J’emigrants

Stampa questo copione

J'Emigrant

J'Emigrant (Un malintèis ambarassant)

Ggli emigtanti (Un malinteso imbarazzante)

commedia brillante in tre atti in lingua Piemontese di Luigi Oddoero

                   Numero posizione SIAE 883590A

Info cell. 339 646 00 44 – luigi.oddoero47@gmail.com  - www.piccolovarieta.com

Personaggi : 6 M   7 F                                           

1   Don Celeste Quaja (detto Sbluva)    

2   Lussia (Soa sorela)

3   Marieta  (la madre)                         

4   Bias   (ël  sacrista)                           

5   Stellina (novoda ëd Don e Lussia)   

6   Lunetta (sorela dë Stellina)             

7   Ester  (cusin-a ëd Don e Lussia)      

8   Bianca Mosca (avsina 'd ca)             

9   Cirillo La Russa                               

10  Luis     (L'argentin)                         

11  Rico    (frel ëd Luis)                        

12 Giaco Socca (Parochian)                  

13 Ida Nebbia (fomna 'd Giaco)             

Scena: Salotto di un modesto appartamento situato al primo piano di una casa parrocchiale avente:

    un ingresso esterno laterale destro conduce verso la sacrestia e agli esterni.

    un ingresso laterale sinistro conduce verso la cucina e gli interni.

    due ingressi sul fondo: a sinistra verso l’esterno; a destra verso ‘l ciabòt.

Fabbisogno scenico:

    un tavolino e tre sedie, un mobiletto sul fondo, quadri e alcuni suppellettili

Borsa – cesto – muschio – manubrio – ruota – sella – fiasco - uova - padellino – farina – burro - lievito    bicchiere - padellino - 2 tazze - crocefisso

Commedia brillante ambientata in una casa parrocchiale agli inizi degli anni '50. Il parroco, coadiuvato da uno zelante sacrestano, dalla vecchia madre, dalla pettegola sorella, da due nipoti non più in tenera età: Stellina e Lunetta, nonché da due gattine con lo stesso nome delle nipoti che gli procurano molti grattacapi e dispiaceri. Se a tutto questo si aggiunge l'intrusione di una vicina di casa, di una cugina che vuol sistemare le nipoti con due emigranti di ritorno dall'Argentina, ...mentre Stellina e Lunetta hanno già messo gli occhi su altri emigranti provenienti dal sud. La rappresentazione è tutto un susseguirsi di situazioni brillanti, comiche e paradossali, nelle quali gli equivoci e i malintesi giocano un ruolo fondamentale.                                                             

   ATTO I°

 Iª scena  (Don – Cirillo- Bianca)

Don

(all'apertura del sipario Don è intento a parlare con Cirillo La Russa) Come già l'hai dite pi che na vòlta, prima 'd parlé conta fin-a a des ...

Cirillo

Scusate, ma se non parlate la mia lingua io non afferro.

Don

Neanch'io afferro quando tu parli la tua lingua o meglio il tuo dialetto.  Veramente ci capisco poco anche quando parli in italiano.

Cirillo

Non è mica colpa mia se non so spiegarmici  bene, ho fatto solo la seconda alimentare, non so i berbi, mi confondo con i vocaboli ...

Don

Allora, non scrivere al mio omonimo don Calogero pertanto che vada a leggere ai tuoi familiari la tua lettera.

Cirillo

La lettera ai miei non l'ha mica scritta io di mio pugno.

Don

E da chi te la sei fatta scrivere?

Cirillo

Da vostra sorella e dalla Mosca.

Don

Bianca, col rabadan. Ma a te, chi ti ha detto che qui ci mangiamo i santi?

Cirillo

Vostra sorella mi disse che mi avrebbe fatto mangiare sant craut

Don

(mettendosi una mano in testa) Ommi, nosgnor sant!

Cirillo

E la Mosca...

Don

Bianca...

Cirillo

Si, quella mi ha detto che se vado a trovarla mi fa mangiare san bajon!

Don

Si, për rinforsete! Ma parlane con me prima di fare certe boricade!

Cirillo

Io non faccio le barricate.

Don

(leggendo) Ma che figura mi fai fare con don Calogero (leggendo) “ il padre ed il fratello del mio parrochiano sono molto preoccupati per Cirillo. Ma perché lo mandate da solo a prendere i  puparini al mercato di Saluso per poi mandarlo a portarli al mercato di Barge”. Chisà lor la còsa ch'a penso!

Cirillo

Io ho solo fatto scrivere quello che faccio qui al Nord!

Don

(continuando a leggere) “Noi in meridione i puparini non li vendiamo. Dio ce li manda e  anche se siamo poveri ce li alleviamo tutti.” (f.s.)  Për mi, chiel si a pensa 'ncora che i puparin a sio 'd masnà cite!

Cirillo

Prima andavo in pastura, mi piaceva tanto. Poi però è morto lu fattore e quello nuovo non mi manda più in pastura, ma al mercato con il biroccio, carico i puparini.

Don

I puparini?

Cirillo

 Si, i  crinni piccoli.

Don

Còsa?

Cirillo

 I crinetti piccoli e poi li porto in un altro mercato.

Bianca

(entrando dall’esterno) Ij peuss?

Don

Ma sicura, ormai a l'é intrà!

Bianca

(sedendosi alla destra)  Ij peuss?

Don

Ormai a l'é sëtà!

Bianca

(a Cirillo) Cerea monsù La Russa, Come che la va?

Don

Prope 'd chila parlavo n'atimin fa.

Bianca

Ëd mi? Spero bin!

Don

Ch'a senta, i lo ciamo për piasì, ch'ai deta pi nen ëd boricade a cost bonòn si. Dësnò a va a finì ch'ai rivo su i sòi dal sud e as na fan 'n pasman a tuti!

Bianca

Verament ai na j'é già na vintena 'ncamin ch'a rivo su dal sud!

Don

Ch'a scusa, ma come ch'a fa a saveilo chila?

Bianca

L'hai sëntulo dì n'atim fa a la radio.

Don

Da la radio?

Bianca

Si, a l'han dit: venti provenienti dal sud!

Don

Santa ignoransa!

Cirillo

Ah. si mangia pure quella?

Don

 Nòn cola a l'é nen na santa! (al crocifisso) Nosgnor tenme! (a Bianca) E chila, còsa ch'a serca?

Bianca

L'hai damanca 'd parleje a soa sorela.

Don

Sai nen andoa ch'a sija!

Cirillo

Io l'ho vista al lavatoio mentre mostrava a lavare le vostre mutande alle nipoti.

Don

Spero ch'ai mostra 'dcò a lavé d'àutre còse, pa mach le mudande.

Bianca

Mi vado, torno pi tard! (a Cirillo) Se chiel, ha damanca di qualche consiglio, non ha che da ciamarmelo!

Cirillo

Grazie. Farò parej!

Bianca

(uscendo) A pi tard!

Don

(a Cirillo consegnandole due uova sode) Adesso tu, senza farti vedere vai a mettere queste due uova sode nel pollaio, poi esci passando dal giardino.

Cirillo

Come comandate.

Don

Dopo pranzo vieni che scriviamo una lettera come si deve a don Calogero per i tuoi.

Cirillo

(uscendo) Va bene. Araveddesse!

Don

(f. s.) Se am fan sparì cò j'euv dur, i buto doi niali. A l'é pa posibul che con tute cole galin-e che guernoma i cujoma mach si e nò na mesa dosen-a d'euv al dì.

  IIª scena  (Don – Bias- Marieta)

Bias

(entrando dall’esterno con il manubrio della bicicletta e un cestino) Cereia don Quaia.

Don

(alludendo alla sella) Ma come mai tié gave sempre 'l manubrio a la bici?

Bias

Përché l'hai paura ch'a mla ciulo, pardòn ch'a mla frego!

Don

Për ese pì tranquil, pòrtla 'n tël tinage, o gavie na roa!

Bias

Farai paraj. (indicando il cestino) Ch'a guarda mach don Quaja che bela mofa l'hai trovà!

Don

(guardando) Bela, ma a l'é 'ncora prest per fé 'l presepio. A bsògna butela 'n crota a l'umid, dësnò prima ‘d Natal a sëcca.

Bias

A proposit, perché a Natal Nosgnor a ven  sistemà fra la Madòna e San Giusep, mentre a Pasqua a ven rafigurà fra i doi ladron?

Don

Ma santa inocensa. A lo dis anche 'l proverbi. Natale con i tuoi e Pasqua con chi vuoi.

Bias

Ma come mai alora chiel a l'ha sconsiliame d'andé a pasé pasquëtta a ca dla Bionda?

Don

Përché a pasquëtta l'avijo damanca che tëm giuteise a organisé la marenda 'n tij pra për le masnà dl'oratòri!

Bias

Pënsavo che a feisa për colpa 'd soa mare!

Don

Ëd mia mare?

Bias

Nò, dla mare dla Bionda.

Don

Oh, cola bon-a dòna.

Bias

E già, a lo diso tuti.

Don

Còsa?

Bias

Ch'a l'é na bona dòna 'n quant ai dis mai 'd nò a gnun.

Don

Bin për lòn ch'a l'ha avù des masnà  e gnun a l'ha mai mariala.

Bias

Si, però a l' ha batesaìe tuti e a l'ha alevaie  cristianament…

Don

Ai mancava mach pì che j'anleveisa da miscredent.

Marieta

(entrando dalla cucina in camicia da notte) Andoa a l'é Lussìa?

Don

Sicurament 'n gir a mné la patalica.

Bias

Nò, l'é andaita a compagné le novode al lavatòio.

Don

Si, con la scusa 'd compagné le novode a sarà 'n camin a stilé 'l gazzettino dle lavandere.

Marieta

Mi i voria mach feme compagné al cess!

Don

Spetla 'n tla toa stansia. Pen-a ch'a riva tla mando.

Marieta

Speroma mach ch'a tarda pa tant, dësnò mla faso adòss!

Don

Fala 'n tël tupin. Peui (riferendosi a Bias) chiel a lo porta a svoidé!

Bias

Verament mi...

Marieta

Spero mach ch'ai na staga 'ncora. A l'é quasi pien.

Bias

Ma come mai a va nen al cess da sola?

Marieta

Përché trubulo a fe le scale.

Don

A l'ha la gamba drita ch'ai fa mal.

Bias

Purtròp a son le primavere.

Marieta

Ma che primavere, se soma n'oteugn!

Bias

Intendio dì che la gamba drita  ai fa mal colpa dl'étà!

Marieta

I chërdo pa, ch'a sia colpa dl'età.

Don

Përché?

Marieta

(entrando in cucina) Përché cola snista a l'ha la stesa età dla drita e pura an fa nen mal!

Suonano dall'esterno

Bias

(a Don) Ch'a lasa, i vado mi. (esce verso l’esterno per rientrare preceduto da:)

IIIª scena (Don – Bias – Giaco – Ida)

Giaco

(entrando dall’esterno seguito da Ida e Bias) Cerea Don....

Ida

Merlo!

Don

Quaja! Don Quaja!

Ida

(a Don) Ch'a scusa!

Don

Già scusà!  Qual bon vent...

Ida

Autr che bon vent. Aria ‘d tempesta!

Giaco

Ch'a scusa se soma vnuit a dëstorbelo, ma na podoma pa pi 'd cole doe.

Ida

A son pròpi dëspiasente.

Don

Ma 'd chi parle?

Ida

Dë Stèilin-a e Lunëtta.

Don

Mie novode?

Ida

Ma che novode, ... (al marito) Su, su përdoma pa temp. Parla, conta.

Giaco

Soma si për lamentese dle soe ciatase...

Don

Ah, le ciate. Cole doe a son pa mie.

Bias

Coma ch'a saria a dì, a son pa soe?

Don

Le ciate a son ëd mia sorela. (a Bias) Ti fame 'n piasì cerca quaid'un ch'a sij-é pija, fomsie mach fòra 'l pì prest posibul.

Bias

A sarà pa facil. I l'hai già provà pi che na vòlta a troveje 'd sistemassion, ma a torno sempre a ca.

Don

Ciamie a quaiche tò colega  'd n'àutra paròchia.

Bias

Proverai. Ma peui còsa ch'a dis soa sorela Lussia?

Don

Ti daje nen d'ament a mia sorela. (ai due contadini) Pitòst, conteme 'n pòch còsa ch'a l'han combinave?

Giaco

Mi l'avia pen-a semlà ij salset e lor a l'han tacà a gaspé...

Ida

A l'han ruvinane tute le preuss.

Giaco

Come mi i taco a vanghé e rastlé, lor a rivo, a gaspo, a cago, a piso as raviolo 'n tera.

Don

As raviolo?

Ida

Si, e finché i taparo pa via con ël man-i dla pala ò dël rastel a la molo pa.

Bias

Anche con mi as comporto parej!

Don

(a Bias) E ti, come 't fase a tapareìe via?

Ida

A duvrerà cò chiel ën baston.

Bias

No, mi i gatijo, parej lor as pasio.

Don

(ad Giaco) Fa cò ti come chiel, gatije cò ti!

Ida

Figuromse mach. An gatija pa mi (ch'a n'avrija da gatié fin ch'a veul) e a va a gatié le vòstre ciatase ch'as na combino un-a për color.

Giaco

Mia fomna a l'ha rason. Le dëspresie a continuo ormai da temp.

Ida

Noi na poduma pi nen. Le ciate, soa mare...

Don

Mia mare, còsa ch'a centra mia mare con le ciate?

Ida

Si, përché anche soa mare an fa cò le dëspresie.

Don

A bsògna avej passiensa. Mia mare a l'é veja.

Ida

Si, però a tut a-ì è 'n limite.

Giaco

Mi quandi che son ën tl'òrt, son obligà a tënime sempre 'l capel 'n testa.

Ida

E mi 'l folard.

Don

Për pareve 'l sol!

Ida

Nò, për parese da lòn che soa mare a campa giù da la finestra.

Giaco

Soa mare a campa giù 'd tut.

Ida

Tupin pien ëd piss!

Giaco

A l’ha gnun-e cognission!

Ida

Noi l'avio piantà contra la muraja dla vòstra ca la salvia, 'l rosmarin, la cerèìa, 'l basilicò. Ma a fòrsa 'd campé giù 'd porcaria a l'ha fan-e sëcché tut.

Don

Ciamo scusa madamin Sòca.

Ida

Mi son nen na Sòca, me cognom a l’è Nebbia!

Don

Pardon, ma pënsavo che avend sposà …

Ida

Un Sòcca, un cognom che a mi a l’è mai piasume!

Don

Cercherai ‘d pi nen dë sbalieme, madamin Nebbia. Për quant riguarda le ciate, cercheroma 'd feje fòra.  Purtròp mia mare e mia sorela i peuss nen femìè fòra...

Ida

A saria ora che soa sorela as cercheisa quaid'un ch'as la sposa, parej as pòrta cò via la mare veja.

Don

Beh, për adess i dirai 'd pi nen campé giù gnente da la finestra.

Ida

Speroma.

Don

(a Giaco) Mi l'avria damanca d'un pòch ëd vin bianch. Sai pa come, ma son stait sensa e sai pròpi nen come fé  për la mëssa 'd duminica.

Giaco

Mach da ven-e a pijelo, n'hai giusta 'ncora na damigiana da tiré.

Don

(a Bias) Alora, pasa a pijene 'n fiasch!

Ida

Mach da vnì!   Cereia don Griva!

Don

Quaja!

Ida

A già! Ch'a scusa! Sbalio sempre osel!

Giaco

Sa, andoma!

Ida

(esce preceduta da Giaco)

 IVª scena (Don – Bias – Lussìa)

Lussìa

(dalla sacrestia entrando, a Don) Ai son le mie ciatin-e ch'a miaulo.

Don

E ti lasie miaulé. A propòsit dle toe ciatase.

Lussìa

Ciatin-e.

Don

An fan mach pasé 'd dëspiasì.

Lussìa

(a Bias che entra) Biasin. Come mai tl'has pa 'ncora daje colassion stamatin?

