1
LICE MAUNETTO E…
IL FURTO PERFETTO!
Due tempi comici di
Marco VOERZIO, Diego MARIUZZO e Stefano TROMBIN
Personaggi
FELICE MAUNETTO, inventore squattrinato
CENSSA, sua moglie
FLIP, loro figlio
NETA, loro figlia
VIGIO, padre di Censsa
CIRO COCOZZA, detto “O’ PIEMONTESE”, fidanzato di Neta
MADAMA BARELA, anziana vedova
L’azione si svolge a Torino verso la fine degli anni 70
Posizione S.I.A.E. n° 884982A
2
P R I M O T E M P O
La scena rappresenta l’interno di una baracca nei pressi del cimitero generale di Torino.
L’ambiente è angusto, squallido e deprimente. A sinistra , in prima quinta, la porta d’ingresso con apertura verso l’interno. Alla porta sono stati inchiodati due lembi di un paio di bretelle, mentre gli altri due lembi sono inchiodati al muro sovrastante la porta, sulla quale c’è un cartello recante la scritta: “SI SARRA DA CHILLA”. A destra, sempre in prima quinta, la porta del bagno sulla quale un altro cartello reca la scritta: “TUALET”. Sempre a destra in seconda quinta un’altra uscita delimitata da una tenda lisa, stracciata ed in parte riparata con delle evidenti toppe.
In fondo un finestrone senza vetri sostituiti in parte da fogli di giornale. Due sacchi neri per l’immondizia appesa ai lati del finestrone fanno da scuri. In fondo a destra su un ripiano un fornello a due fuochi con sopra una pentola unta e bisunta dalla quale spunta un mestolo. A sinistra sempre sul fondo una brandina di quelle ripiegabili con materasso. A destra tra il bagno e l’altra uscita su di una cassetta di legno che fa da piedistallo troneggia una strana radio a transistor dalla quale spuntano due lampadine, un’antenna lunga ed un’altra rotonda. Su di un lato c’è uno stendi-biancheria da casa e in un angolo uno scatolone contenente alcune invenzioni inutili di “Lice” (la tromba a pedale, lo spazzolone del water con manubrio di bicicletta, ecc.).
In centro alla scena un tavolo formato da due cavalletti sul quale è posizionato un asse che fa da piano. Completano l’arredamento cinque sedie di recupero, una diversa dall’altra e due cassette di legno alte per la frutta, usate come sedili. In un angolo una specie di poltroncina con braccioli sulla quale c’è in bella evidenza un cartello con la scritta “SERVE SOLO DA FIGURA”. Infine alle pareti annerite, scrostate e ammuffite, sono appesi i ritratti di alcuni grandi inventori della storia: I. Newton, B. Franklin, G. Marconi e Archimede Pitagorico di W. Disney.
All’aprirsi del sipario in scena c’è solo Vigio, il nonno, che sta dormendo sulla brandina avvolto in una coperta e con un giornale infilato nella cinta dei pantaloni.
SCENA 1^
Censsa, Vigio e Neta
CENSSA
(E’ LA MOGLIE DI “LICE”. MALE IN ARNESE, MAL VESTITA, GREMBIULE, CIABATTE, CALZE SUI TALLONI. ENTRA S-CIABATTANDO DALL’APERTURA SULLA DESTRA DELIMITATA DALLA TENDA. HA IN MANO UNA BACINELLA CONTENENTE DELLA BIANCHERIA DA STENDERE. VA VERSO LO STENDI-BIANCHERIA. SBUFFANDO) Uff!!!... Ancaminoma n’autra giornà ‘d le bale…
VIGIO
(E’ IL NONNO, PARLA CON UN FILO DI VOCE QUASI IN FALSETTO. COME SOGNANDO, CONTORCENDOSI SULLA BRANDINA) Ahi!... Ahi!... Ahi!...
CENSSA
Ssshhhttt!... Deurm, papà, ch’a l’è ancora presto… (TIRANDO FUORI DALLA BACINELLA UN PAIO DI CALZINI SCUOTENDOLI E NOTANDO CHE SONO COMPLETAMENTE BUCATI) Varda mach si che gruviera!... Da na parta s ved Superga e da l’autra Cavoret!... (LI STENDE SULLO STENDI-BIANCHERIA)
VIGIO
(C.S.) Ahi!... Ahi!... Ahi!...
3
CENSSA NETA CENSSA NETA CENSSA NETA CENSSA NETA CENSSA NETA VIGIO CENSSA NETA CENSSA NETA CENSSA VIGIO CENSSA NETA VIGIO CENSSA
Ssshhhttt!... Deurm, papà, deurm, a l’è ancora presto. Còsa ‘t ausse a fè? Sta lì al caud…
(ANDANDOLO A CULLARE) Su… Tsk… tsk… tsk…
(D.D. DAL BAGNO EMETTE UN URLO STRAZIANTE) Aaaahhh!!!...
Ma còsa ch’a l’han tuti da brajè stamatin?!...
(C.S.) ) Aaahhh!!!... Aaahhh!!!...
(ACCORRENDO VERSO IL BAGNO) Tut bin, Neta?
(E’ LA FIGLIA DI LICE, E’ IN STATO INTERESSANTE. APPARE COL PANCIONE SULLA PORTA
DEL BAGNO, MUOVENDOSI A FATICA) Si, si, tut bin, mama…
I l’hai sentute crijè, i pensava ch’a fussa già ora…
Nò, ancora nen mama. I crijava perché stamatin i riesso nen a andè del còrp… i posso, i posso, ma i
riesso nen, am smija d’avej na nata…
A sarà la farin-a lattea ch’a l’ha portà Flip e i l’oma mangià ier seira ch’a l’ha strenzute da sota…
(LAMENTANDOSI) Aaahhh!... S’i son gonfia… am smija d’esse ‘n dirigibil…
(C.S.) Ahi!... Ahi!... Ahi!... La mia pansa!...
Ssshttt!... Deurm papà… pensje nen a la pansa…
… Anche nòno a l’ha mal la pansa?...
A l’ha ‘l toiron ch’a lo toira… la farin-a lattea ‘d ier seira… a l’ha faje ven-e la pilesta…
…E invece a mi a l’ha fame da stopon!!!
Lì, a l’è costitussion… chi tròp e chi gnente!
(C.S.) Ahi!... Ahi!... Ahi!...
Su, su papà… pens-je nen… ch’a passa…
Perché a-j passa a venta ch’a descarija, desnò a s-ciòpa…
(SI DRIZZA DI SCATTO SUL LETTO FACENDO LE CORNA)
(RIFACENDOLO CORICARE) Giù, giù… sta giù…
4
NETA
Ma prima ò peuj a venta bin ch’a vada…
CENSSA
Già brava, merla, it fase ‘mpressa ti a parlè ch’a l’ha stopate. I mangioma già così pòch che se i lo sgheiroma andasand al cess, che sostentament ch’a dà?... A venta ch’a ten-a le ciape bin s-ciasse e ch’as lassa scapè gnente!
NETA
Gnanca ‘n pet?
CENSSA
Ma ‘t ses mata? …El pet a sarija mach l’inissi! Perché dòpo ‘l pet a-j ven fòra tute l rest e tut le sfòrss ch’a l’ha fait per ten-e tut andrinta a va a fesse benedì!...
VIGIO
(RADRIZZANDOSI SUL LETTO) Ahi!... Ahi!... Ahi!...
CENSSA
(RIFACENDOLO CORICARE IN MALOMODO) It veule stè giù!... Còsa it cherde? Anche mi staneuit i l’hai avù ‘d rojon ant la pansa da strimì, ma i l’hai pa fait tante stòrie. I son coatame la pansa, i l’hai strenzù da bin le ciape, i l’hai pì nen pensaje e a l’è passame tut!
NETA
E papà?
CENSSA
Ah, mi ‘d tò pare i sai gnente!... S’a l’ha avù ‘l toiron, s’a l’ha nen avulo!... Per mi ampienì le mutande ch’am n’an fa gnanca na frisa!!!...
a peul anche avej
NETA
Ma nò, mi i veuj nen savej del toiron, i ciamava mach andova ch’a l’è papà?
CENSSA
E si ch’i sai!... A l’è seurtì stamatin bonora con un-a valisetta an man disand ch’a andasija a ciapè d’aria fresca. Chissà andova ch’a l’è andait a bate la lorda?
NETA
A sarà andait a rinfreschesse “la materia grigia”
CENSSA
I lo sai mi còsa a dovija rinfreschesse…
NETA
Ma papà a l’è n’inventor…
CENSSA
N’inventor ed le bale!
NETA
Mama?!...
CENSSA
A l’è mach bon a anventè tuta ròba ch’a serv a gnente!... (INDICANDO LO SCATOLONE CON LE INVENZIONI) Varda mach si, i n’oma la cà pien-a ed patarie, a cheuj tuta l’amnis per lì ‘n gir e a la porta a cà, varda, a-j n’a-j’è d’aspertut, a-j son fin-a doi mon… dime ti còsa as na fa?
NETA
(AVVICINANDOSI ALLA PORTA) E lo-lì còsa a l’è?
5
CENSSA
Ah! I sai nen… ciamije a to pare, jer seira a-j’era nen!
VIGIO
(C.S.) Ahi!... Ahi!... Ahi!... La pansaaa!... I meuiro…
CENSSA
(RIFACENDOLO CORICARE) E sta giù!... (A NETA) I l’hai sentilo truschinè tuta la neuit…
NETA
(GUARDANDO IL CARTELLO SULLA PORTA) A-j’è fin-a ‘n bijet (LEGGE): “Si sarra da chilla”.
CENSSA
Invece d’anventè sti rabadan it lo diso mi còsa a dovrija anventè: a dovrija anventè d’andesse a cerchè ‘n travaj…
NETA
Ma papà a l’è sempre stait superior a certe còse…
CENSSA
Superior un còrno! A sarija ora ch’as deissa da fè per deje da mangè a la famija. Invece col balengo ‘d tò pare a manda tò fratel Flip a cerchè ‘l travaj e chiel a sta lì con la testa an aria a goardè ij arssivòli e a studiè le soe cagade!... E noi… si a tirè cinghia!
VIGIO
(C.S.) Ahi!... Ahi!... Ahi!... I …
CENSSA
(SBATTENDOLO SUL LETTO) E sta ciuto ti!... E s’a fussa nen per colp pòch ed penssion d’invalidità ‘d goera ‘d nòno e per la farin-a lattea che suor Veneranda ògnitant a-j dà a Flip da portè a cà, noi per mangè i podrijo tachesse al tranvaj e subiè ‘n curva!!!... (ALLUDENDO AL PANCIONE DI NETA) Tanto pì, che da sì ‘n pòch… a-j sarà na boca ‘d pì!
NETA
Ah, ma per sòn i l’eve nen da sagrineve. A l’ha dit ch’a-j pensa a tut Ciro.
CENSSA
Ah si!... S’a-j pensa chiel come a l’ha pensaje set meis fa quand a l’ha lassate ‘l regal i soma a pòst!... I n’oma n’autr ed pì da deje da mangè!
SCENA 2^
Ciro e detti
CIRO
(E’ IL FIDANZATO DI NETA. INDOSSA UN PAIO DI JEANS PIU’ CHE ATTILLATI, STRETTI. HA UNA T-SHIRT BIANCA SPORCA DI GRASSO DI MOTORE DELLE AUTO, E SOPRA UN GIUBBOTTO DI FINTA PELLE. PORTA UN PAIO DI OCCHIALI SCURI DA SOLE. AL COLLO HA APPESA UNA CATENA CON MEDAGLIONE. ANELLI PACCHIANI ALLE DITA. NELL’INSIEME RISULTA SQUALLIDO. E’ IL TIPICO MERIDIONALOTTO SPOCCHIOSO E BULLETTO. PARLA PIEMONTESE CON LA CADENZA NAPOLETANA. ENTRA SPAVALDO) Bondì, gerea, arved-ze a tuta gusta belaggent!... Gom’a l’è?... A l’è permez?
NETA
(ANDANDOGLI INCONTRO) Ciro!!!...
CIRO
Ciòja!... Tesòr!... Bomboninne!...
6
CENSSA
Ard-lo si!... It parle del diav e a je sponta…
CIRO
…La goa!
CENSSA
Nò, ij còrn!
CIRO
Madama Genza, ch’am scusa, ma me smija ch’i zon ancamin ch’i divento bòrgno, i l’avija gnanga vist-la.
CENSSA
E dì ch’i son gnanca tant cita!
CIRO
Bondì madama, a l’è permez?
CENSSA
Còsa a ciama permess a fè, ch’a l’è già andrinta?
CIRO
Perché mi modestament i zon na perzon-a che i zai nen s’a l’ha coejò la raffinatezza, ma a mi a l’han mostrame l’educassion e quand i vado a cà de ij autri mi prima de intrè i giamo zempre permez.
CENSSA
Ah si?... E anche con mia fija prima (d’intrè)… a l’ha ciamà “permez”?
CIRO
Ah nò!... Mi lì i gentro gnente, a l’ha fait tut ghila. Zoa fija a l’è na bela “monia guancia” perché zota gosta facia da “santarellina” as sderma na zanzova!
CENSSA
Neta!!!...
NETA
Ma nò mama, mi a l’era la prima vòlta…
CENSSA
La prima vòlta non si scorda mai!
CIRO
E peuj modestament con un gome mi!...
VIGIO
(DAL LETTO) Ahi!... Ahi!... Ahi!... La pansaaa!...
CIRO
(PRECIPITANDOSI DA NETA) Uh! Ciòja, tezòr, bomboninne it ses fate mal?... (TASTANDO IL PANCIONE) At fa mal zì… zì, ambelezì?!
I l’hai zentute grijè?
NETA
(TOGLIENDO LA MANO DI CIRO DAL PANCIONE) Ma nò i son nen mi, a l’è nòno ante l let ch’a l’ha ij dolor ed pansa.
CIRO
Ah! Anghe ghiel a deuv gatè ‘n git?
NETA
Ma nò, a-j’è nòno cogià ch’a sta nen bin.
CIRO
Ah! Tenite pure ò cadavero rinto ò lietto?!
7
NETA
Ma nò, a sta mal perché a l’ha ij rojon ant la pansa…
CIRO
Ah, a l’è vera! Az zent anche a nuffiè ant l’aria!...
CENSSA
E pitòst, chiel, còsa ch’a-j fa ambelessì?
CIRO
I passava zì fòra, perché i rivo adez dal dravaj, i l’hai fait la neuit, e mentre i andazija a gà a riposeme perché i l’hai rusgà tuta la neuit e nen per dì, i zon stragh gome na bestia, alora i passava zì fòra, i l’hai dit: quas-quas i fazo ‘n zaut a salutè… “la puerpera”.
CENSSA
Chi?
CIRO
“La puerpera”!
CIRO
(A NETA) Zent, per piasì, dij-lo ti chi a l’è “la puerpera”, che a mi mi sta già montand el tabach d’avej de relazion con gosta gent ignorand.
NETA
Ma mama, “la puerpera” i son mi!
CENSSA
Ti?
NETA
Si, mi!
NETA
“La puerpera” a l’è cola ch’a deuv catè ‘n cit!...
CIRO
A l’ha capì? A-j va nen danda scienza! (PRENDENDO NETA PER UNA MANO E RIMIRANDOLA) Ma ven zì ciòja, tezòr, frizotinne…
VIGIO
(C.S.) Ahi!... Ahi!... Ahi!... I na peus pì!... I s-ciòpo…
CIRO
(A CENSSA) Per piazì, ch’a faza stè ciuto al cadavero ch’a me da fastidi!
CENSSA
(FACENDO RICORICARE VIGIO) Ssshttt! Papà sta giù! E strens le ciape!...
CIRO
(A NETA) Fate vedde gita… comme te stagghe?... ‘T ses sempre pì rotonda, e gome a sta la creatura che tieni nelle viscere?... Fame zente… (AVVICINA L’ORECCHIO AL PANCIONE/ASCOLTANDO) Uh!... A batt gome a batt, zent mach come a batt… a batt pròppe bin!... Speroma mach ch’a zia nen na fumella perché quand a ven granda s’a batt parej… a batt mal!!!
NETA
Ciro…
CIRO
Dimme tut, ciòja, tezòr, fazolin del mè gheur…
8
NETA CIRO NETA CIRO NETA CIRO VIGIO CENSSA NETA CIRO NETA CIRO CENSSA CIRO CENSSA CIRO CENSSA NETA CENSSA CIRO
Dime ch’it em veule bin…
Oh si, Netta, Nettina mia mitte vòj tant bin!...
Dim-lo ancora…
Mitte vòj tant bin!...
Ancora…
(FORTE) Mitte vòj tant bin!...
(SEDENDOSI DI SCATTO SULLA BRANDINA) Si! Si! Anche mi it veuj tant bin!... Ma stè ciuto per
piasì e lasseme seuffre an pas!!!…
(FACENDO RICORICARE VIGIO) Giù!... It veule stè giù papà!!! Che a scatè perej ed colp a peul
scapete quajcòsa… (A NETA E CIRO) A dura ancora ‘mpess tut es cine?
Ma mama, noi ‘s voroma bin…
Comme doi guniòt… comme doi anniòt… comme doi rat ant na rattera!
E quand doi as veulo bin…
…Az fan le gnògne!
Ecco, alora le gnògne a l’ha fai-je e adess ch’a pedala!
Un momend, gh’a lassa magh ch’i la zaluta (A NETA) Ven zi ciòja, tezòr, prozotinne che ta strafogno
na friza…
Ah nò! Cole crinade lì andeve a feje da n’autra part!
Ambelezì ò da n’autra part a fa istezz! Tant…
…Nen si davanti a mi!!!
Ma mama, dime nen ch’it l’has mai faje ‘dcò ti?
Ma mi ‘m ricordo gnanca pì come ch’as fan. A l’è passaje tant ed col temp… l’ultima vòlta…
…A-j’era angora Pietro Micca!...
9
CENSSA
Ch’a fasa ne nel falurco!... E ch’a bogia ch’a vada a… cogiesse!!!... A l’ha nen dit ch’a l’è strach come na bestia?!... As ricorda pì nen?
CIRO
(A NETA) Alora giao bela gita mi i vado, tua mama am manda a coggieme e ti, me raccomando, governa dabbin gola greatura ca tieni lì ‘ndrinta la cofano…
NETA
Però prima d’andè via dime ch’it em
veule bin...
CIRO
Mitte vòj tant bin!...
NETA
Dim-lo ancora…
VIGIO
(SEDENDOSI DI SCATTO SUL LETTO) I tacoma torna?!
CENSSA
(FACENDOLO CORICARE) Giù, papà, sta giù…
CIRO
(A NETA) Mitte vòj tant bin che te vòj sposè!
CENSSA
Còòòsa???!!!...
CIRO
Milla vòj sposè!
CENSSA
Chi?
CIRO
Zia bin giair nen ghila madama Cenza, ma zoa fija, tota Netta!
CENSSA
Lì a l’è ancora peuj da vedde!...
CIRO
Ma tant prima ò peuj a bisogna che ‘s mariola… i soma già anche portasse avanti con il travaj!
NETA
Oh, che bel! Che bel! Che bel!... A ven a ciamè la mia man… oh, che bel! Che bel!... Che bel!... I son tuta… I son tuta… (SOSPIRANDO) Ooohhh!...
CIRO
Dilo, gita, dilo ciòja che gosta nodissia a l’ha fate piazì come che quand un a tasta quajcòsa de bon che ci sente il gusto sopra alle papille gustative!... Dilo ciòja dilo… a propòsid andova a l’è zò òmo che i fazo ghe giameje le man ed soa fija, i foma ghe fè ‘l gondrat…
CENSSA
A-j’è nen!...
CIRO
Alora magara i lo aspeto…
CENSSA
Nò! A ven quand a-j’è!
CIRO
E quand a l’è ch’a-j’è?
10
CENSSA
E adess fòra dij ciap!!!...
VIGIO
(SEDENDOSI DI SCATTO SUL LETTO) A seurt! A seurt! A seurt!...
CENSSA
(RIFACENDOLO CORICARE IN MALOMODO) Giù, ti!
CIRO
(A NETA) Bin, alora vist che doa mammina a l’è così zenzibila mi a gaverija il disturb…
NETA
Nò Ciro… Ferm-te ancora…
CENSSA
Nò, a va!...
CIRO
Vist l’insistenza?!... (GUARDANDO PRIMA DALLA FINESTRA E POI DALLA PORTA) Gon permez, i goardo mach s’a-j’è angora la giusta ch’am cerca… nò a-j’è pì nenne i peuz andè, ciao giòja, bondì gerea arved-ze, un bazin a tuti… (P.P.)
CIRO
Ah! Madama Genza…
CENSSA
Còsa ch’a-j’è ancora?..
CIRO
Ch’am zaluta ‘l cadavero!...
CENSSA
Fòraaa!!!...
CIRO
(ESCE DI CORSA)
NETA
Speta, Ciro, it compagno… (A CENSSA) Mama it ses la solita… Speta Ciro…
CENSSA
Si, si va… va… E ‘m racomando fa atenssion, ch’a suceda nen come l’autra vòlta…
NETA
E còsa a l’è suceduje…
CENSSA
(ALLUDE AL PANCIONE)…
NETA
Ma mama… Oramai…
CENSSA
Ah ma con chiel-l’ a l’è bon a suced-je ‘d tut!!!
NETA
Speta Ciro… (ESCE DI CORSA)
SCENA 3^
Censsa e Vigio, poi Lice
11
CENSSA
Cor… Cor… ch’at scapa…
VIGIO
(TIRANDOSI SU) Ahi! Ahi! Ahi! Ma chi a l’era?...
CENSSA
(RIFACENDOLO CORICARE) Gnun, gnu… Mach un rompabale! E adess sta cogià, deurm, strenz le
ciape e sgonfia nen!... (CULLANDOLO CANTICCHIA) “Nana… naneta, papà l’è andait a messa…
messa a sonava l’angel a cantava…” (RIMBOCCA LE COPERTE A VIGIO, POI FINISCE DI
STENDERE LA BIANCHERIA) Goarda mach si che vita grama!... Dime ti se costa a l’è vita?!... Certo
che pitòst che meuire a l’è mej fè na vita parej… (COSI’ DICENDO PRENDE IL CATINO E FA PER
AVVIARSI VERSO L’USCITA DELIMITATA DALLA TENDA MA SI BLOCCA PERCHE’ VEDE
ENTRARE LICE E SI SOFFERMA IMMOBILE A GUARDARLO)
LICE
(E’ IL CAPOFAMIGLIA, L’INVENTORE, NONCHE’ MARITO DI CENSSA. INDOSSA UNA CAMICIA A QUADRI, UN “TONI” DA LAVORO E UN “PORILO” IN TESTA. ENTRA CON UNA VALIGETTA IN MANO. HA L’ARIA SCONSOLATA. TRATTIENE PER UN ATTIMO LA PORTA, POI LA LASCIA ANDARE ASPETTANDO DI SCHIENA CHE SI CHIUDA. COME SENTE IL COLPO DI CHIUSURA SI ATTEGGIA LODANDOSI DELLA SUA INVENZIONE. RIPETE L’AZIONE ALTRE DUE VOLTE FACENDO RICHIUDERE LA PORTA ANCHE CON UN COLPO DEL PIEDE. POI AVANZA GODURIOSAMENTE VERSO IL CENTRO SCENA ACCORGENDOSI SOLO ORA DELLA PRESENZA DI CENSSA, RITORNA VELOCEMENTE SUI SUOI PASSI ASSUMENDO L’ATTEGGIAMENTO DI CHI E’ STATO COLTO IN FLAGRANTE DURANTE UNA MALEFATTA) Vist che ròb…
CENSSA
E alora? I l’oma ciapane a basta d’aria? As peul saveisse andova it ses stait fin-a a st’ora? Avanti… Rispond!... Parla!... Dì quajcòsa!...
LICE
Per piasì, na domanda per vòlta!
CENSSA
Alora, andova it ses andait?
LICE
Al circol equestre!...
CENSSA
A fè còsa?
LICE
A ciameje s’at piavo ‘dcò ti!
CENSSA
E it em pije anche ‘n torta? It em pije?!...
LICE
Ma a l’è ch’it ses na piatola tute le vòlte! E toton e toton e còsa it l’has fait? E andova it ses andait? A venta ch’it la chite lì ‘d feme l’interrogatòrio ‘d terzo grado. Am smija d’esse un condannato a morte it desment-je mach sempre ‘d ciameme col ch’a l’è l’ultimo desiderio.
CENSSA
E col ch’a l’è?
12
LICE
Ed ved-te s-ciopè! Andova it veule ch’i sia andait? I son andait all’ufficio brevetti a portè la mia ultima invenssion de staneuit. Eeeh… Mia cara costa a l’è staita una notte proficua…
CENSSA
Pro?...
