ANONIMO

Stampa questo copione

L ‘ A N G R A B I A D A

L'angrabiàda

A T T O P R I M O

SCENA I°

Manùvio

SCENA: Sipario chiuso, illuminato da un “OCCHIO DI BUE”. Davanti una panchina.

AZIONE: Entra Manùvio da una porta della Platea, malvestito e con un grosso sacco di juta in spalla. Vede la panchina...vi posa il sacco di juta a lato, ne toglie un pastrano militare, lo distende sulla panchina... e si siede sconsolato. Musica de “La Bolèta” e canto.

Manùvio: Sö ‘na banchìna dè préda - ‘ndó cüne i mé ‘nsòme - e spète la nòt,

gó rioltàt le scarsèle - dè giàca e camìza - dè bràghe e giübòt,

pó a la Siùra Fürtüna - gó fàt ‘na propòsta: - “Dài, fóm ón forfé,

ta céde ‘n pó dè bolèta - ma un po’ dè fürtüna - té dàmela a mé !

Ritornello: Oh...che bolèta.. - .che bolèta, crèd a mé,

dè la bolèta - pö perfèta - mé só ‘l Rè.

La mé Katiàna -l’è rabiùza...e sét perchè?

La mé gajòfa l’è nèta - che bolèta, che bolèta.

Isé compléta e perfèta - che pö strèta

nò, no la ghè!

Pèr compagnìa gò ’na stèla - che ‘n ciél la barbùla - dèl frèd cóme mé,

sènsa palànche ‘n scarsèla - la scàpa apó a chèla - e mé rèste ché.

E quànd sa zmórsa la lüna - Fürtüna zlandrùna - ta m’é ‘mpiantàt ché..

óltet andré, lazarùna - regàlem ‘n’öciàda - ricórdet dè mé!

Ritornello. (Intanto si avvicina“Giü che pàsa” in bicicletta e ascolta attentamente)

SCENA II°

Manùvio - Giü che pàsa

Giü che pàsa: Brào, chèl’òm! Brào debù! Che bèla ùs...e che bèla cansù!

Manùvio: Eco! Mé só ché zbendét, zgiandét e disperàt...che cànte pèr mìga piànzer...e lùche ‘l ma dìs che gó ‘na bèla ùs! Ga mànca apéne che ‘l ma dìze...

Giü che pàsa. ...perchè vàl mìa a la Ràdio?

Manùvio: ...perchè vàl mìa a la Ràdio! (Scimmiotta) ‘Ndó mìa a la Ràdio perchè só a pè...ga n’ó gna ü...e se tróe mìga ‘na scödèla dè minèstra an dè ‘l gìr dè du münücc, bùrle zó sténch cóme ‘na àca zbogiàda!

Giü che pàsa: Al ma scüze alùra. Capése che a stòmech vöt... sa pàrla söt. Però ulìe mìa ofènder...cridìe dè fà ’l sò interès...

Manùvio: Gàl lé ‘na bàzgia dè pastasöta? ‘Na sfìlsa dè salamìne? E alùra, cóme fàl a fà ‘l mé interès?! Gó i bödèi tàt vöcc che...se ghès dè mandà zó ‘n tòch dè cutù... al vegnarès föra amó pö biànch dè prìma! E adès al ma scüze, ma gó dè müìm a fàga déter argóta ’n frèsa...perchè mé ga öi bé a Manùvio!

Giü che pàsa: (Apre una borsa e prende un panino. Lo guarda, lo spezza a metà e ne dà un pezzo a Manùvio. Mangiano) ...e chi él Manùvio?

Manùvio: Só mé!

Giü che pàsa: Che ràsa dè nòm!

Manùvio: Ga piàzel mìga?!? (Seccato)

Giü che pàsa: Nò...nò! Sùl che ‘l m’è parìt ón nòm ón pó föra dèl Cümü.

Manùvio: E difàti, an Cümü, ghè mìa scriìt: Manùvio, ma: Francesco!

Giü che pàsa: Adès capése!

Manùvio: Ma perchè...Signùr, gó sèmper dè troà dè la zènt che la dìs che la capés...e la capés óna tògna?!

Giü che pàsa: L’è ciàr che Manùvio l’è ón scotöm!.

Manùvio: Perchè ga l’ó dìt mé. Capì...al völ mìga dì: scoltà! A scoltà e ripéter j’è bu töcc...l’è bu apó a lü!

Giü che pàsa: Gràsie!

Manùvio: Ma capì...al völ dì ragionàga sùra, a chèl che sa scùlta. Se mé ga dìze che, ‘ndè le sò bràghe, ghè déter al biànch e ‘l négher,...lü, che capésel?

Giü che pàsa: Che le mé bràghe j’è biànche e négre...a righe...o a quàder...

Manùvio: De che culùr éle le sò bràghe? (Le indica)

Giü che pàsa: Bianche e né...(Le guarda)...grìze!

Manùvio: E...’l grìs...él mìga biànch e négher mes.ciàt?! Gàl capìt?

Giü che pàsa: Gó capìt che...’n dèl vìga majàt mèza bofèta...ghè ‘gnìt sö la ciciarèla! Ma mé ma sa ofènde mìga. Lü pötòst, perchè la ciàmei Manùvio? (Manùvio tace ostentatamente) Alùra?

Manùvio: Al gà fàt isé bé a dìm:”...Ciciarèla”... che gó ‘mparàt a fà sìto!

Giü che pàsa: Pèr la Madóna...che caràter ficùs! An fìn dèi cöncc...mé gó mìa domandàt se l’è stàt cói “Repubblichini” o se ‘l gà copàt vergü! Só apéne ‘n pó curiùs dè saì...perchè i l’à scotömàt “Manùvio”!

Manùvio: ...e mé gà ‘l dìze gnà a mörer!

SCENA III°

Detti

Giü che pàsa: Al fàghe chèl che ‘l n’à òja! (Fa per andarsene)

Manùvio: E pó ‘l dìs che mé gó ‘n caràter ficùs...! Ma sé, che ga la cönte...la stória dèl mé scotöm. Vöi mìa che ga rèste ‘l sègn, cóme a le spuzìne noèle! Al pòste la bìci al schenàl dè la banchìna...e ‘l vègne a sentàs zó. L’è pròpe ‘na bèla Biànchi!

Giü che pàsa: Lü sé che ‘l sa n’entènd, dè bìci! (Si siede, con modi effeminati sulla panchina) Só ché...töt orècia!

Manùvio: (Gli si allontana. Lo scruta. Scrolla le spalle) Anema sò, cülate sò! Dóca. Mé ghìe ‘n fradèl zömèl...e sìem isé precìs...che mé Pàder e mé Màder i sa scunfundìa sèmper.

Giü che pàsa: Ga n’è tàcc dè zömèi precìs.

Manùvio: Sé. Però, déter, sìem diferèncc cóme ‘l dé e la nòt.! Isé sucidìa che lü al fàa i roèrs, ma i saatù e le pesàde ‘ndè ‘l cül...le ciapàe mé! Lü ‘l fàa i fàcc...e sìto E quànd che mé Pàder al ma maznàa e mé ga dizìe che la cólpa l’ìa dè mé fràadèl ...al ma na mulàa ‘na bràca sùra e ‘l vuzàa: “Bröt dizgrasiàt! Ta n’èt mìga asé dè fà i roèrs! Ta ga dé apó la cólpa a tò fradèl...che l’è isé quèt e ‘l bófa mài!” (Manùvio fa una pausa ad effetto) ‘Na ólta.sìe tàt disperàt che ma só fat ón sfrìs süö la zguànza...cón de ‘l razùr dèl vècio, pèr fam distìnguer sübet. Dòpo sìch münücc al sa l’éra fat apó lü, có l’incióster rós!.L’è düràda fìn quàzi ai vìnt’àgn, la stória!

Giü che pàsa: Comöt isé tàt?

Manùvio: M’è tocàt spetà che ma crisìes i bàfi!

Giü che pàsa: .... e sò fradèl al sa j’a facc crèser apó lùü!

Manùvio: Al gà pröàt, chèl pòrch! Ma pèr fürtüna ga crisìa ’n pél al més!. Anvéce i mé i crisìa dè dé cón dé e i éra ignìcc isé bèi lónch... che i tignìe giràcc an sö...

Giü che pàsa: A Manùvio! Adès gö capìt!.

Manùvio: Però chèsta l’è apéne ón tòch dè la stória. Ghè ‘n ótra rizù, per al mé scotöm! Ma adès n’ò pö òja dè cöntàla! Gò ‘l canarös tat sèch...che se ghès dè mandà zó ón tübo cromàt, al vegnarès föra tiràt a granìglia!

Giü che pàsa: Völel lasàm cól brüzùr? Al ma la cönte, sö...! (Diniego) Fóm isé: mé ‘ndò ché a l’Osteriìa a tö mès lìter dè rós. Ma lü dòpo... al fenés dè cöntàmela!

SCENA IV°

Detti

Manùvio: Se ‘lga té isé fés.... (Studia attentaménte la bicicletta. ga té isé fés....(Studia attentamente la bicicletta. Non appena l’altro è uscito, prende dal sacco un foglio e la matita e si méette a scrivere. Infine mette il foglio sulla panchina, si dirige all’interno e varca il sipario, spingendo la bicicletta)

Giü che pàsa: (Entrando con vino e bicchieri) Adès al sà bàgna ‘l canarös... e dòpo al mà cönta... e dòpo al mà cönta... (Il proscenio è deserto: Posa i bicchieri sulla panchina. Prende il foglio e lo decifra faticosaménte e lentaméente e lentamente) L’ótra rizóne pèr la cùi mi ciàmano Manùvio, l’è quèla che ... quàndo zberlùcio ‘na biciclèta ... mi viene fósco agli òci e sono obligàto a tòrla sù! (Pianti e laméenti.Scende correndo dal proscenio verso la platea. Il sipario si apre)

SCENA V°

Katiàna

Scena: (Luce in aumento costante. Giorno nascente. Andante dalla Sinfonia del “Guglielmo Tell”.Una lampada, appesa alla Carovana, si spegne. Davanti un muro scrostato. Dietro alberi che lolsovrastano con le chiome. Si apre la tenda della Caronvana e ne esce Katiàna, vestita come una zingara. Musica in sottofondo)

Katiàna: Un óter dé che nàs - sö ‘n dè i rotàm dè iér,

ma sènte cóme ‘n stràs - zbatìt sö ‘n dè ‘l sentèér.

Al ciél celèst e nèt - al pàr óna coèrta,

a mé ma crìda oi òs - la schéna l’è deèrta..

Ghè i uzilì che cànta - rispónd za le campàne,

ma mé pènse a Manùvio - che ‘l bév e ‘l và a putàne,

che ‘l ròba biciclète - cheal và a Cantù Mombèl

e mé, quànd l’è ‘n galéra - gó pö nüsü pontèl!

Ritornello: Isé ma tóca fà balà le càrte,

Ambrojà sö le pöte e le gnarèle,

se, ‘n dè ‘l cafè,ghè ‘n fónd fàt dè mizérie

mé le trasfùrme ‘n tàte ròbe bèle... ma...

Ma, quànd che vède argót dèl mé domà

Ma sa stremèése e tàche a caragnà!

MADAME KATIANA - KIROMANTE - VEGGENTE

ESENTE DA FATTURA - MAGIA SUPERPOTENTE

A CHI NON FACCIO EFFETTO-NON GLI RIMBORSO NIENTE!

