Stampa questo copione

Zà Pina Chi fici San Giuseppi

M  A  L  I  A

DRAMMA  IN TRE ATTI

DI LUIGI  CAPUANA

P I R S U N A G G I

Massaru  Paulu  ‘Nsiddu     ( 65  anni )

Jana    ( sò figghia  22 anni )

Nedda ( so figghia  19 anni )

COLA  ( maritu di Nedda  25 anni )

Ninu  (prumissu sposu di Jana  28 anni

Don Sciaveriu Teri  ( 60  anni  )

Taddarita  (varveri   (  30 anni )

Mastru Nunziu  ( Sunaturi di viulinu  40 anni )

La zia Pina  ( 50 anni )

Catarina  (serva )

La vecchia Carestia , ca un  comparisci ‘nni la scena

Dui autri sunaturi

‘Nvitati

Contadini e Vinnignatrici    

               ( la scena è un paiseddu  di la Sicilia. – epuca  nostra . 1910 )

ATTU  PRIMU

Curtigghiu , chiusu ‘nfunnu da un muru ccu un purtuni ‘nmenzu, Darreri  lu muru si Vidunu li casi di l’autru latu di la strata. A dritta di lu spittaturi, la casa di Massaru Paulu, ccu la porta aperta e du finestri ccu grasti di iarofuli e bacilicò. A manu manca N’autra casa ccu scala esterna. A dritta , accostu a lu  muru, rozzu  tavulinu . pi  terra E supra li seggi, bicchieri, cannistri ccu calia, piatti ccu cosi duci. All’alzata di lu Sipariu Taddarita e  c ummari Pina cumincianu a stenniri la tuvagghia ppi priparari lu Buffè. Mastru Nunziu l’autri dui snaturi ‘nfunnu a la scena accorduni  i strumenti. Poi Caterina e Jana. Si sentunu forti corpi  a lu purtuni.

SCENA  I

Zà Pina Taddarita, Mastru Nunziu e dui sunaturi. Poi Caterina e Jana

Zà Pina                        (trattinennu  Taddarita )  Sunu  li Carusi

Taddarita                     Si nun rumpu quarchi testa!

Zà  Pina                       Finciti di nun sintiri

Taddarita                     (finennu di stenniri a tuvagghia supra la tavula) Ora  lassati fari a mia; è  misteri miu, doppu chiddu di radiri ‘a genti ( mentri ca iddi  parrunu, da porta di Massaru Paulu trasunu Catarina ccu un piattu di calia,poi Jana ccu du buttigghi di Vinu. Jana è vistuta di festa ma pallida e ‘ngrunnata).

Zà  Pina                       Vuatri varveri ppi solitu, faciti puru n’autru  misteri…

Taddarita                     Quannu capita, pirchi no? Riditi cummari Catarina?…A li vostri Cumanni! (a la zà Pina ) ccu  idda però  vulissi fari comu San Giuseppe.                                                                  

Zà  Pina                       Chi  fici San  Giuseppi ?

Taddarita                     Prima fa a so varva  e poi  chidda di  l’ autri

Zà Pina                        ( ridendo )  Scumunicatu !

Taddarita                     Scherzu, cummari. Catarina  nun avi  bisognu  di  mia; è  di li  figghi di  Maria  e ni  porta  la midagghia a lu  pettu  ( tuccannu la  midagghia  ccu  ‘ngestu significativu  e baciannusi la punta  di  li  ita)  Fussi  iù sta midagghia !  Dati cca…. e li  buttigghi?

Jana                             Ecculi, vaiu a pigghiari  l’ autri ( nesci )

Taddarita                     E’ veru, cummari  Catarina  ca  ppi li  figghi di Maria  ci pensa lu  patri spirituali ?

Catarina                       Nun  sacciu  nenti.  Badati  ad  apparicchiari ( nesci )

Mastru  Nunziu           E  nui semu  pronti. E pirmissu assaggiari  stu  vinu? Alla saluti  di li zziti ! Cosa  ranni ! Risuscitassi  un  mortu !

(l’autri du sunaturi si assittano nfunnu e parranu suttavuci ‘ntra iddi)

Taddarita                     Parravamu di li figghi di Maria.  O chi nun era figghia di Maria  macari

                                    Cummari Nedda ? A idda  però lu maritu  nun ci  l’ha truvatu lu patrispirituali. Cci  haiu  misu li manu iù, e minni vantu. Quannu si tratta  di bon fini….

Zè  Pina                       Matrimoniu ?  E’ comu cumprari ‘na  jatta  ‘nt’un  saccu. Iù nun muvissi  un jditu ppi  cumminarini  unu;  n’avissi  scrupulu di cuscenza. Si lu matrimoniu rrinesci mali, Diu mi ni scanza, maledizioni all’arma di cu ci  misi li manu, dicu  beni Mastru Nunziu ?

Mastru Nunzi              ( cuntinua a sursiari ) Parrati di stu vinu ?  E’ di chiddu ca stimpagna ‘na  vutti.

Taddarita                     Itici adaciu perciò !                          

Mastru Nunziu            Stipa  solida;  nun aviti paura.

Taddarita                     Chi sintissivu diri, Zè Pina? Chi forsi lu matrimoniu di cummari  Nedda cu Compari COLA…..

Zè  Pina                       Bih ! Mi vulissi tagghiari a  lingua !

Taddarita                     Capisciu ! Capisciu ! Fumi di picciuttanza,  la  giuvintù divi aviri lu so sfogu.

Zè Pina                        N ‘ ha fattu chianciri beddi figghi di mamma!

Taddarita                    L’omu è cacciatori si sapi. COLA  però è  un bravu giovini. Lu matrimoniu l’aggiusta.

( battunu a lu purtuni )

Taddarita                     Si nun nni struppiu unu  nun sunnu  contenti!

Mastru  Nunziu           Carusi  su,  lassatili  fari

Taddarita -                  (a la zà Pina) Iù ci l’haiu dittu: “Compari COLA, badamu ! Finemula ora ccu li fimmini!”  Sapiti  chi  m’ha rispunnutu ? Un  sulu Diu e ‘na sula  muggheri. Palori d’oru.

Zà  Pina -                     Palori.  Aspittamu i fatti

Jana -                           ( entra purtannu  du’ buttigghi di vinu ) Bastunu Mastru Nunziu ?

Taddarita -                  Cchiù ci nn’è’  megghiu  è

Mastru Nunziu -          Lu  vinu fa allegria. E  poi ccu tanta bedda calia ca menti siti ! L’annu vignenti, cummari Jana vivemu alla vostra saluti.

Jana -                           Di  ccà a l’annu vignenti !… ( nesci )

Zà  Pina -                     Jana è ammussata pirchi  so soru a nica si marita prima d’idda.

Taddarita -                  Daveru ? Nun mi nn’haiu accortu.

Za  Pina -                     Comu ? Nun aviti vistu chi  grunna ?

Taddarita -                  Sarà ppi lu  dispiaceri di ristari sula ‘ncasa……Giudiziu  Mastru  Nunziu ! Ca lu vinu spezza li razza.

Mastru  Nunziu -         Anzi ! Vinu letifica  cori omini, dici don Puddu u  sacristanu. Lu viulinu cantirà comu un ricignolu.

Taddarita -                  Cu oggi nun canta, ma mastica tossicu è la Carestia. Cci  avia misu l’occhi supra  COLA, ppi la niputi. Si l’avia attiratu ‘ncasa. COLA di cca, COLA di ddà. Già cci paria affari cunchiusu. Puru la picciotta si l’avia misu ‘ntesta…chi cosa successi  nun lu vogghiu sapiri, si la vidissuru ‘ntra iddi! … Ora l’hannu a morti  ccu mia. Si m’avissiru ‘ntra l’ugni… iù però mi nni ridu di li jastimi di la vecchia.

Zà  Pina -                     Li  Jastimi, prestu  o tardu , arrivunu.

Taddarita -                  E’ forsi  curpa mia? Voli diri  ca nun c’è stata la vuluntà di Diu, Mi nni vivu un bicchireddu  macari  iù, mi l’haiu guadagnatu  (varda la  tavula apparicchiata) Oh ! Tuttu a lu so postu ?

Zà  Pina -                     Pari ‘n’altaru ppi la missa cantata.

Catarina -                    ( entra purtannu un mazzu di galofari )

Taddarita -                  Brava ! cci vulianu sti ciuri ! ( quasi suttavuci, ccu malizia ) La  zà Pina dici ca pari ‘n’altaru ppi la missa cantata. La cantami nui Cummari  Catarina e  senza  lu  patri  spirituali?

Catarina                       E  zzittitivi ‘na  vota! Sti discursi a mia nun mi piaciunu. Cchiù  tostu viniti a dari ‘na manu d’aiutu  dda  banna.                                                                              

     ( soliti  colpi a lu purtuni )

Taddarita -                  Ancora !  Figghiazzi di cani !

Catarina -                    Viniti  o nun viniti ?  Puru vui  zà  Pina.

Zà  Pina -                     Eccumi 

( Taddarita, Zà  Pina e Catarina  nesciunu)

Mastru  Nunziu -         Ccà ci restu iù e m’addumu a pipa ( ai  sunaturi ) Vuiatri nun nn’aviti siti ? (versa lu vinu a li compagni) N’autru bicchieri, marmotta. Nun capita ogni  jornu un jditu di vinu comu chistu.

SCENA II

Jana, poi Ninu eDetti

Mastru Nunziu -          ( un pocu ‘mbarazzatu accurgennusi di Jana ) Lu  cuntrabassu avia  la gula arsa, cummari Jana scusati. E allegra ! allegra ! vuliti  favuriri ? Vivi di lu  to’ comu si soli diri. E’ vecchiu st’amicu.

Jana -                           ( tra idda)  Tardanu !

Mastru Nunziu -          Chi aviti cummari  Jana ? nun vi sintiti  beni ?

Jana -                           Un pocu di duluri di testa; cosa di nenti.

Mastru Nunziu -          Aviti faticatu  assai ‘nti  sti  jorna. Li  zziti, si capisci, hannu autru ppi la testa ca pinsari a li facenti  di  casa.  L’annu vignenti cummari Nedda sarà ‘nfacenni ppi vui.

Jana -                           Si ci campamu !

Mastru Nunziu -          Si ci campamu ? Ah siti daveru di  malumori !  Nun sta beni. Oggi  ca si spusa  vostra sorella, bisogna aviri bona cera, si nò  è malauguriu.

Jana -                           ( quasi parlannu tra  idda) A  stura  sunnu a la Matrici.

Mastru Nunziu -          E attaccati stritti  ca nun si ponnu sciogghiri cchiù. Vostra sori  però divi tiniri tantu  d’occhi aperti. Lu  lupu cancia u pilu ma non  lu viziu nun parru ppi malu; Cola  havi lu cori di stuppa e  a  la prima gunnedda ca  vidi pigghia subitu  focu. Chi ci po’ fari? Natura ! Iù lu vogghiu  beni. Amicu  di  l’amici, tanticchia maniscu, ma allegru. Oh ccu iddu  bisogna stari allegri  ppi forza. ( battunu a  lu purtuni  du colpi sulamenti)

Jana -                           ( trasalennu ) Ecculi ! iddi sunnu !

Mastru Nunziu -          Sunu li carusi ca  hannu li murriti  nni li  manu.

Jana -                           Nun mi pari; guardati ( Mastru Nunziu va  ad apriri lu purtuni entra  Ninu )

Mastru Nunziu -          E’ compari  Ninu. E li zziti ?

