antonella     Dai, dmandagal a le ch la g ha  cugnisuin!

29.Orazio           Varda Antonella ca gh em tut al nostra bisogn!

30.Antonella     Mi gh ho altre esigense. Il mio ragazzo l'è an putel da buona famiglia. Su          sio al fa al magiordomo in casa dal sior conte!

31.Orazio           L'è al neu dan camerer insuma, gnaca al fos chisà chi! In fondo ti ‘ s’è   neuda da uno ca laura in proprio. L'è na picula asienda l'è vera, ma ch         la‘m fruta abastansa da mantegnar na famigliolina. A  gh ema do

                             televisiuon, mia una dighi do..do televisiun^

32.Antonella     Do television ca t'è truà in del robe vèce.

33.Orazio           Se la gent la buta via la roba noa, a gh ho mia culpa mi: ...do televisun

                         dighi do!

34.Antonella     Si, cun una ‘s vet ma as sent gnint, ch l’atra l'è cume na radio

                            ‘s sent tut   ma ‘s ved gnint!...

35.Orazio           Ben senti, cun una ‘t seri i oc e t'a t'imagini, clè anca pusè bel, cun cl’altra        ta t'inventi quel chi pudria dir, e se pu at vo al masim at ‘t le tachi tute do!

36.Antonella     Ma si, ades ‘m meti a curar su e su dla camera da let ala cusina

     (Si avvicina alla finestra e sospira) Varda nono là in funt al vial la vila dal Conte, quante luci!

37.Orazio           (Si avvicina e guarda fuori anche lui) Lur i gh ha mia al prublema da   tegnar da cat par via dla buleta dl’ENEL: at riva ‘d cle palpade!

38.Antonella     Varda nono, forse ghè na festa sta sera ala vila! Che bel eser importanti,           rispetà e siur!

39.Orazio           Veramente basta esear siur par dventar importanti e rispetà!

40.Antonella     Mia sempar, vot metar esar an conte?!

41.Orazio           Varda cara che ghè nisun merit nasar conte, csì cume mi a gh ho nisuna         culpa d'esar nat a straser. Vegni caru intant cavam le scarpe, ho fat tanta        dla cla strada incò, ca ghho i pe chi par do cotolete ala milanese!

42.Antonella     Fin par carità, l'ultima volta umenti ‘m vegn fastidi.

43.Laurangela  A ‘t iuti mi papà. M’et mia purtà a casa quel da bel, papà?

44.Orazio           Si Laurangela, cara, t'ho purtà na bela bambola quasi noa, ma ‘t la dac dopo.

(Entra il fratello di Antonella: Nestore)

45.Ernestina     Ciao Nestore!

46.Nestore         Ciao tuti, ma che udur da frit ca ghè!

47.Ernestina     Iè le cutulete dal nono ch'iè dre cas cos!

48.Laurangela  (Avvicinandosi a Nestore, gli batte una mano sulla spalla) Quanti dent          et cavà in cò?

49.Nestore         Ma sia, su mia quante volte t'ho dit ca faghi mia al dentista, ma al medico          chirurgo!

50.Laurangela  Alura t'avrè cavà dle peliciti!

51.Nestore         Ma sia ,sun pena laureà e sun drè ca faghi pratica a l'uspedal.

52.Laurangela  Ades a l'è tut ciar!

53.Ernestina     Caru al me pudlet: la pu gran sudisfasion a dla me             vita ta m lè data ti al                         giuran cat tsè rivà a casa cun la tu laurea; sera felice propria cume quant          tu padar l'è scapà da casa cun ch la pudleta!

54.Antonella     Poar papà, mi al capisi, forse al l'ha fat parchè al ghea bisogn da libertà.

55.Orazio           No al ghe bisogn da una ad vint'ani. E ti (Rivolto ad Ernestina)stà mia dirche ‘t gh è vi piaser, parchè t'è sigà par sinc ani e forsi ta’l rimpiansi       ancora.

56.Ernestina     No, no, fin par carità: mi gh ho mia certo bisogn da lu, propria no.

57.Nestore         (Abbracciando la mamma) La mama la gh ha bisogn da nisun, la gh ha

                            sa tanta gent cla ‘ch  vol ben: mi pu sun perdutamente inamurà da le.

(Si china facendo il baciamano alla madre)

58.Ernestina     Caru, caru al me putin.

59.Antonella     Si patetic

(Entra l'altra zia accennando un passo di danza)

60.Argolide        La cucaraciah,l a cucaraciasia,

61Antonella      Questa l’è ch l’altra sia, quela sema dal tut

                  

61.Argolide        Cusa ghet Antunela? Non ti piace il mio nuovo stile di ballo? E voilà! (Fa          una piroetta) Mi son fatta un mezzo amico, cal m'ha prumes che forse ‘m     lanciarà

62.Orazio           Parchè, gh al n'aereo?

63.Argolide        No papà, l'è ‘n mes inpresari...essere o non essere questo è il problema!

64.Ernestina     Al prublema tuo, l'è ca ‘t cati sempar di mes: mes murus, mes amic, mes            impresari!

65.Antonella     Quant iè mia mes maridà u mes mat!

66.Argolide        Cusa vulì ca ‘f diga, i'impegni trop seri im va mia. Io sono una libellula   leggera che vola in tella brughiera!

67.Antonella     Ma nonu, in du l'et binada, chilé?

68.Orazio           Mha, chisà! As vet ca gh ea la testa mesa via...!

69.Argolide        Oh Antonella quasi am dismengaa ca gh era ‘n pudlet chi davanti ca’t   cercaa.

70.Antonella     Uh mama! Cum'eral? Eral bel?

71.Argolide        L'è carin.... al gh ha un po' la facia dal tutun!

72.Antonella     L'è lu, l'è lu! Cusa faghi?

73.Argolide        Al dis cl'andaa a ciamar su surela e pu al gnea.

74.Antonella     Cusa fema nonu? Porta fora al caretin almen!

75.Orazio           ‘M  dispias ma mi al mesu am servi par lavurar e clatra volta clè rastà fora          i ml'ha ciavà e l'ho catà dop sinc giuran in sal Te, vot! ...Ma le vostre          buchine le magna tuti i di!

(Entra il secondo fratello: Casimiro)

76.Casimiro       Sera! (Nessuna risposta)

77.Antonella     Ma varda cuma sta mal. Digl'anca ti, Casimiro ca stà mal mis lì al caretin.

78.Casimiro       Secund mi invece l'è l'unica cosa ca s'intona cun l'ambiente.

79.Antonella     E pensar ca gh ea dat d'intendar cat seri n'ingegner.

80.Nestore         Ma chi, al nonu ingegner?

81.Antonella     Eh!

82.Ernestina     At pudresi sempar dir che al nonu l'è ingegner dal rutam.

83.Casimiro       L'è mia ingegner però l'è vera ca ‘l s'ingegna a tute le manere, senò       a

                         pudresum mia permetaras da studiar: Nestore l'è sa dutur e mi prest a       sarò aucat.

84.Orazio           Eh sì, certu, nesun di du a vulì ereditar la me asiendina sa ben    impiantada e continuar la me atività, e forse quant am vedì par strada an     po' av vergugnè da mi. Sul Casimiro, dle volte, quant am vet in dificultà            cun an qual pac gros am da na man.

85.Antonella     Par forsa, al ga da far l'aucà, al ga d'avec vergogna ad gninte.

(Il nonno si avvicina al carrettino, prende una bambola e la porge a Laurangela)

86.Orazio           Ecu cara: cuma noa! La Barbi!

87.Ernestina     Minim la gha na storia ad sinquant'ani.

88.Orazio           Quasi tut quel ch'im dà l'è roba antica! Non sentite il profumo della storia?

89.Antonella     No, mi senti sul na spusa ‘d mufa. Quant a ma spusi a voi tuta roba noa,           tut ca brila: varda a voi na casa cui paviment asì lucit che cume uno al             met an pé in l'entrada a sbrisia fin in camera da let!

90.Orazio           Mi a gnarò mai in cà tua, mai!

91.Ernestina     Parchè?

92.Orazio           Oh bela, parchè se sbliscio, m’a spachi al femore!

93.Casimiro       Mia preocupat, in ansi a ch la sa spusa! Chi vot ca ‘l la toga?

94.Ernestina     Eh no, vè la ghha’nl limun, e umenti al vegn a catarla. L'è an spagnol... a         pruposit Antunela: parlal l'italian?

95.Antonella     Certo, benissim.Sul quand ‘l s’ifiama e ‘m parla d'amore a gh a scapa    qual parulina in madrileno.