(Durante il Ritornello,Katiàna fa la spola tra la Carovana e lo spiazzo antistante.Porta fuori un tavolino

a tre gambe e ‘una poltroncina,‘una coperta,carte da tarocchi,un cartellone che appende sulla Carovana:

(Drappeggia la coperta, sul tavoloRientra in Carovana e ne esce con una normale boccia da lampadario che piazza sul tavolino, la lucida bene e la accarezza. Riprende il RITORNELLO):

Isé a la zènt ga ‘nvènte la fürtüna,

ga dó la zdóòrmia a chèi che gà la lüna,

fó sö ‘n decòt dè urtìghe e polverìne

pèr fà stà sö le ciàpe a le s.ciurìne... ma

Ma, quànd che vède argòót dèl mé domà

ma sa stremése e tàche a caragnà!

(Torna al tavolino e comincia a scrutare la boccia di vetro comé, come se ci credesse)

SCENA VI°

Katiàna - Manùvio

Manùvio: (Dall’esterno) Caterina! Rina! Katianaaaaa! (Entra in scena prima la bici, poi Manùvio, rincorrendola. Cade. Katiàna lo tira in piedi)

Katiàna: J’ét pó töde le sigarète?

Manùvio: Quàle sigarète, ‘nsóma? Mé só che töt scheès...e lé...

Katiàna: Chèle che ta sìet andàt föra a crompà st’Invéren!

Manùvio: Ma ciao! J’ó apó fömàde töte!

Katiàna: Ta crèdeo! Ta ghé ìt tré més dè tép!!

Manùvio: Ta pódet gna ‘nmaginàtel töt chèl che m’è scuceücès! Che dé él ancö?

Katiàna: L’è ‘l vintinöv dè Aprìl.

Manùvio: Eco. Chèla séra che só ‘ndàt dè la tabachìna...

Katiàna: ... l’éra ‘l du dè Febrér!!

Manùvio: Mùchela, che ta ma fé scondfónder! Dóca: só partìt, apéne dòpo séna....pèr andà dè la tabachìna....

Katiàna: Quàlà?!

Manùvio: Còmé: quàlaóme: quàla? Chèla söl Pónt dè la Mèla. Sìe dré a dìt......

Katiàna: Perchè sét andàt fìn al Pónt dè la Mèla? Ghè mìa le “Zünücìne....ché, apéne oltàt al cantù?

Manùvio: Perchè lùre lé... le ma fà mìa pö crèdet!

Katiàna: O él perchè le “Zünücìne” le gà zabèle otànt’àgn pèr gamba e i tò pagamèncc en natüra ...i ga ‘nterèsa mìga?!?!

Manùvio: Ghè éra neènt! E pó, chèla séra lé...

Katiàna: .... ia du dè Febbrèal du dè Febrér!...

Manùvio: ...la tabachìna dèl Pónt dè la Mèla alla ghìa za saràt!

Katiàna: Sa èd che argü l’è riàt priìm dè té!!

Manùvio: Alùra ma só ambiàt a pè,vèrs Bagnöl... Dópo mèz’ùra sènte ‘na móto che ‘ncióda. Anduìna chei l’èra?

Katiàna: On quàch malmadür cómé téee té!

Manùvio: Ta ghé ‘ndöenàt! L’ìa pròpe tò fradèl Benìto!

Katiàna: .Orèste!

Manùvio: Dòpo i‘l 45! Ma prìma al sa ciamàa Benìto. A fàla cürta Orèste ... al ma fà :”Vègnet cón mé a Crimùna, che gó dè éder ‘na persùna...giù che sùna...

Katiàna: ... pèr vindìga trènta chili dè patùna!

Manùvio: (Indicando Katiàna)... o la pèl dè ‘na macùna!

Katiàna: Scàpa al söt, che adès al trùna!!! (Lo insegue con la scopa)

SCENA VII°

Katiàna - Manùvio - Pierìno

Pierìno: (Entra in scena correndo e, per spaventarli, si mette a gridare) Ghè ché ‘lMaresciàl dèi Carabiniér!Manùvio e Katiàna si bloccano di colpo. Poi Katiàna si ricompone, Manùvio corre fuori a nascondere la bicicletta. Rientra,ma non arriva nessuno)

Katiàna: (A Pierìno) ‘Ndó él? Ta ghé dìt che l’è ché!

Pierìno: Certo chelé ché!. L’è che lé ché!. L’è ché ‘n Paés. L’èra ‘n Piàsa sìch münücc fà!

Manùvio: (Gli tira una sberla. Pieriìno schiva) A, ma ta sé ón bèl delinquènt!

Pierìno: Sènt chi pàrla!

Manùvio: Ta m’è gfàt ciapà ón stremése!

Pierìno: Chi gà la cosiènsa nèta, ghè nüsü che ga la pèta!

Katiàna: Làsa lé dè ‘ventànventà i Proèrbe... e dìm chèl che ta öt!.

Pierìno: Mé? Neènt!

Katiàna: Magenàs! Pròpe té...che ta ègnet fìn ché, pèr neènt!

Pierìno: Ghìe òja dè fà ‘na spasezàda.

Manùvio: Ma mùchela! Ancö-dé ghè pö gnà i ca che ména la cùa pèr neènt!!

Katiàna: (A Manùvio) Té fà sìto!! (A Pierìno) Ghét ón pó dè sigarète?

Pierìno: Kàmél e Luchistrìke! (Toglie dal giaccone militare dei pacchetti) Ciocolàta, càrne ‘n scàtola, tabàch dè pìpa e dè cicà!. (Esposizione)

Manùvio: Ma ‘ndó ét aa töla, töta chèla nercansìa lé?

Pierìno: Chi sa ràngia dè pèr Lü, al gà póra dè nüsü! Ga searès apó ón péer dè scatulù dè ciuìnghe nöe... e tré percöcc, ma bizògnarès nà a töi ...al mé ssöcc, ma bözògnarès nà a töi ...al mé depòzito!

Manùvio: Mé però ga n’ó gna ü.

Katiàna: Chèl al sóm töcc du... éra Pierìno? Ma se ta sé ‘gnìt fìn ché a fàm véder la idrìna...sa èd che argóta ta ocór apó a té!

Pierìno: ‘Ndómeghen anföra. föra. Mé ga crède mìga ai sò streamèncc...ma gó saìt che, ‘na quàl vólta, la la ‘ncèntra. Alùra gó pensàt dè domamndàga...

Katiàna: Alt! Ché sóm dré a ‘ndà söl difìcil! Se l’è ón Condsùlto profesionàl ...che ga öl... “Pagaménto anticipaàto”!

Pierìno: Decórde! (Riméette tutto nel giaccone, méno un pacchetto di Kamél. Katiàna scuote la testa. Lui ne estrae un altro. Katiàna accetta). Lé la la conós mé sorèla Pèpa, èéra?

Manùvio: Chèla dè sédes àgn... che sömèa che la ga n’àbes vìnt!

SCENA VIII°

Detti

Katiàna: L’è asé che le sàpes föra dèl pelòt...che lü al ià conós! Dài vé a sègn, Pierìno,có la sts có la stória dè tò sorèla Pèpa!

Pieriìno: Mé sorèla la gà ‘l murùs, che ‘l sarès cüzì prìm dè Michél, al fiöl dè màma Bitìna... chèl che ghè ‘ndàt an Rùsia a sercà sò bubà.

Katiàna: Sè, gó capìt...Betìna l’è mèitìna l’è mé Cliènta amò da l’àn pasàt. Só dré a fà dè töt pèr fà turnà a càza Michél.!

Pierìno: Però, se la giösta la mé quistiù...cóme la gà fàt turnà a càza Michél ‘nfìn dès...l’è mèi che la lma dàghe ‘ndré le sigarète!

Katiàna: Mé ta dó ‘ndrè nèeeènt! Ta convé finì dè cöntàmela!.

Pierìno: Pèpa e Cèco i và a fà murùze söl...àn dè ‘n pòst... töte le sére

Manùvio: E tè cóme fét a saìl? Andét a lóöcià?!?

Pierìno: Ma ciàme mìa Manùvio... mé! Al fàto l’è che...an dè chèl pòst lé, ghè ‘l mé deèòzito dè mèrci! Isépòzito dè mèrci! Isé...dèl dé pöde mìa ‘ndàga perchè i ma èd töcc. Dè séra ga à la Pèpa cón dè Cèco...a zöga a dutùr....e isé, la mé Aziènda, l’è dré a ‘ndà ‘n malùra!

Manùvio: Dìzem an dó l’è chèl sìto lé, che ga pènse mé!.

Pierìno: Gó mìga döbe! Al sarès cóme dìga ai sorèch andó ghè ‘l formài! (A Katiàna) Ga ocór dè saìl andó che ghè ‘l magazì...pèr pudì fà ‘l sò streamènt?

Katiàna: A mé? Noò! (Disappunto di Manùvio) Però bözògna che ta ma dìzet cóza ta öt dè mé.

Pierìno: Che i stàghe vià dèl mé magazì!!

Katiàna: Giösta!... Ardóm : (Prende il mazzo di carte Magiche e le depone sul tavolo) Vède... vède...ón sìto...töt piè dè èrba e dò àneme ‘ngropàde...che le masömèa giöna sùla...

Pierìno: Pèpa e Cèco!

Manùvio: Fàm véder apó a mé! (Si avvicina al tavolo. Katiàna lo caccia)

Katiàna: Stà ‘ndré.. lüciù! Ga l’ ò mé ón beeròt. dè chèi giöscc!! Spètem chè!(In Carovana prende una boccetta)Chè stata lea ödet ansìma a l’peérba prìm dè staséra.Ta edaré cjhe,a pàrter dè domà, tò sorèla e ‘l sò zmusignù i ga starà dè lóns.. dèl tò magazì !!

Pierìno: La ödei töta?

Katiàna: Töta! E scàpa a la zvèlta, dòpo!

Pierìno: Perchè? Che ga fàla? Mé öi tiràmei föra dèi pé... mìga copài!!!La àrde, siùra Strólega, che mé ga öi bé a mé sorèla!

Katiàna: Neèh, bèlo! Che m’èt töt pèr chì?! Chèsto l’è mìa ‘n velèno, l’è... ón pürgànt dè tö pèr nàs. Cóme ‘lga à sö ‘n dè le nazèle... ga é ‘n cagòt ché i gà dè scapà vià pèr försa|

Pierìno: Se l’è isé...alùra só decórde.Vó sübit a zbrofàga la “Camporèla”! (Si frega le mani, poi ha un dubbio) OÒn münüt! Quàt ga...mètel a fà efèt al beeròt?

Katiàna: Da quànd che i sa àmbia a nazàl...dés münücc.

Pierìno: Alùra ‘ndómbé! Völarès mìa bé! Völarès mìa che i ghès dè fàm negà la mercansìa che gó sóta l’èrba....àn dè ‘n làch dè mirdulìna paciarìna! (Se ne va)

SCENA IX°

Manùvio - Katiàna

Manùvio: Mé, se ta fà neènt, andarès a fà ‘n pulsitì. Gó pedalàt töta nòt....

Katiàna: Se ta ghèset fàt apó al Gìr d’Italia ‘ntrèch... pèra mé l’è precìs! Prìma dè mèter i pè lé dènter (Indica la Carovana)..ta fenéset dè cöntàm chèl che ta ghè fàt an trémés. Fìn dès ... sóm riàcc a metà stràda dè Crimùna!

Manùvio: E ga sóm riàc, a Crimùna. Só saltàt sö la móto... e vìa! A le öndes e mèza. Sóm riàcc a le prìme càze e Orèste ‘l ga giràt ón brìs, fìn quànd nó fghè riàt ón camiunsì.Ghè ‘gnìt zó ón tìsio...che ‘l gà dervìt dedré e ‘l gà töt zó ‘na bìci nöa, amó có la sèla ‘ncartàda.I gà fàt dò paròle.Tò gradèl al gà dàt ón tfradèl al gà dàt ón rìdol dè palànche e l’oter al gà oltàt al camiunsì e l’è partìt.

Katiàna: E dòpo...che ghè sücès?

Manùvio: Góm tacàt béga.