Ninu -                          L’haiu lassatu a la Matrici. ‘Na missa ca nun finia cchiù ! ( a Jana) La testa l’avia ccà.

Jana -                           Pirchì ?

Ninu -                          Lu pirchì lu  sapiti vui e nun  mi lu  vuliti diri !

Mastru  Nunziu -         Sta buttigghia vacanti……la fazzu  inchiri ?

Jana -                           Purtatila a Catarina , mastru Nunziu.

Mastru Nunziu -          Occurrennu, sacciu unni mettiri li manu; sugnu di casa ( nesci )

Ninu -                          Chi cosa è stata , a  la ‘mpruvvisa? Tutti mi dumannunu Cummari Jana  chi avi?

Jana -                           Nenti. Chi haiu ad aviri ?

Ninu -                          Un mussu longu un parmu ! Muta  comu si Sebastianu  vi avissi  livata la parola ! Eccu chiddu  ca aviti, e non da oggi, ma da tri o quattro jorna. Nun vi si po diri nenti !

Jana -                           Nun mi sentu beni, lu strapazzu forsi.

Ninu -                          No! No! Ccu cui l’aviti  ccu mia ?

Jana -                           Chi mali m’aviti fattu !

Ninu -                          Chiddu ca ricu iù. Si nun era la disgrazia di me’ patri , vui lu sapiti, Jana….Vi giuru ca  a  lu Municipiu, vidennu a vostra soru parata comu ‘na madonna, ccu  l’occhi ca cci ridevunu di filicità, mi avissi misu a chianciri  comu  un picciriddu, vi lu giuru! Ora la divisioni ccu li me frati è quasi accumudata.L’avvucatu spera beni. La  custioni è sultantu ppi la vigna, tra li dui  maritati. Iù nun c’entru. Haiu dittu all’Avvucatu: “Facissi voscenza! Iù calu la  testa, basta  ca ni nni  niscemu”  - E’ statu vostru padri ca  ha vulutu accussì -.  Havi ragioni. È omu di spirienza: li liti tra parenti sunu li peiu….O  dunca ?

Jana -                           Dunca chi cosa?

Ninu -                          Si nun mi dati retta ! L’aviti ‘ntisu chiddu ca vi haiu dittu ? Nun l’aviti ‘ntisu. Parru  ccu lu muru ! Ma chi aviti, chi aviti Jana?

Jana -                           Oh bedda Matri  Maria ! mi turturiati ppi capricciu ( pausa )

Ninu -                          ‘N’annu,  ‘nfini, nun è un seculu !

Jana -                           E cu si nni lagna ?

Ninu -                          A palori no, chistu è lu vostru tortu, iù non pozzu vidirivi accussì! E mancu n’annu giustu ci voli. Appena finuta la divisioni, lu tempu  di fari  li pubblicazioni ‘nchiesa e a  lu  Municipiu ed è terminata. Vi vidirò contenti, allura , Jana ? Avriti cchiù sta facci di  funerali ? E facitilu puru ppi vostra soru, ppi l’occhiu di la genti. La genti è maligna, sapiti chi diciunu ? - E’ ppi  ‘nvidia , ppi la raggia ca Nedda si marita prima d’idda! - Stupitaggini (pausa) Mi lu diranno poi  cu starà megghiu. Iù dessi tuttu lu sangu miu ppi vidirivi risulenti. Già  iù m’occupu di li cosi nostri comu si nn’avissimu a spusari tra ottu jorna…..pirchì annacati a testa ?

Jana -                           Quannu cumincianu li  ‘mpidimenta !

Ninu -                          Ma  chi ‘mpidimenta mi iti cuntannu! C’è la vostra vuluntà ? C’è la mia ? Mi vuliti  beni? Vi vogghiu beni ? Ppi mia è comu si fussimu maritu e muggheri

Jana -                           Quannu  ‘ncumincianu li ‘mpidimenta? Nun  si sa mai chiddu ca po’ succedirii. Sintiti Ninu  nun ni parramu cchiù ppi com’ora. Si voli Diu…

Mastru Nunziu -          (rientra  ccu la buttigghia china ‘nmanu) Oh chi è? Rubinu? Dici vivimi!vivimi! Cumpari  Ninu, si lu graditi….

Ninu -                          Grazii!

Mastru Nunziu  -         ( battennu supra la spadda a Ninu) Chistu si è un picciottu bravu, cummari Jana. Nun ha fraschi ppi la testa. Tinitilu caru !( posa a buttigghia supra a  la tavula a va parrari  ccu l’autri sunaturi )

Ninu -                          ( insistennu a Jana) Ma pirchì si voli Diu ?

Jana -                           Chi sacciu? Lassatumi stari; nun mi diciti nenti; è megghiu. Si vi paru strana nun ci badati. Passerà, lassatimi stari. Sapiti, quannu a una  ci parra lu cori (tra idda) Signuri , Signuri ! Chi turmentu!  (forti ) Vui diciti: ‘ntra n’annu, ‘ntra  sei  misi…. e a mia lu cori mi dici…..

(si senti rumuri di  vuci  ‘nta  la  strata)

Mastru Nunziu            Ecculi   ccà

SCENA III

La zà Pina, Catarin, poi COLA, Massaru  Paulu, Nedda Invitati Taddarita

ZA  PINA -                 ( Trasennu ‘nfretta  ccu Catarina ) Rapiti ! Rapiti ! Ecculi

( da  li finestri, li vicini jettunu orzu a li zziti gridannu : “Saluti e  figghi masculi !” Mastru Nunziu spalanca lu purtuni. Dietro li zziti i carusi s’affuddunu dannusi spintoni, urtannusi. Mastru Nunziu,  Taddarita e l’autri li assicutunu. Poi chiudunu lu purtuni).

ZA  PINA -                 (Ittannu  ‘na  manata d’orzu a COLA ) Saluti e figghi  masculi !

COLA -                       Grazii! Grazii ! M’annurvati zà Pina !

ZA PINA -                  Tri figghi ! Vidi ? Tri suli coccia di orzu ti si hannu appiccicatu.

COLA -                       E su troppu  ( a Jana  ca avi abbracciatu e vasatu  a  so soru ) E A mia  nenti  cugnata ? Arrobbu  a  Nedda un vostru vasuni ( vasa la mogghi ) Li sarva tutti ppi tia,  Ninu.

Massaru PAULU        E’  giustu.

ZA  PINA -                 Ora hai lu lazzu a lu coddu, COLA miu ! Ti hai  ‘nfurcatu ccu li to stissi manu !

COLA -                       Ccu stu lazzu nun si mori !

NEDDA -                   ( a  Jana ) Tanta genti ! Paria  jornu di  festa.

Massaru  PAULU       ( A l’invitati )  Cca ! Cca!…C’è postu ppi tutti, ccu stu  caudu all’aria aperta si sta megghiu.

TADDARITA -          ( a COLA ) Prosit ! Prosit !

COLA -                       Grazii mastru Taddarita. Si vi chiamu accussì  nun v’affinniti.

TADDARITA -          La ‘ngiuria  avanti e lu veru nomu appressu.

COLA -                       (a  Taddarita e a Catarina ) Cominciati a sirviri….Unn’è la cugnatuzza ? ( a Jana  che  è  ssiduta  accantu a  so  soru ) v’ha passatu  lu  duluri  di  testa ? Vi lu fazzu passari subitu  iù  ballannu… Comu  no ? Prima  ccu  mia  e  poi  ccu  Ninu. Vi servu  ccu  li me manu ( pigghia dui cosi duci  di lu tabbarè di Taddarita  e poi  dui biccheri di vinu di lu tabbarè di Catarina ) Me mogghi ed iu facemu a mità, vivemu ni lu stissu biccheri.

NEDDA -                   Foddi !  Mi macchi la vesti !

COLA -                       La custurera ca l’ha  fattu  nni  farà  n’autra.

ZA  PINA -                 Scialacquatori ! da oggi in poi bisogna pinsari ppi li figghi

COLA -                       Prima lassatili  veniri.

ZA  PINA -                 Ti l’ha fattu la predica lu parrucu ? 

COLA -                       Di ccà m’ha trasutu e di ccà m’ha nisciutu.

ZA PINA -                  (a  Nedda) Lu senti? Ogni tantu tirataccilli vui  l’oricchi, Massaru Paulu !

Massaru  PAULU -     Nun ci nni sarà bisognu, ccu l’aiutu di Diu,. Poi c’è  dda  santa  ‘mparadisu  ca prega ppi nui, ah si fussi  ccà  puviredda ! Comu fussi cuntenta!

COLA -                       Ora fazzu un brinnisi :

Chistu vinu è bellu e finu

Vutti nova  hannu  ‘ncignatu

                                    Brindisi fazzu a me cugnatu.

                                    Allegru Ninu ! Oggi a mia  dumani a tia. Accussì va lu munnu, cu l’avissi dittu ca  iù  mi fussi ‘nfurcatu prima di tia ?

NEDDA -                   ‘Nfurcatu ?

COLA -                       Daccussì si  soli  diri. N’autra cosa duci, mità pri unu ( Nedda  stenni la manu ) no ccu tia  ma ccu la  cara  cugnata ( a Jana ) Accittatilu.

JANA -                       Nun ni vogghiu, li cosi duci nun mi piaciunu.

COLA -                       Ah ! è  ppi nun  darinninni  quannu  tocca  a  vui, ma a nui li cosi  duci piaciunu. A la  nostra  saluti ! ( ci prisenta un biccheri di vinu chi Jana  assaggia appena) Lassatimi viviri li vostri billizzi. Ninu è gilusu. Guardati chi facci scura! ( a Ninu ) Nun ti la toccu mancu ccu ‘n jditu! Haiu ccà un pezzu di m ugghieri, ca  pari la grazia di Diu (abbrazza  Nedda )

Massaru  PAULU -     Foddi !   Foddi !

ZA  PINA -                 ( A Cola ) Ti fazzu la predica puru  iù ( a Nedda ) E sbaranca  l’oricchi puru tu ( a COLA ) Lassami stari… Oh, vasuna a mia  mi  nni poi dari quantu ni  voi, non portanu cunsiguenza; sugnu vecchia  e pozzu essiri  matri e puru nanna.- Percò  ti dicu;  Scapizzacoddu ! L’hai ‘nfinucchiata sta povera figghia ? Nun ti la meriti, no. Bada ora, bada!

TADDARITA -          E chi siti l’aceddu di lu malauguriu ?

ZA  PINA -                 Vui stati zittu! Aviti fattu lu pastizzu e parrati ppi ‘neressi (a Cola )         Ridi , facci tosta ?

COLA -                       Chiddu ca haiu ‘nti lu cori, l’haiu supra li labbra

ZA PINA -                  Vidi comu ti  guarda to’ cugnata? Ccu tantu di occhi pari ca  dicessi:  Povera suruzza mia !

JANA -                       Chi vi scappa di la vucca?

ZA  PINA -                 Nun aviri paura; nun ti mancia. Cola capisci lu scherzu. E’ un pocu lesu di  testa ma nun è  malu ( a Nedda ) Pigghialu ppi lu so versu figghia mia (a Cola) Vidi? Fazzu la  parti di  l’ancilo e chidda du diavulu

COLA –                      ‘Nti  chista du Diavulu  arrinisciti  megghiu.