Bias

A chi?

Lussìa

A le mie due creature. Stèilin-a e Lunëtta.

Bias

L'hai pa 'ncora avù temp.

Lussìa

Për prima còsa, come t'àuse 't deuve guarné le ciatin-e.

Don

A cole doe ciatase dajne pòch, a deuvo ciapé i giari cole doe!

Bias

Ultimament a mangio pa vaire.

Lussìa

Adess i vado a prepareje 'n pitansin ch'a farà risusité i mòrt.

Don

(a Bias) Alora ti, vaje a dé l'andi al camposanto.

Lussìa

Ën cost periòdo Stèilin-a a mangia pa tant përché penso ch'a vada 'n calor.

Bias

Anche Lunëtta a va 'n calor. Staneuit a l'han pa lasame saré euj.

Lussìa

Sa l'é mach për lòn, gnanca mi i l'hai pa sarà euj.

Don

Colpa dle ciate?

Lussìa

Nò, colpa 'd mare, a sarà ausase tranta vòlte a 'ndé a pisé e presé.

Don

A la seira duvoma pi nel lasela beive tant!

Lussìa

Ël fatto a l'é ch'a pija la presa peui a beiv da stërmà.

Don

E ti catìe pi nen la presa!

Lussìa

A l'ha già mach pi cola consolassion!

Don

Alora lamentate nen sempre. (a Bias) E ti, come mai tl'has nen durmì?

Bias

Përché le ciate a son struiassase tuta la neuit sota le cuverte!

Lussìa

Magara Stellina e Lunetta a l'avio nen seugn e a vurio gieughe!

Don

Ma 'n ciamo mi. Come mai deije l'istess nòm dle nòstre novode a le due ciatase!

Lussìa

Ciatin-e! E peui a son staite pròpi lor, le nòstre novode Stellina e Lunetta, për fese dispet l'una con l'àutra a ciameje con l'istess nom!

Don

(a Bias) Alora për piasì, ti va nen 'n gir a dì che Stèilin-a e Lunëtta a van 'n calor!

Bias

Ma për chi am pija?

Don

Për lòn che 't ses. Ën sacrista 'n pòch baravantan.

Suonano dall'esterno

Bias

Vado a vëdde chi a-i è (esce verso l’esterno)

Lussìa

A sarà nòstra cusin-a Esterina. As fermerà quaiche dì 'n feste con noi.

Don

Si 'ndrinta, ai mancava mach pi nòstra cusina Esterina. Ma a l'é pa bon-a a stesne  a ca soa?

Lussìa

Oh, as fermerà mach doe sman-e.

Don

Mach?  

Lussìa

A l'é sempre sola cola pòvra dòn-a!

Don

Pitòst, ëd ven-e sempre 'n festa si da noi, a saria mej ch'as troveisa n'òmo?

Lussìa

A l'é pròpi si për lòn. A deuv conose un e a veul che mi i daga 'l me parere.

Don

E ti 't duvrie deje 'l tò parere?

Lussìa

Si, përché mi 'm na 'ntendo!

Don

Ti 't n'antende?     

Lussìa

Sicura. Quandi che mi, prima dl'àutra guera sortio con Tromlin, ël pi bel fieul dël pais, tuti a m'anvidiavo!

Don

Certo che Tromlin prima ch'a feisa mutilà a j'era 'n bon partì. Partì ambì da tante fomne.                         

Lussìa

Peui purtròp për colpa dla guèra a l'ha përdù le gambe e alora...

Don

Pi gnun-e pretendent a son fase sota. Pa...  pa... pardon, a l'han marialo

Lussìa

Mi però l'hai sempre continuà a 'ndelo a trové. E cerco sempre 'd consilielo su lòn ch'a deuv fé!

Don

A propòsit, (guardando l'orologio) Vist ch'a l'é prest, vado fin-a a trovelo. Seurto da la sacrestia, parej 'ncrosio nen Esterina. (esce verso l'interno)

Lussìa

uscendo verso l'esterno, starnutisce) Che tabaleuri d'un parco!

Vª scena (Lussia – Ester – Marieta)

Ester

(entrando dall’esterno preceduta da Lussia che si soffia rumorosamente il naso) Ciao Lussìa. Come të staghe?

Lussìa

Mi bin e ti?

Ester

Bin, bin. E magna Marieta?

Lussìa

Mia mare a l'é 'n tla soa stansia.

Ester

E tò frel, don sbluva?

Lussìa

A l'é pen-a surtì.

Ester

Ma come. Ël sacrista a l'avia dime ch'a j'era si con ti.

Lussìa

Ti, tlo conòse bin me fratel, sempre n'agitassion. N'amen a l'é si, n'àutr  l'é già dë  dlà!

Ester

Bin për lòn ch'a l'han stranomalo don sbluva! A l'ha trope cose da fé. A l'é sempre sfaragià.

Lussìa

Fòrse prest a-i riva 'n parco neuv a deje na man.

Ester

A- j'era ora ch'ai mandieiso n'agiut!

Lussia

Parej anche mi sarai pi tranquila. Magara vnirai fin-a a trovete.

Ester

Finalment na bon-a neuva. Si, përché se no an toca sempre ven-e mi bele si e pënso che tò fratel  am sopòrta pa vaire! (si siede)

Lussìa

Tra chiel, mia mare, mie novode, 'l sacrista e i parochian mi i faso pa àutr che gumé tut ël dì. Tlo pije 'n café? (soffiandosi rumorosamente il naso)

Ester

Grassie. Stamatin l'hai pa 'ncora pijalo

Lussìa

N'hai ancora giusta 'n pòch sël potagé! (esce)

Ester

(verso la cucina) Tl'aveise cò doi bëscotin... a l'é ciapame 'n veuid... sarà la (bisarca) còrriera, tute cole curve... a l'é fin-a vnume la nausea.

Lussìa

(entrando con un pentolino e due tazze) Ecco, l'hai cò 'n crocion 'd torta. L'hai fala l'àutra sman-a. Ma a l'é 'ncora còtia.

Ester

Grassie. La mangio pròpi con piasì. Lussìa, fa tension che  tl'has la stisa al nas!

Lussìa

(asciugandosi il naso con la mainica) Grassie, purtròp son 'n pòch costipà.

Ester

Scusa, ma a mi am pias nen pijé 'l café con la stisa. (morde la torta ed emette una smorfia)

Lussìa

(porgendole la tazza) Scusa ti! A l’è scapame. (uscendo) Vado mach a pijeme ‘n fasolet.

Ester

(vuota il caffè in un vaso e nasconde la torta nella borsetta, poi verso l’esterno)

Lussìa

(rientrando, soffiandosi rumorosamente il naso)  A j’era bon, ët ses argalate?

Ester

Na bontà! (cambiando discorso) Ti, tl'has già avisalo tò frel ch'ai rivo j'Argentin për conose le vostre novode?

Lussìa

L'hai pa 'ncora 'nformalo. Sai pròpi pa come ch'a la pierà! Da quandi ch'a son staite orfane mi e chiel l'oma faje da pare e da mare.

Ester

Magara i ritene pa 'ncora 'n grado 'd formé na famija.

Lussìa

Për noi, a son sempre masnàjëtte, Mi tute le seire quandi ch’a van a cogese i vado a deije la bon-a neuit, j'artroso su le querte e i dago ‘n basin a prun!

Ester

Certo, che sa feisa pa stait ëd voj'àutri!

Lussìa

 Adess però mi riten-o che ormai a sia ora ch'as formo na famija.

Ester

Bin për lòn che mi l'hai 'nvità coi doi fieuj ch'a son riva da pòch da l'Argentin-a a ven-e a conosie. Soa mare a l'ha dime che se a treuvo 'n travaj e na fomna  a torno pi nen a l'estero.

Lussìa

A son giuvo e bej?

Ester

Soa mare a l'ha dime ch'a son tanto brav!

Lussìa

Ma ti tl'has mai vistie?

Ester

 No, mi i l'hai pa 'ncora conosuìe. Da quandi che i sòi genitor a son vnuit a sté al pais, a l'é la prima vòlta che lor a torno a troveje. 

Lussia

Speroma mach ch'as piaso...

Ester

E, a bsògna cò contentese. Dësnò a va a finì ch'a faran la nòstra fin.

Lussìa

A feisa pa staita colpa dla guera, d'òmini l'avrio trovane a cavagnà! Ma si al pais coi pòchi ch'a son tornà a n'avijo tuti un-a.

Ester

Mi 'nvece da giuvo am lasavo mai seurte da ca. L’unich moros che l’hai  avù, a l’è ‘ndasne ‘n tël 1918 për colpa dla spagneula. E lor, i lase seurte?

Lussia

Pa vaire. L’oma paura ch’a ‘ncontro quaiche amirator tròp intraprendent...

Ester

Tl'has rason al di d'ancheuj a bsògna ten-e j'euj bin duvert! Però se i lase pa seurte come faroma con j'Argentin?

Lussìa

Certo che i laseroma seurte, i compagneroma mi e ti!

Ester

Mi e ti?

Lussia

Si, al cinematografo

Ester

Ma mi verament...

Marieta

(entrando dalla cucina) Ti Lussia… (a Ester) Ciao, come ch'a va?

Ester

(alzandosi e abbracciandola) Mi bin, e ti?

Marieta

L'hai veuja d'andé al cess.

Lussìa

Speta dëdla, fra 'n pòch ët compagno!

Marieta

Ma më scapa...

Lussìa

Fala 'n tël tupin.

Marieta

Ma ël tupin a l'é già pien!

Lussìa

Svoidlo.

Marieta

Mi i la faso nen, a peisa tròp, l'hai paura 'd vërselo.

Lussìa

Camplo giù da la finestra dla stansia.

Marieta

Ma tò frel a l'ha vietame 'd campé  'd ròba 'n tl'òrt d'javësin.

Lussia

A l'é roba liquida. A bagna e a 'ndrugia

Marieta

Se tlo dise ti... (a Ester) Veusto che 't conta na stòria?

Ester

Verament adess...

Lussia

(spingendola fuori) Va mama, va.

Marieta

(uscendo) Ma a l'é na stòria bela ch'a fa piasì contela...

Lussìa

( rientrando) Basta, l'hai già dije vaire volte a me frel ëd fé costrùe 'n cess si 'd zora. Nòstra mare ai la fa pi nen a fe le scale e mi i la faso pi nen a 'ndé su e giù a compagnela.

Ester

Certo che se 't na troveise co un ti 't podrie andetne da si.

Lussìa

L'hai già tentà vaire vòlte con 'l sacrista, ma chiel...

Ester

L'avija cò provaje mi da giovo, ma gnente.

Lussìa

Tl'avije mai dimlo.

Ester

Tl'avie mai ciamamlo!

Lussìa

Cesa, canònica e ciabòt. Ecco so mond!

Ester

Almeno ai rend quaicòsa a ten-e tute cole bestie?

Lussìa

Sai pa. Con tut lòn che spendoma për 'deije da mangé!

Suonano all’ingresso

VIª scena (Lussia – Ester – Bianca) 

Lussìa

A sarà si! (andando ad aprire all’esterno)  Nò, a l'è la nòstra avzin-a, prego!

Bianca

(entrando) Son vnuita a vëdde se tl'has na mesa dosen-a d'euv da presteme.

Lussìa

(entrando) Mesa dosena?

Bianca

A l'é vnume na veuja 'd fe na torta…

Lussìa

A bsògna ciameìe al Sacrista. A l'é chiel ch'a trafica 'n tle bestie e 'n t'jeuv!

Bianca

Fame 'l piasì, ciamie ti. Mi 'm gen-o!

Lussìa

Va bin. (presentando Ester) Mia cusin-a Esterina.

Bianca

Piasì! Ma che bela dona. Da come tl'avie descrivumla, la fasijo tant pi veja!

Ester

Dabon?

Lussìa

(f. s.) Che strega. (imbarazzata, a Bianca) Sa, ven con mi, andoma fina 'al ciabòt, parej pijo l'ocasion për saré le ciate.

Bianca

Come mai tié sare 'n tël ciabòt?

Lussia

Përché a van 'n calor!

Bianca

(notando le tazze) Vëddo che l'eve pijà ël café.

Lussia

Si, l’oma pen-a pijalo. Se 't rivave n'atimin prima…

Bianca

(sedendosi) Oh, se 't veule rifelo, mi i speto, l'hai pa gnun-e prese!

Lussia

Il fatto a l'è che spetoma 'd gent e alora… ( la spinge via)

Bianca

(a Ester) Arvëzze a pi tard...

Ester

Cereìa!

Bianca

(uscendo, ad Lussìa) ... e posa pa tant...

VIIª scena (Ester – Stellina – Lunetta)

Lunetta

(entrando dall’esterno seguita da Stellina mal vestite e bagnate, ad Ester) Varda mach che sorpreisa!

Stellina

Ciao magna. Come ch'a va?

Ester

Bin, bin. Ma feve ‘n poch vëdde…

Lunetta

(abbracciandola) Ciaò!

Ester

 Ma varda, varda, varda mach che bele fije che seve fave. Ma da ‘ndoa i rive vestije parej?

Stellina

Dal lavatòio magna a l'ha mandane a fé la lëssìa.

Ester

Ma chi ch'a l'é ch'a o consilia 'd vestive 'n còsta manera?

Lunetta

Magna Lussìa, a l'é chila ch'an consilia come vestise, come pënnese.

Stellina

Tut merit sò!

Ester

(f.s.) Më smijava bin!

Stellina

Adess però a l'é mej che 'ndoma subit a cambiese.

Lunetta

Già, 'ndoma a cambiese, soma tute marse.

Ester

Peui deve cò na bela sgurà. Magara staseira 'ndoma al cinematografo.

Stellina

Nò!!!

Ester

Come nò???

Lunetta

Magna an pòrta mach a vëdde 'd cine ch'a fan pioré!

Stellina

Lunetta a l'ha rason. Pensa che doi meis fa a l'ha portane  a vëdde “Il bacio di una morta”

Lunetta

Ël meis prima a l'ha obligane a 'ndé a vëdde le due orfanelle.

Ester

Son sconcertà. (f. s.) Obligé doe orfane a vëdde “Le due orfanelle”

Stellina

Noi vurio vëdde 'n cinema ch'a fasa rije!

Lunetta

Olio e Stalio.

Stellina

Gianni e Pinotto.

Lunetta

Ma saria pa mej andese a cambié?

Ester

(alle due) Quasi, quasi i vado ‘dcò a cambieme mi!

Marieta

(entrando con il vaso da notte) Son si a l’è pien, a-i na stà pa pi!

Lunetta

Basta dësvoidelo!

Marieta

Ma mi i la faso nen a calé sota, l’hai paura ‘d vërselo!

Stellina

Su, andoma a campalo giù da la finestra! (escono verso la cucina, mentre dall’esterno)

VIIIª scena (Don – Bias – Bianca) 

Don

(entrando dall’estern seguito da Bias con in mano legna per il caminetto) L'hai mai considerala tant  digordìa, però l'avria mai pënsà ch'a  feisa tant ancutìa.

Bias

( depositando la lrgna nel caminetto) Përché, còsa a l'ha dije a Tromlin?

Don

A l'é andaìe a dì a col bonòm ch'a l'ha përdù le gambe  'd nen fé  'l pass pì long che la gamba.

Bias

Come mai?

Don

Përché chiel a l'ha dije ch'a veul ciamé 'n prestit për catese na ca a pian teren për podej ese 'n pòch pì indipendent e vist ch'ai basto pa i sòld a deuv fe 'n prestit!

Bias

E chiel a l'é pijasla?

Don

Certo ch'a l'ha nen faje piasì.

Bias

Tornand però al dëscors ëd dle doe ciate...

Don

'T pudie parlemne prima, pa speté tut sto temp.

Bias

Ha l'ha rason, ma sa come son fait mi soporto sempre tut sensa mai parlé.

Don

Ët sopòrte còsa?

Bias

‘L carateras ‘d cole bestie!

Don

 Lunëtta e Stèilin-a!

