I mudand ross

Stampa questo copione

I MUDAND ROSS

COMMEDIA DIALETTALE

di Sergio Cappelletti

PERSONAGGI:


CARLO

LISETTA

GIULIA

EMILIO

ESTER

RENATO

ADELE

ORSOLINA

NATALE


sua miee

sua tosa

sò soci

miee del soci

fieou del soci

camerera

zia de la cameriera

fieou de la zia


registrazione S.I.A.E. 86/07

indirizzo autore: sergioc1949@gmail.com


I mudand ross

Commedia dialettale in tre atti

di Sergio Cappelletti

Personaggi e loro caratteristiche:

CARLO: contitolare di una piccola ma florida azienda, gran lavoratore, concreto, leale ed onesto.

LISETTA: moglie di Carlo, vive un po' fuori dalla realtà, ma è simpatica e sensibile ai veri valori. E' un personaggio positivo.

GIULIA: figlia di Carlo e Lisetta, giovane e moderna un po' irresponsabile e abituata a fare sempre ciò che vuole. Sarà però capace di prendersi le proprie responsabilità.

EMILIO: Socio di Carlo, autoritario in famiglia, apparentemente virtuoso ma che rivelerà qualche debolezza.

ESTER: moglie di Emilio, stravede per il figlio, è ingenua e succube del marito ma all'occorrenza prende decisioni sapendosi imporre.

RENATO: figlio di Carlo e di Ester è un gioane corretto e leale ligio ai propri doveri.

ADELE: ragazza orfana cameriera in casa di Carlo, dapprima spavalda e ribelle poi...

docile e remissiva.

ORSOLINA: zia di Adele, risoluta e determinata a cercare sempre e comunque il proprio tornaconto.

NATALE: figlio di Orsolina giovane cresciuto ma rimasto bambino.


ATTO 1°

E' lultimo giorno dell'anno in casa di Carlo Sacchi. Il signor Carlo, vestito elegantemente si controlla l'abbigliamento e quando si ritiene in ordine si siede ed impaziente si mette a sfogliare una rivista. Dopo un pò:

CARLO Adele! (poi più forte) Adeleee! !

Dopo un pò Adele, ragazza giovane e carina si presenta vestita elegantemente mentre si sta pitturando le labbra.

ADELE Oh sciòr, el m'ha forsi ciamà?

CARLO (senza guardarla) Forsi che in sta cà gh'è per cas anmò un quaivún che el se ciama Adele?

ADELE Me par de no! Su allora cosa el g'ha de bisogn? Che el faga in pressa che mi g'ho de andà a fà l'ultim in discoteca!

CARLO (voltandosi e vedendola così abbigliata) In dove l'è che te de andà vestida in sta manéra!

ADELE In discoteca a fà l'ùltim!

CARLO Ma la Lisetta, la mia miée, la sa?

ADELE Sicur che la sa! L'è stada lee a damm el permess de stà fóra fina a l'ann che venn.

CARLO Come fina a l'ann che venn?

ADELE Sii... fina al primm de genàr dell'ann che venn... come el capiss no? Fina a duman!

CARLO Lè troppa bona la mia Lisetta... con i alter. L'è dumà con mi che. .

ADELE Su che el me cumanda un pò alla svelta che g'ho minga temp de perd!

CARLO Te, nina, varda de sta calma perchè chi denter, almen per quest'ann... son anmò

mi el padrun de cà... dunca...

ADELE Su, su che el faga alla svelta a parlà.

CARLO (al pubblico) L'è mai possibil fas ruzà su anca dalla camerera! G'ho pagúra de véss tropp bon... o forsi tropp... (ad Adele) vori savè se el rest de la mia famiglia l'è già pront.

ADELE El so no. Vò sùbit a vedè. (esce)

CARLO Tutt i ann la solita storia! Vestiss ben, truccass, pitturass i laber, impiendiss d'or e poeu... roba da non scordare assolutamente...mettes su i mudand ross... perchè se no a


1


scultà certa gent, l'ann noeuv el riva minga... che stupidat... mi persunalment l'è da cinquant'ann che al primm de I'ann ho mai mettù su nient de ross, e son semper sta ben. La mia fabbrichetta l'è semper funziunada a meraviglia. G'ho un soci che l'è una gran brava persona, onesta, gran lavuradur... Purtropp però in mezz a sti bei robb... gh'è sta l'ann, tanti ann fa, che ho sposà la Lisetta che l'è minga propri una disgrazia ma... se pò minga vecch tuttcoss dalla vita...

LISETTA (entra vestita molto elegantemente principalmente in rosso e udite le ultime parole di Carlo) Se pò savè perchè te me borbottet adree?

CARLO Nient, pensavi de par me che...

LISETTA Invece de stà lì a pensà che poeu và a finì che te fuma el cervell, el saria mei

che te andasset sùbit a cambià alla svelta i mudand e i calzett...

CARLO Per tua norma e regola mi, i mudand, i calzett e anca la canottiera, j ho già cambià.

LISETTA (dolce) Si, si el so... ma perchè te minga mettù su i boxer.

CARLO I... cosa?

LISETTA I boxer! I mudand che vann de moda adess! I boxer e i calzett de lana rossa che t'ho preparà in sul lett!

CARLO Mi la roba rossa podi minga vedéla.

LISETTA El sò che te se minga ross, però almen i mudand che ja ved nissun te pudevet mettej su! Varda che el porta ben cumincià l'ann noeuv vestì de ross!

CARLO Mi a sti bagul g'ho mai credù e la m'è semper andada ben istess, escluso quel primm dell'ann ... te se regordet? L'ultim primm de I'ann prima che se spusavum!...Quella volta lì, te see propri stada balossa: te m'avevet regalà un farfallin ross, te m'avevet portà via la cravatta e te m'avevet obbligà a mettel su, perchè anca allora te me disevet che eI ross el portava ben. Difatti... quell ann lì t'ho spusà.. .

LISETTA E, te vist che el t'ha portà ben!

CARLO Appunto!...

LISETTA Quella volta lì, mi vurevi regalat i mudand ross ma, vulzavi no! Ho dovù allora contentass del farfallin... ma mi, anca quell primm de l'ann lì...ghe jeri sù i mudandin ross!

CARLO Però a mi te me jeret minga fà vedè.

LISETTA O spurcacciun, certi robb se fan no prima de sposass!

CARLO E mi allora, per podè vedè un para de mudand... (segnala la vera al dito)

LISETTA Se te voret dì? Te see minga sta cuntent?


2


CARLO No, nooo. De principi l'era propri bell, poeu, con l'andà di ann.... lassem perd che

l'è mei.

LISETTA Varda che mi son anmò la tua Lisetta, come prima, mei de prima. Te see te piuttost che te see cambià. Dumà lavurà e al venerdì sira partida a cart, al giovedì ai bòcc, a caccia, a pesca e magari in gir anca con una quai morusa...

CARLO Ma che morusa... (entra Giulia vestita con jens e giacca a vento)

GIULIA Me dispiass struncà el voster solit duetto d'amore, ma mi ve saludi. Ciao a tutt'e dù e... (fa per andarsene) soprattutt: buona fine e miglior principio che ghe n'i de bisogn!

CARLO Te ohei, un moment... fermess chì... ma in dove l'è che te vee?...Varda che el Renato, el fieou del mè soci el sarà chì da un moment all'alter. Anca lù eI ven insema a nunc al risturant con i sò gent! E t'el se ben che el ven apposta per te...

GIULIA L'è appunto per quest che mi vò da un'altra part.

CARLO Ma se pò no fach un tort a sto giuvinott inscì brao. L'è l'ùnich fieou del mè soci e l'è inscì brao a fà el ragiunatt in la nostra azíenda!

GIULIA A mi quell mammalucch lì el me pias no e g'ho nessuna intenziun de incomíncià l'ann noeuv con vun che fò fadiga a suppurtà.

CARLO Lisetta. . . dai mòves ! Dicch un quaicoss !

LISETTA (dando di gornito alla figlia) Carlo, el ragiunatt alla nostra tosa el ghe interessa no! La vór minga maridass con l'azienda de famiglia! L'è anmò giovina per certi robb ...la g'ha de andà a divertiss con quei della sua età, minga con nunc ! Te par?

CARLO Me riessi minga a capì la vostra serietà! G'ho i man che quasi me spùren! Ma che figura farò con el mè soci?

LISETTA Se te spur i man, grati! (a Gíulia) Giulia ti va. Va alla fiaccolada per la pace, anca per la pas in la nostra famiglia che al ragiunatt ghe pensi me. (aI marito) Al Renato, ossia al tò ragiunatt e anca al sò pà, ghe disarem che la Giulia Ia se dispias... ma l'ha minga podù dicch de nò al prevost che l'è vegnÌ chi apposta a purtacch el discurs che la Giulia la dovarà leng alla fin della fiaccolada davanti a tutt i partecipanti che vegneran da tutta la provincia e anca de fóra provincia. E varda che, eccetto el discurs, l'è quasi tutt vera.

CARLO Ma se pò no, propri all'ultim moment cambià i cart in tavula! Magari el Renato l'ha rinuncià a un quai alter impegn per vegnì insema de nunc e la Giulia!

GIULIA Anca se l'è inscì, me ne frega nient. Mi quest'ann ho ciapà di alter impegn e l'è mei che sto giovin ne cerca un'altra, se el ghe riess, perchè con mi... anda...

CARLO Chissà cosa l'è che te pias a te! Giulia, l'è ora che te cambiett! Te see semper in gir, a fa cos'è poeu... studià maí...lavorà men che men. Ma te se rendet cunt, e quest (rivolto alla moglie) el var anca per ti, che in la vita bisogna fa un quaicoss che el siaminga dumà ganassà, vardass in del specc, vardà i vedrin, fa le marce per la pace di alter


3


e poeu magari gh'è la guerra in famiglia! Bisogna vecch Ia vita piena... ma no piena de strasc e de nient!

LISETTA Insomma: te vóret finì l'ann inscì come te le incomincià? predich, mural... ma dai, basta! sta su allegher... damm a traa: va a cambiass i mudand e mett su quei ross che l'è l'ultim de l'ann.

GIULIA La g'ha resun la mamma! Dai papà... basta penser per incoeu! Basta dover, incoeu, dumà divertiment! Sù papà mi te vori ben!

LISETTA Anca mi te vóri ben Carletto, anca se se beccum semper! G'hemm de suppurtass a vicenda. Ognidun de nunc el g'ha i sò difett, anca se ti Carletto te ghe ne pousse de tutti i alter. Su crapun te vedet no la nostra tosa che brava che l'è? semper in gesa, semper all'oratori, semper per i alter. ..

CARLO Semper per i alter.... l'è ben quest che el me preoccupa! Coscienza netta, vita

quietta... (entra Adele abbigliata per uscire)

ADELE Domandi scusa. Son vegnuda a saludà e a fà i mè auguri per l'ann noeuv. Mi vo in discoteca a festeggià e siccome doman l'è festa per tutti, mi vegni minga a cà.

LISETTA Come? E indove l'è che te vee? Ohei nina, mi son responsabil davanti alla tua zia della tua incolumità física e mural.

ADELE Dopo la discoteca andaremm con tutta la mia compagnia al San Primm a scià. Gh'è una mia amisa che la g'ha su la cà. Mi de scià' anca se son nassuda in Valtellina son minga bona, ma i alter cumincerann a famm imparà!

LISETTA E no! Ti prima de doman mattina te tornet indree. Te podet no stà fóra de cà tutta la nott! Se ghe disi mi alla tua zia se poeu te succed un quaicoss?... Scommetti che quei della tua compagnia hinn minga dumà tosann... dunca.. te pudaria anca capità I'occasiun de fà una quai stupidada.

ADELE Ma no, se la diss sciora Lisetta? Se la và a pensà? Son una brava tosa e mi (allusiva) me butti minga via come fann certi tosan...

GIULIA (acida) Se la mia mamma l'ha dì che te ghe de turnà prest, te ghe de turna prest! LISETTA Calmett Giulia, l'Adele l'è ona brava tosa e de sicur la turnarà prest.

ADELE Se la mett inscì son costretta a fà quell che la vór. Ma da l'ann che venn cioè da doman, con pousse calma, mettarem in ciar la mia situazion in sta cà. E adess con el voster permess e (rivolta a Giulia) con el tò, mi vo. Saludi a tutti e buon principio.

LISETTA Auguri anca a ti Adele... un moment... te ghe je sù i mudandit ross?

ADELE E minga dumà i mudandit, anca el fermacalzett e el reggiseno e anca eI fazzulett! Ja vór vedè?

LISETTA No, ghe credi. Allora auguri anca a te e comportes polito e torna a cà prest!


4


(saluti,poi Adele esce)

CARLO Ma te ghe propri la mania del ross! L'è minga assee che te se tormentet de par te, No, te tormentet anca i alter con el tò maledetto ross!

GIULIA Mamma effettivament te see un po' esagerada! Anca la gesa la pruibiss de cred a sti stupidad!

LISETTA Eh la gesa... ma se anca i vescuv e i cardinal se vestissen de ross! Porten anca i calzett ross! E poeu, stupidat o no, mi pretendi che in sta famiglia all'ultim de l'ann bisogna vestiss de ross.

GIULIA Mamma I'è asee sto maiun ross?

LISETTA Varda che t'ho comprà un para de slip ross con eI pizz! J ho mettù in del terz cassett, va a metti su e almen te (rivolta a Giulia ma indicando Carlo) fa contenta la tua mamma...

GIULIA Va ben mamma...te scolti. (impaziente) Adess però vo che son propri de pressa. (bacia i genitori) Tanti auguri!! (fa per uscire)

LISETTA Ma tej cambiet no i mudand?