LICE
…Ficua!... Feconda... A l’era na neuit… Ed lun-a pien-a! E mi ant le neuit ed lun-a pien-a…
CENSSA
…It baule!...
LICE
… I riessija nen a deurme… I l’avija come quajcòsa ch’am toirava andrinta…
CENSSA
…El toiron…
LICE
El toir… Ma che toiron?!... I sentija come quajcòsa ch’a bogiava… I l’avija quajcòsa ch’am formiolava… i n’avija doe ch’am giravo…
CENSSA
Per fòrssa, perché pì che doe…
LICE
I l’avija doe idee ch’am balindronavo per la testa… perché mi, modestament i l’hai costa biòca, anssi cost bel biocon pien… pien… pien… i sai gnanca mi ‘d còsa ch’a l’è pien talment a l’è la ròba ch’a-j’è ‘ndrinta… cost bel biocon ch’a pensa, a pensa, a pensa! E it em dise ti come ch’i podija deurme con tute s batibeuj andrinta?... Alora i son aussame e…
CENSSA
E it ses andait a…
LICE
A creè... I l’hai ‘nventà!
CENSSA
Còsa?
LICE
La meraviglia delle meraviglie: (MOSTRANDO LA VALIGETTA) Sòn! Goarda mach che maravija… pij-te ‘l piasì…
CENSSA
Na valis?!... Goarda ch’a l’han già anventala…
LICE
(RIDACCHIANDO SARCASTICO) Uhm!... Uhm!... Uhm!... Ah povera inetta!... Na valis?!... (RIDACCHIA) Oh! Oh! Oh!... Scusa am ven da rije… na valis… Ah! Ah! Ah!... Uh! Uh! Uh!... Ma che valis?!... Ma che valis? At smija na valis?!... Sossì a l’è…na bomba!
CENSSA
E a che ora ch’a s-ciòpa la bomba?
LICE
Fate furba! Sossì a l’è nientepopodimenochè “il water da passeggio”! Un vero gioiello di comodità, di praticità, di raffinatezza. Piacevole allo sguardo ed unico nel suo genere. (FORTE) In questo mondo moderno…
13
CENSSA
Crija nen! A-j’è nòno ch’a deurm…
LICE
E alora? A deurm 28 su 24! A l’è diventà ‘n can da pajè!...(PIU’ PIANO) In questo mondo moderno…dove la vita a l’è sempre più frenetica, andova a van tuti ‘d corsa, andova a-j’è pì nen temp ed fè gnente gnanca d’andè a descarijè… ecco che si rende utile il “water da passeggio”. Comodo, pratico e soprattutto maneggevole. Come funziona? Bene passiamo ora a illustrare il funzionamento di tale oggetto che l’è semplice, facile e di sicuro effetto. Gnaca da dì, vera, se un a l’è a cà a l’ha nen da manca del “water da passeggio”, perché a-j’è già col ed cà. Ma se anvece viceversa un a deuv seurte ecco l’ingresso in scena del “water da passeggio”. Un a lo ambranca da la manoja e a va andova ch’a veul. Se per caso, strada facendo, a dovej-ssa ciapeje la veuja di un bisogno impellente a l’ha mach da fermesse andova ch’a l’è per strà, al mercà, an me san prà, tirè giù le gambe (ESEGUE) di cui è dotato il “water da passeggio”, semplici nella linea, ma robuste nella sostanza, as tira giù le braje, a tira su l’ass (ESEGUE) as seta ansima, a fa lòn ch’a deuv fè, variabile sia nella forma che nel peso, a seconda della discrezione e della capacità dell’utente,.. as polida con un tòch ed carta, un feuj ed giornal, con ne strasset de stòfa deslava, a seconda ‘d lòn ch’a l’è portasse dapres, as tira su le braje, a campa via ‘l sachet ch’a l’è pien (COSI’ DICENDO TIRA FUORI UN SACCHETTO DI NYLON DAL “WATER DA PASSEGGIO” E LO DA’ A CENSSA) … a tira giù l’ass a sara le gambe, a lo ambranca torna da soa manoja e a va via tranquil, come se gnente a fussa. Ebin it sas còsa ch’a l’ha avù ‘l corage ‘d fè ‘l diretor ed l’ufficio brevetti davanti a costa popò d’invenssion?
CENSSA
A l’ha riju-te ‘n facia!
LICE
It j’ere ‘dcò ti?... Come ‘t fase a savej-lo?
CENSSA
I lo sai perché un, a ti, a peul mach rij-te ‘n facia.
LICE
Ah si?... Perché mi i l’hai la facia d’un ch’as fa rije ‘n facia?
CENSSA
Si!
LICE
Grassie!...
CENSSA
E peuj?
LICE
Grassie per la comprenssion! E peuj a l’ha sbatume fòra.
CENSSA
Per fòrssa un come ti a peulo mach sbat-lo fòra!
LICE
Ah si? Perché mi l l’hai la facia d’un ch’as fa sbate fòra?
CENSSA
Si!...
LICE
Grassie!
14
CENSSA
Ma come a l’è vnute ‘n ment d’enventè n’afè parej?
LICE
Goardand el tò darè!
CENSSA
Da sì ‘n pòch it tiro mi quajcòsa dare!...
LICE
E pensè ch’i l’avija già fin-a studià per fè “il water da passeggio stimolante” per ij stitich, aplicand-je semplicement ed le mòle al progetto base di modo che le stitich setand-se ansima a biauta su e giù a.j ven le stimol e a la fa pì volentè… E lor a l’han sbatume fòra!... It l’has capì? A l’han sbatume fòra!... Mi! Pròpe mi, ch’i son un genio, un genio incompreso! Mi ch’i l’hai costa testa ch’a beuj, pien-a d’idee, ch’a venta ch’i fasa tenssion ch’am na seurto nen desnò a va ancora a finì che quajdun am je pija… E a l’han sbatume fòra!... Dime ti… Dime mach ti che figura ch’i faso davanti a-ji mè ispirator, (INDICA LE FOTO DEGLI INVENTORI ALLE PARETI) A ij mè protetor, a ji mè numi tutelari… Eh?!... Dime mach ti che figura ch’i faso?
CENSSA
Na figura ‘d M…
LICE
Ssshhtt, ciuto Censsa, per piasì, non trascendiamo nel volgare, a-j son ij mè numi tutelari ch’a goardo…
CENSSA
Ma gav-te la gnòca, balengo! Ti la vòlta ch’it fase furb a l’è quand che le galin-e a pisso! (COSI’ DICENDO E’ ANDATA A SCUOTERE UNA TOVAGLIA ALLA PORTA D’INGRESSO. FINITO DI SCUOTERLA RICHIUDE LA PORTA CON LA MANO)
LICE
(GUARDANDOLA) Eccò! Eccò!... I lo savija mi!...
CENSSA
E adess còsa ch’it l’has torna, botaleur?
LICE
Chissà se prima ò peuj ant la vita, prima ‘d meuire i riussirai ad avej i diso nen tant, ma almeno un-a sodisfassion, un-a, da mia fomna? Còsa ch’a-j’è scrit anse l cartel?
CENSSA
Che cartel?
LICE
Col ch’a-j’è ‘ns la pòrta, gròss parej, ch’a l’è lì ch’at mangia!
CENSSA
... “si sara da chila”. E alora?
LICE
E alora s’as sara da chila còsa ch’it la posse a fè con la man?!... Cola a l’è l’autra idea ch’am formiolava ‘ndrinta staneuit… Mi i l’hai anventà “la chiusura automatica” e chila… gnanca per ij ciap!
CENSSA
(IRONICA) Ooh!... Ma che grand invenssion!.... A va bin parej?
LICE
Per piasì piant-la lì, It vedde nen ch’a-j’è Franklin ch’at scanucia!...
15
CENSSA
Noi i soma si an sinch a tirè cinghia, a fè la fam a vive con na pension d’invalidità ‘d mè pare e chiel a anventa ij cess da portè a spass e le chiusure automatiche!...
LICE
E lòn còsa ch’a veul dì?... Perché i l’oma nen da mangè i dovoma rinuncè a le comodità?
CENSSA
Sent, Lice, it lo diso na vòlta per tute, ò it cerche ‘n travaj ch’i ‘s gavoma da la nita, ò mi…
LICE
Censsa, per piasì, bestemmia nen!... Mi cerchè ‘n travaj?! Mi con la mia ment creativa cerchè ‘n travaj?!... Ma at giro?... A sente na ròba parej, Archimede as rivòlta ‘nt la tomba!
CENSSA
Mi i son stoffia de stè an costa baraca andova d’invern i batoma le brochette, d’istà a l’è pien ed zanzare, quand a pieuv i novoma… I veuj ‘dcò mi le mie comodità!
LICE
(INDICANDO LA “CHIUSURA AUTOMATICA” E IL “WATER DA PASSEGGIO) Vard-je si, “la chiusura automatica”, “il water da passeggio”. Còsa it veule ‘d pì?
CENSSA
Cole a saran le toe comodità!... Mi i veuj la television, el telefono, el frigo, la lavatris…
LICE
Oeh, pian, pian, che ‘d ròba… Da niente a tut!...
CENSSA
… La vasca da bagn!...
LICE
La vasca da bagn?!... Ma per fene còsa, la vasca da bagn?
CENSSA
Per feme ‘l bagn! Per laveme!
LICE
Per lavete? Compliment! Bela sporcacion-na!
CENSSA
Come a sarija a dì?!... Per ti un-a ch’a veul fè ‘l bagn a l’è na sporcacion-na?
LICE
As capiss!... Buta per esempi che ti ‘t l’has na camisa polida, còsa ch’it fase? It la lave?
CENSSA
Nò!
LICE
E perché ‘t la lave nen?
CENSSA
S’a l’è polida còsa ch’i lavo a fè?
LICE
Brava! E se anvece viceversa la camisa a l’è spòrca, ti cò ‘t fase?
CENSSA
I la lavo!
LICE
E perché it la lave?
16
CENSSA Perché a l’è spòrca!
LICE E ti perché it veule lavete?
CENSSA Perché i son sporca!
LICE It l’has vist?.... Sporcacion-na!
CENSSA Ma va ‘ns la beata!
LICE Ampara da mi, ampara!.... Ch’i son na person-a polida igienica…
CENSSA Maunetto di nome, maunetto di fatto! ...
LICE Ssshhhttt!... Ciuto! Ciuto! It l’has vist che ociada a l’ha molate Guglielmo? ...
CENSSA Che Guglielmo?
LICE Marconi! (INDICANDO IL RITRATTO) Goarda, a l’è lì…
CENSSA Lice goarda che mi… (PRENDENDO I MATTONI) E sti doi mon si còsa ch’a son? Cò ‘t na fase? I
podoma anche campeje via…
LICE Nò, toca nen lolì, lassa stè, ma ‘t ses mata? Sossì a l’è un oggetto delicatissimo. E’ un macchinario ad
alta definizione tecnologica.
CENSSA Doi mon?!
LICE (DIABOLICO) Uhm!.... Uhm!... Uhm!.... Modestament a l’è n’autra ‘d le mie grande anvenssion. A l’è un
apparecchiatura altamente sofisticata per la castrazione dei puledri.
CENSSA Doi mon?!
LICE Certo! Al funssionamento a l’è semplicissimo: ti pija per esempi ‘n puledro, it j evade sota it pije da bin
la mira che a l’abia le tartacole bina n mes e… tach! Un colp sech e via! ...
CENSSA (SPAVENTANDOSI) Ah!..... Ma a l’è doloros, a deuv fè na mal da can…
LICE Nò!... A basta nen ciapesse ij dij an mes!... Mach che si, gnun a l’ha vorssulo. Ma la prima vòlta ch’i
capito ‘n Toscana, lì ‘n Maremma ch’a-j’è “i Butteri” ch’a anlevo ij cavaj, it vedde come ch’a va a ruba!
VIGIO (C.S.) Ahi!... Ahi!... Ahi!... La pansaaa!...... ...
CENSSA (C.S.) Sta giù, papà!... Sta giù!
17
LICE
Còsa ch’a l’ha nòno? A l’è ‘ncamin ch’a tira ij causset?
CENSSA
La farin-a lattea ‘d ier seira a faje vnì ij toiron…
LICE
A sarà staita scaduva! Mi, i l’hai nen mangiala e i stago benone!... A propòsit, còsa as mangia ancheuj ed bon?
CENSSA
Rave!
LICE
Torna rave?!… A son tre meis ch’i mangioma ‘d rave!… I mando giù la rava d’ancheuj am ven su cola ‘d ier!… Ma andova ‘t je pije tute ste rave?
CENSSA
Si fòra!
LICE
Si fòra?!… Ma a son pa per caso cole ravòte cite, bonsai ch’a ven-o lì tacà al murajon del camposanto andova as fermo tuti a molè na braja?
CENSSA
Si!
LICE
E ‘t em je fase mangè a mi?
CENSSA
Si!
LICE
Perché i l’hai la facia d’un ch’a mangia cole rave lì?
CENSSA
Si!
LICE
(IMPAURITO) Ah, alora benone, rave!… E peuj?
CENSSA
E peuj… i vedroma.
LICE
Ah, perché a l’è nen sicur ch’as mangia?
CENSSA
I spetoma Flip.
LICE
Ah, it vedde? I lo savija mi i lo savia che sota a-j era la gabola, ch'a venta ancora spetè col balengo 'd tò fieul!
CENSSA
Guarda ch’a l’è anche tò fieul!
LICE
Nò, mè pròpe nò, mia cara! Am despias tant, ma ‘n betè parej a peul nen esse mè fieul, figlio di cotanto padre e di cotanto ingegno!
18
CENSSA
E pijt-la nen sempre con col pòvr cit!
LICE
Oh si, el cit!… A l’è ‘n teto ch’a pija ancora ‘l lait da mama… Ma che cit e cit! A l’ha 40 ani! A l’è grand mè la fam! A l’è ‘n pantalon! E a che ora ch’a riva?
CENSSA
Chi?
LICE
Tò fieul!
CENSSA
I sai nen !... A l’è seurtì stamatin bonora per andè a cerchè ‘n travaj…
LICE
Ah si! Alora se per mangè i spetoma che Flip a l’abia trovà ‘n travaj i mangioma a la sman-a dij tre giòbia!
CENSSA
A l’ha dit che prima de vnì a cà a passava torna da suor Veneranda a vedde se a-j regalava torna na tòla ‘d farina lattea!…
VIGIO
(C.S.) Nò! La farina lattea nò!…
CENSSA
(C.S.) Giù papà!… Sta giù!…
LICE
Spera mach che con la biòca ch’a l’ha a passa da suor Veneranda, perché se anvece a passa da tò cusin Beppe ch’a polida ij pissor a Pòrta Neuva, chissà con còsa a l’è bon a rivè?
CENSSA
Ah, certo ch’a l’è mej la toa Neta, la cocca di papà! Cola-lì si ch’a l’è la degna fija ‘d so pare faita e finija! A l’è na brandasacòcie pess che ti! Perché nen contenta d’avej combinà lòn ch’a l’ha combinà, as na va tut el dì a spass an su e ‘n giù per Turin come na mileura ingleisa e se a va avanti parej a va finì ch’a cata sota ij pòrti ‘n via Roma!
LICE
A cata còsa?
CENSSA
Come còsa?… La masnà!
LICE
Ah già, im ricordava pì nen…
CENSSA
Lice, desvij-te! Che da si quindes ò vint dì la famija a aumenta!… Ah! Ma noi i soma pront! Noi i l’oma anventà “la chiusura automatica”! (COSI’ DICENDO APRE LA PORTA CON “LA CHIUSURA AUTOMATICA”. POI GIRANDOSI VERSO LICE) Lice it sas còsa ch’it ses?
LICE
Nò, dim-lo nen, i preferisso nen savej-lo…
CENSSA
It ses mach un…
LICE
Censsa, per piasì, gnun-e trivialità, a-j son ij mè numi tutelari...
19
CENSSA …Megalomane!!! (USCENDO RICHIUDE LA PORTA CON LA CHIUSURA AUTOMATICA A MANO FACENDOLO BEN NOTARE A LICE)
SCENA 4^
Lice e Vigio
LICE
(RIMASTO SOLO CON VIGIO SEMPRE NEL LETTO) Uuuhhh!… Uuuhhh! Còsa ch’a l’ha dime!… Megalomane!… Megalomane a mi?!… It l’has mai ciamame megalomane!… It ricòrde pì nen che na vòlta ant ij moment intim it em ciamave “uragano”, ch’it aussave la matin ch’it j’ere tuta stòrta… Ma megalomane mai!… Uh còsa ch’a l’ha dime: megalomane!… Speta mach ch’i vada a cerchè ‘ns el vocabolari còsa ch’a veul dì e peuj i rangioma ij cont! (COSI’ DICENDO VA VERSO IL LETTO DOVE C’E’ IL NONNO E COMINCIA A CERCARE QUALCOSA SOTTO LA COPERTA) Orco s’a l’è freid!… A sarà pa mòrt? (CERCANDO) Ma andova ch’a l’è? (TROVA QUALCOSA) Oh, a l’è si!… Oeh!… Oeh!… (TIRA FUORI UN GIORNALE PIEGATO) A smija bagnà… (ANNUSANDO NELL’ARIA)… E a spussa anche d’arciuss… (APRENDO IL GIORNALE E ANDANDOSI A SEDERE) Vedoma ‘n pòch che neuve ch’a-j son… (LEGGE) “Marito uccide moglie”… beato chiel! Costì si, ch’a l’è un ch’a l’ha capì tut… (CONTINUANDO A LEGGERE)… “E poi si uccide anche lui” ! Ah, nò! Alora costì a l’ha capì prope gnente!… Peuj… (LEGGE) “Previsioni del tempo: se non piove fa bello…” sossì a l’è gnanca da scrive a lo sa fin-a mia fomna ch’a l’è gnoranta mè na sapa… (LEGGE) “Nebbia in Val Padana” a l’è normal… (LEGGE) “Dopo l’estate calda, l’inverno sarà freddo”… parlapà che scoperta!…
VIGIO
(INTANTO SI E’ ALZATO E SI E’ PORTATO LENTAMENTE ALLE SPALLE DI LICE) Lice… ancamin-a “a fè freid…”
LICE
(NON REALIZZANDO CHE VIGIO E’ DIETRO DI LUI, COME PARLANDO A SE STESSO) A lo dis anche ‘l giornal…
VIGIO
A l’è da ‘n meis che ‘l giornal a dis l’istessa còsa.
LICE
(C.S.) Nò, a l’è da ‘n meis che ‘l giornal a l’è sempre l’istess…
VIGIO
E ti ‘t lese sempre l’istess giornal?
LICE
(C.S.) S’a-j n’a-j’è nen n’autr!
VIGIO
Ti Lice, ti ‘t deve finila ‘d pije-me la pansera per les-la, mi i patisso ‘l freid a la pansa…
LICE
Sent, nòno, i l’avijo fait un patto: ed dì a l’è giornal e ‘d neuit a l’è pansera!
VIGIO
Si, ma ‘l patto i l’oma falo a giugn adess i soma a otober a ancamin-a a rinfreschè.
LICE
(GLI DA’ IL GIORNALE) E alora tòh, ciapa!…
20
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
Nò, nò, dòpo, dòpo! Les… les… ti, Lice…
Còsa a-j’è ?
A-j’è nen Censsa?
Nò!
E andova a l’è andaita?
A ampichesse!
Alora mentre ch’a-j’è nen i vado fin-a a la “tualet” a fè na ròba urgenta… ti fa la goardia, s’a-j riva
Censsa subbia.
I son nen bon!…
E alora canta !
Eh si, còsa i canto?… (CANTA) “quando si fa la cacca si sente l’odor, viva l’amor”?
Ma nò, nò, nen cola-lì. Canta… “La contessa Ro”!
“La?…
…Contessa Ro”.
I la sai nen!
Ma come? Dime nen ch’it conòsse nen “la contessa Ro”?
I l’hai mai sentula.
A l’è famosissima, a l’è cola ch’a fa: “lala… lala… lala… lala… lalalà… con te sarò…”
Si, va bin, i l’hai capì!… Va, va, va a la “tualet”…
(SI AVVIA VERSO LA “TUALET” MA SI ACCORGE CHE HA I PANTALONI SUI PIEDI E PERCIO’
CAMMINA IMPEDITO) Ti, Lice…
Còsa a-j’è torna?
Ed le vòlte it l’has pa vist le mie bertele?
21
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
VIGIO
LICE
(ILLUMINANDOSI IN VOLTO) Si!…
Oh, grassie! Andova ch’a son?
(LANCIANDO OCCHIATE VERSO LA PORTA) I l’hai avune da manca mi.
E si però, ti, a venta ch’it la chite lì ‘d pije-me tuta la mia ròba, prima la pansera peuj le bertele, adess
andova a son?
(C.S.) Goarda… (C.S.) Cerca…
It staghe nen bin?… A l’è andate ‚n moschin ant l’euj?
I stago benone, i l’hai gnun moschin! I son ancamin ch’it faso segn: (C.S.)Cerca… (C.S.) Goarda…
Ma andova?
(INDICA LA PORTA) Là! Là!…
(MERAVIGLIATO) Aaaahhh!… Ma che maravija… ma’t l’has anventalo ti?
Si!
Ma nò!? Ma tut da sol?
Si!
Ma dabon?
Si!
Ma ròbe da mat! Ma a l’è magnifich! Ma còsa a l’è?
“La chiusura automatica”!
“La chiusura automatica”!? Certo ch’a l’è pro na bela comodità!… Ma, però, adess, mi come i faso a
ten-e su le braje?
It je grope con un tòch ed còrda.
Ma come ch’a l’è vnute ‘n ment?
Eh! Eh! Pensand a le piòte dij babi. It l’has present le piòte dij babi ch’a son come l’elastich, a l’han
come l’andata e il ritorno, l’andata e il ritorno…
22
VIGIO
Si, si però, mi i disija come a l’è vnute ‘n ment del tòch ed còrda per gropè le braje…
LICE
Ah, a l’è vnume adess, parej…
VIGIO
It l’has anventalo ans el moment?
LICE
Si… A mi le còse am ven-o parej…
VIGIO
Ma ti ‘t ses un genio!… Mi i l’hai sempre dilo che ti ‘t ses un grand inventor1…
LICE
Modestament!… Dij-lo peuj anche a toa fija ch’a l’ha ancora nen capilo…
VIGIO
(AVVERTE FORTI DOLORI AL BASSO VENTRE) Ah!… Ah!… Ah!… (VA IN BAGNO DI CORSA NON VISTO DA LICE)
LICE
Bin!… e passiamo ora ad illustrare il funssionamento di cotesta meraviglia. Aprendo la porta in questo senso si noterà che… che… che… (SI ACCORGE CHE VIGIO NON C’E’ PIU’)… Ma andova a l’è? Mah?… A mi am pias perché quand i ancamin-o a spieghè quajcòsa a sparisso tuti. Va bin, comunque perdom-se nen d’aim e andoma avanti, perdoma nen ed temp che “ Il tempo è denaro” e andoma a travajè. (GUARDANDOSI INTORNO) Oh dunque andova i l’hai butala? Ah si, a deuv esse si! (VA VERSO LO SCATOLONE DELLE INVENZIONI, VI CERCA DENTRO QUALCOSA E LA TROVA) Oh, vard-la si, la mia creatura! (ESTRAE UNA TROMBA GIOCATTOLO COLLEGATA AD UNA POMPA A PEDALE PER MATERASSINI DA SPIAGGIA) Oh dunque vedoma ‘n pòch… (SI RECA VERSO IL TAVOLO CANTICCHIANDO) Po… popopò… popopò… popò…
SCENA 5^
Censsa e Lice, poi Vigio
CENSSA
(RIENTRANDO DA DOVE ERA USCITA LANCIA UNO SGUARDO DI TRAVERSO A LICE)
LICE
Oh, vard-la torna si madama!… A son passate ij givo?
CENSSA
Cò ‘t na frega a ti?!… Còsa ‘t ses torna ancamin ch’it truschin-e?
LICE
Cò ‘t na frega a ti!?… Sossì a l’è la mia pì granda anvenssion…
CENSSA
Oeh! Come ij autre!
LICE
“La tromba a pedale” per asmatici second ti può un asmatico suonare anche lui la tromba? Eh?
Second ti a peul? Eh, a peul? A peul ?
CENSSA
E si ch’i sai mi s’a peul?
23
LICE
Certo ch’a peul! E come? Vi direte voi. Ma a l’è semplice: con “la tromba a pedale per asmatici” di Lice Maunetto. Pensa i l’hai già anche studià la reclame: “Asmatico, non ti sagrinare più, con la tromba a pedale, da oggi trombi anche tu!” Eh?! Còsa at smija?…
CENSSA
Na maravija!