Bias

Si,  due ciatase caprissiose, lunatiche!

Don

Come ch’a saria a dì?

Bias

A saria a di che… Ma ch’a guarda si. ( indica la mano) Ch’a guarda mach che sgrafignon ch' a l’han dame l’àutr ier.

Don

Oh, capita. Anche  mi i son già stait sgrafignà.

Bias

Ma l’é ‘n visi. La smana pasà a l’han mordume ‘n tël brass!

Don

Tl’avrass faje quaiche dëspresia!

Bias

Ma che dëspresia, a j'ero tute due 'nfà 'd tera, mi i l'hai cercà 'd laveìe. L'aveisa mai falo.

Don

Ma përché a l'é vnute 'n ment ëd laveìe?

Bias

Përché lor a l'han 'l visi d'intré 'n tla mia stansia e cogiase sël me let.

Don

E ti faje pi nen intré 'n tla toa stansia!

Bias

Lor a ven-o përché a veulo fese carëssé!

Don

Ti tl'has  mach pa da carësseìe! 

Bias

Mi i cercavo mach ëd carësseìje  përtant che lor a s'nfileiso nen sota le cuverte!

Don

N'àutra vòlta pije a bastonà, nopà 'd carësseije.

Bias

(c. s.) Mi l'hai provà a carësseìje daspërtut, sij fianch, sota la pansa, ma as vëd che lì a patiso 'l gatij, e alè! Giù dë sgrafignon e 'd murdion!

Don

Ma come mai tl’has mai dime coste cose…

Bias

I vuria nen deje ‘n dëspiasì, savant quant chiel ai  ten a soa sorela, e quant soa sorela ai ten a cole doe  bestìolin-e.

Don

Bëstiase!

Bias

Si, ma a l’è ancora nen finija!

Don

Ancora nen?

Bias

No, përché mentre mi i deurmo, lor a  rieso a 'nfilese sota le querte, e a taco a gieughe...

Don

Con cosa?

Bias

Con tut  lòn ch'a treuvo... sa , mi porto “come chiel” le mudande larghe, lor a s'anfilo 'ndrinta... e...

Don

(incuriosito) E...

Bias

... e 'ndoa a ciapo a ciapo.

Don

(sbalordito) Nò!

Bias

A më scianco tute le mutande e peui... (slacciandosi la cintura dei pantaloni) Adess  i faso vëdde. Son tut un nison e në sgrafignon!

Don

Nò, lassa përdi…

Bias

Ma a l’è vera!

Don

Ij cherdo. Ma lassa, lassa.

Bias

As ricòrda quando quaiche meis fa cantavo 'n cesa con la vos da soprano?

Don

Certament, i son anche ciamame come mai?

Bias

E bin, anche cola vòlta le ciate a j'ero 'n calor, mi l'hai provà a carësseije sota la pansa, a son scatenase. L'han mordome e sgafigname daspërtut. I diso nen che lòta i l'hai duvù fé për calmeje.

Don

Ma dime pì gnente! Ansi, contëme come tl'has fait për calmeje!

Bias

L’hai torna butame con passiensa a gatieije.

Don

(stupito) N’àutra vòlta?

Bias

Si, però mach pì sël còl e darera dle orije  e finalment a son pasiase.

Don

Come mai sël còl e darera j’orije?

Bias

Përché a lor ai pias parej. (sedendosi) Se as  buta 'n ginojon, i faso vëdde come...

Don

Ma gnanca për schers! Mi duvria buteme 'n ginojon për feme gatijé sël còl e darera le orije da ti?

Bias

Alora 'n buto mi 'n ginojon, chiel ch'as seta. Ch'am pija la testa, ch'as la  buta 'n mesa a le gambe, peui  mi i faso vëdde come ch'as comporto cole doe mentre i gatijo. (si inginocchia)

Don

Ma còsa.... Mi 't gatijo, ma ti tëm promëtte che 't troveras quaidun dispòst a pijese cole doe bestìe. (si siede su una sedia, Bias si inginocchia ai suoi piedi, gli mette la testa fra le ginocchia e Don inizia a grattarlo dietro le orecchie)

Bias

(inizia a ridere e sgambettare, mentre...)

Bianca

(entrando dal ciabòt con le uova) Scuseme…

Don

(alzandosi di scatto) Ma chila, a peul nen tambusé prima d’intré?

Bianca

(imbarazzata) Ma còsa j'ere 'ncamin a fe?

Don

(intervenendo) Mi vardavo se a l'avija 'ncora 'd poj?

Bianca

(sorpresa) Ij poj?

Don

Si, i pidocchi, le pules!

Bianca

(c. s.) Ma seve mat?

Don

(c.s.) Pitòs, da 'ndoa ch'a riva chila?

Bianca

Dal ciabòt. (a Bias) A-i è tòta Lussia ch'a lo cerca. A treuva pi nen Stèilin-a e Lunëtta.

Don

Mie novode?

Bianca

Nò, le ciate!

Don

Cole due.  (a Bianca) A na pa damanca chila?

Bianca

Ëd còsa?

Don

Ëd na ciata.

Bianca

Nò, grassie. Mi an basto j'euv. (uscendo) Për adess.

Don

(infuriato, sedendosi) Che trapiass ch'a l'é cola Mosca Bianca! Mi i deuvo fé quaicòsa për femije fòra.

Bias

D’acòrdi ch’a l’è na ficanass, ma fela fòra…

Don

(c. s.) Parlo pa dla Mosca, ma dle ciate! (guarda l’orologio) A l’è quasi mesdì, son dësmentiame che l’hai prometuje a Fredo dël brich che pasavo a trovalo.

Bias

Ma soa sorela a l’avrà già preparà disné.

Don

Voj’àutri comincé pura a mangé,  laseme mach quaicòsa. (prendendo il berretto) Ën quant a le ciate, cerca subit quaidun dispòst a pieije. Mi i j-e regalo al miglior offerent. Ansi, ‘t sas còsa che ‘t diso, i dago anche 'n pòche 'd galin-e, antant a fan pi nen j'euv.

Bias

Nò, le galin-e nò!

Don

Përché?

Bias

Përché mi i son afesionà!

Don

Afesionà a le galin-e. Ma va là, va! Fame nen rije che son debol ëd vëssia!

Bias

Alora, ai cred nen a lòn che i diso?

Don

Nò, përché mi i son nen come coj torolo che quandi quaid'un a-i  indica 'l cel con ël dil,  lor a vardo 'l dil.

FINE I° ATTO

 II° ATTO

Scena I ( Don – Bias - Bianca -Marieta)

qualche ora più tardi

Don

(entrando dall’esterno) Quandi che vado a trové i parochian an laso pi nen andé via e ‘l temp a vòla. (guarda l'ora) A l'é già 'n bòt pasà. Speroma mach ch'a l'abio vansame quaicòsa da mangé përch i l’hai n’aptit da sonador. (vede un pentolino) Ma varda mach si che afé! (annusando) E che prufumin. Oh, costì sicurament a l'é 'n pitansòt ecessional ch'a l'han lasame për mi. (con il dito indice ne prende un poco e poi si lecca il dito) Bon, bon, bon!  Galup! (continua a mangiare finché vede una lettera a terra, a raccoglie e mentre mangia inizia a leggere) Bias ch'a j'escriv a tòta Grassia. “Gentile, bella e simpatica tòta Grassia.  Sono da tanti anni che giorno e notte non dormo più, il tuo pensiero mi turba l'anima e il cuore, ho la testa in fiamme e la cervella tramolante: dunque cara tòta Grassia ti dico che se sapessi di continuare così la mia vita in questo modo, meglio sarebbe che non ti avessi amata. Tutti i giorni, quando ti porto le uova fresche delle galline di don Quaja, mi sembra di venire mato, vederti e non toccarti è per me un suplisio.” Ecco andoa a van a finì ij mej euv!

Bias

(entra con la ruota della bici ed una borsa contenente un fiasco di vino bianco e rimane ad ascoltare)

Don

(continuando) La domenica m'inciuco per dismentiare che questo affetto è la rovina del mio cuore. Dunque se tu non corrispondi il mio povero cuore finirà per palpitare e di sicuro capiterà una disgrascia; io potrei morire d'infarto e tu resterai sensa uova. Ma varda mach che ròba!

Bias

(intervenendo) Don Quaìa,  l'hai përdula mi.

Don

L’hai capilo. Così ti tëm fregave j'euv për porteije a tòta Grassia.

Bias

Son mortificà. Ma sa, cola pòvra dòna ...

Don

Autr che pòvra dòna, a mangé tuti coj'euv a stora a l'avrà 'n fidich gròss parej. (indica con le mani)

Bias

Verament ai mangia pa chila.

Don

E còsa ch'a na fa. A tié sbat për ti?

Bias

Ma nò, ai vend, për podeise caté quaicòsa për vëstise.

Don

Se tlo fase për carità cristian-a, la toa a l’è na bon-a assion! Però, nopà dë scrive coste boricade, tl'has già preparalo l'avis për le dòne ch'a stan për diventé mame?

Bias

Oh, son dësmentiame, ciamo scusa. Provëdo subit. (estraendo da una borsa un fiasco di vino) Ecco, si a-i è ‘l fiasch ëd vin bianch che son andait a pijé da Giaco.

Don

Grassie. Stërmlo ‘n tël mobil, dësnò se mia mare a lo treuva a mlo fa fòra.

Bias

(prendendo il pentolino vuoto) A l'ha già daijne chiel da mangé a le ciate?

Don

No, përché?

Bias

Përché  'n tël casarolin a j'era 'l mangé dle ciate!

Don

(schifato) Dle ciate?

Bias

Si, col ch'a l'avija preparà soa sorela. Mi l'avijo lasalo lì përtant ch'a së sfreideisa.

Don

(sputando nel fazzoletto) Tut për colpa 'd cole doe ciatase! (f. s.) Ma varda mach, ai fa da mangé pi gustos a le ciate che a mi.

Bias

A propòsit. L'hai trovà doi dispòst a pieije.

Don

Chi son?

Bias

Sai nen.  Ai manda 'l sacrista dla paròchia ëd San Martin.

Don

Fate mach pa senti a nominé San Martin da La Russa dësnò col lì ai fa scrive ai sòi che mangioma San Martin.

Suonano all’ingresso

Don

(urlando verso la porta) Avanti!

Bianca

(entrando dall’esterno guardinga con una scodella) Ch'a scusa, a l'é 'n ca soa sorela?

Don

Nò, nò, nò. Come al sòlit a sarà 'n gir a mne la patalica. Ma cosa ch'a veul ancora?

Bianca

Sempre për via dla torta,  an manca cò la farina e alora…

Don

Ma a l'ha pa 'ncora finì ëd fé costa benedeta torta?

Bianca

No, Ma son quasi al bon, l'hai già sbatù j'euv! A propòsit, còsa i deve da magé a le vòstre galin-e?

Don

(indicando Bias) A bsògna ciameilo a chiel, përché?

Bianca

Përché tra j'euv ch'a l'ha deme stamatin i l'hai trovane doi dur.

Bias

(sorpreso) Doi euv dur?

Don

(sogghignando) Se a j'ero già dur a l'ha strabià 'd feje cheuse!

Bianca

Ma për fe la torta a van fresch!

Don

(a Bias) Va ‘n cusin-a e pieje un pòch ‘d farin-a.

Bianca

(porgendole un pentolino) Verament am serveria sòn sì pien!

Don

(a Bias) Varda se ai na i-é, 'ntant daje cò doi euv fresch!

Bias

(uscendo verso la cucina) Va bin.

Don

Ma chila, a va mai a fe la speisa?

Bianca

Ël fatto a l’è che quandi che i vado ‘n bottega, an fan ciaciaré, parej dësmntio sempre quaicòsa.

Don

Alora, prima ‘d seurte da ca, ch’as fasa ‘n bijet!

Suonano all’ingresso

Bianca

A-i è quaidun ch'a son-a.

Don

L'hai sëntù.

Bianca

A veul che i vada a vëdde chi ch'a i-é?

Don

Nò, grassie, vado mi..

Bias

(rientra dalla cucina con la farina) Ecco la farin-a.

Marieta

(seguendolo) No, la farin-a nò. A l'é mia!

Don

Sta tranquila mama. Mando subit Bias al ciabòt a pijene d'àutra!

Marieta

Anche mi i veuj 'ndé al ciabòt.

Don

A fé còsa?

Marieta

Al cess!

Don

Adess a l'han sonà. ( a Bias) Compagnla al cess, va. 

Marieta

(a Bias) Mentre tëm compagne al cess, mi it conto na stòria!

Bias

Oh, nò! La stòria nò!

Marieta

Ma la stòria a l'é bela, a fa piasì contela.

Don

(a Bias) Mentre ch'at conta la stòria, pòrta via la roa da si 'ndrinta, che s'ai riva Lussià  tla sente.

Bias

Ma l'é stait chiel a dime 'd gaveje la rua a la bici përtant ch'a mla feiso nen fòra

Don

Ma mi l'hai ditlo për schërs. N'àutra vòlta gavie la sela che 't fase pì 'mpresa. Adess, però andé.

Bias

Subit. (esce con Marieta verso il ciabòt)

Don

Mi 'ntant i vado a vëdde chi a-i è. (a Bianca) E chila  ch’a vada a fe la torta .

Bianca

Grassie, peui quandi ch'a l'é tëbbia o la pòrto a tasté.

Don

Grassie, ma mi mangio nen ëd ròba dosa.

Bianca

(riferendosi a Bias) Ma a Bias si!

Don

 Mi i mangio mach la ròba di-j ciat. (spingendola verso l’esterno)

scena II ( Don - Luis – Rico – Bianca)

Don

(rientra dall’esterno seguito da Rico e Luis) Prego, accomodeve! 'N còsa i peuss ese util?

Luis

Piasì, mi son Luis Garofo, (indicando Rico) Chiel a l'é me fratel Rico.

Don

Garòfo!

Rico

Si, son cò mi 'n Garòfo. (ha in bocca un sigaro e di tanto in tanto sputa verso Luis)

Don

Qual bon vent?

Luis

Noi soma rivà pòchi dì fa da l'Argentina.

Don

Da l'Argentina?

Luis

Si, j'ero emigrà des ani fa për travaj, ma 'd travaj  gnanca là a-i na j'é pa vaire, e 'd dòne meno 'ncora.

Don

Anche noi si l'oma n'emigrant. A riva da Napoli. A l'é vnuit su durant la guera, come partigian. Chiel a pensa d'avej trovà bele si l'America. Ma gnanca si a-i è pa vaire travaj.

Luis

Ël fatto a l'e che lagiù l'oma gnanca trovà 'd dòne!

Rico

Parej l'oma decidù 'd tornesne a nòstr pais, cerchese un travaj, anche da vaché 'n campagna e 'n particolar na fomna.

Don

E già. Come ch'a dis 'l proverbi:  mogli e buoi dei paesi tuoi.

Luis

Penso ch'a sia già stait ënformà...

Don

Si, a l’ha acename quaicòsa Bias, ël sacrista...

Luis

Ël sacrista?

Don

Si, mi l'avia lasaìe l'incarich a chiel ëd troveme na sistemassion për cole doe!

Luis

Noi soma si për fé l’afé. Sempre che chiel a sia d’acòrde.

Don

Ma sicura.

Luis

Noi soma na famija për bin. E le soe, … disoma le soe creature...

Don

Verament a son pa mie, ma  'd mia sorela...

Luis

Ën ca nòstra a saran tratà da sgnore. (controscena con Rico)

Don

(f.s.) Speta ch’at dago në sgrafignon e peui na parloma!

Luis

Ma còsa diso sgnore, da principësse. (a Rico) Fa cò sente la tua vos! Me fratel, a l’ha na vos baritonal! (controscena col Rico, mentre…)

Don

(c. s.) Un mordion bin dait ën col pòst e da baritunal a passa a soprano, vlo asicuro mi!

Luis

Mi e me fratel, a l’è da tant temp ch'a vorio torné 'n  Piemont për ven-e a conòsie, ma sa come ch’a son coste còse… a va a finì ch’as rimanda sempre.