GIULIA Ah si, adess vo a cambiaj! Varda che poeu vo via dall'altra porta. Ciao! (esce)

CARLO Ma l'è propri una mania la tua! A vecch poch in del cervell!

LISETTA Chì denter con poch in del cervell te ghe see te. L'è minga possibil che tutt el mond occidental cioè quell pousse cívilizzà, quell pousse istruì el ghe creda, e dumà ti te ghe credet no!

CARLO Come dì che mi son 'namò civilizzà. Che ignurantun che son!

LISETTA Me sà propri de si. Ma t'el see o no che per l'ultim de l'ann tutt i supermercà sia el Gigante che el Bennet che la Coop hinn pien de roba rossa?

CARLO Lassa stà che quei lì che hinn già ross per natura... Rendes cunt però che sta usanza l'hann creada i commerciant... la festa di donn coi fiur giald, Ia festa della mamma con i rós, la festa del papà con la Vecchia Romagna! Hinn tutt ball per guadagnà e per fà diventà matt tutti i marturot come ti che ghe creden!

LISETTA L'è mei che vo minga innanz perchè se no tacum a lit e poeu el va a finì che te me tegnet su el musun chissà per quanto temp! (campanelIo) Adele, va a dervì!

CARLO L'Adele I'è andada a fà l'ùltim!

LISETTA (alzandosi per aprire) Che smemorada! Me regordavi pù. Per forza, te me fee ciapà rabbia e poeu perdi la memoria!

CARLO  Già, hinn tropp i penser ross che te impiendissen el cervell e dato che el to l'è


5


tropp piscinin...la memoria la g'ha minga de spazi!

LISETTA Carlo, mocchela de offendum e regordess che i donn hinn pousse intelligent de i omen.

CARLO I donn in gener si, ma no te. (campanello) Dai, movess va a dervì.

LISETTA (un pò alterata) Vegni... ho sentì. (Va ad aprire e poi rientra seguita da Emilio, da sua moglie Ester e dal loro figlio Renato) Carlo, varda che l'è rivada tutta la sacra famigliadel to soci. (saluti a soggetto) Oh Ester, come te see eleganta! Che bell vestì! El te sta benissim! Te paret quasÍ pousse giovina! E che bella pettinadùra! Ohei, te paret anmò una pivellina! Setteves giò un moment che tant l'è anmò prest. Femm in temp a bev l'aperitiv! Adele, porta chì alla svelta el campari che l'è ross !

CARLO Te se regordet nanca dal nas alla bocca! La camerera l'è a fa l'ultim! La gh'è no!

Cià che provi me a fa el camerer!

ESTER Ma no Carlo lassa stà, questi hinn mestee de donna, vera Lisetta? Lisetta, podi vùtat me a fà l'aiutante camerera?

LISETTA (infastidita) Mi ho mai fa la camerera! L'è mei che el fo mi perchè el mè Carletto, anca se lù el se regorda tuttcoss, anca quell che el dovaria desmentegass, el g'ha nanca ídea de come se fà a servì i aperitiv. Venn de là Ester che te me fee compagnia.

ESTER Volentera (escono)

EMILIO L'è normal che te se ne intendet no. Per me, i omen se hinn debun omen, g'hann no de fà i mestee di donn!

CARLO Beh, ma certi volt, quand l'è necessari...

EMILIO Ma tel see che mi podi minga sufrì i omen che fann i camerer, i coegh, i lavapiatt... L' avversiun a sti mestee de donna la me vegnuda a soldà. Pensa che per quindes mes m'è tucà fa l'attendent a un colonell. Quell lì, el colonell, el se faseva preparà la colaziun da me, poeu dovevi purtaghela a lett e dovevi sta lì in su I'attenti in la sua stanza intant che lù el pucciava i biscott in del caffè e intant el me squadrava e el burbuttava semper un quaicoss. Poeu me toccava anca spazzà la stanza, rifacch el lett...tutt lavorà de donn. G'ho pagùra che certi volt el pensava che mi fodessi debun una dònna. Difatti poeu ho savù che... el pendeva... però con me l'ha mai provà.

CARLO Me sa che te minga fa ona bella esperienza a fa el soldà. A me invece, che me saria piasù, m'hann minga ciapà perchè s'eri orfano de pà e con mamma e sorei a carich.

LISETTA (da fuori) Mili, el campari t'el vóret col giazz?

EMILIO De giazz ghe n'è già assee in sui strad... piuttost con una scorza de limun.

CARLO Per me un crodino, t'el see che l'alcool el me fà mal prima de mangià. E poeu, el crodino l'è minga ross!


6


LISETTA (portando con Ester gli aperitivi solo rossi) Ma dai per una volta! L'è l'ultim de l'ann, el te farà minga mal!

RENATO Anca me preferissi el crodino al post del campari. La Giulia la ven anca lee al risturant? (senza attendere risposta) Perchè a me, anca se la mia mamma e el mè pà vóren no, me piasaria andà in discoteca insema ai amis e se la Giulia la vór, podi purtala anca lee in discoteca invece de andà al risturant che la me par una roba de vecc. Scusim!

EMILIO Ohei giovinott! Te par la manèra de comportass in cà di alter? La Giulia la venn con nunc al ristorant e ti...anca! Ciar?

LISETTA Verament... la Giulia, anca se la ghe tegneva tanto, la pò no vegnì con nunc. L'è già andada via. El prevost l'ha obbligada a legg el discurs della gioventù alla fin de la marcia per la pace che faran stanott.

ESTER Allora Mili, lassemel andà anca lù insema alla gioventù! (a Carlo) Te par Carlo?

CARLO (rassegnato) Quand l'è inscì!! ! La gioventù la g'ha esigenz divers de nunc vegitt.

Ma minga semper ei capissi...

RENATO Allora, visto e considerà che hemm ciarì tuttcoss, vo. Auguri a tutt. (fa per andarsene ma suo padre lo trattiene)

EMILIO Ma chi te credet de vess? Te see minga a cà tua! Fiada, vecch minga pressa e cumportes con educaziun.

RENATO Domandi scusa per el mè comportament, ma g'ho pressa perchè son innamorà de una tosa che Ia me specia in la piazza chi visin per andà in discoteca. G'ho una pressa boia! Eh, sarii sta innamorà anca vialter ai voster temp e allora... cerchìi de capimm.

EMILIO    Se l'è sta novità? Te see innamorà? E de chi? E perchè me savevi nagott?

Perchè te me le mai dì? Te par nurmal che certi robb vegni a savei in cà di alter?

RENATO Ma la mamma l'è già da un po' de temp che la sa!

EMILIO (irritato) Ester ti t'el savevet e te me mai dì nagott?

ESTER Mili, stà calmo! El m'aveva accenà un quaicoss un po' de temp fa, ma el m'ha minga dì chi l'era la sua innamorada perchè el voreva vess sícur che anca lee la ghe voreva ben. Appena avaria trovà I'occasion t'el varia dì. Oh Mili, te se regordet come l'era bell vess innamorà?... Te se regordet pù?...Va la! Te vóret fà cred che te see fa de gíazz invece te seret de rosoli, tutt dolz e caramellus semper dree a domandam de sposat alla svelta, che te podevet no sta senza de me...

LISETTA (intanto che serve gli aperitivi) Eh, i omen hinn propri tutt istess. Un quaí vún, (accennando al marito) poeu l'è anca un cucù. L'è assee che una sottanina la ghe fa i ogitte lur... pum! borlen giò dalla cadrega in dove se metten su per parì pousse grand e una volta borlà giò e pestà ben la zucca, hinn dispost a fa qualunque roba, anca a sposala...la sottanina... (a Carlo serve il campari rosso al posto del crodino)


7


CARLO T'avevi dì de damm el crodino che l'alcool prima de mangià el me fa mal...

LISETTA Va la che el te pias un cicchetin, fa mínga finta ... anca se per via del tò fidigh te dovariet minga bev... Su dai che incoeu l'è l'ultim e femm un'ecceziun....e poeu...te vedet? L' è ross ! Incoeu el porta ben!

CARLO Anmò con sta storia del ross ! Te voret capila una bòna volta che a mi el ross el me fà mal?

LISETTA Pensa Ester che riessi minga a facch mett su al Carlo on quaicoss de ross! E se poeu succed che càpita ona quai disgrazia!

CARLO Avanti de sto pass, con la tua mania del ross a tutti i costi, g'ho pagura che succed debun ona disgrazia, o mei una liberaziun, cerchi el divorzi !

RENATO El se dispera no scior Carlo! Anca mi son in di sò condizíun e me tucca ced.

Stasira mudant e canottiera rigorosamente rosso fuoco, se no el ven no l'ann noeuv.

CARLO Magari el fodess vera! Restarium tutti poussee giuvin!

RENATO Grazie anmò sciora Lisetta per I'aperitiv e tanti aùguri per l'ann noev. Mamma, varda che mi doman mattina torni minga a cà.

EMILIO Come eI saria a dì che tornet minga a cà?

RENATO L'è che dopo la discoteca, insema a tutta la banda vemm a dormì in la cà de montagna de un noster amís e poeu doman mattina vemm a scià.

ESTER (in un orecchio) E...quella tosa dell' innamoramento la vegn anca lee?

RENATO Magari... mi speri tanto ma son minga sicur se la pò vegnì. Comunque, amivederci a tutt e tanti aúgùri per l'ann noev. (esce)

CARLO Te Mili, ma mi pensavi che el tò fieou el gh'aveva un debul per la mia tosa e che el savess minga come fa a dighell, invece me sa che me son sbaglià; eI credevi on giovinott tutt timidott e invece el g'ha de vess vun che l'è bon de stacch intorna ai sottan!

EMILIO Anca mi credevi che la tua tosa la ghe interessava... pensavi che l'era un pò timid e che el volzava no. Te par Ester?

ESTER Mah, fina a un po' de temp fa me pareva anca a me, ma adess... (orgogliosa) Ohei! el Renato l'è un gran bell fieou! minga per nient l'ha ciappaa tutt da la sua mamma e coi signorin l'é bon de dass de fa! (esagerando) Se savessuf quanti signorin telefunen per cercal!

LISETTA (meravigliata) Avaria mai pensà che el tò giovinott el fudess un dongiovanni !

EMILIO Mi sti robb chi ja savevi no; con mi el se mai confidà... se ved che ghe metti sudiziun! (rimproverando) E ti Ester, te me l'eret mai dì.


8


ESTER Te voraret minga che te conti su tutt i pissad?... e poeu questi hinn robb che ti te podet minga capì, hinn robb tropp sentimental per un rustigott come te.

EMILIO Tropp sentimental o no, el Renato el g'ha comunque de sta ben attent, perchè se el combina on quai disaster mi el sbatti fòra de cà, alter che dongiovanni!

ESTER Ma no, se te vee a pensà? Varda che l'è on brao fieou che el sa quel che el g'ha de fà e quel che el g'ha minga de fà. L'è un giovinotto che piace e mi son orgogliusa de vess la sua mamma.

EMILIO Che sorpresa... E pensà che mi (a Carlo) credevi debon che el mè fieou el ghe fasess el fil alla tua tosa.

CARLO (ridendo) Se ved che te see un po' tarlucch e certi robb te riesset minga a capìi.

LISETTA Ester adess, intant che quei dù lì pensen con el sò de cervell e per fortuna minga con quel di sò fieou, ven de là in la mia stanza che te me consigliet la collana e el bracialett adatt a sto vestì.

ESTER 'ndemm, ma a te (sfottendo) te sta ben anca í giuiei de tolla! (escono)

CARLO (guardando l'orologio) Ormai L'è quasi ora che vemm. Sperem che i donn faghen alla svelta! Hinn semper lung a cattà foeura... Varda che al risturant dove ho prenutà, se mangia ben! L'è un po' car, ma tant... se femm fà la ricevuda fiscal intestada alla ditta come spes de rappresentanza, inscì ja scalum dal reddito.

EMILIO Te me nanca dì in dove l'è che andemm a mangià.

CARLO Me pareva che te l'eri dì! Comunque vemm alla “ Bianca fattoria” a Bregnan.

EMILIO (alterandosi) Ma perchè propri lì?

CARLO Perchè....el te va minga ben?

EMILIO Nanca un zicch.

CARLO Varda che lì se mangia ben! El Diunis, el rappresent che el ven in la nostra ditta a vend tutta la minuteria e che l'è denter al circol di gastronomi, el m'ha assicuraa che l'è eI mei risturant che gh'è chì in zona. E poeu... sorpresa: dopo el cenun ghe sarà anca un spettacol de spogliarello e, me son informaa direttament al risturant, spogliarello integrale de dodes signorin de tutti i colur, negher, bianch, gìald giappunes...Ohei! Te capì? integrale!... ma t'el see se el vor dì integrale? Vor dì: biotte, completamente biotte!

EMILIO Varda che son minga un bamba! El so ben se el vor dì integrale. De sicur mei de te! Però l'è vera che lì se mangia ben. Mi ghe son già stà tant de quei volt! Però acqua in bocca con la mia donna, me raccomandi!

CARLO Acqua in bocca per cosa?

EMILIO La “Bianca fattoria” l'è un risturant che el fa anca de albergo e mi ogni tant...


9


CARLO Ogni tant te vet lì a mangià!

EMILIO Si, vo a mangià, e vo anca a vedè el spogliarello, e poeu, siccome quel risturant lì el g'ha desora anca una quai stanza...vo lì anca a dormì... ma no con la mia míée.

CARLO Ah, te vee lì a dormì? ...ma minga con l'Ester la tua miée... perchè con la tua mièe... lavoro e casa... casa e lavoro? Ma bravo! E pensà che mi credevi de fatt una sorpresa con el spogliarello integrale.