ZA PINA                    (Dannucci na timpulata  ppi  scherzu ) Te’ ppi riurdaritinni, dà ccà Catarina, haiu parratu assai  ( vivi un biccheri di vinu )

COLA -                       Caru Ninu, fatti curaggiu; chistu è lu passu di la morti. Mi pari di essiri n’autru ‘npalora  d’onuri. Lu Sinnacu  ca leggi lu librazzu e  poi lu parrinu ca ti  jetta  ‘ncoddu  l’acqua biniditta  fannu  un certu  effettu !….vidirai. L’acqua biniditta mi  l’haiu  scutulata di ‘ncoddu. Ma lu ‘mbrogghiu resta e ppi tutta  la vita. Curaggiu! Oggi a mia , dumani a tia  E’ bonauguriu  cugnata ! ( tintannu  di uniri  li manu di Jana e di Ninu ) Cca li manu; fazzu di Sinnacu  e anchi di Parrinu…e inveci di acqua biniditta ( pigghia un biccheri di vinu quasi vulissi ittarlu ‘ncoddu  a Ninu e Jana )

NEDDA -                   No ! ( urta lu  vrazzu di Cola e fa spanniri lu vinu ppi   terra )

ZA PINA                    Piccatu!

COLA -                       Vinu sparsu,  allegria ! (rumuri  e vuci  dietro lu purtuni)  zitti !

Massaru PAULU -      Su li  carusi !

LA CARISTIA -        (Di fora  gridannu) Nun ti  l’hai a godiri!  No! No! Focu di l’aria Signuri !

TADDARITA -          ( ca ha caputu ) Nenti  Nenti Non  apriti!  ( c’è confusioni tra li invitati che  si alzanu di li seggi e si accostanu a lu purtuni)

Massaru  PAULU -     Cu è ca grida accussì ?

MASTRU NUNZIU - Nenti è la Carestia , Nun ci damu cuntu !

COLA -                       Pigghiatila  a  cauci!

LA CARISTIA -        Nun ti l’hai a godiri! Mala  fini, Signuri ! Si rumpissi  lu  coddu Signuri! Nun ti l’hai  a  godiri!

COLA -                       (Tintannu di sfuiri a li pirsuni ca  lu tratteninu) Lassatimi ! Ci  vogghiu ‘nsignari la creanza  a  ssa vecchia megera !

NEDDA -                   (affirrandulu ppi un vrazzu) No, Cola ! Oh Diu!

TADDARITA -                     Si  nni ju ! Nenti ! Nenti !

COLA -                       ( ccu  stizza, masticannu li paroli  ) Vulia  farmi spusari dda  mummia  di so niputi. Cu’ ci  ha dittu mai  nenti ? Cu si  l’ha  ‘nsunnatu? ( a Nedda ) Pirchì  chianci? Chi è successu ?

ZA PINA -                  La Ruggera !  La Ruggera !

TADDARITA -          La Ruggera ! Viva ! Viva  !

INVITATI -                ( Battennu li manu ) La  Ruggera ! Viva !  V iva !

COLA -                       Nun ci vogghiu pinsari….Musica,  mastru Nunziu!  Si nò  vecchia Magara ! ( l’invitati  sunu ‘mpedi e parrunu tra di iddi, ‘ntantu Cola  assegna li posti ppi lu ballu) Vui  ccà  patri  (a Nedda ) Tu  ddà…e nun fari  ssu  mussu, sinnò  ci vaiu a rumpiri  li costi  a  dda  vicchiazza.

NEDDA -                   Nun  t’arraggiari.

COLA .                       Iù ?  Ppi quattru  schigghi  di  dda  magara ? Vui  cugnata ,  cca. A la facci di la zia e di la niputi ! Cripassiru ! ( a Jana ) Si,  è lu postu vostru. Nun putiti rifiutari. M’offennu.

JANA -                       Ma iù nun sacciu chi diri.

COLA -                       Chiddu ca vi veni ‘n bucca. Di li vostri labbra  nun ponnu  nesciri cosi brutti. Nui stamu  di facci.

TADDARITA -          ( a l’invitati ) largu ! largu !

ZA  PINA -                 ( a Jana) Nun ti fari priari Jana.

COLA -                       Unni si  nni jù? Eccula  ccà ( la cunnuci  ppi  forza a lu postu assignatu)

TADDARITA -          Viva li  zziti!

INVITATI -                ( battennu li manu )   Viva !

                                      ( ballettu, Poi  Preludiu)

Massaru PAULU -      Nomini Patri, timuri di Diu,

                                    Onura  patri e matri tutti dui

                                    Ama la spusa comu voli  Diu

                                    Parru di vecchiu; ora parrati vui

TUTTI -                       BRAVU !  BRAVU !

ZA PINA                    ‘Ncumenza  la  donna.

NEDDA -                   ( ridi ‘npocu  ‘mpacciata)

                                    Arbulu siti, fiuritu d’ammuri;

                                    Aucidduzzu mi vurrissi fari

                                    E comu nitu appennirci lu cori

                                    E notti e jornu  tra li frunni  stari.

COLA -                       ( con ari allegra , quasi mafiosa )

                                    Chiantai un ciuri lu misi  d’abrili;

                                    Maggio, ca mi sbuicciau russu  avvampanti;

                                    Ssu ciuri siti vui, donna gentili

                                    Ssu ciuri siti vui donna galanti.

                                   

(Fa  una piccula piruletta  scruscennu lu pollici e lu  mediu )

TADDARITA -                     Prosit !  Prosit !

INVITATI -                           Viva li zziti ! bravi  beni!

ZA PINA -                             ( a Jana )  Ora tocca a tia

JANA -                                  Nun sacciu chi diri ! Bedda  Matri davvero!

TADDARITA -                     Silenziu signuuri mei

JANA                                      (ccu vuci turbata , esitanti )

                                               Vitti  ‘na stidda…ca correva ‘ncelu

                                               Cu  sa?….cu   sa ‘

                                               ( a li pirsuni ca la circunnanu quasi chiancennu…)

No… nun è pussibili….!  Nun mi forzati.

Massaru PAULU        Pejiu faciti. Nun la viditi com’è turbata

NINU -                       Dicu  iù ‘nveci d’idda

TUTTI                         Bravu compari Ninu !

NINU -                       ( A  Cola ) Oggi parenti di luntanu semu

cugnati, si Diu voli, addivintamu

li du suruzzi, nni li spartiremo.

                                    E ‘ntantu comu frati nn’abrazzamu

COLA -                       Abbrazzamunni a dispettu di cu nun  voli!

INVITATI -                Bravi !  Beni !

NINU -                       Pensi  ancora a la vecchia  ?  ( a COLA )

COLA -                       Issi a lu ‘nfernu ! dacci n’abbraciu puru tu Nedda. Iù  abbracciu la cugnata Jana.

JANA -                       ( Quasi atterrita difinnennusi ) No cugnatu, no!

COLA -                       Mancu si avissi la rugna , santu Diu !

Massaru PAULU -      Lassala  ‘mpaci !

COLA -                       E ppi farivi un  dispettu, ora , cara  cugnata,ni  nni jemu !

ZA  PINA -                 (a Cola )  Sempri  foddi !

Massaru PAULU -      ( a l’invitati ) Tanti grazii, amici mei, scusati si nun ci su stati cosi ppi lu vostru meritu. Accittati lu boncori Grazii !  Grazii ! ( a Nedda ) Oh ! nun vogghiu lacrimuzzi, Diu vi binidica figghi mei (a Cola ) Ora chista è to’ mogghi; amala e rispettala  comu si devi ammari e rispittari idda secunnu la santa leggi di Diu ! La me casa  è sempri aperta. Diu vi binidica! Prudenza figghia mia; la muggheri prudenti fa la famigghia  filici. Nun chianciri, t’accumpagnunu tanti amici  ( a COLA ) e tu mettiti la testa a partitu. Ora si omu daveru

COLA -                       E chista è la ciusa di la  predica ! Nun  dubitati  viniremu  spissu a basarivi li manu, com’è nostru duviri ( indicannu Jana e Nedda abbracciati ) Li  du soru non  si ponnu spiccicari

Za  PINA -                  ( a Nedda e a Jana ) E via nun faciti chianciri la  Za Pina ca v’ha addivatu ( a Jana ) O  chi va a morti ? ( a Nedda ) lu Signuri ti fazza  filici !  T’haiu vulutu beni comu na figghia. Vicinanza  è  menza parentela.

TADDARITA -          ( a Cola ) Prosit! Dumani vegnu a farivi la ben  livata.

COLA -                       ( dannaci  una munita di cincu liri ) ppi lu vostru ‘ncomudu d’oggi. Scusati.

TADDARITA -          Ma chi c’entra ( ‘ntasca la munita ) Grazii tanti ! ( va a  sbarancari  lu purtuni  e l’invitati escono precedennu li zziti)

COLA -                       (ccu Nedda asottabbracciu, da lu purtuni vutannusi  dietro) Ora ca n’haiu pigghiatu una, Za Pina circatimi n’autra muggheri.

ZA  PINA                   Fussi capaci,  rumpicoddu !

Mastru NUNZIU        (Virsannisi ‘nfretta un biccheri di vinu ) Lu  biccheri di la staffa…..Marcia ! (li sunaturi ripigghiunu la musica  di  lu ballettu e nesciunu l’ultimi. La za Pina, Massaru Paulu e Ninu l’accumpagnunu finu a lu purtuni salutannu).

JANA -                       ( ristata ‘nnarreri, passannisi disulatamenti li manu su la frunti) Ma chi sugnu pazza ? E’ opra di lu  dimoniu ! Opra di lu dimoniu (si copri la facci ccu li manu )

                                                           CALA  LA  TILA

                                                          

                                              

.

                                                                                              

                                                          

-                                             

                                                          

                                              

                                                                      

                                                                                 

ATTU  SECUNNU

                                              

CAMMARA DI JANA,  A SINISTRA,  A  LU  MURU,  ALTARINU  ‘NFUNNU FINESTRA  E LETTU  A  DESTRA  CANTARANU  E  UN  TAVULINU

SCENA  I

                     

( La  Zà  Pina,  Massaru  Paulu,  poi   Jana )

ZA PINA                    Ascutati  a mia, nun vi cunfunniti  ccu li medici, nun nni capiscine nenti. E poi Hannu ‘ntiressi  a tirari li cosi  a longu, massima  quannu sannu ca c’è  chi Spremiri.

Massaru PAULU        (sidutu, ccu li manu supra li ginocchia e a testa  bassa ) Dici ca lu  matrimoniu  la fa guariri, nun c’è autru rimediu.

ZA PINA                    E’  n’asinu e vi lu provu. Ppi la figghia di mastru  Giuvanni  u curdaru nun  dicia la stissa cosa ? E cu la sanau ? Don Sciaveriu  Teri, ccu la midagghia biniditta ca disfici la magaria.

Massaru PAULU        Fussimu sicuri ca  ccà  si tratta di magaria ?

ZA PINA                    E  di chi si po’ trattari ? ‘Un  c’è  autru !  ‘Na picciotta  ca paria di  ferru, janca  comu la ricotta russa e frisca comu li rosi…’n quattru misi, povira figgghia  nun  si ricanusci.

Massaru PAULU        Certi cosi lu Signuri nun li duvissi pirmettiri!

ZA PINA                    Cu la mala genti  chi cci po’ fari lu Signuri ? Focu in chista  e nni l’autra vita, Gesù Binidittu !….Ma vui  zi’ Paulu  aviti a testa dura. Quant’è  ca vi predicu:  Chiamati a  Don Sciaveriu Teri ? A st’ura la mischinedda fussi già libirata. Veni lu medicu, cci tocca lu pusu. - Mustrami la lingua. Unni ti doli? - Chi pusu, Chi lingua! Nun ci doli a nudda  parti. Chistu  è lu veru signu.