Don

(a Rico) Così anche chiel a l’é ‘nteresà a...

Rico

A un-a dle doe.

Don

Ah, përché na pije mach un-a?

Rico

Nò, un-a për mi e un-a për chiel

Luis

Va bin che soma frej, ma dividine un-a 'n doi...

Don

Son pienament d’acòrde. Parej finalment mna libero.

Luis

(a Rico) Ma adess molla dë spuveme adoss!

Rico

(a Luis) Tl’avije dime ‘d nen spuvé për tera! Comunque, afé fait!

Luis

Grassie. Quandi che i podoma…

Don

Eh, eh, eh, eh! Calma giuvnòt. Pasienté ancora ’n pòch!

Luis

Si, ch’a scusa. Son lasame trasporté da l’entusiasm.

Don

A ved, prima ‘d fé  disoma… l’afé, a bsògna che mi i dija tut.

Luis

Tut còsa?

Don

Tuti i pregi e i difet dle mie doe...

Luis

A l’ha pa importansa. Basta aveije e për noi a va tut bin.

Don

E nò,  noi i duvoma  fe na còsa bin faita, i dovoma parlese bin, bin ciair. Sa ‘n tla vita ògni còsa a l’ha sò pressi!

Luis

Basta che chiel a sia d'acòrde 'd concedinie e noi i soma anche dispòst a paghé.

Don

E se i feisa mi a devne a voj'àutri? Eh?

Rico

Alora i sario noi a nen aceté.

Luis

Noi soma content ëd pijeje come ch’a son. Basta!

Don

Chërdime pura, a feìsa nen ël përché dël përché, l’avria gnun-e intension ëd femije fòra…

Rico

(stupito) Fesìje fòra?

Don

Femije  fòra, femije fòra…Për noi, a son…

Rico

Lo capiso, come lo capiso. Giuvo e bele come ch’a son...

Don

(sorpreso) L'eve già vistie?

Luis

Nò, ma lo imaginoma!

Don

(tirando un sospiro) Ah! Për prima còsa 'm racomando: Se as raviolo da quaiche part e a së sporco, laseìe stè come ch'a son.

Rico

As raviolo?

Don

E si. A lor ai pias raviolese, parej a l'ha dime 'l sacrista. Buteve mach nen a laveje.

Luis

Duvoma laseìe sporche?

Don

Si, dësnò na feve pi nen gnùn bin! Lor a son faite parej.

Rico

Chisà vaire ch’ai na j-è ch’ai giro d’antorn…

Don

Tanti, specialment quandi ch'a van 'n calor.

Luis

Përché, a van anche 'n calor?

Don

Natural. Due vòlte a l'ani!

Luis

Doe vòlte a l'ani?

Don

Ma mia sorela pen-a ch'as n'arcòrs  ai sara 'n tël ciabòt e ai lasa pi nen seurte!

Rico

E a ha fa bin! Parej ch’as fa! Adess però për noi…

Don

Si, a voj'àutri doi penso ch'a vié fasa vëdde con piasì. Però prima i veuj dive le còse come ch’a stan.

Rico

Come ch’a saria a dì?

Don

Saria a dì che… Stèilin-a e Lunëtta a son ën pòch lunatiche e  caprissiose…

Luis

A son giuvo, e tuti i giuvo a son caprissios!

Don

Ma a son cò tëston-e. A vòlte a scoto nen!

Rico

A scoto nen?

Don

Si, përché a scapo via quandi che un ai ciama.

Luis

Ma nò!

Don

Ma sì!

Rico

(sedendosi)  Ma basta là!

Don

Purtròp a l’han col brut visi!

Rico

Ma noi con delicatëssa i lo faroma pasé.

Don

Son pròpi curius ëd savej come?

Luis

La mia la carësserai sla schin-a.

Don

Brav, parej chila ai ficherà ‘n bel mordion!

Rico

‘N  mordion?

Don

Si, përché lor doe a veulo  nen esse carëssa sla schin-a!

Luis

Alora mi la caresserai sij fianch .

Don

Për carità, ch’a la toca mach nen sij fianch.

Luis

Come mai?

Don

A patisso ‘l gatij.

Rico

E anlora?

Don

A sgrafigno!

Luis

A sgrafigno?

Don

Si, e con na fòrsa ch’a fa impression, arsigo fin-a dë sfigureve!!

Luis

Ma nò!

Don

Ma si!

Rico

(sedendosi) Ma basta la!

Don

Na përson-a che mi i conoso bin,  a l’è stait sgrafignà e mordù daspërtut!

Luis

Pròpi daspërtut?

Don

Si,  quaiche sman-a fa, për sbalio a l'ha carëssaije sla pansa e sla schin-a, lor a son ribelase e a l’è fin-a vnuìe la vos da soprano tant a l’han sgrafignalo e mordulo ‘n bas.

Luis

Ma chiel, soa sorela, soa mare l'eve nen mostraie l’educassion?

Don

Si, ma quandi ch’a deurmo…

Rico

A, a sgrafigno anche quandi ch’a deurmo?

Don

Purtròp. A l’han gnun giudisi.

Rico

Come a saria a dì?

Luis

A l’han gnun giudisi?

Don

 Ma che giudisi a veul ch’a l’abbio! Però, a tut a-i è ‘n rimedi.

Luis

Ah, meno male! E col ch’a saria?

Don

A basta pijeje  la testa, butesla  'n mesa a le gambe e peui gatieije sël còl e darera le orije. 

Rico

Ma mi…

Don

A la veul ò nò?

Rico

Si, si!

Don

Alora ch’a fasa come che i diso.  (invita Rico a mettergli la testa fra le gambe)

Luis

(insistendo) Fòrsa, su fa come ch’at dis!

Rico

(esegue)

Don

Ecco, quandi ch’a l’è ‘n costa posission, ai gatija sël còl e darera le orije . (eseguendo) Parej!

Bianca

(entrando dall’esterno) Ma alora a l'è 'n visi! Scuseme… ma anche chiel a l'ha le pules?

Don

(imbarazzato) A l’è pien come n’euv!

Bianca

Oh, povra mi, adess come faso?

Don

Còsa?

Bianca

(grattandosi la testa) Spero mach ch'a sio nen sautame sla testa!

Don

(toccandosi la testa) Mi i coro gnun pericoj, chila però “Mosca Bianca” n’àutra vòlta, ch’a son-a prima d’intré!

Bianca

J'ero 'n camin a 'mpasté la farina con j'euv për fé la torta quandi son arcorzumne ch'am manca lë lievit.

Don

(spingendola verso l’esterno) Quandi ch'ai riva mia sorela i farai avej lë lievit.

Rico

(f.s. sedendosi)  Che bruta figura che l’hai fait!

Don

(rientrando dall’esterno) Ch’a scusa, ma cola  ficapocio.

Rico

Chisà cosa mai a l’avrà pënsà. Mi, pien ëd poj! Comunque mi i preuvo, cominciand con ‘l portela a spass.

Don

Im racomando, porteije mach nen ën tël sëmlà.

Rico

Përché?

Don

Përchè as campo ndrinta,  as raviolo a s’ënfelo tute e peui a son problema a tireje via.

Luis

Ma nò!

Don

Ma si!

Rico

(sedendosi) Oh, basta la!

Don

E con son i l’hai dive tut. Tuti i difet possibil e imaginabij l’hai elencaie!

Luis

A më smija ch’a basto.

Don

Adess ven-e con mi, andoma a sërcheìe.

Rico

Përché, a sa nen andoa ch'a son?

Don

Sicurament mia sorela a l'avrà saraje 'n ti na stansia al ciabòt, dësnò 'n costi dì  ch'a van ën calor a sario sempre 'n girola a la ricerca d'un mas-cc.

Rico

(sorpreso)  A... a la ricerca d'un mas-cc?

Luis

(a Rico) Fòrse saria mej che i pënseiso 'ncora 'n pòch su prima 'd pié na decision così 'mportant.

Rico

Son d'àcòrde con ti!

Don

Fe come che vë smija. Se mié pòrti via 'n feve na grassia, dësnò amis come prima.

Rico

Me fratel a l'ha rason, (a Luis) quasi quasi 'ndeiso fin-a fòra  a parlene con calma?

Luis

Si, 'ndoma a pijé na bocà d'aria frësca, peui tornoma ...

Rico

Si, con 'n bel mass 'd fior.

Don

Se veule un cosej da preive , për fevije amise ansiché dle fior, porteje doe bele fëtte 'd lard!

Rico

(stupefatto) 'D lard?

Don

Si, lor a van mate për ël lard! ( esce verso l’esterno accompagnando i due Garòfo)

IIIª scena  (Lussia – Ester –Stellina – Lunetta –Marieta)

Lussia

(entrando dalla sacrestia seguita da Ester) Nò, chiel lì a fa nen për ti. Tlo diso mi!

Ester

Bin për lòn che l'hai falo ven-e 'n cesa përché tlo vedeise.

Lussia

Mi lo conòso da temp, sempre malforgià.

Ester

Pura a mi a l'han dime che come famija a stan bin!

Lussia

Si, quandi ch'a l'han nen mal pansa!

Ester

Chiel a l'ha dime ch'a l'é padron ëd na cascina 'd tranta giornà!

Lussia

Si però la gent a dis ch'a son talment verd che s'as cogio 'n tën pra, le vache ai mangio al pòst dl'erba.

Ester

E mi che pensava già 'd sistememme!

Stellina

(entrando dalla cucina seguita da Lunetta) Ciao Magna. 

Lunetta

 Noi i l’oma sbatù fin-a adess ij matarass!

Stellina

Esterina a l'ha dine ch'a i-é na sorpreisa n'ariv!

Lussia

Na sorpreisa?

Lunetta

Si, 'd còsa as trata, voroma savej!

Stellina

A l'é bela?

Lussia

Quandi ch'a sarà ora savreve tut!

Stellina

 Scomëtto ch'as trata dël parco neuv.

Ester

(a Lussia) Scusa, a l'é scapame.

Lussia

Si, però don Quaja a l'avija dime 'd nen parlene ancora con gnun.

Ester

Sta tranquila che lor a tëniran la boca sarà!

Lunetta

Coma ch'a l'é?

Lussia

Sai pa, l'hai pa 'ncora conusulo.

Lunetta

A l'é giuvo?

Stellina

A l'é bel?

Lussia

L'hai già divlo. Sai pa.

Ester

Tò frel, a l'ha già bin vistlo?

Stellina

Da che pais a ven?

Lussia

Sai pa, sai pa.

Lunetta

A l'ha 'dcò parlaje 'nsema?

Lussia

Si, si.

Stellina

E coma lo giudica?

Lussia

A dis ch'a l'ha 'd grande idèje, come tuti i preivi giuvo. Quand ch'a seurto dal seminari a chërdo d'avèj 'l mond 'n sacòcia.

Ester

E peui...

Lussia

E peui me fratel a dis che a malapen-a a rieso a converte quaiche parochian-a isterica come mi.

Stellina

Magara a ries a porté 'n pòch d'entusiasm fra i giuvo!

Lunetta

A tiré 'n pòch su 'l moral a l'oratori.

Lussia

Ën racomando fene peui mach pa paròla con don Quaja. Dësnò a l'é la vòlta ch'a më scomunica.

Lunetta

Sta tranquila. A l'é 'n segret fra noi quattr!

Lussia

Adess però andé a finì 'd lavé ij piat, fra 'n pòch ai sarà verament 'na sorpreisa ch'a merita.

Stellina

Dabon?

Ester

Son n'ariv doi bej fieuj. Mi e chila ( indica Lussia) i l'oma decidù 'd fevie conosce.

Lunetta

E chi a son?

Ester

Doi Foresté.

Stellina

E përché i veule fenije conòse?

Ester

Bela costa, përché magara podoma seurte tuti 'nsema, andé al cinematografo...

Lussia

Compagneje al cinematografo...

Lunetta

Prima d'andé al cimematografo i veuj controlé ch'a dago pi nen “Piccolo mondo antico”.

Lussia

Su, fé pa tante stòrie, andé, andé 'n cusin-a.

Stellina

(uscendo seguita da Lunetta) Va bin...

Lussia

Sai pa fin-a a quandi riusiroma a ten-e sto segret.

Ester

Scusa, ma më smijo 'n pòch smorfiosëtte. Speroma mach ch'am faso pa fé brute figure.

Lussia

Mi 'nvece m'auguro mach che me fratel a sla pija peui pa con mi.

Ester

Oh, 'n dì ò l'àutr, a duvran bin trovese 'n moros! E ti, date co da fé finché 't ses 'ncora 'n piòta.

Lussia

Për mi ormai, peuss 'ndeme a marié 'n tën tompi d'eva!

Ester

Ma còsa 't dise. 'T ses sempre bela, arbiciulova, për ti j'ani a paso, ma la toa facia a l'é sempre l'istess!

Lussia

(risentita) 'T veule dì che j'ero già parej 30 ani fa?

Ester

Ma nò, però a l'é pa l'età anagrafica ch'a conta, ma lòn che un as sent ëndrinta!

Lussia

Mi ormai son veja, son trascurame tròp, l'hai dedicaie tuta la mia vita a mia mare, a me fratel, e a la soa mission.  Si 'n ca, lavo, stiro, cuso, faso da mangé. Peui come sa basteisa pa, vado a polidè 'n cesa,  e anche lì, lavo 'l paviment, gavo la pover, cambiu l'eva a le fior; peui i deuvo anche ten-e le bone relassion con i parochian e se për dësgrassia a më scapa na paròla 'd pì, për tuta riconossensa 'm sento a dì che son na tòta isterica.

Ester

Anche mi son dedicame a la famija, ma adess ch'a son mòrt tuti e che son trovame da sola, l'hai capì che a bsògna che i pensa 'n pòch a mi.

Lussia

Eh, fòrse ‘t l'has rason.

Ester

Come l'avijo scrivute, dato che ‘m sentija quaiche disturb, ël me medich a l'ha mandame a fé na visita da  l'ostétrich...

Lussia

E 't ses peui andaita?

Ester

Sicura! Adess ëm sento pi tranquila. A l'é tut apòst, a l'ha dime che son pronta.

Lussia

A cosa?

Ester

A troveme n'òmo. Va, va cò ti a fete vëdde, chisà che...

Lussia

Mi im n'ancalo nen andé da l'ostétrich, am gen-a.

Ester

Ma nò, tlo diso con sincerità, a mi a l'ha pa gename.

Lussia

Si che sai, mi 'm sento così ambarasà quandi i dotor am vardo 'n facia che...

Ester

Alora va tranquila. L'ostétrich, a varda nen le dòne 'n facia!

Marieta

(entrando dal ciabòt) Gnanca con la luce anvisca...

Lussia

Eh???

Marieta

Gnanca con la luce anvisca i s-ciairo pi nen bin. Sa j'era pa 'd Bias finijo giù 'n tla tampa.

Lussia

I lo diso sempre a me frel, buta na luce pi fòrta 'n col cess.

Ester

Pi la luce a l'é fòrta, pi as vëdd  lë spòrch.

Marieta

Ti, venme a fé 'n pòch d'eva buija con salvia e limon.

Lussia

A st'ora?

Marieta

L'hai damanca 'd quaicòsa ch'a më strensa. L’hai ‘n pòch ëd caghëtta.

Lussia

Oh, mama! Anche mi l'avria tant damanca 'd quaicòsa ch'a më strensa.

Ester

A chi ti lo dise!

Marieta

Alora  se l’eve anche voj’àutre la caghetta, andoma a spërme na mesa dosena ëd limon, antant o conto na stòria, përché ...

Tutti

(uscendo) La stòria a l'é bela, a fa piasì contela...

IVª scena  (Don – Bias -  Giaco – Ida)

Don

(entrando dall’esterno seguito da Ida, Giaco e Bias) Mi i son mortificà!

Ida

Chiel a sarà morificà, ma ch’a guarda si, (indica un seccio pieno di biancheria) A l’è tut mars!