LICE
Eh! Eh! Mia cara è uno strumento che rivolussionerà il mondo della musica… (CANTICCHIA) Po… popopò… po… popopò… po… Bin, e passiamo ora ad illustrare il funzionamento di tale meraviglia…
CENSSA
Ti, trombetijè prepar-te che ancheuj it l’has ed visite.
LICE
Ed visite?!…
CENSSA
Si a-j’è un ch’a veul parlete…
LICE
E chi a l’è? Un finanssiator per le mie anvenssion?
CENSSA
Nò, Ciro?
LICE
E chi a l’è Ciro?
CENSSA
El moros ed toa fija!
LICE
Còsa, col ch’a l’ha faje ‘l travajòt?
CENSSA
Pròpe chiel!
LICE
E a ven si?
CENSSA
Si!
LICE
Mi i sai nen come che chiel-lì se ne incalli a butè ij pè s’indrinta?! S’a riva mi i son nen, i son via, i son partì, i son a l’estero! A Moncalè! Mi chiel-lì i veuj pròpe nen vedd-lo!… Bin, e passiamo ora ad illustrare…
CENSSA
A veul marijè Neta!
LICE
Còsa?!... Marijè Neta?!... Ma chiel-lì a l’è ‘n Cirikawa!
CENSSA
Un Ciri?...
LICE
…Kawa!... A l’è ‘n sudicio!
CENSSA
Che sudicio?!
24
LICE
E si! A ven da giù, da la bassa…Noi i soma i nordici e lor a son sudici!... Bin e passiamo ora ad illustrare…
CENSSA
Adess che chiel-lì a ven si, per na vòlta fate vedde n’omo, fate vedde decis! Ferm! Dur!… Tira fòra…
LICE
Còsa?
CENSSA
Le… Lòn ch’it l’has nen!
LICE
Sta tranquila che come chiel-lì a buta ij pè si ‘ndrinta i lo rangio mi ! I diso… I diso… “Oeih!”… E peuj i faso… i faso… i faso… ed precis còsa i faso i lo sai nen, ma quajcòsa i faso!
CENSSA
Speroma ch’a sia la vòlta bon-a!
LICE
Bin! E passiamo ora ad illustrare il funssionamento di cotesta meraviglia, ossia “la tromba a pedale per asmatici” di Lice Maunetto, che peuj i sarija mi! Ordunque con la semplice pressione del piede destro o sinistro a secon che uno è dritto ò mancino…
CENSSA
(ACCORGENDOSI CHE VIGIO NON E’ PIU’ NEL LETTO) Ma… E nòno andova ch’a l’è?
LICE
Figur-te se un a peul spieghè! A l’è andait a la “tualet”…
CENSSA
A la “tualet”?!…
LICE
Eh, a la “tualet”! It sente nen che odor? (RICORDANDOSI)
CENSSA
(BUSSANDO VIOLENTEMENTE ALLA PORTA DELLA “TUALET”) Papà, duverta… it ses lì?
VIGIO
(D.D.) Nò!
CENSSA
Ven subit fòra!
VIGIO
I peudo nen!
CENSSA
I l’hai dite ‘d seurte!
VIGIO
(ENTRA MOGIO-MOGIO CON L’ARIA DI CHI SA DI AVER COMBINATO QUALCOSA. SI TIENE I PANTALONI CON LE MANI LEGGERMENTE ABBASSATI, A LICE) Perché it l’has nen cantà?
LICE
Perché a chila a-j pias nen la musica…
CENSSA
Còsa ch’i l’avija dite? I l’avija dite ‘d ten-e le ciape bin s-ciasse.
25
VIGIO
Ma i la fasija pì nen…
CENSSA
(VEDENDOLO MOGIO) Beh còsa ch’it l’has?
VIGIO
I l’hai avù n’incident!
CENSSA
Che incident?
VIGIO
Ier seira i sentija ‘n pòch freid a la pansa alora prima d’andè a deurme i son butame doi paira ‘d mudande. Prima ‘nt la pressa con el toiron ch’a possava i son pì nen ricordame, i l’hai mach tirane giù ‘n paira a l’è partime tut ‘d colp, e… a l’è restà tut lì!… I l’hai vist-la dura!…
LICE
Ma ‘t l’has sentula mòla!…
VIGIO
I n’hai già fin-a ‘nt ij causset… e adess?
CENSSA
E adess it vade a polidete, it veule pa ten-e tut lì! (SPINGENDOLO) Va, va… bogia, fila a cambiete… crin!
VIGIO
A propòsit, quand a l’è ch’i mangioma?
CENSSA
I spetoma Flip.
VIGIO
Ah, va bin, alora mi i vado a polideme e peuj i vado torna a cogieme. E se da mangè a-j’è torna la farina lattea, mi, ciameme nen, lasseme deurme! (ESCE)
CENSSA
(FACENDOLO USCIRE) Va, va… trapiass!… Che adess it pòrto le mudande. (DALLO STENDI-BIANCHERIA TOGLIE UN PAIO DI MUTANDE RATTOPPATE. A LICE) E ti sta nen lì ‘mpalà, anvece ‘d desmorete va a vedde se la tòla a l’è da desveuidè.
LICE
Che tòla?
CENSSA
La tòla ‘d la “tualet”…
LICE
Ma se a l’è fasse tut ant le mudande!
CENSSA
E bin? Vala a desveujdè l’istess…
VIGIO
(D.D.) Censsa?!… Le mudande!…
CENSSA
I rivo!!!… (ESCE DA DOVE E’ USCITO VIGIO)
LICE
(FACENDO IL GESTO DELL’OMBRELLO) Tòh! Vat-la a desveujdè ti la tòla…
26
CENSSA
(RIENTRA) Goarda che peuj i controlo!
LICE
I vado subit! A l’è pròpe lòn ch’i vorija fè!...
CENSSA
(ESCE)
SCENA 6^
Flip e Lice, poi Censsa
FLIP
(E’ IL FIGLIO DI LICE E CENSSA. “A l’è nen dij pì furb”. NONOSTANTE L’ETA’ ADULTA VESTE ANCORA DA BAMBINO. OGNI TANTO BALBETTA. ENTRA DALLA PORTA CON LA CHIUSURA AUTOMATICA GUARDANDOSI PIACEVOLMENTE STUPITO)
LICE
(VEDENDOLO) Oh, vard-lo si, el mej!
FLIP
(APRENDO LA PORTA E FACENDOLA RICHIUDERE “AUTOMATICAMENTE) Oh, ciao papi! Ma che bel ch’a l’è sossì, ma varda mach che bel!… Chi a l’ha falo?… Chi a l’ha falo?… Eh?… Chi a l’ha falo?
LICE
(IMITANDOLO) Eh!?… Chi a l’ha falo? (DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO) Ecco, chi a l’ha falo! (PRENDENDOLO PER UN ORECCHIO) It la chite lì ‘d fela andè avanti e ‘ndarera? It veule s-ciapela subit?… Con ti la ròba a dura da Natal a Sant Steo!…
CENSSA
(COMPARENDO SULLA PORTA DA DOVE ERA USCITA E VEDENDO LICE CHE MALTRATTA FLIP) Lice, còsa ‘t fase?
LICE
Oh gnente, gnente, i j’era ‘ncamin ch’i lo rangiava, a l’è tut voit, ecco, parej a va mej… (FACENDOLO SEDERE) Tòh, set-te si… it ses comod?… It veule quajcòsa?… Doi papin?!… (GIRANDOSI VERSO CENSSA FINGENDO NON CHALANCE)
CENSSA
(A FLIP) Alora, Flip, it l’has trovalo ‘n travaj?
FLIP
I son... son pa fòl mi!... E già ch’i l’hai trovalo.
CENSSA
Oh meno male!… (A LICE) It l’has vist, ti che ‘t dise sempre ‘d tò fieul…
LICE
Oeh, per na vòlta ch’a l’ha fait l’euv fòra ‘d la cavagna…
FLIP
Mach che…
CENSSA
Mach che...?
FLIP
Mach che quand a l’han ciamame se am piasija travajè…
LICE
Ti còsa ‘t l’has dije?
27
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
CENSSA
LICE
CENSSA
LICE
CENSSA
FLIP
LICE/CENS
FLIP
LIC/CENS
FLIP
LIC/CENS
FLIP
LICE
CENSSA
...Pòch e da rair !...
E lor?…
E lor… a l’han nen pijame!
(A CENSSA) It vedde ch’i l’hai rason mi: a l’è ‘n deficient!… Ah, ma doman it ven-e con mi, it pòrto ‘n
Municipio-
It l’has tro… trovame ‘n travaj?
Nò! Andoma a fè ‘l disconoscimento di paternità! A l’è n’aso a peul nen esse mè fieul… A peul nen…
Ma… Mama… Papà a… a l’è gram a l’ha dime aso!
(CONSOLANDOLO) Ma nò, giòja, ven si, ven si da toa mamina… ch’at veul tanta bin…
El teto a pija ‘l lait da soa mamina…
(A LICE) A ruselo parej chiel as sbaruva, patiss… a-j ven-o ij verm…
Ij verm?!… A l'ha 40 ani, ij verm!?… Am je fa vnì a mi ij verm!…
(A FLIP) Come mai it ses rivà mach a st’ora?
I… i… i son andait a mangè!
A mangè?!…
Si!
E andova?
Da suor Veneranda.
Suor Veneranda?!…
Oh già! I so… son pa fòl mi…
It l’has capì? Noi si come doi cretin che i lo spetoma… e chiel anvece a l’è già andait a mangè…
Ciuto! Lass-lo dì…
28
FLIP
Quand i son passà per pijè la farina lattea a l’avijo finila e alora a l’ha fame fermè a… a… a disnè con lor.
LICE
It podije nen telefonene ch’i vnisijo ‘dcò noi?
CENSSA
S’i l’oma nen el telefono…
LICE
Eccò, còsa ch’im desmentijo sempre d’inventè!
CENSSA
(A LICE) It veule stè ciuto! E còsa a-j’era ‘d bon da suor Veneranda?
FLIP
Eeeh…
LIC/CENS
Eeehhh?
FLIP
Im ricòrdo pì nen…
LICE
Figur-te!...
FLIP
Ah nò !… Si!… A l’è vnume ‘n ment. A-j’era: prosciutto crudo S.Daniele, capelli d’angelo alla papalina, coscette di pollo alla suor Germana, pane degli Angeli, sancrao, Saint Honorè, sanbajon, torta Paradiso, cappuccino. E per digestiv “Don Bairo”. Ah, prima d’andè via a l’ha ‘dcò regalame doi “boton da preive” per arpateme la boca.
LICE
Ma tut lòn a mangio le monie?
FLIP
Oeh!... A…a…a l’è fin-a vnume ‘l san giut!
LICE
(A CENSSA SENTENDOSI MALE) Ciuto! Ciuto! Basta parej! Censsa falo stè ciuto che forse i l’hai mangià tròp… It l’has capilo chiel? Fin-a ij “boton da preive”. E mi… E mi… Le rave…
CENSSA
E la farin-a lattea, ‘ndova a l’è?
FLIP
I…i…i l’hai nen pijala!
CENSSA
Perché nò?
FLIP
Pe…perché tant mi l’hai già mangià!
LICE
(FA PER DARE UNO SCAPPELLOTTO A FLIP) It ses ‘n deficient!
FLIP
(ANDANDOSI A PARARE DIETRO CENSSA) Aaaahhh! Mama, mama, papi a… a l’ha dime deficient!!!…
29
CENSSA
(CONSOLANDOLO) Ma nò, ma nò, giòjetta, ti ‘t ses nen deficient. Ti ‘t ses un cit anteligent, tant anteligent…
FLIP
Oh si, mi i so… son ta-tant anteligent…
CENSSA
A l’è tò pare ch’a l’è ‘n deficient !
LICE
Ah, el deficient i sarija mi?!
FLIP
Si!
LICE
Ah!… Perché mi i l’hai la facia da deficient?
FLIP
Si!
LICE
(TRA SE’) Grassie…
CENSSA
(A LICE) Lice, la colpa a l’è mach toa se ‘l cit a l’è parej, it vedde nen ch’a l’ha paura ‘d ti. ved a termola… (A FLIP) Termola!…
Quand at
FLIP
(TREMA)
CENSSA
It l’has vist? Qualsiasi còsa a disa ò a fasa it je vòle subit a ij euj. It l’has mai butà a la preuva l’inteligenssa ch’a l’ha. Stermà, ma a l’ha.
LICE
Ma a deuv esse bin stermà!
CENNSA
Vera Flipin?
FLIP
(GONGOLANDO GODUTO) Oh giacche!… I so… son pa fòl mi!
LICE
Va bin e alora i la vedoma subit tuta sta sapienssa da andova ch’a la tira fòra. Set-te sì. (FLIP SI SIEDE) It ses còmod?
FLIP
Cò… cò…
LICE
Cocò?…
FLIP
Cò… còmod!
LICE
It ses pront?
FLIP
Pr… prr… prrr…
30
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
As buta ‘n mòto !…
Pr… pront!…
Dunque parloma ‘d la « Teoria della forza di gravità »
Oh si, si… a l’è mè ca… ca… caval ed bataja!…
Ah bin, tò caval ed bataja a... a… adess i vedoma. Alora it savrass senss’autr chi a l’ha tirala fòra “la
teoria della forza di gravità”?
Oh già ch’i… ch’i… lo sai!
E chi?
Chi?
E chi?
I… I… I l’hai si ‘ns la ponta ‘d la lenga…
A l’ha tirala fòra i…
I…
A… l’ha tirala fòra I…
I…
A l’ha tirala fòra I… (INDICANDO IL QUADRO) Chi a l’è chiel-sì? A l’è I… a l’è I… A l’è I…?
I… I… I… I lo sai nen!
(GLI TIRA UNO SCAPPELLOTTO) E meno male ch’a l’è ‘l tò caval ed bataja!… A l’è Isaac Newton, a
l’è!
Ma e già, ch’i… ch’i lo savija… i so… son pa fòl mi! Mach che i… i l’hai tante ‘d cole còse ‘nt la testa,
ch’a… ch’a… l’era scapame.
E da andova a l’ha tirala fòra?…
Da… da… andova?
A l’ha tirala fòra da…
31
FLIP
Da?…
LICE
…A l’ha tirala fòra da… a l’ha tirala fòra da…
FLIP
Da… a l’è facil: da la sacòcia!
LICE
(DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO) Aso! A l’ha tirala fòra da la soa biòca, dal suo estro dal suo ingegno… Andoma avanti; Dunque: un bel dì, che I. Newton a l’avija gnente da fè, a l’è seurtì a fè na spassegiada ‘n campagna e mentre ch’a marciava a lesija el so breviari ‘d le invenssion. E cammina, cammina…
FLIP
…A…a… l’ha trovà Cappuccetto Rosso…
LICE
Nò!
FLIP
…E…el lupo cattivo?
LICE
Nò!
FLIP
La nòna…
LICE
Che nòna?
FLIP
La nòna ‘d ca… ed ca… ed cappuccetto rosso…
LICE
(DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO) It la chite-lì ‘d fè ‘l gadan?!… Dunque i disija: I. Newton, a marciava lesand ij so appunti e an col mentre, n’osel, ch’a volava bass, a l’ha lassà andè giù na squita bela fresca e slissa. E goardacaso cola squita bela fresca e slissa a va pròpe a amplachesse ‘ns la testa d’I. Newton.
FLIP
Ma… a… a… a l’era nen robataje ‘n testa n’anguria?
LICE
Ma che anguria? A l’era rubataje ‘n testa ‘n pom, però dòpo…
FLIP
Mah? M… mi i savija ch’a l’era n’anguria!…
LICE
L’anguria a sarà rubatate ‘n testa a ti da cit per dì coste gavade. A I.Newton a l’era robataje ‘l pom, ma dòpo, prima a l’è robataje ‘n testa la squita ‘d l’osel.
FLIP
E che osel?
LICE
Che osel?… n’osel…
32
FLIP
Ma che osel?
LICE
N’osel… n’osel come ti!
FLIP
Alora, co… co… cola squita a dovija esse na… na bela frità!
LICE
E pròpe ‘nt col moment lì, colto da un’intuizione improvvisa, I.Newton a pronuncia un-a ‘d le soe frasi pì famose entrata ormai di diritto negli annali della storia di tutti i tempi. Come a l’è robataje ‘ns la testa la squita ‘d l’osel a l’ha dit:…
FLIP
…”A l’è ancora andame bin! Pensa ‘n pòch s’a voleisso le vache!?”
LICE
(DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO) Ma còsa a c’entra, cretin?… A vòlo pa le vache!…
FLIP
Pe… pe… per adess a vòlo nen, ma con le toe invenssion prima ò peuj a… a… pijo ‘l vòl anche vache!!!…
le
LICE
(DANDOGLI UN ALTRO SCAPPELLOTTO) Da si ‘n pòch it faso volè ti, da la fnestra!… E darmagi ch’i soma al pian teren!… Come a l’è robataje ‘n testa la squita ‘d l’osel, a l’ha dit:
FLIP
…”S’i savija i seurtija con el paraqua!”
LICE
(SCAPPELLOTTO) It lo vedde ch’it ses n’aso!… A l’ha dit: “Qui la còsa mi puzza!”
FLIP
Ah beh, i… i… vorija vedde! La ca… canapia a l’avija ‘dcò chiel!
LICE
Betè! A l’ha dit: “Qui la cosa mi puzza” perché lì, I.Newton, a l’avija già subodorato la còsa…
FLIP
Eh! A… a… alora it vedde ch’a spussava?!…
LICE
Nossgnor ten-me ò i lo masso!… I.Newton a l’avija già nuffià ‘nt l’aria che cola a sarija staita na gran giornà, na giornà stòrica, na giornà ch’a l’avrija descovrì quajcòsa d’amportant: la…
FLIP
…La squita ‘d l’osel!… (RIDE) Ah! Ah!
Ah!…
LICE
(SCAPPELLOTTO) “La teoria della forza di gravità”! Aso!… Rivoma a la fin ‘mpressa prima ch’i lo masso!… Dunque, a ‘n bel moment… I.Newton, strach ed marcè, a va a settese a l’ombra sota na pianta ‘d pom e lì, mach an col moment a va pa a robateje ‘n testa nientepopodimenochè…
FLIP
…N’autra squita!…
LICE
Ciuto! Nò! A va a robateje ‘n testa…
FLIP
…L’anguria…
33
LICE
(SCAPPELLOTTO) Nò! It staghe ciuto! A va a robateje ‘n testa… el pom!
FLIP
(SOTTOVOCE) Pe… per mi, a l’era n’anguria!
LICE
Ciuto! E qui I.Newton come ch’a l’è andaje ‘l pom an testa a l’ha dit:…
FLIP
…”Bòja faus a… ancheuj am robata tut an testa a mi!”
LICE
Basta! Basta parej!… (A CENSSA) A l’è tò fieul, fait e cagà! A l’è tròp stupid! Un badola parej a peul nen esse mè fieul!… Ij mon, andova a son ij mon, adess i penso mi a col panada…
CENSSA
Lice!
LICE
Andova a son ij mon?… A l’è mej penseje prima…
CENSSA
Prima ‘d còsa?
LICE
Prima ch’a buta al mond n’autr balengo come chiel!!!
SCENA 7^
Madama Barela e detti
BARELA
(E’ UN’ANZIANA VEDOVA. E’ VESTITA DI NERO, AL COLLO HA UN MEDAGLIONE CON LA FOTO DEL MARITO DEFUNTO. PORTA CON SE’ UNA BORSA PER LA SPESA. DAPPRIMA APPARE SUL FONDO DIETRO IL FINESTRONE, GUARDA DENTRO, FA PER BUSSARE AI VETRI, MA SI ACCORGE CHE NON CI SONO. POI ENTRA DALLA PORTA) Scuseme, a l’è permess? (SI GUARDA INTORNO COME CERCASSE QUALCOSA).
LICE
(VEDENDOLA) Oh, varda mach chi a-j’è si: La befana! D’andova a l’è sautà fòra?
CENSSA
E chi a l’è?
LICE
E si che i sai mi?… Ah, ij son: a sarà na finanssiatris per le mie invenssion. A l’avrà savù che ambelessì a-je stasija ‘n genio, a l’è vnuva a conòss-me ‘d person-a per finanssiè na quaj mia invenssion.
CENSSA
Ma fate furb! Anvece d’anventè tute cole tavanade ch’a servo a ‘n tubo, anventa ‘n ciochin! Almeno quand a son-o un a ciama chi a l’è!
LICE
A l’han già tuti ‘l ciochin!… Mi anvento mach cose originali.
FLIP
Oh già!… Papi a… a… a anventa mach d’orinari.
34
LICE
Ti, sta ciuto, lambanass!
CENSSA
(GUARDANDO MADAMA BARELA) Còsa a cerca?
BARELA
Oh, ch’a scuso tant s’i son intrà parej, i vorija tambussè da ij veder, ma a-j son nen…
LICE
Ah nò, nò, noi i j’oma nen ij veder…
BARELA
E come mai ch’i j’eve nen?
FLIP
Perché as… s-ciapo!…
LICE
Ciuto! A veul butè la comodità ch’a l’è esse senssa veder? D’istà i l’oma l’aria condissionà, d’invern a-j intra col’aria frissantin-a ch’a manten giovo, ch’a ringiovaniss anssi se chila a ven a stè si con noi st’invern, sta prima a va via da sì ch’a l’ha vint ani ‘d meno. (INDICANDO CENSSA) Ch’as pija ‘l piasì ch’a goarda mia fomna a smija ch’a l’abia des ani!
CENSSA
(SPINGENDO LICE DA DIETRO) Fate furb!
BARELA
Oh, ch’a scuso i son gnanca presentame, i l’hai la testa ‘nt le nivule… Ma dòpo la desgrassia i son pi nen mi. (LANCIANDO UN URLO) Aaahhh!!!… Delmo it dovije nen lasseme presto parej. (A LICE) Mi i son Adalgisa Barela vidova del fu farmacista Adelmo Barela… i lo conossije?
LICE
Nò, mi nò i l’avija nen cost piasì…
CENSSA
Nò gnanca mi!…
FLIP
Mi… mi… si ch’i lo conossija. A l’è Barela col che quand a l’ha la toss a ciucia na caramela!
BARELA
A l’era ‘n Sant’òm!… (LANCIANDO UN URLO) Aaahhh!!!… Delmo, it dovije nen lasseme presto parej… it j’ere na fior…
LICE
Ma vaira ani a l’avija?
BARELA
Novanteut…
LICE
Na fior un pòch slufria, pì che na fior, n’arciciòch!
BARELA
Ah, ma a l’era ‘n piòta!… A l’avejssa vist-lo come ch’a l’era ancora arbiciolù!… (FACENDO VEDERE IL MEDAGLIONE CHE HA AL COLLO A LICE) Ch’a goarda che bel ch’a-j’era.
LICE
(GUARDANDO) Oeh! Parlapà! Che bela testa ‘d cavej…
BARELA
Ma… a l’era plà!…
35
LICE (CORREGGENDO LA GAFFE) Ah! A l’è l’ombra… comunque… bela front! (PRESENTANDOSI) A
permet? Felice Maunetto in arte “Lice ‘l Maunett”, inventore, creatore, ideatore di piccole e grandi invenssioni. (PRESENTANDO CENSSA) Chila a l’è mia fomna Censsa…
CENSSA Piasì!…
LICE La Censsa!… Ch’am disa nen ch’a l’ha mai sentù parlè ‘d la Censsa?
CENSSA E mol-la l’ cretin!
LICE (PRESENTANDO FLIP) E anvece costì i sai nen come presentej-lo perché i soma ancora ‘n fase di
accertamento, comunque a dovrija esse mè fieul.
FLIP (FA PER DARE LA MANO A MADAMA BARELA) Pi… pi… pi… pi… pì…
LICE (ALLONTANANDOLO) Basta parej, grassie. Bin, e adess s’am permet i passo a presenteje dontrè
invenssion del mè campionari, ch’a peudo anteressè a na madama come chila! Chila per caso a l’ha l’asma?
BARELA Nò!
LICE Darmagi! Perché i l’avija na còsa, però s’a l’ha nen l’asma…
BARELA Però dòpo la desgrassia a l’è vnume la gastrite…
LICE E nò a va nen bin! A mi am servija l’asma.