EMILIO (preoccupato) Me raccomandi! Dì nagott! Fa finta de nient! Sperem dumà che data la confusiun de l'ultim de l'ann me riconossa nissun. (voci delle donne che arrivano) Dai svelt, cambia argoment, fass minga catta via!

LISETTA (entra con in mano un paio di mutande rosse ed un fazzoletto anch'esso rosso) Varda chì che bei mudand, varda che bei boxer ross! chissà come te starien ben! Anca l'Ester l'è daccord...

CARLO Che staria ben coi mudand ross!

ESTER No, no, mi de quel nè podi né vori savèll, mi vorevi dumà dì che l'è un bell ross e chissà come el porta bon per l'ann noeuv!.

LISETTA Adess Ester vutum a mett insèma i biccer che poeu andemm. (e senza farsi accorgere infila íl fazzoletto rosso nel taschino della giacca del marito) Te par che andagaben vestida inscì? Perchè dopo eI pranzo el mè marì el m'ha dì che ghe sarà musica e cotigliones e che se pudarà anca a ballà.

ESTER: (ironica) Te see propri vestida adatta per una occasiun come questa!

CARLO Cià, allora sii tutt pront? Forza, anda! svelt che riva l'ann noeuv! Andì ínnanz che mi cerchi i ciav de sarà su la porta. (intanto che escono cerca le chiavi e si accorge del fazzoletto, lo butta per terra nervosamente e lo schiaccia coi piedi) Ross, ross, semperross! Che stufida! (esce anche lui e si chiude il sipario).

FINE 1° ATTO


10


ATTO 2°

Sono passate pochi giorni. Stessa scena. Lisetta sta stirando.

LISETTA Adess che g'ho pù nanca la serva, me tocca fa tutt còss de parmi. La mia tosa l'è semper in gesa ai funziun o all'oratori... a fa cosa el sò nò. Alla sua età... la cred de vèss anmò una tosetta. Quel diavul d'on omm l'è semper in bottega... e dato che lù l'è un re, mi son una regina. Si, una regina che invece de sta bùttada giò con el venter inlari a fa el chilo, ghe tocca a fa la serva visto che l'Adele, la tosa che la stava chì a cà nostra e che la faseva quasi tutto Iee, l'ha decidù de turnà a cà sua in Valtellina. Chissà poeu perchè? Eppur la pagavi ben! La gh'era i sò dì de riposs, la mangiava quel che la vureva...

me par de avélla semper trattada come la mia tosa ...sperem che la me faga savè un quaicoss o lèe o la sua zia... E allora mi adess chì a lavà i piatt, a fà de mangià, a nettà sù, a lavà e a stirà... g'ho nanca pù el temp de guardà la telenovela in televisiun...Se almen la mia tosa, disi minga tant neh... la me vutass un zichin ... invece... parrocchia e oratori ... almen la pensass de sposass! Niente! Se ved che la trova minga el giovinott adatt.. (entra Giulia in pigiama, è nervosa) Te ohei nina, te capitet giust a proposit. Quand l'è che te me vùtet a fa un quaicoss?

GIULIA Lassum sta mamma che son nervusa.

LISETTA Ti te saret anca nervusa ma mi son stracca!

GIULIA Anca mi son stracca, stracca de viv.

LISETTA Varda che a fa nagott dalla mattina alla sira come te fee te, se pò' no stracass! S'hann de dì quei che lavuren... g'hann de sparass? Su nina! Visto che te voret minga né studià né lavurà vegn giò dalla broca e dass de fa un quaicoss de util che in sta cà ghe n'è de bisogn!

GIULIA Mamma, ma come te capisset nagott! Te penset domà per ti e ai problemi di alter te ghe penset no?

LISETTA Varda che chì de problemi ghe n'è giamò assee senza pensà a quei di alter. Va a lavàs la faccia e ven chì a fa colaziun. Vedett no che faccia tirada te ghe? A che ora te see tornada a cà stamattina? El va minga ben a stà in gir de nott...

GIULIA Ma mamma, cerca de capimm! ! Sto minga ben, g'ho la nausea.

LISETTA Per forza! Chissà cosa te mangià in gir, i solit pastrúgn che venden all'oratori. Te see semper stada ingurda.

GIULIA Ma no marnma, l'è minga per quell.

LISETTA  Te me disaret minga che te fùmàa i sigarett? T'el see che dopo te gira el cò e

poeu...se el ven a savell tò pader...

GIULIA Si, ho fúmàa i sigarett e l'è minga la prima volta.

LISETTA Come l'è minga la prima volta!!! Te già fumàa?... E quand?... Ma all'oraratori te


11


lassen fumàa?

GIULIA Mamma, la nausea ghe l'ho no per i sigarett, ghe l'ho perchè...

LISETTA Te ciapà frecc e te minga digerìi. Spetta che te porti la boulle de l'acqua calda de mett in sul venter. (si avvia)

GIULIA (trattenendo la madre) No mamma la serviss a nient. G'ho la nausea perchè...

LISETTA Perché?...

GIULIA Ma mamma come te fee a minga capì? Eppur te see una donna e certi robb te dovariet capii ! !

LISETTA Per tua norma e regola che son una donna el so benissim...ma se se tratta de robb tropp rnoderni cosa te pretendet che henn sappia mì?

GIULIA Hinn no robb moderni, g'hinn semper sta... (Lisetta non capisce) Mamma, son incinta. (a Lisetta cade il femo da stiro, impallidisce e cade) Mamma tires su, fa minga inscì...

LISETTA (rinvenendo) Ho capì polito? Te see incinta? Noo... dimm che ho minga capì giúst..?

GIULIA No mamma, te capì giúst. Ho già fàa dò volt l'esam della pipì e son propri incinta.

LISETTA Oh Signur, oh Madonna vergine ...la mia tosetta l'è in compra ...(ricade per terra svenuta. Giulia si spaventa e non sa cosa fare. Prende lo spruzzino per stirare e la bagna fino a farla rinvenire) Cerca de famm capì! Ti, la mia tosetta, te see incinta? Ti inscìgiovina, inscì zerba, te speciet un fieou? (minacciosa) Ma ti a mi te penset no? Te me fee diventà vegia! ! Oh Signur son giamò nonna! Me gira el cò, g'ho la nausea ... (Sviene, altra spruzzata di acqua per farla rinvenire)

GIULIA Mamma, fa minga inscì! Son mi che speci, minga ti! Mi vorevi no fatt inrabì...

LISETTA (incalzante ) Ah, te vorevet no? L'era prima che te duvevet vorè no! Minga adess che l'è tropp tardi! E da quanto temp? E chi l'è che l'è sta? Parla!

GIULIA Mamma l'è la prima volta e son minga pratica. Son in ritard de des dì e allora ho fa i esam e l'esito l'è positiv.

LISETTA Allora l'è de un mes, fresch fresch! ! E con chi l'è sta?...Un quaivun che el t'ha ciapàa con la forza eh?! Vera che te voret no? Chi l'è sta?

GIULIA No mamma, nessuna forza. S'eri daccòrd anca me.

LISETTA Come te s'eret daccòrd anca te? T'ho semper di che certi robb bisogna faj a so temp che se no poeu sùcced... quel che t'è succedùu!

GIULIA Mamma varda che i temp hinn cambiàa, te Ia vedet no la televisiun? Ormai certi


12


robb ja fann tutti.

LISETTA Tutti un corno! Mi, fin che me son sposada, anca se el tò pà el insisteva semper,

certi robb j ho mai fàa. E anca dopo sposà...rarament. ..senza mai esagerà... GIULIA Come rarament? Ma mamma...el papà el me par a post!

LISETTA Ah, per quell l'è alter che a post... el fudess per lù ... Ma varda che discors che son dree a fa con la mia tosa. (amorevole) G'hemm de parlà de te,... te see te tosetta che te speciet... E lù, el pader, chi l'è? L'è bell? L'è brau? L'è scior?

GIULIA El so no chi l'è.

LISETTA Come el so no chi l'è!! Ma, te se nanca incorgiùda, o te ghee la memoria corta?

GIULIA Me son incorgiuda si e g'ho no la rnemoria corta, me regordi benissim.

LISETTA Allora l'è che... l'è un poer diavol e te voret minga dill perchè te se vergognet per lù?

GIULIA Ma noo, se te diset? ...Ma poeu, l'è inscì important vess bell e sciur?

LISETTA Ciusca se l'è important... te ghee de sposall e vun bell...l'è mej de vun brutt e regordess che i dannee servissen semper.

GIULIA L'è che el so no de chi I'è che el pò vess!

LISETTA Se el vor dì, el so no? Per una volta che l'è sùccess...

GIULIA El so no se l'è del Paolo o del Giacomino o del Luca o del...

LISETTA Specia un mument. Famm capi! Te vóret dì che con tutti questí te... insomma te ghee avùu disem inscì contatti?!?!

GIULIA Si mamma, con lur pousse de spess... l'è che el Paolo l'è semper giò de corda e allora per consulal... el Luca el g'ha la morusa luntan e allora... el Giacomino....el g'ha nagott, però el me piaseva, el...

LISETTA E ti allora con tutti questi... oh Signur la mia povera tosetta... e quand che el succedeva?

GIULIA Alla sera, dopo tutt i discussiun all'oratori mi me fasevi cumpagnà a cà e poeu se fermavum in macchina a cicíarà e dopo...tira , molla e messeda... sùccedeva che...

LISETTA Inscì, incoeu vún, duman un alter e poeu un'alter anmò! Ma almen, te pudevet no fass cumpagnà a cà semper da quell?

GIULIA Te l'ho dì mamma, ognidun el gh'aveva i so problemi e mi...

LISETTA E ti per cunsulai.., giò i mudand?


13


GIULIA Mamma famm no la predica, mi adess el so no se fa...

LISETTA Te pensaree minga de trà via el fieou! Quell mai e poi mai! El fieou el se tegn perchè anca lù el g'ha el diritto de nass. Adess famm pensà, sta quieta... sta lì settada giò che en parlum con calma. Te pruàa a fa un po' de cúnt per capì de chi el pò vess?

GIULIA Ho pruà si, ma ghe riessi no... son minga sicura...

LISETTA E allora se femmm? Specium che el nassa e che el diventa grand e che magari el và a suldà, per vedè a chi l'è ch'el someja? Ohei nina cerca de regordass perchè poeu te ghe de sposal !

GIULIA Mamma, se propri g'ho de cattà foeura, l'únich che me pias l'è el Giacomino. Ma lù el pò no vess. Quei dì lì I'era ricuveràa in ospedal a fa una operaziun propri in quella zona necessaria per fa... (indicando il bassoventre) te capisset vera...

LISETTA Te me credet inscì indree che podi minga capì?

GIULIA No mamma... ma lù l'è l'ùnich che me piasaria sposà ... ma purtropp l'ha già fa i cart in municipi, el se sposa el mes che vegn...i alter invece... chi l'è disperà ... chi el g'ha già de sposass in pressa perchè anca lu el g'ha la morosa incinta... insomma mamma gh'è nissun che me va ben.

LISETTA Ma un quaivun che te sposa bisogna truvall per dach un nom al piscinin che te specciet...

GIULIA Ma mi vori no spusam. (piange)

LISETTA Bisogna che te se sposet. Bisogna scund el scandalo de una tosa madre. G'ho de parlà anca con to pader. L'è 'na roba troppa grossa, podi no minga faghel savè. Dovarù ciappala un po' alla larga, dovarù condill via un po'... el andarà fóra de cò ma... sta quieta, lassa fà de me, riposet e per el mument acqua in bocca. (suona il telefono) Su, mucchela, desmett de piang che una soluziun la tròvum. Lassum respund al telefono.(al telefono) Pronto? Ciao Ester, come la va? Te gh'avevet bisogn?. . . Te vóret parlamm de persona?

Ma sicur. . . ven chì anca súbit... come? El to marì el t'ha fa un regall?.... una crociera? de

tre settiman... e dove?... Ai Caraibi?... ciusca che bell! Ester, specia un moment che

smorzi el fér de stirà... (alla figlia) Te, Giulia, el fieou dell'Ester e del Mili el te andaria ben? GIULIA No mamma, quell lì el me pias nanca un zicch.

LISETTA Ma se l'è inscì un bell fieou? Chissà come el saria content anca to pader! Pensa che in sta manera I'azienda la sarà de una sola famiglia! E poeu, varda che ti a lù me sa che te ghe piaset.

GIULIA Ma lù a mi el me pias no. E l'è minga vera che mi ghe piasi, el m'ha mai tantàa... e poeu, el sarà minga inscì scemo de sposamm giamò incinta!

LISETTA Oh poera nana, come tej cognosset no i omen! .. I omen in de chi affari lì, hinn tutt bamba. L'è assee lassai sfugà e poeu te ghe fee fa quell che te vóret.


14


GIULIA Una volta... ai tò temp... Adess i omen de manér de sfugass ghe n'hann tante...

LISETTA Ah, se l'è per quell anca i tosann e i donn al dì d'incoeu... comunque lassa fa ... basta che te fee come te disi me... cosa te voret che el se incorgia... è nassùu tant de chi settimini... Dopo te spieghi cosa te ghe de fà.

GIULIA Son minga convinta ma forsi te scolti.