Giaco

Adess chila a deuv andé a la bialera a lavé!

Don

Pi che ciameve scusa...

Ida

(a Giaco) Facil për don Fringuel ciamé scusa. Ma mi adess  i deuvo andé a fé la lëssìa e për giunta i son anche sensa savon. (a don Quaja) Ch’a senta, ch’a senta mach che odor 'd piss!

Don

Mi sento pa gnente!

Bias

Mi gnanca.

Ida

(adirata) L'avreve 'l nas stop! (a Don) Comunque se continue a campé giù, mi i vado 'ndoa a fa damanca d’andé e o farai causa.

Bias

Madamin Nebia, ch'as calma.

Giaco

Si, mej che 'ndoma a ca, lasoma përdi.

Ida

Ma che 'ndé a ca se soma pen-a  rivà. E peui, lasoma sempre përdi, fomse cojoné da tuti, piomse sempre 'n testa tut lòn ch'am capita.

Don

(a Bias) L'hai già ditlo vaire vòlte, pensìe ti a dësvoidé 'l tupin che mia mare a 'mpinis!

Bias

Ma don, penso pa ch'a sija 'l compito d'un sacrista fé col travaj lì.

Giaco

(a Ida) Sent, andoma, peui tornoma e rasonoma le robe con calma.

Ida

Ma che calma e calma, stà mach chet! Dësmentia nen che mi i son unica erede, padrona dla ca,  dla tera, dl'autin. (al marito) E dato che ti tl'has gnente, quindi stà ciuto, bocin d'un bocin!

Don

Mi dle vòstre facende i veuj nen buté nas. Su, adess buteve nen a rusé fra vuj'àntri doi.

Ida

Quandi che i soma mariase, chiel a l'ha portà 'n dòte na cobia 'd maje e mudande sarzie, doi peira 'd causet sensa scapin. Oltre marielo mi i l'hai cò dovù pënsé a vëstilo e causelo.

Giaco

Ma se l'avijo doi paira 'd sòco neuv!

Ida

 Comunque 't ses vnuit si a pendi 'l capel al ciò, quindi tl'has gnun-e rason da fete.

Don

Ma  madamin Sòca, pardon Nebia, se a o senteiso i vòstri fieuj, còsa ch'a dirio?

Giaco

E già, còsa ch'a dirio?

Ida

Nòstri fieuj a son  pòch a ca, lor a son da garson , un dal panaté, l'àute dal muliné.

Giaco

A ven-o mach a ca na vira al meis!

Don

Alora ti daje na man, solevla 'n pòch!

Giaco

I la faso pa a solevela, a l'é tròp peisa!

Ida

'N ca a fa gnente, a l'ha mai fait gnente. Gnanca l'eva al pess ross che nòstr fieul pi giovo a l'ha vagnà al banch ëd beneficensa ai cambia nen.

Giaco

Përché duvrio cambieje l'eva sa l'ha pa 'ncora beivila tuta!

Ida

Stà mach chet, disoma che ti a la seira e a la festa  't preferisce 'ndé a l'òsto.

Giaco

Vado a l'òsto për nen sëntite a bërboté.

Bias

Anche mi la duminica i vado a l'òsto.

Don

Për nen sëntime bërboté?

Bias

Ma nò, për pasé un pòche ore 'n compania.

Ida

E peui chiel a biev, beiv. A pija certe piumbe. E a mi an pias nen vëdilo seurte da l'òsto concià 'n cola manera.

Giaco

Lasa përdi, sta ciuto, për piasì!

Ida

Ch'a senta don Fasan.

Don

Quaia...

Ida

Fa l'istess. Duminica vist ch'a rivava nen a ca për ora 'd sina  son andata a rabastelo a l'osto.

Bias

(sostenendo Giaco) A j'era mach 'ncamin a fé na partija a scopa.

Ida

Mi l'hai spëtà con passiensa ch'a finieisa la partija, peui quandi che i soma surtì...

Giaco

A l'ha ficame 'n buton che për pòch i finijo 'n tël bial...

Ida

Magara 't feise finì 'n tël bial.  Parej a l'era la vòlta che të sgurave 'n pòch!

Don

Ai mancava mach pì ch'a finieisa 'n tël bial. Ma as rend nen cont ch'a l'avria podù nijé! ( esce a prendere un pezzo di sapone)

Giaco

A l'ha fait tant ëd col cine che...

Ida

... che na cobia ch'a pasava 'n col moment a l'ha vardane, peui chila a l'ha dije a chiel: Ti, varda mach che sumia ch'a l'é pijase chiel lì!

Giaco

(a Bias) Si, ma coi doi a l'han  pa dame dla sumia a a mi, ma a chila.

Ida

'T capisce pròpi gnente. (riferendosi al prete) Ma ‘ndoa a l’è andait? Mi parlo, parlo e chiel a sparis.

Giaco

Ven, andoma!

Ida

Si, parej se andoma a ca i deuvo vardème la madòna.

Bias

E chila, ch'a la  varda mach a la matin e a la seira.

Ida

Ma se la vardo pa am ciama!

Bias

(sbalordito) A la ciama?

Giaco

Mia mare a ciama 'd contino.

Bias

Ah, mi pënsavo a la statua dla Madòna!

Ida

Magara. Cola stà a scoteme, mentre l'àutra a braia.

Don

(rientra con un pezzo di sapone e lo porge a Giaco) Ten, si n’eve da sguré mes pais!

Bias

L'hai capì, ma cara madamin Nebia, a bsogna avej passiensa, rispet as trata 'd soa mare madòna!

Ida

Ma mi l'hai marià chiel, pa mia mare madòna. Son tanto stanca, an toca sempre a mi féje tut. A vòlte i mna pijo certe boconà!

Don

A l'ha  gnun d'àutri ch'a peussa deije na man?

Ida

J'era so frel, ma a l'é sparì!

Don

Come ch'a saria a dì, sparì?

Giaco

A l'é emigrà des ani fa.

Don

Certo che alora a peul propi pi nen giuteve!

Giaco

Mi  i la faso pi nen a 'ndé avanti parej, 'n di ò l'àutr pijo l'andi e torno al me pais con mia mare.

Don

Ma  Giaco, të staghe nen bin si da noi. 'N cost pais a-i è l'aria bon-a, a-i è sempre 'l sol .

Giaco

'N tël pais ai sarà pro 'l sol, ma mi son tran'ani che vado a cogeme con la nebia!

Don

Basta Giaco. Adess andeve a cambié e peui ti 't deuve feme na promëssa.

Giaco

Che promëssa?

Don

Cola 'd giuteìe a toa fomna .

Giaco

(sbuffando) Va bin!

Ida

Giura sla tomba ëd toa mare!

Giaco

Ma l'é pa 'ncora mòrta! Lo sai pro che ti 't vorije  vëdde mia mare sota des meter ëd tera!

Ida

Che esagerassion! A basterio doi meter!

Don

Ma che discors! Su, andé. Mi adess  cercherai  'd trové na solossion ai vòstri e ai me problema.

Giaco 

(uscendo verso l’esterno) Arvëdësse.

Ida

Si arvëdësse, don  Pavon!

Vª scena (Don – Cirillo – Bias)

Cirillo

(entrando dalla sacrestia) Don Quaglia, ci sono qualche novità?

Don

Stai tranquillo, che prima o poi troveremo un'altra sistemazione anche per te.

Cirillo

Se non moriva u pastore io una casa e un lavoro ce l'avevo. A me piaceva pasturare.

Bias

(f. s.) Ai na i-é 'd famije 'ntere.

Don

Vorrà dire che se non andrai  più in pastura, andrai a fare qualche altro lavoro!

Cirillo

Ma per dormire e mangiare, dove vado, pròprio adesso che deve andare a prendere anche mio fratello.

Don

Tuo fratello?

Cirillo

Si, Rocco. Pure lui vuole salire su. Al  paese non trova lavoro. (estrae di tasca una foto e la consegna a Bias) Guardate che bello.

Bias

(guardando la foto) Mi a l'é pa che më n'antendo vaire. (a don) Chiel còsa ch'a na dis?

Don

Còsa veule che o disa?

Bias

 Adess  a n'avrà doi da sistemé!

Cirillo

Poi c'é pure un mio zio che vorrebbe salire su.

Don

(a Bias) A l'é mej che chiel si a na fasa pa ven-e su tanti...

Bias

... dësnò a va a finì che l'Italia a va dle gambe drite.

Don

(a Cirillo) Per te, provvisoriamente ti farò preparare un pagliericcio dietro l'organo.

Bias

A-i è giusta madamin  Bianca ch'a l'ha 'n sofà vej da fese fòra, magara a pudrija ese util!

Cirillo

Un sofà farebbe proprio al caso mio! Dietro l'organo ce pure tanto spazio.

Don

Nò, nò e peui nò! Gnun sofà, Na branda!

Bias

Ma 'l sòfà a l'é pi comod che la branda.

Cirillo

Come mai non volete u sofà?

Bias

E già, come mai?

Don

Përché ti 't sas come ch'a ven definì 'l sofà 'n piemontes?!

Bias

Certo che lo sai, sislonga!

Cirillo

Sislunga, e che è?

Don

Sislonga è una specie di letto peccaminoso. La paròla stessa lo dice sis-longa.

Bias

Ma don Quaja, chiel a vëd ël mal daspërtut. (indicando Cirillo) Cirillo a l'é brav! A frequenta la paròchia, a canta bin, a sona l'organo.

Cirillo

Imparo pure alle vostre parrochiane a suonare l'organo.

Don

Aponto. Na vëddo tròpe, compreis le mie novode a vorej 'mparé a soné l'organo da quandi che 't ses rivaje ti. Poi magari tu dopo aver suonato l'organo, le fai slungare sulla sislunga e vi mettete a suonare a quattro mani!

Cirillo

Ma cosa dite? Io sono una persona per bene.

Bias

Ma sicura, mi l’aveisa na fija, sario bin content ch’a ‘ndeisa a ‘mparé a soné l’organo da chiel.

Don

Ma ti tl’has pa gnun-e fije!

Bias

Gnanca chiel!

Don

Però mi i l’hai due novode da ten-e sot’euj!

Bias

A parla come se cost bonòm a feisa un luv, ën barabàu.

Don

A sarà pa ‘n barabau, però, anche 'l luv pi brav mi lo faria nen deurme con le bërre!

Cirillo

Che dice?

Don

Sarai una persona per bene, però ricordati che anche il lupo più bravo il pastore non lo lascia dormire con le pecore. Adess però andiamo a vedere se, come sostiene Bias riusciamo a sistemarti.

Bias

Mi son pi che sicur che i la faroma!

Don

Se rieso nen a troveìe na sistemassion, lo botoma a deurme con ti, parej at fa compagnia.

Bias

Ma don Quaja, mi i l’hai già le ciate ch’am fan compagnia.

Don

(uscendo verso la sacrestia) Ma tl’avije pa dime d’avej tròvà chi ch’a sijé pijava?

Bias

(seguendoli) L’avrija giuralo ch’a finija parej.

VIª scena (Stellina – Lunetta – Luis – Rico – Bianca – Marieta)

Stellina

(entrando dall’esterno, seguita da Lunetta, Rico e Luis) Seve si për nòstr barba Don Quaja?

Rico

Verament... mi e chiel soma vnuit për ...

Lunetta

Pudoma ofrive quaicòsa?

Rico

Nò, grassie. Mi son Astemio.

Stellina

Mi son Stellina.

Luis

Anche mi son Astemio

Lunetta

Mi son Lunetta, Lunëtta për i parent.

Rico

Stellina, a lo sa përché mi i son si?

Luis

Lunëtta lo sa përché mi i son si?

Stellina

Për confeseve?

Rico

Nò...

Lunetta

Për magna Lussia?

Luis

Nò...

Stellina

Për magna Esterina?

Rico

No. Për chila

Stellina

Për mi?

Rico

Si, mi l’hai parlane con  sò barba don Quaja e chiel a l'é d'acòrde.

Luis

(a Lunetta) Anche mi i l'hai ciamaìe 'l përmes a sò barba.

Lunetta

Che përmes?

Rico

‘D porteve via, a ca nòstra.

Stellina

(scostandosi) Oh, pòvra mi!

Lunetta

Oh, pòvre noi!

Rico

L'eve fòrse paura?

Stellina

Paura nò, ma ‘s conosoma gnanca.

Lunetta

Come foma a decide parej, su doi  pe?

Luis

Bin, adess i soma conosuse .

Rico

Noi soma rivà fresch , fresch da l'Argentin-a

Lunetta

 (a parte a Stellina) Fresch, fresch. Sti doi a më smijo già bin bin  stagionà!

Stellina

A deuvo ese cui doi dla sorpreisa!

Lunetta

Bela sorpreisa! Comunque stoma a vëdde lòn ch'a l'han da dine.

Stellina

(a Rico) Così 't ses rivà da pòch da l'Argentina.. Oh, scusi, LE O DATO DEL TE

Rico

Dammi quello che vuoi, del te, del me della camomilla.

Stellina

Oh, come ‘t sës simpatich.

Rico

(a Luis) I son simpatich!  Dai, fate sota, preuva cò ti!

Luis

(a Lunetta) Dammi anche tu del te, del me della camomilla…

Rico

Ma nò, ciamie se 't ses 'l so tipo, se a  veul sposete!

Luis

Lunetta, sono il tuo tipo, mi vuoi sposare.

Lunetta

(a Stellina) Oh, ma chiel si a fa sël serio.

Stellina

Asecondomie... (domje còrda)

Lunetta

(a Luis) Mi son  ën po' genà... më spetava nen na richiesta così franca.

Luis

E si, noi foma sël serio.

Rico

Mi i son felice e content d'aveite conosù. E ti, 't ses contenta?

Stellina

(accondiscendendo) Anche mi...

Rico

Cara, cara la mia Stellina del firmamento.

Stellina

(c. s.) Oh, che romantich!

Rico

(impacciato) I peuss dete un basin?

Stellina

(ironica) Mach un?

Rico

No, na cavagnà ‘d basin.

Stellina

Uh! Che impeto. (parandosi) Pi tard però...

Luis

(a Lunetta) Anche mi i vuria dete 'n basin!

Lunetta

Si, ma con calma.

Luis

Cara, cara la mia Lunetta del firmamento. (tendendogli le mani) Mi e ti ansema për tuta la vita.

Lunetta

Ansema, sempre ansema.

Luis

An ca, ‘n tla cort.

Rico

(a  Stellina) Anche noi, sempre 'nsema. Su e giù për le cantonere.

Stellina

Coreroma ‘n tij pra.

Lunetta

Ës rotoleroma 'n slerba…

Rico

'N tl'òrt.

Stellina

An tij bacciass.

Rico

(arretrando terrorizzato) No! An tij baciass no!

Stellina

(stupita) Përché?

Rico

Përché së sporcoma, e peui a bsogna lavese.

Bianca

(entrando dall’esterno) Scuseme se disturbo, ma la porta a j'era duverta e alora (arretra nel vedere Rico e Luis)

Stellina

(scocciata) E alora…

Bianca

Am manca sempre lë lievit për fé la torta, se soa magna a n'aveisa 'n pòch…

Stellina

Vado a vëdde… (esce)

Bianca

(a Lunetta) Oh, son dësmentiame 'd ciameìe cò 'n panet 'd bur…

Lunetta

Vado a vëdde sa n'han.

Bianca

(a parte, riferendosi a Rico e Luis) Steije pa tant d'avsin, a l'han ij poj, pudrie ese contagià.

Lunetta

(uscendo) Faroma atension.  'Ntant chila, ch'ai pensa ai sòi afé.

Bianca

(ai due emigranti) Certo che cole doe a l'han pròpi  'n bel caraterin.

Rico

(a Bianca) Ommi povr’òm! A l’ha 'dcò dinlo don Quaja, ch'a l'han ògni sòrt ëd difét e 'd visi.

Luis

Sai pròpi pa come i faroma a tënije sota contròl!

Bianca

Përché còsa i duvrie controlé?

