La fin dal mond

Stampa questo copione

LA FIN DAL MOND

LA FIN DAL MOND

TRE ATTI

IN

DIALETTO MANTOVANO

di

Franco Zaffanella

2010

Gabbiana – Goito – Castellucchio – Asola - Villaggio Eremo

PERSONAGGI:

Paolo Veroni – Agricoltore in pensione

Rita Gerola – La moglie

Giorgio Baldini – Un vicino di casa

Riccardo Baldini – Il figlio di Giorgio

Mauro Veroni – Fratello di Paolo

Bruna Tizza – Moglie di Mauro

Luciana Spagnoli – Una vicina di casa

Silvia Frega – La professoressa

Chiribiri – Porta sfortuna

Siamo nel 2012, la data della presunta fine del mondo indicata dai Maya si avvicina scompigliando la vita dei personaggi di questa storia, che già sono alle prese con una persona del paese che ritengono porti molta sfortuna. La superstizione gioca brutti scherzi e qualcuno è pronto ad approfittarne, mentre il 21 dicembre si avvicina sempre più. . .

PRIMO ATTO

Scena 1

Paolo – Rita

(Paolo vicino alla finestra continua nervosamente a guardare fuori,mentre la moglie Rita sta piegando alcuni asciughini).

PAOLO – Al duvres pasà che a mumenti.

RITA – Ma che fola.

PAOLO – Eh che fola, i la sa töti che Chiribiri al porta sfiga.

RITA – Se ma varda che töti i de soma cundanà che spetando ch’al pasa.

PAOLO – Ma guai cara sa gh’esum mia da fa atse,scultum me.(Poi dalla finestra vede che sta passando Chiribiri). Val che ch’al riva! Ve che dai! (Anche Rita si avvicina ed entrambi iniziano a fare le corna schernendo e imprecando contro Chiribiri). Tö vè ciapa!

RITA – Bröt striun!

PAOLO – Sa gh’esum mia da fa acse chisà cusa pudres capitas, Sèt chu sentì che na volta l’è andà in dla stala da Barufald, e propria in chal mument Barufald la ciapà na sbarada d’an tor cl’è restà sop, e la cugnada ad cifun na giurnada ch’al la incrušià le cascada in bicicletta e gh’è restà na man acse. (Mostrando la mano come è rimasta dopo l’incidente).

RITA – A gh’è propria da stagh a la larga.

PAOLO – Certu, al butigher, th’al cunosi al Nandu, na volta al gh’hè andà in ca, ben prema l’era dna sponda e l’è gni föra cl’era da n’atra sponda. (Ride)

RITA – La cambià sponda?

PAOLO – Ma par Diu, su muier par quel l’è anca scapada via, chi la pö vesta.

RITA – Varda Paolo che se anca te at pasi ad n’atra sponda me m’ancorsi gnanca.

PAOLO – Che stöpida ch’at sé.

RITA – Però l’è vera quel ch’at di, that ricordat mia che na giurnada gh’om mia fat i coran e a la sera sé gni la fevra a töt du.

PAOLO – Ecome,s’era malà fin al gat, par quel cl’è mèi esar prevident in sla chi robi le, ades püdoma sta tranqui parchè ades al fa al gir dla piasae pu al turna indre par la stasiun. (Suonano alla porta e Rita va ad aprire a Luciana che ha un sacchetto in mano).

Scena 2

Paolo – Rita – Luciana

RITA – Ciao, ve dentar Luciana.

LUCIANA – Ciao.

PAOLO – Tè pena fat in temp a schivà Chiribiri.

LUCIANA – Al so, par quel su gnida föra ades, u mulà anca li galini, parchè speti sempar che prema al pasa.

RITA – Tè fat ben Luciana.

LUCIANA – A vu purtà suquanti ov. (Allungando il sacchetto).

RITA – Grasie Luciana the th’as gh’è sempar in ment.

LUCIANA – Ma certu, am fa piašer purtavan ogni tant.

PAOLO – L’è mia che ch0iov le li galini i ia fat intant cha pasava Chiribiri?

LUCIANA – No caru, me iu abituadi cli fa quand l’è ša pasà.                             

PAOLO – Fam vedar che me am fidi mia tant (Prende il sacchetto in mano a Rita e accosta le uova all’orecchio muovendoli per sentire come sono).

LUCIANA – Cusa scultat?

PAOLO – Senti sa iè sbarlot, senti,senti questu cuma al cioca.                                    1

RITA – Agh sarà mia dentar quèl.

LUCIANA – Se la sorpresa da Pasqua.

RITA – Nuatar fom na bèla fartada cun i sigulot, e at vedrè che sa gh’è quèl al va via.

LUCIANA – Brava, i sigulot i manda via töt e at suced gnint, ma sèt che l’atar de al fiöl da Giorgiu al gh’ha vi la sfortuna d’incrušià Chiribiri, ben al gh’ha dat n’uciada cha gh’inbrusia i’och cha su mia.

PAOLO – Meno male ch’al la mia d’ucià par da dre sinò ades gh’imbrusiares quèl d’atar. (Ride mentre suona il campanello d’ingresso e Rita va ad aprire a Giorgio e Riccardo che sono piuttosto agitati e in affano per la corsa fatta. Si salutano).

Scena 3

Paolo – Rita – Luciana – Riccardo – Giorgio

GIORGIO – Paolo, som curs par div che Chiribiri al fa mia al solit gir, l’è dre turnà indre par la nostra via!

RICCARDO – Om fat na cursa par vegnaval a di in temp!

RITA – Alura ades al ripasa dad che! (Avvicinandosi alla finestra seguita dagli altri per vedere se in effetti Chiribiri stia arrivando).

LUCIANA – L’è mèi cha speta ch’al pasa, am fidi mia andà a casa ades,a vures mia incrusial.

GIORGIO – At fè ben, varda mè fiöl che och ch’al gh’ha, al la incrusià l’atar de.

LUCIANA – Ah ma al su a glu pena cuntà anca a lor.

PAOLO – Val la! Al riva!

GIORGIO – Lè lu se, al vuleva ciavas, ma ach som mia cascà.

LUCIANA – Tö vè! (Facendo le corna)

PAOLO – Pronti? Via! (Detto questo tutti fanno le corna e mandano invettive verso Chiribiri, Luciana estrae da una borsa che aveva con se una sfilza di aglio e la fa dondolare verso la finestra, mentre Giorgio estrae dalle tasche cornetti vari e li agita verso la finestra.

LUCIANA – Fagh ben vigh adre sempar l’ai, to vè!

RICCARDO – Maledet!

RITA – Lè ša pasà.

PAOLO – Se, ma ades cuma foma, parchè sal cambia i’abitudini bisogna cha stoma püsè atenti, al püdres turnà indre da che cuma la fat incö.

GIORGIO – L’è vera.

RICCARDO – Pudresum fa i turan par vardà föra.

RITA – Cuimbrici, anca i turun ades.

LUCIANA – Ma se, pudresum dil anca a l’Antunieta e al Polach.

PAOLO – Ma quel ad turan chal la ved cuma fal avisà töti ch’iatar?

RICCARDO – Al va sunà li campani.

RITA – Se li campani, ma cusa dit, tla da al pret dopu.

PAOLO – Sèt cusa mè gni in ment, (si avvicina alla vetrina ed apre un cassetto) al duvria esar che (Prende dal cassetto un campanello) questo, as pudria druvà questo. Chi fa al turan al tegn al campanèl e cume al la ved al la suna. (Suona il campanello).           

RITA – Se questa l’è na bèla idea.

GIORGIO – Atseta pudom mia sbaglias.

PAOLO – Ch’ièl cha cumincia dman?

RICCARDO – Da che cuminciom nuatar. (Prende il campanello).

PAOLO – Va benr.

GIORGIO – Andom Ricardo.

RICCARDO – Ciau a töti. (Si salutano).

LUCIANA – Vè, pian che vegni anca me, ciao, ciao.                                                  3

RITA – Sta atenti né Ricardo e suna al campanèl.

RICCARDO – At vedrè cha fagh na scampanlada. (Si salutano ed escono).

PAOLO – Ma va che bèla idea, atseta a gh’hom mia pö li spini sota i pe.

RITA – E mia esar usesiunà sempar davanti a la fnestra, ades a vagh a fa i let.