Katiàna: Perchè?

Manùvio: Al vulìa che mé turnàes a càza an biciclèta! Mé sìe stràch...e gó rispundìt dè ‘ndàga lü ‘n biciclèta , che mé tüìe sö la móto! Alùra tò fradèl al gà dìt che sìe màt, mé gó dìt che l’ìa ciòch... e tìra e mùla....mé: paròle dè föch e lü: bòte dè òrb... só burlàt an tèra e chèl vigliàch l’è scapàt an móto...

Katiàna: ...sènsa dì neènt?

Manùvio: Nò, nò! An dè l’andà vià al m’à dìt:...”E se domà matìna la bìci l’èmìa deànti al mé cancèl, ta ciàpet al rèst!!!

Katiàna: E té?!

Manùvio: Mé sìe lé, bötàt zó ‘n tèra, che ghìe gnà la fórsa dè leà ‘n pé... e uzàe:e uzàe: ”Aiuto...aiuto!” A le tànte, sènte che ima tìra só, i ma spasèta i vistìcc, i andrìsa föra la biciclèta... i la àrda bèé...i ma àrda amó mé...e, a la fì, i m’à mèst le manète!

SCENA X°

Detti

Katiàna: An póche paròle, ta sé ‘ndàt a fàt salvà dai Carabiniér! E la bìci l’ìa robàda! Ricórdet Manùvio...che mé fradèl Orèste,‘na bìci rrobàda al l’arès mai tocàda...ganna cón dè ‘n dit!!

Manùvio: Defàt al l’à mai tiocàda...! Al vulìa fàmela tocà a mé!!

Katiàna: Tàt ta sé dezgrasiàt...e tàt ta sét ampustùr ! T’ó lasàt zbaösà...paapéne pèr véder fìn dó che ta riàet! Se ta ö pròpe saìl...Orèste, la nòt dèl du dè Febrér l’ìa ‘n Frància dè quìndes dé...e l’è amó ‘n Frància ‘ncö-dé! Ta sé té, Manùvio, che quànd che ta èdet ‘na biciclèta ta capéset pö neènt!Ta à ‘l sàngh al có...e ta é a finì ‘n prizù! Té, pèr ,na bìci, ta è ‘n calùr dè pö che pèr mé!

Manùvio: Dìs mìga isé perchè l’è ‘na bestèmia! (Diventa insinuante)Té ta sa rèndet gnà cönt... dè chèl che gó patìt...an dè chèi tré més ché...(Si avvicina a Katiàna che lo respinge)

Katiàna: ...chèl che ta ghé patìt an dè i óter tré...e ‘ndè i óter sés...e ‘ndè i óter tré amó!

Manùvio: Eh, nò! Stèeólta l’è stàda dùra fés! Tré més sènsa idìt...sènsa mai parlàt...seènsa mai strinsìt...(Riesce a stringerla finalmente)

Katiàna: ...seènsa mai scriìm!

Manùvio: Ma se ghìe gna i frànch dèl ból! Tré més a patàte, gó fàt! Tré més cMón dè ‘n ciód, ché ‘n mès al có, dè pudì desedàm ‘na matìna e troàm an bànda a té...(La accarezza e Katiàna lascia fare)...la mé Katiàna d’ór, födràda d’arzènt!

Katiàna: Manùvio...ghìet mìga dìt che ta ulìet fà ‘n pulsitì? Che spetómei alùra? (Vanno verso la Carovana. Entrano e si leva incalzante la Sinfonia dal “Guglielmo Tell” di Rossini)

SCENA XI°

Marìa Ciciarùna - Katiàna - Manùvio

Marìa C.: Madaàm Katiàna? (Tra sè)...’ndó éla? (Avverte un traméestio nella Carovana. Si frega le mani, contenta)...La Strólega l’è dré a fà la “Fatüra”...ma mìa cól só òm! Manùvio l’è amó ‘n “Colégio”! Adès ga la fó ‘ndà dè treèrs! (Alzando lavoce) Katiànaàààà!!! (Silenzio, poi rumori interni. Infine appare Katiàna scarmigliata)

Katiàna: Sa pól saì che ghè dè uzà?! Ah, sìv vó...Marìa. Ghìv bözògn dè mé? Isè dè frèsa? Pödarèsev mìa turnà ón pó pö tàrde?

Marìa C.: Perchè? Ela ocupàda fés fés? (Si spalanca la porta della Carovana e appare Manùvio che si sta aggiustando i pantaloni)

Manùvio: L’éra ocupàda fés fés! Ma la sa preòcupes mìga: gó spetàt tré més e pöde spetà amó ón’ùra. Però l’è mèi che fàghe ‘na córsa ‘n Paés...antàt che fìv i vòs.cc mestér!

Katiàna: Che ét a fà ‘n Paés?

Manùvio: Andó a la Fàbrica dèl giàs a crompàn ‘na stéca!

Marìa C.: E che ‘n fìv dèl giàs, Manùvio?

Manùvio: Al trìde e ma sa ‘mpiéne le scarsèle, pèr fà ‘ndà zó l’anfiàzem...che m’è ‘gnìt pèr cólpa òsta! (Urla e si piega su di sè) Tré més, Signùr!!!Tré més! (Esce di corsa, prende la bicicletta e rientra. Salta in sella. Rivolto a Katiàna) Mèteghel an cönt a lé, ’l giàs!(Esce di corsa in bicicletta) Tré més...tré més...

SCENA XII°

Marìa Ciciarùna - Katiàna

Marìa C.: La ma scüze nèh, Katiàna. Gó l’impresiù dè... ìga spacàt i öv an dè ‘l sestèl...

Katiàna: Se mài la gà ris.ciàt dè spacàghei a Manùvio. Speróm che ‘l tróes al giàs an frèsa. (Pausa) Che pódei fà pèr lé, Marìa?

Marìa C.: Adès ga ‘l dìze. Ma prìma... ‘nsóma: Chèl che süced tra mé e lé...éla ‘na ròba che stà ché, tra nótre...o nò?

Katiàna: Nèh, Marìa! Laùre mìga pèr “Radio Söbra” mé....Só ‘na “Professionìsta”...séria, diplomàda al Córs pèr corispondènsa dèl Castèl dè Padernèl! Chèl che la ma dìs...l’è cóme che la ‘l dìze an confesionàl!

Marìa C.: El cóme dighèl al Prét?

Katiàna: Mèi amó!

Marìa C.: Amó tàt...perchè, vèdela Katiàna, la quistiù l’è che sa tratarès...

Katiàna: La ma dìze mìa che l’è ‘n Prét!

Marìa C.: Nò! Però l’è stàt an Semenàre...e l’è ‘na sànta persùna. A dìga la eretà...l’è ón òm an vàlta...giü che fà “Pulìtica”!

Katiàna: Ma lé...l’è pròpe màta petòca, cara la mé fónna! Fàga ‘na Fatüra a ‘n Pulìtich! Ma sàla mìa che se fó ‘na ròba isé...ris.ce l’Inféren?

Marìa C.: ... e quàt cóstel...ris.cià l’Inféren?

Katiàna: ‘Na bàrca dè sólcc!

Marìa C.: Dóca...l’è quistiù dè prése!

Katiàna: La gà ‘ndöenàt! A sté mónd l’è sèmper quistiù dè prése! Pèr vìga ‘n ‘ndulgènsa, bözògna ‘mpìisà ‘na candéla. Quàt cóstela ‘na candéla?

Marìa C.: La cósta quìndes ghèi.

Katiàna: Quàcc àgn ghìv, Marìa?

Marìa C.: Sesantadù... ( Scetticismo di Katiàna)... ( Scetticismo di Katiàna)...Fóm sesantasés.

Katiàna: Metóm che ó ghì ambiàt a fà pecàcc...a sédes àgn. Du pecàcc al dé, a bòt, i fà setsènt-trènta pecàcc a l’àn. Per sinquànta...fà...

Marìa C.: Ga sarà mìa bözògn dè fà ón cönt isé precìs, éra? E pó...i pecàcc, jì’è mìga töcc dè la stèsa grandèsa! Sa pól mìa fà i cöncc isé!!

Katiàna: Gó dìt che fàem an bòt! “Ogni tré Còrner: RIGORE!!!” Dizóm...dài trentasichmìla ai quarantamìla pecàcc an töt. (Pausa) Siùra Marìa! A quiìndes ghèi l’öna...cóza cóstele... quarantamìla candéle?

Marìa C. E alùra ...che sa n’entèndela?

Katiàna: Che se ‘l Paradìs al cósta isé càr...l’Inféren al cósta amó dè pö...! E lé la gà dè pagàmel töt, có i interès!! ( Tra se) Magenàs...fàga la Fatüra a ‘n òm isé!

Marìa C.: Ma farès neènt a ènder föra töt chèl che gó fàt sö...an sinquànt’àgn dè fadìghe...ma vöi caàm ‘na sudisfasiù, prìm dè mörer!

Katiàna: La àrde che mé, dèl mal ga n’ó mài fàt e vöi mìga fàghen a nüsü!

Marìa C.: Ma mé vöi mìga fàga dèl mal!Öi fàga dèl bé! Vöi apéne che ‘l sa ‘nnamùre dè mé...

Katiàna: ... e chèsto la la ciàma:fà dèl bé?! Só gnamó chi l’è...e ‘l ma fà zabèle compasiù!

Marìa C.: (Indispettita) Lé, pötòst,...éla bùna dè fà ‘na Fatùüra isé?

Katiàna: Ma schersómèi? L’è cóme mangià ‘na bofèta cól salàm...quànd che sa gà fam fés!(Si accorge dell’errore)... dizóm che a fàla l’è neènt. Ma a troà ‘l Materiàl... chèl giöst, m’antènde...l’è pròpe ön óter discórs! Sàla mìa che tröbölà che ga öl a procürà sèrte èrbe, sèrte pólver, sèrti ós?!? Ocór dè...

Marìa C.: .....éi asé tredesmìla frànch, per cumincià?

Katiàna: ... fà dèi viàs lónch...( Afferra l’enormità della cifra)...La ma i fàghe éder!!!(Marìa glie li offre. Katiàna li conta, méeravigliata) Sé! I’è asé! Dizóm che pèr ambiàs...i’è asé!!! (Ricontrolla ancora i soldi) Adès ma ocöór apéne dè saì ‘l nòm dè la sànta persùna...pulìtica...isé pöde tacà a laoràga dré sübet!

Marìa C.: Al nòm ga ‘l dìze...ma ‘ndè ‘n orècia. Ma sa argògne. (Sussurra il nomée a Katiàna)

Katiàna: Ma delamadóna! An trà che l’è bröt fés...e ‘n pö ‘l gà setànt’àgn! Marìa.!...E quànd che ‘l s’è ‘nnnamuràt...che ga fàla ‘nsèma?!

Marìa C.: L’è asé che ‘l dìze: “Marìa, ta àme”... E dòpo pödaró mörer contéta! (Se ne và lentaméente, sussiegosa, méentre rientra Manùvio)

SCENA XIII°

Katiàna - Manùvio

Katiàna: Ta sé riàt a ùra! Mèt zó chèl cadenàs lé...che ta ma ocóret!

Manùvio: Sét bèle dré a fàm laorà?

Katiàna: Ghét mìa polsàt asè...a Cantù Mombèl? Arda Manùvio se ta sé dè bùna ignìda...’ndóm bé.( Estrae il rotolo di Lire) ... se ‘nvéce ta ghé òja dè polsà, ölarà dì che chèsti...ma sa i cùche töcc mé!

Manùvio: Che ghè dè fà? (Rimboccandosi ostentatamente le maniche).

Katiàna: Zóntega ‘n pó dè àcqua ‘ndè ‘l paröl e dàga ‘na fugàda, che gó dè trà ‘nsèma ón beeròt...pèr ón cliènt gatigulùs!