Stellina

(entrando dalla cucina seguita da Lunetta, a Bianca ) Ecco lë lievit.

Lunetta

E si a-i è 'l bur, ch’a ven-a con mi, i na dago da spalmese tuta!

Bianca

Grassie. E se l'eve damanca 'd flit, mi n'hai na bon-a scòrta.

Stellina

Noi i l'oma pa damanca 'd gnente.

Bianca

(ai due uomini) Se voj'àutri i l'eve damanca 'd quaicòsa, mi stago si 'n facia.

Lunetta

(spingendola via verso l’esterno) Adess però ch'a vada, ch'a vada!

Bianca

(uscendo) Ma che manere!

Stellina

(  furiosa) Che rabbia, che rabbia ch’am pija ògni vòlta che cola ficanass a intra si ‘ndrinta.

Lunetta

(rientrando dall’esterno) L’hai sbatula fòra e l'hai sarà la pòrta a ciav, spero mach che për 'n pòch an lasa 'n pass.

Rico

(a Luis) Ecco ch’a ‘ncamin-o a fé i caprisi!

Luis

Duvoma pasieje!

Rico

Ma mi i sai nen come fé!

Luis

A bsògna 'mbraseije...

Rico

Ma mi i sai nen andoa buté le man.

Luis

Gnanca mi! Comincia ti!

Rico

Tira fòra 'l lard!

Luis

(estrae di tasca un pacchetto di lardo ) Ecco, si a-i è 'l lard, (a Lunetta) Ten!

Lunetta

Ma për chi tl'has pijame?

Rico

( prendendone un pezzo, a Stellina) Nufia, nufia mach che prufumin!

Stellina

Ma còsa... (Inizia a dimenarsi)

Rico

(facendosi forza, cingendo Stella sui fianchi) Su, su, fa nen parej, mangia, mangia!

Stellina

Ma còsa ‘t fase?

Rico

Ah, già che i deuvo nen tochela sij fianch!

Stellina

‘T ses vnuit fòl ?

Luis

(a Lunetta, cingendole la vita) Su, su, cerca 'd calmete.

Lunetta

(f. s, correndo per la stanza) Basta, anche chiel sì as buta adess? (pesta con i piedi)

Rico

(a Luis) As  preparo a sgrafigné! (avvicinandosi) Stella, Stellina!

Stellina

Stella, Stellina ‘n còrno! Stame mach a la larga dësnò a l’è la vòlta  che ët pianto j'unge!

Rico

(a Luis) Chila lì as prepara a saoteme a j'euj.

Luis

( riferendosi a Lunetta) Anche cola as prepara a saoteme a j'euj.

Stellina

(irritata) Via, via, via da sì!

Rico

(a Luis) Sël còl, i duvoma gatieije sël còl.

Luis

Si, tl'has  rason, për pasieje i duvoma gatieije sël còl e darera dle orije. (iniziano a rincorrerle)

Marieta

(entrando dalla cucina) L’hai da ‘ndeme a dëscarié! 

Stellina

(seguita da Lunetta si nasconde dietro Marieta)

Marieta

Ma cò feve?

Stellina

A veulo gatiene!

Rico

A l’è ciapaje la crisi, për calmeje i deuvoma pieije la testa, anfilela an mesa a le gambe e gatieije sël còl e darera dle orije! (invitando Marieta ad inginocchiarsi) Se am buta la testa ‘n mesa a le gambe i faso vëdde. (esegue) Parej!

Lunetta

(stupefatta) Ma còsa ch’a fa?

Stellina

A l’è mat!

Marieta

(alle nipoti) Laselo fé!

Lunetta

Ma gnanca për seugn, andoma via! (portandola verso ël ciabòt)

Marieta

Për na vòlta che l’avia trovà un ch’am gatiava…

Stellina

Ven, ven con noi che ‘t portoma a dëscarié (uscendo verso ‘l ciabòt a Rico) Fabiòch!

Lunetta

(Seguendole, a Luis) Brut Fafioché!

Rico

(inebetito, a Luis) Mi i na capiso pì gnun-e!

VIIª scena (Rico – Luis – Lussia – Ester- Stellina – Lunetta - Marieta)

Lussia

(entrando dalla cucina seguita da Esterina)  Cereia, spete don Quaia?

Luis

Verament noi soma vnuit si mandà da nòstra mare për conòse Stellina e Lunetta

Ester

Seve ij Garòfo?

Rico

(contemporaneamente a Luis) Si, soma noi.

Ester

Piasì, mi son  Esterina, l'amisa 'd vòstra mare. (indica Lussia) Chila a l'é mia cusin-a Lussia, la magna 'd Lunetta e dë Stellina.

Lussia

Piasì. I vado subit a ciamé mie novode.

Luis

Verament i l'oma già conosuìe.

Rico

Però fòrse a l'é mej lasé përdi!

Ester

Come mai?

Lussìa

Përché?

Rico

Përché mi i l’hai gnun-e veuje ‘d ciapeme ‘n mordion da chila lì!

Luis

E mi i-j l'hai nen veuja d'esse sfigurà dai soj sgrafignon!

Lussia

Ma còsa dise?

Rico

Lòn ch'a l'ha dine don Quaja e che për pòch a stasia për averesse!

Lussia

Ma alora si a-ié n’equivoco!

Ester

E già! Un malintèis anbarassant

Luis

Come ch’a saria a dì?

Lussia

Che mie novode a l'han mai mordù ne sgrafignà gnun!

Rico

Comunque noi cercavo na fomna për fese na famija. Ma as vëd che soma nen fortunà.

Luis

(a Rico) Sent, fòrse  a l'é mej che andoma.

Lussia

Adess  i cercheroma ëd capì còsa a l'é soceduje?

Ester

Forse a l'é mej che torne doman.

Rico

(contemporaneamente, uscendo consegnano il lardo ad Ester e Lussia) Cerea, ch’a ten-a.

Ester

Adess con che corage vado a tròvé soa mare!!

Stellina

(entrando dal ciabòt seguita da Lunetta) A son 'ndasne coj doi fafioché?

Ester

Si, ma che figura l'eve fane fé!

Lunetta

Përché, l'avrio duvò lasé ch’a féiso?

Lussia

Ch'a feiso Cosa?

Stellina

A slongavo le man, a vurijo dene na cavagnà 'd basin...

Lunetta

A vorijo gatiene la pansa, lë stòmi.

Stellina

(prendendo una fetta di lardo da terra) A vurija feme mangé 'l lard!

Lunetta

A vurio portene giù për le cantonere....

Lussia

(ad Ester) Bej element tl'has portane 'n ca!

Ester

Ma mi conoso bin soa mare, so pare...

Lussia

Però si a son vnuje lor doi!

Ester

Mi però i veuj vëdije bin ciar 'n costa stòria!

Marieta

(rientrando dal ciabòt) Mi l'hai sej.

Lussia

Sota 'l lavandin a-i è na bota d'eva con salitina.

Bias

(entra dall’esterno con della legna e la deposita nel caminetto)

Marieta

Ma l'eva a më stòmia. Mi preferiria 'n bon bicer 'd vin!

Lussia

‘L vin a l’è finì. N’oma gnanca pi për la mëssa ‘d duminica.

Bias

(intervenendo) Për la mëssa son andait a pijene ‘n fiasch da Giaco.

Marieta

Alora damne ‘n bicerin.

Lussia

Nò, nò. As na parla pa. (a Stellina e Lunetta) Compagnela dëdlà.

Lunetta

Va bin!

Marieta

Alora ‘m ritiro ‘n tla mia stansia (a Lussia) e con ti i parlo pi nen.

Lussia

Përché?

Marieta

L’hai ‘l fot! (esce verso la cucina accompagnata da Stellina e Lunetta)

Bias

Còsa ch’a l’ha?

Ester

(esce verso la cucina) A l'é ofeisa.

Bias

Anche mi i son ofeis!

Lussia

Come mai?

Bias

Don Quaja a l'ha trovame na compagnia për le mie neuit ën bianch ...

Lussia

Disme nen ch'a l'ha trovate na fomna?

Bias

Magara l'aveisa trovame na fomna.

Lussia

E chi a l'ha trovate?

Bias

La Russa!

Lussia

Pirillo?

Bias

(uscendo verso ‘l ciabòt) Nò, Cirillo!

FINE II° ATTO

III° ATTO

Iª Scena (Don – Luis – Rico – Stellina –Lunetta – Bianca)

Don

(entrando dall’esterno seguito da Rico e Luis) Mi o ciamo scusa për l’equivoco, ma pënsavo che voj’àutri doi o riferieise a le ciate ‘d mia sorela.

Luis

Fòrse a l'é staje 'n malinteis…

Rico

Tut për colpa toa, ‘t ses nen spiegate bin.

Don

Adess taché nen a ‘ncolpeve l’un l’àutr. La mancansa pi gròsa, come al sòlit a l’ha fala mia sorela e col rabadan ëd mia cusin-a Esterina.

Luis

A l’è pròpi staita tòta Esterina a dije a mia mare che si a-i j’ero doe brave fije ‘n sërca d’un moros.

Don

Lasoma mach përdi cole doe pettegole. Pitòst cërcoma ‘d rimedié ‘l malinteis.

Rico

Ma alora tuti i visi che chiel a l’ha elencame…

Don

A son dle ciatase 'd mia sorela. Adess i vado a cercheije e i pòrto si.

Rico

Le ciate? 

Don

Nò, le novode.

Luis

Che confusion!

Rico

Speroma mach ch’a sijo pa ofenduse.

Don

Sté tranquij, cercherai dë spiegheije tut mi! (mentre esce) Ah, se për cas feve l’afé, oltre che le novode, o pòrte cò via le ciate! (esce verso la cucina)

Rico

(a Luis) Se Stellina aceta dë sposeme, mi 'm pijo anche un-a dle doe ciate.

Luis

Anche mi ‘m pijo na ciata, però sa mordo e a sgrafigno, come i foma?

Rico

Sai mi come culateje le ciate.

Luis

(sconsolato) Che scarògna, si a va a finì che gnanca stavòlta peuss esaudì 'l desideri d'avej na normal vita sessual.

Rico

Mi ormai l’hai faje l’abitudine. La mia a l'é fondà sël travaj manual.

Don

(rientrando dalla cucina seguito da Stellina e Lunetta) Eccoci tutti qui! L’equivoco è dato dipanato!

Luis

Mi i son mortificà për tut lòn che l'hai dite.

Rico

Anche mi i son mortificà për tut lòn che l'hai dite.

Stellina

E 'd lòn che vurije fene?

Luis

A deuv përdonene, chiel a l’è nen tant pratich con le fomne, a l’ha mai avune gnune.

Rico

Përché, ti 't ses pratich? Gnanca ti tl'has mai avune gnune.

Luis

Stà mach ciuto,  stà mach ciuto che se i feìsa pa për mi, ti ‘t sarije ‘l pì fòl dla famija.

Don

Basta laudese. Pitòst, voj'àutre doj, còsa na pense?

Stellina

Verament mi…

Don

Ti?

Stellina

Mi i son già ‘mpegnà!

Lun-a

Anche mi!

Don

(sorpreso) Con chi?

Stellina

Mi son n'amorà 'd La Russa...

Don

(incredulo) Ëd Cirillo?

Stellina

Si, son tanto n’amorà.

Lunetta

E mi son n’amorà 'd Rocco, sò fratel!

Don

‘D sò fratel? (ai due emigranti) Ma sa lo conòs pa, a l'ha mai vistlo!

Lunetta

Si che l'hai vëdulo, 'n fòtografia. A l'é così bel. Cirillo a l’ha dime che anche chiel a l’è bon a soné l’organo.

Don

Duvijo spetemlo. “Për ogni pola a tir, a-i è sempre na volp ën gir” E Lussia, a l’è già al corent?

Lun-a

Për adess mi i l’hai pa ‘ncora dije gnente.

Stella

Gnanca mi. Barba, mi ‘t delogo ti! (esce di corsa)

Lunetta

Anche mi! (esce c. s.)

Don

E mi, chi delego? Certo ch’a l’han pa ‘ncora parlaine, dësnò a l’avria pa fave ven-e si. (ai due) Am dëspiass, però mi ‘n coste còse i veuj nen mëscieme.

Rico

Sa l’è parej, pi che tornese a ca.

Luis

Con la coa ‘n mesa a le gambe.

Rico

Certo che i soma pijase ‘n bel ciularò.

Bianca

(entrando dall’esterno con un paio di calze di lana in mano) Ch’a scusa don Quaia, son butame a sarzì ‘n peira ‘d causet, ma i treuvo pi nen ne l’uja ne ‘l dial.

Don

Sento mia sorela…(ai due) Rivo subit. (esce sbuffando)

Bianca

(ai due) Steve pa bin?

Rico

Si, mi i l’hai quaicòsa ch’am gira slë stòmi!

Luis

Anche mi l’hai quaicòsa ch’am gira, ma 'n pòch pi sota.

Bianca

L’avreve pa digerì, seve bianch e spali come ‘d pét!

Luis

(a Rico) Saria pa mej àusé le sòle?

Rico

Si, nen prima però d’avej salutà don Quaja.

Bianca

Se veule pasé a ca mia o faso na camamija!

Don

(rientrando, a Bianca) Adess ai ven mia cusin-a Ester con l’ocorent. (ai due) Voj’àutri ven-e con mi, andoma fin-a ‘n sacrestia. Sota i podoma rasonè ‘n pòch da tranquji.

Rico

Grassie don Quaja.

Bianca

Quand che l’eve finì con chiel pasé da ca mia.

Luis

Va bin.

Don

Andoma, andoma! (escono)

  IIª Scena (Bianca  - Ester – Bias – Lussia)

Ester

(entrando dalla cucina con un cestino, a Bianca) Ecco, l’uja e ‘l dial.

Bianca

Grassie, l’hai stì causet da sarsì, ma sensa uja e dial i rieso nen.

Ester

… a cusi.  Gnanca mi. Ma, a n’ha ‘d lan-a?

Bianca

Ah, già, la lan-a.

Ester

(porgendogli un gomitolo) Ch’a ten-a!

Bianca

Grassie.

Ester

(iniziando anche lei a cucire) Basta, mi i ven-o volenté si a pasé quaiche sman-a, ma i deuvo amëtte ch'a l'é sempre pegio. Marieta ch'a gira për ca con sò tupin.

Bianca

(schifata) Ah, ch'am na parla nen!

Ester

Lussia tut ël dì con la stisa al nas, a condis ëd tut e 'd pì!

Bianca

E don Quaja con cola còta con le manie larghe 'nflà fin-a ai ghemmo!

Ester

Sempre pronte a tasté  bagne e bagnet.

Bianca

Ch’a scusa se i faso na domanda indiscreta. Come mai chila a l’è mai mariase?

Ester

E, cosa ch’a veul, l’unich moros che l’hai avù, a l’ha lasame për colpa dla spagneula.

Bianca

A la sposà na spagneula?

Bias

(entrando dall’esterno con la sella che deposita sul mobile e della legna in mano che deposita nel caminetto)

Ester

(prendendo in mano un paio di mutandoni) No, a l’ mòrt për colpa d’influensa spagneula.

Bianca

Ah, ciamo scusa. Ma coj mudandon, ëd chi ch'a son?

Ester

Sai pa. (notando uno strappo, scuotendo la testa) Ma varda mach si che ròba, mesi strasà!

Bianca

A saran ëd don Quaja!

Bias

(intervenendo) Verament coj lì a son me.

Ester

Ma come mai a pòrta 'd mudandon larg parej e tuti strasà?

Bianca

Li ‘ndrinta a bala tut!

Bias

A son staite le ciate a strasemije parej. Pënsé che mi ten-o tant a cole mutande, a son dël fardel ch'a l'ha lasame mia mare.

Bianca

Eh, Bias a l'é pròpi 'n brav òm, ‘ndarmage ch’a sija mai mariase.

Ester

Don Quaja a lo lauda tant, anche përché chiel a rispeta tuti, vej e giuvo!