PAOLO – E me pos lešar al giurnal che bèl tranquil. (Rita esce e Paolo dopo aver preso il giornale sta per sedersi quando suona il campanello d’ingresso, Paolo va ad aprire al fratello Mauro e la cognata Bruna).

Scena 4

Paolo – Rita Mauro – Bruna

PAOLO – Avanti, gni dentar. (Lo salutano) cusa fev da sti bandi?.

MAURO – Su dre andà da l’uculista e alura om fata an salt dentar par salutav.

PAOLO – Gh’èt da metar i’uciai?

BRUNA – No pensom mia, l’è suquanti de ch’al gh’ha an brüsur in n’och.

PAOLO – Tarè mia incrusià anca te Chiribiri?

MAURO – Ma valà, ma qual Chiribiri, at credarè mia a quel chi dis.

BRUNA – Va sa gh’esum da credar a töti li robi chi dis, cume quela dal fin dal mond.

PAOLO – Ma quala fin dal mond?

MAURO – Ma n’èt mai sentì parlà, l’è an pès chi la dis, anca a la televisiun, ma ad precis me su mia cuma la sia la storia.

BRUNA – Bisognares ch’at gh’esi da sentar la Prufesuresa.

PAOLO – La Silvia.

BRUNA – Quela, cha le l’è buna da spiegat töt, al duvria sucedar in dicembar.

PAOLO – Ma agh n’om mia abastansa dli robi anca la fin dal mond ades.

MAURO – Sculta Paolo intant cha som che vulevi dmandat (Interrotto)

PAOLO – Tha ma dmandarè mia di bèsi cume al solit?

MAURO – No,lasum spiegà, sicome gh’oma la televisiun cha va pö, te al su ch’at pias binà la roba vecia, ècu nuatar a tla doma e te th’as de sinsent euro par th’ön öna nova.

PAOLO – Ma va che pruposta de.

BRUNA – Al som nuatar che te at pias la roba vècia.

PAOLO – Se ma vardè che me su mia la discarica dal paes.

MAURO – A gh’lu che in sla machina a vagh a töla? (Entra Rita mettendo poi le mani sui fianchi)

Scena 5

Detti – Rita

RITA – Cusa gh’èt d’andà a tö?

Bruna – Ciao Rita, no l’è cha . . .  vulevum fa an regal a Paolo (Avvicinandosi a Rita)

RITA – N’atra pataca?

MAURO – No i völ dam la televisiun.

RITA – Na televisun?

BRUNA – Ma Diu Rita cl’andava pran ben.

RITA . L’andava . . . pran ben.                                                                              

BRUNA – L’è cume sla fos ancor nova, a gh’hom an dispiaser a dala via, pensa che quand la vulevum smursà an gh’era vers, töti li volti da cli tribuladi,la vuleva sta impesa, la sera trop afesiunada a nuatar.

MAURO – E i culur, ma che culur.

BRUNA – E cuma as sentiva ben . . . mamma cara. Quinds’an insiemi è mia poghi.

RITA – Cuntemla töta dai.

PAOLO L’è che lor im dares cla televisiun le e me gh’ares da dagh sinsent euro.

RITA – Ah ècu cusa gh’era sota.                                                                             3

BRUNA – Dopu apena Mauro al ciapa la pensiun a vi doma indre.

RITA – Ma sl’è gnancor in pensiun.

BRUNA – Ben ma prema o poi at vedrè ch’al gh’andarà.

RITA – Vuatar fè na roba,induva andè a töla agh disì la stesa roba, cha gla paghè quand al ciapa la pensiun.

BRUNA – Varda cha gh’om anca di bèsi in banca, ma iè vinculà sinò an turesum a dli televisiun ah Mauro?

MAURO – Ohhhh.

PAOLO – Anca st’istà par via cha gh’evu di bèsi vinculà a vu prestà mela euro par andà al mare.

RITA – (Sorpresa) Ma come!? Th’am lè mia det chestu! Ma pensa, nuatar cha som gnanca andà via e te th’agh presti i bèsi par andà via lor,ma at iai dat indre almen?

MAURO – Ades apena i sa svincola.

RITA – Valà, che ch’al svincul le al fa in temp a dventà na rotonda!

BRUNA –  Ben andoma ades cha gh’om l’apuntamet a dl’oculista.

MAURO – At gh’è rašun andom.

BRUNA – Tè tolt so al purtafoi né?

MAURO – (Si accorge di non averlo) A mal su smengà e ades cuma pagom al dutur? (Entrambi si voltano verso Paolo).

RITA – Vardè si sfurtunà parchè propria ier om mes in sal libret töti quei cha gh’evum in ca.

PAOLO – Ma me sentsinquanta euro a gh’iù in dal purtafoi. (Estraendolo dalla tasca).

RITA – Fam vedar chal purtafoi le. ( Prendendoglielo dalla mano,mentre Mauro e Bruna si stavano avvicinando). I gh’è dabun sentsinquanta euro, cusa dit si vinculom?

PAOLO – Ma valà.

RITA – Alura sèt cusa faghi? An bèl bun pustal.

BRUNA – Alura a s’imprestè mia?

RITA – (Sventolandogli i soldi sotto il naso) No cara a fagh an bun pustal.

BRUNA – Ben vè Mauro a dl’uculista gh’andaroma n’atra volta, e vuatar sa vegn dabun la fin dal mond av pentirì da mia visi prestà. (Escono arrabbiati).

RITA – Va si va vè, ma che du tirapé, pu cusa èi andà a tirà man la fin dal mond.

PAOLO – I dis cha gh’ha da vegnar la fin dal mond in dicembar,ma cla roba che la la sa ben la Silvia prufesuresa.

RITA – Sla la dis la prufesuresa pos anca credach ma a chi du le no ad sicur, pütost parchè gh’èt imprestà i besi st’istà?

PAOLO – Ben ma ad vedrè che prema o poi is ia da indre.

RITA – Ma caru dismesiat sinò chilè i gh’ha na facia ad fil fèr che töti i’an iè che a dmandat i bèsi par andà in vacanza. 

PAOLO – Infati i gh’ha ancora da dam indre quei ad l’an pasà.

RITA – Come quei ad l’an pasà?!

PAOLO – Eh . . . iè andà al mare anca l’an pasà.

RITA – Ma ca ta cagà! Nuatar a ca e lor al mare cun i nostra bèsi! Al sarà anca tu fradèl,ma lu l’è quel furb e te at sé quel cuion!                                                                

PAOLO – Varda però che quel cha god me fradèl al godi anca me. (Soddisfatto nel dirlo).

RITA – Ma senti cusa al dis, ma sta mia fat sentar a fa di discurs dal genar.

PAOLO Ma l’è vera.

RITA – Infati lu l’è sta al mare e te th’at sé abrunšà.

PAOLO – Ma mia na roba acse,l’è na roba dificile da spiegà, par esempi quand lu al va a lèt cun su muier, ben me . . .                                                                              4

RITA – Th’ag vè anca te? Anca te at vè alèt cun su muier!?

PAOLO – Se cume sa fos la al post da me fradèl.

RITA – Ades capresi tanti robi, ades te th’al fè par via telepatica ! Ma dai, cusa vöt cha creda an mester dal genar.

PAOLO – Epori. (Suona il campanello d’ingresso)

RITA – Epori ades ia sunà al campanèl, prova andà a vedar chi gh’è. (Paolo va ad aprire ed entrano salutando l’amica Luciana e la Professoressa Silvia, professoressa che Luciana ha portato per far sentire anche a loro quello che gli è stato raccontato per questo  è molto turbata).

Scena 6

Paolo – Rita – Luciana – Silvia

LUCIANA – Scusè ma su turnà indre parchè la prufesuresa la ma cunta na roba cha vulevi cha sentesu anca vuatar.

RITA – Che roba èla?

LUCIANA – Digal Silvia, digal.

SILVIA – Gh’hu sul det quel che urmai i sa töti, quel che è sta predet, che al vintun da dicembar a fnes al mond.

LUCIANA – I sentì!

PAOLO – Ah ma l’è quel cha diševa mè fradèl né Rita.

LUCIANA – Ma me gh’hu paura.

RITA – Ma d’induva saltla föra ca fola chr dla fin dal mond?

SILVIA – L’è na roba cha predet i Maya.

PAOLO – Chi?

SILVIA – I Maya.