Manùvio: Che tìpo dè beeròt?

Katiàna: Ón...”Filtro amoroso” !...östa! T’él andàt zó l’enfiàzem?

Manùvio: Pèr fórsa! Ma só sentàt zó ‘ndè la vàsca dè l’àcqua zelàda!

Katiàna: Brào! Isé ta ghé tignìt a mà dè tö ‘l giàs. Adès möòmesela...che pö prèst fóm bóer al decòt , pö a la zvèlta ma sa fó dà amó palànche!!(Manùvio esce,torna con dell’acqua, che versa nel calderone,poi attizza il fuoco e prende la cesta che gli da Katiàna.)

Manùvio: Ta i àla dàde Marìa Ciciarùna...töte le palànche che ta m’ét fàt véder? (Katiàna non risponde)Nèh...sómei za drè a montàs al có?!

Katiàna: Pènsa a tègner ampés al föch! ( Avvicina il cesto al calderone)...E adès fà sìto fìn quànd che gó finìt!

SCENA XIV°

Detti

(Katiàna butta nel calderone gli ingredienti cantando)

Katiàna: Sa zbàt zó ‘na spìga d’ài - óna crösta dè formài - ón cuì dè bés ranér -

mès figàt dè boteghér.Ón caèl dèl Podestà-che‘l sögöta a comandà-

óna fòja dè arteciòch-tré ciodèi catàcc dè ‘n sòch.L’óngia róta dèl mé gàt,

ón sachèl dè müs pestàt, quàter piöme dè saèta - dùdes làgreme dè s.cèta

dè ‘na s.cèta ‘nnamuràda-che ‘l murùs al l’à ‘mpientàda-

‘na zbrofàda dè pisì-óna zgréfa dè pulì.Pó sa spèta e quànd l’è còt-

salta föra ‘n beeròt-che sa ‘l fìltra, sa ‘l mèt vìa-sa ga ‘l vènd a la Marìa!

(Manùvio prende un colino, un imbuto e un flacone. Katiàna, con un méestolo, versa dal calderone il liquido nel flacone. Poi sigilla )

SCENA XV°

Detti

Manùvio: Ghét finìt, adès? Pödei dèrver bóca?

Katiàna: Sé, ma vàghen an föra...perchè se l’è la matìna che öta ‘l dè...té Manùvio...ta sé zà ‘ndré!

Manùvio: Ardàe se ta ma cöntàet argót dè Marìa Ciciarùna e dè chèl masöl dè palànche lé...ma só sücür che ta ma dizarét negóta!

Katiàna: Té ta sé ón streacàt, ón làder dè biciclète, ón ciuchitù...ma mé ta öi bé löstès, perchè ghè nüsü che ma capés cóme té!

Manùvio: E dóca... ta ma cöntet sö neènt! Cèrto che però ...se i mestér i và aànti isé,cón dè Clièncc cóme Marìa Ciciarùna...vegnarà ‘l momènt che la “Maàga Katiàna” i la conosarà töcc, che ta pödaré ìga ón Stüde an més al paés, cól teléfono...e ‘na Segretària...

Katiàna: ...dè chèle che ta piàs a té, che quànd che le sa möv, le fà ègner al mal dè mar, perchè le zbàt al “Mandulì” dè sà e dè là...

Manùvio: Dìs mìga isé, Caterina... (Occhiata fulminante)...Katiàna. I Mandulì dè le s.cète...i sarà apó a bèi, ma mé preferése ‘l tò Contrabàs!! E l’è apó a ùra che ón pó dè la fürtüna che ta dè vià...ta sa la tègne apó a té...che ta fàghet ón quàl panèl an sö!

Katiàna: Sèntel, al generùs! E té, Manùvio, neènt? N’ét mìa òja dè fà ón quàl panèl apó a té? Che sói mé...anvéce dè robà biciclète...ambiàt a robà le móti!

Manùvio: O le àuti!...E, ‘nvéce dè fà tré més a Cantù Mombèl...rièser a fà ón pó dè àgn a San Vitùr!!

Katiàna: Brào macù! Ta capéset pròpe neènt. Ta edaré Manùvio...a ‘ndà ‘nnàcc, chi ròba póch cóme té, l’andarà ‘n Prizù...e ‘nvéce chèi che ròba dè pö...i deentarà Asesùr o Segretàre dè Partìt...e magàre...pötòst che a San Vitùr, i andarà a Montecitorio!

Manùvio: Alùra l’è mèi che pàrte sübet. Al sét che fó? ‘Ndó dèl Maresciàl a portàga la bìci. Dìze che l’ó troàda ‘n tèra...e fó bèla fügüra. Pó rìe ‘n Piàsa...e fó la Tèsera dè ‘n Partìt! Che Partìt dìzet, té?

Katiàna: Al prìm che ta tróet. Gó edèa che, prèst o tàrde i vegnarà töcc sö chèl leèl. Za che ta gà sé, l’è mèi che ta càtet föra ón Partìt che gà zà tacàt a robà...isé ta pèrdet mìga tép pèr neènt!

Manùvio: Alùra l’è mèi che àghe a sènter dèl Sìndech!

Katiàna. (Gli consegna il flacone appena preparato,avvolto in una pezza di seta)Dàghel a Marìa...e dìga che la gà dè rièser a fàghel bèer al Siòr Sìndech,apéne che la pöl!

Manùvio: Ché...sa capés pö neènt! La ga petèna ‘na spórta dè mìla frànch a Marìa Ciciarùna...la fà ‘l Decòt, sèmper pèr Marìa e, a la fì, sàlta föra che gà dè biìl al Sìndech!(Entra intanto Bitìna, con un cesto di vimini da cui sporge il collodi un’oca) Ma se l’è pèr al Sìndech, perchè gói dè dàghel a Marìa? Va salüde, Bitìna.(Indossa un passamontagna nero)Gàla nutìsie dèl sò Michél? (Va, senza attendere risposta)

SCENA XVI°

Katiàna - Bitìna

Bitìna: Sa èd che Manùvio l’è ón pó zvanìt. Se ghès nutìsie dè mé fiöl...sarèse mìa curìda ché amó ‘na ólta...e cón dè ón óch dè dés chìli...che sömèa che ‘l pàrle!...Ga pàr, Siùra Katiàna?

Katiàna: Ma pàr sücür! La ma scüze Bitìna: Manùvio l’è bu cóme l’ pa, ma ghè dè le ólte che l’è ón pa stantìt fés fés! L’è gréf cóme ’n pridù. Ma, pèr vìa dè l’óch, Bitìna, lé la ‘l sà pö bé dè mé che i anemài i ma ocór apéne pèr lizìga ‘ndè i bödèi pèr rià a capì se sò fiöl Michél l’è amó ìv...e se l’è ìv...andó che l’è. La credarà mìga che sa pödes mangiàl l’óch, dòpo ìga fàt l’incantézem!! Töte le béstie che la m’à portàt...m’è tocàt zbatìle vià...sotràle!

Bitìna: Ah...dìze mìa neènt mé. Però an tré Més, gó portàt ‘na quàch quàja...

Katiàna: E i bödèi i’éra tròp pesègn!

Bitìna: ...dòpo gó portàt ón péer dè pisù...

Katiàna: ...e i’éra gnamó asé!

Bitìna. La Setemàna l’ótra,só ‘gnìda cón dè ‘n polàster...e‘n prensépe dè chèsta cón dè ‘n capù!

Katiàna. Però, cón dè i bödèi dèl capù, sóm riàde a capì che Michél l’è ìv e che ‘l stà bé...e che l’è dré a rià a Mosca!

Bitìna: Che l’è partìt pèr la Rùsia...al sìem za töcc! E adès, cón dè l’óch...dìzela che riaróm a saìghen dè pö?

Katiàna: Pèr fórsa! L’óch al gà i bödei pö gròs...e cón chèi scomète che al sò Michél...ga rióm pròpe apüs!

Bitìna: E se ga rióm gnamó ‘n mìra dèl töt...Bitìna la turnarà ché, cón dè ‘n pursilì...la càvra...

Katiàna: Ma sa n’angüre apéne...che ocóre mìa ‘l vedèl...

Bitìna: Ga crède! Sàla mìa che fadìga...a sotrà ‘n vedèl?!?! (Maliziosa) Ma se ‘l ghès pròpe dè sücéder...vègne mé a ötàga a sotràl, o se nò a...zbatìl vià, cóme che la dìs lé!

Katiàna. Bitìna...sa fìdela mìa dè mé?!

Bitìna: Ma sücür che ma fìde, Katiàna! Ma fìde, sé! Però...édela...mé ga öi tàt bé, al mé edèl, che se ‘l ghès dè mörer...garès göst a saì ‘ndó che l’è sotràt, pèr portàga ón quàch masulì dè fiùr...gàla capìt?!

F I N E A T T O I°

A T T O I I °

SCENA I°

Giü che pàsa

SCENA : (Occhio di bue.Sipario chiuso)Musica in sottofondo: “Khovanscina” di Musorgskij.

AZIONE : Esce Giü che pàsa, vestito come all’inizio, ma con un mantello e un cappello che possano richiamare subito la figura di Amleto.

Giü che pàsa: Esega o mìa esega: chèsto l’è ‘l Probléma. Se ‘l sàpe pö giöst patéser i casòcc...e le zbachetàde dè la fürtüna contrària...o ciapà ‘n mà la roncàja dèanti a ‘m mar dè tröbölà, andàga cóntra e fàl dözmèter! Dórmer, mörer...l’è ‘n óter sapèl!

El mèi andà ‘n Cazèrma a dìga che i ma robàt la biciclèta...e fàga ciapà tré àgn dè prizù a chèl pòer macù dè Manùvio, o catà sö le fórse che ma ànsa, ligà bè i scarpù...e parter a pè?

Dórmer, mörer...o fà ‘l gìr dèl mónd a piòte?

SCENA II°

Giü che pàsa - Katiàna

(Continua il Tema musicale. Si apre lento il sipario.Giü che pàsa passeggia)

Giü che pàsa: Esega o mìa esega?...’Ndà ‘n Cazèrma...o mìa ‘ndàga...dórmer o mörer...o ‘nsommiàs...(Katiàna ascolta ed esce dalla Carovana)

Katiàna: ...o sènter chèl che la ga dìs ‘na fónna che i’è trent’àgn che la lès an dè le càrte, an dè i bödèi dè i anemài e ‘ndè la bàla dè cristàl...e che la gà sèmper lizìt e dìt la eretà! ‘Na fónna che pöl dìga ‘ndó ghè scundìt chèl che lü ‘l sérca, sènsa fàga dèl mal a nüsü?!

Giü che pàsa: ...e ‘ndó la tróei mé...’na fónna isé?

Katiàna: Lü, òm förtönàt...al l’à zà troàda! (Indica il cartello) Madam Katiàna, la Strólega pö bràa dè töt al mónd, l’è ché pèr servìl!

Giü che pàsa: Ma dìzela debù?

Katiàna: (Avanza sovrastandolo) An zönöcc! Dam i öcc! (Lui si inginocchia)Vède..vède..‘na biciclèta l’è nègra, bèla, nöa! (Finge una trance e si agita) ...l’è...l’è...’na Biànchi! (Sta per cadere)

Giü che pàsa: Ma Signùr, che sücéd? Siùra Katiàna, Siùra Màga! (Soccorrendola)

Katiàna: (Cupa) La paròla dèla Màga...dòpo si scólta...ma prìma si paga!

Giü che pàsa: Mé pàghe, sé! Pàghe! Fìn ché...la gà ‘ndöenàt töt! Quàt él che gó dè dàga, pèr saì ‘ndó ghè la mé Biànchi? (Rialza Katiàna)

Katiàna: La eretà la gà mìa prése! Dipènd da chi che la sà...e da chi öl saìla. Mé la só! E lü...quàt pödel pagà, pèr saì chèl che sö mé?