96.Nestore         A al s’infiamma, al s’infiamma.A gh al dac mi sa’l s'infiama: quant al vegn        ‘m movi mia dat chi!

97.Casimiro       Gnanca cl’atar!

(Si sente bussare alla porta)

98.Antonella     Forse iè lur. I ghea da purtam ‘n libar ad la    biblioteca dal conte.

99.Ernestina     Che bisogn a ghè d'andar in prestit da libar, ‘c n'è tanti in di scatulun!

(Zia Argolide si alza e rovista negli scatoloni)

100.Argolide      Iè tuti ben catalugà! Cusa cercat, la Bibia, la Divina Cumedia? Oh varda           gh è anca al Libro Cuore!

101.Antonella   Chisà che bel! Tuti libar usà! Vec cume i me libar da scola, tuta roba       riciclada!

102.Orazio         Parchè, dle volte in di libar nov da geugrafia, l'Italia s'ela spustada? E i cunt i fet mia pu cui numar? Quel ca cunta l'è la testa!

103.Antonella   Nono, atzè insuportabile!

(Si sente bussare di nuovo)

104.Antonella   Dai, dai, dai ca gh hò da versar. Uatar andè da d là, par piaser...

105.Orazio         Mi a vaghi in piasa a vedar sa cati al me amic maruchin, ma ricurdef :     questa l'è la sera dal cuncert!

106.Antonella   Nooo!

107.Ernestina   Nuatar intant andema in camera da let.

(La mamma e le zie escono dall'altra parte della scena, mentre il nonno esce dalla porta principale)

108.Casimiro     Nuatar invece restama chi a vardar che faciada al ga!

109.Antonella   Ghignus!.....Avanti.

(Entrano i due fratelli: Estrelita e Françisco)

110.Estrelita e

Françisco           Buoenas tarde.

111.Antonella   Ciao, venite e scusate se c'è un po' di disordine.

(Casimiro e Nestore cominciano a girare intorno a Françiso e ad osservarlo. Lo toccano)

112.Casimiro     Però, l'è bel imbuti!

113.Nestore       At ghè ragiun.

114.Antonella   Questi sono i miei due fratelli: Nestore e Casimiro.

115.Françisco   (Batte i tacchi e si presenta) Piacere! Françisco Alonso Escobar!

(Si presenta anche Estrelita)

116.Estrelita      E jo so la piccola Estrelita, surela del Francisco Alonso.

117.Casimiro     Picola, ma già bona!

118.Nestore       (Scandalizzato) Casimiro!

(Intanto Antonella si apparta con Françisco)

119.Nestore       Signorina le piace l'Italia?

120.Estrelita      Moltisimo e specialmente le persone. Tode le persone ma in particular i             maschi: cussì galanti, ermossi!

121.Nestore       Le piacciono i medici?

122.Estrelita      Mucio, mucio: cussì seri!

123.Casimiro     E gli avvocati?

124.Estrelita      Mucio, mucio: cussì espiritosi!

(Françisco fa segno ad Estrelita di uscire coi ragazzi)

125.Estrelita      Che cari ragazzi, perchè no me accompagnate a visitar el quartiere; jo   amo l'aria aperta e pura ale sinco dela tarda!

126.Casimiro     Veramente iè sa le set, ma l'è istes. Prego.

(Escono tutti e tre a braccetto. Rimasti soli Françisco si scatena)

127.Françisco   Mi bonita, mi cherida: te amo, te adoro, te desidero luce de mi corason!

128.Antonella   Françisco Alonso sei troppo focoso, mi spaventi.

129.Françisco   Ciamame Françisco, bonita! Non me riese de tratenerme co tanta pasion!         Dime de si.

130.Antonella   Ma caro ci frequentiamo solo da dieci giorni, prima vorrei conoscerti       meglio. Aspettiamo ancora un po'.

131.Françisco   Che brami de tenerme en prova come un cabaio? Mi cherida tengo tropo          fuego, me scalpito!

132.Antonella   Fa ‘l bravo ca riva ‘n qualdun.

(Entra in nonno con l'amico marocchino)

133.Marocco     Oggi duecentomilo lire!

134.Orazio         Set ca gh ò idea ca ‘m daghi na pituraduna ‘d negar e pu vaghi anca mi a        vendar i arloi e i acendini!

135.Antonella   Nonno, c'è gente...

136.Orazio         Oh, a gh nè n'altar!

137.Françisco   Scusa Antonelita, ele esto l'ingeniero?

138.Orazio         No, io sò el rigatiero!

139.Françisco   (Battendo i tacchi) Me presiento: Françisco Alonso Escobar!

140.Orazio         Ma cune, a sun pena rivà e subit al vol andar al bar? Ma as senta chi     con al me amic Maroco. Al staga comut, volal quel da bear? Chi a manca             gnint Na bira? No al varda ‘c dac n'ueta suta spirit ca ha mis via

                            L’Ernestina,Bunisima! Favolosa

(Antonella è sulle spine)

141.Antonella   Dai nono, Françisco Alonso al gh ha  presia...

142.Orazio         (Nel frattempo ha preso l'uvetta e la sta versando nel bicchiere, ogni            volta però lecca il cucchiaio) Ne vuole un po'signor Françisco?

143.Françisco   No, no grazie.

144.Orazio         Marcoco dai, cucan ti an puctina!

145.Marocco     No, no grazie.

146.Orazio         Nisun vol la me uva: ghi paura ch la sia trop forta?

147.Antonella   No, l'è parchè at t seti a ciuciar al cucer, che schifo!

148.Orazio         Quante fole, l'alcol al disinfeta tut!

(Entrano Estrelita e i due fratelli)

149.Estrelita      Manifica passegiata, ragazzi. Graçias! Vamos Françisco dovemo             passar            en farmacia a cumperà le medesine par el sior conte.

150.Orazio         Parchè, al siur conte el malà?

151.Françisco   A noi dicono poco ma credo che stia mucho mucho mal, de un mal che             non perduna.

152.Orazio         Oh, dabon, cum am dispias.

153.Françisco   Perchè, elo cunuse el sior conte?

154.Orazio         Sal cunusi? Mi e al conte sem cume du fradei, varda: du fradei!

155.Antonella   Questa l'è na nuità, l’ho mai savì.

156.Orazio         Credam, me madar la ma disea sempar che mi e ‘l conte sem nat al stes d         dì sul cun n'ura at diferensa, sa fosum nat dla stesa dona saresum gemei!

157.Marocco     Tu sei grande parlatore, grande pensatore, grande figlio di Maometto.

158.Antonella   S'è mai savì chi l'era tu padar, nono, vot vedar cl’era Maometto dabun!

159.Françisco   Salutas a todos, a dumani mi cherida, all'usida dela scola. Vamos           Estrelita?

160.Nestore       (Avvicinandosi ad Estrelita) A domani all'uscita della scuola.

161.Estrelita      Fremo, a domani mi fiero cabalier!

162.Orazio         Am racumandi, salutem al conte! Disig: at saluta tu             fradel Orazio, al        rigatier, lu al capirà.

(Escono i due fratelli)

163.Antonella   Che figura! Cusa t'è saltà in ment nono?

164.Orazio         (Ignorando la nipote) Nestore, ti ca ‘t lauri a l'uspedal set quel dal sior conte? El dabun csìì malà?

165.Nestore       Duvria mia dil par al segreto profesionale, ma l'è dre cal mor, puaret. L'è            sta ricuverà pusè ‘d na volta, che persuna fine, ‘s vet ch l'è nobile. La vulì   saver al me num e dopu al ma fat ‘n muc at dumande in sla me famiglia.      Al vol ca sia mi a seguiral parchè al dis ca ch dac fiducia.

166.Orazio         Cuma sa ‘t fosi ‘t famiglia: ‘n parent insuma.

167.Nestore       Propria a csì nono.

168.Orazio         M'an dispias anca sam saria mai credì, m'an dispias.

169.Marocco     Tu grande animo sensibile e buono, ti saggio grande figlio di Maometto.

170.Antonella   E dai cui cumpliment: al vurà mia scrucar na sena chilù?

171.Orazio         No, l'è chi par al cuncert!

172.Antonella e

Casimiro            Nooo, al cuncert nooo!

173.Marocco     Cosa essere concerto?

174.Casimiro     Na squadra da cretini chi sta li e i fa finta da sunar!

175.Marocco     Cosa?

176.Nestore       Vedal Marocco, al nono al vol ch'imparema  apresar la musica clasica.