PAOLO – Ma chi l’Albertina?

SILVIA – Ma che ALbertina?

PAOLO – Eh la nimala dl’Albertina, quela cha sta a la Cantarana.

SILVIA – Ma cusa AL capì, u det i Maya, il popolo antic, lor ia prevest la fin dal mond al vintun da dicembar dal 2012.

PAOLO – Ahhh.

LUCIANA – Ma Diu! (Mettendosi le mani sulla faccia).

RITA – Ma . . . cusa gh’om da fa?

SILVIA – Ah ma gh’è gnint da fa, sal gh’ha da sucedar al suced qualunque roba as faga.

PAOLO – Pudevi mia fa pusè avanti che me par la Vigilia a vöi magnà i turtèi.

LUCIANA – Ma cusa vèt a pensà te, agh nevum mia sé da chal porta sfiga da Chiribiri ades a gh’è anca i Maya.

PAOLO – E cuma sarala sta fin dal mond.

SILVIA – La pöl  esar in tanti modi, ma giöst cuma la sarà veramente questo la sa nisun.

LUCIANA – Alura me evi pensà d’andà in muntagna che sa gh’era n’inundasiun almen le as pudeva salvas.

SILVIA – Ma se al mond al fnes, al fnes dapartöt.

RITA – Ma Diu, ma me a voi mia morar atse šuvna!                                                 

LUCIANA – Anca me su šuvna.

PAOLO – Insoma pensaroma a quèl.

SILVIA – Me a vagh a fa an bèl vias ,parchè vöi spendar töti i bèsi che gh’hu tant, dopu i seruv pö, av salot.

LUCIANA – A vaghi anca me, ciau, a gh’hal vaghi a di a ch’iatar, ma Diu la fin dal mond, ma le prufesuresa èla propria sicura? (Escono salutati. Rita preoccupata inizia ad andare su e giù per la stanza).                                                                                              5

RITA – Ma Paolo cusa foma?

PAOLO – Oh ma calmat, at sè nervosa cume quand a gh’evum na qual vaca in dla stala cha gh’eva da fa, lasa le d’andà so e šo, l’è gnamo al vintun ad dicembar.

RITA – Se ma al fa prest a rivà, la smana quen som ša in dicembar. (Improvvisamente si sente il campanello che avvisa dell’arrivo di Chiribiri e i due si spaventano)

RITA – Al campanèl!

PAOLO – Ma pasal ancor! (Va a vedere alla finestra seguito da Rita.

RITA – Ma incö al sagueta mia andà so e šo.

PAOLO – Val la chal riva! Dai cha foma i coran! (Entrambi fanno le corne e imprecano contro Chiribiri).

RITA – To e to!

PAOLO – Ch’al gh’es mia da restà sech!

RITA – Vè ma sa gh’è la fin dal mond al part anca lu.

PAOLO - L’è vera,però sperom che lu al restà che.

RITA – Parchè?

PAOLO – Ma agh pensat mia, sa  fnes al mond dopu as vegn adre anca la.

RITA – No anca la no!

FINE PRIMO ATTO

 * * *

SECONDO ATTO

Scena 1

Paolo a seguire Rita

PAOLO - (Paolo in piedi con il calendario in mano conta i giorni che mancano al 21 di dicembre) Ogni de cha pasa sa scurta la guciada,al 21 agh manca mia tant. (Si siede) Me cla roba che la ma trat šo cha su mia, am senti an stras, am sares piasì anca me andà via, cuma fat la prufesuresa Silvia, ma ades gh’hu voia d’andà ad nisöna banda. Da che an po a fnes al mond figuromas che via cha gh’hu. (Entra Rita)

RITA – Paolo sèt cha gh’hu gnanca pö voia d’andà da la petnadura.

PAOLO – At gh’è rasun, quand a gnarà la fin dal mond at ciaparè na spetnada da redar.

RITA – Te ta schersi, ma me a gh’hu an penser cha su mia,èt ciamà po la prufesuresa?

PAOLO – Se gh’hu det cla vegna  a catas, speri cla vegna incö.                        

RITA – Chisà cl’as porta na qual bèla nutisia.

PAOLO – Magari che al mond al fnes mia al vintun.

RITA – Basta numinà cha fnes al mond parchè ma s’indresa i cavèi.(Suona il campanello d’ingresso e Rita va ad aprire a Silvia).

Scena 2

Paolo – Rita – Silvia

RITA – Sperom cha sia la prufesuresa.

SILVIA – Buongiorno. (Entrando)

RITA – Buongiorno, avanti sevum propria de aspetà le.

PAOLO – Sperando cla gabia na qual bèla nutisia da das.

SILVIA – Purtrop no la prufesia di Maya l’è na roba seria e la sucedarà.

RITA – Ma che disgrasia!                                                                                       6

PAOLO – Ma propria as sa mia cuma sarà sta fin dal mond?

SILVIA – Eh a savil, cuma as fa, me chal de le comunque a stagh in ca.

RITA – Ah ma anca nuatar né Paolo a stom in ca?

PAOLO – Certu, induva vot ch’andoma a balà.

SILVIA – Da quel cha su me purtrop li prufesii di Maya iè mai stadi sbagliadi, e as sa mia cume i fava a prevedar quel cha suced in dal mond,pare cla sia stada na civiltà cha sia gnida da natar pianeta.

PAOLO – Pudevi mia sta indu’iera.

SILVIA – A gh’è sul da rasegnas, cusa vulì fagh, ades vaghi, parchè tant gent l’am serca par savì quèl, ma cusa pos di da po, arvedas.

RITA – Arvedas, grasie cl’è gnida.

PAOLO – Se par casu la sa quèl da nov las faga al piaser da vegnasal a di.

SILVIA – Certu, certu, arvedas. (Esce salutata).

PAOLO – La sa det gnint da po da quel cla sa det cl’atra volta.

RITA – Però gh’è da credach.

PAOLO – Me sèt cusa u fat? U fat cume Giorgio, am su mes in bisaca an fèr ad caval e tanti curnin.

RITA – Sa bastes quel me a digh al rušari tre volti al de.

PAOLO – Me quand a capita, però quand al dighi a tiri šo da töt.

RITA – Quel l’è n’atar di rušari chat di e at duvresi vergugnat, parchè chi cred in dal Signor al pöl pregà e sperà in an miracul, che al mond al fnesa mia al vintun da dicembar. (Suona il campanello d’ingresso e Rita va ad aprire a Giorgio e Riccardo che entrano entrambi con una benda su un occhio).

PAOLO – Cusa vè sucès?

GIORGIO – Om mes na benda in sl’och parchè s’incrusiom Chiribiri almen salvom n’och.

RITA – Par quel cha cunta visto che da che an qual de andom töti in da cl’atar mond.

RICCARDO – Ben ma sa gh’ha da sucedar almen cha veda cuma l’è sta fin dal mond.

GIORGIO – Varda cun cla storia che dla fin dal mond, a vures fa tanti robi ma me pasà töti li voi posibili imaginabili, par fin ch’abia pers li forsi.

PAOLO – Thal e qual a me Giorgio.

RICCARDO – Me listes, na fiaca cha su mia, voia ad fa gnint.

RITA – Me na roba lu fata . . . (Vergognandosi)

PAOLO – Cusa èt fat?

RITA – Eh . . . sicome, considerando quel cha sucedarà, insoma . . . me u vulì pruvà andà cun n’atr’om

PAOLO – Come!? Cun n’atar!!! E tha mal di atse davanti a töti!

GIORGIO – Vè Paolo gh’u idea  che chi coran cha th’hat sé mes in bisaca pian pianin it sia andà ad survia dla testa.

PAOLO – Tasi te!

RITA – Scusà Paolo ma prema da morar u vulì pruvà andà cun n’atr’om.

PAOLO – Cun n’atr’om! Te atsè andada cun n’atar! Ades th’am di subit chi l’è!

RITA – Ma no si dice il peccato ma non il peccatore.                                                

PAOLO – Va che me at tiri al col prema dal vintun vè!

RICCARDO – Cusa th’at rabesat da fa Paolo.

PAOLO – Tasi! Ades tha mal di sinò pos anca parat föra quand pasa Chiribiri.

RITA – Ma . . .

PAOLO – Dai dimal!

GIORGIO – Som curius anca nuatar da savì chi lè.