(trasi Jana; porta na manata di ciuri, li posa supra  lu  tavulinu. Pallida, trascurata nni li vesti, parra a vuci bassa )

ZA PINA                    (A Massaru Paulu) Zittu!…..Jana , figghia mia, veni  ccà.  Comu ti senti oggi ?

JANA                          Megghiu.

Massaru PAULU        Dici sempri accussì

ZA PINA -                             Ti doli la testa ?

JANA -                                  No

ZA PINA -                             Li visciri ?

JANA -                                  No

ZA PINA -                             Parra figghiuzza; non aviri russuri.

( Jana  nesci)

Massaru PAULU        Sempri accussì! Ci venino subitu li larmi  a l’occhi e poi  li cunvursioni.

ZA PINA                    Nun è opra giusta! Nun è opra giusta! Nun mi lu leva nuddu di la  testa. Si si trattassi di ‘na figghia mia,uh! A st’ura  ci svissi jutu  a cavacci l’occhi  a dda vecchia magara! E’ stata idda, la Carestia. Ma chi c’entra sta bona creatura? Duvia scuttarisilla ccu iddu. E poi  si l’avia a  guardari idda  dda mucciusa di so’ niputi. Comu putia lusingarisi  ca Cola  si  la spusava? Quatrru strazzi, quattro petri a lu suli unnu nun nasci mancu lu summaccu. Ben ci stà, siddu è veru ca Cola…( si batti ccu ddu ita di la li labbra ) Pirdunatimi , Signuri! Parru pp’amuri di sta  creatura.

Massaru PAULU        Lu peju è ca nun si cci po’ parrari di matrimoniu

ZA PINA -                  Autru signu! Lu vidissi macari n’orbu Oh!…Sintiti , Massaru Paulu: haiu fattu di testa mia ; haiu dittu a don Sciaveriu  Teri:  Don  Sciaveriu, c’è  n’armuzza ‘npena e bisogna libirarla. Viniti  ‘nti  Massaru  Paulu ‘Nsiddu…Tuttu  chiddu ca vuliti! E m’ha prumisu  di viniri oggi. Duvissi già  essiri  ccà. Su discussi ca si fannu a quattr’occhi.

Massaru PAULU        Chi vuliti ca vi  dicissi ? Iù  nun  haiu chiù testa. Sta disgrazia di Jana m’ha livatu deci anni di vita. Veramenti oggi nun fussi jurnata appurtuna. Tra pocu veni  genti ppi vidiri passari la prucissioni di la Madonna

ZA PINA                    Basta ca cci  dà  n’ucchiatedda

Massaru PAULU        Mi dispiaci ppi ddu poviru  Ninu. La Beddamatri ‘Mmaculata duvissi  fari un miraculu.

ZA PINA                    Lu Signuri dici: Aiutiti  ca  t’aiutu !

DON SCIAVERIU    (Di la strata ) Tila, fimmineddi, tila  uh! Uh!  Passa u’ lupu!

ZA PINA                    E’ don Sciaveriu ca vannia, ci vaiu a rapiri a porta. Lassati parrari a mia sula; iù sacciu comu unu si divi rigulari ‘nte sti casi; parrari comu si  ssi trattassi di n’atrua cosa (vidennu Jana ca ritorna) Aspetta figghia mia. Haiu a cumprari un pocu di tila di don Sciaveriu. Lu fazzu tràsiri cca  (nesci )

Massaru PAULU        Oggi veni genti, la patruna di casa ora si tu; nun ti mustrari  ccu  ssa  facci.

JANA                          Gnursì  patri.

Massaru PAULU        Gnursì   patri !  Gnursì  patri ! Nun sai rispunniri autru! E’ statu  ppi beni tò; li liti su lu ‘nfernu di ‘na casa. Chi ‘mportunu  dui, tri misi di ritardu? ‘Na picciotta onesta , comu a tia  certi cosi nun duvissi farli capiri.

JANA                          Chi diciti, patri!

Massaru PAULU        (‘ntra iddu) Havi ragioni. La strapazzu a tortu.

ZA PINA                    (di dintra ) Di ccà, di ccà, don  Sciaveriu !

SCENA II

                                                  Don  Sciaveriu  Teri  e  Detti

(porta una piccula balla di pezzi di tila a la schina, firmata  ccu na

cigna passata darreri li spaddi, sarvietti , asciugamanu e un metru di

lignu ca teni a manu, parra untuusamenti, tinennu u coddu  un pocu

stortu, pirchi cecu d’un  occhiu)

ZA PINA                    Videmu ssa tila !

DON SCIAVERIU    Deo  gratia !

MASS. PAULU         Trasiti don  Sciaveriu. La za Pina voli fari spisa. Pigghia  n’autru maritu ( ridi)

DON SCIAVERIU    (Mustrannu la tila) Tila di casa…uh!uh! Passa u Lupu! Tissuta di manu di l’angili. La vinninu ppi bisognu. I tempi su scarsi e avemu lu castiu di Diu di ‘ncoddu.

ZA  PINA                   A quantu don Sciaveriu ?  

DON SCIAVERIU    (A  Jana ristata un pocu in disparti) Chi aviti cummari Jana? Quannu semu ‘ngrazia di Diu si stà sempri allegri, è veru  Massaru ?

MASS. PAULU         Verissimu !

ZA  PINA                   (ccu accentu significativu) Ma c’è la mala genti a stu  munnu!

DON SCIAVERIU    (fingennu di nun capiri e diviannu lu discursu ) Chi dicinu li favi Massaru? Nun ni currinu cchiù comu chiddi di ‘na vota!

MASS. PAULU         Viniti a pigghiarivinni  ‘na  manata don Sciaveriu. Ppi l’amici  ci nn’è sempri

DON SCIAVERIU    Gesù Cristu vi pagassi la  carità! Viva li massari di lu tempu anticu ! Allegra Cummari Jana! Nun è nenti!  ( a la za Pina ) Sta tila  dunca ? Musuramu?

ZA PINA                    (sutta vuci) Nun cangiati discursu. Vui aviti a midagghia  miraculusa…

DON SCIAVERIU    ( Interrumpennula e niscennu da lu pettu ‘na grossa midagghia attaccata a lu coddu ccu na fittuccia cilestri) Chidda di San Franciscu Saveriu, lu me santu (cu vuci cuba e turcennu lu coddu li labbra) Parra la midagghia, parra! Mala genti,  diciti beni za Pina! ( mutannu tonu ) St’annu  li vigni  hannu avutu la binidizioni di lu celu; vutti chini , Massaru Paulu! Miatu vui! Nui puvureddi, ca l’avemu a cumprari a la putia ! Cu lu sa cchiù lu veru sapuri di lu vinu?  O vattiatu o acitu  ppi li pipi!

ZA PINA                    Pirchì nun purtastivu lu ciascu? Massaru Paulu vi facissi assaggiari lu so..

DON SCIAVERIU    (ridennu )  Uh !  Uh ! Passa u’  Lupu !

MASS. PAULU         Finu ca cci nn’è, don Sciaveriu, a li vostri  cumanni.

ZA  PINA                   (sutta vuci) E tiratila fora ssa midagghia ! ( accinnannu a Jana) Nun  si cci po’ scippari  ‘na palora di la vucca.

DON SCAIVERIU    (sutta vuci, ccu aria mistiriusa) Ah! Ah!  di spiriti muti.

ZA PINA                    Duvissivu  farinni  n’autra cchiù peggiu, e fari squagghiari  dda vicchiazza comu cira a lu focu!

DON SCIAVERIU    Oh! Chi diciti za Pina ! Nun  haiu fattu mai mali  a nissunu! Lu Signuri è veru, m’ha cuncessu  st’arti; ma è la santa midagghia, è  San Franciscu  Sciaveriu; iù nun c’entru. E sempri  ppi beni  mai ppi  mali! Sciogghiri si,  attaccari  no! Semu cristiani  o nun semu? Cci  cridemu a  Gesù Cristu? A la  Madonna? Cci cridemu ca c’è  lu ‘nfernu?  Già ora non ci  cridi cchiù nuddu! Mali arti, bestemmii, e lu mastru   di cappella di  dda susu ci batti la musica  tra capu e coddu, ccu li mali annati, ccu la guerra, ccu lu colera, ccu li terremoti. L’ulivi chi  forsi dannu cchiù  ogghiu comu a ddi beddi tempi? Dicitilu vui  Massaru Paulu. Ppi cunzari  du’ foggi di ‘nsalata  ci vonnu almenu dù  sordi  ca nun ci  su. Cù s’arricorda  quant’à ca nun tastu  na stiozza d’ogghiu?

ZA  PINA                   Purtati l’ugghialoru. Lu Massaru sapi lu sò duviri.

DON SCIAVERIU    Comu  si parrassi  ppi chissu! Lu sacciu ca cu veni ccà  nun si nni  va mai  ccu li manu vacanti. E perciò lu Signuri l’aiuta (a la  za Pina)      Chi facemu ppi la tila ?

ZA  PINA                   (sutta vuci ) Chi tila e tila!….la vera tila  è dda creatura ca duvissimu libirari!

DON SCIAVERIU    (Ccu aria untuosa e sullenni) Cummari Jana nun  vi pirditi  d’animu. Guardati ( si leva la midagghia di lu coddu ) Vi lassu sta midagghia; è comu si mi livassi l’arti  di manu. Diu mi ni scanza, si mi la pirdissivu  fussi  ruvinatu. Ccà mi fidu.

JANA                          (agitata ) Nun vogghiu midagghi! Nun vogghiu nenti! Lassatimi ’mpaci! Nun ni vogghiu ( si assetta  a latu a la finestra ccu li  gumita supra li ginocchia e  la testa tra li manu)

DON  SCIAVERIU   ( sutta vuci  firmannu Massaru Paulu e la za Pin ca vonnu pirsuadiri Jana  a  pigghiarisi la  la midagghia) Queta! Zitta!… Si ribellanu  li amici spiriti maligni! (forti) Quanti canni? A dui tarì e cincu grana; rigalata! (a Massaru Paulu sutta vuci) cci la mittiti sutta lu cuscinu di lettu, senza  fariccinni addunari ( a la za Pina forti ) Tagghiu o nun  tagghiu? (a Massaru Paulu, sutta vuci) Nun dubitati Massaru. La cosa è forti,    ma ci pensa  don Sciaveriu…

ZA  PINA                   (a Massaru Paulu sutta vuci) Vi lu dicia iù ? ( a vuci auta) Sta tila, don Sciaveriu, nun mi pari… vulissi quarchi cosa di megghiu.

DON SCIAVERIU    Chi vinnu ppi cuntu miu? Vinnu chiddu ca mi dunanu ( a Massaru Paulu) Haiu na bella  crucetta d’oru quasi  nova. Sei  tarì

MASS. PAULU         La voi Jana ?

JANA                          Nun vogghiu nenti ! Lassatimi  ‘mpaci !