Bianca

A propòsit, n'oslin a l'ha dime che chiel a l'ha 'n debol për mi.

Bias

Certament pa ël me!

Bianca

Oh! Ma alora a l’han contame na cuca.

Lussia

(entrando dalla cucina) Basta, basta, cole doe a l'han famla tròp gròsa. A l'é la vòlta che më scaten-o!

Ester

Tl'has con le ciate?

Lussia

Nò, con le novode!

Ester

Còsa a l'han combinate?

Lussia

Peui tlo conto. (a Bias) Cor, va subit a ciamé  Don Quaja.

Bias

Volo! (esce di corsa dimenticando la sella)

Lussia

(a Bianca) Chiel lì  a l'é sempre agità. Gigin l’afanà!

Bianca

Còsa a l'é suceduje?

Lussia

(a Bianca) Ti 't peule andé a ca toa.

Bianca

Oh, mi i l'ha pa gnun ch'a më speta a ca.

Lussia

Guarda, noi adess spetoma 'd gent. Pen-a saroma liber ët foma 'n braj. (l'aiuta ad alzarsi e l'accompagna alla verso l'esterno).

Ester

(f. s.) Chisà còsa ch'a l'é suceduje?

Lussia

(rientrando a Ester) Ma 't sas nen còsa a l'han combiname: a sorto da si cambià ës na manera, peui a van a ca 'd n'amisa, a torno cambiese con ròba bërlusenta për peui seurte con La Russa .

Ester

E che mal a-i è? Don Quaja a l'ha nen mostrate la carità cristian-a? Ama il prossimo tuo come te stesso. Magara cola Russa a l'é na brava dòna!

Lussia

Ma La Russa a l'é nen na dòna!

Ester

E còsa ch'a l'é?

Lussia

Pirillo, 'l Napoli!

Ester

L'emigrant?

Lussia

Cole doe a l'han famla sota 'l nas. Ma adess i vado a speteje e peui i na faso 'n pas-man!

Ester

Speta, fa pa gnun-e sfurià. Mi riten-o che i giuvo a vado educà con ël soris. Mi con le masnà  son sempre sforsame 'd segue costi prinsipi.

Lussia

Ti 't ses mai sforsate tant, tl'has mai avù 'd masnà da 'nlevé ti!

Ester

Varda che mi son staita a servisi ‘n diverse  famije ch’a l’avijo ‘d masnà.

Lussia

A l’è nen l’istesa còsa.

 IIIª Scena (Lussia – Ester  - Cirillo - Don - Stellina – Lunetta)

Don

(entra dalla sacrestia  seguito da Cirillo) Ven, vieni.

Lussia

Vardlo si ‘l taron. (ironica) Si, ch’as gen-a nen. Ch’a fasa come se a feisa a ca soa.

Cirillo

In cosa posso essere utile?

Lussia

Ën niente!

Cirillo

Allora perché mi avete fatto chiamare da Bias?

Lussia

Përché i duvoma buté ‘n ciair na facenda.

Cirillo

Che?

Don

Dobbiamo chiarire una faccenda.

Cirillo

Una faccenda?

Don

Penso che tu sappia che io e mia sorella siamo i tutori di Stellina e Lunetta.

Cirillo

Si...

Don

Per colpa della guerra, quelle due povere creature hanno perso i genitori e a noi è toccato l’ardito compito di tenercele insieme e di proteggerle finché non si sposano.

Cirillo

Lo so, me l'hanno dittu.

Lussia

(c. s.) Meno male ch’a l’han dittu.

Don

Quindi, se lo sai, non occorre che te lo ripeta. Stellina e Lunetta sono due ... totin-e  pitòst carine...

Lussia

Tant carine!

Don

Per cui, se Stellina  ti piace, devi, prima di tutto rispettarla.

Cirillo

Ma certo, io...

Lussia

Anzi, sarebbe bene che tu la lasiassi  in pace.

Cirillo

Ma io…

Lussia

Si, tu. Inutile fingere tu fai il pito a Stellina!

Cirillo

Còsa faccio?

Lussia

La roa. La ruota come i pito!

Cirillo

Chi vi ha detto che faccio il pittu!

Lussia

Stellina!

Cirillo

Stellina?

Lussia

Si, Stellina. Sia chila che soa sorela a son sempre staite doe brave fije. (indicando Ester) Chila a l'avija fin-a trovaje doi moros, ma Stellina a l'ha dime d'ese inamorà 'd ti e che Lunetta a veul conose tò fratel, Rocco!

Cirillo

Mi scusi, ma non ho capito niente!

Lussia

(a Ester) Già. Con i  “terroni” a bsògna parlé italian.

Don

Lussia! ( a Ester) E ti për piasì, va pura dëdlà. Coste a son còse ch’at riguardo nen.

Ester

Stà tranqul, mi i son na përsona seria, tut lòn che sento, am intra da si… (indica un orecchio)

Don

…E at seurt da si. (indica la bocca)

Ester

L’hai capì, vado. Vado a trové madama Bianca, parej dëscoroma ‘n pòch. (esce)

Don

Si, va, va a ciaramlé ‘n pòch.  Ansi, va a stilé 'l boletin dle casalingue.

Lussia

(a Cirillo) Certo che voj’autri napoli seve 'n gamba a torlupinare le fomne, con insistensa, con uciade malisiose, e chissà quale altro stratagemma. (a Don) Magara a l'ha faìe la fisica.

Don

Ciuto!

Lussia

Stellina è una ragazza onesta: deve fidanzarsi con uno dei due Garòfo, quindi adess ch'a aussa le sòle da si!

Cirillo

Era mia intenzione chiedervi, appena possibile, la mano di Stellina per me e di Lunetta per Rocco e m'auguravo che voi non si sareste opposti.

Lussia

Allora si sbagliava! Io mi oppongo!

Cirillo

Se però mi sarà negato di vedere Stellina io me ne andrò e ... si ricordi che io continuerò ad amarla sino alla fine dei miei giorni.

Lussia

Ch'a conta pa tante bale!

Don

Lussia, sta cheta!

Cirillo

E se me ne vado è solo per rispetto a Don Quaja, il quale è buono e generoso.

Lussia

Generos, fin-a tròp generos! (ironica) L'hai cataje 'n paira dë scarpe neuve e a l'ha regalaije a 'n pòver, l'hai cataje na còta neuva e për nen frustela a la deuvra nen.

Don

Sa l'é mach për lòn, anche ti tl'has ën sërvel e tlo deuvre nen!

Cirillo

Non voglio farvi avere questioni fra voi. Oggi stesso prendo su la mia ròba e me ne vado.

Lussia

Brav, bin dit. Ch'as gava mach  'n presa da si davanti, përché mi viagio talment  veloce ch'as pija n'anfreidor!

Don

(pacifico a Lussia) Su, su. Ponderoma le cose con calma.

Lussia

D’acòrdi, però foma ‘n presa.

Don

Come mai ti ed Esterina l’eve faje conòse coj doi Garòfo?

Lussia

Përché coj doi ha l’han d’idee e ‘d sentiment morigerà.

Don

Bon sentiment… Ma sa l'han pen-a conossuje.

Cirillo

Anch’io tengo buoni sentimenti.

Lussia

E peui a son piemontes.

Cirillo

Stellina mi ha detto che anche loro sono emigranti.

Lussia

A j’ero mach emigrà për cerché travaj.

Don

(indicando Cirillo) Anche chiel a l’è emigrà si për travaj.

Lussia

(sicura) A le novode i duvoma feje cambié idea.

Don

Përché i duvoma fejla cambié.

Lussia

Përché...  përché  lor sì  a son nen di nòsti.

Don

Arcòrte bin che se Stellina a l’è n’amorà ‘d chiel si, a farà ‘d tut për aveilo. L'amor a stusica l'inventiva; ma as ved che për ti a l’è mai stait parej.

Lussia

Mach përché son sempre dedicame a ti!

Don

Mi da si për adess lo mando nen via.

Lussia

Si, brav. Tënomlo si, ma ‘t sas nen che la paja tacà al feu a brusa. La carn a l'é debola, e si ‘n tël pais na sëntoma sempre un-a për color. (f. s.) Si a va a finì ch’a fan la nià!

Don

Second mi i l’oma tënuje tròp segregà cole doe fije.

Lussia

A më smija e lo diso ad àuta vos che cole doe da adess ën peui a dovrai stésne pì 'n ca, come ch'a fan tute le tòtin-e për bin, ch'a 'mparo a fé le facende domestiche, la lëssia, maja e causset. E a seurtiran pi nen da si sensa ëd mi.

Don

Esagerà!

Stellina

(entrando dalla cucina seguita da Lunetta) Barba a l’ha rason. Ti tl'has sempre esagerà con noi doi.

Lunetta

Ogni fija a l’ha piasì d’avej un po’ ‘d libertà, e a l’è pa castigandla ch'as ries a fërmela.

Lussia

Stà ciuto, morfela. (a don, mentre sputa nel fazzoletto per poi pulire il viso a Lunetta) Varda, varda mach che mostacia ëmbërlifà 'd bòròtalcò.

Lunetta

Ma magna! Caròcia!

Stellina

Ma zia, cerca di non essere sempre preoccupata, sospettosa. Il metodo più sicuro è fidarsi di noi.

Lussia

Ciuto ti. E parla come l’hai mostrate.

Stellina

Mi i parlo italian për rispet a chiel. (indica Cirillo)

Lussia

Fate furba! Arcòrte bin che ti,  't surtiras mai pi da ca sensa mi!

Lunetta

Adess esagera pa.

Lussia

Nò, mi esagero nen. Pitòst, bela figura 'n feve fé a mi e specialment a chiel ( indica Don) con ij paisan andé 'n gir concià come fije da pòch!

Don

Magna a l’ha rason. A bsogna uniformese a la magioransa, le còse strane ch'a fan scandol, a bsogna  nen feije.

Stellina

Mi fòra da si, 'n vesto come par am pias, e se a quaid'un ai pias nen, (riferendosi a Lussia) a l'ha mach da saré j'euj e pa guardeme.

Lussia

Nopà 'd saré j'euj mi 't saro a ciav. Maleducà ‘d na maleducà. (indicando Cirillo) Mi i veuj nen che seurte 'n bruta compagnia.

Lunetta

Përché con i Garòfo  sario staite 'n bon-a compagnia?

Don

Beh, lòn lo sai nen!

Lussia

Se anche ti tla pense parej… (uscendo) Mi vado!

Stellina

(a Cirillo) Hai sentito, la zia, dice che con te siamo in cattiva compagnia.

Cirillo

Lasciala dire, prenderò tutta la colpa su di me.

Stellina

Ha detto che mi chiuderà a chiave in camera sua.

Cirillo

Il responsabile sono io, quindi tocca a me venirti a liberare.

Lunetta

 Da parte mia la manderei al diavolo.

Don

Nò, a bsògna nen parlé parej. Per lòn ch'am riguarda, (a Stellina) mi i preferiso vëdite, contenta 'n sposa a Cirillo pitòst che magonà a un ëd coi doi Garòfo!

Stellina

Grassie Barba.

Don

'Nsoma, mi i son fait parej e i son riconossent a Nosgnor. Mai adoteria coj prinsipi 'd severità ël cui fin a saria col che, vojàutre doe, vëdrije pa l'ora che mi e mia sorela tireiso le bachëtte për peui podej fé lòn che i veule.

Stellina

Ma Barba, còsa che 't dise?

Don

Si, lo sai che seve 'd brave e be... (f. s.) Fërmomse a brave. …e che mai 'n farije avej 'd dëspiasì.

(ai presenti) Sa, ven-e con mi, andoma a feje mandé giù 'l bocon a Lussia. (via verso la cucina)

IVª Scena (Bias – Bianca – Ester)

Ester

(entra dall’esterno seguita da Bianca e Bias) Mentre ti ‘t finise ‘d sarsì ij causet, mi vado a parleije a Lussia, peui torno. (s’avvia verso la cucina)

Bianca

Si, ma fa ‘n presa!

Bias

Così l’eve tacà boton con coj doi emigrant!

Bianca

Si, l'hai faje ven-e a ca mia, a j'ero così giù 'd moral.

Bias

E chila sicurament a l'avrà cërcà 'd tireijlo  su.

Bianca

L'hai ofrije na fëtta 'd torta e 'n bicer 'd marsala. Peui a l’è ‘dcò rivaìe Ester e soma fase ‘n bon sambajon.

Bias

(f. s.) L'avria pròpi vursù ese na Mosca Bianca për vëdde come ch'à l'é andaita. (a Bianca) Certament a l'è dëspiasume ch'a sija suceduje col malinteis, ma mi sicurament don Quaja a va  nen a oblighé le novode a sposé coj doi. Tròpa diferensa d'età

Bianca

Chiel a l'ha pròpi rason. Come età, coj doi a van bin për mi!

Bias

A balòsa, ai na basta pa un, doi adiritura?

Bianca

Un am basta e a vansa, l’àutr i lo laso a Ester.

Bias

E si,  coi doi a fan pròpi al caso vòstr!

Bianca

Le pa che chiel a sappia ch’ai sijo ‘d liber ch'a parlo ‘d matrimòni.

Bias

Matrimòni?

Bianca

Si, për na vidoa ch'a veuja torna risposese.

Bias

L'hai capì! Se a më speta vado a ciameje a don Quaja se peuss dejne un ch'a fa al casò so! (esce)

Bianca

(si siede)

Scena V° (Bianca – Marieta – Ida – Giaco)

Marieta

(entrando dalla cucina con un bicchiere in mano,  s'accorge che è sporco, sputa nel bicchiere, lo pulisce con il grembiule, poi cerca nell'armadio e trova un fiasco di vino, a Bianca) Basta, adess a më stërmo anche 'l vin! (Versa il vino nel bicchiere, fa per bere, poi lo  porge a Bianca) Ecco, ch'a beiva chila. Mi beivo diretament dal fiasch. (beve) Adess i mlo pòrto 'n tla mia stansia e lo stërmo sota 'l let e cimpo dì e neuit.

Bianca

(stupefatta, rimane in silenzio a guardare il bicchiere pieno mentre Marieta che se ne va, poi, schifata lo va a svuotare in un vaso di fiori)

Scena VI° (Bianca – Ida – Giaco – Don)

Ida

(entrando dall’esterno segiuta da Giaco, a Bianca) Scusa, ma la pòrta a j'era duverta e i soma intrà. A-i è gnun?

Bianca

(alzandosi) I son mi, 't basto nen?

Ida

Ma mi intendio i padron 'd ca!

Bianca

Don Quaja a l'é 'ndait fin-a 'n sacrestia, a riva subit.

Ida

Noi soma torna si a lamentese, ma varda, varda mach ën che stat me òmo. (indica i pantaloni)

Bianca

A smija ch'a sija slungase.

Ida

Ma che slungase, a son le braje ch'a son scursase. L'hai duvuje lavé 'n eva cauda, tant a spusavo!

Bianca

Come mai?

Ida

La mare veja (indica l'interno) a l'ha scaraventaije adòss ël tupin pien!

Bianca

A vëdlo parej am ricorda bonanima 'd me òmo. Anche chiel 'na vòlta a l'é rivasne a ca con le braje pi curte dël sòlit.

Ida

Tl'avije cò lavaile 'n tleva cauda?

Bianca

Nò, nò, a-j'era andait a trové n'amisa, e... quandi ch'a l'é rivaje a ca l'òmo, a l'é butase 'l prim paira 'd braie ch'a l'ha trovà al fond ël let e a l'é scapà pi lest che 'n presa.

Ida

Scomëtto che l'òm dl'amisa a j'era tant pì cit che chiel.

Bianca

Pròpi parej!

Ida

Così tò òmo a ti-j è fasia porté!?

Bianca

A l'ha fame vëdde parin e marin-a, la buonanima!

Ida

Se me Giaco as comporteisa 'n cola manera lì, mi lo sbaterio subit fòra da ca.