PAOLO – Vuatar stupev i’ureci! Dai cun chi sèt andada?                                             7

RITA – L’è un vestì da negar.

PAOLO – Da negar! At sarè mia andada cun Chiribiri né!

RICCARDO – Chiribiri!?

GIORGIO – Propria cun chal le.

PAOLO – I capì che vuatar a gh’i da tasar, che al cornuto su me!

GIORGIO – Varda che nuatar al post a vulom mia ciavatal.

RITA – Intendevi mia di Chiribiri, vulevi di . . . cha su andada cun Pestapoci.

TUTTI – Pestatoci!!!

PAOLO – Ma cusa èt fat?!

GIORGIO – I coran la ta fat vè.

PAOLO – E me cha man su mai acort.

RITA – Par forsa, varda cl’è mia stada na roba vera, l’è stada sul na roba imaginaria.

TUTTI – Ahhh, imaginaria!

PAOLO – Ah ma sl’è par quel at nu fat me di coran.

RITA – Ah se, dopu ad di da me, e cun chi?

PAOLO – Cun töti li doni püsè bèli dal paes, se vè iu fat pasà töti, anca cun tu muier Giorgio. (Ride).

RITA – Ma brau.

GIORGIO – Tant al gh’è andà sul cun la fantasia. (Ride).

PAOLO – Sèt sicur? Alura me cuma fagi a savì che tu muier la porta sempar dli mudandi rosi.

GIORGIO – (Sorpreso) Ma . . . cuma fet a savil? E’t sentì Ricardo?

RICCARDO – Ben ma i la sa töti che la mama la porta li mudandi rosi.

GIORGIO – Come i la sa töti! I’andarà mia töti cun tu madar.

RITA – Gh’hu idea Giorgio che anca i coran ch’at gh’è in bisaca i tè andà anca a te pian pianin in sla testa.

GIORGIO – Ma valà, insoma al cornuto l’era lu, ades a su dventà me.

PAOLO – An po pr’un no.

RICCARDO – Ma pupà va cha schersa Paolo.

PAOLO – A schersi, alura ades th’an dighi n’atra, tu muier la gh’ha na voia in sla cosa sinistra.

GIORGIO – Vedat, al sa tropi robi, ma te Rita agh dit gnint, parchè varda sa su cornuto me, at sé cornuta anca te.

RITA – Tant a gh’è la fin dal mond cusa vöt cha cunta.

GIORGIO – Se ma voi mia fni al mond cornuto!

PAOLO – Oh quanti foli par an curnin.

RITA – Te ades l’è mèi ch’at tasa, cha fom i cunt dopu. (Entra improvvisamente in casa Luciana per dare l’ultima notizia).

Scena 4

Detti – Luciana

LUCIANA _ Vè.vè, vulì savì l’ultima? (Tutti lo vogliono sapere incuriositi dall’agitata entrata in casa di Luciana).                                                                                                             

LUCIANA – I ma det che Chiribiri al sé serà sö in casa a spetà la fin dal mond!

PAOLO – Ben almen par quel sarom par an qual de püsè tranqui.

RITA – Certu parchè atsè al pasa pö.

LUCIANA – Ma vuatar du cusa vè sucès?

GIORGIO – Ma gnint, ansi ades pudoma cavasla cla benda che, cavla anca te Ricardo.

RICCARDO – At gh’è rašun visto che Chiribiri al pasa pö, at sé sicura né Luciana?            8

LUCIANA – Se, i dis cl’è dre parcias par al vintun, e la fat tirà sö an mur in sa töti li porti e li fnestri, la stupà töti i bus.

RITA – Pensa cusa l’è andà a strulicà.

GIORGIO – Ma sla fat na roba acse a völ di cl’è propria vera che al mond al fnes.

RICCARDO – As ved ch’al pensa ch’agh sia n’inundasiun.

PAOLO – Bisogna cha foma anca nuatar alura acse, parchè chal le al sa sicurament cume fnes al mond.

RITA – Se ades stupoma porti e fnestri.

LUCIANA – Ah me se (Affrettandosi ad uscire) vaghi subit a ciamà al muradur! (La salutano e Luciana esce).

RICCARDO – Andoma anca nuatar a stupà fnestri e porti!

GIORGIO – Se dai andom. (Anche loro escono frettolosamente).

RITA – Va sas pöl,prema fom da töt par mia vedal, fagh i coran pü dopu chilà i völ fa la stesa roba cla fat lu.

PAOLO – Anca nuatar gh’avresum da stupà töt.

RITA – Che da nuatar gh’è mai sta nisuna inundasiun.

PAOLO – E sa gh’e d’andà a sura töti i fiöm cha gh’oma che davsin: al Po,al Mens, L’oi.

RITA – Oh ades al diluvio universale, ades a faroma la barca cume Noè.

PAOLO – Ma valà. (Suonano alla porta e Rita va ad aprire a Mauro e Bruna).

RITA – Oh a gh’è al tu fratellino insieme a la cognatina. (Entrano e si salutano)

BRUNA – Ma cuma th’al di, par fin ch’t doma fastidi quand a gnom a catav.

RITA – Ma valà tha schersarè mia, gh’hu an piaser cha tha t’imagini gnanca, ansi sl’es savì prema am sares parciada, mes al vestì dli festi.

PAOLO – Ma lasa le, dišim pütost sa si dre preparav par la fin dal mond.

MAURO – Se ma cusa vöt cha foma.

BRUNA – Vè tant nuatar om tolt la machina nova.

RITA – In an mument acse a su andà a töv na machina?

BRUNA – Parchè cusa gh’è.

MAURO – A pruposit . . .

BRUNA – Digal dai.

MAURO – A vulevum dmandav na roba.

RITA – Ach siom vè.

MAURO – Sicome a gh’evum mia i bèsi da pagala om fat al debit e . . . ades . . .  (Interrotto da Rita).

RITA – Nuatar a gh’avresum da pagà al vostar debit.

MAURO – Brava.

BRUNA – Sares sul an prestit né.

PAOLO – Ben alura.

RITA – Varda che brau, lor i fa al debit e nuatar al pagoma.

MAURO – At gh’è da savì che sicome al 21 a fnes al mond a voi mia morar cun an debit acse, voi andà cun al cör in pace.

RITA – Ma av l’avrà mia urdinà al dutur da töv a machina nova.

BRUNA – Inveci se as la propria urdinà al dutur, digal Mauro.                                   

MAURO – Al sa vest tant agità e sa det tulì na machina nova acse par al vintun a fè an bèl viagiu, andè in paradis cun la machina nova. Infati nuatar al vintun a stom töt al de in sla machina.

RITA – Ma sevu sicur che ch’al le l’era al dutur e mia un a dla cuncesiunaria.

MAURO – Certo cha som sicur cl’era al dutur, al sa fat fin l’asicurasiun a gratis.            9

RITA – Ah l’era propria al dutur,ma va che robi.                                             

PAOLO – Sculta Rita l’è mè fradèl bisogna ch’al iota no.

RITA – Ma va da via al cul te e tu fradèl!

PAOLO – Tant a fnes al mond, cusa san fom nuatar di bèsi.

BRUNA – Apunto cus van fev?

RITA – Vè ma fa quel cha th’agh né voia, daghi, daghi sta bèsi!

PAOLO – (Estrae il portafoglio dalla tasca e il libretto degli assegni prende una biro e si siede) Av faghi n’asegn, atseta püdì andà a pagà al vostar debit, atseta av metì al cör in pace e su cuntent anca me.

RITA – Anca me su contenta! (Arrabbiata).

MAURO – Grasie Paolo.

PAOLO – Da quanti besi gontia da fal l’asegn?

BRUNA – Tentamela euro.

PAOLO – Trentamela?

RITA – Vacca miseria av si gnanca cuntentà dna machina piculina.

BRUNA – Va sa th’agh né voia intant cha th’agh sé fa trentasinchmela at se gh’ha sta dentar anca al salot.

RITA – E cusa av serv al salot ades?

BRUNA – Par ripusà prema dla fin dal mond.

RITA – Anca quela av la det al dutur imagini.

MAURO – Certu, anca quel.

PAOLO –Alura al fagh da trentasinchmela?

RITA – Ma se fagh sta asegn e cha san parla pö.

BRUNA – Grasie, av sarom riconoscenti par töta la vita.