LISETTA El saria ora che te me scoltet. (riprende la cornetta)Toh, l'ha stacca el telefono. Spetta che la ciami me. (compone il numero) Pronto Ester... g'ha de vess borlà giò la linea! Noo... Ah te s'eret stufida e t'avevet taccà sú? Scusum Esterina, l'è che el fer de stirà el m'aveva già brusàa la tuvaja e cominciavi a sentì el fumm. Allora el Mili el t'ha regalà una crociera de una settimana a Palermo?...noo!!!... ah, minga una settimana ma tre settiman e minga a Palermo ma ai Caraibi... portum chi el depliant che gh'el disi al mè

Carlo... magari vegnum anca nùnc insema!.... Te mej portet subit perchè te voret parlam

de un alter regal del tò omm?... Allora dai che te specci! Anca mi g'ho de fatt una proposta.... ciao... a prest. (appoggia la cornetta) Bona, l'è fada. Ti te duvaree dumà vess

un po'... disemm inscì... carina con el sò fieou e poeu.... Adess va de là a ripusà che la tua

mamma la farà sto tentativo e se la fortuna la se gira...

GIULIA Mamma son minga convinta. Lassa perd ...el Renato el me piass no.

LISETTA In sti moment l'è minga el caso de cattà foeura. Bisogna ben dach un pader al tò fieou e allora cerca de cuntentass.

GIULIA Ma mamma...

LISETTA Citto e và de là a riposà. (Giulia esce) Dunca, famm ragiunà...l'è in compra da un mes, se la fasess alla svelta a... a fa succed un quaiscoss con el Renato, de chi e poc temp la pudarla fa finta de vess restada incinta. E allora...per forza di cose, matrimonio, in manerà de fa cred alla gent che la nascita la sarà del tutto regolare perchè quel ch'el nassaràa el faràn diventà un settimino, magari de quatter chili ma con el pader giust. El podarà vess un problema se per caso el nassess debun de sett mes! ! ! Al spus, dato che i temp podaran minga vess giust se podarà minga facch cred che el pò nass de cinq mes....

sperem che el Sígnur el me vuta a fa 'ndà tutcoss a temp. G'ho de tegnì la tosa a riposs, falla minga stracà, nè fach ciapà un quai stremizzi per minga falla comprà prima del temp. Andarò a Caravazz a pizza cinquanta candir alla Madonna... (intanto entra il marito)

CARLO Che esagerada! ! ! cinquanta candir... te mandet in fumm tutta la gesa !

LISETTA (sorpresa) Come mai te see chi? Te see in sciopero? Varda che te see el padrun e te podet no scioperà!

CARLO Son minga regordà de tirà giò i balett per l'ulcera e per el mal de fidigh e incominci a sentì un quai fastidi. (si siede tenendosi lo stomaco )

LISETTA Ah te ghe già fastidi per el tò fidigh? (al pubblico) E adess come fò a dighel? Alter che mal de fidigh, ghe vegnarà un sciupun!

CARLO Mucchela de borbuttà! Se t'avesset lassàa i balett in sul cifun, che l'è semper sta


15


el so post, mi me saria regurdà de tirai giò e adess gh'avaria minga sto brusur che senti al stomich. Se pò savè in dove te je mettù?

LISETTA (dolce) Scùsum Carletto, l'è colpa mia. L'è che adess gh'è pù l'Adele e mi per cercà de vess pousse ordinada, j ho mettù in su la mensula del bagn in bèla vista in manéra de vedei quand te lavavet la faccia.

CARLO Talment in béla vista che j ho minga vist!

LISETTA (sempre più dolce) Oh, adess me regordi! scusum neh, j ho spostà ier sira quand che ho fa la depilaziun.

CARLO E indove te je mettù?

LISETTA Specia che me regordi: sotta al vasett della crema antirughe.

CARLO La crema antirughe? L'è per caso quella pumada che spuzza de naftalina che te mettet su tutt i sir?... E già' Ia naftalina la conserva. ..

LISETTA La me cunserva si, te vedet no come son anmò bella? Te duvariet mettela su anca te.

CARLO Varda che mi son minga un vesti de lana che fa la camula! Se almen la spuzzass no... te staria visin pousse volentera ... L'è mei che vo a tirà giò i ballett perchè me brùsa semper pousse. Poeu me butti in sul lett on quai minut a speccià che faghen effett.

LISETTA Va che te prepari un po' de le latt frecc con i biscott per quattà giò i balett in del stomich. (Carlo esce) Adele? porta un po' de latt frecc e un po' de biscott secch.... Che

martora, l'Adele Ia gh'è pù. Chissà perchè l'è turnada in Valtellina? La tornarà? Sperem de si, l'è inscì una brava tosa ... Cià che prepari i biscott. (li prende dal mobile) Sperem che al Carlo ghe passa el brusur de stomich perchè g'ho de dicch che el g'ha la tosa in compra...

Dunca... prima el lassi bev el latt e mangià i biscott.. però forsi quei con la crema in sta occasiun vann pousse ben. Specia che ja cambi... sperem che ghe vegna minga un infarto. (porta in scena il latte con i biscotti. Campanello) Chi l'è che el pò vess a st'ora? Sarà minga già l'Esterina? Podi minga facch di propost all'Esterina senza che el mè marì el sa 'namò nagott?... Ma podi minga lassala fora dalla porta. Ho de dervì.(va ad aprire) Ven Esterina che te me contet sú i novità.

ESTER   Ciao Lisetta. (affranta) Se te savesset! !

LISETTA    Che te vee in crociera? Te me le già dì !

ESTER    Se te savesset! Eh la crociera! (piange)

LISETTA Su piang no. Se te voret minga andà te, varda che podi andà me! T'el bevet un bel caffè?

ESTER Si volentera, ma bell fort.

LISETTA Te metti denter anca un po' de grappa, inscì te diventet pousse viscora. Specia


16


che vo a fall. (va in cucina e intanto Ester ruba qualche biscotto alla crema. Dopo un po' entra Giulía)

GIULIA Mamma, mamma me vegn de tra su.

ESTER (con la bocca piena di biscotti) Oh tosa se te ghee? Te stee minga ben?

GIULIA No, sto minga ben. (indica i biscotti) Me son infesciada con sti biscott! (esce a vomitare)

ESTER Oh diavul saran minga scadù... l'è mei che ne mangi pù.

LISETTA (affacciandosi) Ho sentÌ parlà, te me ciamàa?

ESTER No, I'era la tua tosa che la doveva tra su.

LISETTA (ímbarazzata) Ah si?... Quand ghe venn i so robb la fa semper inscì.

ESTER Curius! Ho mai sentì una roba simil. La m'ha dì che l'era infesciada per i biscott...

LISETTA Ah si anca per i biscott! (allusiva) N'ha mangià talment tanti! Ma a lee quand ghe ven el ciclo eI ghe succed semper! Senti che gh'è dree a rivà su el caffè. Con el grappin vera? Grappino anca per me che stavolta ghe n'ho de bisogn! (esce. Ester non resiste e prende altri biscotti)(rientrando) Ecco dù bei caffè cald corretti grappa! Scià adess cuntumsu!

ESTER Se te savesset!

LISETTA Ma se te parlet no, come podi savè?

ESTER Se te savesset!

LISETTA Sù parla! !

ESTER Se te savesset ! !

LISETTA Anmò! Dai parla esprimiti!

ESTER Secondo regalo del mè Mili. I corni. El me fa i corni!

LISETTA E per quell te pianget?

ESTER Se g'ho de fà? G'ho de rid?

LISETTA Ma dai su, a tutto gh'è rimedi! (entra Carlo) Come la va? La t'è passada? Varda che t'ho preparà el latt con i biscott!

CARLO Ciao Ester, tutto ben? Come mai de sti part chì? El tò Renato, l'è semper pousse bravo, se ved che el g'ha el cò in sui spall. Ormai se pò dì che la fabbrica la manda avanti lù. Brao, brao, debun. Corrett educaa, inteligent e scrocch al punto giust. Me saria piasù a


17


veghell come fieou.

ESTER Già, l'è mei del sò pà e I'é anca pousse seri.

LISETTA (intervenendo) E pensà che se el se sposass con la Giulia...anca l'azienda...

CARLO Ma al cueuor se pò no comandà! Cià che bevi el latt con i biscott.... Te Lisetta...

varda che se i biscott eren pousse de dù fasevi minga indigestiun!

ESTER Carlo, te ghe resun. Hinn un po' pòch dumà dù biscott!

CARLO Dighel là Ester.

LISETTA S'eri convinta che la scatola l'era quasi piena.

CARLO L'è che ti t'el see no, ma el to inconscio el vór tegnim a stecchet. (si siede per la colazione)

GIULIA (entra tenendosi il ventre) Mamma, mamma , sto minga ben!

CARLO Se la g'ha la tosa?

LISETTA Ma nient... (soccorrendo la figlia) L'ha ciappàa frecc...

GIULIA Mamma ho trasù anca l'anima...

ESTER Ma...l'aveva minga fa indigestiun de biscott?

LISETTA Si, anca per quell, per el biscott...ma te come te fee a savèlI?

ESTER Ma te se regordet pù? L'è stada lee che prima la me parlava di biscott !

GIULIA Mamma, me gira anca el cò!

CARTO 'ndemm su, portela in lett e ciama el dutur se la sta minga ben!

LISETTA Ma noo, l'è minga una roba inscì grave per ciamà el dutur! 'ndemm Giulia, 'ndemm in la tua stanza che te vedaree che te passa tutto. (esce con Giulia)

ESTER Scusum Carlo, podi fat una domanda?

CARLO Ma sicur! Dai Parla.

ESTER Vurevi savè... te par che el comportament del mè marÌ e quell del mè fieou ultimament sien cambià?

CARLO  El tò Mili l'è semper istess. L'è tanti ann che el cognussi e l'è mai cambià e....el

cambiarà mai. El Renato invece in de sti ultim dì a differenza del solit, el vedi un po', so no come dì, svagaa nervus. O el parla ropp o el parla minga e ogni tant l'è rabià che te podet nanca guardall. Se ved che el g'ha un quai rospo che el riess minga a tirà fora. La sarà


18


una roba momentanea, preoccopes no! L'è un fieou con la crapa sui spall !

ESTER G'ho pagura che l'abbia ciappà una cotta per una quai tosa. Ai tosann che el ciamen al telefono el ghe respond nanca. Invece, l'è lù che el seguita a telefunà, ma capissi che ghe rispond mai nissun. Se ved che l'è minga corrispost.

LISETTA (che entrando aveva sentito)     Eh.., nanca la mia Giulia l'è corrisposta....La s'è

bùttada in sul lett. L'ha dì che la sta mej.

CARIO Se la g'ha la Giulia?

LISETTA L'è che un quai dì fa la m'ha confidà de vess innamorada de un giuvin e che però la riess minga a faghel capì. E vialter... se immaginuv nanca un po' chi l'è el giuvin che ghe fa girà el cò!

CARLO Se la sta minga ben, per forza ghe gira el cò!

LISETTA La solita sensibilità di omen... L'è innamorada del Renato!

ESTER El Renato chi? ...El mè fieou fieou?

LISETTA Propri lù. E allora, visto che... perchè ghe organizzum minga un quaiscoss per fai stà inséma? Poeu.... da cosa nasce cosa e... magari el va a finì che se sposen!

CARLO Lassà stà! Chi robb lì hann no de vess organizzà! G'hann de vegnì de par lur.

Mett minga semper el becch de par tutt.

ESTER Mi, come mamma del Renato son sicura che la tua Giulia la ghe piass no. G'ha resun el tò marì. Bisogna no sforzà la natura.

LISETTA E invece per certi robb la natura bisogna sforzala. Oh, vardì che anca per fa vegnì pousse gross i zúcch, bisogna dach el concim!

CARLO Ma dù giuvin per stà inséma g'hann nò de vess concimà, g'hann de piasess ! ESTER De piasess tutt e dù, minga vun si e l'alter no.

LISETTA Me disaria de provà. Senza obbligai...Se pudaria mandaj inséma a un quai teater o a una quai partida de balon o a un quai alter spettacul di giovin ...come se ciamen? Un quai concerto! Magari un po' de lontan... in manèra de obbligaj a stà un po' de temp inséma. Che gh'abbien almen el temp de cugnosses... de tastass...

ESTER   Certament un po' de evasiun in sto mument la ghe faria ben al mè Renato.

Chissà che el poda rissollevass un cicin.

LISETTA Ma certament che el se soléva! Ghe pensarà la mia Giulia a tiral su..... de mural.

CARLO Vialter dò si dree a cumbinà una bambanada. Ma come se pò fa a mandaj in gir insèma? Con che scusa?


19


LISETTA Oh se l'è dumà per quell ghe pensi me. Ghe disarem che hemm vinciù dù bigliett per un concerto che el sia el pousse luntan possibil. Se infurmum su cosa ghe pias al Renato, e dato che quei che canten, l'è tutta roba per i giuvin e nunc vórum minga andà... che ghe andaghen lur.

ESTER El mè Renato el và matt per Vasco Rossi. El g'ha tutt i dischi.

CARLO Ma l'è minga necessari fà tutt sti andament! Che se rangien de par lur!

LISETTA Invece l'è propri necessari! Carlo scultum: l'è necessari! Pousse tardi te spiegarò che lè propri necessari e soprattutt urgente.

CARLO Se te see inscì convinta... Ester te see daccord anca te?

ESTER Ma si. El sarà un diversiv per sti dù fieou!

CARLO El brusur de stomich ormai el m'è passàa. Mi torni in bottega. Rangives vialter dò. Mi ghe disi nient nè al Renato nè al Mili. (campanello) Dai Lisetta va a dervì! Te sentet no che sonen?

LISETTA Ho sentì, adess vo. (esce)

CARLO Scultum Ester, stich attent te e la mia donna de minga cumbinà un quai rebellot!

ESTER Ma noo! Hinn stupidat...te vedaree che tant... succederà nient.