(Intanto rientrano in scena la mamma e le zie)

177.Casimiro     Csì, dato che quant al metea su i dischi a s'indurmensaum tuti, ‘s                         al s’obliga far finta at sunar e csì as tegn dismisià.

178.Laurangela          Ades a l'è tut ciar!

179.Marocco     Tu grande dittatore, grande idee geniali, grande figlio...

180.Antonella   (Interrompendo Marocco) Di santa donna!

181.Ernestina   Par mi chilù al vol star chi a sena.

182.Argolide      Gh ho idea anca mi.

183.Ernestina   Ben dai ca tachema al disco csì almen ‘s cavema al penser!

184.Argolide      Dai papà fam dirigiar a mi sta sera.

185.Orazio         No, dirige il maestro.

186.Argolide      (Pestando i piedi) Daiiii, cum  a tzè carugna, lasam almen na volta.

187.Ernestina   Ma dai papà, lasagal far puarina, la’s cuntenta tant da poc...

188.Orazio         Set mata sun sicur cla ‘s faria stunar!

189.Argolide      Ma qual stunar, sa sunema in play-back!

190.Orazio         As sa mai!

(Si siedono in cerchio, viene acceso il disco e tutti cominciano a fingere di suonare e mentre il nonno dirige con impegno, si chiude il sipario sul primo atto)

Fine primo atto

II ATTO

(In scena ci sono: Orazio e Laurangela. Entra Argolide)

191.Argolide      Papà, varda che pu tardi a gh ha da vegnar al me mes amic a parlat.

192.Orazio         Ad garè mia da maridat?!

193.Argolide      Ma valà, a l'è giuan, al pudria esar me fiol! Al vegn par insibirat n'afare,             talsè l'è un ca trafica an po' in tut. Am racumandi tratal ben!

            L’è quel ca m’ha prumes da lanciam.

194.Orazio         Ah!  Al pilota d'i aerei!

195.Argolide      Ma no papà, l'è l'impresari!

196.Lauran.       Ma che rubase!

197.Orazio         Va ben, va ben. Vet mia in ufisi ogi?

198.Argolide      No, am sun tolta ‘n mes giuran da festa e voi andar a spas!

199.Lauran.       Ma che rubase!

200.Argolide      Cusa ghet da bruntular, soga cun la bambola ch l'è mei!

(Esce Argolide ed entra Ernestina)

201.Ernestina   A set chi Laurangela? At gh è da tor la medzina.

202.Lauran.       No, no e no!

203.Ernestina   Quant at fè csì ‘t masaria.

204.Orazio         Ta ch  sè mia far: ‘ch vol manera. Nè cara, prendi la medicina che è        buona e fa bene.

205.Lauran.       No, no e no. (Chiude forte le labbra)

206.Ernestina   M'è gni n'idea: ‘ch vol l'esempio. Varda che fina, al papà ala bevi anca lu! (Ernestina ficca letteralmente un cucchiaio di medicina in bocca ad Orazio; dopo di che riesce finalmente a farla bere anche a Laurangela)

207.Orazio         Che schifu, ma che roba èla?

208.Ernestina   Ma....’m la data Nestore. Al dis che in certi casi al sveglia al sarvel: l'è

Da esar svilupina

209.Orazio         Ma ! In cal caso chi, gh an vuria an bidun!

210.Lauran.       Che rubase, che rubase!

211.Orazio         Vaghi in al  rustic, sa vegn l'amic  da tu surela ciamam, la dis ca ‘l gah ha                        n'afare....An po' ad besi in pu i va mai mal! Vegnat cun mi, Laurangela?

(Laurangela annuisce ed esce insieme ad Orazio’

212.Ernestina   Mha an qual mument bisognaria ca ‘m metes a drè a far an po' at pulisia,          butar via an po' ad roba vecia. Certo che sa buti via tuta la roba ca ghè chi            dentar a ch resta pu gninte!

(Bussano)

213.Ernestina   Avanti.

(Entra il Marocchino)

214.Ernestina   Sal cerca me padar l'è in dal rustic.

215.Marocco     No, io cerca te, dolce Ernestina!

216.Ernestina   Cusa vot Marocco na feta ad turta!

217.Marocco     L'unico dolce che io volere sei lei Ernestina!

218.Ernestina   Set mat? Con cla capara ca gh hò vì ‘t me marì, voi gnac sentat fiatar.

219.Marocco     Ho sognato io e te insieme laggiù in Marocco, sotto le piante di cocco    bruciate dal sol!

220.Ernestina   Fin par carità, dal sul am da fastidi parfin al rifles!

221.Marocco     Tu non sognare mai Ernestina?

222.Ernestina   Mai!

223.Marocco     Non ti piace sognare la felicità?

224.Ernestina   No, ‘m fà trop paura al risveglio. Dai, dai Marocco smamma, e va a          vendar la tu merce da n'altra banda!

225.Marocco     Ernestina, io 3 cammelli in marocco: noleggio Ernestina!

226.Ernestina   ....Però cal Maroco lì, s'al gh'es an qual altar camel in pù... quasi quasi...!

(Esce il Marocchino deluso ed entrano Estrelita e Casimiro. Ridono fra loro)

227.Estrelita      Che bello!

228.Ernestina   In du el Nestore?

229.Casimiro     Al riva umenti, l'era ‘n po' in ritardo e al m'ha pregà da farac al piaser      d'andac a tor a scola l'Estrelita.

230.Ernestina   Va pian con chi piaser lì, ultimamente la murusa ‘t tu fradel, la sta pusè             cun ti che cun lu!

231.Casimiro     L'è mia culpa mia se lu ‘c tegn atzi tant al su lavoro in uspedal e al lasa cla       povra creatura chi da parlè.

232.Ernestina   Ti però a’ trascuri da studiar. Varda cle na smana ca ‘t ghè sempar al libar         vert ala stesa pagina.

233.Casimiro     C'è un tempo per tutto.

234.Ernestina   L'è quela la me paura.

(Casimiro si avvicina ad Estrelita e sorridono. Entra Nestore)

235.Nestore       Salve gente.

236.Ernestina   Ciao caro, set a strac?

237.Nestore       (Un po' seccato) Ma nooo! (E si avvicina ad Estrelita) Ciao mia cara.

238.Ernestina   (Uscendo) Prima: mama chi, mama la. Cuma riva na sutana  i t'ha ganc            cunà!

239.Estrelita      Oh Nestore, tengo un dolore ca (Accenna la spalla sinistra) che me      rispunde cha. (E accenna al cuore)

240.Nestore       Cara hai fatto bene a dirmelo, domani ti metto subito in nota per l'elettrocardiogramma.

241.Casimiro     Caru al me dutur, questo l'è certo na diagnosi sbagliada: cal lì l'è un genar       da dulur ca ‘s guarisi al scur!

242.Nestore       At t sè semo. Mi gho al masim rispet par la me Estrelita, la tengo come un          fiore.

243.Casimiro     Brau, tegnla in fresca, ma varda che al su prufum spes al tira i muscun!

244.Nestore       At ‘t s è propria tut semo!

245.Casimiro     Sarò an semo, però mia an dur!

(Entrano Antonella e Françisco)

246.Françisco   Oh come bramaria de rapirte e portarte con migo in  i Spagna:      Antonelita! Ti gh ha i colori caldi de madrid

247.Antonella   Anch'io amerei fuggire da questa mediocrità, ma ci vuole pazienza,        Françisco mio!

(Entra zia Argolide)

248.Argolide      Oh bravo Françisco che sei qui. Ti cat vegni dla Spagna l'è mia ca t'am pudresi dar lesion da flamenco? Passo doppio, quel?!

249.Antonella   Ma sia cusa disat, Françisco l'è mia un balerin!

250.Françisco   Qualcosa però me n'intiendo, le savarò dir qualcosa sia Argolide.

251.Argolide      Am ciama sia: che carin, che carin!

(Entra Orazio con Laurangela)

252.Lauran.      Che rubase, che rubase!

253.Antonella   Oh vè, as vet che ogi ghè le rubase ca gira!

254.Orazio         Elura putei, ghì notisie dal conte?

255.Nestore       Oggi al s'è fat dimetar, l'ha vulì andar a casa parchè al dis cal gh ha da sistemar certe robe, prima dla dipartita.

256.Orazio         A cal punto chi sema?

257.Nestore       Purtrop si.

258.Estrelita      Vamos Françisco se è turnà a ca’ el sior conte, dovem eser ustè pure noi.

259.Françisco   Certo Estrelita, vamos! (Poi rivolto ad Antonella) Mi cherida, parto co    tu         belesa in tel cor, bonita a presto.