BARELA Am despias…
LICE E alora vedoma s’a-j’è quajcòsa d’autr... (VA A CERCARE NELLO SCATOLONE DELLE
INVENZIONI) Ecco si i l’oma… Boh! Sossì i l’hai ‘nventalo, ma ‘m ricòrdo pì nen còsa ch’a l’è… peuj i l’oma… Ah, son si , si ch’a l’è anteressant… (ESTRAENDO DALLO SCATOLONE UNO SPAZZOLONE PER IL WATER CON MANUBRIO DI BICICLETTA) Un oggetto che in una casa moderna a peul nen assolutamente mancare… (A FLIP) Prego, assistente, faje vedde l’oggetto alla madamin…
FLIP (GETTA IL LIBRO, PRENDE IL NUOVO OGGETTO E RIPETE L’AZIONE DI PRIMA)
LICE …As trata di un semplicissimo spazzolone per il water, dotato sull’estremità superiore di un manubrio
altamente funzionale per una migliore manovrabilità e per spazzolare il water anche negli interstizi più impossibili. Assistente, it l’has faj-lo vedde l’oggetto a la madamin?
FLIP S… S… Si!
36
LICE E passiamo ora ad un altro oggetto che fòrse a na madamin come chila a peul senss’autr anteresseje
ancora ‘d pì… (ESTRAE DALLO SCATOLONE UNA PENTOLA CON COPERCHIO) Assistente, faje vedde l’oggetto alla madamin…
FLIP (GETTA LO SPAZZOLONE, PRENDE LA PENTOLA CON COPERCHIO E RIPETE NUOVAMENTE
L’AZIONE DI PRIMA)
LICE …Costa a l’è la maravija ‘d le maravije, a l’è la “pentola cuocitutto” di Lice Maunetto, di facilissimo
funssionamento, chila a pija lòn ch’a veul, carn, pess, verdura, a campa tut andrinta a coata a la buta
‘ns el feu e quand a sent odor ed ramì a campa tut via perché a l’è tròp tardi. Assistente it l’has faj-lo
vedde l’oggetto a la madamin?
FLIP S…S…Si!
LICE Bin!... Alora madamin ch’a serna, ch’a serna pura liberamente tra queste tre meraviglie della scienza e
della tecnica, c’ha solo “l’ambarasso della sielta”. Che serna… che serna… Ah! Ch’a scusa ancora na,
còsa madama, chila a l’è pa ‘d le vòlte ch’a seuffr ed còliche intestinali, di attacchi improvvisi di diarrea
acuta aggravati da crisi di panico che magara I faso provè un altro gioiellino della mia produzione… “il
water da passeggio”… assistente…
FLIP (PRENDE IL WATER DA PASSEGGIO E RIPETE LE AZIONI DI PRIMA)
BARELA Am despias tant, ma mi i son stitica!
LICE Come non detto!... (A FLIP) E posa lolì! It l’has nen sentù? La madama non defeca!...
BARELA (CHE HA SEGUITO CON SCARSO INTERESSE L’ESPOSIZIONE DELLE INVENZIONI, CONTINUA
A CERCARE D’INTORNO) Micio… micio… micio… smuck… smuck… smuck… micio… micio… micio…
CENSSA Ma còsa a l’è ‘ncamin ch’a cerca?
LICE I sai nen. (A MADAMA BARELA) Madamin a l’ha perdù quajcòsa?
BARELA I j’era ancamin ch’I cercava ij gat…
CENSSA Che gat?
LICE Ma sì ij gat, la famiglia Gatti, am despias, noi I soma la famija Maunetto, la famiglia Gatti a stasija si
prima ‘d noi, a son trasferisse, a l’han cambià baraca, adess a stan in una zona residenziale, come as dis, in una zona “in”…
FLIP …A le basse de stura.
37
LICE
Si davsin al camposanto a-j piasija pì nen, a disijo ch’a-j’era nen la compagnia, ch’a l’era ‘n mortòri!...
BARELA
Nò, nò, mi I cercava nen ij Gatti famiglia, mi i cercava I gatti le bestie. ‘Nt el camposanto a saran staj-ne pì ‘d doe dozen-e, ma da ‘n meis a sta part a son sparì tuti. Còsa ch’a veul mi I son sola, I j’era tant afessioname a coj gat… voiautri ch’I steve si davsin al camposanto I l’eve pa vist-je?
LICE
Eh, nò, nò, nò!
I l’oma nen vist-je!... (AMMICCANDO) Neh Censsa ch’I l’oma nen vist-je?...
CENSSA
Nò, nò, noi, nò!...
FLIP
Ma…ma…ma si, papà, it ricòrde pì nen, co…co…coj bej gatass là ‘d tre chilo!... Bej ch’a-j’ero! (FA IL GESTO PER DIRE CHE LI HANNO MANGIATI) Sissignora!...
LICE
(DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO) Ma nò, aso, ch’I l’oma nen vist-je!
FLIP
U…una vòlta c’è… c’erano I gatti ma adesso sono saliti!.... (INDICA IN ALTO)
BARELA
Come sono saliti?
LICE
A son saliti… a son saliti… perchè a son andait an montagna. Difatti a son passà da sì I l’oma vist-je ch’a andasijo vers Bardonecchia… perchè ij gat an costa stagion si a van an calor e a patisso la caud e alora migrano e a van an montagna. Difatti as ciama “il gatto delle nevi”.
BARELA
Chissà s’a torneran?...
FLIP
Pe… pe… penso nen!
LICE
(FACENDOLO ZITTIRE) Sta ciuto, stassi!
BARELA
Ohmmi, e adess mi come ch’I fase da sola?! (LANCIANDO UN URLO) Aaahhh!... Delmo…
TUTTI
…It dovije nen lasseme presto parej!!!
BARELA
Grassie, grassie per el confort. (A LICE) Ch’a pensa che tuti ij dì I catava mes chilo ‘d giambon cheuit mach per lor e la seira I prontava la mnestrin-a con ij bombonin. E lor a son partì per la montagna senssa gnanca dime gnente!
FLIP
A…A…A l’han dit ch’a… ch’a-j mandavo na cartolin-a…
LICE
It veule stè ciuto!...
BARELA
E mi adess còsa ch’I na faso ‘d tut el giambon ch’I l’hai si ‘ndrinta la borsa?
38
LICE
Perchè chila ‘ndrinta la borsa a l’ha ‘l giambon per ij gat?
BARELA
E si!...
LICE
(A FLIP) Presto, na cadrega per la madama benefatriss dij gat!...
FLIP
Pr… pr… pr… pronti!... ch’a s’acòmoda.
LICE
(PRENDENDO UN’ALTRA SEDIA) E anche na cadrega per el giambon ed la madama benefatris dij gat! (APPOGGIA LA BORSA SULLA SEDIA) E viva! E brava madama e parej chila si ‘ndrinta a l’ha ‘l giambon?
BARELA
Eh si!...
LICE
Mes chilo?
BARELA
Eh si!... E anche quajcòsa ‘d pì…
LICE
Ma ch’a goarda mach la combinassion, ma a lo sa che mach pòch fa, I lesija ‘ns la pansera ‘d mè suocero, ehm… an sel giornal, che pròpe ancheuj a-j partija n’autra colònia ‘d gat per salire su in montagna… e am smija ch’I l’oma già vist-ne un ò doi passè da si… ch’a senta, e se noi a coj gat che migrano e ch’a passo da si I feisso trovè ‘n bel piat ed giambon… per rifocillarsi prima del lungo viaggio?
BARELA
Giust! A l’è vera!... Ma che brava gent ch’I seve. Anche a vojautri av piaso ij gat?
FLIP
Al sivè!... E….e… che bon ch’a-j’ero!...
LICE
Sta ciuto, aso!
BARELA
(LANCIANDO IL SOLITO URLO) Aaahhh!...Delmo…
TUTTI
……It dovije nen lasseme presto parej!!!
SCENA 8^
Vigio e detti
VIGIO
(RIENTRANDO DA DOVE ERA USCITO) Censsa, ven un pòch a vedde s’I son polidame da bin, ch’I l’abia ancora nen quaj caterla taca per lì…
CENSSA
(ANDANDO A CONTROLLARE) Fa vedde…
LICE
Nòno, ven sì ch’it presento na toa coscrita: Madama Balera…
39
BARELA
Barela!...
LICE
Come?
BARELA
Ba…re..la!
LICE
Appunto, madama Bialera… (A VIGIO) Pensa che la madama tuti ij dì a-j portava ‘l giambon fresch a ij gat del camposanto si fòra…
VIGIO
Tuti ij dì ‘l giambon fresch?
LICE
Mes chilo!
VIGIO
Dim-lo nen!!!...
CENSSA
(ANDANDO A PRENDERE LA CIAMBELLA CON LA TESTA DI PAPERA APPESA SOPRA LA BRANDA) Tòh… papà…
BARELA
E còsa ch’a fa con lolì?
CENSSA
As seta!... Còsa ch’a veul ch’a fasa? Ch’a vada a fesse na novada?!... (INTANTO VIGIO SI SIEDE CON LA CIAMBELLA)
LICE
A l’è per via ‘d la desgrassia…
BARELA
Anche chiel?!...
LICE
Mè suocero a l’è n’eroe ‘d goera?
BARELA
Ed la goera del quindes?
VIGIO
Nò, ‘d la goera d’Abissinia…
TUTTI
(CANTANO) L’han mandalo n’Abissinia a la cassa dij serpent mapin e mapun mè pare content…
VIGIO
…l’hai anche l’invalidità ‘d goera! Ma a l’han contaje gnente?
BARELA
Nò!
VIGIO
Che rassa ‘d parentela baravantan-a!... A l’han n’eroe ‘d goera ‘n cà ch’a l’ha arzigà la vita per la Patria, e lor as ricòrdo ed chiel mach quand a-j’è d’andè a ritirè la pension!...
CENSSA
Fala nen tant longa!...
40
VIGIO
Bin, alora vist che lor a l’han contaje gnente, I lo conto mi.
LICE
Ma a la madama, tant a-j’anteressa nen.
BARELA
Oh nò, nò, a mi am piaso tant le stòrie ‘d goera…
LICE
E va bin, contij-la, ma fa ampressa… (PIANO A VIGIO) Che ‘l giambon a ven ransi!...
VIGIO
Abissinia, 1935….
TUTTI
(CANTANO) L’è ciapasse anche l’ameba e corija come ‘l vent mapin e mapun mè pare content…
VIGIO
…Im trovava deslocà con el mè batajon ant un-a radura nei pressi della città di Assab. El sol a sberlusava ‘nt el ciel e a picava ‘ns le nòstre biòche…
LICE
Nòno, scursa…
VIGIO
…Ant un bel moment da le colin-e circostante a son sautaje fòra ij assabeis (A MADAMA BARELA) A-j’ero tuti mòro…
LICE
Nòno, taja…
VIGIO
Ij assabeis a l’han ancaminà a tirè ‘d canonà. Pum da sì!...
Pum da là!... Pum da su!... Pum da giù!...
FLIP
Ma…ma…ma… nòno… con tuti sti pom, a l’è pa che per caso a…ansema a ti a…. a-j’era un ch’a…ch’as… ciamava Isaac Newton?
LICE
Lass-lo andè avanti che ‘l giambon a ven freid…
VIGIO
Ant un certo pontò an mes a tute cole canonà el capitani as buta a crijè: “compagnia alt! Qui occorre creare un diversivo. Chi si offre volontario, faccia un passo avanti.”
BARELA
E chiel a l’è fasse avanti?
VIGIO
Mi?... Mi I sarija fame ‘ndarera!... Però, se ancora adess I ciapo col bastard ch’a l’ha dame ‘n posson…
TUTTI
(CANTANO) L’ha cambià 50 braje a n’avija fin-a a ij dent mapin e mapun mè pare content…
VIGIO
Fatto sta, el capitani am fa: “Bravo soldato! Adesso mentre il grosso della truppa ripiega…” tu crei un diversivo tirando la bomba!”. “E come è che si tira la bomba?” I l’hai dije mi. “Facilissimo” am dis el capitani. “Tu tieni la bomba con la mano destra, strappi via la linguetta di sicurezza con I denti, la sputi via a tenendo sempre ben salda la bomba nella mano destra conti fino a dieci e poi lanci la bomba. Tutto chiaro?”. “Signorsì signor capitano”. E ‘l capitani: “Bravo, va, e che la fortuna ti assista!”.
41
BARELA
Che temerario!
FLIP
El… el… el bel a deuv ancora ven-e!
LICE
Ciuto!
VIGIO
Anlora lì ‘l batajon a taca la ritirata mi im preparo, I pijo la bomba con la man destra, I s-cianco la linguetta, I la spuvo, I ten-o sempre la bomba con la man drita e peuj ancamin-o a contè fin-a a des: (CONTANDO CON LE DITA DELLA MANO SINISTRA) Uno, due, tre, quattro, cinque… (SI ACCORGE CHE PER ARRIVARE FINO A DIECI NON GLI BASTANO LE DITA DI UNA MANO, GUARDA LA MANO DESTRA COME SE AVESSE LA BOMBA IN MANO FA FINTA DI METTERSI LA BOMBA TRA LE GAMBE E FINISCE DI CONTARE CON LA MANO DESTRA)…Sei, sette, otto, nove, dieci!!!
TUTTI
Boom!!! (CANTANO IN FALSETTO) E Vitòrio Emanuele anche chiel l’era content mapin e mapun mè pare content…
VIGIO
E parej ho raggiunto la pace dei sensi con largo anticipo!
BARELA
Pòvr òm, la soa vita a deuv esse staita tuta na soferenssa… (C.S.) Aaahhh!...Delmo…
TUTTI
……It dovije nen lasseme presto parej!!!
BARELA
Nòòò!... It vedde? A-j’è quajdun ch’a stasija pess che ti!... (A VIGIO) Però a deuv amette ch’a l’è pì còmod pissè da sett-à! (A LICE) A l’è stait un piasì conòss-ve però adess scuseme ma mi i deuvo pròpe andè desnò a ven tardi e se i mangio nen bonora i digerisso pì nen… I l’hai le stomi delicà…
LICE
Anvece noi con la fam ch’i l’oma i digerioma fin-a le pere!
BARELA
E voiautri im racomando se stasseira i veddejsse rivè ij gat pronteje la mnestrin-a ‘d bombonin… peuj mi doman i ven-o torna a fè na gira…
LICE
Si, però, se chila antant a veul lassene ‘l giambon…
BARELA
Ah già ch’a l’è vera i j’era già desmentijam-ne (GUARDA NELLA BORSA DELLA SPESA) Ah!… Che testa! Che testa! Gnente da fè, i l’hai pròpe la testa ‘nt le nivole…
LICE
Còsa ch’a l’è capitaje?
BARELA
(FACENDO VEDERE A LICE NELLA BORSA) Ch’a goarda si, i l’hai lassà ‘l giambon ans la tomba d’Adelmo al camposanto… (TIRANDO FUORI DALLA BORSA UN MAZZETTINO DI GAROFANI) E i l’hai portaje ij garòfo a ij gat!… A l’ha capì che testa? E adess còsa ch’i foma?
42
LICE BARELA LICE BARELA LICE BARELA LICE BARELA LICE BARELA LICE BARELA LICE BARELA LICE BARELA LICE FLIP LICE FLIP LICE
A va torna al camposanto a pòsa ij garòfo e a pija ‘l giambon!
A l’è vera!… I vado subit…
Ch’a cora che da si ‘n pòch a saro…
I coro… (FA PER USCIRE DALLA PORTA)
Madama?
Si?
Ch’a bogia ch’i l’oma fam, ehm… che se ij gat a rivo a l’han fam…
I bogio…
Madama…
(FERMANDOSI) Si?
La porta… as sara da chila!
(GUARDANDO IL CARTELLO SULLA PORTA) Ah!… Grassie (ESCE)
(SI FREGA LE MANI DALLA CONTENTEZZA) Ah! Ah! Ah!…
(AFFACCIANDOSI DAL FINESTRONE) Psss.. psss… Monssù?!…
Chi a-j’è?… Ma a l’è ancora lì?
(DAL FINESTRONE) I vorija mach dije ch’i rivo subit!
Madama… ch’a vada! (RIFREGANDOSI LE MANI PER LA CONTENTEZZA) Ah!… Ah!… Ah!… Ah!…
Ah!… Censsa, pronta la taola che da si ‘n pòch i mangioma, i l’hai rimediate ‘n disnè con ij fiòch:
giambon.
(CANTILENANDO) I mangioma ‘l giambon… i mangioma ‘l giambon…
Nò! Noi i mangioma ‘l giambon!
Oh già?! E m…m… mi còsa i faso?
It goarde noi ch’i mangioma ‘l giambon!
43
FLIP CENSSA LICE VIGIO LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE FLIP LICE
(ANDANDO A PIAGNUCOLARE DA CENSSA) Ma… mama… i lo veuj a… a…nche mi el
giambon!…
Ma si, ma si, che na fettin-a a-j’è it la mange ‘dcò ti…
…S’a vanssa!… Ma i penso nen…
… Ah!… Per mi, ‘l giambon, ch’a sia mairi. (SI CORICA NELLA BRANDA)
Si, it lo sernoma nòno!… S’it veule it lo mastioma anche!…
E le rave? Chi a-j mangia?
(INDICANDO FLIP) Daje a chiel che almeno mentre ch’an goarda a mangè ‘l giambon a l’ha quajcòsa
da fè!… E adess “donna” pòche bale pronta la taola ch’a l’è quasi ora…
(ACCINGENDOSI A PREPARARE LA TAVOLA CON UNA TOVAGLIA STRACCIATA E
RATTOPPATA) Ti uomo, ti che ‘t daghe d’ordin, it l’has desveujdala la tòla?
Che tòla?
La tòla del cess! It veule pa mangè ‘l giambon mentre ‘t nuffie “l’aria fresca di montagna?
(A FLIP) Va a veuidè la tòla!
(PRENDENDO LICE PER UN ORECCHIO) La tòla it la veuide ti!
Con tant piasì, tesòr, ij’era pròpe ancamin ch’i andasija… (ENTRA NEL BAGNO E NE ESCE QUASI
SUBITO CON UNA LATTA GIGANTE)
(CANTILENANDO) Papà a veuida la tòla… papà a veuida la tòla…
S’it staghe nen ciuto, it vedde andova i la veuido la tòla!!!…
SCENA 9^
NETA LICE NETA CENSSA
Neta e detti, poi Ciro
(ENTRA) I son si! Ciao papà, ciao mama, ciao Flip, ciao nòno…
A l’ha salutà tuti…
A l’è pront? I l’hai na fam da crin. (RIMANE SULLA PORTA TENENDOLA PER LA MANIGLIA)
(VEDENDOLA) Oh!… Vard-la si! “La principessa sul pisello”!
44
FLIP
Nò!… la pr… la prr… la prrr… la principessa “sghijata” sul pisello!
(RIDE) Ah! Ah!
Ah!…
LICE
E mol-la!
VIGIO
(SEDENDOSI SUL LETTO) A l’è rivaje ‘l giambon?
CENSSA
(FACENDOLO CORICARE) Ancora nen, sta giù deurm! It ciamoma noi! Finalment i rivoma, a la bonora! La spassegiada a l’ha faje vnì fam a la reginella? It l’has compagnalo, lì, tò còso…? It l’avije paura ch’as perdeissa ‘l ninin? (A LICE) E ti sta nen lì ‘mpalà come na statua con cola tòla ‘n man… disije quajcòsa a toa fija!
LICE
(POSA LA LATTA IN UN ANGOLO, POI A NETA) Lass-la pura andè la pòrta, as sara da sola!
CENSSA
Che folaton ed n’òmo!
LICE
Sent, Neta, mi ‘t veuj na bin ed l’anima, mi it veuj pì bin che a le mie invenssion, ma stavòlta, am despias tant dovej-lo amette, goarda am sagna el cheur dovej-lo dì, am piora fin-a la milza, as tòrzo el fidich e ij buvej e am giro fin-a le bale a dovej-lo confermè, it lo giuro a s-ciòpejssa tò fratel adess ambeless’… Ma stavòlta, e nota ch’a l’è la prima vòlta da quand i son marijame, però cherd-me ch’a l’è parej, a cost ed travonde amèr, ma stavòlta… stavòlta… i peuss nen dì diversament, ma… i deuv deje rason a toa mare!… Oh là, i l’hai dilo!
CENSSA
Ancheuj a pieuv!
LICE
Chiel-lì a l’è pròpe nen da marijè. A l’è ‘n mao…mao!…
NETA
Còsa a l’è?
LICE
Un mao-mao, un giargianeis… i voroma pa amparentesse con ij giargineis?!…
CENSSA
E pensè che mi i lìavija trovaj-lo un dispòst a marijela pì che ‘mpressa e a carijesse anche l’erede.
LICE
E come mai che mi i na savija gnente? I son sempre l’ultim a savej le còse!… E chi a sarija chiel-sì?
NETA
El comendator Cirola…
LICE
El comendator Cirola?!… Ma chi? Cirola el re ‘d la carta igienica? Col ch’a fa ij super rotoloni Cirola che ‘t ancamin-e a s-rotoleje an piassa Castel e ‘t finisse ‘n Bertola!…
CENSSA
Pròpe chiel!
45
LICE
Ma pensa mach che accoppiata “Maunetto e Rivòira”, mi ch’i vendo ‘l mè “water portatile da passeggio” e chiel ch’a-j da na fornitura omaggio per n’ani di super rotoloni. Dai Neta, dai pij-lo ch’i foma l’afè… chiel-lì a l’è carijà ‘d cirio…
CENSSA
Ed còsa?
LICE
Ed sòld!… A l’è carijà ‘d sòld ch’a versa.
CENSSA
E già! Ma chila, la contessa, a l’ha nen vorssulo…
LICE
Ma come nò?!…
NETA
Ma papà, a l’è baricc, senssa dent, na pansa parej, a l’ha ‘l fià ch’a spussa e a l’è anche sòp!…
LICE
Oeh, doma là per così pòch!… A venta pa stè lì tant a goardè desnò un as marija pì nen. Anche mi quand i son marijame i son pa stait lì tant a goardè ant el baron, i l’hai pijà lòn ch’a-j’era!
CENSSA
Anvece mi i l’hai pija-lo ant el baron… ed drugia! Pensa ch’a l’avija fin-a anvitala a sin-a, ma chila…
LICE
(A NETA) E ‘t ses andaita?
NETA
(TIMIDAMENTE) Nò…
LICE
Ma come nò?!… Ma come nò?!… Ma perché i l’eve nen dim-lo ch’i andasija mi!… Che a mi dell’aspetto fisico am n’an fa pròpe gnente!
FLIP
I…i…I ven-o anche mi!
LICE
Nò! Ti nò!… Ti va da le monie!… (A NETA) Dai, dai sara n’euj e pij-lo, dai!… Dai a l’è n’ocasion…
NETA
Ma papà, a l’ha 74 ani!…
LICE
Ebin? Mej, nò?!… Parej a s-ciopa pì ‘mpressa! I scot-me mi: ti ‘t lo marije, chiel a s-ciòpa, ti it eredite tut e parej i podoma finanssiè le mie grandi invenssioni! Dai, dai, dai… spos-lo…
NETA
Nò!
CENSSA
Pensa mach, a va an gir con un machinon longh da sì a là, tut tapà ch’a smija ‘n mileur ingleis con un paltò con un còl ed plissa che si e nò a val un milion!…
LICE
(SOGNANTE) Ah!… un…paltò…da ‘n milion con el còl ed plissa… i podrija nen marijelo mi?!…
CENSSA
Ma gav-te la nata!…
46
LICE
Si, va bin, comunque basta parej parlè ‘d sòn, i na parloma peuj torna dòpo mangià. (A NETA) Ancheuj i l’oma un pranzo luculliano! A-j’è na sorpreisa: mes chilo ‘d giambon!
NETA
Ah propòsit ed mangè, i l’hai portà n’ospite, i vado a ciamelo… (ESCE DALLA PORTA CON LA CHIUSURA AUTOMATICA)
LICE
(A CENSSA) Come n’òspite?!… A l’è già sparzusse la vos ch’i l’oma ‘l giambon?!…
CENSSA
Ma che òspite?!… A l’è chiel…
LICE
Chiel chi?
CENSSA
Ciro!
LICE
E chi a l’è Ciro?
CENSSA
Col che…
LICE
Ah nò, eh! Mi chiel-lì adess ch’a ven si, mi chiel-lì… goarda che mi chiel-lì… mi chiel-lì.
NETA
(ENTRA FACENDO ANCHE ENTRARE CIRO) Ven Ciro intra…
CIRO
(ENTRA) Bondì a tuta gosta bela cent! A l’è permez?
NETA
La pòrta as sara da sola…
CIRO
(NOTANDO LA CHIUSURA AUTOMATICA DELLA PORTA) Mè gojon! Ma varda magh che pardessù che i l’oma zì!… Ghi a l’ha faid zozì a deuv ezze ‘n barbiz…
LICE
(A CENSSA) Ma ‘t lo sas che, mi, chiel-lì… ancamin-a a ess-me simpatich!
VIGIO
(C.S.) A l’è rivaje ‘l giambon?
CENSSA
(C.S.) Nò, ancora nen, sta giù! Deurm! (A FLIP) Falo stè giù…
VIGIO
Ciameme, né?!…
FLIP
Si! It… it.. t… ciamo mi! Quand a l’è finì!