LISETTA (entrando con Renato) Vardì chi l'è che gh'è chì?

ESTER Renato! Ma l'è sùcess un quaiscoss!

RENATO No mamma, è sùcces nagott! Buongiono scior Carlo! Scior Carlo gh'è rivàa el commendadur Cavalli per fa el cuntratt per quella tal furnidura e siccome el mè pà l'è andà a cunsegnà, me son permess de vegnill a ciamà per mett la firma sul cuntratt e anca perchè el Cavalli el voreva saludall de persona ! El cuntratt con tutt i cunt, i temp de cunsegna e i mudalità de pagament j ho già contrullà. Tutt a post.

CARLO Bravo Renato, vo giò subit. El Cavalli el gh'avarà ona quai barzelletta nóva de cuntamm su. Te, sta chì, fass fà un caffè, e poeu ven giò con comud.

RENATO Ma no, un'altra volta... Vegni giò anca mi.

CARLO (uscendo) Nooo, sta chi, e fass dà anca un quai biscott.

LISETTA Comudet che vò subit a preparat el caffèl Ester t'en bevet un'alter?

ESTER Volentera Lisetta. Portum anca a mi dù bíscott. (Lisetta esce)

RENATO Me senti ín sui gucc a stà in cà di alter. El so mai se dì.

ESTER Ma dai? Te gh'avaree minga vergogna? De cosa poeu! ( poi indagando) El tò pà,


20


l'è andàa a consegnà con el furgun o con la macchina? E dove l'è andà? Qund l'è partì? A che ora el torna? El podeva minga mandà un'alter e lù sta in bottega? Come mai...

RENATO Ma mamma! Se l'è? un terzo grado? Cosa te interessa di affari della ditta?

ESTER E me importa.... me importa....

GIULIA (affacciandosi) Mamma, mamma, me gira el cò.

ESTER Oh tosa, come te see smorta, settes giò. Sta minga lì in pee.

RENATO Ciao Giulia? Te see malada?

GlULIA No, ma g'ho la nausea! (si siede tenendosi lo stomaco)

ESTER Anca per ti ghe vór un bel caffè. Amar però senza i biscott!

LISETTA (rientrando) Ecco chì el caffè con i biscott! Oh Giulia se te fee chì?

GIULIA L'è anmò come prima mamma.

ESTER Dacch un bel caffè buient che te vedaree che ghe passa tutto.

LISETTA Va de là Giulia. Va de là in lett e cerca de dormì. Te vedaree che quand che te se dessedet te sarà passà tutto.

GIULIA Te see sicura mamma?

LISETTA Sicurissima. Va, che son dree a preparà la medisina che te farà guarì. (Giulia esce)

RENATO (timidamente a Lisetta) La prepara lee i medisin?

LISETTA Beh, minga per tutti i malattii. Dumà per i malattii di giuvin. L'è bun el caffè? Dai, mangia anca dù biscott, anca ti Ester, mangia! (dando di gomito ad Ester) Te Renato... el te piass el Vasco Rossi?

RENATO Orca! L'è el mè cantante preferì.

LISETTA (come sopra) E te le mai vist cantà de persona?

RENATO No, ma me piasaria.

LISETTA E quand l'è che el fa un quai...come se dis?

RENATO Concerto? Sabet che venn al palazzetto de Bologna.

LISETTA Ma che combinaziun! T'el see che anca la mia Giulia la diventa matta per el Vasco Rossi !


21


RENATO A si? L'avaria mai pensà! Credevi che a lee ghe piasess....

LISETTA Sbagliato! ! In pù te disarù anca che la g'ha già dù bigliett (dando di gomito ad Ester) propri per sabet che venn a Bologna.

RENATO Beata lee! Mi me contentarò de scultà i so dischi!

LISETTA E siccome la sua amisa che la doveva andà insema l'hann ingessada per una gamba rotta... (gomito ad Ester), perchè te la cumpagnet minga te?

RENATO Magari ! !

ESTER Ti te andarisset inséma alla Giulia?

RENATO Perchè no? Per el Vasco? Te gh'avariet un quaiscoss in contrari?

ESTER No, no assolutamertt, basta che te se comportet polito!

LISETTA Ma sicur che el se compurtarà polito. L'è inscì fort, l'è inscì bell! Te vedaree che razza de comportament!

ESTER Se centra vess fort e bell con el comportament?

LISETTA No, nient. L'è una manéra de dì. L'è che certi volt bisogna vess, disem inscì... come dì... virili per fass strada... Gh'è minga semper un sacc de gent che se ruzza a chi spettacoli lì? E se poeu te set anca bell el diventa tutto pousse facil.

ESTER Ho minga capì tutto del tò ragiunament.

LISETTA Precccopess no. Hinn robb un po' strampalà e per capii ghe vorarà un po' de temp.

RENATO Beh, grazie per el caffè. Adess torni in bottega. Se la Giulia la vór vess accompagnada al concerto, me son a disposiziun!

LISETTA Anca lee... l'è a disposiziun. Te vedaree che bel concerto!

'

RENATO Allora va ben. Poeu se mettarem daccord per l'orari. Ciao mamrna, buongiorno sciora Lisetta. (esce)

LISETTA Bona l'è fada... (fregandosi le mani) L'è fada... .

ESTER Tanta soddisfaziun per un girett a Bologna dei noster fieou. ..

LISETTA L'è fada. (fregandosi ulteriormente le mani, rivolgendosi al pubblico ) Basta che istrùisi ben Ia Giulia e.... Ohei Ester te vist? Tutto a post... 'ndarù a cumprà i bigliett in di

bagarit... e te vedarèe che anca el tò Renato el se tirerà su. ESTER (cambiando umore, lamentosa) Lisetta! !! Se te savesset!!


22


LISETTA Anmò?

ESTER El regal del Mili!! I corni !!!

LISETTA Ah già, el Mili el t'ha fa i corni? Dai cuntum su! Come l'è andada?

ESTER Come fò a savell? Mi ghe s'eri no!

LISETTA Quest l'ho capì... vorevi dì... come te fee a vess inscì sicura?

ESTER Te se regordet l'ultim de l'ann? Ecco, lì ho incumincià a prùsmà un quaiscoss. In quell risturant lì el mè Mili el cognosseven tutti. Nient de mal pensavi... Fina a quand, gh'è sta un tizi che, cercando de minga fass incorges de mi, el g'ha dì adasi in de l'oregia che la settlmana dopo el risturant l'avaria cambià tutta la mobilia con mobilia noeva: mobilia sudamericana original. El Mili el g'ha respondù che Ia mobilia del sudamerica la ghe interessava e che el vedeva minga l'ora de podè vedèla.

LISETTA Ma se centra la mobilia coi corni!

ESTER Centra... anca mi in principi me domandavi perchè doveven cambià la mobilia quand la me pareva tutta nóva e poeu pensavi: me par no el caso de andà fina in merica a tò i mobil. Te par?

LISETTA Effettivament....fina in merica! E I'hann cambiada la mobilia?

ESTER Quella che intendum mi e ti, no. Ma quella che intenden lur, si.

LISETTA Famm capì!

ESTER La mobilia in sto caso, hinn minga i cadregh, i tavul, i armari, i pultron o i lett, ma quei, anzi quelle che se metten sùra al lett.

LISETTA Spetta che rivi... te voret dì che lì gh'è....le signorine... Ma allora lè un casott !

ESTER Propri inscì, e el mè Mili, sto gran porco, l'è un assiduo frequentatore; insòmma ja

próva tutte ste....

LISETTA Ma no! Magari te se sbagliet. Come te fee a vès inscì sicura?

ESTER Ho dervì i occ, ho fa un po' de indagin, Con discreziun e senza famm catta via ho ciapà informaziun. Conclusione: l'è un porco!

LISETTA Ma te see infurmada propri polito... gh'è no pericol che te se sbagliet?

ESTER Oh Lisetta, varda che certi robb una miee ja capiss... l'è vera che el g'ha pù| vint'ann però, anca adess, ... certi robb se fann anmò. Te me capisset!?!

LISETTA Che se fànn? Orca se el capissi! El sò ben me ! El mè Carletto. . . esperienza diretta!

ESTER Invece me pensavi che ormai... l'era quasi rivàa al tragurard e che anca mi dovevi


23


disemm inscì. . . rassegnass ! Che martora! E lù invece... sto porcell.... in gir per i casott a

doperà la mobilia nova...

LISETTA Su, piang no! Tant se ghe n'ha minga vuna fissa, el torna semper a cà sua! Ma ti con lù, insomna... in di voster robb come la va?

ESTER Dalla mia esperienza, che fina adess l'è stada l'unica, me pareva ben. Ma adess che sò sti robb...(piagnucola) El me fa mai mancà nient, el diss che el me vór pousse ben de prima...ma allora perchè el va insema a ste brutte...

LISETTA Varda che forsi in minga tant brutt... Te però... me par che te se trascuret un po' tropp. I omen dopo un po', passà I'età critica, bisogna fai ingolisì per tegnii tacàa! ... Te pruà a cambià la pettinadura? Mett su un quai vestì un po' sculàa, pitturass i laber, i ung e poeu mettich un quai pures in l'oregia... facch cred che gh'è un quai tizi che el te fa el fil... e se no, cerchel ti el tizi e prova anca ti. Corni per corni.

ESTER Ma se disett! Me fach i corni al mè Mili? El savaria nanca come fa!

LISETTA

Se l'è per quell disen che l'è minga difficil e forsi te podet riessich anca te.

ESTER

Lisetta mocchela de tomm in gir. Me, i corni al mè Mili gh'ej farò mai. Me al Mili

ghe vori ben! L'è el pà del mè fieou...(piange)

LISETTA

Scusumn Esterina vorevi minga offendet. Son sicura di tò sentiment.  L'è che

me dispiass che te suffrisset...

ESTER  Farò come te diset: cercarù de trattam mei in del vestiss, andarò dalla barbera,

me pitturarò i ung...

LISETTA    Brava! Fall ingolusì...te vedaree che sto porcu... scusum Esterina la m'è

scappada...

ESTER Purtropp l'è la verità!

LISETTA T'el see se femm? Vegn insèma a me che incomincerem dall'interno. Una mia ex compagna de scola l'ha dervì un negozi de biancheria intima chì visin, appena passà la piazza e in negozi la g'ha della biancheria ...certi mudand e certi reggiseni che fann risciuscità anca i mort. Damm appena el temp de mettum i scarp e vemm. (esce)

ESTER Ma el mè marì, sto porco, l'è minga mort...l'è viv... eccome se l'è viv... in del lett di alter, invece in del sò lett...letargo.

GIULIA (entrando) Mamma...mamma...sto mal, me gira el cò. No, verament hinn i alter che giren...me son ferma...(siede)

ESTER (preoccupata) Tosa come te see anmò smorta... ma se t'è success? Ah già i biscott...

GIULIA Ho tra su anca l'anima! Ne podi pù...


24


LISETTA (entrando) 'ndemm Ester che incomincia la tua riscossa.

ESTER Varda che la tua tosa la sta minga ben.

LISETTA (alla figlia) Giulia vecch pazienza...te vedaree che dopo la te passa...mett in

bocca un bel toch de giazz che el te sfregia el stomich...

GIULIA Mamma l'è necessari?

LISETTA L'è minga necessari ma el te farà ben. (intanto si mette in ordine per uscire)

ESTER Ma come mai la sta inscì mal per una indigestion de biscott?

LISETTA Certi volt el biscott el lassa el segn! Dai Giulia te vedaree che la te passa. Dopo passi in farmacia e me fò dà una medisina che la faga passà el tò tipo de nausea.

ESTER Ma perchè? Gh'è diversi tipi de nausea?

LISETTA Sicur..ma, (occhiata a Giulia) quella dei biscott con la crema ghe vor un pezz a falla passà. Giulia spettum... 'ndemm Ester...(esce)

ESTER Ciao Giulia a prest. Guariss alla svelta e sta attenta coi biscott! (esce)

GIULIA (sempre lamentandosi) Buongiorno sciora Ester, ciao mamma. (Giulia rimasta sola

seguita a star male dopo un po' suona il telefono) Pronto...oh, ciao Adele... come te

stee?....Anca me sto ben. Oh Dio se el fudess minga per el vomit e la nausea staria mei...

come? Te me dumandàa se son incinta?... E perchè?.... Ah perchè hinn robb che sùcced

ai donn in di primm mes de gravidanza....Si, si ho capì. Te vorevet parlà con la mia

mamma?.... No adess la gh'è no... Se tratta de una roba seria?... Te ghe de spiegagh

come la dev comportass con la tua zia?...Va ben, appena la torna riferissi... ah fa nient?... Allora ghe disi nagott?!... Come?...Ah poeu te se rangett te?...Va ben, allora cíao, scusum... sto minga ben. (posa la cornetta ed ha un attacco di vomito)

CARLO (entrando) Lisetta, catum scià una camisa netta e un vestì che el Cavalli l'è giò a speciamm per andà a vedè de conclud un affari a Costa Masnaga. Varda che stemn fora a mangià. (nota la figlia sul divano) . E te Giulia se te fee chi? Te see minga malada? Varda come te see smorta! La tua mamma dove l'è?

GIULIA (trattenendo il vomito) L'è andada via con la sciora Ester.

CARLO Semper in gir sta donna. Adess chissà che trafich per truvà el vestì adatt alla camisa! Tosa cúret! Te ciamà el dottur?

GIULIA No papà, el serviss no.

CARLO Varda che per i malàa ghe vòr el dottur!

GIULIA Per i malàa si, ma mi son minga malada.

CARLO Se i sann hinn smort e tirà come ti, chissà quei malaa debon!