RITA – Töta la vita? At vurè di par an qual de ancor,incö l’è al dudas da dicembar.

BRUNA – L’è vera.

PAOLO – E’cu l’asegn, trentasichmela euro. (Allungandolo a Mauro, ma Bruna è più veloce e lo prende lei).

BRUNA – Grasie.

RITA – (Che assiste alla scena) Quela l’è fam.

MAURO – Che brau fradèl cha gh’u né Bruna.

BRUNA – Brau e bun, cha gh’ha scumeti che sa gh’a dmandom chal quadar le a sla da.

PAOLO – Ch’al le?

RITA – E’la n’atra nova chesta.

MAURO – Me muier a gh’è sempar piasì ch’al quadar le.

RITA – Ah ma val vendom mia vè.

BRUNA – Nuatar verament a vulevum mia cumpral, al vulevum, acse, come regalo d’addio.

RITA – A gl’avres in cusina an regalo d’addio par vuatar du,quel da lung, rutund e dur.

BRUNA – Ben ma Rita avres mai credì ch’at fesi di discurs atse, èt sentì Mauro?

PAOLO – Ben ma par me püdì anca töl sö.

MAURO – No quel cha det la Rita la tös so l’è se casu.

RITA – Lasa le ad fa a stöpid, e pù cusa van fev d’an quadar cun quel cha gavrom d’andà incuntra?

PAOLO – Ma purtèl via.

RITA – Ma se domagh anca quel.

BRUNA – Alura püdoma tiral via?

RITA – Ma tulil sö fora dli scatuli!         (I due ringraziano e si affrettano a staccare il quadro dalla parete).

MAURO – Ades andom vè, dai Bruna.

BRUNA – Vulevi dmandagh ancor quèl, ma gh’hu fin vergogna.                                  10

RITA – Se vergogna, cun la facia ad fil da fèr ch’at gh’è. Dai spüda al rosp. Om fat trenta fom trentun.

BRUNA – No, sul che prema dal vintun me e Mauro vulevum magnà dal pan bun.

RITA – Parchè fin ades cusì magnà di mundui.

BRUNA – Vulevi di dal pan fat in ca, e sicome su cl’è mia tant che t’è tolt la machina par fa al pan. . .

RITA – U ša capì. (Ed esce per andare nella cucina a prendere la macchina per il pane).

BRUNA – Che dona intelligente cha tè tolt Paolo.

PAOLO – La capì subit cusa at vulevi.

MAURO – Però l’è stada brava a fas intendar anca mè muier.

PAOLO – Ecome, par quel la meritares al premio Nobel.  (Ritorna Rita con la macchina del pane molto arrabbiata).

RITA – Ecu la machina dal pan! Acseta ades anca vuatar pudrì magnà dal pan fat in ca.

BRUNA – Grasie Rita, a gh’è dentar anca li istrusiun?

RITA – Se, in töti li lingui, fin in dialet mantuan!

BRUNA – Ma dai, grasie ancora u sempar pensà che in fond a tsè na buna dona.

RITA – Al fagh anca parchè quel cha prova al tu om al la prova anca al miu.

BRUNA – Ah se, fradèi in töt e par tö.

RITA – Certu, e quand at vè a lèt cun al tu om al gh’è anca lu.

BRUNA – Come anca lu!? Me lu mai vest, te l’èt vest Mauro?

MAURO – Me no. Ma cusa dit Rita.

RITA – A voi div cara la mè Rita, atsè dis al me om.

PAOLO – Se.

RITA – Che quand at sé cun al tu om, l’è mia un sul iè du.

BRUNA – Du!? Ma me an sentu sul un!

MAURO – Ma me lu mia capida cla roba che,ah Paolo cum’èla?

PAOLO – L’è listes valà, th’al cuntarò n’atra volta.

RITA – Ma me ades su anca an po preocupada, la prosima volta a staghi atenti ben, ades andom, ancor grasie né.

MAURO – Ciau grasie. (Li salutano e mentre escono Mauro vede il giornale e vuole portarlo via). Pian che th’ogh sö anca al giurnal.

BRUNA – No! La Gasèta ad Manuta a tla lasi šo parchè quela gh’hu mö da lesla!

MARO – Alura gnint, ciao. (Escono).

PAOLO – Cusa vèt a digh insoma.

RITA – L’èt mia det te ch’at ve a lèt cun tu cugnada.

PAOLO – Ma in senso . . . figurato.

RITA – Ch’at faga dli figuri an meravigli mia, pensa a cl’asegn cha tè pena firmà, in pö an quadar dal setsent e fin la machina dal pan, u salvà la Gaseta ad Mantua par miracul.

PAOLO – Om mia fat na bèla asiun, d’altronde ia god par poch.

RITA – Però i ia god lor.

MAURO – Ma quel chi god lor al godi anca me.

RITA – E dai, lasa le cun cla stupidata le cha tè mè bèla stufà!  (Suona il campanello per avvisare dell’arrivo di Chiribiri).

PAOLO – Ben ma sa suna al campanèl.

RITA – Alura Chiribiri l’è gni föra d’in ca. (Si avvicinano alla finestra).

PAOLO – L’avrà butà šo al mur.

RITA – Ma che as Ved ansun.                                                                                  

PAOLO – Ma cusa suni a fa alura?                                                                           11

Scena 6

Paolo – Rita – Luciana

LUCIANA – (Entrando piano) Permes?

PAOLO – Sat sé te Luciana.

RITA – Cusa sunat al gh’è mia Chiribiri.

LUCIANA – Al so ma dman l’è Santa Lucia alura su dre andà in gir atse i pütlet is prepara.

RITA – Bèla voia da fa Santa Lucia, che da che an qual de a gh’è la fin dal mond.

LUCIANA – Sl’è par quel me u ša ciamà i muradur e i vegn a dmatina.

PAOLO – Nuatar som mia cusa fa sperom che al vintun al vegna püsè tardi pusibul.

LUCIANA – Eh magari, ades a vaghi anca parchè atsè mia chu pena tolt la machina dal pan.

RITA – Come?

LUCIANA – Ma se, è gni prema tu cugnada, e alura la ma dmandà sa m’interesava na machina d’ucasiun, pensa l’è uguale spacada a quela ch’at gh’è te. Lam la lasada par cinquanta euro, e alura ades a voi andà a pruvala.

RITA – Ch’agh gnes an fölmin in di bafi, anca sla gh’ia mia! E’t sentì Paolo?

PAOLO – As ved cla gh’eva ad bisogn anca da chi cinquanta euro le.

LUCIANA – Tasi, dopu al fradèl dal Paolo al vuleva vendum an quadar,pensa uguale spacà quel ch’at gh’è . . . (Guarda per indicare il quadro che però non c’è più) ma sal gh’è pö, induva lèt mes?

PAOLO – L’è al restauro.

RITA – La tu testa la gh’avres bisogn da restauro, e me cha ta sculti sempar.

LUCIANA – Comunque lu mia tolt, no al vuleva mela euro, figurat te se me spendi mela euro par an quadar, alura a gla vendì a la Ruseta dal furnèr.

RITA – Propria a cl’antipatica la.

PAOLO – Pensa te.

LUCIANA – A vaghi, ciao. (La salutano ed esce).

RITA – Va ben cl’è la fin dal mond, ma varda chi sa tolt in gir ben.

PAOLO – Cuma pos savil me chi fava na roba acse, tant la smana quel a fnes töt.

RITA – Ma Diu fnes töt! Paolo a fnes töt! (Piange). Gh’hu paura.

PAOLO – Se, gh’è la fin dal mond! (Si abbracciano e piangono).

FINE SECONDO ATTO

* * *

TERZO ATTO

Scena 1

Silvia a seguire Rita e Paolo

(Silvia è seduta,poco dopo entrano Rita e Paolo)

RITA – La ma scusa (entra tenendo per mano Paolo visibilmente nervoso) su andà a töl parchè al sera serà sö in bagn e al vuleva pö vegnar föra.

PAOLO – Me stavi ben la in bagn.

SILVIA – Buongiorno.                                                                                          

RITA – Nuatar verament a som propria pö induva sta, föra a gh’hom mia al curagiu d’andagh, le cuma ala fat a vegnar che incö cl’è al vintun da dicembar e al mond al pöl finì dan mument a cl’atar.                                                                                                                     12

SILVIA – Tant ogni induva as vaga.