(GLI SIEDE SOPRA)
CIRO
Bòja flaut, zent mach che tanf ch’a-j’è zì ‘ndrinta a l’è ‘l catavero ch’a zi sta decomponend ò a l’è quajdun ch’a l’ha sgancià ‘n ganuf?
CENSSA
A sarà la tòla! It l’has desvojdala?
47
LICE NETA CIRO LICE CIRO CENSSA LICE CIRO CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CIRO FLIP LICE
Sgonfia nen con toa tòla! I vado dòpo…
Papà… mama… mama… papà… Ciro a deuv ciameve na còsa… (A CIRO) Ciro… ciamije…
Papà… mama… mama… papà…
Oeh! Pian, pian, slargom-se nen tant…
…Mi i vorija ciameve vòstra fija…
(A LICE) Ecco i lo savija, ciamije… ciamije per fene còsa…
(A CENSSA) Na minuta!… (A CIRO) Nòstra fija per fene còsa?… Perché am smija ch’a l’abia già faje
bastanssa!…
…Per marijela, nò?!…
(A LICE) Ecco, it l’has vist?!… Còsa ch’i l’avija dite?!… Su, fòrssa, avanti, parla, dij-lo!…
Si… (FA PER PARLARE)
….Parla, avanti, su fòrssa, parla!…
Si… (C.S.)
…Fòrssa, su, parla, dij-lo, avanti!…
(SPOSTANDO CENSSA DALLA SUA PARTE) Sent, fa na còsa, but-te si e dij-lo ti!
Mi?!..l. It ses ti l’òmo ‘d famija, dij-lo ti!
E alora lass-me parlè!… It em gave fin-a ‘l fià! Ecco… A ved… mi… cioè noi… chila…
(DANDOGLI UNA PACCA SULLA SCHIENA, A CIRO) Noi, per nòstra fija i voroma ‘l mej e chiel am
smija pròpe nen che… nòstra fija a merita quajcòsa ‘d pì…
…Nòstra fija è più meretrice!… Chiel per esempi a travaja?
Mè gojon! Mi i travajo ‘n brobrio, i l’hai la bòita per mè gont. I l’hai ‘n git gomerssi an roe da scòrta.
Ed… ed… ed neuit a va a grateje e ‘d… e’d… e’d dì a-j vend!
It veule stè ciuto!
48
CIRO
Però, z’am permet, zoa fija, da quand a l’è la mia sfrincia i l’hai mai faje manghè gnente, anzi a l’è fin-a diventà pì bela. Ch’a la goarda a l’è duda bela bianca e rozza come ‘n bom!…
FLIP
Ma col gioanin andrinta!…
LICE
Ciuto!… e peuj disoma che noi i dovoma anche rispetè la tradission ed famija, noi i soma sempre marijasse tra consanguinei…
CIRO
Tra parent?! Alora a l’è per lòn ch’i l’eve ‘l fieul fòl!
LICE
(A CENSSA) Ma ‘t lo sas che a mi chiel-lì a l’è sempre pì simpatich?!…
FLIP
Ma chi… a… a… a sarija ‘l fieul fòl?
LICE
Ti!…
FLIP
Mi?
LICE
Si, ti!
FLIP
Lasseme andè!… Lasseme andè! Che adess mi… I veule lasseme andè?…
LICE
E chi a l’è ch’at ten?
FLIP
(ANDANDO DA CIRO CON ARIA DI SFIDA) Ti… ti… per stavòlta a l’è andaita parej!… Ma n’autra vòlta… (SCAPPA A NASCONDERSI DIETRO CENSSA)
LICE
Mi i disija consangunei ‘nt el sens ed piemonteis perché come a dis el proverbi: “Mogli e buoi dei paesi tuoi”. E se mia fija a meriejssa chiel s’interromperebbe questa tradizione millenaria, perché i sai nen se chiel a l’è ‘ncorzusne ma chiel a l’è come di… chiel a l’è nen nostran… a ven da giù, a l’è ‘d la bassa… a riva da la cocondria… ansoma i sai nen se im spiego ma chiel a l’è…
FLIP
…Un napoli! Parej i soma pari! Uhm!
CIRO
Mi ‘n napoli?
LICE
Eee… i lo sai, la verità a fa mal, ma la verità as sa mach daj cit, dai cioch e dai deficent!
CIRO
I diso? Mi ‘n Napoli?!… Ma se am giamo tuti “Ciro ò piemontese”.
LICE
Ch’a scusa ma tuti chi?
CIRO
Tuti ij mè parent di laggiù! Quand i vado al paiz tuti ij mè parent a dizo: “E’ arrivato ò piemontese!… è
arrivato Ciruzzo ò piemontese!” E peuj a zent nen gome i lo parlo bin el piemonteiz: “Doi porron bagnà
49
‘nt el l’òli!”, “Vate a gatè ‘n cazul!”, “El pet moffì a spuzza d’arcioz!”. E quand i vado per un piemonteiz…
giù am pijo tuti
LICE
…Di laggiù!
CIRO
As capiz!
LICE
Nò, guardi la prego, non ansista oltre, perchè mia fija a l’è già promessa sposa con el comendator Rivòira, mia figlia oramai c’ha un futuro nella carta igienica, quindi la prego non ansista oltre ch’a non è pròprio il caso…
NETA
Nò, papà mi i veuj sposè Ciro…
CENSSA
Nò ti ‘t marije ch’i disoma noi…
CIRO
E anghe mi i veuj marijè tòtta Netta…
LICE
Chiel ch’a marija… ch’a marija… (SPINGENDO FLIP VERSO CIRO) Ecco ch’a marija chiel… costì i lo regalo…
NETA
Ma mi i veuj Ciro…
CENSSA
Anche mi i vorija n’autr e a l’è tocame chiel…
LICE
Con lòn còsa ch’it veule dì? (NE NASCE UNA CONFUSIONE TREMENDA)
SCENA 10^
Madama Barela e detti
BARELA
(ENTRA CON UN PACCHETTO IN MANO, VEDE TUTTA QUELLA CONFUSIONE) Cerea… ch’a scuso tant se…
CENSSA
(ACCORGENDOSI DI MADAMA BARELA. FORTE) A-j’è la madama!!!
LICE
Oh cerea madama pianela!
BARELA
Barela!
LICE
(A MADAMA BARELA) Ah si! Bertela! Alora madama?… El giambon?…A l’ha recuperalo?
BARELA
(PORGENDO IL PACCHETTO) Ecco a l’è si…
LICE
…(APRENDO IL PACCHETTO) Ch’am fasa ‘n pòch controlè che stavòlta a l’abia nen portane ij lumin da mòrt, vista la provenienssa. Ah nò, stavòlta i soma. A l’è chiel! A l’è chiel!
50
BARELA LICE BARELA LICE CENSSA VIGIO FLIP NETA VIGIO FLIP CIRO LICE CIRO BARELA TUTTI LICE BARELA LICE TUTTI BARELA LICE
Im racomando tajej-lo fin fin e gaveje da bin la grassa, desnò as stomio, pòvre bestiolin-e.
Ch’a staga tranquila, a-j pensoma noi… Ch’a scusa, ma a proposito del giambon, doman a ven pa
torna a trovè so Adelmo al camposanto?
Oh si, tuti ij dì i vado…
E alora magara a porteissa torna quajcòsa per ij gat, … perché ‘l gat a l’è na bestia tant difissiosa,
ògnintant a venta ‘dcò cambieje ‘l menù. A-j porteissa, i sai nen… un chilo d’anciove ,da butè al verd…
Un bel fritto misto a la piemonteisa…
Un bel gnòch ed bujì grass e mairi…
Sinch ò ses meter ed sautissa…
Un risotin con ij bolè…
Na forma ‘d borgonzòla…
Un cabaret ed bignòle…
Per mi una pizza quattro stagioni grazie.
Chi a l’ha parlà?
Mi! Anche mi i l’hai fait la mia ordinazion!
Ma ij gat a mangio pa tuta sta ròba lì?!…
A la mangio, a la mangio!...
E quand a savran come ch’as mangia ‘mbelessì a vedrà come ch’a torno ‘d corsa.
Oh come ch’i son contenta d’avej trovà ‘d gent come voiautri… i son pròpe staita fortunà!
A chi a lo dis!… (AGLI ALTRI) Né?!…
Eh!… Oh già!…. Eh si!….
Bin, alora adess mi j vado, is vedoma peuj torna doman… (P.P.)
Ah! Madama…
51
BARELA LICE BARELA LICE BARELA LICE BARELA TUTTI LICE CENSSA NETA CENSSA FLIP LICE VIGIO LICE CENSSA FLIP LICE CIRO LICE
Si?
E ch’as ricòrda ‘d tut!
Si!
Ah... Madama?!…
Si?
La pòrta as sara da sola…
Grassie, Aaahhh… Delmo!… (ESCE)
…It dovije nen lasseme presto parej!!!
(SFREGANDOSI LE MANI) Ah! Ah! Ah!… a l’è andaita! A tavola che finalment as mangia… (TUTTI SI
SIEDONO INTORNO AL TAVOLO TRANNE CIRO. INTANTO LICE COMINCIA A SPACCHETTARE
IL PROSCIUTTO E LO METTE IN CENTRO TAVOLA)
Ma varda mach che bel giambon…
A l’è già fin-a tajà a fette…
Uhm!… Che bon…
A…a… a l’è ‘n giambon ed prima… a… as ved da la facia… (FA PER PRENDERE IL PROSCIUTTO)
(DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO SULLA MANO)
Uhm!… Che bon… a sarà spala…
Ma che spala?! A l’è ‘d cheussa a fond an boca…
A l’è giambon ed la reusa…
(TENTA ANCORA DI PRENDERNE UNA FETTA)
Ti giù le man! Fa nen el furb ch’i l’hai vist-te…
Ch’a scuzo, ma i zarija ‘dcò mi…
Ma a l’è ancora si chiel?!… Ch’a ven-a pì tardi dòp disnè…
52
CIRO
Verament zoa fija, tòtta Netta, a l’avija anvitame a diznè!…
LICE
Ah si?!… (A CENSSA) Alora Censsa a chiel daje le rave chi ‘t vorije deme a mi!
NETA
(DI NASCOSTO PASSA IL PROSCIUTTO A CIRO)
VIGIO
Pian, pian, andè pian, ch’a finiss subit…
LICE
Ti Flip, ancheuj a venta ch’it vade a cerchè ‘n paira ‘d gat…perché doman quand a-j ven la vidova a venta fej-ne vedde quajdun…
FLIP
E ‘ndo… ‘ndo… ‘ndo… andova i vado a pije-je, ant la pansa? Co… co… coj ch’a-j’ero i l’oma mangiaje tuti. I l’oma gnanca daje temp ed… ed… ed fè le nià.
VIGIO
Certo che ‘l mond a l’è pròpe dròlo! A-j’è ed gent ch’a l’ha gnente per ampienisse la pansa e ‘d gent ch’a l’ha tut e a veul ampienije la pansa a ij gat! Mah?!…
CENSSA
(MANGIANDO IL PROSCIUTTO) Certo che chila-lì a deuv avej tanti ‘d coj sòld per catè mes chilo ‘d giambon a la vòlta?
VIGIO
A savrà gnanca chila vaire ch’a n’ha an banca.
LICE
Pensa mach la gent fòla ch’a-j’è ancora an gir ch’a buta ij sòld an banca, noi anvece i buterijo dal maslè, dal panatè, dal verdurè. Come a dis el giornal: diversificare gli investimenti.
FLIP
Pa…pa…papà!… A…a… a l’è vnume n’idea.
LICE
A ti ?... Eh ! Eh !... Ancheuj im sento magnanimo!… Sentoma che idea.
FLIP
Perché i ra… ra… ra… rapinoma nen na banca? (SILENZIO GENERALE)
LICE
Cò ‘t l’has dit?
FLIP
Pe…pe… pe… perchè i rapinoma nen na banca ?
CENSSA
Ti, Flip, a l’è perché ancheuj it l’has mangià tròp che ‘t dise ste tavanade?
LICE
Nò, nò!… Lass-lo ch’a disa… lass-lo ch’a disa… (A FLIP COMINCIANDO AD ASSUMERE TIC NERVOSI) Cò… cò… cò… còsa a l’è che ‘t disije?…
FLIP
Pe..pe.. perchè I rapinoma nen na banca? Ij sòld a venta pije-je andova a-j son è ‘n banca a-j n’a-j’è!…
53
LICE
Ma ‘t l’has avula ti st’idea?
FLIP
S…s…s…si!
LICE
(FA COME SE VOLESSE DARGLI UNA SBERLA) Uhm!… Ma come a l’è vnute st’idea?… Ma ti… Ma ti ‘t ses un genio!… Adesso ti riconosco, it ses pròpe fieul ed tò pare!… Figlio mio vieni a me! (ABBRACCIA FLIP) Signori pronteve che andoma tuti a rapinè na banca.
CENSSA
Tuti?
LICE
O tuti o gnun!
VIGIO
Ma parej andoma tuti ‘n person!
FLIP
I stario…pa…pa gnanca mal!
CENSSA
Ma come ch’i foma a rapinè na banca?
LICE
Eee… I l’hai tut si! Signori va in scena il crimine! Ohmmimì am ven mal… (TUTTI GLI SI FANNO INTORNO)
CENSSA
Ohmmi a va giù! Presto, na cadrega, ne sgabel, quajcòsa da settese!…
FLIP
(VEDE LA LATTA DEL GABINETTO, LA PRENDE E LA METTE DIETRO A LICE) A… a… a… l’è si!
CENSSA
Va giù sette!…
LICE
I vado?1
TUTTI
Va!!!...
LICE
(LASCIANDOSI SVENIRE VA GIU’ NELLA LATTA) Aaaaahhh!!!…
S I P A R I O
F I N E P R I M O T E M P O
54
S E C O N D O T E M P O
La stessa scena del primo tempo. All’aprirsi del sipario, Lice, Censsa, Flip e Vigio sono seduti intorno al tavolo, mentre Ciro e Neta sono sulla brandina del nonno che amoreggiano.
SCENA 1^
Lice, Censsa, Flip, Vigio, Ciro e Neta
VIGIO
(SOSPIRANDO) Eeeh...
CENSSA
Eh si…
LICE
Eh già…
FLIP
(LECCANDO LA CARTA DEL PROSCIUTTO) Eh beh…
LICE
(COME COLTO DA UN’IDEA) E se…
CENSSA
E se… còsa?
LICE
Nò, nò, gnente… gnente… i disija parej…
VIGIO
…Eeehh…
CENSSA
…Mah?!...
LICE
Bòh! Chi lo sa…
FLIP
(C.S.) Pe… però…
LICE
Certo che…
CENSSA
Certo che… còsa?
LICE
Nò,… i disija, certo che fè na rapin-a ‘n banca, pensandije da bin, a l’è peuj nen tant na còsa così facila come a smijerija…
CENSSA
Ah varda ‘n pòch!... (BATTENDOGLI CON LA PUNTA DELLE DITA SULLA TESTA) Ma ti it l’avije già nen tut andrinta a cola biòca ch’a pensa… a pensa… a pensa…
LICE
E mol-la lì ‘d tambusseme ‘ns el cupiss ch’it em lo sfonde!... (INDICANDO FLIP) A l’è chiel ch’a avej tuta nt la biòca de già che l’idea a l’è vnuje a chiel… (A FLIP) Nò?!...
dovrija
55
FLIP LICE FLIP LICE FLIP LICE VIGIO LICE FLIP LICE FLIP LICE FLIP LICE FLIP LICE FLIP LICE NETA LICE CENSSA LICE
Cò… còsa?
Merdaròsa!!!... Come còsa?!... Ed come ch’i foma a rapinè na banca!...
Oooh… i… i… son… son… pa fòl mi! ….Mi i l’hai già tut un piano…
Ah! Perché ti it l’avrije ‘n piano?
Oh giacche! Un pi… pi… piano… forte!
Un pianoforte?!...
I savija nen ch’it soneisse…
E si a l’ha anche tuta l’orchestra!... Nòno per piasì it veule stè ciuto!... But-te nen edcò ti, che ‘d gadan
i n’oma già un!... E còsa ch’a sarija ‘s piano… forte?
Un pi… pi… piano i… infalibil, s… sicur… sc… scientifich, s… studià ‘n tuti ij pì… cit pa… particolar.
E ti ‘t l’avrije studià tut lòn?
S… s… si!
(A FLIP) E… andova a l’è ch’it l’avrije tut… es piano?
(TOCCANDOSI LA TESTA) S… s… s’indrinta!
(DUBBIOSO) Lì?!...
S…. s… si!....
It ses sicur?
S… s… si!
Adess i vedoma!...
(GEME) Uhm!... Uhm!...
Ma còsa a-j’è? Un gat? Ciapom-lo! Ch’i lo butoma via per la vidova…
Ma che gat e gat! It ses già ti ‘n gat!
Epura a l’è smijame…
56
CENSSA LICE FLIP LICE FLIP LICE FLIP LICE CENSSA LICE CENSSA FLIP LICE FLIP LICE FLIP VIGIO LICE VIGIO LICE FLIP
Va avanti… va avanti…
…Alora dime ‘n pòch… come ch’a sarija ‘s piano ch’it l’has lì ‘drinta la burnia?
Eh! Eh!... A… a l’è ‘n piano che… oh! …Oh!...
E alora parla!... Oh!... Oh!...
Pr… pr… prrr…
As buta ‘n mòto! A fa candletta!...
Pr… prima ‘d tu… ed tu… ed tu… tu…
Tu tu!... Parla! Cò ‘t fase? El treno?
Lass-lo parlè!... Agit-lo nen!...
Ma s’a l’è chiel ch’a fa “tu…tu…”… A l’ha quarant’ani e a l’è ancora gnanca bon a parle!...
Lass-lo tranquil!... (A FLIP) Su, avanti, giòja, parla…
Pr… prima ‘d tu… ed tu… tu…
Torna?!...
Prima… ed…
…Ed tut!
Grassie!... La ra… ra… rapin-a a venta fela ‘d… ed… venner.
Alora ancaminoma già mal…
E perché?
As dis nen: “Né di Venere ne di Marte ne si ruba ne si parte”.
Ma sta mach ciuto, per piasì! (A FLIP) Perché ‘d venner?
Perché dòpo ‘l venner a-j’è saba e duminica e i po… podoma riposesse pe… per le fatiche ‘d la rapin-
a.
57
LICE FLIP LICE CENSSA LICE FLIP LICE FLIP LICE CENSSA LICE NETA LICE CENSSA LICE CENSSA FLIP LICE FLIP LICE FLIP
E cost a sarija l’inissi del piano… forte?
S… s… si!
Figurom-se ‘l rest!
It lo lasse parlè?!...
(A FLIP) Va avanti! Peuj?
Peu… peuj… pr….
Prima ‘d tut!
Bravo!... Pe… per rapinè na banca a… a… a venta trovè na banca!
Parlapà che genio ch’i l’oma si! Meno male ch’it l’has din-lo ti, perché desnò gnanca Einstein a sarija
rivaje!
It lo fase parlè?
Si, si ch’a parla pura, tant a mi a l’è già ancamin ch’am passa la veuja ‘d fè la rapin-a!...
(GEME) Uhm!... Uhm!...
Ma alora a-j’è ‘l gat, a son torna ancamin ch’a rivo…
E mol-la lì con sto gat e va avanti!...
Ma epura i l’hai sentulo… mah?!...
(A FLIP) Su, va avanti, giòja…
Peu… peuj…
…Prima ‘d tut…
Grassie!... Prim: a venta intrè ‘nt la banca; se… second: Neutralizzare il sistema d’allarme, te… terss:
trovè la cassafòrt, duvertela, pijè ij sòld e per ultim s… scapè!
Tut lì?
S… s… si!... Facil, nò?
58
LICE
E costì a sarija ‘l piano…forte?
FLIP
S…s… si!
LICE
E ant el tò piano… forte it l’has anche pensà come feje tute stè còse?
FLIP
Oooh… oggiacche!... I so… son… pa fòl mi!
LICE
…Prima ‘d tut…
FLIP
…A…a venta ch’a sia ‘d venner…
LICE
Sòn it l’has già dilo!...
FLIP
Me…me…meglio… pu…pu…puntualizzare.
LICE
Va avanti ò it puntualizzo mi!...
FLIP
Qui…quindi a…appurato ch’a sia ve…venner i spetoma ch’a-j riva ‘l temporal.
LICE
Che temporal?
FLIP
Un temporal con ij tron e le lòsne!…magara vers me…mezaneuit, me…mezaneuit e ‘n quart…
LICE
Ah si?... E se ‘l temporal anvece ed venner a ven al giòbia, còsa ch’i disoma? Passa doman che ancheuj i n’oma nen da manca?
FLIP
Ma ij tron a servo perché senssa ij tron a-j va nen via la luce, e se a-j va nen via la luce i podoma nen duvertè la cassafòrt e se i duvertoma nen la cassafòrt i podoma nen pijè ij sòld e se i pijoma nen ij sòld i podoma nen catè ‘l giambon e se i catoma ne nel giambon…
LICE
(DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO) Piant-la lì!... E alora it l’has anche pensà come duvertè la cassafòrt?
FLIP
Oeh!...A…a…a-j’è mach das erne: di…dinamite, fiamma ossidrica, pi…pi…piede di porco…el mè preferì a l’è la di…dinamite, na…be…bela s-ciopatà e fa…fait…
LICE
Già brav, parej tuti a sento…
FLIP
A l’è per lon ch’a serv ‘l temporal con ij tron… gnun as n’an… gnun as n’an... gnun as n’an…corz!...
CENSSA
(A LICE) It l’has capì che testa ch’a l’ha tò fieul?
LICE
Uhm!... Ti ‘t smije fòl, it l’has la facia, però, sota, sota…
59
FLIP Eh, ma… mi…mi… i penso, papà, i penso!...
LICE E pitòst dime ‘n pòch… an mes a tute ste còse ch’it l’has pensà, it l’has edcò pa anche pensà come
ch’I foma a intrè ‘nt la banca?
FLIP …Ah già!...A son i…i…I l’hai nen pensaje…
LICE (A CENSSA) It vedde? It vedde che biòca ch’a l’ha? A pensa a tut meno che a la còsa pì ‘mportanta!
FLIP Ma…ma mi i l’hai mach na…na testa, i peudo pa pensè a…a…tut mi!
LICE Per piasì, sta ciuto! Basta parej! I l’hai già sentute a basta! Che se i scotoma ti, la rapin-a, i la foma
mai pì!
CENSSA Perché anvece de stè lì tant a pensè it fase nen prima a ciamè quajdun ch’a sia bon a fè na rapin-a
ch’a ven-a a mostrete?
LICE Eh già, brava!...Andoma a dij-lo a tuti ch’i foma la rapin-a!... I butoma ij manifest!... (RIPENSANDOCI)
Uhm!... Quindi ti it dirije ‘d ciamè come na specie ‘d consulente?...
CENSSA Si!
LICE N’esperto ‘d la rapin-a…
CENSSA Si!
LICE Un manolesta, un criminal…
CENSSA Si!
LICE E it dise ch’a fonssionerija?
CENSSA Si!
LICE Uhm!... Ottimo donna!...It fasija nen fòla parej…Ehm…furba parej! Brava!... Eh! Eh!... Già ma chi i
ciamoma?... Si a-j andarija…
FLIP It po…po… it po…po…podrije ciamè Gambadilegno!
LICE (DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO) It veule stè ciuto, cretin, che ancheuj ‘d cretinade it l’has già
dine a basta!... Si a-j andarija…
VIGIO Ma mi, da cit, i andasija a la maròda ‘d le cirese, im ricordo pì nen tant da bin, ma s’a peul serve…
60
LICE
Per piasì, nòno, i l’hai già dit-lo but-te nen edcò ti a complichi le còse… Noi si i parloma ‘d dinamite, esplosion, de sparatorie, de s-ciopatà… nen ed cirese…
VIGIO
Ebin, anche ‘nt l’ora a sparavo!... Con le cartucce carità a sal… come ch’a brusavo…
LICE
Eh nò!... Eh nò!... Eh nò!... Si a-j andarija… a-j andaria quajdun che le rapin-e a-j abia ans le ponte dij dij… stè ciuto!... Feme pensè… dunque: Berto ‘l Pantera, nò, perché a l’è andait an pension, Gnassi ‘d la Fonfon-a a l’è mort, Cichin Barachin a l’è paralitich, Piero Ghiga a bat ij quart…Giacolin gratusa a l’ha perdù ‘l vissi, Batista ‘l sacrista a grata mach le limosne ‘n cesa, Gino paracher a-j grata mach le fomne a ij autri…
CIRO
(CHE HA SENTITO TUTTO, ALZANDOSI DALLA BRANDINA) Monziù Lice, ch’a scusa, a permet un-a paròla?...