MASS. PAULU         ( A  don  Sciaveriu ) Nun la voli

DON SCIAVERIU    (sutta vuci) Sutta lu cuscinu, non divi sapirlu.  (forti ) Uh!  Uh!  Passa  ‘u lupu! Chista è la me vita! Tessiri li strati di lu paisi di la matina a la sira  ppi buscarimi lu pani ( rifà la balla della stoffa)

MASS. PAULU         Don Sciaveriu si faciti stu miraculu! (don Sciaveriu  si carica la so roba e nesci accumpagnatu  di Massaru Paulu)

ZA  PINA                   Iù mi nni vaiu a la me casa. Si hai bisognu chiamami. Semu a du passi… Povera  figghia…(nesci)

JANA                          (Si alza ccu nu scattu stinnennu  li vrazza alla ‘mmagini di l’altarinu) Si sapissiru!…Ah! bedda matri ‘Mmaculata, salvatimi vui! Nun pozzu cchiù reggiri!…Comu fu? Comu fu? Vui sula lu sapiti. Si assettava accantu a mia…parrava… e iù ridia, senza nuddu suspettu, sinceramente..Vui lu sapiti; fu accussì, fu accussì! Livatimillu di menti, Bedda Matri! Mi sentu ‘mpazziri! Ah! Chi focu! Chi focu! Hannu ragioni: è opra di lu dimoniu! Mi nni accorsi di lu primu mumentu! Ah! Si sapissiru! Madunnuzza biniditta, nun m’abbannunati! Oggi è la vostra festa libiratimi vui ( senti rumuri)

MASS. PAULU         (trasi e pigghia ‘na chiavi) E’ arrivatu lu garzoni ccu li muli carricati  di ligna; scinnu ‘nti lu catoiu  un mumentu. Sì  sì , figghia mia, votati a chissa. E’ la Rigina di la terra. Ti darà la saluti.

SCENA   III

                                                           COLA  e  Ditti

COLA                         (trasennu ccu fretta, guarda attornu ) Comu? Nedda nun è ancora vinuta? Ha li nervi oggi! Comu siti cugnata?

MASS. PAULU         Questioni, a lu solitu, è veru?

COLA                         C’è quarcunu ca ciuscia ni lu focu! Si lu capitu , celu di Diu! Duvissivu f aricci ‘na  predica vui ca siti lu patri.

MASS. PAULU         Nni parramu  cchiù tardu. Lassami iri, è arrivatu  lu garzoni  cu la ligna ( Massaru Paulu  nesci . Pausa)

COLA                         Ccà unu  si fa tantu di cori. Tuttu pulitu, tuttu  a lu so postu; cammara  ca luci  comu ‘nu specchiu!…Vostra soru nun  v’assumigghia. E ci  lu dicu spissi voti , biniditti li manu di la cugnata Jana. Comu vi sintiti oggi? Oh! Ccu mia bisogna stari allegra! Nun ci dati retta a za Pina ca vi inchi  a testa  di  minchiunarii. Quannu avemu lu nirvusu  nun c’è  peju di starici fissati. Lu  viditi comu siti  ridutta? Mi faciti pena ! Pirchì mi guardati accussì?

JANA                          …..Nun vi guardu cchiù !

COLA                         Siti addivintata strana daveru! Pigghiati tuttu ‘n malu sensiu. Prima eravu n’autra. Ci pinsati chi ridiri ‘na  vota! ‘N casa mia nun si ridi cchiù. Vostra soru mi fa fari la vucca amara ccu la so gilusia ( vasa i du pollici ‘ncruciati)         Ppi  sta cruci  di Diu  havi tortu; la vogghiu beni cchiù di l’occhi mei (Jana scuote la testa ) Puru vui mi siti contraria? E iù ca haiu sempri  lu vostru nomu ‘nta li labbra ! Tantu ca l’autru jornu Nedda mi rispusi: Duvivi spusariti a idda ! ( ridennu) Ninu m’avissi scannatu. Ci lu vogghiu diri: Facemu canciu, Ninu? – Nn’haiu ‘nvidia, chista è la verità. E la curpa  è tutta  di vostra soru ca è divintata ‘na lima surda! Zichi, Zichi, Zichi! Di la matina a la sira. Mi fa fuiri la casa.

JANA                          Nun mi diciti sti cosi! Stativi zittu !

COLA                         Ccu  cui  m’haiu a sfugari ? cu li stranii ? Vostru patri, mi nn’haiu  accurgiutu, è ‘ncollira  ccu mia. Difenni la figghia. Si mi iti  contra puru vui ! Parramu  d’autru. E’ megghiu !

JANA                          Pirchì siti vinutu ? Itavinni !

COLA                         Mi nni mannati ?

JANA                          Ah, si nun c’avissivu mai misu  ‘npedi  ‘nta sta casa!

COLA                         Cugnata Jana !

JANA                          Itivinni !  Itivinni !

COLA                         Cugnata Jana ! Ma chi diciti  ‘nserietà ? criditi a li stupidaggini di vostra soru?

JANA                          Nun si tratta di me soru , no!

COLA                         Di  cui dunca ?

JANA                          Vui lu sapiti ( ‘ntra  idda) Ah! Bedda  Matri Maria datimi la forza ( ‘nchiana supra na seggia e metti  i  ciuri  nni vasetti  di l’altarinu)

COLA                         Chista è nova daveru! Di cui  dunca? Nun rispunniti cchiù ? Mittiti  i  ciuri a la Madonna e poi faciti  arraggiari a li pirsuni. Bella religioni ! Siti malata; vi  cumpatisciu. Mi pigghiassi macari timpulati di vui, basta ca vi vidissi guarita. Va, facemu paci, datimi un garofalu, ogni ciuri è signu d’amuri. Su assai ppi l’artareddu. La Madonna  non sa chi farisinni. Facemu paci. Mi lu duviti dari ccu li vostri  manu., unu qualunqui. Nun mi lu vuliti dari? No? Vah! Iù sugnu tistardu; mi lu pigghiu ccu li me manu e vali comu si mi l’avissivu datu vui; e mi lu mettu  allu acchiettu, di la parti di lu cori…

JANA                          (Scinnennu di la seggia e tintannu di  strapparici lu  galofaru) No!  No!

COLA                         (schirmennusi )  Videmu cu è cchiù forti !

JANA                          ( c. s. ) No ! Nun vogghiu ! E’ di la Madonna !

COLA                         ( c: s. ) Sapiti  comu  dici  la  canzuna ?

JANA                          ( c. s. )  Dati cca!  Dati cca!

COLA                         (c. s. )  Galofaru vò diri gilusia

Mi lu mannasti ppi  farmi  dispettu.

                                    ( Jana cci strappa lu galofaru  e lu sfoggia ccu  raggia )

COLA                         Sfaldarlo accussì! Piccatu murtali!…Ma chi diavulu aviti oggi ? Nun v’haiu  mai vistu a  sta manera1

JANA                          Haiu….Haiu ca  nun  nni pozzu cchiù !

COLA                         E  iù chi  cci  curpu ?

JANA                          Vui! Vui!  Mancu  lu cunfissuri  vi po’ assolviri!  Tutti sti  larmi, tuttu stu focu  supra  l’anima  vostra, tutti. Pirchì l’aviti fattu? Sciugghitimi!

COLA                         Ma  ….chi?  Cugnata !  E vui criditi….?

JANA                          Quattru misi di peni; quattro misi  di  chiantu! Nun vi basta chiddu  ca haiu suffertu? Chi mali  v’haiu fattu?

COLA                         Cu vi l’ha dittu? la za  Pina?

JANA                          No!  Puviredda  no!

COLA                         Cugnata! Iù ca vi vogghiu tantu  beni!

JANA                          Beni ca è un  tradimentu !

COLA                         Iù ca  vi portu  ‘nchianta di manu? Cugnata !

JANA                          Si vui!  È opra vostra !

COLA                         Ma chi magaria ! Sunnu nervi, vi dicu

JANA                          Nervi ? E stu pinseri nfirnali ‘nchiuvatu ccà?  Nervi ? E sta  smania, stu turmentu  ccà ? ( tuccannusi lu pettu) No, no,  nun vogghiu accunsentiri!  Nun vogghiu! Nun vogghiu amarivi ppi forza! (si lassa cadiri supra la seggia , curvata ccu la facci ‘ntra li manu )

COLA                         ( ‘ntra iddu  ccu  gran  maravigghia e cchiù  gran  piaceri) Ah Cristu! (pausa- Poi si avvicina e ci parra quasi sutta vuci, a ntervalli, ccu accentu di manu ‘n manu chiù insinuanti) Cugnata, la vera magaria  è la me’ disgrazia.  Avui mi  duvia spusari e avissi statu filici. Distino ‘nfami!…Cugnata, iu v’avia nni lu cori, ma vui erivu appalurata ccu Ninu. Dissi: mi pigghiu la soru, è quasi lu stissu! Distino ‘nfami ! La curpa è di lu distino… Chi mali c’è, Jana,  si mi vuliti beni? Chi mali c’è?

JANA                          ( ‘ntra idda  quasi  laminannisi mentri Cola parra ) Quattru misi! Iornu  e Notti! Comu  ‘na  pazza !

COLA                         Sintiti, Jana,  sintiti!  Pirchì vi dispirati  Vi  haiu puru  iù nni lu cori!

 JANA                         ( c. s. ) Riducirimi finu a chistu! Mischina mia!

COLA                         Chi putemu faricci ?  E’ distino ppi tutti e dui, Jana.

JANA                          Scilliratu! Scilliratu! Nun mi tuccati! ….Lassatimi stari …Mi sentu muriri!

COLA                         Jana!…Jana !… Chi mali c’è  si  mi vuliti beni ?

JANA                          No,  no! Nun mi guardati accussì…...Ah!, ss’occhi ! Non mi tuccati, Cola! Ppi carità! Ppi carità! Sciugghitimi! Sciugghitimi, Cola!

COLA                         (insistenti , insinuanti) Vi vorrissi anzi attaccari cchiù forti! Mi aviti attaccatu peju, Jana! Nun lu viditi? Nun lu capiti? Vhaiu puru iù nni lu cori!

JANA                          Nun  è veru, nun po’ essiri, nun div’essiri! Chi facistivu! M’aviti misu lu ‘nfernu  ‘nti l’arma! Quantu nuttati senza chiudiri occhi, Signuri ! Insumma… mi vuliti fari dannari?

COLA                         (sempri cchiù ‘nsinuanti ) Nun vi dannassivu sula, Jana! Iù cci issi  contenti  a lu ‘nfernu !

JANA                          Nun è veru ca mi vuliti beni! Guardati: iù moru ppi vui! Aviti vulutu  sta soddisfazioni! L’aviti avutu !…  Pietà di mia!

COLA                         Zitta! Si veni vostru patri! Vi spiegu doppu, Jana. Nun chianciti! Asciugativi l’occhi ( tenta  d’asciugaricci l’occhi, la pigghia  ‘ntra  li razza e la vasa  mentri Jana si dibatti dicennu:)

JANA                          Cugnatu no! Nun vi vogghiu beni! No (ci sfui da li  razza) vi odiu! ‘Nfamiu! Traditori ! (si lassa cascari  supra la seggia comu prima)

COLA                         Zitta ! Sentu genti  (ascuta ) Mi pari la vuci di Ninu ( torna vicinu a Jana ) Chi vuliti farimi scannari?

SCENA   IV

Ninu, poi  Nedda e  Detti

COLA                         (Va  incontru a Ninu e lu tratteni  in  disparti) Nun ci diri nenti! E’  ‘nt’un bruttu mumentu. Si parrava di tia, avia  già cuminciatu a ridiri, e poi tutt’a na vota…….

NINU                          ( sutta vuci ) Cummari Pina  havi ragiuni!

COLA                         La magaria, è veru ? E puru tu ci cridi a  ssi  minchiunarii? Va a fariti binidiciri!