25


GIULIA Papà, ne podi pù. G'ho de ditelI....

CARLO Cos'è che te ghe de dimm? Parla, te scolti.

GIULIA Ecco papà, te vedet... varda l'è mei che te se sett giò! Intant te prepari un grappin

.

CARLO (spaventato) Te vuraret minga dimm che la tua malattia l'è l'effett de... una quai droga?

GIULIA Forsi l'è pegg papà!

CARLO Come pegg? Allora l'è mei che me setti giò. Scià el grappin! (beve) Chissà la mia

ulcera come l'è contenta! Adess con calma parla: adasin adasin...

GIULIA Papà, te se incorgiù che son pù una tosetta...

CARLO Fina chì ghe rivi...e allora....

GIULIA E allora... dato che (strappo di vomito) son pù una tosetta..Ecco son incinta.

CARLO Ah! Tutto chi? .... o Madonna...me gira el cò!

GIULIA T'ho dì che ghe voreva el grappin! Tò papà bev!

CARLO Ecco perchè te see inscì tirada in faccia! (con entusiasmo) E da quand? E chi l'è el pà del fiolin? E la mamma la sa? Allora te se sposet? L'è un bravo fíeou eh? Beh, son content..... orca, ma allora son già nonno!!

GIULIA Con ordin papà. Scaldess no. Me el so nò se vórí el fieou!

CARLO Eh no! I fieou, anca se hinn sta fàa de sfroos, bisogna nò traj via. Giulia me meravigli che te podet pensà una roba del gener!

GIULIA Si papà, anca mi in fond me dispiasaria ma l'è che...

CARLO Che...

GIULIA El sò nò chi el pò vess el pader!

CARLO La me par minga una bona resun per trà via un fioeu. El pader del tò fieou el farò me. Farò nonno e papà. Son minga inscì vecc!

GIULIA Grazie papà, te see propri bon.

CARLO (ancora con entusiasmo) E la mamma la sa? Chissà come la sarà contenta!

GIULIA La sa si e come te sentì prima, l'è già dree a brigà per trovach un pader al mè fieou senza che lù el sappia nagott. Se tratta del Renato.

CARLO La tua mamma per certi robb ne sa vuna pousse del diavul. E va ben se però


26


anca te te see daccord e allora lassela fa. Certament che un pader giovin per un bagain el saria pousse adatt... el Renato... cert che el saria bell che el diventass el mè géner. Ma come se fà a pensà de fall diventà pader d'on fleou che l'è minga sò?!

GIULIA La mamma la vór scond el scandalo de vecch un fieou senza vess sposada.

CARLO La g'ha resun anca lee, ma ... se a te el Renato el te và minga ben..., preoccupess no. Son semper chì me. Adess vo a cambiass che el Cavalli l'è giò a spettam. Incoeu, cominci a festeggià! Giulia preparum un alter grappin (mentre esce un pò allegrotto) Son nonnu. A cinquant'ann son nonnu!

FINE SECONDO ATTO


27


ATTO TERZO

E' un sabato mattina di tardo gennaio. Carlo entra in scena ancora un pò addormentato.

CARLO  Lisetta, Lisetta.... Ma dove diavul la se casciada sta donna! (trova sul tavolo Ia

colazíone ed un biglietto che poi legge a voce alta) " Carlo, sono dovuta uscire presto per.dei motivi importanti che poi quando torno ti spiegherò. Non preoccuparti per me, fai la colazione che ti ho di già preparato sul tavolo. Cerca di non sporcarti come il tuo solito"....

Motiv importanti.... Scometti che l'è già in gir per i negozí.,. Già, per lee la roba pousse

importanta hinn i negozi... Ma...

a st'ora chì, ai vott e mezza de la mattína, i negozi hann

'namò de dervì! ! (intanto fa colazione) So no se preoccupam o no

... Gh'è mai success che

l'andass per i negozi inscì prest...

incoeu addirittura, la de specià che derven....

Chissà che

articul la de comprà.... Che el sia el temp di saldi e allora per vèss la prima...

El caffè l'è

giamò frecc, sicchè dunca l'è almen mezz'ora che l'è sta fàa...

Ma?l?... (entra Giulia in

pigiama)

GIULIA Ciao papà.

CARLO (che non l'aveva sentita arivare) Giulia, te me quasi fa stremì!

GIULIA Sentivi che te parlavet de par te..

.

CARLO Per forza, visto che gh'è chi nissun... Allora per famm compagnia me fasevi domanda e risposta.

GIULIA La mamma la gh'è no?

CARLO Al post della tua mamma ho trovà stò bigliett. Te te see nagott?

GIULIA No... eI sò no dove la pò vess andada... la m'ha dì nient...

CARLO Comunque la torna... gh'è minga pericol che la perd la strada.

GIULIA Papà, me par che te stimet minga tropp la mamma, ma te sbagliet. La te vor ben e anca a me la me vor ben. Varda se l'ha tra in pèe per me.

CARLO Un moment: mi ho mai mettù in dubbi che la ghe vóra ben. Anca mi ghe vóri ben, pousse de quel che lee la pensa.... ma I'è el so atteggiament che el me lassa.. .

GIULIA Si l'è vera... ogni tant Ia buia, ma la cagna no.

CARLO Adess però, lassem sta la mamma. Piuttost, come la và? tutto a post?....

GIULIA Si papà, ormai tutto a post. La nausea la m'è passada quasi completament. Senti già de vorecch ben al mè piscinin e la mamma la se rassegnada a fammel nass anca senza un papà, però son sicura che el mè piscininn el trovarà istess una famiglia.

CARLO Oh, de quest sta sicura... e dimm, ma el concerto del Vasco Rossi el te piasù? GIULIA Ma che piasù? Per mi el Vasco Rossi el pò andà anca a scuà el mar. L'è sta un


28


tentativ in bona fed della mamma per imbroià el Renato, ma con el Renato gh'è sta nient de fa. Galantomm, innamoraa e soprattutt fedel alla sua innamorada. L'ha nanca vorsù dimm chi l'è. De principi come la m'aveva spiegà la mamma mi ho cercàa in tutt i maner de facch capì che s'eri disponibil, ma ho capì subit che gh'era nient de fà. Me son pentida e l'ho lassà stà, tant'è che dopo el spettacol semm nanca andà a dormì in l'albergo che la mamma l'aveva prenotà. Semm vegnì a cà súbít.

CARLO A mè parer l'è sta giust che la sia finida inscì! Varda se l'è mai possibil roinà l'esi-stenza de du giuvin e fai sta insema tutta la vita anca se se voren minga ben! Dumà una crapa busa come la tua manma la podeva pensà certi robb!

GIULIA La mamma la faseva in bona fed, per minga fa parlà la gent...

CARLO  Intant, però con i sò idei, l'avaria cumbinà un bel quarantott de sopportà tutta la

vita. Meno mal che el Renato l'è minga sta inscì stupid de fass imbindolà...

GIULIA Papà, adess vo a famm la doccia perchè g'ho de andà dal dottor a famm prescriv i esam per vedè (indica la propria pancia) se tutto el và innanz polito. Ciao papà.

dopo qualche secondo suona il campanello. Carlo ha un attimo di esitazione e poi:

CARLO Chi el pò véss a st'ora ? La sarà la Lisetta... te voret vedè che che l'ha perdù i ciav?... (ancora il campanello) Calma Lisetta, ho sentì...vegni... (va ad aprire e torna con Orsolina,suo figlio Natale ed Adele che piange) Ciao Adele, l'era ora che te se fasevetviva! E questi chi hinn?

ORSOLINA (arrogante) Mi son la sua zia e quest l'è el mè fieou!

NATALE (giovane un po' tonto) Si, mi son el fieou de Ia zía, cioè de la mia mamma! Vera mamma?

ORSOLINA Si, ma sta citto che g'ho de parlà!

NATALE Si sto citto. Va ben mamma! Che bei biscott, chissà come hinn bon !

ORSOLINA Natale sta fermò, tocca nient, settess giò lì!

CARLO Ma che la se comuda anca lee e anca te Adele, settess giò.

NATALE Ma dai mamma, ne mangi dumà quatter, anzi... cinq (conta con le dita) dumà vott!

ORSOLINA Mocchela che stamattina te già mangià una pagnotta con la nutella. Settes giò, móves minga e sta citto.

CARLO Che la lassa mangià quanto el vór! Comudives, prego. (si siedono)

NATALE Allora mi mangi... dumà nov eh! Mamma te se contenta?

LUCIA Va ben, ma stà citto!


29


NATALE Si sto citto.., vera Adele?

ORSOLINA Impiendiss alla svelta sta bocca che almen per un pò te tasett! (a Carlo) Me tocca portal semper inséma... dato el sò stato, podi minga lassal de par lù.

CARLO Capissi, capissi.... ma che la se preoccupa no... gh'è tant de chi biscott.. .

NATALE Ghe n'è anca mò tanti? Anca pousse bon! Allora sto chì per semper... vo via pù.

ORSOLINA Che el me scusa... Ho dovù tiral grand de par mi. El sò pà, pace all'anima sua, l'è mort che l'era anmò piscinin e el m'ha lassa chi a me sta cros.

CARLO Me dispias sciora, ma come se dis... ognidun g'ha la sua cros.

ORSOLINA Però gh'è chi ghe l'ha leggera e chi ghe l'ha pesanta... e la mia ( guardando il figlio) l'è propri pesanta!

NATALE Podi mangian anmò?

ORS0LINA Se lù el permett.... Mangia che con la bocca piena te stee in silenzío!

CARLO Allora Adele... come la va? L'è un pezz che te se fee vedè pù! Te succedù un quaicoss? Varda che chì l'è semper cà tua, la tua famiglia!

ADELE (intimorita) Beh... verament... un quaiscoss l'è propri succedù!

ORSOLINA E l'è ben per quell che son chì. Béla famiglia....

CARLO Cosa la vór dì? L'ha forsi de lamentass de un quaiscoss?

ORSOLINA E lù la ciama un quaiscoss... bell coragg! Bèla faccia de tolla!

CARLO Un moment! Come saria a dì faccia de tolla?

NATALE (con la bocca piena) Si, faccía de tolla. Che bell!

ADELE (avvicinandosi a Natale) Sta brao Natale... mangia e parla no!

CARLO Ecco, brava, fall sta citto. E adess che la me spiega.

ORSOLINA Vorevi parlà in presenza della sua donna perchè la pousse responsabil l'è lee. Hin dove l'è?

NATALE (facendole il verso) Già in dove l'è?

ADELE Sta bon Natale, Ghe n'è già assee de fum...fa el bravo... dai mangia...

NATALE Si...mi mangi eh!

CARLO Calma un moment; cosa l'avaria cumbínà la mia miee?


30


ORSOLINA Direttament nient ma...

CARLO Ma... cosa?

ORSOLINA Che la ciama che g'ho de de dighenn quatter.

CARLO In sto moment la mia mièe l'è via e quand la torna la puderà anca dighenn quatter ma adess le, la me conta su per fil e per segn el motiv del perchè l'è vegnuda chì.

ORSOLINA Su Adele, l'è rivà el tò mument. Parla.

NATALE (facendole il verso) Dai, Adele parla!

ADELE Sta bon Natale...

ORSOLINA Su movess, parla...

ADELE (in imbarazzo) L'è che... L'è che...

CARLO   Forza Adele... se t'emm fa un quai tort dill che vedum de truvà un rimedi... Su

tosa...

ORSOLINA Già... un rimedi. Come se el fudess possibil truà un rimedi a certi robb !

NATALE Ghe n'è pù de biscott?

CARLO Sciora, ma l'è semper inscì o l'è già una quai settimana che el mangia no? Varda che in la scatola granda ghe n'è anmò un pacchett intregh.

NATALE Mò vardi. Orca I'oca, questi chi hinn pousse bon!

CARLO Allora Adele? Se t'hemm fa mancà un quaiscoss dill!... te seret minga contenta de la paga? te mangiavet minga ben? te fasevum lavorà tropp?

ADELE No.. no... se el dis scior Carlo... mi chì son semper stada benissim, fin tropp ben!

ORSOLINA Già tropp ben. Difatti la podeva fa quell che la voreva, anca quel che se doveva no!

NATALE Eh, l'Adele l'è una balossa! !

ORSOLINA Natale, mangia e tas!

CARLO Adele, te varèe minga rubà in cà e nunc se semm nanca incorgiù?!

ADELE Ma no... se el va a pensà!

CARLO E allora?

ADELE L'è che.... Ghe la fo no, me vergogni.


31


ORSOLINA L'era prima che te dovet vergognass!

NATALE (sempre rifacendole il verso) Vergogness!

ADELE Basta Natale te stufisset!

CARLO Adess basta eh! (ad Orsola) Se la tosa la vór minga parlà, che la parla lee.

NATATE Dai mamma parla te...

ORSOLINA Se la sua miee l'avess tegnù la mia nevoda sotta controll el saria mínga podù

succed e invece...

NATALE (c.s.) E invece...

CARLO E invece? .. (Adele piange)

ORSOLINA E invece l'è incinta. (Adele piange più forte)

CARLO Ah tutto chì? Credevi chissà cosa?

ORSOLINA Come el saria a dì, tutto chi?

NATALE Già, tutto chi? Però questi biscott hinn pousse bon!

CARLO Eh che problema! L'è giovina,l'èè una bella tosa, sana, intelligenta. La vedarà che ghe sarà nessun ostacul alla gravídanza.

ORSOLINA Gh'è però un piccolissím particolar... La tosa l'è minga sposada! NATALE (c.s.) No, l'è minga sposada.

CARLO Ma quell l'è minga un problema, anca la mia tosa la specia un fieou e I'è minga sposada!