260.Antonella   Spero sia prestissimo.

261.Françisco   Conterò i minuti e ti penserò co tanta pasion.

(Si sente bussare)

262.Orazio         Avanti

(Entra un signore vestito da autista che s'incontra sulla porta con Françisco ed Estrelita che stanno uscendo)

263.Estrelita      Che fai qui zio?

264.Argolide      Zio?

265.Françisco   Si, permettete che vi presenti mi zio: Giulio Feltri, magiordomo e autista             de casa Cuffia! Zio ista è la familia de mi ragasa.

266.Giulio          (Facendo un leggero inchino) Onorato. Ma che luogo strano.

267.Orazio         Questo è un luogo di pace e di lavoro.

268.Casimiro     Ma si: sema in an cunvet ades!

269.Giulio          Il motivo della mia presenza qui è dovuto al fatto che devo consegnare un                         messaggio al signor Orazio da parte del conte.

270.Orazio         Sun mi.

271.Giulio          Ecco. (Consegna una lettera al nonno che la tiene per un angolo con           due dita) Devo attendere una risposta?

272.Orazio         No, a ghè mia risposta. Grasie.

273.Giulio          Allora vi saluto. Venite a casa con me voi due?

274.Estrelita      Mui bien, vamos zio?

(Escono insieme accompagnati sull uscio dai due innamorati)

275.Ernestina   (Alludendo alla lettera) Varda papà cla scota mia.

(Tutti si appressano al nonno con curiosità)

276.Antonella   Capisi mia cusa al gabia da dirat al siur conte, dai dai, versi.

277.Orazio         Questa l'è na roba ca riguarda sul mi e la versi quant a voi mi

278.Argolide      Ma set mia curius?

279.Orazio         No!

280.Lauarn.       Che rubase!

(Si sente bussare; entra un tipo strano vestito da mafioso)

281.Argolide      Ecu al me amic: Carmelo Baddalamente.

282.Orazio         A regula dal num al duvria esar altoatesino!

283.Carmelo     No... siculo sugno! Che... ha qualcosa contro i meridionali, ah?

284.Orazio         Fin par carità! Al me miglior amic a l'è an maruchin! Lu el al mes amic dla          Argolide?

285.Carmelo     Sì, sugno Cammelo!

(Il nonno studia la sua statura con lo sguardo)

286.Orazio         An mes amic... avria mai dit! Lu al gavria n'afare par mi?

287.Carmelo     Cettamente! Ma vorrei pallalle da sulo. Se tratta de un affare delecato:   robba da uomeni!

288.Orazio         Par via da quel a ghè mia prublema: i gha tuti d'andar via.

(Escono tutti. Argolide s'attarda un po')

289.Argolide      Papà am racumandi: tratal ben!

(Il nonno fa un cenno affermativo con il capo, ha ancora in mano la lettera del conte, l'appoggia sul tavolo e sospira. Poi tira fuori l'uvetta)

290.Orazio         Volal an po' d'uveta o quel d'atar?

291.Carmelo     Magari due dita di Massala. Come le avrà detto Argolide io avrei della     merce da collocare.

(Orazio guarda in uno scatolone)

292.Orazio         Aspeta ca vardi in al bar sa cati al Marsala... A glò!

(Mentre il nonno vuota il Marsala, Carmelo va a controllare le due porte d'accesso alla cucina, poi torna al tavolo e s'appresta a bere... torna di nuovo a controllare le uscite seguito nei sui spostamenti da Orazio)

293.Carmelo     Sa... la prudenza non è mai troppa!

294.Orazio         Ma che merce tratal, sarà mia or!

295.Carmelo     No, se cratta de sale, sale raffinatissimo che fa saporita la vita: neve,

                            neve pregiatissima quella iè!

296.Orazio         Dla nef? Al varda, ani fa a ghea an me amic cal vendea al gias, ades i gh         ha tuti al frigorifero... e se uno ac pias la nef, al cuca al mesu e al va in      muntagna.

297.Carmelo     Spiritoso se non interessa la merce , tengo pure erba che rende più

                          gustosa la vita: ebba, ebba quella iè!

298.Orazio         Ma anca l'erba, dai, a ghè pu nisun ca tegn i curgnoi.

299.Carmelo     Che... fa lo gnorri? Palliamoci chiaro: si tratta de droghe!

300.Orazio         Cosa, cosa? Lu l'è mat! An cumerciante seriu cume mi fac na pruposta dal genar? Nestore, Casimiro, gni chi!

(Rientrano tutti e circondano Carmelo)

301.Orazio         Induinè cusa al ghea da vendam chilù.

302.Nestore       Em sentì tut.

303.Argolide      Am dispias papà, am dispias al savea mia ch l'era an farabut dal genar !           

304.Carmelo     Ma cosa avete capito: qui fraintendimento ci fu!

305.Nestore       Ma qual fraintendimento e fraintendimento, tal dac mi al fraintendimento:

                            in sla testa però!

306.Carmelo     Lasciateme o vene pentirete, ah!

307.Casimiro     Osat minaciar? Va che chi tat tachi mal!

308.Orazio         Fora! Al varda ca sun armà. Ernestina vam a tor al canunsin dal Cadore:           quel dal quindas e disdot ca ‘l distrugi.

309.Ernestina   Papà! Al cati mia, ma rivi cul rasc!!!

310.Lauran.       Ma che rubase!

311.Carmelo     (Fuggendo precipitosamente) Qui a schifio finisce, ah!

312.Argolide      Man dispias papà, mai avria imaginà: al parea na persona tant seria.

313.Nestore       Varda nonu, l’ha lasà chi la su valis…

314.Antonella   Dai, dai ca vardema cusa gh’è dentar!

315.Orazio         Ah, ma no, ma no, la putema subit ala pulisia: vures mia ch’im revuches la licensa…

316.Nestore       Prima la diagnosi e pu’ la cura: ades la versema e dopu la purtema ala pulisia.

(Aprono la valigetta con circospezione per scoprire…)

Ernestina           Varda nonu, al ghea ragiun al siur Carmelo, puaret al ghea sul dal sal fin e del spesie da vendar!

Laurangela       Ades a l’è tut ciar!

Argolide            E ades chi è ca ‘m lancia…?

317.Orazio        (Lasciando si cadere sulla sedia) Trope emusion incò.

(Antonella gli porge la lettera del conte e lui la apre con movimenti lenti e misurati)

318.Antonella   E lura?

319.Casimiro     Cusa disal?

(Orazio allunga la lettera ad Antonella)

320.Antonella   (Dopo aver letto la lettera) Chi at prega d'andar da lu, parchè c vet mia?

321.Orazio         Cal gran signore li, al vol da mi al pasaport par andar in Paradis! Si parchè       quant at ve da dlà i titoli e i besi ti tosi mia su, at rivi nut cume quand a t sè           partì, in pu at ghe la tu picola storia scrita ados e in base a quela San         Piero al ta smista: in Paradis i pochi, an qualdun in Purgatori e tuti chi’atar   a l'Inferan!

322.Antonella   Nono, t'ho mai sentì parlar csì, ma ancur capisi mia: al conte...

323.Ernestina   Al conte l'è su fradel, da parte da padar.

324.Antonella   Oh ma no, ma, mamma santa.

325.Lauran.       Ades a l'è tut ciar: a sun tuntessa!

326.Casimiro     Cosa? Che storia ela questa?

327.Orazio         A vaghi fora, gh ho mia voia at parlar, lasem star.

(Esce seguito da Laurangela)

328.Casimiro     Mamma, sia?

329.Nestore       A vuria saver qualcosa anca mi, su mia parchè nuatar giuan gh ema da            saver sempar le robe par ultim!

330.Argolide      Anca nuantar l'ema savì par caso dna vicina da casa, al nono an n'ha mai       vulì parlar, l'ha patì trop par via ‘t su madar.

331.Antonella   Dai, cuntès tut.

332.Argolide      L'è cume na fola. Nostra nona l'era cameriera in casa Cuffia, l'era           bellissima e giuvna, poc pu dna pudleta, al conte al s'è invaghì da le, al’hacircuida e ilusa e le l'ha pers la testa. Purtrop però al conte l'era anca           fidansà cun na nobildonna, na duchessa da Parma u da Ferrara, na certa Isabella...

333.Ernestina   Ben, par farla curta iè restade in stato tute do!

334.Casimiro     Che energie dé, cal ghea al siur  conte!

335.Argolide      Pudì ben imaginar chi l'ha scelt al conte. La vecia cuntesa pu, quand l'ha         savì quel ch'era suces l'ha sbatì fora da casa la nona, ch la s'è truada in    mesa ala strada da par lé e cun an putin in arivo.