NINU                          L’haiu vistu  ccu st’occhi! ‘Na pupa di cira  e cci appizzavunu  ‘ntesta  ‘na spilla o iornu. Si nun s’acchiappa la pupa e nun s’abbrucia, addiu, la pirsuna è morta. L’haiu vistu ccu st’occhi e m’arrizzavanu  i  capiddi (pausa) Autru ha fattu lu dannu, e  nni lu chiancemu,  dda  creatura e  iù. Ma  cci l’hè mannatu a diri: O sta storia  finisci… o la fazzu finiri iù! Ci scacciu la testa a corpi di zappuni, comu a na vipira e perdu la libertà…Tantu!….

COLA                         (scossu e ‘mpacciatu) Si fussi veru…. avissi  ragioni!

NINU                          Si fussi veru ? E chi si orbu ca non lu vidi ? Sta puviredda  sinni va ‘nsuppilu  ‘nsuppilu,  si  squagghia comu la cira; e a mia mi mori l’arma sulamenti a guardarla! Chi cci manca  ora ppi spusarinni ? La divisioni  ccu li me frati l’avemu firmata  oggi, jornu di  la  Mmaculata, jornu singaliatu. Ma cu si nni po ralligrari? ( voli accustarisi a  Jana; Cola lu ferma ppi lu vrazzu) L’aviti ‘ntisu  Jana ? La divisioni è firmata.

COLA                         Nun siddiarla. Quannu ci pigghia a ssa manera, tu lu sai…

NEDDA                      (trasi ccu furia ccu lu sciallu supra li spaddi a Cola) Chi  ‘nfinucchiasti a me patri ?…  Vi salutu compari Ninu. Comu ti senti Jana ? (di novu a Cola) Cu è ca  sciuscià  ni lu focu ? Cui?  Chi  nun haiu occhi forsi?  Li mali compagni, la taverna, li fimminazzi  mi l’inventu iù? Sugnu ‘na stupita  ca nun capisciu?

COLA                         E tanticchia di prudenza, almenu ppi to  soru!

NEDDA                      (Si leva lu sciallu e lu posa supra ‘na seggia) Accussì ‘mpara. Cu sa chi si ‘mmagina, lu matrimoniu! Lu paradisu ‘nterra! Scusati compari  Ninu! Uminazzi!  Siti tutti di ‘na pasta! Doppu lu matrimoniu chiddu ca  paria chiù iancu di la nivi, diventa cchiù niuru di la pici !

                                          SCENA  V

                Za  Pina,  Massaru Paulu  Nedda  e  Detti

ZA  PINA                   Vi ficcastivu  tutti ccà. Dda  banna c’è la  za Santa ccu so figghia Hai vistu li Nigitu ‘nti la strata, ‘mmenzu la fudda. Nun li faciti trasiri ccà, nun cunveni 

(Nedda e Cola nesciunu)

ZA PINA                    (a Jana  si sentunu sunari li campani) Senti  li campani  di lu munasteru. La pricissioni sta ppi passari. Jannuzza figghia mia fatti curaggiu!

JANA                          (scattando) Nun faciti trasiri a nuddu1 Nun vogghiu vidimi a nuddu! Itivinni macari vui! Lassatimi sula ccu la me mala sorti!

ZA  PINA                   (circannu  di carmarla) Nun vidi cu c’è ccà? C’è compari Ninu.

JANA                          Chi voli? E’ inutili! Nun ci pinsassi cchiù! Finiu  lu munnu   ppi  mia! Si nni circassi  n’autra!…  E’ finuta! Lassatimi chianciri,  Lassatimi moriri! Chi aspettati,  Ninu ? Itivinni! Ah! St’aneddu! Ecculu! Tiniti!

NINU                          Jana! Ddoppu tantu amuri ! Ddoppu  tanti prumissi !

JANA                          Tiniti! Circatavinni  n’autra!

ZA  PINA                   (rimittennuci l’aneddu a lu itu ) No, Jana! No figghia mia! Ascuta!…

JANA                          (purtannu  li manu alla gula)  Ccà! Ccà mi sentu  strinciri!

NINU                          Carmativi, Jana! Daccussì faciti peju; nun vi  nn’accurgiti ? Mali jorna a cui cci ha misu la manu!  Nun sacciu cu mi teni!

ZA PINA                    Accuminci tu ora?…Eccu la pricissioni (spalanca la finestra e guarda nni la strata)

(trasinu  Massaru Paulu e Nedda )

MASS. PAULU         (a Jana) Veni dda parti; di lu balcuni  si vidi megghiu.

NEDDA                      Jana, la za Santa  ha dumannatu di tia.

NINU                          No, cummari Nedda; lassativa stari ccà!

ZA PINA                    (a la finestra)  Madonna biniditta! (spingennu Jana ad  affaccirisi) Pregala  Jana! E’ la  Matri nostra.

JANA                          Nun mi senti, Nun m’ascuta! L’hè priatu tantu! Nun pozzu priari cchiù (stinnennu li vrazza fora) Ah! Madonna!…Madonna tiranna! Comu l’aviti pirmissu?

TUTTI                         Jana!  Jana! ( cercunu di  tirarla dintra e chiudirici la vucca ccu li manu Jana si svincola ccu lu furori di l’accessu istericu)

JANA                          (da la finestra) No, vui nun  siti  cchiù la  Matri di li piccaturi Tiranna siti! Tiranna!  Nun  m’aviti vulutu salvari !

MASS. PAULU         Figghia mia chi dici?

NINU                          Jana !

JANA                          (turnannu a svincularisi un mumentu) Tiranna! Tiranna! Putissi sarvarimi e Nun  voli (la za Pina chiudi la finestra)

ZA PINA                    Nun è idda ca parra! E’ la magaria (a Massaru  Paulu) Cci criditi ora?

MASS. PAULU         Ah! Madonna  santa

                                    ( Jana  cadi ‘n  convursioni, dicennu palori scurretti, tutti  l’attorniunu  ppi succurrirla)

                                                   C A L A    L A    T E L A

..

A T T U   T E R Z U

Fatturia di Massaru  Paulu. A dritta, casa rustica ccu  palmentu. A manca pirgulatu  ca forma Capanna, ‘nfunnu campagna ccu vigneti,  dintra la capanna  du seggi e  un tavulinu rusticu. Davanti la capanna Jana, Nedda e la za Pina piegunu la bancaria  lavata e asciugata, cugghiuta  ‘nt’un gran  cannistru.

                                               SCENA   I

                                    Jana, Nedda, la za Pina  poi  COLA  e  Taddarita

ZA PINA                    Eh! L’omini su fatti accussì !

NEDDA                      Bisognassi sapirlu  prima. Ma quannu semu picciotti avemu l’occhi e quannu li rapemu è troppu tardu (alla za Pina, dannaci  un  fadali) chistu è vostru.

COLA                         (niscennu di la fatturia  ccu ‘na seggia  ‘n  manu ‘nsemula a Taddarita)  Mintemuni ddà vicinu a la funtana; è cchiù comudu.

TADDARITA            (avi ‘n  manu li stigghi  ppi radiri) Unni vuliti (vannu intra la capanna, fora di la vista di li spittaturi)

ZA PINA                    (cuntinuannu  a  Nedda )  A tia chi ti manca ‘nfini?

NEDDA                      Mi manca la paci, za Pina. Ora è di novu tutti li iorna  arraggiatizzu. Nun sacciu chi  havi  né ccu  cu l’havi.  Da du misi ‘n casa nostra  c’è lu      ‘nfernu  peju  di prima.

ZA PINA                    Tu lu irriti di  cchiù ccu la to gilusia.

NEDDA                      S’avia quitatu; è veru Jana? Paria  adduvintatu  n’agnidduzzu  e ora  tutt’a Na vota (a Jana, dannuci n’autru capu di bancaria) chista  è  tò;  la gnuttichi  a  la  riversa! Unni l’hai a testa? (a la za Pina) Duranti  la  malatia di Jana, chi nun facia ppi  idda? Appena  turnava di la campagna: Vaju  nni la cugnata! Ora è  arrivatu  fin’a diri  palurazzi  anchi contra d’idda. Si  fa maluvuliri di tutti.

ZA  PINA                   Pacenzia  ci voli.

NEDDA                      N’haiu avutu anchi troppu! C’è quarchi cosa sutta ca nun arrivu a capiri.

ZA PINA                    Chi vuoi ca fussi? Quarchi  cajorda; cci  nn’è tanti! Parramu di cosi allegri  (a Jana ) A tia sti cosi nun ponnu succediti.

JANA                          Stativi  zitta, za  Pina!

ZA PINA                    Chi zitta! Nun fari la stupita. Tu lu sai; ‘nfattu di matrimonii  nun cunsigghiu né scunsigghiu. Ma ppi Ninu, vidi? Mintissi  ‘na  manu supra lu  focu

JANA                          (risulvennusi, ppi vinciri lu turbamentu ) Vaju a dari lu scagghiu  a li gaddini ( esce )

ZA  PINA                   E’ ancora tanticchia stralunata. Si cci parra di Ninu e idda arrunchia  li spaddi.

NEDDA                      (ca havi tirminatu di piegari la bancaria)  Havi lu me esempiu  davanti a l’occhi. Mi vidi  divintata giarna  ppi la tanta bili, senza n’ura  di paci, addivintata vecchia prima di lu tempu…

ZA  PINA                   (pigghiannu  alcuni panni lassati  ‘ndisparti ) Chisti li  stennu  ddà jusu, a lu suli; su ancora umiti. Pacenzia ci voli figghia mia!.

NEDDA                      A dirilu ci voli nenti (nesci purtannusi lu cannistru ccu la bancaria)

                                              

                                                           S C E N A   II

                                    COLA, Taddarita, Jana  poi di novu Taddarita

COLA                         (asciucannusi la facci ccu l’asciucamanu ) Facistivu beni a viniri, mastru Antoniu. Avia na varva comu  un cappuccinu

TADDARITA            Duviri, compari Cola. E  vostru  soggiru nun si voli  radiri? (Jana cc’un  panaru  ‘n  manu)

COLA                         Dumannaticcillu. Iù ‘ntantu dicu  ‘na  palora  a me cugnata. (Taddarita nesci. A Jana sutta vuci )  Unni vai ?

JANA                          ‘Nti lu gaddinaru ( cerca di sfuiri )

COLA                         (c. s. ) Aspettami  ddà. C’ha vinutu a fari Ninu ?

JANA                          Chi sacciu ! Lassatimi  passari !

COLA                         Aspettami ddà; nun mi fari fari  quarchi pazzia !

JANA                          Badati cugnatu ! Vi lu ripetu ppi l’urtima  vota! Nun mi mittiti ccu li  spaddi a lu muru ! Ora ora mi sintia muriri di virgogna davanti a me soru e a la Za Pina. Badati! Chiddu ca è statu è  statu. La me stidda vosi  accussì  ma nun mi mittiti ccu  li spaddi a lu muru, o la pazzia la fazzu iù. Lassatimi passari; nni ponnu sentiri!

COLA                         Nun mi trattari d’accussì; fai peju, lu vidi. Aspettami  ddà.

JANA                          No !

COLA                         (ccu vuci di minazza) Jana !

JANA                          Nun haiu cchiù paura di vui. Mi sentu capaci di cunfissari tuttu a me soru e a me patri! Nn’haiu avutu  la tentazioni  tanti voti !

COLA                         Fai la  curaggiusa  pirchì  c’è  Ninu  ccà!

JANA                          Cù  cci pensa  cchiù a  iddu! Fussi un veru sacrilegiu! Nun mi turmintati,  nun mi  diciti  cchiù nenti! Stu martiriu di tutti  li  jorna,  di tutti  l’uri,  di tutti  li mumenti è menu di chiddu  ca  mi  meritu.