PAOLO – Ma me gh’hu paura.

RITA – Inco la giurnada la va talment fort cha par fin cla faga a posta.

SILVIA – In gir a gh’è nisun. Iè töti serà sö in ca, me inveci incö stagh tö al de in piasa. Me su sempar stada puvreta gh’hu gnanca casa mia, (Commossa) cuma am piasares pasà a cl’atra vita cun an pö ad bèsi in bisaca, sares par me na gran sudisfasiun. (Paolo e Rita si guardano in faccia).

RITA – Ma sla völ . . . .

PAOLO – Püdresuma dagh quèl nuatar, som mia di gran siur però gh’om via na bèla scorta, e nuatar da che an po agh n’om pö ad bisogn.

SILVIA – Anca me sl’è par quel, ma però almen prema che al mond al fnesa cha gabia an pö ad bèsi.

PAOLO – Però püdres fagh sul n’asegn di bèsi agh nu mia.

SILVIA – Ah ma al va ben anca quel. (Paolo estrae il portafoglio, il libretto degli assegni, prende una biro e si appresta a compilare l’assegno).

RITA – Ma se valà almen anca le la pöl vigh la sudisfasiun da vigh an po ad bèsi.

SILVIA – Me u sempar lavurà ma di bèsi nu vest pran poghi.

PAOLO – Da cusa gh’al faghi l’asegn?

SILVIA – Ah ma quel al la decida lu, fin par carità l’è ša tant quèl ch’al fa.

PAOLO – Fom desmela euro.

SILVIA – Sal völ anca da pö.

PAOLO – Vint?

SILVIA – Ma cuma al völ . . . però sal quèl da pö am fa piaser.

PAOLO – Su mia, vintisinch, sinò pos rivà anca a trenta.

SILVIA – Trenta i va ben.

PAOLO – Alura trentamela euro.

RITA – (Tra sé) Gh’hu idea che chesta la gh’ha an po ad su cugnada.

PAOLO – A chi l’intesti?

SILVIA – A me, Silvia Frega.

PAOLO – Silvia Frega, cl’as frega mia né però. (Ride e compila l’assegno)

RITA – Sta mia tant redar valà.

SILVIA – Pudres mai fa na roba acse, in na giornata acse cume incö po, ma che bèla roba cha mi fat.

RITA – A ma la gh’ha mia tant temp par godi.

SILVIA – L’è vera, comunque grasie tant listes, adiu alura e buna fortuna. (Si salutano ed esce).

RITA – Buna fortuna, incö a fnes al mond che fortuna vöt cha gabioma. (Va alla finestra e vede allontanarsi velocemente Silvia). Va sla va fort vè.

PAOLO – (Molto nervoso) Cusa fom Rita?

RITA – Lasa le da dimal cusa vöt cha foma, aspetoma cume töti ch’iatar, tra l’altru gh’hu na son cha gla cavi mia tegnar i’och vert, stanot u gnanch durmì.

PAOLO – E al temp al sagueta pasà.

RITA – Sas pudes fermal.

PAOLO – Sèt cusa faghi, varda. (Si avvicina all’orologio a parete e lo mette indietro di due ore) E’cu ades lè mia pö li quatar iè li do.

RITA – Sèt dre dventà mat Paolo, no dimal, cuma fal al temp a savì che te at le tirà indre da do uri.                                                                                                                 

PAOLO – Föra al temp al la sa mia, ma in ca nostra se.                                    13     

RITA – Paolo, va che i manicomi i ià serà so ani fa , sagh fos mia la fin dal mond sares gnanca induva metat, va s’am toca ad sentar dli robi dal genar, tra cha gh’hu na son cha su mia.

PAOLO – Anca me gh’hu son èl mia mèi ch’andoma a culgas.

RITA – Ma at sarè mia mat, me in camera da lèt ades agh vagh mia.

PAOLO – Induva andom alura?

RITA – Pütost sota la tavula varda.

PAOLO – Parchè sota la tavula?

RITA – Disi mia sempar che quand a gh’è an teremoto d’andà sota la tavula, nuatar gh’andoma.

PAOLO – Ma som mia sl’è an teremoto.

RITA – Però pudria anca esar, quindi andom dai.

PAOLO – Andom pöri. (I due vanno a sistemarsi sotto la tavola).

RITA – Duvresum stagh töt du, te metat dad sa.

PAOLO – Chisà cha gla cavoma a dormar an po.

RITA – Magari gh’hu na son, sèt a post?

PAOLO – Me se, però sa stares mèi a lèt.

RITA – Ben ades stom che, gh’hu na paura me.

PAOLO – Però föra as sent gnint.

RITA – La calma prema dla tempesta.

PAOLO – Ma Diu sa tempesta a gh’hu föra la machina.

RITA – L’è an modu da di,pusibul cha th’al sapia mi, prova tasar ades.

PAOLO – Va ben tasarò. (Silenzio, subito dopo Paolo interviene di nuovo) E sa tiri indre l’arloi da atar do uri?

RITA – Fermal adritura!

PAOLO – Fermàl, chesta se cl’è na bèla idea. (E si rialza da sotto il tavolo e va a riprendere l’orologio).

RITA – Ma che stupidata, al temp as ferma mia.

PAOLO – Sul cha bisogna cah staga che a tegnar ferum li lanceti.

RITA – Sl’è par quel basta cha th’agh tira via li pili dadre,valà che la fin dal mond te la tha ciapà la testa.

PAOLO – Pruvà costa gnint, ècu, atse al temp ades al sé fermà a li do dal 21 ad dicembar, prema cha fnesa al mond.

RITA – Se, ve che dai. Al ferma al temp ades al fenomeno,cuma fava Salamini na volta.

PAOLO – (Ritornando sotto il tavolo) Almeno om pruvà a fa quèl, atse me ades a su anca pusè tranquil, magari m’indurmensi anca.

RITA - Anca me varda, ades cha tè fermà al temp a su dna tranquilità cha su mia.

RITA – Senti che udur, d’induva vegnal cl’udur che? Al sarà mia l’udur dla fin dal mond.

PAOLO – Non cl’udur le al vegn dal mè cul.

RITA – Varda gh’era d’imaginal.

PAOLO – Durmom dai.

RITA – A cavagla dormar. (Paolo e Rita si addormentano)

Si spengono le luci e poco dopo piano piano si riaccendono dicendo “Il mattino dopo 22 dicembre 2012”.

RITA – (Da sotto il tavolo) Paolo . . . Paolo!

PAOLO – Oh

RITA – Gh’hu idea cha som in paradis.

PAOLO – In paradis? Alura som mort, ma sa soma ancor che in ca nostra.                 14

RITA – As ved che al paradis l’è cume a ca nostra, e pu sa i’è mort töti ch’il cha sa purtà al cimiteri, ma sentat mia na musica.

PAOLO – La senti se.

RITA – L’è la musica dal paradis. (Canzone “Fin che la barca” di Orietta Berti).            

PAOLO – Avres mai det che in paradis i sunes li cansun da Orietta Berti.

RITA – Dabun, l’avres mai det anca me. (Si sente una voce microfonica) “Gh’è l’ortolano doni, patate,carciofi, aranci belli . . .”

PAOLO – (Rialzandosi) Ma chestu l’è l’urtulan!

RITA – (Rialzandosi amche lei) Cun i presi ch’al gh’eva u sempar pensà ch’al sares andà in dl’inferan.

PAOLO – (Si avvicina alla finestra) Ma chestu l’è mia al Paradis, varda l’urtulan l’è le föra!

RITA – (Accorrendo) Fam vedar! Ma alura al mond l’è mia fni!

PAOLO – No l’è mia fni! (Si abbracciano e urlano di gioia. Poi Paolo si accorge dell’orologio a cui aveva tolto le pile). AHHH!!!

RITA – Cusa gh’èt? Che squai!

PAOLO – L’arloi, l’è restà ferum a li do, alura la fin dal mond a la gh’è mia stada parchè al temp al sé fermà dabun!

RITA – Vöt ch’abioma fat na roba dal genar?!

PAOLO – Alura ades agh rimeti li pili.

RITA – No, sa thagh rimeti li pili al temp al va avanti e vegn la fin dal mond.

PAOLO – Alura cusa foma? Va che me a voi mia restà che ferum al vintun ad dicembar, vöi magnà i turtèi par la Vigilia!