336.Antonella   Puarina, e al conte?

337.Ernestina   E al conte al s'è tegnì l'Isabela, anca sl'era bruta cume la fam! Ma al gh ha        mia avì fortuna parchè la Bela l'era sempar malada e l'ha ga dat an fiol   malaticcio cume le. Al ga mai avì fioi e csì  al bel conte l'ha pers la rasa!

338.Argolide      Al giuran clè nat al fiol a dla cuntesa, lè nat anca al            nonu, i gha sul         ‘n ora ad diferensa: la prima servida e riverida: brodo ad rane, turta              margherita ,sabaiun. La nona puarina pulenta freda ins l'as, solitudine e    miseria Però quant al conte l'è gni a cercarla, pu ad na volta, la gh ha      sbatì la porta in facia.

339.Nestore       L'ah aft ben.

340.Ernestina   Sì però le cl'era na cameriera dipluamda a Parigi, la s è riduta a far la     bugandera par mantegnar al su putin.

341.Antonella   Par tant ca faga a riesi mia a immaginam al nonu da piculin, chisà s'al   ghea an po' ad bafi anca alura!

342.Ernestina   Sat s’è sioca

Nestore             A ‘v rendì cunt che dan giuran a l'altro pudresum dventar conti e contesse?

343.Ernestina   Sogna, sogna...

344.Antonella   Perchè no, custa tant poc. Faria crepar d'invidia tute le me amighe cagune       dal liceo.

345.Argolide      Leveval a dla testa, al nonu l'acetarà mai gninte dla famiglia da su padar.

(Entra il nonno)

346.Orazio         As sena mia stasera?

347.Ernestina   Nisun gha fam.

348.Orazio         Mi sì, u mai saltà an past in vita mia e a voi mia cuminciar ades.

(Si sente bussare, entra Françisco)

349.Françisco   Senor Orazio, senor Orazio, el conte vuole conferir con ela. L'è fora su l'auto el m’ha espedido a pregarla; è gravissimo: stà per tornar en ospeda

350.Orazio         Am prega?

351.Françisco   Sì, lo prega.

352.Orazio         Ascultarò quel ca ‘l gh ha da dim... però...

(Esce seguito da Nestore e da Laurangela)

353.Françiso     Che emosion, mi cherida, el senor conte l'ha reunido toda la servitù e l'ha        anuncià che to nono Orasio l'è su fratelo e ch'è l'erede de toda la so          fortuna.

354.Antonella   Che emusiun, andema a vedar a la finestra!

(Tutti corrono alla finestra)

355.Argolide      Varda cume al nonu al gesticola e cume al conte l'arversa i oc, Nestore             ‘ch palpa al puls... am par da vedar an film mut.

356.Casimiro     Che pecà, as sent gninte!

357.Ernestina   I parla pian.

358.Argolide      Varda: a par chi crida... ades al siur conte al piansi, puaret!

359.Antonella   Finalmente al nonu al cedi, al la brasa, varda, al siga anca lu.

360.Argolide      Ma cusa fala la Laurangela? Oh, lac regala la su bambola preferida al   conte e lu a h fa na caresa. Ades la machina la riparti.

361.Ernestina   A ch và anca al me Nestore con lu.

(Entrano il nonno e Laurangela)

362.Orazio         Par mi lilù al fa mia ura a rivar a l'uspedal!

363.Argolide      Cuma stet papà?

364.Orazio         Mia tant ben, pensar ch ho spetà tuta la vita par averac la me rivincita    epura a gu mia vì nisuna sudisfasiun: ansi, am senti cume na bocia voda.

365.Argolide      Sia cume sia, al sangue l'è mia acqua e ti, a tsè dre perdar tu fradel.

366.Ernestina   Però, cal conte lì al gh ha na facia ca’ par na cavrina: con cla barbina    bianca...

367.Orazio         Al ma dit cla sa  predispost in modu che mi erediti al su titolo e tuti i mobili         e gli imobili.

368.Lauran.       Papà, anca lu sal mori al resta immobile... disat ca ereditema anca lu?

369.Ernestina   Che rubase!

370.Antonella   Questo al la dis sempar la sia Laurangela.

371.Ernestina   Stavolta però al dighi mi.

372.Argolide      Cus et decis, papà?

373.Orazio         A voi gninte da nisun e pu sun trop orguglius dal num da me madar par            cambiaral.

374.Casimiro     Nonu, bisogna perdunar... l'uomo l'è sempar divis tra al ben e al mal.

375.Orazio         Sì: tra al ben cas vol a lu e al mal cac vol a chiatar.

376.Antonella   Ma nonu dai, ‘t ghè mia testa: ‘t vegn ufert un'ucasiun cumpagna e ti t la           lasi andar aticsì sensa dmandar al nostar parer.

377.Orazio         Questa l'è la me vita e questa l'è la me eredità: sul mi a gh ho al diritu da           cetarla u no. Ch'is tegna i su besi e la su roba: liberu sun nat e libero a voi           restar.

378.Antonella   E alla nostra felicità ac pensat mia?

379.Orazio         La felicità l’è na vocasion ,se uno gh l’ha basta poc par esar cuntent, se            uno a gh  ‘d cercarla fora da sè stes, a volte la dventa na ricerca        impossibile.

380.Antonella   Ma nonu!

(Il nonno esce seguito da tutti. Rimangono Antonella e Françisco)

381.Françisco   Jo cupriendo tu nono, Antonelita, anco a mi me gustano le ce semplici: el         canto degli uselin, i fiori del parco, el contato cun la tera, la pase.

382.Antonella   Bravo, alura, s'iè cheste le tu ambisiun: amante dla pace al contatto con la       tera... t'andrè a far al custode dal cimiteri!

383.Françisco   Je ambiso solo ti, Antonelita, e l'amur!

384.Antonella   Mi invece a voi qualcosa di pù: na vita brilante, machine, vestì nof, tant             par cambiar. An posi pu da cla miseria chi.

385.Françisco   E del me amur?

386.Antonella   Fal frutar e pu an parlarema!

387.Françisco   Oh, Antunelita!

388.Antonella   Valà, valà e mia vegnar a dman! At mandi a ciamar mi quant ‘t vurò        vedar... e sa ‘ vurò vedar!

389.Françisco   No capiso, purchè Antonelita?

390.Antonella   Parchè da filosofi fatalisti e buletari a ch  n'ho bastansa da uno: me nono!

391.Farnçisco   Tu no ha capito nada de mi. Tu es una bambina picula e caprisiosa.      Famme en fischio quando ti si cresuda: adios!

392.Antonella   Adios, adios!

(Esce Françisco)

393.Antonella   Tal dac mi l'adios. (Tira fuori una valigia e comincia a riempirla             brontolando) Ma va lilù,ch pias la tera e i fiur, me nono ac pias i stras e             chiatar iè tuti imbambì: mi l'è propria la volta ca tai.

(Entra Laurangela)

394.Lauran.      Tusa fet cun tuta la valis?

395.Antonella   Faghi al bagno!

396.Lauran.    Ho capì, ‘t vo scapar da casa, sun mia indrè mi. In du el al sugaman?      

‘T vo scapar da casa!

397.Antonella   Tasi!

398.Lauran.       'Antonella la vol scapar! L'Antonella la scapa: aiuto, aiuto!

(Entrano tutti i famigliari)

399.Argolide      Cusa fet Antonela, in du vot andar?

400.Antonella   Sun magiorene, faghi quel ca voi: chi ga stac pu!

401.Ernestina   Ma tesor, set mata, cusa at manca?

402.Antonella   Vardat inturan, set ceca? Fin ades ho supurtà cla situasiun chi: gh era mia      ‘t mei, ma ades ch'è rivà la fortuna e tuti uatar a’ vultè le spale, la roba         l'am va mia pu! Sun stufa da vivar da sogni.

403.Argolide      Mi at capisi, anca mi ‘m piasaria cambiar, anca mi ho sempar vivì da       sogni: vulea far l'attrice, la pianista, la balerina, la cantante, sun riesida fin            a imaginar d'esar bela! Certo che quand a ma speci a resti pran mal...!   Ades però sa pudes esar cuntessa...

404.Ernestina    Anca mi a ‘m piasaria esar servida  riverida ,

                   In fondo mi gh ho l'animo contemplativo.

405.Casimiro     Questa l'è na decisiun che sul al nono al pol tor.