COLA                         (insistennu) Aspettami  ddà !

JANA                          Haiu disanuratu  la  me casa, haiu tradutu a me soru… ppi curpa  vostra. Chi  nun  nni sintiti rimorsu  vui? Chi cori aviti? E ‘ntantu  divu  finciri, mustrarimi allegra, comu si nun fussi successu nenti!…Nun  mi  mittiti ccu  li spaddi a lu muru!

COLA                         Tu, tu mi metti ccu li spaddi a lu muru; tu ca  mi  hai ridduttu  peju  di  un picciriddu; tu ca mi fai chiangiri  e dispirari, comu si fussi  ora la  prima vota ca  viju  ‘na  fimmina! Nun sugnu  cchiù  iù!  Ma nun tirari  troppu  la corda!…Jana! Jana ! Veni ddà  ccu  mia!

JANA                          (a la intimazioni, torna ‘ndietru risulutamenti. Davanti la porta  incontra Taddarita ca cerca  nni lu  panaru,  schirzannu)

TADDARITA            Ova frischi nun ci  n’eranu? ( Jana  rispunti  di no ccu la testa e nesci) Ora Cummari Jana sta  megghiu; ssi cosi duci quannu nni limanciamu?

COLA                         (di malumori) Si la vidunu ‘ntra  d’iddi

TADDARITA            Bonu partitu compari Ninu. Dicianu  ca nun si nni facia cchiù  nenti. Li soliti  sciucchizzi di  li  mali  lingui. Viju ca iddu è  ccà … Chi aviti compari?

COLA                         Iù?  Chi  haiu  aviri?  Pinsava  ca l’omu è comu lu mulu. Lu mulu sauta, curri, tira cauci… e all’urtimu si lassa pigghiari ppi la  cuddana, si lassa  mettiri  ‘u varduni  e ncravarcari… di  cui? D’un pezzu di nuddu! Accussì  nuatri.  Curremu, facemu  li mafiusi, nni passami lu capricciu ccu chista e ccu chidda, e all’ultimu veni  ‘na fimmina ca  nni metti lu varduni, lu capizzuni e  nni fa  scuttari li piccati tutti ‘nta  na  vota  Scrivitavilli ‘nta  la  frunti,  mastr’Antoniu, sti  palori ca  v’hè dittu….  ppi  chiacchiariari, e approfittati di lu  ‘nsignamentu!

TADDARITA            A mia lu diciti? Li fimmini ! A  mia  mi parunu  muschi e li cacciu:  sciò! Scio! ‘Ntantu mi vaiu a manciari  un  grappu di racina  frisca  a la vigna.

COLA                         Vegnu puru iù ppi  survigghiari li  vinnignaturi .

TADDARITA            L’occhiu di lu patroni ‘ngrassa  lu  cavaddu.

COLA                         (chiamannu) Nedda! Porta du panara (un pocu ironicamenti) Dicci a lu cugnata  si cci voli veniri a la vigna  cu nui

NEDDA                      (trasennu ccu du panara ) Nun voli viniri.

TADDARITA            Lu picciriddu com’è, cummari Nedda ?

NEDDA                      Havi la tussi, mastr’Antoniu. Ora dormi.

S C E N A    III

                                    Don Sciaveriu, la za Pina, poi  Ninu  Massaru Paulu

( Di ‘nfunnu comparisci don Sciaveriu purtatu ppi manu di la  za  Pina. È ‘mbacuccatu ccu un  manteddu  d’abbraciu ccu lu cappucciu. Pallitu, siccu, parra ccu vuci  lamintusa).

TADDARITA            (Vidennu don Sciaveriu) Oh! Magari da sti parti?

ZA PINA                    (a don Sciaveriu ) Ccà, assettativi ccà.  Siti  stancu

DON  SCIAVERIU   Ah! Za Pina  mia! Sugnu  all’orlu di la sipultura. (s’assetta supra lu sidili)

TADDARITA            E jti furriannu  ‘ntantu !

DON SCIAVERIU    Ppi bisognu!

COLA                         Li genti  nun ci cridunu cchiù a li magarii. Jemu, Nedda; jemu mastr’Antoniu! ( s’avvia poi torna indietru ) Vi fazzu ridiri. ‘Na vota cci  dissi:  E’ veru  don    Sciaveriu ca sapiti fari li magarii? Mi arrispusi : Chi vuliti ? Modu di  campari. E’ veru ca mi dicistivu  accussì. Uh! Passa lu lupu! Nun lu gridati chhiù?

ZA  PINA                   Nun lu cutturiari , puvireddu!

NEDDA                      Li frevi aviti ?

DON SCIAVERIU    E fussinu frevi!…Cani, cani  ca mi rudinu l’ossa. Vui riditi  mastr’Antoniu, ma duvissivu pruvarli, e nun ridissivu  cchiù !

TADDARITA            Fazzu li corna ! Jemu compari Cola (nesci ccu Cola e Nedda)

ZA  PINA                   Vuliti un jtu di vinu? Vi lu portu subitu! (nesci;  trasinu Ninu  e Massaru Paulu )

MASS. PAULU         Guarda a cu si viri!  Don  Sciaveriu!

DON SCIAVERIU    M’haiu trascinatu finu  a ccà, comu ha vulutu  compari Ninu. Cridia  ca nun ci arrivassi ccu sti cani ca mi rudinu  dintra. Lu Signuri cci  l’havi a renniri a i Bonvinutu ca mi l’ha  jttatu ‘ncoddu,  monacu scumunicatu, ppi vinnicarisi  dopu ca mi ha livatu lu pani.

NINU                          E vui ccu l’arti vostra?

DON SCIAVERIU    Nun ci la pozzu contra d’iddu. Ha li libbra proibiti iddu, chiddi ca si rubbau di lu cunventu , quannu livaru li  monaci cappuccini

MASS. PAULU         Davvero don Sciaveriu ?

DON SCIAVERIU   Com’è veru ca c’è Diu, Massaru! Un Sacerdotu! Un ministru  di l’artaru! Iù, iù lu facia ppi beni, pigghiava ddu pocu ca mi davunu ppi limosina, vui lu sapiti. Cummari Jana è ddà, bedda e china di saluti ora. Iù lu facia ppi campari. Iddu no, ccu  ddi  so librazza maliditti. Mi dissi: don Sciaveriu aviti la lingua  longa! - Pirchì mi maravigghiava ca un sacerdotu si ‘mmiscassi ‘nti sti cosi. E  mi ha jttatu  ‘ncoddu li dulura  romatici… Cci jivi  a dumannari  pirdunu! Nenti! Nenti! Mi chiusi la  porta ‘nfacci. Monsignori però cci ha livatu la missa, l’ha scumunicatu.

MASS. PAULU         No, don Sciaveriu  nun vogghiu ca si dicessi mali di nessunu ‘ncasa mia. E’ sempri n’sacerdotu.

NINU                          Nn’aviti l’esmpiu  e continuati ccu la lingua longa?

DON  SCIAVERIU   Lu viu, metti paura a tutti!…Sugnu vinutu puru ppi tanticchia  di mustu. Vinu cottu cci voli ppi sti cani, si Gesù Cristu mi lu  binidici.

ZA PINA                    (trasennu a don Sciaveriu ) Viniti a pigghiari  un buccuni,  sarà  megghiu

MASS, PAULU         Aviti la caputa ppi lu mustu? Va beni, vi lu mannu  a casa. E nun  chiacchiariati troppu! (a za Pina e  don  Sciaveriu  nesciunu)

MASS. PAULU         (a Ninu )  E’  guarita, si, comu ti stava dicennu; ma si si  cci  parra  di matrimoniu….

NINU                          Significa ca la magaria nun è sciota di lu tunnu. Ppi chistu ha fattu viniri a don Sciaveriu. Ccu iddu  nn’avevu  vistu  spirimentu…

MASS. PAULU         Nun c’è chi rispunniri; è  stata na santa cosa, quasi un miraculu!  Da principiu, iù  nun ci cridia (chiamannu) Jana! Jana! ( a Ninu )  Ccà sutta  la preula: l’haiu ‘nnistata iù ( chiama ) Ti movi Jana ? (a Ninu ) Lu sai: ppi mia tantu piaciri. Tu si saviu, prudenti, parraccinni tu stissu ( a la za  Pina ca  trasi a stu puntu  purtannu  ‘na  butticedda di  vinu  e un biccheri   ca posa  supra lu tavulinu) Chi fa Jana?  Veni o  nun veni?

ZA PINA                    Sta cucennu du  ova ppi don Sciaveriu  ( a Ninu ) Mentri ca iddu  è ccà, senza ca  lu  sapissi nissunu…

NINU                          Zitta; haiu vinutu  apposta. Chiamatila

ZA PINA                    Lu Signuri  ti divi aiutari, ti lu meriti! (nesci )

NINU                          Comu si cci avissi fattu  quarchi  offesa!

MASS. PAULU         Lu sacciu ca nun  ci hai fattu nenti. Anzi! N’autru  a st’ura….

NINU                          A   me palora vali cchiù d’un cuntrattu!

                   

                                      S C E N A   IV

                                            Za Pina , Jana   e   Detti

ZA  PINA                   (quasi trascinannu Jana  ppi  forza ) E  veni  ccà! Puvireddu,  nun ti dirà nenti. Ti voli sempri beni ( spingennuli  tutti e dui dintra la capanna) Oh! Sbrugghiativilla ‘ntra vuatri e facitila  finuta! Ora ca San  Franciscu  Saveriu  t’hà cuncessu la grazia di la saluti… (a Jana)  Brava! Mettiti  a chianciri!

MASS. PAULU         Chi mutivu  c’è?

NINU                          Jana  bell’accuglienza mi faciti, dopu  tanti misi ca nun ni videmu!

JANA                          (turbatissima, frinannu li larmi ) Scusati  compari Ninu

NINU                          Chi compari Ninu! Chiamatimi Ninu , comu ‘na vota.

ZA PINA                    ( sutta vuci a  Massaru Paulu) Lassamuli suli  (a Ninu ) Assettiti (a Jana ) Dunicci a biviri   ( si alluntananu e trasinu nni la casa)

NINU                          (doppu ca Jana ha inchiutu lu biccheri) Lu vilenu mi duvissivu dari cchiù tostu ! Mi lu vivissi  ccu tuttu lu cori!

JANA                          Zittu , compari Ninu  ppi carità!

NINU                          Ninu vogghiu  essiri chiamato, vi l’hè dittu. Iù sugnu sempri u stissu.       Haiu aspittatu, agghiuttennu  vuccuna  amari. La genti mi dumanna: ‘Nsumma sti  nozzi ? Prima c’era  la scusa …Ora siti guarita… Chi          c’è  d’autru?

JANA                          Nenti. Nun nni  parramu  cchiù, vi nni preju !

NINU                          N’avemu a parrai anzi! S’haiu quarchi tortu vogghiu purtarmi la pena.      Nun  n’haiu. La me cuscenza è tranquilla. V’haiu vulutu beni, e ppi nun esistunu autri fimmini a lu munnu. Mi ittassi nni lu focu ppi  vui…Almenu sapissi  pirchì?…Parrati:  pirchi?

JANA                          La me disgrazia accussì vosi !

NINU                          Quali disgrazia? Si aviti ‘nni la testa a quarchi autru..nun vogghiu mancu pinsarici. Ccu tuttu, si sapissi  ca ci aviti ‘n  testa a quarchi autru….

JANA                          A nuddu, nun mi vogghiu  cchiù maritari. Guardati chiddu c’ha successu a me soru. Nun mi vogghiu cchiù maritari.