Giü che pàsa: (Fruga in tasca) A dì la eretà, garès: sènto...e dés , vìnt, trènta, quarànta, quarantasìch e tré quarantòt...èco: gó sèntquarantòt frànch...e bàsta. Gó pö gnà ‘n cibischì! N’àla asé Maga Katiàna?

Katiàna: Pèr försa! Dàl momènt che ‘l gà n’à pö! (Intasca e declama) La Biànchi negra --- l’è töta alégra --- l’è zó ‘n cantìna --- dè stamatìna --- apüs al sàch dè sàl --- crómpàt dal Maresciàl!

Giü che pàsa: Mé...gó capìt neènt! Pödela ötàm ón brìs?

Katiàna: Che ràsa dè ‘gnorànt! (Pausa) Se ‘l Maresciàl al crómpa la sàl...andó la metaràl?

Giü che pàsa: La l’à dìt lé! An cantìna!

Katiàna: Ma quàla cantìna? Chèla dèl Preòst?

Giü che pàsa: Nò! Chèla dèl Maresciàl!

Katiàna: E ‘ndó éla la cantìna dèl Maresciàl...che ‘l vé dè laSicìlia?

Giü che pàsa: La ölarà mìga dì...che la mé Biànchi l’è finìda ‘n Sicìlia?!

Katiàna: Al sìe mé...che ‘l sà ‘mbroiàa! Andó àl a stà ón Maresciàl che rìa dè la Sicìlia...quànd che i la comànda ché dè nóter ...che sóm an Lombardìa?

Giü che pàsa: An dè la Cazèrma dèi Carabiniér! Alùra, la mé Biànchi l’è là ‘n Cazèrma...an cantìna...an bànda al sàch dè la sàl!

Katiàna: Èdel che , a schisàs al servèl, sbìlsa föra le edèe?! (Pausa) Adès al vàghe chèl’òm, al vàghe ‘n Cazèrma. Al pretendarà mìga che la sò biciclèta la ègne ché dè pèr sò cönt... éra?(Entra Manùvio con la bici. Vede”Giü che pàsa”, si copre col passamontagna) ...perchè, se pèr càzo ‘l völ che la rìes ché...Katiàna l’è bùna apó dè fàla rià!

Manùvio: Sùra töt...se la Cazèrma l’è saràda!

Giü che pàsa: Gó pö paròle ‘n bóca, só mìa cóme ringrasiàv... se ghès dè ìga amó palànche ‘n gajòfa... va le darès töte! Signùr, ma é dè piànzer! (Occhiate dubbiose a Manùvio. Infine) Ma la sàl, Siòr, che la sò ghégna la m’è mìa nöa? Só quàzi sücür dè ìla ésta amó! Càntel bé lü?

Katiàna: L’è stunàt cóme ‘na campàna!

Giü che pàsa: Se l’è isé...Mé va salüde, va ringràsie amó...e vó a càza có la mé Biànchi, prìm che la sparése amó ‘na ólta. (Scende con la bicicletta ed esce da una porta laterale della sala)

SCENA III°

Katiàna - Manùvio - Valeria

Manùvio: (A Katiàna, che lo squadra con disgusto) Ghèt bözògn dè ardàm cóme se fös ón sétol? Se ta sé stöfa dè mé...ta ghé apéne dè dìmel...

Katiàna: ...só stöfa!!!

Manùvio: ...ma se ta ma öt bé amó...ta ghé mìa dè tratàm isè. E pensà che mé fó sèmper töt chèl che ta ma dìzet... sènsa mài bofà!

Katiàna: E alùra cöntem sö perchè ta sé turnàt andré...amó có la biciclèta!

Manùvio: Ta l’ó dìt apó a prìma!! Quànd só riàt an Cazèrma e gó ciocàt a la pórta, ghè gnìt föra Cìa Zlandrùna, có la zgarnéra ‘n mà,...e la gà dìt: “Ghè nüsü!” Mé ulìe lasàga zó la bìci...ma la m’à rispundìt che: “Quànd che sa pórta ‘n Cazèrma argóta, bözògna fà ‘l Verbàl!” e lé, dè Verbài, l’è mìa oblegàda a fàn!”

Katiàna: Cìa Zlandrùna l’è bùna gnà dè scrìer!

Manùvio: Edet? Mèi amó !! Isé m’è tocàt turnà ‘ndré có la Biànchi...perchè i Caràmba fìn a mezdè i‘è ‘n servìsio. Ghét capìt, Katiàna?

Katiàna: Gó capìt. Ghè apéne dè sperà...che, al padrù de la bìci, ga égne mìga ‘n mènt che ta sé stàt té a cucàghela, se nò ta é amó ‘n “Colègio”!

Manùvio : Ma làsa lé...östa! Dré a la stràda gó troàt Valeria...e la m’à dìt che l’éra dré a ègner dè té, pèr parlà dèl sò Michél.

Katiàna: Chèsta la gà ùlìa mìa! N’ó zà asé dè dàghela dè ‘ntènder a Bitìna, che sömèa che la ma crède gnà pö...e adès ma töca ‘nventàga argót apó a....( Entra Valeria e K. cambia tono) ...Valeria! Ma che meràcol! Ghìe östa bözògn dè parlàt ansèma. Vé ché a sentàt zó...

SCENA IV°

Katiàna - Valeria - Manùvio

Valeria: Ulìe parlàga ‘nsèma apó a mé, Katiàna. Ma só rincurzìda...che màma Bitìna la é sèmper ché dè lè, dè quànd góm vést che...dòpo la fì dè la guèra, Michél al turnàa pö a càza. La gà sögötàt a fidàs dè lé e a portàga ‘na möcia dè anemài, pèr lizìga ‘ndè i bödèi. Adès però...chèla pòera fónna la ‘n pöl pö. L’è dré a ‘ndà zó dè có e la tàca a dì: “Katiàna la ma ‘mbròja!”

Katiàna: ...e te,Valeria...pènset apó té...che só dré a ‘mbroiàla?

Valeria: Nò. Al pènse mìga: só sücüra!Lé, Katiàna, có la scüza dèi bödèi...i’è més e més che la màja a màca!! Só ‘gnida a dìga, che se la tróa mìga Michél a la svèlta ....mé ‘ndó a troà ‘l Maresciàl!

Manùvio: Té, “Raìs”.! Cón chi crèdet dè ìga a che fà? La Màga Katiàna... l’è cunusìda ‘n töta la Lombardìa! A Brèsa, a Milà, a Bèrghem...

Valeria: ...e se la à ‘nnàcc isé i la conosarà apó a Cantù Mombèl!

Manùvio: ...Mé i ma conós zabèle...

Katiàna: Bàsta! (A Manùvio) Té adès ta bófet pö! E té ciciarìna... scólta bé chèl che ta dìze! Prìma dè séra, vöi che ta ma pórtet töt chèl che ta sé, söl cónt dè Michél: Pàder, Màder....

Valeria: Al bubà dè Michél l’è mórt an Rùsia!

Manùvio: Crèdet che ‘l sómes mìga? Se la cartulìna dèl Ministéro...la fös riàda tré dé prìma...Michèl al sarès pö gna partìt!

Katiàna: (Tra se)...e mé sarès mìga....’ndè la mèrda fìna ai öcc....(Ad alta voce) Mé ga l’ére dìt : “Spèta a pàrter Michél...perchè ma sa sènte che ghè dré a rià argóta...spèta amó ‘n quàch dé!” Ma lü’l gà ulìt pàrter löstès...

Manùvio: ...e ‘l ghìa gnamó quìndes agn!

Katiàna: T’ó dìt dè fà sìto! (A Valeria) Mé völe: nòm, cognòm, dàta dè nàsita dèi sò genitùr. La dàta dè nàsita dè Michèl. Culùr dèi öcc...e dèi caèi, ‘na fotografìa, se ‘l gà dèi sègn söl còrp...“belèse”...“màce dè póla”...ansóma: töt chèlche riì a catà sö! Staséra, apéne prìma che ègne fösch, metaró la bàla dè cristàl söl taulì a tré pécoi, ma sa concentraró...e ta dizaró töt chèl che ‘l farà Michèl...an dèi sinquànt’àgn a ègner!!!!

Manùvio: E dìco pòco! (Ma è preoccupato)

Valeria: Paròla dè Màga?

Katiàna: Paròla dè Katiàna che l’è mìga ‘na röfiàna!!! (Pausa) Và a catà sö chèl che t’ó domandàt e fà a la zvèlta... Ósta! (Valeria si ferma) Ma ocór dè saì apó a quàcc àgn sìv ambiàcc a fà murùze.

Valeria: An càza?

Katiàna. An càza’n stàla... pèr mé l’è precìs!

Valeria: An càza...tré més prìm che’l partìes pèr la Rùsia. Ma ‘l prìm bazì sà l’óm dàt amó a scöla, quand che ghìe dùdes àgn! (Pausa) Sa edóm staséra! (Esce lentamente. Katiàna preoccupata. Manùvio molto meno!)

Manùvio: Chi che l’à scotömàda “Raìs” al ghìa pròpe rizù! L’è scorzègna, la sa piéga ma la sa s.cèpa mài...

Katiàna: ...l’è töta zmiolàda e piéna dè cürve...e chèl sémo dèl mé òm l’è mìga bù dè destacàga i öcc da le ciapilìne!!! (Katiàna lo insegue con la scopa ed escono di scena.Rientrano)

Manùvio: Bàsta, pèr caretà! Arda Katiàna, che se ‘ndóm aànti isé...

Katiàna: ...ta tóca crompràm ‘na zgarnéra nöa, perchè chèsta ta la fó...’ndà’n brìze sö la söca!

Manùvio: (Corre nella Carovana, chiude la porta. Si affaccia alla finestra) Férmet, Katiàna! Arda che se ta spàchet la Carovana, ta tóca fàla giöstà có le tò palànche...

SCENA V°

Manùvio - Katiàna

Katiàna: ...sücür! Té ta ga n’é mai gnà ü! Só gnà perchè ta tègne amó!!!

Manùvio: L’è pròpe dè chèsto che ulìe parlàt.

Katiàna: Che sa n’entèndet?

Manùvio: Ulìe spiegàt östa...perchè ta ma tègnet amó!

Katiàna: Perchè té ta ‘l sé!?!

Manùvio: Ölarès bé a créder! Pröa, pènsega sùra. Mé gó mai laoràt fés...

Katiàna: Tìra vìa ‘l “fés”! Té ta ghé mai laoràt dèl töt!!!

Manùvio: Asóm pèrder.Gó mai laoràt e ta m’è sèmper tignìt.Gó sögötàt déter e föra dè prizù..

Katiàna: Pö déter che föra!

Manùvio: .... e ta m’è sèmper vulìt bé löstès. Le póche ólte che gó sercàt dè dàt óna mà...

Katiàna: ...j’è stàcc dizàstri! An dó ölet rià, Manùvio?

Manùvio: ...ma té ta m’é sèmper perdunàt! (Pausa) Quànd él anvéce che ta sa ‘nvèrset fés fés...che ta ölarèset pö idìm gna pütüràt, che ta ma ciàpet a zgarneràde?

Katiàna: L’è quànd che ta fé ‘l sémo có le ótre, fónne o s.cète che le sìes! Quànd che ta le löciet isé...cóme ta ghé fàt có “Raìs”, mé...mé ta s.ceparès al servèl, bröt lömagòt sènsa retègn! Ta sé förtönàt che: (Canta)

L’amùr l’è ‘n sentimènt - che ‘l nàs cón dè neènt

ma dòpo l’antoséga - al cör dè tànta zènt.

Manùvio: L’amùr l’è ‘n gràn bröt màl - che sa sögöta a fàl

e chèi che gà l’à mìga - i sérca dè troàl.