406.Orazio         Mi ea sempar giurà ch'avria mai acetà qualcosa dla famiglia da me padar,         ho sempar vivì onestamente in piena libertà sensa bisogn da nisun. Questa'è la me nubiltà, mia quela blasonada chi ta sbat in sla schena                 pena nat ma quela cunquistada giuran par giuran e cat fa andar a testa

                            Alta

Argolide             Ti, ti sempar ti.Tuìi al pianeta e nuantar i tu sateliti .ma chi è ca t’ha aiutà  

                            fin ades a mantegnar la famigliola  ,foi e cagnoi ? Mi, l’Argolide  .     

                            Ho rinucià a tut par i me neù, e lur iè come fioi par mi ; e se anca mi

                            par lur sun sul na mesa madar ,mi voi mia pardai e se l’Antonela la va via

                            mi vaghi via con le!

407.Ernestina   Ma set papà però ca ‘t sè ‘n bel pivrin, ca par mia!

408.Orazio         La povra me madar la dzea sempar clè mei a’ granin ad pear che an       marun d'asan! Però ades basta, voi esar democratic, andema a vutasiun:            chi è d'acordi cun l'Antonela alsa la man.

(Tutti alzano la mano, e per ultima, timidamente, anche Laurangela)

409.Orazio         Anca ti Laurangela?

410.Lauran.      Anca mi am piasares esar principessina.

(Entra Nestore)

411.Nestore       Il signor conte ha lasciato la sua casa per quella del cielo.

412.Antonella   E nualtar, con tut al rispet par al sior conte, lasema la nostra casa par     andar in dla sua!

    Fine Secondo atto

III ATTO

(La scena cambia: lussuosa di mura dei conti Cuffia, Argolide sta ballando il flamenco con Françisco)

413.Argolide      Basta csì par ogi, Françisco; ecu i besi par la lesiun da bal.

414.Françisco   Muchas grasias senora.

415.Argolide      E cume vale le robe cun l'Antonella, i gn'ancur fat la pace?

416.Françisco   No, ela la tien le distanse.

417.Argolide      Ma no... l'e sul imbarasada, la speta ca sia ti a ciapar l'inisiativa... ah,       

                            ecola ch la riva

(Entra Antonella, Françisco si appresta ad uscire)

418.Antonella   Non si saluta?

(Françisco si mette sull'attenti e batte i tacchi)

419.Françisco   Buenas dias senorita!

(Esce)

420.Antonella   Che sfacià!

421.Argolide      Set sicura d'esar mia ti ‘n po' carugnina?

422.Antonella   L'è lu ca ‘m pol mia vedar.

423.Argolide      L'è ti cat a tsè cumpurtada mal... fa al prim pas, sa ‘t  vo esar felce.

424.Antonella   Mi? Gnanca sa ‘l crepa: ac n'ho mi di curtegiatori...

425.Argolide      Ben, ciau, vaghi... in du ela tu madar?

426.Antonella   A gho idea cla sia ancura a let.

427.Argolide      Già, le l'è cuntemplativa... as ved c h ‘l è dre cuntemplar al plafun 

428.dla camera dalet                

(Escono entrambe. Entra il nonno in vestaglia di seta col sigaro in bocca)

429.Orazio         I dis ca ‘s pol resistar cun na vita at. Ades a suni par al cafè.Speri

430.                 ca rivamia la governante la gh ha na facia ca ‘m fà paura: ma l'è     bianca, l

la par ‘n sonbi

(Suona il campanello ed entra il maggiordomo)

431.Giulio          Il signore ha suonato?

432.Orazio         No, l'è sta al campanel.

433.Giulio          Desidera?

434.Orazio         Mi vuria an cafè, ma gh ho paura ca riva la governante, mi cla lì l’am fa na

sudisun… e pu vuria scambiar do parole cun n’antar esar umano, me neuda la vol pu ca riceva i me vech amic: gnaca al Maruchin!

435.Giulio          Se vuole può conferire con me.

436.Orazio         Gradiria an linguagio pusè casalin: lu parlal mia al dialet mantuan?

437.Giulio          Certuo mi sun nat a Citadela, l'è me muier ch l'è n'uriunda spagnola!

                            Se ciama: Carmensita!

438.Orazio         Ah... su muier l'è la coga, cla bela spusina ca fa piaser a vedla. Pudresla          mia purtaral le al cafè?

439.Giulio          Certu, ades ga spieghi al funsionament dal campanel. (Giulio prende in          mano il campanello) Un suono e arivi mi, due suoni (e suona due volte)           ariva me muier: la coga.

(Infatti in quel monento entra la cuoca: Carmensita)

440.Carmensita        El senor desideras controlar el menù?

441.Orazio                Cosa ghè da bun in cò?

442.Carmensita        Potage di cetrioli, patè de fois gras, macedonia dessert cubana.

443.Orazio         Ma ualtar in cusina cusa magnè incò?

444.Giulio          Nuantar magnema: sanfet at maial, insalata cui sigulot e budin!

438 Orazio        Ben , fem na roba , canbiema:  la sbrudacia ai cetrioli e tute chiatre bune

                           robe le magnè uatar. Mi ìm contentaria dal vostar menù

Carmen.            Muì bien segnor. Desidera altros?

445.Orazio         Si, an cafe. An vot uno anca ti, amico?

446.Giulio          Si garzie.

447.Orazio         Due caffè allora.

448.Carmen.     Bonito.

(Esce Carmensita e Giulio riprende in mano il campanello per continuare la lezione ad Orazio)

449.Giulio          Riprendiamo: con tre suoni arriva la governante piemontese di origine   tedesca.

(Entra Ildegard, la governante di soppiatto e con voce cavernosa...)

450.Ildegard      Desidera?

451.Orazio         (Spaventato) Che squai!

452.Ildegard      Il signore, desidera?

453.Orazio         Gninte: sera dre pruvar al campanel. El vera che le l'è d'origini     tedesche?

454.Ildegard      Ia!

455.Orazio         L'è mia che par caso la gh ha an qual parente in Transilvania? (Poi rivolto      al maggiordomo) Sem sicur che in cla casa chi a ‘c sia mia i vampiri?

456.Ildegard      Il tempo è prezioso, se non c'è altro io mi ritirerei.

457.Orazio         Comodi, comodi!

(Esce la governante)

458.Giulio          Cusa volal ca ‘g diga... mi cla tedescuna lì lam pias! Ma mi veramente gh          ho cal difet chi: le done lem pias tute!

459.Orazio         E su muier cusa disla?

460.Giulio          Oh, le l'ignora! Ma poi è così dolce e sensibile... gh è anca che mi la faghi         filar: sun mi ca porti le braghe!

461.Orazio         E la tedesca-piemuntese Cuma ‘s ciamla ca ‘m ricordi mai?

462.Giulio          Ildegard... ma l'è pran bela pastusa!

(Intanto sulla porta è giunta la moglie del maggiordomo con il caffè)

463.Carmen      Ela se fa ciamare Ildegard ma io ho mirà e su carta d'identità, el su reale                 nom es: Sepolcra!

(Orazio s'attacca al braccio del maggiordomo)

464.Orazio         L'ho dit mi, l'ho dit ca gh’era quel ca ‘m quadrava mia!

465.Carmensita        Se no servas atro, avaria de travaiar en cusina.

(Giulio le slaccia il grembiule)

466.Giulio          Tesorina!

467.Carmensita        Animal traditor!

(Per tutta risposta la moglie gli molla un sonoro ceffone)

468.Giulio          Gelosona!

(Carmensita esce)

469.Orazio         Delicata, sensibile!

(Si siedono e bevono il caffè)

470.Giulio          Quanto zucchero?

471.Orazio         Tri cucerin, mi al m’è sempar piasì amar! ... Tornando a noi: mi an posi pu         da me neuda, la s'è misa in dla testa ca gho da far al conte; la m'ha isulà          da tute le cose cam pias... am par da esar in presun!

472.Giulio          Mi gharia n'idea par rimediar.

473.Orazio         (Interessatissimo) Am diga.

474.Giulio          Bhè, lu l'è ansian, e uno, quant a l'è avanti con l'età ac pol vegnac ‘n qual        disturp.

475.Orazio         Elura quel cusa gh i n’entra?

476.Giulio          Ben, mi sa fos in lu faria finta da esar malà; frasi cume: "Uh, gh ho mal al         cor ‘m gira la testa, gh ho le gambe ca trema...!" Al vedrà cume tuti i’ s            preocoparà e i farà a gara par cuntentaral.

477.Orazio         L'ultimo desiderio dal cundanà, insuma!

478.Giulio          Esatto!