LICE
Chi a l’è ch’a l’ha parlà?
CIRO
Mi!
LICE
Chiel?!... Ma a l’è ancora si?... Per piasì ch’a vada, non tergiversi oltre che tant a l’è inutil ch’a staga si perché tant mi, mia fija i la faso nen marijè!...
CIRO
Nò, verament mi, i vorija parleje de un’autra còsa.
LICE
E còsa?
CIRO
Ammesmija ch’i l’hai zentù, nen che mi im fazo gli afè degli autri, ma am smija che i l’hai zentù che i l’eve intenzion de fè, come ch’as diz…un preliev…
LICE
Che preliev?
CIRO
Gome ghe preliev? A l’è doe ore ch’i na parle!... Un preliev a la banga, una rapin-a!
LICE
(DI SOPRASSALTO) Ssshhht!... Ciuto!... Per carità! A l’è mat? Crijè parej, a veul ruvinene? I soma già nen bastanssa ruvinà?...Ma come ch’a l’ha fait a sente?
CIRO
Gon l’oria!
LICE
E a l’ha sentù tut?
CIRO
Tut! I j’era ambellellì!
LICE
E còsa ch’a-j fasija ambelelì?
61
CIRO
Le gòlle gon zoa fija tòtta Netta…
LICE
Ma come a l’è permettuse?...
CIRO
Eem… le fomene a venta zempre tenie alegre…
LICE
Ma nò, de scotè lòn ch’i disijo…
CIRO
I parlave talment fòrt che i l’hai nen podù fè a meno de captè tutto il discors, ch’a zenta tajoma gurt. Mi veuj feje na proposta ghe quand a l’ha zentula a peul berlicheze ij barbiz da la testa a ij pè, con tuti ij bluch.
LICE
Ah nò! Ch’a taca nen torna! Ch’a guarda mi i l’hai già dij-lo che mia fija…
NETA
Ma papà, prima scot-lo…
LICE
Nòòò!
CENSSA
Lice…scot-lo!
LICE
Nòòò, mi i sento nen i veuj sente gnente, i son ciòrgn!...
CIRO
S’a veul, i mosto mi gome ch’as fa la rapin-a…a la banca…
LICE
(IMPROVVISAMENTE SMETTE DI CANTARE) Come?
CIRO
S’a veul, i mostro mi gome ch’as fa la rapin-a a la banca…
LICE
(RIDENDO NERVOSAMENTE) Ah! Ah!... Perché chiel con cola facia lì a savrija come ch’as fa na rapin-a?!
CIRO
Ti, Porillo, guarda che mi i zon el Re de la rapina, a mi am giamo “L’Arzenio Lupin de borgh Vanchija”. It l’has mangiala la salada?
LICE
Nò! I l’hai mangià ‘l giambon!
CIRO
Ma nò! S’it l’has travondolo ‘l macinato!
LICE
A l’era a fette ‘l giambon, nen macinà…
CIRO
Ma nò! S’it l’has mangiame! S’it l’has capila l’antifona!...
LICE
Ah!... E si ch’i sai mi… am dis s’i l’hai mangià la salada, el macinato…
62
CIRO
Ti, Porillo, diverta da bin ste doe orije marca “Amplifon” gh’it l’has: Mi i zon astati andrinta!
LICE
Andrinta andava?
CIRO
A la “gatta-buia”! I zon astati andrinta per furto con scasso…
LICE
Con scasso?
CIRO
Si, perché el tabbachin ch’i j’era andait a rapinè quand i l’hai dije “mani in alto questa è una rapina” e i l’hai fait per tirè fòra la pistola da la sacòcia del giubbot, el tabachin a l’è stait pì veloce a l’ha tirà fòra da darera del bangon, un baròt de bòsch e me l’ha scassato ‘n capa…
LICE
Scassato?
CIRO
‘N capa! (FACENDO VEDERE) Ambelezì!
LICE
Orco!...
CIRO
Eut pont a l’han dame! I l’hai ancora la cicatriz… ch’a toca… ch’az gena nen ch’a toca…
LICE
Nò, nò, grassie…
CIRO
E peuj motestament i zon anche astati andrinta… per el mè caplavor “la tratta delle gialle”.
LICE
Nò!?... Anche lo sfruttamento ‘d le cinese?
CIRO
Ma ghe gineise e gineise?!...
LICE
Eh!... Le gialle!...
CIRO
Ma nò!... Mi i disija le gialle! Le pagine gialle! Gole del telefono.
LICE
E si ch’i sai mi! Mi i pensava a le cinese: Ci-ki-ciai, Ciu-cian-ciò.
CIRO
Mi entrava int un bar i ciamava “ch’a scuza ‘l telefono?” “An fond a drita”. “Grassie!” I andasija ‘ndova a-j’era ‘l telefono, i gratava le pagine gialle, i je stermava de zota ‘l giubbot, i tornava andarera i dizija “I ven-o dòpo, a l’è ocupà” e i zurtija dal bar con le pagine gialle.
LICE
Orco!...
CIRO
Magh che na vòlta apena zurtì da ‘n bar un am fa: “ch’a scusa una ferramenta?”, e mi: “ch’a speta un moment, i guardona zubit anz le pagine giaune” gome i l’hai tiraje fòra da zota ‘l giubbot a l’han gucame!
63
LICE
Ma còsa ch’a na fasija ‘d tute cole pagine gialle?
CIRO
I andasija al mercà e je vendija a ij campagnin ch’a-j doravo per anlupattè ij euv!
LICE
E a-j rendija come travaj?
CIRO
Giudafauz! At sai nen quanti che d’euv al palet ch’i l’hai mangià mi!... Alora, gò foma?... I mostro ò mostro nen gome gh’as fa a fè la rapina?
i
LICE
Nò, nò… Mi i lo ringrassio istess per la sua fin-a tròpa disponibilità… ma per piasì ch’a non ansista ch’a l’è pròpe ne nel caso…
NETA
Ma papà…
LICE
But-te nen edcò ti… it lo sas che mi quand i diso nò a l’è nò!
CENSSA
(CHIAMANDOLO) Lice!... (FACENDO CENNO CON LA MANO)…Ven si!
LICE
(SI DIRIGE VERSO CENSSA. COMINCIA UNA SCENA MIMICA DURANTE LA QUALE CENSSA INSISTE AFFINCHE’ LICE SI FACCIA INSEGNARE DA CIRO A FARE LA RAPINA, MENTRE LICE INSISTE DI NO)….E va bin!... Ch’am mostra a fè sta rapin-a…
NETA
Oh, brav papà!...
LICE
(A CIRO) Sa, alora, i tacoma?...
CIRO
Un moment!.... Fomma parrei: mi i mostro a fè la rapina, e ghiel am fa marijè zoa fija tòtta Netta.
LICE
Ah nò, eh!... Sòn ch’as lo gava da ‘nt la biòca, mia fija a la sposerà mai, mai, e peui mai!...
NETA
Ma papà…
LICE
Per piasì but-te nen torna edcò ti… che mi quand i diso nò a l’è nò!
CENSSA
(C.S.) Lice!... Ven si!...
LICE
(VA VERSO CENSSA E SI RIPETE LA STESSA SCENA MIMICA PRECEDENTE, DOPO LA QUALE LICE TORNA VERSO CIRO)…E va bin!... Ch’a marija pura mia fija…
NETA
Oh, brav papà!...
CIRO
It ses contenta, giòja, tezòr, bagiggia del mè gheur?
NETA
(CORRENDO PER LA SCENA) Oh che bel, che bel, che bel… oh che bel, che bel, che bel…
64
CIRO
Fermete Netta, fermete che te me smije una sòtola. Quel cit lì ‘ndrinta at lo fai diventè cioch!... e (A LICE) Dime ‘n pòch, quand a l’è ghe te veuj fè gosta rapina?
LICE
Ma…mi dirija ch’a-j’è tut el temp, i podoma fela con comod, tant… Ma, mi ij dirija: foma che fela ancheuj e perlom-ne pi nen…
CIRO
Alora zì a venta come ch’az diz, deje ‘n drinta perché a l’è già ‘n bot e mez…
LICE
Alora i tacoma?
CIRO
Mi i zon bront! Alora…
LICE
A veul settese?
CIRO
Nò, grassie, quand mi i parlo ‘d travaj i preferisso stè an bè!... deme na catrega! A-j saria pa quajcòsa de fòrt da beive, perché parlè’di certi discors a venta tiresse su, gome as dis: na costa… i zai nen… un cichetin de whisky?...
LICE
(A CENSSA) Donna, port-je ‘n cichetin ed whisky!
CENSSA
E andova i vado a pije-lo? I vado a stampelo?
LICE
(A CIRO) Mia fomna, a l’ha fame notè gentilment che ne siamo momentaneamente sprovvisti! A peul nen fene a meno?
CIRO
E va bin, foma sessa, però i garantisso ne nel risultato!
LICE
Alora i tacoma...
CIRO
Ch’a zenta, fòrse le fomene a l’è mej mandeje via, magara a s’ampression-o gon questi discorz da òmo, i vorerija nen che tòtta Netta a s’ampression-a tròp e che me nasserija il cit brut.
FLIP
A, ma…ma…tanti j cit qua…quand a nasso a son tuti br…br…brut. As rangio con la che…cherssuva!
LICE
Mach ti it ses stait come ‘t j’ere! (A NETA E CENSSA) Donne, su fòrssa ciapè d’aria che qui il gioco si fa duro, e quando il gioco si fa duro i duri cominciano a giocare.
CENSSA
E chi a sarijo ij dur?
LICE
Noi, mi!
CENSSA
Ti?
65
LICE
Si, mi!
CENSSA
Ah si, alora ricòrd-te che prima ò peuj tuti ij dur a ven-o mòj!...
LICE
Si, va bin! Però adess slogia…
CENSSA
Slogia ti!
LICE
Va, bogia!
CENSSA
Mi bogio nen da si!
LICE
Ohm! (A CIRO) Mia fomna am fa gentilment notè ch’a resta an bele si!
CIRO
Eh va bin per la fommena, ma almeno la cita….
NETA
Nò Ciiro!… Anche mi ij veuj fè la rapin-a!
CIRO
Però!? Decisa la totta!
LICE
A smija tut a so pare…
CENSSA
A l’ha parlà ‘l pezzo duro!…
LICE
Ciuto! Alora ij tacoma?
CIRO
Ah! Squasi, squasi i j’era già incammin che mi dismentijava, adess ch’i dovoma diventè parent, lassoma perde tute ste formalità, i podoma anche indrè an confidenssa, i podoma desse del “Ti”…(PRONUNCIA QUASI “TE”)
LICE
Del?...
CIRO
(C.S.) Del “Te”!... Pa vera Lice?...
LICE
Ah si..si, (IMITANDOLO) Del “Te”!... Alora sent na còsa me car Ciro…
CIRO
Ouh!...Ouh!...Ouh!...Còsa a l’è tutta sta confidenssa “Mè car Ciro”!...
LICE
It l’has dit ch’i podio desse del “Te”…
CIRO
Ma cò ‘t l’has capì?!... Mi a voialtri iv dago del “Te”, ma voiutri a mi nò! Un pòch de rispet, nò? Anzi, vist che mi ve deuv mostrè a fè la rapina, nen che i ten-a particolarment, ma, come ch’az diz, anche l’euj aveul la zoa part, giameme pura: “professor”.
66
LICE
Professor?
CIRO
Eh si! Professor… l’hai pà dit saota-cioende!
LICE
(A CIRO) Alora, i tacoma? Professor!...
CIRO
Alora, anzitut, per fè la “rapaina”…
LICE
Ch’a scusa, per fè còsa?
CIRO
La “rapaina”!...
LICE
E còsa ch’a l’è?
CIRO
La rapin-a an american!... La “rapaina”…
LICE
Ch’a scusa i lo savia nen…
CIRO
E desvejte porillo, i parlo ‘n codice.… It l’has bejvume?….
LICE
Còsa?
CIRO
Aaah!… S’it l’has capime…
LICE
Prima a dis it l’has mangiame, peuj it l’has bejvume…
CIRO
Alora, anzitut, prima de organizè na rapaina ricordeve sempre che: “se l’acqua è pòch… la papera nun galleggia”…
LICE
Ch’a scusa: la papera?...
CIRO
…Nun galleggia!
LICE
E còsa ch’a veul dì?
CIRO
A veul dì che la rapina a venta organisela, preparrrela dabbin an tutti ij cit particolar perché altrimenti la rapina a ven nen!... A l’è un pòch come quando Beethoven a l’ha scrivuje a la nòna, mach ch’a l’è mòrt e a l’è restà incompiuta. Tut ciair?
LICE
Come nò! A fa nen na piega.
CIRO
Allora andoma ananz: anzitut per fè la rapaina, un da zol a peul nen fela e perché a peul nen fela?
FLIP
Pe…pe…perché a…a…sarija ‘n cretin!
67
LICE
(DANDOGLI UNO SCAPPELLOTTO) Come ti! Ciuto!
CIRO
E invece a l’ha razon… e quindi…
LICE
Quindi?...
CIRO
Quindi anzitut a venta costituì na banda.
VIGIO
Ah alora a l’è bele che a pòst, Flip a l’ha ‘l pianoforte, Lice a son-a la tromba a pedal, mi i bato ij querce e chiel a dirig l’orchestra…
LICE
Ma nò, nòno, nen na banda musical! Na banda ‘d lader!...
CIRO
Alora andoma ananz, anzitut per formè la banda per fè la rapaina, a-j va ‘de gent con le bbale!...
LICE
(A VIGIO) Alora ti ‘t peude nen ven-e…
VIGIO
E perché?
LICE
(ALLARGANDO LE BRACCIA) Eee…
VIGIO
E mi i ven-o istess!...
CIRO
Gome? Ma ghiel a l’ha intenzion de fè la rapina con gosta mummia?! Ma chiel-zì a ne s-ciopa durante la fuga!
VIGIO
(FA LE CORNA) Tè!... (POI FA PER TOCCARSI I COSIDDETTI)…E i peudo gnanca tochè fer!...
CIRO
I pòdoma pa rabbastesse daprez ò cadavero a l’è un peiz mòrt!
VIGIO
(ALZANDOSI) Ti, moflo, guarda come ch’it parle che bele vej it dago ‘n lordon ch’it faso girè quindes dì!
CIRO
(FACENDOLO SEDERE) Ouh, seduto, però it l’haz capì? Si ‘l nòno a l’ha, gome ch’az diz, ij rognon dur!...
VIGIO
Ti, guarda che mi i l’hai fait la goera d’Abissinia, i l’hai nen lassaje le piume, ma….
LICE
…A l’ha lassaje le tartacole!
CIRO
E nò, né! E nò, né! Parej andomma nen bin! A l’è pa ne scherz organizè na rapina, a-j venta esse svicio, deggordì… gome ch’az diz: an piòtta! Perché ricordeve che se l’acqua è poca, la papera…
68
VIGIO
A nia!...
CIRO
Nò!...
FLIP
A noa!...
CIRO
Nò!...
LICE
A noa e a nia!...
CIRO
E nò, e nò! I l’eve gapì ‘n tubbo! “la papera nun galleggia”! Bin, alora andoma ananz… dunque adez che la banda i l’oma formala a venta troveze i nomi in codice!
LICE
Nomi in codice?!
CIRO
Eh! Una specie di stranòm, i podoma nen fè la rapaina con ij nòstri nòm desnò la giusta a capiz tut e te cuca subit. Mi per esempi ch’i zon il capo della banda im ciamo “Il boss”!
LICE
Ma i dovijo nen ciamela “Professor”?
CIRO
Quand i mostro i zon professor, ma quand i fazo la rapaina i zon “Il boss”!
LICE
Ch’a scusa i savija nen…
CIRO
(A VIGIO) Ti, nòno, anvece ch’it ses un ch’a l’ha… it giame…
LICE
…”Senssabale”!…
VIGIO
Come “Senssabale”?!
LICE
(ALLARGANDO LE BRACCIA) Eee…
CIRO
Brav! Bel am piaz senzabale!… A dà pròppi l’idea del…
LICE
…Senssabale!
CIRO
Pròppi parej!… Preciz… (A FLIP) Ti anvece it pole giamete…
LICE
…”Balengo”!…
CIRO
Come “balengo”?!
LICE
A ved nen? A l’ha scrit an facia as peul nen ciamesse diversament.
69
CIRO
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LIC/FLIP/VIG
CIRO
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LICE
VIGIO
FLIP
LICE
CIRO
Brav ! Am piaz ancamin-a a nazze la banda: “Il boss”, “Senzaballe”, “Balengo”… (A LICE) E anvece
ti ‘t giame…
A mi am piaserija tant “Leonardo Da Vinci”.
Ma ‘t ses gabbia ?!… At gira la birola? Parej la giusta atte cucca zubit! Titte ciame… Te ciame…
“Cicio”!
Ma mi am pias nen “Cicio”!
Ti ‘t ciame “Cicio” e basta!
Senss’autr… a mi a l’era sempre piasume tant, ciameme “Cicio”…
… Andoma ananz e pitòst ricordeve zempre che “Se l’acqua è poca lapapera…”
…”Non galleggia”!
Ah, binne! I l’oma già fait dei paz avanti! E allora adez sistemà coste còse, come ch’az diz,
burocratiche, intromma, come ch’az diz nell’ombelico della rapaina…
Andova introma?
Nell’ombelico della rapina…
I capisso nen…
Intromma ant el pertuz…
Che pertus?
Intromma nel pertuz, nel vivo… della rapina!… Mammammia che gent gnorant! I passoma all’atto
pratico…
Finalment!…
A l’era ora!
A…a…adess is divertoma!…
(A FLIP) Ciuto!
Alora, adez, anzitut, a-j andarija la piantina.
70
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LIC/FLIP/VIG
CIRO
LIC/FLIP/VIG
CIRO
LICE
VIGIO
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
CIRO
VIGIO
FLIP
CIRO
FLIP
LICE
Che piantina?
Na piantina ‘e basilico!… Mi i dizija la piantina, la carta geografica di dove volete fè la rapina…
Ah! Nò, nò! I l’oma nen…
Ma goarda mach gon che razza de gent mi deuv imparentè!… I l’eve gnente!!!
Eee…
I deuv penzeje a tutto mi?
Eee…
Evvabbin!… E alora… (ALLARGA IL GIUBBOTTO DA CUI APPAIONO NELLE TASCHE INTERNE
ALCUNE CARTINE TOPOGRAFICHE)…Dime mach andova ti la vòj fè la rapina: Roma, Milan,
Napoli, Turin, Paris, New York, Bangkok, Ciriè… dime mach che mi i tiro fòra la piantina!…
Ma…i sai nen… mi i dirija… (A VIGIO) Ti cò ‘t na dise…
Fa ti… fa ti… ch’it sas…
…Ma mi i dirija…
Mi a…am piaserija fela a… a… a Poirin.
Ma che Poirin!… A Poirin a-j son gnanca le banche…
Pe…però a fan certe tinche ‘n carpion a.. a.. a la sgnach-me ‘l muso ch’a… ch’a son na ca…nonà.
(A FLIP) Ma mòl-la! (A CIRO) Ma mi i dirija ‘d fela a Turin, vist e considerà ch’i soma già si…
Alora a Turinne, at sej sigur?
Si, si, si, andoma nen tant lontan desnò a venta viagè e mi i patisso la macchina…
…E…e…a fa ij gatin!…
Che gatin?
A…a…a gomita!
Ciuto!
71
CIRO
(ESTRAENDO UNA CARTINA TOPOGRAFICA DAL GIUBBOTTO) E alora…Turinne!… Vuallà! (A LICE) E… at l’haz già decidù a che banca at veuj feje…visita? La banca di Novara, la banca di Roma, il monte dei pascoli di Siena…
LICE
… La “Banca D’Italia”!… A l’ha present, cola ch’a-j’è ‘n via Arsenal…
CIRO
Uhè! I pissoma longh!…Eh!?…
LICE
Le còse ò as fan da bin ò a l’è mej nen feje!…
CIRO
(FACENDOGLI UN BUFFETTINO SULLA GUANCIA) Brav, Ciciu, parej it em piaze!… Dime ‘n bòch, Cicio, ti ‘t la frequenti sovenz costa banca?
LICE
Oeh, come nò! Mi i vado là tuti ij dì a porteje n camionà ‘d sòld!…
CIRO
… Ij impiegati a te conosso?
LICE
Nò!
CIRO
E nò, e nò, alora parej a l’è tròp arzigozz…
LICE
Còsa ch’a l’è?
CIRO
…Arzigozz… Rischios, pericolos… A-j andarija n’autra facia!... Ti Cicio, it l’haz nen n’autra faccia de scorta?
LICE
E nò, i l’hai mach costa!
NETA
I podrijo studiè un travestimento…
CIRO
Giust! Brava Netta, compliment, it l’has zubit centrà ant el pertuz! An piòtta la tòtta!
LICE
I l’hai dij-lo a smija tuta a so pare… ma perché ‘n travestimento?…
FLIP
Pe…pe…pe…perché s’at goardo ‘n facia pa…parej…as sbaruvo!
NETA
Ti, papà, per esempi, it podrije travestite da…
CENSSA
…Da pajasso!… A l’è già fin-a a pòst parej, a l’ha gnanca da manca ‘d vestisse!…
LICE
Ah si, perché second ti mi i son un pajasso?
CENSSA
Si!
72
LICE
E second ti mi i sarija un c’a l’ha la facia da pajasso?
CENSSA
Si!
LICE
Grassie!
FLIP
A…a…a mi am piaserija vestime da “Com-Boys” (IMITANDO I COW-BOYS DEI FILM AMERICANI) “Ehi, Joe, bassa col fusil ò…ò…ò ‘t faso diventè ‘n co…colapasta!” (IMITA GLI SPARI DELLA PISTOLA) Pim!…Pum!…Pam!…
LICE
E mol-la!…
CIRO
Sa, sa, i vòle ste ciuto!… Divaricoma nen e restoma concentrà che ‘l temp a pazza!… (A LICE) Ti, Cicio, per esempi, it bote na bela muda longa…
LICE
I l’hai nen…
CIRO
…Con crovata sgura…
LICE
…I l’hai nen…
CIRO
…Un bel paira d’occiaj sgur…
LICE
…I l’hai nen…
CIRO
… Un bel capel an testa, ma nen col-lì ch’atte fa tròppe tumminne!
LICE
…I l’hai mach costi!
CIRO
…E peuj con na bela valiz e it pòle fè l’avochet…
LICE
…I l’hai gnanca la valis!…
CIRO
Ma còsa ch’i l’eve?… I l’eve gnente… i l’eve…
LICE
Ah nò! Moment! Però na còsa i l’hai: la valis! (PRENDE IL “WATER DA PASSEGGIO”)
CENSSA
Ma fate furb!
CIRO
(A VIGIO) Ti!…
VIGIO
Mi?
CIRO
Si, ti!… Ti anvece, it pòle vestite da fomena..
73
VIGIO Mi, da fomna?!…
CIRO Si, da fomena e it pòle fè la vejòta, che l’avochet a compagna a ritirè la penzion…
VIGIO Mi, la fomna?!… Ma chiel a l’è mat! Mi i la faso nen ch’as na cerca pura n’autr…
CIRO Nò, la fomena it la fase ti!
VIGIO E anvece nò, mi i la faso nen!
CIRO (PRENDENDOLO PER LE SPALLE) Adezz basta! Ti it faze lòn che te dizo mi! (LASCIANDOLO
ANDARE) Ma varda mach che razza de gent a-j’è ‘n gosta cà!…
CENSSA (A VIGIO) Sa ven con mi nòno, ch’i andoma a vedde còsa ch’i podoma fè per vestite da fomna…
VIGIO Ma che vergògna!… Vestime da fomna, mi… ch’i son n’eroe ‘d la goera d’Abissinia…
CIRO Ouh! Tenzion a lòn ch’it faze, senzabale, che mi atte fazo pazè nu brut quart d’ora… te sogrolo tuti ij
òz…
CENSSA (USCENDO CON VIGIO) Ven nòno andoma… ven edcò ti, Neta… (ESCONO)
NETA Si mama… (P.P.)
CIRO Ti, Netta, spetta, damme nu bello bazin prima d’andè via…
NETA Subit, Ciro… (LO BACIA) Smack… (SCAPPA DI CORSA)
CIRO (GODUTO) Aaaahhh!… Gome ch’am piaz el bazinne a mi… gome ch’am piaz… Alora, andoma
ananz… pitòst a armi, gome i stoma?…
LICE Che armi?…
CIRO Gome che armi?!… I sai nen, un quajcòz de util che un a l’ha sempre ‘n gà per qualsiasi evenienza, i
sai nen: na pistola, un fusil, un ganon, na mitraglia, na bomba, un car armà, na giav ingleisa… na fiòzna… na cerbottana…
LICE Ma per fè còsa?