ADELE (curiosa e meravigliata) Anca la Giulia la spetta un fieou? CARLO Si, e anca lee l'è minga sposada, ma mi diventi nonno istess!

ORSOLINA Se lù el diventa nonno me interessa nagott! Ma se la mia nevuda la fudess stada curada a dover, saria mai podù succed una roba del gener!

NATALE Mai, vera mamma?

CARLO (parlando confidenzialmente ad Orsolina) Lee forsi la se regorda pù ma certi robb succeden! La ved sciora, quand s'è giuvin... quand el sang el taca a buì, quand che la paja l'è magari tropp visin al foeugh, succed che la se pizza eh...

ORSOLINA Che el guarda che, anca se ghe par no, un quaiscoss me regordi anmò... e, l'è giust per quell che i person de una certa età e che dovarien vecch un po' d'esperianza,


32


g'hann de sta ben attent e impedì che la paja la naga tropp visin al foeugh.

NATALE Tropp visin al foeugh se brusa, vera mamma?

ORSOLINA Tass e mangia.

NATALE Mamma g'ho set.

CARLO Oh, scusim, v'ho nanca offert de bev... vo sùbit a fa un caffè. La bev un caffè? Son minga tant pratich, ma podi pruà.

ADELE Se el permett scior Carlo, vo mi a fa el caffè' son anmò pratica.

CARLO Grazie Adele: fa come vess a cà tua.(Adele esce)

NATALE Mi vóri la coca cola, bèla fregia e ...tanta.

ORSOLINA Mocchela Natale, sta bon.

NATALE ( capriccioso) Mamma g'ho set. Tanta set!

CARLO Che la manda de là in cusina con l'Adele almen et pò bev sùbit.

ORSOLINA Dai vàcch adree all'Adele. Fass da de bev e sta attent a minga sbrodulass come el tò solit.

NATALE Mamma vò? (Orsolina gli indica con le mani di uscire)

CARLO Allora anca lee la diventa nonna?

ORSOLINA No, mi con quel fieou lì l'è mei che diventi minga nonna. Se l'ha 'namò de capill l'Adele l'è minga la mia tosa. L'è la tosa del mè poer fredell che l'è mort per un incident quand la tosetta la gh'era appena vott ann e che già l'era veduv perchè la mamma dell' Adele un bel dì, se ved che l'era andada foeura de cò, la s'è buttada giò dal balcun. Terzo piano! Una impiastrada... E allora l'Adele l'ho tirada granda me fin che ho podù... e dopo... l'ho mandada chì ín la vostra cà per guadagnass el pan e vialter... me la fìi trovà incinta.

CARLO Sciora me dispiass per tutt i disgrazi che gh'è capità, ma la guarda che chì nissun ghe n'ha colpa. La se sarà innamurada e....magari l'è anca un bravo giovinott.

ORSOLINA Tant bravo el pò no vess... perchè certi robb bisogna nò fai prima...El pò minga fà i sò comud con una povera tosa orfana per giunta!

CARLO Che la me scusa, vori minga rugà er cortell in la piaga, ma per fa certi robb bisogna véss in dù o sbagli?

ORSOLINA Già ormai l'è fada! Ma siccome la mia nevoda la m'ha dì che el porco l'è vùn che lù el cugnoss ben e dato che la tosa l'ha n'amò de dich nient a sto porcell perchè la ghe vór un ben de l'anima e la vór minga rovinach la vita obbligandul a sposala, vóri savè


33


se el porcell l'è un debun un porco che ghe piass a divertiss e basta o se invece anca lù el ghe vòr ben e l'è dispost a rimedià.

CARLO Sciora se la fudess un pò pousse precisa.

ORSOLINA El mascalzun l'è un certo Renato, fieou del sò soci.

CARLO El Renato! ! ! Debun? Ma che bravo! ! ! Sciora l'è un fieu d'or, san, onest, gran lavoradur, con el cò ben tacca ai spall! L'è un fieou che el fa semper funzionà el cervell!

ORSOLINA (allusiva) E minga dumà el cervell...

CARLO La se preoccupa no sciora. La sua nevoda l'è capitada in la patta giusta, oh che la me scusa,vorevi dì... in la persona giusta. Se el probrema l'è tutt chì, la vedarà che tróvum la solúziun.

ORSOLINA Ma l'è sicur de quell che el dis?

CARLO Come no! La lassa fà da me. Adess ciami al telefono el Renato e el fò vegnì chì.

La vedarà subit che razza de fieou che l'è. E se el Renato l'ha fà... certi robb con l'Adele....

el se tirerà minga indreè davantl ai sò responsabilità. (compone il numero di telefono) ORSOLINA (allusiva )Anca prima, con la mia nevoda...el s'è minga tirà indrèe sto porco !

CARLO

Pronto... son el Carlo...

Mili, te se te?.... come? A cà tua gh'è un fumm della

Madonna

.... se gh'è success?... .

Ah la tua donna l'ha capì che te...

T'el disevi me che i

altarit prima o dopo salten fóra...

come?... la vór sbattet fòra de cà?

.... Te vedett a fa el

ganivell alla tua età? .... Ben adess mucchela! I

tò corni te sei rompet de par te. L'è a cà el

Renato?...

No... Ah l'è dree a rívà adess? Ben, allora mandumell chì subit che gh'è una

persona che la specia. No... nient de grave...

Anzi, vegn chì anca ti e porta anca la tua

donna che forsi te fo truvà la manera de fa anda via un po' de fumm. Ti e la tua donna però spettì un quai minut prima de rivà chì. Capì? Ciao.

ADELE (entrando con il caffè seguita da Natale imbrattato di Nutella e coca cola) Son minga stada bona de tegnil fermo.

ORSOLINA Te see el solit impiaster. Quand l'è che te imparet a minga bordegass?

NATALE Mamma me ven el mal de venter, g'ho de andà, ne podi pù.

ORSOLINA Che el me scusa el g'ha un bagn!

CARLO Si, de Là. Ma forsi l'è anmò occupà dalla mia tosa che la doveva fass la doccia!.

ORSOLINA Natale, resist e specia.

NATALE Ma mamma.... la me scappa...

CARLO Adele per piasè, va a vedè se el bagn l'è liber.


34


ADELE (esce e subito rientra) Vegn Natale, vegn che l'è liber. Te speci fóra de la porta. (esce con Natale)

CARLO Su sciora che la se serva, quanto zuccher?

ORSOLINA Appena tri cugiarit e... magari un gottin de grappa.

CARLO Vo subit a toghela. (esce)

GIULIA (entrando) Papà l'è tornada l'Adele? Me pareva de véla sentida parlà! Oh che la me scusa? Ma el mè pàpà el gh'è no?

CARLO (rientrando con la grappa) Ecco chì un bel grappin! Oh, ciao Giulla: te see dree andà? Te voret anca te un caffè?

GIULIA No papà. Per el mument l'è mei de no. Ho de andà alla svelta se nò el dottor el sara su, poeu varda che vo una scappada in gesa a pízzà una candíra. E la sciora chi l'è?

ORSOLINA Mi... son I'Orsolina, la zía dell'Adele.

GIULIA Ah, tanto piacere! (si danno la mano) La se ferma un po' o la va via sùbit?

ORSOLINA Dumà el temp per giustà una faccenda troppa seria.

GIULIA E l'Adele la se ferma chì?

ORSOLINA In di sò cundiziun l'è mei che la se ferma no.

GIULIA Oh perchè? La sta minga ben?

ORSOLINA Disemm che ...la g'ha bisogn de riposs.

GIULIA Beh mi ho propri de andà perchè son in ritard. Me raccumandi disicch all'Adele che vóri saludala prima de andà via. G'ho una grossa novità de dicch! Per el mument sciora la saludi. A prest! Papà dicch nient all'Adele perchè vóri vess me a informala. (campanello) Dervi mi intant che vo de foeura. Sta comud papà. (esce)

CARLO La sarà la mia miee!

GIULIA (da fuori) Papà gh'è chi el Renato! Ciao Renato, se vedum.

RENATO (entrando) Buongiorno scior Carlo, el mè pà el m'ha dì che el gh'aveva bisogn e allora son vegnì chì de corsa. Poeu riven anca i mè gent.

CARLO G'ho una novità.

RENATO Béla o brutta?

CARLO Quel el sò no. Dipend?


35


ORSOLINA (a Carlo) L'è lù? (Carlo fa cenno con la testa,Orsolina lo squadra da capo a piedi) Te see propri un bel porco …

RENATO Che la me scusa ma come la se permett? ORSOLINA Me permetti, eccome se me permetti. Porco!

RENATO (ímbarazzato) Ma lee chi l'è? Se pò savè se la vór da me?

CARLO Sta sciora l'è. . .

ORSOLINA Son l'Orsolina, la zia de quella tosa che ti brutt porcell te minga rispettà. RENATO Capissi no. Chi l'è che mi ho minga rispettà?

ORSOLINA Ah te se regordet pù? Già, i poer tosan, prima se doperen e poeu, quand se combinà el disaster, se tran via! Porcell!

CARLO Ma no sciora! Che la tratta minga inscì! La ghe spíega polito e con calma!

RENATO Appunto sciora! Con calma!

ORSOLINA Ma che calma e calma! Lù l'è un porco! RENATO Oh, adess basta! Capissi minga? Se la voeur?

ORSOLINA Ah te capisset no? Te see anca gnucch? Te ghe de sposala!

RENATO Mi g'ho de sposamm? E con chi? E perchè?

CARLO Calma, calma... Sciora la cerca de vèss pousse ciara!

RENATO Appuntol

rientra Natale seguito da Adele

NATALE Mamma, adess sto propri ben! Che cess de lusso! Piastrell de par tutt! Podi mangià ancamò i biscott?

ORSOLINA Mucchela, sta citto e settes gíò lì.

Renato appena vede Adele corre ad abbracciarla.

ADELE (piangendo) Renato... mi vorevi no ditel... ma la zia... e con lee podevi no tasè... ORSOLINA Ghe mancaria alter che te tasevet!

NATALE Già perchè tant el venter dopo el cress e poeu la ved anca vun sguerc ! RENATO Come? Adele famm capì! Damm una sberla! Ma allora ti te see incinta?


36


ORSOLINA Sicur che l'è incinta. Incinta de un porco come te. (Adele seguita a piangere)

NATALE lncinta de un porco come te !

ORSOLINA E adess te de sposala!

RENATO Adele, Adele! Te speciet un fieou? El noster fieou? Oh come te vóri ben!

ORSOLINA L'è minga assee el ben! Tropp comud!

CARLO Calma sciora! Che ja lassa sta un moment!

RENATO Adele te vóret sposamm? Dai, dimm de sí!

ORSOLINA Sicur che la vór sposàt! (minacciosa) Vera Adele?

NATALE Vera Adele?

RENATO Dai Adele, piang no! Dimm de si!

ORSOLINA Se te la dis minga lee, t'el disi mi. La te sposa.

RENATO Debun neh! Te see contenta? (Adele abbraccia forte Renato)

ORSOLINA Bona, l'è fada! Adess però bisogna mett in ciar un po' de robb. Dunca la tosa de dote ghe n'ha minga. Te de sposala inscì, dumà con i vestì che la g'ha indòss!

RENATO Si, la sposi inscì, inscì come l'è! Anca senza vestì la sposi! (abbraccio ancora piu forte)

NATALE (canterellando) L'Adele la se sposa... chissà che paciada!

CARLO L'ha vist sciora. Tanto fracass e poeu!

RENATO Mò vo subit a dighell ai mè gent prima che riven chi. Son convint che capissaran e me darann el permess. Se no, te sposi istess, tant son maggiorenne! Adele vegn con me a cà di mè gent.

ORSOLINA E me chi son? Te vorare minga mettum in d'un cantun!

NATALE Anca mi vóri minga andà in cantun! (campanello)

CARLO Calma tutti, sti quiett...! La sarà la Lisetta o forsi no! Renato sarann i tò gent ! (va ad aprire)

NATALE Porten i pasticcini?

ADELE Ma Natale, te se mai pien!

Carlo entra con Emilio ed Ester.


37


RENATO Mamma, papà, questa chi l'è la tosa che vóri sposà!

EMILIO Ma te see andà foeura de cò? Cosa l'è sta novità?

ESTER Ah...,ma l'è l' Adele? Ciao Adele, come te stee?

ADELE Insomma... (piange)

ESTER Te see malada?

ORSOLINA (intervenendo bruscamente) No, l'è incinta!

NATALE Già l'è incinta! Pasticcini... nient?

RENATO Mamma, papà... scoltim... l'Adele la spetta un bagajn e... el pà de sto bagajn son mi !

EMILIO Se te see dree a dì? Ma te see sicúr?

ORSOLINA Sicurissima. L'è lù el porco che el s'è profittà de una poera tosa orfana.

EMILIO E lee chi l'è?

CARLO Sta calmo Mili. . . sta sciora l'è. . .

ORSOLINA La sua zia Orsolina, tutrice e respunsabil dell'Adele.

NATALE E mi son el sò fieou, cioè el sò... mamma, mi cosa son?

ORSOLINA Cùsin dell'Adele. Méttesell in del cervell.

NATALE Ah ecco...cùsin.... Pasticcini nient?

RENATO E mi vóri sposala!

EMILIO Renato, vegn chi un moment... Ma te saree minga matt? Te voret già sposass alla tua età? E con chi poeu? Con una serva?

RENATO Papà, mi ghe vori ben!

EMILIO E allora dumà perchè te ghe vóret ben, te vòret sposala?

ESTER (che aveva ascoltato) Se el ghe vór ben e se anca lee la ghe vór ben l'è giust che se sposen.