479.Orazio         Bravo, geniale! Ma sal c'avria mai dit, al gha an po' la facia da stupid, ma          a vardarl ben al gha du ucin dafurbetto!

480.Giulio          Troppo buono, signor conte!

481.Orazio         Quel ch'è vera è vera!

(Entrano Ernestina e Laurangela, quest'ultima tutta pizzi e trine)

482.Lauran.       E lura, Ernestina, son elegante?

483.Ernestina   Ta stè benisim, at pari na damina dal checu du!

(Il maggiordomo si accomiata)

484.Orazio         Ciao amico.

485.Ernestina   Mi su mia parchè ta gh dè tuta cla cunfidensa chi a la servitù... sat ved l’Antunela ta ‘t giusti!

(Entrano Antonella ed Estrelita, quest'ultima con un vassoio di the)

486.Antonella   Cusa gh è da lamentas? Vestaglia di seta, sigaro Havana!

487.Orazio         Ca tegni in buca smorsà parchè ‘m fà vegnar la tus e ‘m tuca fumar le me         nasiunali da nascost cme sa fos na vergogna.

488.Ernestina   Ma le nasiunali iè mia "in", papà, al decoro!

489.Orazio         Cun la scusa dal decoro ‘m fè morar da malincunia... Ah, al me caretin!             Aca diaul, che mal al cor ca me gni su, stac gnint ben, am gira la testa...

(Si avvia veso la porta seguito da Laurangela)

490.Lauran.       In du ‘t girla la testa, papà?

491.Orazio         Oh bela, ma inturn al col!

(Escono insieme)

492.Antonella   Cusa gal al nono, stal mia ben? Al dis ca ‘c gira la testa.

493.Ernestina   Mi l'è la prima ch'ho sentì, gh al dirò a Nestore.

494.Estrelita      El Nestore e l’è mucio che no lo encontro, par ch el me vogia sfugir.

495.Ernestina   Ma no cusa disat, l'è ch lè tant impegnà in uspedal.

(Entra Casimiro)

496.Casimiro     Mi sun sempar libero sa t'am vo!

497.Ernestina   Sta mia fal cuiun, ti l'è mei ca ta studi.

(Esce Ernestina)

498.Estrelita      Je me sta a chi, nessesito de un chiarimiento: Antunela te do una letera           par el Nestore. Vogio aver un apuntamiento.

499.Casimiro     Damla a mi cal vedi prima. (Prende al volo la lettera)

500.Estrelita      Me racumando!

501.Casimiro     Sta tranquila.

(Esce Estrelita e Casimiro apre subito la lettera)

502.Antonella   Ma cusa fet, set mat?

503.Casimiro     Tasi... "mio caro ti aspetto dietro al gazebo alle 9 per una chiarificazione.           Tua Estrelita. P.S.: Te amo".

504.Antonella   Cretino, dam cla letera lì.

(Si mettono a correre per la camera e nel frattempo entra Françisco con una rosa e la mette di nascosto sul vassoio del te. Casimiro riesce a fuggire con la lettera e Antonella vede la rosa)

505.Antonella   Françisco...

506.Françisco   Comandi senorita!

507.Antonella   (Annusando la rosa) Grazie della rosa.

508.Françisco   Quale rosas?

509.Antonella   Oh bella, ma questa!

510.Françisco   Es la primiera volta che la miro!

511.Antonella   Alura in cla casa chi ghè i fantasmi cuma dis me nono!

(Françisco sta per uscire)

512.Antonella   Franç...

513.Françisco   Antonela me ha ciamado?

514.Antonella   No guarda ti sei sbagliato.

(Françisco sta per uscire ma si ferma sulla porta)

515.Françisco   Anton...

516.Antonella   Si Françisco?

517.Françisco   No ho deto nada.

518.Antonella   M'era parì.

519.Françisco   Sarà estado el viento.

(Esce Françisco. Antonella prende la rosa, la bacia e la mette in un suo libro di scuola)

520.Antonella    Na volta o l'altra bisognarà pur ca ‘l ceda, senò, senò... senò cedarò mi,  ‘m manca trop.

(Entra la zia Argolide)

521.Argolide      Ciao, gh è nisun, vuria anunciar a tuti la me decisun.

522.Antonella   Quale decisun?

523.Argolide      Voi andar in dle suore!

524.Antonella   Questa l'è bela, e cum'ela?

525.Argolide      Ho let i documenti da famiglia e in al nostar albero gini, gene ginecologico,      sì insuma quel li, hu vist ca gh è diverse eclesiastiche.

526.Antonella   ‘Ch mancaa sul la suora!

(Entra la governante)

527.Ildegard      Venite presto il signor conte ha avuto un malore.

528.Antonella   Nono, nono...

(Escono e rientrano tutti col nonno sorretto da Giulio)

529.Antonella   Ades telefoni subit a l'uspedal!

530.Ildegard      Per me è grave.

531.Orazio         No, no m'è pasà tut ades a stac ben.

(Entra Nestore ed esce Ildegard)

532.Nestore       Cusa sucedi?

533.Ernestina   Al nono al s'è sentì mal.

(Nestore si avvicina al nonno con fare premuroso e gli prende il polso)

534.Nestore       Il polso è buono.

535.Orazio         (Con voce flebile) Vuria parlar con al me dutur a quatr'oc. Via tuti, men             che al magiordomo ch l’è mio personale!      

(Escono tutti meno: Orazio, Nestore e Giulio)

536.Orazio         Mia credar ca gabia da detar le me ultime volontà, ho inscenà cla            cumedia chi par punir l'Antonela, ch l’am obliga  a vivar cme la vol le.

537.Nestore       E ‘t par bel agir atzì?

538.Orazio         L'è sul par legitima difesa: faghi al malà prima da malam dabun. E ti t'am           tegni ters senò mi ‘t diseredi!

539.Giulio          Lo accontenti poveretto è così stressato.

540.Orazio         Si sun propria strisciato cume i vestì di carcerati in questa prigione dorata.

541.Nestore       Va ben, ‘t tegnarò un po' ters, ma sensa esagerar. Gni, pudì vegnar tuti,             ades l'ho sa visità.

(Rientrano tutti)

542.Argolide      Che esperiensa, che esperiensa... a sera li in camera da let è m’è gni cune                         un’invisione: al conte! Argolide, Argolide guarda nel comodino...!

543.Ernestina   Elura?

544.Argolide      Elura varda cusa gh’era (estrae un “pappagallo” colorato): pappagallo           stile “liberty”.... talsè papà, l’è un divano del 700!

545.Ernestina   Elura Nestore l’è visità?

546.Nestore       Gninte da grave l'è sul stress, ch vol tranquillità, cibo buono...

547.Orazio         An qual bicerot da lambrusc, na qual Nasionale da fumar, an qual          cuntentin insuma, senò am vegn un dulur chi (segna il cuore), si propria   chi.

548.Antonella   (Rivolgendosi a Nestore) El vera?

549.Nestore       Quasi, insuma diria da si, talsè l'età, cambiar vita tut in dal culp... lasemal          tranquil.

550.Antonella   No mi al lasi mia chi at parlù. Andè, andè fora uatar, mi staghi chi.

551.Argolide      Antonela, sat vedi cal pirla l’ucin: ciama...!

(Escono tutti e rimane solo Antonella. Orazio finge di addormentarsi)

552.Antonella   Nono scusa hu sbaglià. Ades le robe le sarà diversa.

(Entra Françisco)

553.Françisco   M'han dito che el sior Orasio al gh ha vu en malor.

(Antonella si alza di scatto e si abbracciano)

554.Antonella   Oh, Françisco, caro che squai u ciapà. Se al nonu al gh es da morar par           culpa mia mal perdunaria mai.

555.Françisco   Ma che abla mi cherida?

556.Antonella   Vedat, lu l'era cuntent cui su stras, ades ch ho vulì la richesa al s'è malà.

557.Françisco   Ma tesorita, l'ha fatto in fin de ben.

558.Antonella   Forse... ma varda com l'è andada a fnir: na me sia la vol dventar suora, me madar l'è a let tut al dì, Casimiro l'ha pers la voia da studiar, Nestore al           trascura la murusa e mi ho riscià da perdar al me unico amore.

559.Françisco   Chisto mai, vida de mi vida!

560.Antonella   Uh, varda al nono cum l'è immobile... al sarà mia mort?

(Il nonno si muove stirandosi un po')

561.Orazio         Che ur è?

562.Antonella   Oh, meno male. Vot an po' d'acqua, nono?

563.Orazio         Esagerema mia, staghi ben. Andè fora in giardin a tubar, che mi ‘m riposi.