CIRO Gome per fè còsa?!… Per fè la rapina, nò?!… I podoma pa andè a fè la rapina a man pattanuva e fè
parej con ij dij… (MIMA IL GESTO DELLA PISTOLA)
LICE Ah, nò, nò… Am despias ma noi i l’oma gnente ‘d tut lòn…
74
CIRO
FLIP
CIRO
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LICE
FLIP
E còsa ch’i l’evve?… i l’evve ‘n tubo ‘d gnente i l’evve! Parej az peul nen feze la rapaina…
Mi…mi…mi…i…i l’avrija na flecia!…
Che fleccia?
(TIRANDO FUORI UNA FIONDA) Co…costa!
Ah!… E parej ti it l’avrije na flecia?!
Oh…Oh giacche i son pa fòl mi!
E còsa ch’it na fase ti, ‘d la flecia?
I…i…vado a tireje a ij civich!
Brav gasepio!… Parej s’at cuco at fan un panel parej!…
E a…a…a l’è lì ‘l bel! Qua…qua…quand ch’am cuco, che ‘d patele! (RIDE) Ah! Ah! Ah!
Che fieul! Che fieul!… Mi i l’hai dilo… a l’è nen mè fieul!
Ma che flecia e flecia!… Con la flecia az sbarruvo gnanca pì ij pazaròt!…
(ANDANDO A PRENDERE DEI TUBETTI TIPO PER ASPIRINA) Ah nò, ch’a speta, però i l’hai sòn…
Còsa ch’i foma? La rapina con i tubetti ‘d la aspirina?
Sossì, a l’è n’arma chimica potentissima! A son pet ambotijà ! A l’ha mai sentù parlè del pet ambotijà?
Nò!…
Per fòrssa i l’hai anventalo mi!… I l’hai ancora nen sparzù tant la vos… a l’ha na potenssa
concentrà!… A stendo ‘n tòr!… A veul provè a nuffiene un? I lo duverto parej a sent che
emanassion…
Nò, a l’è nenne ‘l caso…i cherdo…
(CORRENDO DIETRO A FLIP) Ven si, ti!… Nuffia, che i foma vedde, i foma na dimostrassion pratica
dal vivo… ven si, nasa, nasa…
(SCAPPANDO) Nò!…Nò!…Nò!… nu…nu…nuffi-lo ti!…
75
CIRO
Brav, Cicio, i portoma d’aprez a ven-o zempre attaj, i dovroma gome gaz lacrimogeni… andoma ananz, adez pitost a-j andarija na macchina…
LICE
Na macchina per còsa?
CIRO
Per escapè, nò?!… At vole pa escapè a pè?!
FLIP
Ma…ma…a…a…a-j’è pa damanca ‘d la macchina per scapè…l…l…lì a…an via a…Arsenal a… a-j passa ‘l tram…
LICE
(RIDACCHIANDO NERVOSAMENTE) Uhm! Uhm! Uhm!… Uhm! Uhm!...Uhm!... E già!... E già, quat lader a seurto ‘d corsa da la banca con el bottino e per scapè a monto ‘ns el tranvaj!…
FLIP
A…a…a venta mach ricordesse ‘d pijè ij biet prima…
LICE
(A FLIP) Ma fate furb, badòla!… Se si ‘l Napoli… ehm… el professor a l’ha dit che per scapè a-j va la macchina, a-j va la macchina!…Eh?!… (A CIRO) Che tipo ‘d macchina? A l’ha d’esigensse particolar?…
CIRO
Ma dizoma… una macchina ‘n pòch pì gròzza che na bianchina desnò triboluma intrej-ne ‘n doi!… Voiautri i l’eve na macchina?
LICE
Eee…nò!
CIRO
Figurete!… I l’hai belle che capì che an belle manere a
venta gratene una!
FLIP
E…e…e mi i faso l’a…l’autista!
LICE
Che autista?
FLIP
Co…co…col ch’a speta ‘n macchina fò… fòra da la banca, come ‘nt ij cine american, che quand ij lader a seurto da la banca a monto ‘n macchina e a-j fan “Vai!” e chi…chi…chiel, un pè ‘nt pansa e… via!… (MIMA DI GUIDARE UNA MACCHINA)
LICE
Ma s’it ses nen bon a goidè!…
FLIP
Oh…oh…giacche!…I…i…i son pa fòl mi! Bu…but-me na macchina so…so…sota ‘l darè e i… it faso vedde mi s’i son nen bon a…a…a goidè! (CONTINUA A MIMARE DI GUIDARE UNA MACCHINA)
LICE
(C.S.) Piant-la lì…Nuvolari !
CIRO
Alora, adez, ti balengo, it vade a fete un bel gir per la sdrà a gerchè na bela maghina da rubbè…
FLIP
E…e…e…come ch’i faso a…a…duvertè la macchina s’i l’hai nen le ciav?
76
CIRO
Che gent gnorant gh’a-j’è ‘n gosta cà!… Abbasta che te s-ciape il veder! Nò?!
FLIP
Già…già…già brav! E se…se…s-ciapo ‘l veder peu…peu…peuj a-j intra l’aria…
CIRO
E i foma gome a mè paiz i botoma ‘l carton con “lo scotch” e i foma ‘l pertuz per le specciòt! A venta dije tutto mi a venta dije!… Allora quand te l’hai trovà na bela macchina da rubbè te s-ciape il veder e it monte de zora…
FLIP
E…e…e come ch’i faso a fela parte?
CIRO
Che gent gnorant ch’a-j’è ‘n gosta cà!… Zota ‘l volant a-j’è una scatola… come ch’i dize voiautri?…
LICE
La scatola!
CIRO
Ma nò, an piemontaiz…
LICE
El cassiòt!
CIRO
Brav, Cicio! El caziòt!… Però gome ch’i parle mal voiautri piemontaiz!… Alora, quand it l’haz trovà ‘l caziòt andendrinta a-j zon ij fij… A venta s-gianchene doi ò tre e butteje an “corto” ch’a fan le sbluve e peuj la maghina a part!
FLIP
E già, brav!…Pa…pa…parej im bruso ij dij…
LICE
Parej it fase furb!
CIRO
Mej nò s’atte bruze ij dij!…Parej atte serv per n’autra vòlta gh’it lo zaz già!… Gol-lì a l’è ‘l mestè gh’a intra! Adez va!… Boggia!…
LICE
E fa ampressa che a quatr’ore le banche a saro !…
FLIP
A…a…alora mi i vado…
CIRO
Ma atte sej angora lì? Va! Boggia!…
FLIP
Su…subit! (ESCE DI CORSA)
CIRO
Gostì a l’è pròppi “balengo”! Tutti parej i zeve ‘n famija?
LICE
Beh… A parte mi… tuti!
CIRO
E adez mi e ti, Cicio, i studiuma la cartina geografica… (COSI’ DICENDO APRE LA CARTINA CHE AVEVA TIRATO FUORI PRECEDENTEMENTE)
77
LICE
CIRO
LICE
CIRO
LICE
CIRO
Che grossa!…
Per fòrza, zì a-j’è tuta Turinne!… Còsa ch’it penzave ch’it portava mach Borgh Vanghija?!… Alora
vedoma ‘n bòch, via Arzenal…
(INDICANDO) Si a-j’è Piassa Castel…
(DANDOGLI UNA SBERLA SULLE MANI) Giù le man, grin, ghe at me la immagnini tuta…
Ma mi…
Sta ciuto e laz-me studiè!… Zi… zi…. Zi… i l’hai gapì tut!…
SCENA 2^
CENSSA NETA CENSSA VIGIO CENSSA VIGIO NETA VIGIO CENSSA VIGIO CIRO LICE VIGIO
Censsa, Neta, Vigio e Detti, poi Flip
(ENTRANDO CON NETA) Goardè mach un pòch che bela dòna ch’i l’oma si…
Pròpe na bela nonetta…
(FACENDO CENNO A VIGIO, DI ENTRARE) Ven papà…
(D.D.) Nò!
Bogia… Ven…
(D.D.) Nòòò!…
E dai ven nòno… I soma mach noi…
(D.D.) I l’hai dit ed nòòò!
(TIRANDOLO DENTRO) Fa nen tante stòrie… Intra!…
(ENTRA. E’ VESTITO DA DONNA. HA UN IMPERMEABILE, I GAMBALETTI DI NYLON, LE
PANTOFOLE DA VECCHIETTA E UN FOULARD IN TESTA)
Uhè!…Parlepapì!… I l’avrija mai pì dillo, vesdì da fommena, senzabale, a fa la zoa figura…
Disoma che come fomna…a l’è ‘n bel òmo!…
S’i la chite nen lì tuti e doi, iv mòlo ‘n tuso ch’iv mando……..
78
CIRO VIGIO CIRO VIGIO CIRO VIGIO CIRO LICE CENSSA CIRO LICE CIRO FLIP LICE FLIP LICE FLIP LICE FLIP CIRO
Famme vedde gome ch’it marce…
Mi?
I l’hai dite de marcè!…
(CAMMINA)
Eh nò!… Eh nò!… Eh nò!… Na fommena a marcia nen parej... ti te smije che te marce anzima a ij
euv!…
Mi i marcio come ch’i son bon!… I son pa ‘d l’autra paròchia?!
A mi chiel-zì am piaz nen!… A mi chiel-zì am piaz nen!…
Nòno, it ricòrde pì nen come ch’a marcio le fomne, a smija ch’a marcio ansima a na riga e a bogio ‘l
tafanari… Parej… (CAMMINA ATTEGGIANDOSI DA DONNA)
A l’ha parlà l’esperto!…
(A LICE CHE CONTINUA A CAMMINARE) Uhè!… Uhè!… Cicio, basta parej!… Andova it cherde
d’esse? A gà toa?…
Ch’a scusa “professor”…
I l’hai già dit-lo, divaricoma nenne e restoma congentrà! (SI SENTE UNA FRENATA DI MACCHINA
CON SGOMMATA)
(ENTRANDO) I…i…i son si!…
Già si?!
S…s…si!
Ma e la macchina it l’has già gratala?
S…s…si!
Ampresa pare?
Oh giacche!… I…i…i son pa fòl mi!
Bravo ballengo! At te fazija nen svicio parej…
79
LICE FLIP LICE FLIP LICE CIRO LICE FLIP LICE CIRO LICE CIRO LICE CIRO FLIP CENSSA LICE FLIP CENSSA LICE FLIP
E che macchina it l’has grata?
Eh!…Eh!… Na machina che… Oh!…Oh!…
Eh…eh…e alora andoma a vedde che macchina ch’a l’è oh…oh…
A…a l’è na sorpreisa…
A ven edcò chiel professor?
Az capiz!… It vòle pa lazeme ambelezì? Mi i zon il bòzz i deuv rend-me gont ed l’efficienza de la
maghina…
Alora andoma… (P.P.)
(APRE LA PORTA) I…i…iv pòrto mi… (ESCE)
(TENENDO LA PORTA) Ah, professor…
Còza a-j’è?
La pòrta… as sara da sola!…
(SPINGENDO LICE) E zeurt fòra!… (ESCE CON LICE E FLIP)
(RIENTRANDO DI CORSA CON FLIP E CIRO, DOPO BREVE TEMPO E SBARRANDO LA PORTA)
Presto!… Presto!… Saroma la pòrta… Stermom-se!…
(NASCONDENDOSI SOTTO IL TAVOLO) Zi anne cuco angura prima ch’i foma la rapaina…
(VA A NASCONDERSI DIETRO CENSSA)
Ma còsa a-j’è?
Còsa a-j’è?!… A-j’è ch’a l’è ‘n deficient!
Ma…ma…mama a l’ha dime deficient…
Ma nò, giojetta, nò…
Dime ti, con tute le macchine ch’a-j’è da robè, a l’è andait a robè la macchina dij carabiniè!!!
A…a..a…l’è la pr…prima ch’i l’hai trovà…a…a l’era duverta e a l’avija le…ci…ci…ciav andrinta…
80
LICE
Ma a-j’ero nen ij carabiniè ant la machina?
FLIP
Prima…
LICE
Prima ‘d còsa?
FLIP
Prima…che peuj mi i son butame a…a…crijè “al ladro!… al ladro!…” E alora lor a son calà giù da…da…la machina e a l’han dime: “non si pre…preoccupi, lo…lo pr…prendiamo noi!” A…a…l’han ancaminà a…a…core, alora mi i…i…son montà dzora e…e… i l’hai ciulaje la macchina!!!
CIRO
It l’haz capilo che volp! (ANDANDO A GUARDARE DALLA FINESTRA) Ti, Cicio, gampa n’euj fòra da la pòrta, s’a-j zon ij graffion…
LICE
Chi?…
CIRO
Ij graffion!…
LICE
Ah nò, si a-j’è gnun-e piante ed cirese, grafion, griòte…
CIRO
Ma nò! S’a-j zon ij graffion, ij parpagnacco, ij carabiniè ch’a cerco la maghina…
LICE
(GUARDANDO FUORI DALLA PORTA CIRCOSPETTO) Nò!… Nò!…A-j’è gnun…
CIRO
A zon carabiniè, prima ch’az n’ancorzo ch’a l’han robbaje la maghina a-j pazza feragost, Natal, zant Steo, capedanni e la befana…Za, andoma ananz e fè bin tenzion a lòn che i dizo perché mi i zon come Paganino i ripeto mach due volte! Ogghej?
TUTTI
Ogghej!
CIRO
(A CENSSA) Alora ghila madama, adez az buta zì e ch’a faza finta d’esse la “cazziera”. (COSI’ DICENDO SPOSTA IL TAVOLO E LO SISTEMA TIPO SPORTELLO DELLA BANCA)
CENSSA
Che cazziera?
CIRO
La cazziera della banga!…
NETA
E mi còsa i faso?
CIRO
Ti, dòpo, tezòr… (INDICANDO LA PORTA DELLA TUALET) Adez foma finta che gosta a zia la pòrta dell’entrata della banga…lì fòra a-j’è la sdrà…da dove peuj intre voiautri…
LICE
Prima a-j’intra la cazziera?
CIRO
Nò!… La cazziera a indra nen! La cazziera a l’è già lì!
81
NETA
E mi quand i intro?
CIRO
Ti, dòpo, tezor… Alora adez ti Cicio e ti senzabale, avventa che intre nella banga gome se i fuze òmmo e fommena, butteve zot-brazetta, parej…gompliment i zeve pròppi na bela coppia!… Peuj ti, Cicio … A venta gh’it gontrole an gir, ch’a-j riva gnun, gh’a-j gapita gnente… Anvece ti senzabale it faze ‘n paz an avanti e it vade da la cazziera…
VIGIO
Ah nò, nò, mi i vado da gnun-e part, im n’ancalo nen, ch’a-j vada pura n’autr…
CIRO
E cost a sarrija l’eroe ‘d la goera dell’Abissinia? Alora foma parej: da la cazziera it vade ti Cicio e te je dize preciz, preciz, goste paròle: “Mani in alto, non si agiti, rimanga sorridente, che non crij, non chiami nessuno, non sgnacchi nezun boton, queta è una rapina, zitta e mosca!”
LICE
I l’hai nen capì!…
CIRO
(RIPETE) “Mani in alto, non si agiti, rimanga sorridente, che non crij, non chiami nessuno, non sgnacchi nezun boton, queta è una rapina, zitta e mosca!”
LICE
(TIRANDO FUORI DALLA TASCA UN NOTES E UNA MATITA) Ch’a speta na minuta ch’im lo scrivo perché mi ‘m ricòrdo nen tut lolì…
CIRO
(STRAPPANDOGLI DI MANO IL NOTES E LA MATITA) Ma cò ‘t faze, Cicio? It vòle pa intrè alla banga con il bijetin come se te i fuze a fè la speiza al supermercato?!… Adez i zeurte fòra un daprez a l’autr e i feve l’intrada… (LI FA ENTRARE NELLA TUALET)…Mi ve do il via su, fòrza…
LICE
Ma pròpe ‘nt el cess i dovoma intrè?…
CIRO
Sta ciuto e intra!… (LI SPINGE)
VIGIO
Possa nen…possa nen… (ENTRANO)
CIRO
I zeve pront?… (NESSUNO RISPONDE) I zeve pront?… (C.S. VA ALLA PORTA, LA APRE) Còza ch’i feve?…
LICE
I j’ero si ch’i spetavo…
CIRO
E alora risponde… mi i penzava ch’i fusse mòrt… Alora pront che mi ve do il via… (I DUE RIENTRANO)
CENSSA
(A CIRO) Mi i devo dì quajcòsa?…
CIRO
Nò, chila ch’a staga ciuto gh’a l’è mej!…
82
NETA
E mi còsa i faso?
CIRO
I l’hai ditte dòpo, tezòr… (VERSO LA TUALET) Alora i zeve bront?… Un daprez a l’autr… in fila indiana ?…
VIGeLIC
(D.D.) Si !…
CIRO
Via!…
VIGeLIC
(ENTRANO E SALUTANO)
CIRO
Còza ch’i feve?
LICE
I salutavo…
CIRO
Chi?
LICE
Ma ‘n banca a-j’è sempre quajdun ch’it conòsse…
VIGIO
Quaj bela fomna…
CIRO
Ma che fommena?! Se te ses ti travestì da fommena, azo! I deve fè bin atenzion a nen fete conòzze desnò, s’a te cucco at te fan un panel parej!… Che raza de gent ch’i l’hai da mostreje mi!… Za, provoma torna, avanti zeurte torna e se stavòlta i la feve nen giusta avve dezvizo la testa! (I DUE ESCONO PARLANDO VERSO LA TUALET) I zeve bront?… Un darera de l’autr an fila indiana?
VIGeLIC
Si!
CIRO
Alora via!… Veni innanz…
LICE
(ENTRA CON SOTTOBRACCIO VIGIO) Cara speta qui una minuta che io vado a prendere i dindini… (VA VERSO CENSSA PUNTANDO LE MANI COME SE AVESSE UN MITRA) Mani in alto ch’a bogia nen… (MORMORA UNA SPECIE DI ROSARIO)…Ztta e mosca!
CIRO
Ma còsa l’è lolì?…Cò’t l’haz dit che l’oma gapì ‘n tubo?!…
LICE
I l’hai fait na specie ‘d riassunto…per fè prima…ma peuj là i diso tut…precis paròla per paròla…
CIRO
Eh nò! Eh nò! Le prove avventa feje dabbin!!! Avanti zeurte torna fòra e desciolleve baqquari! (I DUE ESCONO) Che teste de còj!… Alora i zeve pront lì darera un daprez a l’autr an fila indiana?
VIGeLIC
(D.D)Si!
83
LICE (ENTRA CON VIGIO TENENDOLO SOTTOBRACCIO, A VIGIO) Cara speta qui una minuta che io
vado a prendere i dindini… (VA VERSO CENSSA PUNTANDO LE MANI COME SE AVESSE UN MITRA) Ch’a bogia nen che si a-j’è na rapin-a!…
CENSSA (SPAVENTANDOSI SALE SULLA SEDIA) Aaaahhh!… Che scheur na ratin-a!…Nò…Nò…che scheur!
CIRO Ma còsa ch’a l’ha de grijè parej?
CENSSA A-j’è na ratin-a!…
LICE Andova?
CENSSA Sota la taola! Mass-la…Che scheur!
LICE (GUARDANDO SOTTO IL TAVOLO) Si a-j’è gnente.
CENSSA Ma ‘t l’has dilo ti!…
LICE Mi?
CENSSA Si it l’has dit:…(IMITANDO IL GESTO DEL MITRA DI LICE)…A-j’è na ratin-a!…
LICE Ma nò gnoranta! Mi i l’hai dit rapin-a, nen ratin-a!
CENSSA E parla mej!… Mi i pensava ch’a-j fussa ‘n rat sota la taola…
CIRO Alora quand i l’eve finì ‘d fè ij vòstri pòrci comodi me lo dite? Ouh! Zi avventa deze n’andi z’i voroma fè
la rapaina prima che la banga a zara. (A LICE E VIGIO) Avanti, zeurte fòra e riprovè torna, ghila madama ch’az zeta torna lì…
NETA E mi còsa i faso?
CIRO Dòpo ti tezòr, adez a toca a lor… (I DUE ESCONO) Alora i zeve a pòst, un darera l’autr an fila
indiana?
VIGeLIC Si!
CIRO E alora fè che veni annanz…
LICE (RIENTRA CON VIGIO TENENDOLO SOTTOBRACCIO, A VIGIO) Cara speta qui una minuta che io
vado a prendere i dindini… (VA VERSO CENSSA PUNTANDO LE MANI COME SE AVESSE UN MITRA) Ch’a staga tranquila e ch’a bogia nen…
CENSSA Ch’a crija nen e ch’as buta ‘n fila…
84
LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CENSSA FLIP LICE CENSSA LICE CENSSA
(SI GUARDA INTORNO) Ma a-j’è gnun…
I l’hai dije ‘d butesse ‘n fila, a veul pa passè davanti a ij autri, brut maleducà…
Ma mi…
Ch’a speta là!
Andova?
Là! A l’ha pijalo ‘l numer?…
Che numer?
El numer per la coa…
Andova a son?
Là!…
(FINGE DI PRENDERE UN NUMERO) Ch’a scusa…
Còsa a-j’è ancora?
A-j’è ancora tant da spetè?
Che numer ch’a l’ha?
38!
Ancheuj a l’è ‘l so dì fortunà, a toca quasi a chiel. (CHIAMANDO) 37!…A-j’è nen el 37?…
M…m…mi!…
Gav-te da ‘n mes…
(C.S.) 38!
A toca a mi!… (METTENDO LE MANI COME SE TENESSE UN MITRA) Ch’a staga tranquila, ch’a
bogia nen costa a l’è na ra… na ra…
…Na ramassa!…
85
LICE
Nò! Na ra…na ra…
CENSSA
…Na rava!…
LICE
Nò! Na ra… na ra…
CENSSA
…Na ratavolòira!…
LICE
Nò!….Na ra… na ra…
CIRO
Zu! Avanti! E bogia, dizije lòn gh’a l’è!
LICE
A l’è na ra…na ra… adess i son confondume im ricòrdo pì nen!…
CIRO
(ARRABBIATISSIMO) Ouuuhhh! Basta!!!… I zeve na maniga de cretin!!! Mi i zon stoffi de voiautri, mi me ne vado!… Mi ve lascio nella bagna!… Mi i zon nen venut ambelezì a feme pijè per el fond-schina de voiautri!
NETA
(CERCANDO DI CALMARLO) Ma sta tranquil…Ciiiro!…
CIRO
Ma mi i zon tranquil!…Adez i lo foma angora na vòlta, ma a l’è l’ultima! O i lo feve dabbin ò mi i zeurto da cola pòrta e peuj i intro torna!!!…
VIGeLIC
Si, professor…
CIRO
Fòrza, seurte…anda!…Anda!…
NETA
E mi cò faso Ciiiro?…
CIRO
Ti i l’hai dite dòpo…
NETA
Ma Ciiiro… i veuj fela anche mi la rapin-a…
CIRO
E vabbin, alora ti te l’avraz il compito delicatissimo ‘d neutralizè la guardia fòra della banga…
NETA
I deuv deje na barotà ‘ns la testa…
CIRO
Nò, nò, nò, a mi me piaz nen la violenza… it deve mach distraj-lo con na scuza…zai nen…fa ti…
NETA
I podrija fè ne spogliarello…
CIRO
Ma te sej mata, lo spogliarello per la strà, parej at t’aresto zubit…per intemperie a pubblico ufficiale…
NETA
E alora còsa i peudo fè “per distrarlo”?
86
CIRO
Ti ‘t sej nen na dòna ancinta ch’a deuv gatè na maznà?
NETA
Si!
CIRO
E alora it faze la dòna ancinta ch’a deuv gatè la maznà che a se son rot le acque e a-j zon venut le dòglie e tiene ij dolor de panza… Atte piaz parrej, giòja?
NETA
Si!
CIRO
E damme nu bello bazin!… (NETA LO BACIA) Aaah… come me piaz a mi ij bazin…come me piaz…
NETA
(URLANDO COME SE AVESSE LE DOGLIE, MA IN MANIERA FINTA) Aaah…aaah…aaah…
CIRO
Còsa a-j’è adez, giòja?…
NETA
I fasija le preuve per neutralizè la goardia…
CIRO
It lo faze peuj là davanti a la banga… adez, per piazì sta ciuto e laz-me conzentrè…
LICE
(AFFACCIANDOSI DALLA PORTA) Ch’a scusa professor, noi, i sarijo pront s’indrinta…a ancamin-a anche a manchè l’aria…
CIRO
I l’hai ciamave?