INSIEME: Nóter anvéce ‘l conósem bé - l’amùr l’è ché - l’amùr l’è ché -

nóter al spèndem sènsa pensà - l’amùr an Bànca sa ‘l mèt mìga vià!

L’amùr l’è chèl laùr - che fà cambià i culùr,

che fà ndà vià i dulùr - che fà pasà i calùr!

Manùvio: Té ta m’é sèmper fàt vègner i bizigulì ma ‘ncö l’è mèz’ùra che i bizigulì j’è deentàcc brüzùr! Cór bèla, cór!!!(Vanno in Carovana. Sinfonia dal “Guglielmo Tell”.)

SCENA VI°

Marìa Ciciarùna - Manùvio

Marìa C.: El mài pusìbol che töte le ólte che ègne ché...gàbe dè sènter ‘na caalcàda dèl gèner? L’è ón sporchès! Sa crèdei dè ìga amó vìnt’àgn?Póde mìa permèter ón scàndol isé! L’ótra ólta ga l’ó fàda ‘ndà dè treèrs...e staólta...(Vuol bussare.Poi rinuncia) Férmet, Marìa! Perchè ölei fài dözmèter? Saràl perchè só ‘na fónna timuràda dèl Signùr, an guèra con dè ‘l pecàt...o él apéne perchè só ‘nvidiùsa? Sarói fórse ‘na ècia pöta che völ mìa che góde i óter...perchè mé gó mài gudìt?...Erel amùr chèl brüzà dè sguànze, chèl tremà dè gàmbe che mà ignìa dè s.cèta, quànd ma sa troàe dè pèr mé cónt... cón dè ón òm?E chèla póra che pröàe sübit dòpo...quànd che ‘l mostàs dè rós al deentàa biànch e ‘l föch al deentàa giàs? La póra, sé! La póra la ma ncuaciàa... la lèngua la sa ligàa...i bràs, che i vulìa strènzer...i ma pindìa zó cóme ràm soncàcc.La póra! Stà atènta, Marìa!! Al pecàt l’è ón bèl sachél, ma pié dè rüt! Dàga mìga scólt! L’è asé ón bazì pèr maciàt l’anèma!Préga Marìa, préga!E Marìa la pregàa e la stofegàa la féer che gà brüzàa déter, che gà fàa lüzer i nèrv e le éne!La póra la gà stringulàt la òja,la l’à copàda ‘ndè ‘l mé cör chel’è cóme ‘l mé lèt: tròp grànd...tròp vöt...tròp frèd!(Piange)

Adès al föch al s’è zmorsàt an dè ‘l mé còrp, al sàngh al circùla a belàze,i nèrv i’è moés.Ma ‘l cör al lüs...al lüs cóme ‘na ólta! Dè fà pecàcc l’è mìa pö tèp..ma,prìm dè fermàs,al mé cör al vól l’ültemasudisfasiù.Vöi sènter, dólsa, sücüra,‘na ùs dè òm che dìs: “Marìa, ta öi bé!”

Manùvio: (Apparendo alla finestrella ansante e scarmigliato)Che ghè amó...Marìa?

Marìa C.: Al ma scüze, Manùvio, ma za che pasàe dè ché...ulìe saì cóme che à le ròbe...

Manùvio: Ché ‘nsìma...mìga màl, fìna a ‘n münüt fà! (Con rabbia. Poi calmo) Ma se la sa riferés al pachèt dè stamatìna, la stàghe sücüra: DECOTTO CONSEGNATO... CLIENTE SISTEMATO! (Chiude la finestra. Marìa esce di scena alla:“VispaTeresa”)

SCENA VII°

Manùvio - Katiàna

Manùvio: (Lascia la Carovana) L’amùr l’è chèl laùr - che fà ‘ndà vià i dulùr...

Katiàna: (Dalla finestra) Andó sét dré a ‘ndà , adès?

Manùvio: Fó ‘na ulàda a tö dè fömà.

Katiàna: Magàre dè la tabachìna dèl pónt dèl Mèla?

Manùvio: Ma sèt dré a pènder?! Andó dè le Zünücìne! Ta credaré mìa che àghe dè chèla rispùrchina là...a saì che ta ghè mìga göst! Cóme fói...a dàga ‘n dispiazér a la mé Katianùna, bèla ciciulùna? (Manùvio fa per andare. Katiàna esce dalla Carovana)

Katiàna: Manùvio...

Manùvio: Cóza ölel al mé stranfugnì d’ór, födràt d’arzènt?

Katiàna: Manùvio...Stét bé? (Lo palpeggia cautamente) Ta fà mìga màl al có?

Manùvio: Mài stàt isé bé! (Canta) L’amùr al fà isé bé - deànti e apó dedré...

Katiàna: Quànd’él che ta ghè tacàt a sintìt isé bé?

Manùvio: Stamatìna, quànd che só ‘ndàt an paés.

Katiàna: Manùvio! Ardèm bé ‘n dè i öcc!! La butiglìna che t’ìe dàt dré...pèr càzo...l’èt destorciàda...l’èt dervìda?

Manùvio: ‘Nsóma...pòta...mé só curiùs...(Si contorce,poi sbuffa) Ma, pèr la Madó! Al sét...che sö pö bu a dìt gnà ‘na bozgia?...L’ó dervìda...

Katiàna: E ta l’è apó tastàda! (Manùvio annuisce)...Adès capése! Al sét cóza ghìa déter? Al sét cóza ta ghé biìt!?

Manùvio: Che öt che sàpe mé...al sarà mìa stàt tòsech, éra?!?

Katiàna: Mé, dè fatüre malégne, n’ó mài fàt. L’éra mìa tòsech!

Manùvio: E alùra?

Katiàna: L’è ón decòt che chi la tàsta...al sa ‘nnamùra dè chi ga l’à dàt!!

Manùvio: (Molto alterato) Ma Signùr...Madóna Sànta! Che gói mài combenàt...!

Katiàna: Ta n’encrès isé fés...dè isìt annamuràt dè la tò fónna?!?

Manùvio: Chèl al sarès amó neènt...

Katiàna: Só contéta!

Manùvio: Gó póra dè ìga fàt sö argót dè pès! Té ta ghé dìt che: chi la tàsta al sa ‘nnamùra dè chi ga l’à dàt, éra? (Katiàna annuisce) Oh, Dìo...che röenàda...che macèl! (Le dà una sedia) L’è mèi che ta sèntet zó. (Katiàna siede,preoccupata) Té, ‘ndè ‘l dàm al butiglì...ta m’é fàt annamurà, éra?

Katiàna: Perchè ta l’è tastàt! E che ghè dè màl?

Manùvio: Ghè che mé, alùra gó fàt a annamurà ‘l Segretàre Comunàl! E lü ‘l sarà dré a córer antùren al tàol dè la “Giùnta” pèr scapàga al Sìndech!

Katiàna: (Disperata. Cerca di calmarsi. Infine indica a Manùvio una sedia)L’è mìga ‘l momènt dè perdèr al có! Ta rèndet cönt, Manùvio...che la situasiù l’è disperàda?! Bitìna, Valeria...e adès Marìa Ciciarùna!! Se i ma sa reólta tócc cóntra...só bèle róenàda! Adìo palànche, óch e polàster, adìo Carovana nöa, dè pagà a ràte...adìo Màga Katiàna...

Manùvio: Adìo Manùvio!

SCENA VIII°

Manùvio - Katiàna

Katiàna: Fà sìto...adès scùlta...tìra le orècie e zbarbèla pö gnà ‘n öcc! Dìzem pèr fìl e pèr sègn, chèl che ghè sücès quànd che ta sè ‘ndàt an paés!

Manùvio: Só ‘ndàt an Cazèrma...Cìa zlandrùna la m’à dìt...

Katiàna: Scürta...’ngrüìt! Ma ‘nterèsa ‘l rèst a mé!

Manùvio: Só ‘ndàt dèl Sìndech, pèr domandàga che Partìt ghìe dè catà föra...

Katiàna: Và aànti, sémo!

Manùvio: Al Sìndech al ghéra mìga. Gó troàt al Segretàre Comunàl e lü ‘l m’à dìt che ‘l Sìndech l’ìa ‘ndàt a Brèsa e che ‘l turnàa có la coriéra dè le sés. Alùra gó lasàt zó la butiglìna e gó dìt dè fàghen tö zó du cügià prìm dè séna...

Katiàna: Ma che dizgrasiàt! T’érei dìt dè fà isé, mé?

Manùvio: Pòta...eréla mìa pèr al Sìndech?

Katiàna: Sé! Ma i decòcc che fó mé...i’è mìga chèi che sa töl an Farmacìa. L’è ròba che bözògna tö cóme dìze mé! Quànd che t’ò dìt dè dàghela a Marìa e che lé...la ghéra dè fàghela bèer al Sìndech, cridìet che mé fàes pèr rìder?

Manùvio: Nò, nò. Ma mé l’ó capìt tròp tàrde!

Katiàna: Quànd?

Manùvio: Mé l’ó mìga ést al Segretàre a tastà ‘l decòt ...ma sìe gnamó ‘gnìt föra dèl sò Ufìcio...che ‘l s’è ambiàt a uzà: “Manùvio amore mio!” Al parìa ‘na càgna ‘n calùr! Mé sò curìt vià cóme ‘n ànda! (Pausa)...östa! che ùre éle adés?

Katiàna: (Consulta l’orologino) I’è sìch e vìnt.

Manùvio: Töe só la tò biciclèta...e cöre ‘n paés! (Va a prendere la bici)

Katiàna: Ché ‘ndét a fà ‘n paés?

Manùvio: Arde se rìe a portà vià ‘l butiglì, prìm che tùrnes al Sìndech!

Katiàna: Brào Manùvio! Sa èt che ta ghé ‘mparàt a doprà ‘l servèl! (Manùvio inforca la bici) Spèta, férmet amó ‘n münüt!

Manùvio: Vè a sègn, che se nò...rià la coriéra!

Katiàna: Spèta, t’ó dìt! Gà öl ón stràs dè sèda...(Cerca e trova) Ardèl ché ‘ndó l’è! Bözògn rompèr la cadéna dèi annamuramèncc...! Arda dè mìa tocà ‘l butiglì có le mà. Ta ‘l töet sö cól stràs dè séda...e ta ma ‘l pórtet che, sübet. (Manùvio stacca un falcetto dalla fiancata della Carovana) Che ‘n fét dè la roncàia?

Manùvio: E se ma ‘ncàpa ‘l Segretàre...e ‘l ma cór dré pèr violentàm...ma sa difèndei...o ma càe le bràghe?!

Katiàna: Ancö ta fé pròpe straèder! Ma adès möetela! Va che l’è tàrde! (Manùvio, con la bicicletta di Katiàna, esce di scena in fretta)

SCENA IX°

Katiàna - Maresciàl

(In sottofondo inciso orchestrale dalla canzone Atto I° SCENA V°. Katiàna spolvera)

Katiàna: Isé ma tóca fà balà le càrte,

Ambrojà sö le pöte e le gnarèle,

se, ‘n dè ‘l cafè,ghè ‘n fónd fàt dè mizérie

mé le trasfùrme ‘n tàte ròbe bèle... ma...

Ma, quànd che vède argót dèl mé domà

Ma sa stremèése e tàche a caragnà!

(Rumore di motocicletta in arrivo.Schianto. Poi entra il Maresciallo tutto impolverato)

Katiàna: L’è riàt cóme ‘l formài sö la trìpa!

Maresciàl: Donna Katiana, baciàmo le màni!

Katiàna: Riverisco! Prego si sènti zó! Comùtto da queste bànde?

Maresciàl: Katiàna... lasci annàre i concedevoli. Parli pure bresciano ed io ...

Katiàna: Ma mé, ‘l Siciliano, al só mìga!