RITA – A gh’èt atar da pensà, te e i tu turtèi, però, sa gh’è l’urtulan, che at solit al vegn al sabat, völ di che incö l’è al vintidu, al vintidu ad dicembar.

PAOLO – Alura al temp a l’è andà avanti però al mondo l’è mia fnì.

RITA – No l’è mia fni! (Di nuovo si abbracciano entusiasti. Poi suona il campanello d’ingresso e Rita va ad aprire a Giorgio e Riccardo).

Scena 2

Rita – Paolo – Giorgio – Riccardo

GIORGIO – Ciao!!! Som ancor viv!

RITA – Se, al mond l’è mia fni! ( Si abbracciano tutti entusiasti)

PAOLO – Al vintun l’è pasà e è mia sucès gnint.

RICCARDO – Dopo töt quel ch’ia det.

RITA – Bisogna ch’andoma a festegià.

PAOLO – Certu, però bisogna ch’a rimetoma a fa i turan par via ad Chiribiri.

GIORGIO – L’è vera,m’era andà via dla ment.

RICCARDO – L’impurtant comunque l’è che al mond l’è mia fni.

GIORGIO – Però ades Paolo, bisogna cha th’am diga sl’è vera cha tsè sta cun me muier.

RITA – Valà Giorgio cusa vöt ch’al sia andà cun tu muier.

PAOLO – Ma cusa th’at sèt mes in testa.

RITA – Meno male parchè am dispiasares esar cornuto.

PAOLO – Par quel sta gnanch pensagh (Poi si avvicina a Riccardo guardandolo) sèt però, varda,varda cuma as sumiglioma parom do gosi d’acqua.

GIORGIO – L’è vera av sumigliè dabun.

PAOLO – Ma chisà parchè ah. . . (Ride)

GIORGIO – Mah . . .

RITA – Lasa le da metagh di pioch in d’iureci valà.

GIORGIO – L’è mia tanta an pioch chal le, l’è quèl da püsè gros!

RICCARDO – Andom püpà cl’è mèi, gh’om anca da sutrà al gat.                                 15

RITA – Vè mort al gat?

GIORGIO – Se vè chal bèl gatun negar che gh’evum l’atar de al sé mia incrusià giöst cun Chiribiri e da l’ura e quela la pö magnà e in quatar de l’è mort.                                  

PAOLO – Vaca miseria, at solit l’è al gat negar cha porta sfortuna, Chiribiri l’è sta bun da fa da po, quel se ch’al porta sfiga atarchè al gat negar.

GIORGIO – In cumpensu om binà dli bèli galini.

RITA – Ben, ma induva i binadi?

RICCARDO – In curt.

GIORGIO Se as sia som catadi in curt quindas bèli galini.

RICCARDO – E quanti ov cli fa.

PAOLO – Ma che cul cha gh’i vi.

RICCARDO – Mèi atse che pes, però bisogna cha stoma atenti ben, al mond l’è mia fni ma Chiribiri al gh’è ancor, andom pupà.

GIORGIO – Se andom, arvedas alura. (Escono salutandosi).

PAOLO – Sèt che ades pensavi ch’om durmì sota la tavula da ier dopmesde.

RITA – Quant as gh’ha son as dorum anca in si giarun.

PAOLO – Ben vè ades che al mond l’è mia fni cusa fom?

RITA – Cusa vöt fa, l’importante l’è ch’om mia fat mürà li porti e lifnestri, sinò ades a gh’avresum da tirà via töt.

PAOLO – At gh’è rašun. (Entra Luciana).

Scena 3

Paolo – Rita – Luciana

LUCIANA – Permes.

PAOLO – Avanti Luciana, èt vest che al mond l’è mia fni!

LUCIANA – U vest, ma cuma su contenta, Rita cara ve cha ch’at brasi sö. (Si abbracciano e si baciano)..

RITA – L’om scampada bèla valà.

LUCIANA – Ecome.

PAOLO – Ma te evat mia stupà li fnestri e li porti.

LUCIANA – No vè gh’hu ripensà e u fat cume vuatar.

RITA – Brava è sta fat tant can can par gnint.

LUCIANA – L’è che me purtrop u pers töti li galini, ier u det ia moli, tant a fnes al mod, cli posa morar liberi, iu pö vesti, a gh’hu dmandà anca a Goirgio e RicardO si ieva vesti, ma i ma det da no.

PAOLO – Ma pensa vè.

RITA – Ma, second me iè mia tant andadi luntan.

LUCIANA – A dit, ma chisà induva iè andadi a fni. Vè ma sèt Paolo chu vest tu fradèl cun la machina nova, töt vestì ben, cun su muier cha tesi da veDar.

PAOLO – Cagh gnes an fölmin! Rita ma ì bèsi ch’om dat a mè fradèl?!

RITA – Ades va a binai te, chi bèsi le!

PAOLO – Ah ma sta mia pensà ch’agh ia dmanda mia.

RITA – At vedrè cuma at tià darà indrè, cume ch’iatar cha th’ha gh’è prestà.

LUCIANA – A pruposit Paolo chi bèsi cha ta mè prestà par andà in montagna l’an pasà, porta pasiensa che prema o poi ti daghi indre.

RITA – Cosa?! Anca a le th’ag né prestà.

PAOLO – Eh la gh’eva mia i bèsi par andà a Cavalese.

RITA – Ades a pagom li feri a töti! Su mia me! Ma che cuion chu tolt!

LUCIANA – Ma vi daghi indrè.                                                                                16

RITA – Se cume quei cha gh’ha prestà a su fradèl.

LUCIANA – Ben cun sta machina su fradèl su quanti gir ià bèla fat, ma na machina cha su mia quanti bèsi l’è custada.                                                                                                           16

RITA – Th’al digh me, la costa trentamela euro, ma a lor la gh’è custada gnint.

PAOLO – (Quasi piangente) Rita . . .

RITA – Cusa gh’èt ades?

PAOLO – A mè gni in ment i bèsi cha gh’om dat anca a la prufesuresa.

RITA – L’è vera! Ch’agh gnes mela fölmin a cla prufesuresa le!

PAOLO – Come? (Paolo e Rita si guardano perplessi).

LUCIANA – A gh’esu da vedar che machina nova cla tolt anca le.

RITA – Me cha le apena la vedi a gh’an dighi tanti cha su mia!

RITA – E’t vest Paolo, vegnar in ca nostra l’è cume anda in sal pal ad la cuccagna.

LUCIANA –  Pu sèt ch’al quadar che tu cugnada la vendì al furnèr.

PAOLO – Al so, mela euro la ciapà.

LUCIANA – Ben a gh’è andà in butega an siur da Milan ch’as s’intend da quadar, ben al la vest e al la vulì a töti costi, l’era dispost a dagh quel chi vuleva.

RITA – Pensa te, e alura?

LUCIANA – E’ andà a fni cha gla vendì par vintmela euro!

PAOLO – RITA – Vintmela euro!!!

LUCIANA – At po imaginat a gh’era al furnèr ch’al fava di salt alt atse.

RITA – Varda Paolo me ta spacares la testa!

PAOLO – Sta mia dam la culpa a me, ch’at sé stada anca te.

RITA – Dišom pütost cl’è culpa dla fola dla fin dal mond.

LUCIANA – Ben la fin dal mond l’è mia rivada, ma vuatar che ciavada! (Poi tira fuori il campanello da una tasca) To al campanèl, toca vuatar a vardà sa riva Chiribiri.

RITA – Propria nuatar?

LUCIANA – Eh se, ades a vaghi parchè gh’hu quasi al pan prunt, cla machina le la lavora pran ben.l’ultima volta la fat an pan cl’era la fin dal mond.

PAOLO – Basta parlà dla fin dal mond vè!

LUCIANA – Basta pör, ciao. (Esce salutata).

RITA – Va se la mè machina dal pan ades la gh’ha da esar in ca sua. Che figura ch’om fat, ades cuma foma a fas da indre chi bèsi le, cha gh’om gnint anca in man!

PAOLO – E pu i ia bèla spes.

RITA – Varda vagh at sura parchè su mia cusa at fare, to ades metat a la fnestra e varda sa riva Chiribiri.

PAOLO – Va ben, almen sercom ad salvas da ch’al la.