LICE
Nò!…
CIRO
E alora indrè torna andrinta!!!… Ma che razza de gent me deuv amparentè… (A FLIP) E ti buttete zì e fa ‘l client…
FLIP
I…i…i…peudo nen…
CIRO
Perché?
FLIP
I…i…i faso già l’a…a…autista!
CIRO
Dòpo it faze l’autista!… Adez but-tete lì e fa ‘l client della banga e fame nen girè ij portiggaj anghe ti! (VERSO LA PORTA DELLA TUALET) I zeve bront là ‘ndrinta, un daprez a l’autr an fila indiana?
VIGeLIC
(D.D.) Si!
CIRO
E alora via!…
87
LICE
FLIP
LICE
CIRO
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
FLIP
LICE
(ENTRA CON VIGIO TENENDOLO SOTTOBRACCIO, A VIGIO) Cara speta qui una minuta che io
vado a prendere i dindini… (VEDENDO FLIP) Gav-te, cò ‘t fase s9i ‘n mes?…
E…e…el client!…
Che client?
El client della banga perché a venta che ve prepari a qualziasi imprevist!… Andoma annanz…
(A FLIP) Bondì!…
Bo…bo…bondì!…
Anche chiel ambelessì?
S…s…si!…A…a…a l’è inutil ch’am la co…conta…ta…tant I son pr…prima mi…
Si, si, si, ch’a scusa… a sa, noi, i soma si per na rapin-a…
Ah…ah…ah si?!… A…anche mi!
Ma nò?!… Ma che combinassion!…
A…a…a veul passè prima?
Nò, nò, per carità, a-j mancherija, a-j’è prima chiel i vorerija nen smije-je un ch’a n’aprofita…
Ma s’a…s’a…s’a veul…
Nò, nò, ch’a passa pura prima chiel, ch’a fasa con còmod, mi i passo dòpo a cheuje le frise…
Ma, ma…nò! Alora ch’a passa prima chiel…
Nò, nò, prima chiel…
Nò, nò, pr…prima chiel…
Nò chiel…
Nò, chi…chiel…
Nò, chiel… (DURANTE QUESTE ULTIME BATTUTE HANNO MIMATO UNA SPECIE DI DANZA)
88
CIRO
Ouh!…Ouh!… Basta parrej che mi a n’hai già una piena a l’autra che goma!!!
verza de voiautri babacio de
LICE
Ch’a l’abia passienssa, ma a l’è l’agitassion ch’a n’agita… a vedrà che peuj quand i soma ‘n banca, quand a sarà ‘l moment, i foma tut giust…
CIRO
Sperroma!… Sperroma magh!…
LICE
Pitòst a-j’è ancora quajcòsa da provè prima d’andè…
CIRO
Az capiz, a-j’è da provè quand i monte ‘nz la macchina per escappè…
LICE
Si, va bin, ma a-j va pa tanta sienssa a montè ‘ns la macchina per scapè…
CIRO
Anghe a dì “mani in alto questa è una rapina!” a-j va pa tanta scienza e se voiautri i montate ‘ns la maghina come i l’eve dit “mani in alto questa è una rapina!” i restoma al pian dei babbi!!!…
SCENA 3^
Madama Barela e detti
BARELA
(ENTRANDO) Scuseme, a l’è permess?…
CENSSA
(A LICE) A-j’è la madama…
LICE
Oh cerea madama Canela…
BARELA
Barela!
LICE
Si, si, Patela!…
CENSSA
(PIANO A LICE) Còsa ch’a-j fa torna ambelessì?
LICE
I sai nen!…
CENSSA
Ciamije!…
LICE
Na minuta!… E come mai da coste part?… I la spetavo pròpe nen… a sarà pa già vnuita a pòrtè lòn ch’i l’oma ordinà stamatin?…
BARELA
Nò!… I preferisso pijè tut fresch doman matin…
LICE
Oh che darmagi!… Perché doman a podrija fòrse gnanca trovene…
BARELA
Come mai?…
89
LICE BARELA LICE TUTTI CIRO LICE CIRO LICE BARELA LICE CIRO LICE BARELA LICE CIRO LICE BARELA LICE CIRO LICE
A sa come ch’a l’è, un dì i soma, l’autr ni soma nen… e tant per dì doman i podrijo anche esse tuti
‘ndrinta…
I j’era tant an pen-a per coj pòver gat, ch’i son passà a ciamè se còj ch’a son partì ancheuj per la
montagna a-j’ero restà sodisfait del giambon…
Oh si, tantissim (AGLI ALTRI) Nò?!…
Oeh! Si, si!… Tantissim!…
(PIANO A LICE) A l’avrà pa mangià la feuja?
I sai nen!...
Giamije!...
(A BARELA) A l’ha mangià la feuja?...
Che feuja?
(A CIRO) Che feuja?
Ma nò, giamije s’a l’ha capì…
(A BARELA) A l’ha capì?
Còsa?
(A CIRO) Còsa?
Gome còsa?!... S’a l’ha gapì tute l trigo…
A l’ha capilo ‘l trigo?
Che trigo?
(A CIRO) Che trigo?!...
Gome che trigo?!... I capizo nen se it sez pì coto ti ò la veja… el trigo ch’i zoma ancamin ch’i
preparoma ambelezì…
(A BARELA) El trigo ch’i soma ancamin ch’i preparoma ambelessì…
90
BARELA LICE CIRO LICE FLIP LICE FLIP LICE CIRO LICE BARELA LICE CIRO LICE BARELA TUTTI LICE CIRO LICE CIRO
Ohmmi, ma mi i capisso gnente…
(A CIRO) A l’ha capì gnente…
Eh nò, comunque a l’è tròp arzigoz… a l’è mej nen arzighè… la veja a l’ha vist e zentù tròppe…
Còsa ch’i foma?...
I po…po…podrijo massella…
E come?
Co…co…col Flit!...A…a…lo san tuti: (CANTICCHIA) “Ma…massa la veja…col Flit!” “E se non muore
col gaz”.
Ma fate furb!...
Nò, a mi a me piaz nen la violenza!... Feme penzè…trovà! I la pijoma gome ostaggio!... Prest!
Gropoma l’ostaggio…
Un moment!... A l’è pa che per caso ant la borsa a l’ha torna mes chilo ‘d giambon per ij gat?...
Nò!...
Prest… gropoma la veja!... Bindom-la…pijoma l’ostaggio!... (RIDE DIABOLICAMENTE)
Ah!...Ah!...Ah!...
Lest!...Gropela! (TUTTI INSIEME FANNO SEDERE BARELA SU UNA SEDIA E LA LEGANO, POI
FANNO PER IMBAVAGLIARLA)
Un moment!... (A BARELA) Prima che i saroma la boca a l’ha quajcòsa da dì?
Si!... (URLANDO) Aaaaah Delmo…
… it dovije nen lassene presto parej!!! (LA IMBAVAGLIANO)
(A CIRO) Ecco fatto! La veja a l’è gropà…
E alora adez, lest, provoma quand i monde ‘n macchina per escapè che la banga a zara…
E come ch’i podoma fè?...
Tenzion che adez la maghina i la preparo mi… né?! Alora vedoma ‘n pòch… (PENSANDO TRA SE)
Noi i scapoma da qui ò da là?...
91
LICE
Mi i dirija da si…
CIRO
E alora scapoma da là… (PRENDENDO DELLE SEDIE E CASSETTE E SISTEMANDOLE TIPO SEDILI DELLA MACCHINA, DUE DAVANTI E DUE DIETRO) Alora pijoma le cadregghe… una parrej… l’autra parrej… costa zì darrera… alora vedoma (CONTA) Uan…ciù…trippe…
LICE
Come?
CIRO
Mi quand i travajo am ven da parlè american, al dì d’ancoj avventa savej le lingue deznò it la gavve pì nen… Alora… Uan, ciù, trippe… A manca na cadrega… (VEDE CENSSA CHE E’ SEDUTA SU UNA SEDIA)…Madama per piazì ch’a auzza ‘l deretano… (PORTA LA SEDIA INSIEME ALLE ALTRE) Eggo!... Guarda magh che bbela maghina…a-j manca magh l’autista…andova a l’è “Ballengo”?
FLIP
Pr…pr…pronti!...
CIRO
E còza ‘t faze lì ‘mpalà gome ‘n panada, monta ‘nzima la maghina…
FLIP
(FINGE DI APRIRE LA PORTIERA)
CIRO
Còza ‘t faze?
FLIP
I…i..i duverto la…la pòrta per intrè…
CIRO
Ma z’a l’è na maghina finta! (SPINGENDOLO) Zette magh lì e fa ‘mprezza! I deuv dite tut mi!?... Andoma annanz…
FLIP
(FA FINTA DI TIRARE GIU’ IL FINESTRINO IMITANDO UN CIGOLIO) Iiiiiiiii…….
CIRO
Còsa ch’it faze torna?
FLIP
Si…si…s’indrinta a fa…na…na…caud de s-c…s-ciopè! I…i tirava giù ‘l finestrin…
CIRO
Ma z’a l’è na maghina finta!... Giudafauz!!!
CENSSA
E ni cò faso!
CIRO
Ghila gnente madama, ch’a goarda la veja ch’a scappa nen! Alora…andoma annanz…(INDICANDO LA PORTA DELLA TUALET) Adez i foma finta ghe gosta a l’è torna la pòrta della banga, ma a l’ingontrari, perché stavòlta i zeurte…
VIGIO
Ma se i dovoma ancora intrè…
92
CIRO
(ARRABBIANDOSI) Ti it vòli stè ciuto quand i parlo mi! A mi amme piaz nen chiel-zì! Amme piaz nen!...Alora…I dizija che stavòlta i zeurte da la banga perché qui a-j’è la maghina ch’a ve speta voiautri doi e Netta ch’a l’è zi fòra da la banga ch’a distrae la guardia… e mentre ch’i scape i zaute tuti sulla maghina an doi second…
VIGIO
Doi second?!... Foma pura anche ‘n quart d’ora perché mi…
CIRO
(URLANDO) Ti te je butte doi second ò mi te s-cianco tutti ij blugh a mordijon!!!... Andoma annanz, alora adez i zeurte torna e quand mi i dizo “via” voiautri indre ‘d corza e i zaute ‘nz la maghina… (I DUE ESCONO) Ti Netta butte zì e distrai la guardia…. (VERSO LA PORTA) Alora i zeve bront lì ‘ndrinta, un daprez a ò’autr an fila indiana?
VIGeLIC
(D.D.) Si!
CIRO
Ti Netta?
NETA
Si!
CIRO
Ti, ballengo?
FLIP
Qu…qu…quasi!
CIRO
Gome quasi?
FLIP
I…i…i deuv butè ‘n mòto… (FINGE DI METTERE IN MOTO LA MACCHINA) Pr…pr…pr… prrrr…(SI SPEGNE)…A…a…a l’è ‘ngolfasse!... (RIPROVA) Pr…pr…pr…prrrrrr…. Ecco…pr…pront, ch’a…ch’a senta come a romba….Prrrrrrr…..
CIRO
Alora pront?!... Via!...
NETA
(URLA PER LE DOGLIE) Aaah…aaah…aaah…
VIGeLIC
(ESCONO INSIEME E SI INCASTRANO NELLA PORTA)
CIRO
Ma còza ch’i feve gretin?... Un per vòlta i l’hai dive ‘n fila indiana. Adez zeurte torna e intrè torna e stavòlta fè nen delle cagade! (I DUE ESCONO, A FLIP) Ouh ti scapa nen, né?!... (VERSO LA PORTA) Alora i zeve pront lì darrera…un daprez a l’autr an fila indiana?!
VIGeLIC
(D.D.) Si!
CIRO
E alora via! Lest…lest!...
NETA
(C.S.) Aaah…aaah…aaah…
93
VIGeLIC
(ENTRANO DI CORSA E VANNO A SEDERSI SULLE SEDIE DISPOSTE A MACCHINA)
FLIP
A…a…alt… Stòp…s…s…stòp!
CIRO
Còza a-j’è torna adez?
FLIP
Ma s’a…s’a…s’a intro papà…parej ans la macchina a…a…am ruvin-o tu…tuta la tapisserija dij sedij…
CIRO
Ma varda magh se mi gon la mia esperienza mè tocca de goardè na banda de torlopuppi parej?!... Avanti zeurte torna e stavvòlta felo dabbin! (I DUE ESCONO, A NETA) Ti pronta lì… (A FLIP) Ti, la maghina a l’è bronta?
FLIP
S…si!...
CIRO
Alora i zeve bront lì darera?
VIGeLIC
(D.D.) Si!...
CIRO
E alora via…veni avanti…lest…lest!...
NETA
(C.S.) Aaah…aaah…aaah…
VIGeLIC
(ENTRANO DI CORSA)
NETA
(VA A SEDERSI DIETRO FLIP)
LICE
(VA A SEDERSI DI FIANCO A FLIP)
VIGIO
(PASSA DAVANTI A FLIP E LICE)
CIRO
(A VIGIO) E ti andova it vade senssabale?
VIGIO
I peudo nen intrè da la part ed l’autista a venta ch’i faso ‘l gir del muso!
CIRO
A mi am piaz nen chiel-zì! Zent, senssabale, a la prozima che te me combine te dago ‘n tuzo ‘ns la cussa che te faj balè tute le grimele che te l’haz andrinta a col urinari che tieni al pòst della testa!
LICE
E se proveisso a girè la macchina?…
CIRO
E già brav!... Mi i vorija escappè vers Moncalè, anvece vojautri parrej me feve escappè verz Zan mò!...E vabbin giroma sta maghina da là…Ballengo gira la maghina da l’autra part!
FLIP
I…i…i peudo nen!...
94
CIRO
Perché?
FLIP
A…a…a-j’è nen el volant!
CIRO
Goardè che mi adez prima che ‘l galucio a ganta mi ambelezzì i mazzo quajdun!!! Zu fòrza giroma stè catregghe!!!... (SPOSTANDO LE SEDIE IN SENSO OPPOSTO) Fòrza Ballengo butta ‘l gul lì anzima e voiautri zeurte torna fòra (I DUE ESCONO) Ma gosta a l’è l’ultima vòlta peuj i tacco a spatarrè de lordon… Ti Netta butte zi…
CENSSA
E mi?
CIRO
I l’hai già dij-lo ghila ch’az gava da ‘n mez…
FLIP
Pr…pr…pr…prrrr….
CIRO
Còza ‘t faze ballengo?
FLIP
I…i…i la buto torna ‘n mòto a…a…a l’era destissasse…
CIRO
Avanti, boggia…
FLIP
Pr…prrr…a…a…a romba, a romba…
CIRO
Alora i zeve bront lì darera un daprez a l’autr an fila indiana?
VIGeLIC
Si!
CIRO
Via! Veni avanti lest, lest…
NETA
(C.S.) Aaah…aaah…aaah…
VIGeLIC
(ENTRANO E VANNO A SEDERSI SULLA MACCHINA CON NETA)
CIRO
Su avanti…sgacca ballengo!...Da ‘d gaz!...
FLIP
Oh…oh giacche i…i son pa fòl mi!...S’a…s’a…s’am fermo ij civich am fan la multa…
LICE
Borich!... Ma s’i l’oma la macchina dij carabiniè!...
FLIP
…Ah…ah…ah…ah… ah già! E…i…i…i.taco anche la sirena?
LICE
Si!
FLIP
E…e…e alora…via!!!.... (IMITANDO IL RUMORE DELLA MACCHINA E DELLA SIRENA)
95
CIRO TUTTI CIRO TUTTI CIRO TUTTI CIRO TUTTI CIRO LICE CIRO LICE CIRO LICE CIRO VIGIO CIRO TUTTI CENSSA LICE CIRO
Oh là… a la fin i l’oma faj-la!... Alora i l’eve gapì tutt?
Si!
Alora i zoma bront?
Si!...
zeve ‘n forma?
Si!...
E alora andoma e pitost ricordeve zempre che se l’acqua è pòch…la papera?... (NESSUNO
RISPONDE)…La papera?... (C.S.)…La papera?...
Ah!... Non galleggia!
Alora andoma? Ancamin-o il “Cauntdoun”
Còsa?
El “cauntdoun”! Desvejte a l’è american, il cont alla rovescia.
Ah si!... Si! Ch’a ancamin-a pura…
Alora i vado: meno…tripp…
Un moment, moment ch’ij pioma ij pet ambotijà e la valis… (LI PRENDE, A CIRO) Prego…
Alora i vado: meno tripp…
Un moment!...Ch’i pijo la pansera i veuj nen pijè ‘d freid che peuj magara am ven torna ‘l toiron…
(PRENDE IL GIORNALE)
I peudo gontè?
Si! Si! Si!...
E mi còsa ch’i faso?
It staghe si a goernè la veja… Perché s’it ven-e ‘dcò ti ‘ns la macchina i stoma sbergnacà…
Alora i vado: meno tripp…men…
96
FLIP U…u…un moment! (SI PRECIPITA VERSO LA RADIO, LA ACCENDE, SI SENTE UNO STRANO
RUMORE DI SINTONIZZAZIONE DELLE STAZIONI RADIO)
LICE Cò ‘t fase cretin?!...
FLIP I…i…i veuj sente s’a-j son le prevision de…de…del temp… ed le vòlte a fonssioneissa nen el piano
del professor… i veuj sente s’a…s’a…s’a son previsti temporali… (LASCIA LA RADIO ACCESA CON UN LEGGERO RUMORE DI “BZZZ”)
LICE Ma fate furb!...Ti e tò temporal!...
CIRO Alora andoma?
LICE Si! I l’oma pijà tut? Si! Andoma…
CIRO Alora mi i condo: meno tripp…meno ciù…meno uan…via! Lest!...Lest!...
TUTTI (P.P. MA SI FERMANO IMMOBILI NON APPENA SENTONO LA VOCE DALLA RADIO)
VOCE RADIO “Qui radio Valgiòje… Attenzione, interrompiamo ora il programma per un’edizione straordinaria del
nostro radiogiornale a causa di una notizia dell’ultim’ora appena giunta in redazione. Mandate la sigla.
(SIGLA A VOCE) Torino: rapinata la banca d’Italia di via Arsenale. I quattro malviventi armati e
incappucciati riescono a scappare con il bottino. Due miliardi di lire. Curiosa la loro fuga avvenuta in
tram. A più tardi per ulteriori aggiornamenti. Buonasera (SIGLA A VOCE)
LICE Ma nò, costa a l’è na scalògna neira as peul nen… a l’è ampossibil…
FLIP A…a…a l’han ciulane!...
VIGIO Quajdun a l’ha avù la nòstra istessa idea…
CIRO E i l’eve famme fè tutt e stè pròve per gnente!? Ma avve s-ciòpeiza la milza a tutte!
CENSSA (A LICE) La colpa a l’è tuta toa!...
LICE Mia?!...
CENSSA Si, toa! It ses gnanca bon a avej n’idea ch’it la fase subit ciolè!!!
LICE (SPINGENDO FLIP VERSO CENSSA) Goarda che stavòlta l’idea a l’ha avula chiel! (CENSSA
SPINGE FLIP VERSO LICE)
FLIP Nò, nò, mi i…i…i…centro gnente!
97
LICE CENSSA LICE CENSSA LICE CIRO LICE NETA CIRO NETA CIRO NETA CENSSA LICE CENSSA CIRO LICE CENSSA LICE CENSSA LICE
(C.S.) E anvece si!... Va da toa mare!...
(C.S.) Perché sempre da mi? Pijt-lo ‘n pòch anche ti…
(C.S.) Nò, nò! Va pura là…
(C.S.) Nò, nò!... Ten-lo pura ti….
(SPINGENDO FLIP VERSO CIRO) Alora ch’as lo pija ‘n pòch anche chiel…
(SPINGENDO FLIP VERSO LICE E CENSSA) Gnanca per idea… ògni scarrafone è bello a mamma
soa!!!
It vedde a lo dis fin-a chiel!
(SI LAMENTA COME PRIMA QUANDO FINGEVA DI AVERE LE DOGLIE) Aaah…aaah…aaah…
Per piazì, giòja, ghit-la lì adez, tant i la fomma pì nen la rapaina…
(C.S.) Aaah…aaah…aaah…
I l’hai dite basta, tezòr…
Ma mi i faso nen finta, i l’hai le doglie per dabon… (C.S.) Aaah…aaah…aaah…
Alora a veul dì ch’a l’è già ora…
Ma s’a l’è mach ed set meis!
Ebin? A nass set-min!...
It l’haz capì, Cicio, i divento padre…
Adess ch’i la foma pì nen la rapin-a a peul anche chitela lì ‘d ciameme Cicio…
Ma gav-te da ‘n mes… (A NETA) Set-te!
Si! (SI SIEDE)
Nen ti, chila!
Ah! (SI ALZA)
98
NETA CENSSA LICE FLIP LICE FLIP CIRO CENSSA NETA FLIP CENSSA NETA VIGIO CIRO LICE CIRO LICE CIRO LICE CIRO CENSSA CIRO
(CONTINUA A LAMENTARSI) Aaah…aaah…aaah…
Feje aria!...
(A FLIP) Fa aria…
Si! (SI GIRA DI SCHIENA E SI METTE IN POSA)
Ma nen parej aso, con un fassolet…
(PRENDE UNO STRACCIO E COMINCIA AD AGITARLO)
Feje nenne mal né, feje nenne mal… ch’a pòrta in grembo la mia creatura…
I veule stè ciuto! (A NETA) Respira longh.
(RESPIRA FORTE)
A…a…a mi a…. smija ch’a tranfia…
Ciuto! (A NETA) E ti respira!
(C.S.)
Sa, mi i vado a cogieme, quand a l’è nà ciameme…
E noi còza ch’i foma?
I podoma fè beuje d’acqua!
A còza ch’a zerv?
I sai nen, ma quand un-a a l’è lì lì per catè as fa sempre beuje d’acqua…
E perché?
Perché s’a serv almeno a-j’è!
Prest! Fomma bòje l’acqua!
I l’oma nen l’acqua!
Ma ill’eve pròppe ‘n ga…
99
NETA
Ciiiro!...
CIRO
…Ppero!!! Eh… ch’a scuso!...
FLIP
Eh…eh…nò! I…i… l’oma la machina dij carabiniè, i po…po…podrijo po…portela a l’ospidal…
CIRO
E brav ballengo! I la portomma a l’ospidal!
puerpera a l’ospidal…
Lest!... Lest!...Andomma! Partomma! Portomma la
LICE
Andoma tuti?
VIGIO
Anche mi?
CIRO
Zi, zi, tuti!... Fomma vedde gh’i zoma pezz che ij napoli…
CENSSA
Moment! E la veja?
LICE
Lasom-la lì… tant a speta ij gat…
FLIP
Però si la massavo!
LICE
Alora andoma?
CIRO
(A NETA) Ven giòja, fa gnunne sfòrz, atte vòj che te pijo ‘n braz?
NETA
Si!
CIRO
(FA PER PRENDERLA IN BRACCIO MA SI ACCORGE CHE PESA) Fòrze a l’è mej che finna alla maghina te vai a piòtte!... Alora via… lest…lest… e ricordeve zempre che “ze l’acqua è ròt…
TUTTI
…La papera non galleggia!
CIRO
Nò!... A-j naz na masnà! Andoma!... Andoma!... (ESCONO TUTTI DI CORSA CREANDO CONFUSIONE) Primma Netta… primma Netta…
LICE
(A FLIP CHE E’ L’ULTIMO) Cò ‘t fase? Bogia terluch!... Ch’an speto nen…
FLIP
Ta…ta…tant…s’a-j manca l’autista a…a…a van da gnun-e part… (SI SENTE LA MESSA IN MOTO DELLA MACCHINA)
LICE
Cor aso ch’a van… (ESCONO DI CORSA) Spetene…spetene…
FLIP
I…i…soma ‘dcò no…noi…(ESCE CON LICE)
100
LICE
(RIENTRA SUBITO CON FLIP) Speta a l’è mej pijè le mie invenssion a dovejsso riveje i lader…
FLIP
Sta…tra…tra…tranquil ch’a-j’è gnun ch’at je pija…
LICE
Ciuto, chit-la lì! Tò ciapa… (GLI PASSA TUTTE LE INVENZIONI)….Andoma prest… (P.P.) Ah nò
speta… (VA DA BARELA) E chila s’a dovejssa vnije quajdun a cerchene, ch’a-j disa ch’i rivoma pì
tardi… (SI SENTE IL RUMORE DI UNA MACCHINA CHE PARTE CON SGOMMATA E
SIRENA)…Nò!...Nò! Spetene… I vnoma edcò noi!... (ESCE DI CORSA CON FLIP AL QUALE CADE
QUALCOSA DI MANO, SI FERMANO A RACCOGLIERLO ED ESCONO PASSANDO DIETRO LA
FINESTRA)… I rivoma, spetene…!!!
S I P A R I O
F I N E D E L L A C O M M E D I A