Maresciàl: Per sua norma e fregola il mio Italiano è prefetto e circonciso!! (Si siede) Non sono quì da Maresciallo ma, in forma sottufficiale, in assiderazione dei rapporti pervilleggianti, tra di noi intervenutisi.

Katiàna: Al ma la dìze ‘n monéda, pèr piazér.

Maresciàl: Intendo dire che non ho venuto per tradurla in quartina...alméno per ora...ma per imfornarla su voci indigenti e denunce lattenti che hanno in soggetto la sua attività ultima or sono!

Katiàna: Ma sömèa dè capì che argü l’è ‘gnìt a ciöciömelà söl mé cönt!

Maresciàl: Vero! Ma sono ancora ciuciumelle soltanto perchè non vorressi che saressero stampigliate prima che io le controllerei!

Katiàna: Alùra...se ‘l gà dè controlà, al contròles. Só ché töta pèr lü!

Maresciàl: Ho chiesto ai reclamisti di comparire quì alle diciotto e trenta, per attentare una dirimenza dei detriti in confronto di retto. Se lei, Katiàna, è in buona fede...lei è in buona fede?

Katiàna: Buona fede, bùna sperànsa e bùna caretà!

Maresciàl: Allora... vediamo...(Estrae un taccuino) ecco. Qui compare che, due settimane or fu, lei ha revisionato i Vecchi del Ricovero!

Katiàna: Ghè argót dè mal?! Gó portàt apó le caramèle!!

Maresciàl: ...e ha fatto un comizio detersivo dicendo che: “Agli anziani lo Stato dovrà dare: Vitto e alloggio, camere singole con bagno, doccia e apparecchio Radiotonico!” In più dovressero ricevere un buono mensile per: Sigarette, vino e liquori! Infine Lire 80 settimanali: ”Per non essere di legno” Le sembrassero cose da dire...Katiàna?!?

Katiàna: Se la fös farìna dèl mé sach ga sarès dè ligàm! Ma...

Maresciàl: ...ma?!

Katiàna: ...ma i’ó lizìde söl giornàl dè Brésa! Gói dè ‘ndà a töghel?

Maresciàl: No...le credo. Ma allora...chi le avresse dette?

Katiàna: Ón Deputàt zùen, che l’è apéne ‘ndàt sö. Cóme sa ciàmel?...Giulio...Giulio...ma pàr Andreocchi!

Maresciàl: Mai sentito nominare...ma sono certo che non farà molta strada!

Katiàna: Ah, sé...’l düra mìga...al pöl mìa dürà!

Maresciàl: Comunque, su questa amputazione...possiamo sopravvolare. Allora...(Consulta ancora il taccuino) Raffinazione e spaccio di sostanze stupefallogene, a scopo di libidine sessuale! Dieci minuti orfurono mi apostrofava, sull’asfalto provinciale, la sueccitata Maria Boni, detta Maria Cicciaróna, per denunciare...(Legge scandendo bene)...una mancata violenza, su di essa medesima,da parte del Sindaco!!

Katiàna: Ma che violènsa...ma che stupefallogene! L’è precìs del decòt che gó dàt a lü, apéne ‘n pó pö perfersionàt! Sa ricórdel che ga ucùria...ón riméde pèr tègner sö argóta che pindìa ’n zó?!?

Maresciàl: Ma allora non fu atto criminoso! Nel mio caso si trattò invece di: Recupero e conservazione del patrimonio artistico nazionale!!! A proposito...ne ha ancora del mio sciroppo?Sento che mi fa bene. (Katiàna infila ostentatamente un paio di guanti)

Katiàna: (Prende un flacone uguale a quello di Marìa) Al na tàste ón brìs sübet, che ‘l sa tirarà sö...al ”moràl”! (Il Maresciallo beve e poi depone il flacone sul tavolo, bene in vista)

SCENA X°

Katiàna - Maresciàl - Manùvio

Maresciàl: Ora, se lei intende evitare sgradevoli percussioni, deve rammendare il mal tolto! (Entra Manùvio con il flacone recuperato in Comune, avvolto in un fazzoletto rosso. Katiàna lo mette vicino all’altro)

Katiàna: L’è chèl che sóm dré a fà! (A Manùvio) Sét riés a combenà argóta?

Manùvio: Pèr ón caèl. Chèl poèr Sìndech l’ìa töt südat. Al trèmaa cóme ‘na fòja! An prensépe ‘l vulìa gna dervìm!

Katiàna: Che ghè süces, ansóma?

Manùvio: Al m’à dìt che, quànd che l’è riàt an coriéra, al ghìa gnamó oltàt al cantù...che ghè s’è prezentàt deànti Marìa Ciciaruna cón dè le treèrse söl có...e la gà dìt:”Ciapa! Só töta tò”! Lü ‘l ga töt sö la ulàda...al s’è infilsàt an Cümü...e l’ gà tiràt al cadenàs!

Katiàna: ...e Marìa...’ndó éla ‘ndàda dòpo?

Manùvio: L’ó troàda che la turnàa ‘ndré. La m’à ardàt cón du öcc dè föch, la m’à spüdàt adòs e la m’à dìt: “Oter du ...va mànde a l’Ergàstolo!”

Maresciàl: Vedremo...vedremo. Continui a depositare!

Manùvio: Mé gó pensàt che, se Marìa l’éra isé rabiùza, al Sìndech al ghia dè ìga gnamó biìt al decòt...e só curìt dè lü. Pènsa che, quànd che só riàt a fàm dèrver, al ghìa zà ‘n mà ‘l butiglì!

Katiàna: Alùra ‘l gà biìt dòpo dè ìga ‘ncontràt Marìa! Eco perchè...

Manùvio: L’è mìa riàt a ura! Strimìt cóme che l’éra, ga s’ìa secàt la góla. Al gà ést al flacù, al l’à töt sö...ma mé gó ciocàt a l’ös. Quànd só riàt a fàm dèrver e ‘l m’à ést có la roncàia...l’è zbiàìt pès dè ‘n lensöl, a omènti al zvignìa. Gó fàt postà ‘l flacù söl tàol,...só ‘ndàt a töga ‘n bicér dè àigua e ma só fàt cöntà...dè la só aventüra cón dè Marìa. Quànd gó ést che ’l sìa quetàt, só ‘gnìt vià.

Katiàna: Brào Manùvio! Neènt dè dì. Però...ta sé ‘ndàt vià dè ché a sìch e ‘n quàrt...perchè sét mìa riàt an piàsa prìm dè la coriéra?

Manùvio: Perchè sìe ‘ndàt adiritüra a spetàl deànti al Cümü!

Maresciàl: Il testimone sta cadendo in contraccezione!

Manùvio: On tübo! E ‘l tép che gó perdìt cól Segretàre...andó ‘l metómei?

Katiàna: Ghét troàt apó a chèl?

Manùvio: La prìma ólta. Al sìv che ‘l m’à bazàt dré a la stràda? M’è tocàt dìga che apó a mé sìe ‘nnamuràt dè lü...e che se ‘ndàem an dè ‘l cèso dè l’Osterìa dè Pìna, ga l’arès dimostràt. Sóm andàcc an dè ‘l cèso dè Pìna...gó fàt caà le bràghe...e, quànd che ‘l ga i’à ìde a metà gàmba, zach! L’ó ligàt a la càna dè l’acqua có la só sintüra. Al gà dè éser amó là, perchè gó dìt che se ‘l bofàa prìm dè ‘n’ùra...al sanàe có la roncàia! Ghét capìt adès perchè gó fàt tàrde?

Maresciàl: Ordunque, ricapezzolando! Il Sindaco è salvo...ma gli altri trufati,...come si risolve il tema?

Katiàna: Chèl al risòlve mé Al sa preòcupe mìga. L’è asé che gà mète...le mà andó che i’è distürbacc...

Manùvio: Nèh, bèla! An dó ga le pòstet le mà...al Segretàre?

Katiàna: Sö la pàrt malàda: söl cör! Andó cridìet té?

Manùvio: A mé...al ma parìa malàt pö ‘n bàs...

Katiàna: Sémo! Quànt a Marìa, ghè dré a ignìm ‘na mèza edèa...(A Manùvio) Ta m’è dìt che, l’ültem a tocà ‘l flacù, l’è stàt al Sìndech, éra?

Manùvio: Al ga l’ìa ‘n mà! Mé l’ó töt sö cól stràs dè séda.

Katiàna : Alùra sóm cól cül an dè ‘l botér! L’è asé che Marìa la ‘l tàste...

Manùvio: ...e la sa ‘nnamùra dèl Sìndech. Pòta...ma l’è zà ‘nnamuràda...

Katiàna: Ghét mài pröàt a ödà dè l’àcqua an dè ‘n bicér zà pié...Manùvio?

Manùvio: Mé nò èh! L’àcqua la ma fà schéfe! Ma fóm parènsa che la ma piàze! Se öde l’àcqua ‘ndè ‘n bicér pié, chèla che ghìa déter...la à föra!

Katiàna : E se Marìa, che l’è ‘nnamuràda mórta dèl Sìndech, la bèv dal flacù che lü ‘l ga tocàt pèr ültem...l’amùr che và déter...al càsa föra chèl che ghìa prìma! Söi mìga stàda bùna dè fàga ègner al bizigulì a lü? Ga ‘l fó pasà a lé...e ‘l cönt al tùrna löstes!

Maresciàl: E’ la legge del contrabbasso!

Katiàna: Cóme gal fàt a ‘ndöenà?

Maresciàl: Perchè ho una ménte molto endovenosa! Ma continuiamo a riscuotere i campi d’amputazione! Secondo voci scorrenti...ci sarebbero gli estremi di: “Concussione e circonvallazione” nei confronti della... ( Consulta il taccuino)

SCENA XI°

Katiàna - Manùvio - Maresciàl - Bitìna - Valeria - Pierìno

Bitìna: (Irrompe con Valeria)...Signora Elisabetta Gorbacci, presente!

Katiàna: Perchè m’ìv denunciàt? Séremei mìa decórde dè lèzer só la bàla dè cristàl? Ghìa pròpe bözògn dè scredetàm isé (Entra Pierìno,malconcio)...e té, pistulì, che fét ché? Ghét dè reclamà argót apó a té? Quànd che ta sé bagnàda...tócc i ta zbrófa!!!

Maresciàl: Pàrla guaglió! Scommétto che anche tu hai da esporre una reclamé!

Manùvio: L’è pròpe endovenózo...al nòst Maresciàl!

Pierìno: A mé le m’è ‘ndàde mal töte...però pöde mìga dì che ‘l sàpe cólpa dè la Màga. Se mài l’è cólpa dè argü che conós bé ‘l Maresciàl...

Maresciàl: Vuoi che di arresti per effusione di notizie false e pretenziose?

Katiàna: Al sa quéte, Maresciàl, al bée ‘n gós dè sciròp! E té, Pierìno, sèrca dè fàm capì. Iér dè séra, l’ét zbrofàt al pòst che ta m’ìet dìt?

Pierìno: L’è ‘l finìl dè l’èrba dè mé bubà! Cèrto che l’ó zbrofàt. Iér, a la marènda, gó ödàt zó ‘l beèròt...e só scapàt vià sübet!

Manùvio: Va ‘nnàcc, Pierìno...

Pierìno: A le sich, sìe ‘ndè l’éra a zögà a balù...gó sintìt mé bubà che ‘l ga dizìa a ón malghés dè ‘ndà a tö ‘l fé per le stàle. Al malghés, che l’è ón lazarù...(Fissa il Maresciallo)...anvéce dè fàga fà vìnt méter dè pö a la caràta, pèr andà a cargà ‘l fé...al s’è mèst a zbatìga sö l’èrba dèi conécc dèl mé finìl! Mé só scapàt perchè ghìe póra che ‘l troàes al mé magazì!