Bianca

Mi 'nvece i l'hai sempre travondù e magonà. Pensa che a fòrsa ‘d magoné mi ‘ngrasava, gonfiava e ‘ngrasava  a vista d’euj.

Ida

Adess però 't ses torna dimagrìa e dësgonfià.

Bianca

Da quandi son staita vidoa, e son vnuita a sté si son torna dimagrija.

Ida

Chisà mi quandi comincerai a dimagrì!

Giaco

Të spere che mi i meuira prest?

Ida

M'auguro che 't fase 'n pòch pi furb e che 't fase valej le toe rason!

Bianca

Ma Ida, cerca 'd nen ese sempre così brusca con col bonòm!

Ida

(a Bianca) A l'é pa colpa mia se chiel a l’è sensa miola!

Giaco

(a Bianca) Gnanca mia se chila a l’ha pi nen da bin tute le fascen-e a la sosta.

Ida

Va, va, vate a 'npiché a na pianta 'd coj!

Giaco

Si, con le toe buele!

Don

(rientrando dalla cucina, a Giaco e Ida) Ma varda mach chi a j’è, na cobia ch’a va d’amor e d’acòrdi. Ah, già che i deuvo pagheve 'l vin bianch.

Ida

Verament, noi i soma pa si për ël vin!

Don

(a Bianca) Ecco, për chila i l'hai trovà sto libret, ch'a lo lesa con calma e peui am conta.

Bianca

(Si alza, poi risedendosi) I peuss sté si?

Don

A fé  còsa?

Bianca

A lese ‘l liber.

Don

Nò, nò. Ch'as lo pòrta pura a ca. (indicando l'uscita)

Bianca

Ma mi i duvo speté Ester!

Don

Alora ch’a vada dëdlà! (indicando l'uscita verso la cucina) Cereìa!

Bianca

Ce...(alzandosi, distrattamente ingoia il ditale che teneva fra le labbra) Oh, l'hai travondù 'l dial.

Don

(senza scomporsi e accompagnandola verso la cucina) Fa gnente, a mlo porterà peui doman. (ai presenti) Alora, còsa 'm conte 'd bel?

Ida

L'oma pòch da conteje. Ma a l'ha vistlo me òmo?

Don

Certo che l'hai vistlo, a l'é pa trasparent!

Giaco

(indicando i pantaloni) Ch'a guarda, ch'a guarda mach si 'n che stat.

Ida

A son le braje ch'a l'avija adòss quandi ch'a l'é ciapase cola porcheria ch'a l'ha campà giù soa mare!

Giaco

Chila a l'ha lavamié ‘n tl’eva cauda e lor a son scursase.

Ida

(ironica) Purtròp pa mach le braje a son scursase.

Don

Magara a j'ero pa 'd roba bon-a.

Ida

Quandi che l'hai cataje a l'han asicurame ch'a jero 'd marca.

Giaco

L'avran ciulate!

Ida

Ma còsa 't dise. Ròba 'd marca, non buggia.

Don

A l'ha cataìe a la fera?

Ida

Si, përché?

Don

Përché anche mia sorela na vòlta l'é lasase 'mbonì a la fera, a l'é catase na maja 'd lan-a e come ch'a l'ha lavala, a l'é diventà në strass!

Giaco

(a Ida) Tl'has vist. A l'han cò ciulà chila!

Ida

Basta, ma lo sa che son propi stofia. Ultimament tute a noi an capito.

Giaco

A smija che l’abio ‘l mel. Ës tiroma adòss ògni sòrt ëd maleur.

Don

Cërché d'esse un pòch pi fiducius, avej fede che i-j sant a o protegio.

Ida

A sarà për lòn che i-j lader a ven-o sovent a ca nòstra.

Don

I lader a ven-o sovent a ca vòstra?

Giaco

E già. Mach ier seira a son intraine doi mentre i durmijo.

Ida

Stà ciuto ti che tl’has gnanca sëntuìe.

Don

Përché chila a l'ha sëntuje!

Ida

Certo anche përché chiel, a ronfava talment fòrt ch'a l’ha spaventaje!

Giaco

Parej a son scapà.

Ida

E mi i l'hai coruje d'apress, purtròp son nen riuscia a ciapeje përché son 'ntrupame e son cascà giù për le scale.

Giaco

Pòvra dòna, a l'ha batù la testa.

Ida

Ancheuj më smija d'esse mesa fòla.

Don

(a Giaco) Alora 'n pòch a l'é miliorà!

Ida

(a Don) Sa, còsa che i diso don Canarin: Adess stò bonòm si,  mi  lo pòrto al mërcà, e....

Don

A veul vëndilo?

Ida

Magara troveiso quaid'un ch'a lo cata.  Vado a sërnije 'n paira 'd braje, na camisa e o pòrto 'l cont.

Don

Brava, ch'a fasa parej, madamin Sòca, ch’a scusa, Nebbia.

Ida

E peui o consilio  'd pi nen deije tròp da beive e da mangé a vòstra mare 'n manera ch'a fasa pi nen tante pisade.

Don

Sté tranquij, l'hai già parlà con i murador, n'àutra sman-a a taco i travaj, faso costrùe ' n cess davsin a la cusin-a, parej mia mare a l'avrà pi nen damanca 'd duvej duvré 'l tupin.

Giaco

(stupito) 'N cess 'n ca? Chisà che spusa!

Ida

A son pa afé nòstr. L'important ch'an campo pi nen giù 'd porcaria adòss a noi.

Giaco

Mi comunque 'n cess 'n ca lo fario nen!

Ida

Ti stà ciuto! (uscendo) Cereìa don Quaja!

Don

Oh, miraco, stavòlta a l’ha ciamame për nòm!

Giaco

As vëd che dòp avej batù la testa a l’è pròpi miliorà!

Don

(paternamente) Ti Giaco con na fomna parej tl'has ël paradis asicurà!

Giaco

Lo sai pro, però për adess preferiso 'ncora stemne 'n pòch sla tera. (esce verso l’esterno)

Ida

(rientrando va a prendere Giaco per un braccio) Ven tabaleuri, ven! (lo trascina via)

Scena VII° (Don – Cirillo – Stellina – Lunetta)

Stellina

(entrando dalla cucina euforica seguita da Lunetta e Cirillo) Barba, barba.

Don

Ma còsa ai soced?

Lunetta

Bon-e neuve, bon-e neuve.

Cirillo

Ci stà pure lei!

Don

Feme capì, chi a l'é ch'a j'està?

Lunetta

Magna Lussia. A l'ha cambià idea, a veul ven-e a Napoli con noi për conòsce Rocco.

Cirillo

Vuole pure conoscere Rosario.

Don

E chi è Rosario?

Cirillo

Mio barba.....

Don

L'hai capì. Si vna 'ndeve via tuti e 'm lase si sol con mia mare.

Cirillo

Si, ma poi torniamo.

Stellina

Certo che tornoma!

Don

Certo, anche përché lontan da si sentireve pi nen ël përfum ..

Stellina

D'incens...

Lunetta

Dla sira 'd candëila.

Stellina

Dë stantì...

Lunetta

Dël tanf d'aj ch'a manda non-a.

Don

Tuti përfum san, genuin.

Lunetta

Su, adess andoma a preparese che peui partoma.

Don

Im racomando, fe atension, tre dòne da sole e...

Cirillo

Non sono sole, ci sono io. (escono verso l’esterno)

Don

Si, lo so. A l'é për lòn che son pa vaire tranquil!

Scena VIII° (Don – Lussia)

Lussia

(entrando dalla cucina) Don Quaja...

Don

 Alora che 'ntension tl'has?

Lussia

Cola 'd parti për  Napoli.

Don

Come mai costa decision così improvisa?

Lussia

Anche se a malincheur, come al sòlit ëm sacrifico, i compagno mi!

Don

Ma përché 't deuve sacrifichete ti, lasa përdi, mandoma Bias a compagneje.

Lussia

Nò, ormai i l'hai decidù dë scoté i toj consej. I veuj andé a conòse la famija 'd Cirillo, so fratel, e 'n sò barba.

Don

Còsa ch'a centra so barba?

Lussia

Cirillo a l'ha dime ch'a l'ha ancora 'n barba da marié, e chisà che i fasa pa cò mi l'àfé!

Don

Ma tl'avije pa dit che lor lì as na rivo dal sud për robene le dòne e ch'a son 'd misredent, ch'ai chërdo gnanca a l'infern?

Lussia

Stà tranquil che se coj doi a sposeran Stellina e Lunëtta, e col so barba a duveisa mai sposeme mi,  a l'infern  ai chërderan, e come ch'ai chërderan!

Don

Ma alora 't ses propi convinta 'd parti?

Lussia

(rientrando in cucina) Si, Emigro cò mi!

Scena IX° (Don – Bias – Marieta)

Bias

(entrando dall’esterno claudicante cerca la sella) Che dolor, che dolor!

Don

Còsa a l'é capitate?

Bias

Son dësmentiame 'd buteje la sela a la bici, l'hai barbà 'n saut e...

Don

Disme nen che 't ses setate sensa sela!

Bias

Purtròp! Tut për deje dament a chiel.

Don

A l'é pròpi vera che le dësgrassie a ven-o mai da sole! .

Bias

Përché, anche chiel a l'è montà 'n bici sensa sela?

Don

Nò, as trata 'd mia sorella, a part për Napoli con le novode. A l'ha dime ch'a veul emigré!

Bias

Come j'osej!

Don

Vaje a capì le dòne. Prima a vuria pa vëdde col bonomas ëd Cirillo, adess adiritura a veul andé a conòsce 'n so barba.

Bias

Si a va a finì che restoma mi chiel e soa mare.

Don

E le ciatase!

Bias

Nò, le për le ciate l'hai trovaje na sistemassion.

Don

Dabon?

Bias

Si, tota Grassia ai pija chila 'n compens d'jeuv che mi i porto giurnalment.

Don

Meno male, na bon-a neuva!

Bias

(prendendo la sella) Adess però a l'é mej che i vada a sistemé la bici e peui i vado a duverté la sala riunion!

Don

A propòsit dla sala riunion, tl'has peui preparalo l'avis për le dòne ch'a stan për diventé mame?

Bias

Si, l'hai scrivulo e piasalo fòra dla pòrta dla cesa stamatin bonora!

Marieta

(entrando dalla cucina, a Don) Lussia a l'ha dime ch'a va a l'estero a compagné le novode.

Don

Ma che estero, a va giù a Napoli.

Marieta

E mi, 'ndoa i vado?

Don

'N gnun pòst, ti të staghe si con mi e chiel. (indica Bias)

Marieta

Alora tute le seire prima d'andé a deurme o conterai na stòria.

Don

(accondiscendendo) Va bin, mama!

Marieta

(a Bias) E quandi che l'hai damanca d'andé 'n col pòst...

Don

At compagnerà chiel!

Bias

Ma Don Quaja, l'hai già dijlo pi che na vòlta, col lì a l'é nen compit d'un sacrista.

Don

Stà tranquil, prest farai custrùe 'n gabinet davsin a la cusin-a.

Bias

Oh, finalment! A j'era ora ch'as decideisa.

Don

(alla madre) Parej ti t'avanseras dë sbate giù la ròba 'n tl'òrt d'javsin!

Marieta

Ma peui, chisà che spusa 'n cusin-a.

Don

Sempre meno che 'ndé 'n gir për ca con l'urinari 'n man.

Marieta

E si, la stòria a l'é bela, a fa piasì contela. (al pubblico) Veule che vla conta?

Don

(accompagnandola verso la cucina) Va mama, vaila a conté a le novode la stòria, dësnò a parto e për  ën pòch la sentiran pì nen.

Scena X° (Don – Bias – Ester – Bianca – Luis – Rico)

Ester

(entrando dall’esterno con un avviso seguita da Bianca, Luis, Rico) Ma, chi a l’ha scrivulo cost avis?

Don

(leggendo) Sabato 15 alle ore 16 c'è la riunione con le donne che desiderano diventare mamme. Tutte le parrocchiane che vogliono diventare mamme sono pregate di rivolgersi a Don Quaja.

Ma chi a l'ha scrivulo sto avis?

Bias

Mi, përché?

Don

Ma chi a l'ha dite dë scrive son?

Bias

Chiel!

Don

Si, ma ‘d duvije formulelo ‘n n’àutra manera. Ma lasoma përdi. (ai presenti) Alora, còsa 'm conte 'd bel?

Luis

Noi soma vnuit si për conòse le soe novode...

Rico

Purtròp a l'é staìe 'n malinteis e...

Ester

Grassie a col malintèis soma cobiase noi quattr.

Bianca

(a Bias) Purtròp dovrai torna fé n'àutr san martin.

Bias

Përché andoa a va a stè?

Bianca

Naturalment a ca soa. (indica Rico)

Don

(a parte a Bianca) Ma con ij poj, come ch’a la rangia?

Bianca

Gnun problema, prima i doma bin bin ëd flìt, peui na bela pasà con ël petrolio e ij poj a sciòpo tuti.

Rico

(a Don) Pen-a l'oma le carte 'n regola, a peul mariene subit?

Don

Ma saria pa mej che prima o conoseise da bin?

Luis

(a parte a Don) L'oma damanca ëd fé lest, dësnò 'l temp a pasa e vnuma vej.

Ester

Mi i l'hai gnun problema. Mi son pronta!

Luis

(a Bianca) E ti?

Bianca

Anche mi son pronta!

Rico

Alora alé, andoma a preparé i papé! (escono verso l’esterno)

Scena XI° (Don – Bias)

Don

(f. s. guardandoli andar via) Ma varda mach che afé!

Bias

Ma don Sbluva, a pensa pa che cole due a sio  già tròp stagionà për coj doi?

Don

Oh, sa l'é mach për lòn, anche lor doi a stan già bin come stagiunatura.

Bias

E..., purtròp le primavere a paso për tuti. El temp a vòla!

Don

Brav, bin dit, ël temp  a vòla për tut e për tuti. Chiel sì ch'a l'é 'n galant'òm, a l'é l'unich ch'a l'ha pa rispet për gnun!

                                        FINE

Terminato nel mese di maggio 2008

ATTO I°

Scena I° (Don – Cirillo – Bianca) pag. 2

Scena II° (Don – Bias – Marieta) pag. 3

Scena III° (Don – Bias – Giaco – Ida) pag .4

Scena IV° (Don – Bias – Lussia) pag. 6

Scena V° (Lussia – Ester – Marieta) pag. 8

Scena VI° (Lussia – Ester -Bianca) pag. 10

Scena VII° (Ester – Stellina – Lunetta) pag. 11

Scena VIII° (Don – Bias – Bianca) pag. 11

ATTO II°

Scena I° (Don – Bias  –  Bianca – Marieta) pag. 15

Scena II° (Don –  Luis – Rico – Bianca) pag. 17

Scena III° (Stellina – Lunetta – Lussia – Ester – Marieta) pag. 21

Scena IV° ( Don – Bias - Giaco – Ida) pag. 23

Scena V° (Don –  Cirillo –  Bias) pag. 26

Scena VI° (Stellina – Lunetta - Luis – Rico – Bianca – Marieta) pag. 27

Scena VII° (Rico – Luis – Lussia – Ester- Stellina -Lunetta – Marieta) pag. 31

ATTO III°

Scena I° ( Don – Luis – Rico – Stellina – Lunetta – Bianca) pag. 34

Scena II° ( Bianca – Ester – Bias – Lussia) pag. 35

Scena III° (Lussia – Ester – Cirillo – Don – Stellina – Lunetta ) pag. 37

Scena IV° ( Bias – Bianca – Luis - Rico) pag. 40

Scena V° ( Bianca – Marieta ) pag. 41

Scena VI° ( Bianca – Ida – Giaco - Don ) pag. 41

Scena VII° (Don – Lussia – Cirillo – Stellina – Lunetta) pag. 43

Scena VIII° (Don – Lussia ) pag. 44

Scena IX° (Don – Bias - Marieta ) pag. 44

Scena   X° (Don – Bias – Ester – Bianca – Luis – Rico)  pag. 45

Scena XI° (Don – Bias) pag. 46