EMILIO Ma Ester... ligass tutta la vita...

ESTER E allora?? Hinn minga tutt viveur come te, semper taccàa ai sottann? E... famm minga dervì el liber! Te ghe tutto de perd! Se se voren ben se sposarann appena possibil. E tas eh!. (ai ragazzi) Allora se voruf ben? (si abbracciano ed acconsentono con lo


38


sguardo) Ecco mi son contenta. E, (minacciosa) anca ti Mili te see content, vera?EMILIO Se l'è propri necessari e se pò minga fann a men... NATALE No, se pò minga fann a men!

CARLO Dai Mili, su con la vÍta! Varda che l'Adele l'è una brava tosa, t'el garantissi me e pensa che de chi e un quai mes te sarèe anca nonno!

EMILIO Appunto... nonno...l'è quest che me preoccupa...

ESTER Chissà che almen te mette a post al cò! Certi robb i nonni dovarien fai pù! (fa le corna) Capìi? (ad Adele) Vegn chì Adele, famm un basin... adess la tua mamma son mi! (abbraccio, poi ad Emilio) Ven chì anca te crapun, dacch un basin alla tua nóra! (esegue)

ORSOLINA Inscì va ben! Allora ghe dò el permess alla mia nevuda de sposass. NATALE E i beniss, quand che se mangia i beniss?

ORSOLINA Prest. Ma... ! Mi podi no lassà la mia nevuda senza nissun! E allora quand la sarà sposada e fina a che el fieou el nassarà, anzí, almen fina a che el andarà all'asilo mi g'ho de sta visin alla mia nevuda!

ADELE Ma zia...

ORSOLINA Ti tass... che già la te andada ben!

NATALE Propri ben!

ORSOLINA Sicchè dunca: pretendi una stanza con i servizi per mi e per el mè fieou in la cà della sposa.

EMILIO Ma sciora, ghe par minga de esagerà? Renato... stacch attent, te see dree a mettes in di petul !

RENATO Se l'Adele l'è daccord per me el va ben!

EMILIO Come el va ben? Mettes in cà una suocera!

ORSOLINA Zia, prego!

EMILIO Una zía come lee? pegg anmòl

ESTER Su Mili, se lur hinn content...! L'appartament che gh'emm de sòra l'è fin tropp grand per du sposit!

NATALE 'ndemm a vedè Ia cà della sposa? E dopo... pasticcini neh! RENATO Zia, se la vór podum andà anca subit! Papà, te see daccord?


39


EMILIO No. Pensich a sòra ben Renato!

ESTER Mili mocchela de fà el crapun! Covincess! Se vóren ben, dunca...

EMILIO Dunca cos'è? Tutt stì pretes... me convincenn no! Renato... te see sicur de quel che te vóret fa? Respund!

RENATO Si papà.

EMILIO Ma allora... (sottovoce) te see propri un bamba.

ESTER Su dai, andèmm tutti a cà nostra che festeggium! Carlo, ciama la Lisetta e vegnì anca vialter a cà nostra a festeggià!

NATALE Che bell! Se festeggia! Gh'è anca i pasticcini?

ORSOLINA Sta brao Natale, fass minga semper catta via!

CARLO La Lisetta l'è fóra ma appena la torna, vegnum anca nunc!

ESTER  Carlo me raccomandi: dicch nient alla Lisetta che vóri vess mi facch la sorpresa!

Dai Mili 'ndemm . Alza i ciapp e fa strada!

EMILIO Ma l'è propri necessari?

NATALE L'è necessari?! ! Orca se l'è necessari! (saluti e tutti escono)

CARLO (rimasto solo) L'è propri vera: el mond l'è tutta ona sorpresa. De quel che l'è success fina ier te see tuttcoss, sia el bon che el grarn. Ma de quel che succedarà doman... si, te podet immaginal, sperà che el sia come te voret te ma... te see mai sicur...

Cià, adess però dopo tutti sti surpres me fo un bell biccerin de grappa ... ( si versa da bere) Varda quanti cambiament...(beve un sorso) Bòna, la va giò come el rusoli... da un dì all'alter me tróvi a vess nonno e adess anca el Mili el diventa nonno...(altro sorso) L'è propri bòna ... Oh Signur, lù el sarà nonno e suocero. Mi invece... dumà nonno. De principi appena ho savù la faccenda son restàa mal anca se I'ho minga fa capì . . . sta mia tosa che la diventa mamma de un fiuolin senza papà... (altro bícchierino) Ma, al Mili el so no se la ghe passa inscì alla svelta ... (altro sorso) e el Renato... poer fieou ... no minga perchè el se sposa, noo... (altro sorso) in cà con quella lì, la zia dell' Adele... con quel fieou un po' marturot... Adess però basta bev che se no me spuzza el fiaa e poeu la Lisetta se ne incorg e allora... dai con l'ulcera... e va a finì che taccum a lit. Famm da un'oggiada alla Gazzetta e a tutt i ball che metten su. (prende il giornale e dopo un po')

LISETTA (è arrabbiata ed entrando) Ah te see chi?

CARLO (cercando di sentirsi il fiato) Si, te me vedet no?

LISETTA E la tosa indove l'è?

CARLO L'è andada dal sò dottor per i esam.


40


LISETTA Ti te bevù! Se sent la spuzza fina chi!

CARLO No... cioè vorevi dì... dumà un gotin... (per cambiare argomento) Gh'è sta tant de chi avveniment intant che te s'eret via! ! Se te comprà de bell?

LISETTA Nagott.

CARLO Te me disaree minga che te trovà nagott che te andava ben?

LISETTA (ancora più seria) G'ho novità.

CARLO Anca mi g'ho novità. Intant che ti te s'eret via è tornà l'Adele...

LISETTA Ah, l'è tornada... l'era ora... son stufa de vess senza serva.

CARLO Ma la torna pù chi. La se sposa!

LISETTA La se sposa? E con chi? Con un quai valtulin del sò paes?

CARLO No, con el Renato!

LISETTA El Renato? El Renato chi?

CARLO Come chi? El Renato el fieo del Mili, el mè soci. Te de savè che l'Adele la specia un fieou del Renato e allora... el Mili l'è minga content... ma te vedaree che el se adegua...

Pensa hinn sta chì stamattina! Hinn appena 'ndà via! Te je minga incuntràa? LISETTA Mi ho incuntràa nissun.

CARLO Mò te spieghi: stamattina è sta chi l'Adele con la sua zia, l'è un'arpia quella donna lì, e con el sò fieou un po' bamba a tò i resun del perchè l'è restada incinta.

LISETTA E nunc se centrum?

CARLO Nagott, ma siccome l'Adele all'epoca del fatto la stava chi a cà nostra, la pretendeva i sò resun.

LISETTA El savevi mi che i tosann de incoeu te la fann sotta el nas !

CARLO Eh...la gioventù... l'è viscora la gioventù, minga come nunch che...

LISETTA Che...

CARLO Beh, insomma... certi robb ormai quasi pù. Però... quand capita...l'è propri bell!

LISETTA Te see un diavul. Te cambiet mai...

CARLO Dunca cosa s'eri dree a dì? Ah già, allora ho fa vegnì chì el Renato con l'Ester e el Mili e j ho fa mett daccord. L'Ester la m'ha proibì de fatel savè perchè la vór vess lee a ditel. Te, me raccomandi... fa finta de savè nagott quand dopo vemm a truvaj. Inscì te


41


podet vede l'Adele e l'arpia de la sua zia che ti già te cugnosset.

LISETTA Bun. Te fínìi?

CARLO Si, quell che gh'avevi de ditt te l'ho dì. Te piuttost, come mai te se andada via inscì prest?

LISETTA Carletto, guardum ben... Se te faa?

CARLO Come s'ho faa? Nagott, ho bevù un gottin de grappa...

LISETTA Minga adess. Prima....

CARLO Prima? Quand prima?

LISETTA Te I'ho semper dì de stacch attent con el bev, che poeu te combinet i disaster!

CARLO Ma che disaster! Per un gottin de grappa? Ma se ho persin mettù a post la faccenda della serva con el Renato!

LISETTA All'ultim dell' ann!

CARLO All'ultim dell'ann? Se te voret che me regordi? E già passà quasi un mes !

LISETTA Però i conseguenz se senten adess !

CARLO   Varda che una bevuda, anca se abbondanta, la se smaltiss in una quai ora,

minga in un mes...

LISETTA I conseguenz de quell che te fa, de norma se smaltissen in nov mes !

CARLO Se te voret di? Riessi minga a capì!

LISETTA Già con te se fa prima andà a Milan e tornà indree prima che te la capisset! Dunca strengì: son incinta. E pensi che el sia sta all'ultim de I'ann quand che te seret un po' bevù!

CARLO (cade seduto) Ma te see sicura? L'è no che te se sbagliet? Magari l'è dumà un ritard. . . t'el see. . . l'età. . .

LISETTA Vegni via adess dal ginecologo.

CARLO L'ultim de l'ann?... Orca l'è vera! si ho bevù un po', ma I'era l'ultim e duvevum festeggià ... un brindisi, un 'alter... Ma s'eri minga inscì ciocch! Te piuttost te seguitatev a bev, a rid e a contà su barzellett de quei grass e intanta te bevevet!

LISETTA Ma poeu, quand semm turnà a cà... ti...e mi...

CARLO Mi...e...ti... spetta...effettivament quella volta lì, forsi anca per via che s'erum un po' smorbi... eh già, l'è propri sta bell!


42


LISETTA E l'è tutta colpa tua. Regordess che se incomincia minga l'ann noeuv senza mett su i mudand ross. Te l'ho semper dì, zúcun! Te vedet adess che disgrazia gh'è capità?

CARLO Un moment... varda che se certi disgrazi come tej ciamet te capiten, l'è minga perchè al primm de l'ann te portet no i mudand ross, caso mai l'è perchè te sei tiret foeura! E me par che ti...te s'eret daccord...

LISETTA Daccord... per forza, ti te see el mè marì... e allora...

CARLO E allora però te piaseva anca a te! Ma... te see sicura, l'è no che el dottor el se sbaglia?

LISETTA No, i temp corrisponden... a sta su de gir... varda come semm conscià... Alla nostra età... se podumm dicch alla nostra tosa?

CARLO Ormai l'è granda, la pò capì.

LISETTA  Già, ma se la pensarà... Tutta colpa tua che te minga vorsù mett sù i mudand

ross...

CARLO Lisetta, l'è minga perchè mi j ho minga mettù su, ma l'è perchè te che te ghe ieret su, te je tirà giò.

LISETTA Carlo, semm vecc ormai! Semm quasi nonni.... Se...el tremm via? Savarà nient

nissun!

CARLO Ma Lisetta... Te penset che a trall via... se risolv un quaiscoss? Ma te penset no, che lì in del tò venter gh'è già una vita. . . , un passarin che specia dumà de spaccà el so ovett per poeu mettes a volà e ti te voret che nunc... spaccom l'ovett prima … per fall crepà? Lisetta, pensigh!

LISETTA Ma Carlo, come gh'emm de fa? alla nostra età? mamma e nonna? Te par minga che el sia tropp? Come avarù de fà a stacch adree a tutto? La Giulia la g'ha de bisogn, l'è de par lee, e se mi mandi avanti sto venter podarù minga stacch adree a vútala! No, Carletto, se pò no. L'è mei che me desfesci subit. Ho sentì che el fann anca con la mutua, se sent nient e ín una giurnada te manden a cà e te see a post.

CARLO Tutto vero! Ma poeu? Con la coscienza, come te la mettet?

LISETTA La coscenza, per una volta, se pò fa finta anca de minga veghela.

CARLO Me par minga giust quell che te voret fa. Se ghe ne parlassum alla Giulia?

LISETTA Sta citto con la tosa, acqua in bocca che la vegnarà a savè nagott !

GIULIA (entrando tutta serena) Cosa l'è che g'ho no de savè?

LISETTA ( con un po' d'imbarazzo) No, nient, parlavum de certi noster prugett...

GIULIA Prugett! Per cosa?


43


LISETTA (con evidente imbarazzo) Ma... parlavum de fa un viagg...

GIULIA Ah si, che bell! L'era ora papà che te purtavet la mamma a spass !

CARLO Beh, vedaremm!

GIULIA Mamma, se te savesset come son contenta! Me son fermada in gesa a pizzà una candila per ringrazià el Sígnur che el me fa diventà mamma, perchè (toccandosi il ventre) el senti! se te savesset! Mi al mè fiulin ghe vori già un ben!! Pensa, ho trovà el dottor che l'era già dree a sarà l'ambulatori...e, che brava persona! El m'ha dà tanti bei, bei consili. El m'ha garantì che son sana e che el mè fieou, el noster fieour vera mamma, vera papà che l'è noster? el nassarà senza nessun problema e che volendo podi anca laurà che tant la gravídanza l'andarà ínnanz benissim. (di nuovo toccandosi il ventre) El mè piscinin...

grazie mamma, grazie papà che mí impedì de tral via! Come el sarà bell vecch un fieou tutt me...

LISETTA (abbracciando la figlia) Oh cara la mia tosa.., te se quasi dree a famm piang...

CARLO Lisetta.... e allora....

LISETTA E allora... e allora... Te ghe propri resun tosa... l'è inscì bell diventà mamma che...

CARLO E dighell...

GIULIA Cosa mamma...

LISETTA Che....ma inrabiset minga!... anca mi, come ti, diventarù mamma un'altra volta...

vera Carletto?

CARLO Sicúr, mamma e nonna e mi papà e nonno.

GIULIA Mamma... te voret dì che....

LISETTA Si. Tosa, anca mì speci, speci come ti! FINE


44