RITA – E suna al campanèl sal riva. (Esce).

Paolo – Va ben. (Sedendosi sconsolato vicino alla finestra). L’unica cunsulasiun l’è che par la Vigilia a magni i turtèi. E ades am toca sta che a spetà Chiribiri, Chiribiri  tira föra i tu curnin sinò at meti sö a pucin. . .  (Suona il campanello d’ingresso e Paolo si alza per andare ad aprire) Sl’è me fradèl a gh’an dighi. (Paolo apre la porta ma si trova davanti Chiribiri fa un urlo di spavento e richiude immediatamente la porta mettendosi a spalle contro)

PAOLO – Chiribiri!? Ma cusa volal da me? Agh n’om mia via abastansa! E al ma vardà, ades am toca fa la fin dal gat da Giorgio! U sinò adventi cieco! U surd! Ma Diu!!! (Suona ancora il campanello).

PAOLO – L’è ancor che! Ma tant al ma ša vardà, cha suceda quel cha suceda! (Riapre deciso ancora la porta).

CHIRIBIRI – Buongiorno, pos vegnar dentar?                                                          17

PAOLO – In casa?                                                                                                

CHIRIBIRI – Sa su föra bisogna cha vegna dentar in ca, e as preoccupa mia la fin dal mond la gh’è mia stada e lè ša pasada.

PAOLO – Va ben, al vegna dentar. (Paolo lo fa entrare stando a debita distanza e cercando di non guardarlo negli occhi).

CHIRIBIRI – Al gh’arà mia paura da me né?

PAOLO – No, no. (Stando girato).

CHIRIBIRI – E cusa fal cun chal campanèl le in man?

PAOLO – Ah ma gninte. (Si accorge di avere il campanello in mano e si mette a suonarlo agitato richiamando l’attenzione di Rita che entra in scena subito dopo).

Scena 5

Paolo – Chiribiri – Rita a seguire Luciana – Giorgio – Riccardo

RITA – (Entrando) E’l dre rivà? (Poi si accorge di Chiribiri). Ahhh!!! (E si mette spaventata dietro il marito) Paolo ma cusa fal che in ca nostra!? Ma d’induva èl gni dentar?

CHIRIBIRI – Su mia pasà dal bus ad la ciusèra, e pu su gni a dav na bèla nutisia. (Rita sta per guardarlo).

PAOLO – Sta mia vardal cha th’at dventi cieca. (In questo mometo attirati dal campanello suonato da Paolo entrano Luciana, Giorgio e Riccardo, ma appena entrano agitati per aver sentito il campanello vedendo Chiribiri si spaventano gridando e mettendosi tutti dietro Paolo e Rita).

LUCIANA – Ma induv’èl cl’om mia vest?

LUCIANA – GIORGIO – RICCARDO – Ahhhh!!!

GIORGIO – Ma si gni mat a fal vegnar dentar in ca!!!

PAOLO – L’è gni dentar.

RICCARDO – Am bruša ša i’och!

LUCIANA – Chisà cusa as suced ades! (Tutti sono molto agitati poi Chiribiri interviene).

CHIRIBIRI – Sam lasè parlà va spieghi parchè su gni che in ca da Paolo e dla Rita.

LUCIANA – Sta mia scultal cha ta dventi surda!

RITA – Tasi cha voi sentar cusa al dis.

CHIRIBIRI – A si induva staghi me no?

TUTTI – Se!

PAOLO – La murà töti li porti e li fnestri!

CHIRIBIRI – No chestu a sl’è inventà la gent, quel cha vulevi di l’è che in chi de che gh’hu vi modo da fa pasà ben al granèr, la mè casa la gh’ha na mocia d’ani l’era fin ancora di mè noni, ona dli casi püsè veci dal paes.

RICCARDO – Ma nuatar la vulom mia cumprà.

CHIRIBIRI – Ah ma me a voi gnanca vendla, l’è che in dal granèr u catà na casa piena da mundi, mundi d’or!

TUTTI – Munedi d’or!!!

CHIRIBIRI – E u scupert che me nonu al fava al mediatur insiem al nonu da Paolo, i vendeva e i comprava da töt.

PAOLO – L’è vera me nonu al fava al mediatur.

CHIRIBIRI – Dentar in da sta casa gh’era anca na letra cha spiegava che töti cli munedi l’e iera a mes cun su nonu.

PAOLO – A mes?

CHIRIBIRI – E sicome l’è l’unich neù a su gni a purtagh la su part.

PAOLO – La mè part?

GIORGIO – Sa iera a mes la tu part Paolo l’è la metà.                                                         18

RITA – E’ rivà al ragiunier vè.                                                                      

CHIRIBIRI – Su pena gni ca da Mantua par fa valutà li munedi e li val ben du miliun d’euro!

TUTTI – Du miliun d’euro!!!

CHIRIBIRI – Quindi gh’ha speta an miliun d’euro.

GIORGIO – Tlu det cl’era la metà.

PAOLO – Ma . . . atse tanti?

CHIRIBIRI – Ades av fagh subit l’asegn. (Estrae il portafoglio,il libretto degli assegni, quindi si siede e estraendo una biro dall’interno della giacca si accinge a compilare l’assegno).

GIORGIO – Che furtuna.

LUCIANA – Pensa Rita cusa t’è sucès.

RITA – E cuma l’è sta unest, magari n’atar l’avres brušà la letra e seva gnint nisun.

RICCARDO – At sicur.

CHIRIBIRI – Parchè unest sè bun töti cun li paroli,ma l’è in di fat cha sal dimostra veramente.

RITA – Al gh’ha rašun. (Tutti si guardano in faccia quasi increduli nel vedere come Chiribiri si sia comportato e mentre compila l’assegno continua parlare).

CHIRIBIRI – Al su che in paes i dis töti cha porti sfiga e anca vuatar vu vest na qual volta fa i coran da la fnestra. (Tutti negano che questo sia stato fatto). Ades inveci i dirà cha porti fortuna.

PAOLO – Eh par forsa.

LUCIANA – Che rasa ad fortuna.

CHIRIBIRI – Chestu forsi al farà capì a tanti che la fortuna u la sfortuna sla gh’ha da vegnar, la vegn cun li su gambi, gh’è nisun cha la porta. Quand a pensi cha gh’è dla gent cha va da certi persuni, da sti maghi e i pensa da guarì da certi malatii, u sinò chi posa fai sta ben, magari vinsar di bèsi, purtagh fortuna, ma gh’è gnint da vera, cume credar a cli persuni ch’iè talmente bravi a parlà che anca si dis li püsè grosi bušii, li dventa dli verità, bisogneres che töti impares na volta par sempar a ragiunà cun la su testa.

PAOLO -  Nuatar alura l’è ura ch’as dismisioma.

RITA – Ah se l’è propria ura, parchè quel cla det l’è propria giost.

RICCARDO – L’è vera, me mè pasà anca al brušur a d’ioch.

GIORGIO – E nuatar cl’om sempar vest mal.

LUCIANA – Al ma scusa né, parchè gh’è sta na volta che da la fnestra ad sura intant ch’al pasava a gh’hu sbaltà ados l’urinal.

CHIRIBIRI – Ah èla stada le, fa gnint, ècu l’asegn. (Lo da a Paolo il quale tutto tremolante lo prende in mano).

PAOLO – Grasie, grasie . . .

RITA – Che brava persuna e unesta, grasie.

GIORGIO – Al pesa a Paolo?

PAOLO – Ehhh . . . (Quasi inebetito e con un continuo tremolio della mano in cui tiene l’assegno).

CHIRIBIRI – Av salot, e sagh ni voia quand am vedì salutem pöri. (Mentre esce tutti lo salutano ringraziandolo mentre Paolo con l’assegno in mano è rimasto al centro della scena attorniato dagli altri protagonisti).

RITA – Pensa cuma se cambià töt da la sfortuna cha gh’eva da capitas, a la fortuna püsè grosa, e cuma la det Chiribiri l’è rivada cun li su gambi.                                        

RICCARDO – I vest che a cunosar li persuni, dopu as cambia upiniun.

GIORGIO – Paolo at di pö gnint, cuma as fa a tasar dopu quel cha tè pena suces!        19

PAOLO – Ma . . . ma chesta se, cl’è la fin dal mond!!! (Tutti si abbracciano, si baciano urlando di gioia).

FINE