Maresciàl: E quando tornasti nel luogo discriminato?

Pierìno: A le dés!! Gó troàt le àche ‘n stàla...che le ugàa ‘ndè la mèrda, l’aznì che ‘l fàa i balù dè ciuìnga cól cül...mé sorèla che la...s’ìa zbregàda ‘na cülata cón dè ‘n òs dè persöt...e mé bubà...cón dè ‘na stròpa ‘n mà, che ‘l mà n’à dàt ‘na calcàda!

Manùvio: E tò pàder, gàl dìt neènt...al malghés?

Pierìno: Al pröe lü, a dìga argóta...al cüzì dèl Maresciàl! (Fugge di corsa)

Maresciàl: Lo denuncierò per “Apollogia di Renato”!!!!!

SCENA XII°

Katiàna - Manùvio - Maresciàl - Bitìna - Valeria

Bitìna: Nótre sóm ché pèr vidìla a lèzer la bàla...

Valeria: ...e cömtàm le bàle!

Katiàna: Se la pinsìv isé...l’è ‘nütil pèrder tép! M’ìv zabèle denunciàt al Maresciàl, nò? Alùra parlì cón lü!

Maresciàl: Non è vero! Esse omerdose furono! Altri tradirono, non le medesime!

Bitìna. Mé, ‘n brìs, ga crède amó!

Valeria. Södenò ignìem gnà ché! La sperànsa l’è l’ültima a mörer.

Katiàna. Mèt a pòst la bìci, Manùvio...e pùcia!(Manùvio monta la bicicletta su un treppiede. Quando inizierà a pedalare la palla di Katiàna si illuminerà.A Bitìna e Valeria) Ghìv portàt töt chèl che v’ó dìt?(Le danno 1 foto e vari foglietti) Alùra fì sìto...che gó dè concentràm!(Consulta le carte)Michele Gorbacci, nato il 18 Marzo1931 partito pèr la Rùsia an dè ‘l Zenér dèl 46 ... (Suspence)...al vède! L’è ‘n dè ‘na spécie dè cascìna, cói tècc dè pàja, an mès a ‘na pianüra cuarciàda dè név, montàgne dè név! Ghè ‘na stüa che té vià ‘na parét antréga...Michél al sa càa ‘l giübòt e ‘l berèt dè pelìcia...

Valeria. La frónt, Katiàna, gàl vergót sö la frónt?

Katiàna: Sé...a la tacadüra dèi caèi, a dèstra...ga spùnta ‘na màcia rósa, cóme...’na gràta dè ùa!

Bitìna: L’è lü! L’è ‘l mé Michél! (Abbraccia Valèria, che pare convinta)

Valeria: E pensà che ‘l particolàr dè la màcia...l’érem mìa scriìt apòsta pèr véder se la dizìa la eretà! Adès...ga credóm a töt chèl che la dìs! La àghe aànti, pèr la caretà...la sérche dè lèzer amó argót!

Katiàna: Ta ringràsie, Raìs...ma,...fìn dès, gó fàt amó bèl. Gó ést Michèl cóme che l’è...’ncó ‘ndè chèl momènt ché! Adès vé ‘l difìcil!! Bözògna ‘ndà aànti ‘ndè ‘l tép... e pér andà aànti ‘ndè ‘l tép...ocór che crèse l’energia còsmica...che la crèse...che la crèse...! (Manùvio, che aveva rallentato, pedala furioso. La luce della sfera, da fioca e bianca dovrebbe diventare azzurra e sfavillante) Èco, èco! L’è lü! L’è ‘nsìma ‘na teràsa, cón tré Generài pèr bànda, an dè ‘na piàsa làrga dés piò, có i cóp dèi campanìi fàcc a sìgola, piéna dè zènt e dè soldàcc an màrcia...óter che piàsa Venésia!

Bitìna: Ma lü...cóm’él, stàl bé?

Valeria. Quàcc àgn gàl adès?

Katiàna: Ah!Dè pö dè sinquànta...sé,sé! L’è töt spolsàt, coi caèi grìs...e la màcia sa la èd ón tòch pö bé!

Bitìna: Mé só zà contéta isé! N’ó asé dè saì che l’è ìv e che ‘l scamparà amó tàt!Però...fàm ‘n’ ültema gràsia, Katiàna: Turnaral a càza sò?

Katiàna: Ga öl pö energìa...bözògna pucià pö fés... (Colori lampeggianti) Èco..èco...èco! Ga sóm! La galerìa dè la piàsa dèl Dòm...a Milà!

Bitìna: Alùra ‘l tùrna!?

Katiàna: Sé!...an dé ‘l “Noànta”! (Ostenta una stanchezza esagerata)

Valeria: Ma recomànde, Katiàna, la rezìste amó ‘n münüt...gàl an bànda argü?

Katiàna L’è ‘n mès a miér dè persùne!

Valeria: Ma ‘na fónna...ga l’àl ‘na fónna vizì?

Katiàna: Séééé! (Stremata. Poi, normalissima) Ma...’l sét che la ta sömea fés fés? (Balza in piedi) PERESTROJKA! (Crolla sulla sedia. Luce piena.Valeria tenta di andarsene)

Bitìna: (A Valeria) Ma che cör ghét a córer vià isé? Èdet mìa che Katiàna la stà mal? Cón töt chèl che la gà fat pèr nó...(Valeria si ferma)

Valeria: Ta edaré che la ga pàsa a la zvèlta! Gó dè fà la valìs, an frèsa!

Manùvio: Té, Raìs,...an dó sét dré a ‘ndà?

Valeria: Mé? An Rùsia, càro!...sa edóm an dè ‘l “Noànta”! (Esce marciando al suono dè

l’ “Internazionale Socialista” con Bitìna e Manùvio ,che poi rientra.

Il Maresciàl è sull’attenti. Quindi soccorre Katiàna)

SCENA XIII°

Katiàna - Manùvio - Maresciàl - Marìa Ciciarùna

Manùvio: (Pensieroso) Michél Gorbacci....Raìs, la Rùsia, Milà, Piàsa dèl Dòm...öt véder che ‘l fiöl dè Bitìna al ma deènta argü dè gròs fés fés?

Katiàna: Signùr, che mal dè có! Ignìe pö föra dè la TRANCE...Che ghè sucès?

Maresciàl: Non si lasci vincere dalle ambasciate, Katiàna. Tutto bene andette!! Non consiste nessuna amputazione... tutti felici sono ...

Marìa C.: (Entrando furiosa)...föra che mé! Gó pagàt tat...e risiìt neènt!!

Katiàna: (Prende il fagotto di seta e ne fa sporgere il flacone) Sà...béen ‘na gorlàda, Marìa! Ta edaré che ta pàsa töte le zbalegòrnie!!

Marìa C.: Perchè? Che ma fàl...chèl sporchès lé? Mé bée negót!

Maresciàl: Orsù! Lo beva Marìa! Vedrà che quell’amore insano...traboccherà e si delinquerà comé neve al sole!( Toglie il flacone a Katiàna)

Marìa C.: Ulìv portàm vià apó a l’ültem sentemènt che m’è restàt?!? Nòòòò!!!

Maresciàl: Residenza a Pubblico Ufficiale nell’adescamento delle sue fusioni ! (Esibisce il flacone a Marìa) Bevi, renitente, in nome della legge!!

Marìa C.: (Beve. Si inginocchia. Poi, eccitatissima, al Maresciàl) Salvató, vé ché, dàm ón bazì...Càet föra...Salvató! Só ché che lüze...Salvató!

Katiàna: (Méntre il Maresciàl la respinge e Manùvio la trattiene, toglie il flacone a Marìa col fazzoletto e lo scambia sul tavolo con quello usato dal Maresciallo) Lasìla stà...che adès la sa quéta. Al vègne vià, Maresciàl, che ga pènse mé! (Gli dà il flacone col fazzoletto) Pötòst, al fenése föra ‘l sò decòt, che ga n’ó giü nóv dè dàga dré!

Maresciàl: (Beve lento, méntre Katiàna e Manùvio ammiccano. Poi di rivolge a Marìa che gli corre incontro) Marìa Bèdda fimména! Cùrri dal tuo Tùriddu...ca ‘ttiéne ‘na lupara a ripetiziòne. Amùri, amùri mio!

Marìa C.: Salvató...Salvató!! (Si abbracciano. Katiàna, offre un terzo flacone)

Katiàna: Maresciàl, al na töe sö amó giü, dè le ólte che ‘l ga ocóre dré a la stràda! Sàl...có sèrte lupàre a càne mòle...(Bevono e, allacciati, escono) Che bèl, quànd che du i sa öl bé isé, sènsa éser oblegàcc!

Manùvio: Katiàna...(Nessuna risposta) Katiàna...(Finalmente lei lo guarda)

Katiàna: Ah, sé! Al Segretàre! Pö tàrde! Lasómel an dèl cèso amó ‘n brìs!

Manùvio: ...e mé? Ma ‘l tìret mìga vià...a mé...l’incantézem?

Katiàna: Ta n’è l’àze! Cón töcc i més che ta sé stat an prizù...adès ta sa àmbiet a fà i straordenàre. Möetela! (Corrono alla Carovana. Si alza possente la Sinfonia dal Guglielmo Tell...mentre cala il sipario)

F I N E

Manerbio 20 Agosto 1992

“L’Angrabiàda”

P E R S O N A G G I

Madàm Katiàna : Strólega e striùna. La scàmpa có le càrte, la bàla dè védre... e la cojonerìa dè la zènt.

Manùvio : Al sò òm. I l’a scotömàt isé perchè al gà i bàfi a manùvio e perchè l’è ‘nnamoràt dè le biciclète.

Màma Bitìna : La prìma“Cliènta”dé Katiàna. La sa fà petenà ‘na gràn möcia dè palànche e de polàster, cón dè la sperànsa dè rià a conóser la fì che ga fàt sò fiöl Michél, partìt pèr la Rùsia ‘ndè ‘l 46,a sercà sò Pàder, dispèrs an guèra.

Marìa Ciciarùna: ‘Na ècia pöta, àgra e ciciarùna.

Valeria : Bèla s.cèta ‘nnamuràda dè Michél.

Pierìno : Gnàro dè dés àgn, pö dizgrasiàt dèl Pierìno dè le barzelète.

Giü che pàsa ‘n biciclèta.

Maresciàl dèi Carabiniér.

=================

S C E N A U N I C A

Scorcio di strada e piazzetta. Carovana da zingari coperta da incerato. Vegetazione

sullo sfondo e di fianco.

=================

E P O C A

Seconda metà degli anni “40” , dopo la II° Guerra Mondiale.

===========================================================================

Ogni esecuzione della presente Commedia deve

essere denunciata alla S.I.A.E, di cui l’Autore è

Socio per la Sezione D.O.R.

“L’Angrabiàda”

MUSICHE E CANZONI

==========================================================================

ATTO I°

1° La Bolèta	Guastoldi - Bortolozzi	Canzone
2° Sinfonia dal “Guglielmo Tell”	Rossini	Andante
3° Katiàna	Damiani - Bortolozzi	Canzone
4° Sinfonia dal “Gugllielmo Tell”	Rossini	Galoppo
5° La Strólega	Damiani - Bortolozzi	Canzone
6° Sinfonia N° 36 “ Linz”	Mozart	Allegro

==========================================================================

ATTO II°

1° Khovanscina	Musorgskij	Preludio IV° atto
2° L’amùr l’è ‘n sentimènt	Damiani - Bortolozzi	Canzone
3° Sinfonia dal “Guglielmo Tell”	Rossini	Galoppo
4° Katiàna	Damiani - Bortolozzi	Canzone II° Parte
5° Internazionale Socialista	Inno II° Parte
6° Sinfonia dal “Guglielmo Tell”	Rossini	Galoppo II° Parte