564.Antonella   Sì, vaghi nono, a gh ho  anca da far na roba.

(Si china a baciare il nonno, poi escono lei e Françisco. Il nonno sta per alzarsi, quando entrano Estrelita e Casimiro, allora finge di dormire)

565.Estrelita      Hai dato il mi messaggio a Nestore?

(Casimiro si mette una mano sul cuore)

566.Casimiro     Giuro!

567.Estrelita      Sono le 9 passate, allora vado.

568.Casimiro     Vai, vai.

(Estrelita esce, Casimiro toglie la busta dalla tasca e la strappa, poi va alla finestra)

569.Casimiro     L'è na bela not scura, meno male cah ha gh è mia la luna. Sperema ben!

(Casimiro esce frettolosamente)

(Il nonno si alza e va a suonare il campanello. Entra il maggiordomo)

570.Giulio          E' andato tutto bene signore?

571.Orazio         At t s’è an genio, fora le nasiunali.

(Il nonno ne prende una, il maggiordomo l'accende e quello comincia a fumarla avidamente)

572.Orazio         Che rosolio. Ossigeno quota 2000!

573.Giulio          Am sun permes da far preparar du cafè.

574.Orazio         Bene!

575.Giulio          Curet!

576.Orazio         Perfet!

(Entra la cuoca con due caffè)

577.Giulio          Brava, tortorella.

578.Orazio         Grazie.

579.Carmensita        Quanto zuchero senor?

580.Orazio         Tre cucerin: mi al m’è sempar piasì amar.

581.Carmensita        (Rivolta al marito) Ustè ha visto Estrelita? E' già un po' che no es ne         la su stansa. Chisà in du l'ès de st'ura!

582.Orazio         (Fra se e se) Mi g'avria na mesa idea...

583.Giulio          Quante fole: l'as perd mia, l'è sa bela disgnalada!

584.Carmensita        Es encora una nigna...

585.Giulio          L'è na putina? At ricordat nuantar a la sua età?

586.Carmensita        Purtropos! Me ricuerdo!

587.Giulio          Ma dai cl'era bel. (E nel contempo allunga le mani)

588.Carmensita        (Gli molla un ceffone) Cusa es toda ista cunfidensa? Animal taditor!

(Esce Carmensita)

589.Orazio         Che delicatessa!

590.Giulio          Ma quand a l'è in servisi, la vol mia cunfidensa.

591.Orazio         Sl'è csì in servisi figuremas quant l'è in libera uscita!

592.Giulio          Al ma scusa, vaghi a cercarla.

(Esce anche Giulio per seguire Carmensita e nel contempo entra in scena Nestore)

593.Nestore       Nono, e alura?

594.Orazio         Sun mai sta cs’ ben!

595.Nestore       Et vist l'Estrelita par caso?

596.Orazio         G'avria na mesa idea ma vuria mia sbagliam.

(Entra Estrelita alquanto scomposta)

597.Nestore       Oh eccola!

598.Estrelita      Ma tu si già ustè, come tu ha fatto priesto a turnar!

599.Nestore       Tornare da dove?

600.Estrelita      Da dove? Ma dal gazebo, mi focoso cabalier!

601.Nestore       Dal gasebo? Capisi mia.

(Entra Casimiro molto scomposto)

602.Orazio         Forse ‘t faresi mei a fartal spiegar da lu.

603.Nestore       Cusa gh intral lilù? Capisi mia... a gh ho al mal da   testa...!

604.Orazio         Al ghi n'entra, oh sal ghi n'entra...

(Entra Ernestina)

605.Casimiro     Sì, ghi n'entri. L'Estrelita la m'ha dat an mesagio cun su n’apuntament  par ti,  ma sicome at t s’è an dur, al tu post ch  sun andà mi!

606.Nestore       Cosa? (S'avvicina a Casimiro e lo scuote) Disgrasià, far al stupid cun la         me murusa.

607.Estrelita      Vuoi dire che lagiù nel gazebo, chi m'ha basà co tanto ardor, no l'era al             Nestore? Ti vigliaco, traditor!

608.Nestore       Cosa, a t'lè basada? (Nestore cerca di scagliarsi contro il fratello ma Orazio si frappone tra loro) Nono lasam andar, ca voi tiral su par al col!

609.Orazio         Ma dai sta calmo, e pu t'ac rivi gnanca, vedat mia cum l'è alt!

610.Casimiro     Sì, perdonami se t'ho offeso, ma le mie intenzioni sono serie.

611.Estrelita      Ofesa? Che dire offesa da tanto amor, oh Casimiro come poso si tu es en         così grande basador? Me rencriese Nestore, tu es un bravo ragaso, e tu        me gustavi, ma al cospeto tuo l'acqua la diventa zelada e jo nessesito de    mucio calor pur la mi sircolasion!

612.Nestore       Hu capì, hu capì. Par curat ti ac vol mia an dutur, ma n'avucat.

613.Nestore       Si però intant...(Facendo le corna)

614.Orazio         Vet in tram?

(Entra Argolide)

615.Argolide      I vist par caso la Casimiro          Al savea mi che al disturb  dl'Estrelita as curaa al scur!

616.Nastore       Tasi almen. (Poi rivolto ad Ernestina) Mama!

617.Ernestina   A tl'ea dit mi da mia curar dre ale sutane. Vegni chi belu a dla tu mama e           sta mia far csì , t'an catarè d'iatre... putost fa la pace cun tu fradel.

618.Nestore       (Porge la mano a Casimiro) Mi at faghi tanti auguri.

619.Orazio         Brao Nestore, forse ti at t s’è l'unic vero nobile dla famiglia

620.Nestore       Intant però

621.Ernestina   I vist la laurangela? L'è n'ura cla cerchi, umenti am perdi in tute cle

                        Cle camere chi!

(Rientra la servitù e per ultima Ildegard)

616Ildegard       Io do le mie dimissioni, questa casa è diventata una bolgia il

        maggiordomoche parla un dialetto volgare, la cuoca che gira col grembiule e in mutande    per la cucina...

622.Orazio         As vet ch la gh ha calt con  i fogh impis!

623.Ildegard      Questi due che si baciavano dietro al gasebo...

624.Orazio         Chilè lac vet anca al scur! L'hu dit mi ch l’è na stria.

625.Ildegard      Queste continue offese. Vi annuncio che sono già stata assunta da un'altra    famiglia: vi dò gl'otto giorni.

626.Orazio         I'ot giuran ghi regali mi siura Sepolcra, csì sta not a dormi pusè tranquil!

627.Ildegard      Sarà fatto. (Esce sdegnata)

628.Nestore       Ades cuma fema?

629.Ernestina   Ac pensi mi a dirigiar la casa, csì almen fac quel da utile.

(Entra Laurangela vestita da suora)

630.Lauran.       Mea culpa, mea culpa: voi andar in dle suore cun l'Argolide.

631.Argolide      Vè Lauragela ho sa cambià idea. La nostra trisaola l'era una cantante    lirica e mi a voi seguir al su esempio, a dman a cuminci a ciapar lesun da            canto.

632.Ernestina   Meno male, mei na cantante strasa che na suora mata!

(Si sente bussare alla porta entra Antonella con Françisco)

633.Antonella   Ghè na surpresa par tuti. Avanti!

(Entra il Marocchino col carrettino)

634.Marocco     Mio amico, mio grande amico! (S'abbracia con Orazio)

635.Orazio         Cus'et ciapà ogi?

636.Marocco     Centomilo.

637.Orazio         Eh, cumincia a esarac na bela cuncurensa, nè?

638.Marocco     E' già, troppi figli di Maometto! (Poi rivolto ad Ernestina) Oh mia dolce Ernestina.

639.Ernestina   Ciao Marocco, vot na feta at turta?

640.Marrocco    Tutto quello che vuoi darmi, dolce Ernestina!

641.Antonella   Stet ben, nono?

642.Orazio         Mai sta pusè ben: quand uno l'è cuntent al guaris prima.

643.Antonella   Alura fema al solit cuncert?

644.Argolide      Si, si. Papà lasam dirigiar mi, dai sul par sta volta... papà!?!

645.Orazio         Va ben ma sul par sta volta, vuria mia cla dventes n'abitudine!

(Tutti prendono gli strumenti dal carrettino e si siedono)

646.Orazio         Oh varda, gh è anca l'uveta, dopo la magnema!

647.Françisco   No, no grazie.

648.Argolide      Su, su: si parte!

(Tutti fingono di prendere in mano i propri strumenti. Inizia il concerto e alla fine si chiude il sipario)

FINE