NINU                          Iù  nun sugnu  Cola, Jana

JANA                          E’  veru !

NINU                          No, cci div’essiri ‘n’autra  ragioni. Quarcunu  v’ha guastatu la testa. Chi  v’hannu ciusciatu nni l’oricchi ? E vui ci aviti datu retta. Vui ca mi  canusciti? Vui ca sapiti ?….

JANA                          La me disgrazia, Ninu ! La mè mala stidda !

NINU                          Pirchì diciti accussì? Mi faciti smaniari, mi faciti pinsari a tanti mali cosi!

JANA                          Nun mi vogghiu chiù  maritari.

NINU                          (amaramente) Chi vi vuliti fari ?….Monaca ?

JANA                          Mi crideva ca  nun ci pinsassivu cchiù, ca v’avissivu misu lu cori ‘mpaci.

NINU                          Iù nun pinsari cchiù  a vui? Iù mettirmi lu cori ‘mpaci ? Viditi siddu è veru ca c’è quarcunu ca v’ha guastatu la testa! M’allunatanai ppi quarchi tempu di casa vostra , ma ppi nun v’angustiari, ppi nun vi turmintari finu a tantu ca nun fussivu guarita. Vostru  patri nn’è testimoniu; la za Pina  nn’è testimonia, mi purtava ogni jornu li vostri notizii; nun sacciu comu ringraziarla. Idda vi voli beni, Jana; no hiddi  ca vi hannu ciusciati nni l’oricchi: Nun ci pensa cchiù! Chistu forsi vulissiru ssi mali pirsuni; ma ccu mia ssu piaciri nun l’hannu. No!  No! Si vui vuliti….

JANA                          E’  ‘mpossibili  Ninu !

NINU                          ‘Mpossibili? Dicitilu ‘n’atra vota!

JANA                          Ah!  Signuri!

NINU                          E vui criditi ca iù mi cunortu ccu ssa sula palora? ‘mpossibili! Chi voli diri ?…Lu faciti apposta ? Nun siti cchiù vui!

JANA                          Si, si Ninu! Nun sugnu cchiù  iù!

NINU                          (maravigghiatu e affittuusu ) Nun vi sintiti  bona? Nun è veru dunca ca siti guarita.

JANA                          Peju, peju assai! Nun ni parramu; si mi vuliti beni… scurdatimi!

NINU                          Cu vi capisci ? Vui m’ammucciati quarchi cosa. Vi lu viju ‘nti la facci, lu sentu ‘nti la vostra vuci….Vui m’ammucciati quarchi cosa !

JANA                          Nun ‘nsistiti , ppi l’amuri di Diu! Figurativi ca fussi morta. Si murissi nun  vi spusassivu a n’autra? Faciti cuntu ca sugnu morta!

NINU                          Mentri vi viju ccà sana e china di vita? Ora ca nun c’è  cchiù  nuddu ‘mpidimentu di nessuna parti? Ma lassativillu scappari di la vucca ca vuliti beni a  n’autru! Lu scannu! Vi lu scannu comu ‘na  pecora sutta l’occhi, e mi nni vaiu ‘ngalera !

JANA                          No, Ninu vi lu giuru !

NINU                          Ah! Pirchì mi viditi bonu, tranquillu, pazienti ! Diu nni scanza di la livata di l’omu bonu, comu si soli diri ! Mpossibili ! Pirchìì ? diciti ‘na ragioni e mi levu ppi sempri di davanti a l’occhi e di mia nun sintiriti cchiù mancu lu nomu. Vi turciti li manu ! Chianciti?

JANA                          Distinu!  Distinu !

NINU                          E nun vi pozzu scippari  autra palora di la vucca?

JANA                          (smaniannu)   Distinu! Distinu!…Vui lu sapiti:  l’opra  mala!

NINU                          Ccà c’è don  Sciaveriu. Si nun lu vuliti diri a mia, dicitilu  a iddu. Ha fattu l’assai, po’ fari lumenu! Fidativi… lu chiamu?

JANA                          No! Ah chi turmentu ! Nun reggiu cchiù! Ammazzatimi ccu  li vostri stissi manu ! Mi lu meritu!

NINU                          Jana !

JANA                          L’opra mala! Vi lu giuru L’opra mala! Vi nni preju, vi nni  scunciuru, nun ‘nsistiti, Ninu, scurdatimi! Scurdativi di stà disgraziata!Compassioni, meritu,  amuri, no!

NINU                          (la guarda stupito ) Ancora ?… ancora la magaria?

JANA                          Ascutatimi! Datimi ‘n’ultima prova d’affizioni, diciti  a me patri ca nun mi vuliti cchiù, dicitilu a tutti. Chi mi nni ‘mporta di chiddu ca ponnu pinsari, di chiddu ca ponnu invintari!…Oramai!..Scurdatimi; vi lu dumannu  ppi opira di Carità!

NINU                          Mi faciti nesciri pazzu! Ju mpazzisciu! Parrati Jana ! ppi la santa memoria di vostra matri, parrati Jana ! parrati !

JANA                          (dicidennusi  dopu quarchi tempu di riflessioni) Sì  Ninu ! Ma prima giuratimi  ppi lu nomu di Diu….!

NINU                          Giuru ! ppi tutti li santi di lu Paradisi !

JANA                          Comu  cunfissioni ‘mpuntu di morti, sutta sigillu di cunfissioni… Giurati !

NINU                          Giuru !

JANA                          Nun vi dannati l’armuzza!…Sapiti pirchì è ‘mpussibili? Lu vuliti sapiri? Ammazzatimi ccu li vostri stissi manu! Ppi la vergini Santissima! Nun sacciu, nun sacciu comu  fu, ma ‘nta ddu mumentu nun era cchiù  iù!

NINU                          Nun è veru! Lu diciti apposta pp’illudirimi , ppi ‘ngannarimi. Nun  vi criju!          E si è veru ca v’aviti misu sutta i pedi ogni liggi di Diu...Cu è ? Cu  è chissu ?

JANA                          Ninu, aviti giuratu !

NINU                          Cu fu ? Comu  si chiama ?  Vui  ‘nvintati  ssa menzogna ppi spusarivillu  ccu ssa scusa !

JANA                          ( ccu ‘nfilu di vuci) No! Ninu! nun pozzu spusarlu!

NINU                          Nun putiti? ( cerca d’induvinari) E’ maritatu forsi ? (un  lampu  cci attraversa lu pinseri pigghiannu a Jana ppi la testa, isannucci la facci e guardannula fissa dumanna) Cola? (Jana chiudi l’occhi ppi risposta, quasi svinennu. Ninu resta fulminatu)

NINU                          ( riscutennusi, frimenti di disprezzu ) Vostru cugnatu ! comu la  cchiù vili di li fimmini Vui, Jana ca iù cridia  ‘na  Madonna! Ah! Si m’avissiru spaccatu lu cori ccu  ‘na cutiddata , m’avissiru fattu menu mali. ( a un gestu supplichevoli di Jana, smaniannu) Haiu giuratu.. sigillu di cunfissioni ! m’aviti attaccatu , li manu! No! Cci divu pinsari  iù ppi ssu signuri, ora stissu!…

JANA                          ( trattinennulu ) Cola !

NINU                          (c.s.) Tantu l’aviti nni lu cori! Tantu lu vuliti beni!

JANA                          Nun lu vogghiu beni! Nun l’haiu vulutu mai beni!

NINU                          Comu fu, dunca?

JANA                          Vi l’haiu dittu.Nun lu sacciu; nun era cchiù iù nni  ddu mumentu! Mi si sprufrunnassi lu terrenu sutta li pedi si nun  dicu la verità Era nni li so manu, nun cci putia risistiri !

NINU                          Senza vulirlu beni? Nun po’ essiri!

JANA                          L’odiava, l’odiu, vi lu giuru! Mi cumannava! Chi cci putia fari ? Era nni li so manu!

NINU                          E nun siti morta?

JANA                          Avissi vulutu ittarimi nni lu puzzu. Nun  haiu avutu curaggiu, ammazzatimi vui! Nun c’è autru sarvamentu ppi mia. Mi amminazza, ora ca nun cedu cchiù, ora ca m’opponu…Ah, si sapissivu quantu larmi  Si sapissivu!

NINU                          Mi scatta lu cori!…E ora?  E ora?

JANA                          Ammazzatimi! Vi  vogghiu beni, si nun v’avissi vulutu beni  nun v’avissi dittu nenti!

NINU                          Fussi statu megghiu ! V’haiu aduratu quattr’anni! Quattr’anni  e finiu accussì! Cu mi l’avissi dittu’!

                                               S C E N A  V

                                               Don Sciaveriu, poi la za Pina e Detti

DON SCIAVERIU    Dunca figghiuzzi mei tantu cci voli ?

NINU                          (curri versu di iddu agitatissimu) Viniti ccà don  Sciveriu, sintiti.

JANA                          Nun mi traditi Ninu!

NINU                          (allontana Jana) Nun ci pinsati! Don  Sciaveriu dicitimi la  verità! Nni stu mumentu aviti  nni li manu la vita  di tri pirsuni!

DON SCIAVERIU    Compari Ninu !…Nun mi faciti spavintari!

NINU                          (ansiusu)  Ci fu magaria ? Vera  magaria?

DON SCIAVERIU    E nni dubitati ?

NINU                          Doppu chiddu  ca haiu ‘ntisu  ora ora, duvissi dubitari macari di sta luci di suli !

DON SCIAVERIU    Magaria, e cchi razza di magaria!

NINU                          Ed è veru, comu dicevuru l’autra vota, ca sutta lu malifiziu  nun semu chiù libiri? Stamu ‘mputiri d’autru ?

DON SCIAVERIU    Pricisamenti. Iù, guardati, si vulissi putissi farivi  ammazzari a vostra matri cu li vostri manu, si vulissi! Ma sciogghiu nun attaccu! Iti nni patri Bonvinutu si vuliti  ruinata a na creatura, comu ha ruinatu  a mia.

JANA                          ( intra idda ) Mi sentu sviniri: chi cci dici’?

NINU                          (c.s.) E accussì unu si po’ fari amari di na pirsuna a dispettu d’idda ?

DON SCIAVERIU    Pricisamenti. Chi mi faciti suspittari compari Ninu !

NINU                          (mittennici ‘na  manu supra la vucca) Nun vi l’haiu dittu iù! Zittu!

DON SCIAVERIU    Compari, cci su autri e autri  segreti ‘nti stu stomacu!

NINU                          Viju russu!…mi perdu !

DON SCIAVERIU    Pirchì ? Si nun ci fù la vuluntà di idda? La ‘ntinzioni fa lu piccatu La mischinedda ‘ntinzioni nun ci  nn’ha avutu né cci nni ptuia aviri. Pirsuaditivinni!

NINU                          Si!  Si ! Ma è la stissa cosa!

DON SCIAVERIU    Cu è? Cu mia putiti fidarivi!

NINU                          Cu menu duvia!        

DON SCIAVERIU    (intra iddu) Ccà li cosi s’imbrogghiunu (forti) Calma, calma figghiu miu. Lu Signuri ha vulutu accussì; nun si movi fogghia senza la vulunta  di Diu! Ognunu  ha lu so distino a stu  munnu! Chi curpa  cci havi idda? E’  ‘na bona picciotta, havi ‘na bedda doti….

NINU                          Cu pensa alla doti!  E nun c’è rimeddiu, don Sciaveriu! nun cè rimeddiu !

DON SCIAVERIU    Curaggiu! Nun vi dispirati  accussì. Tantu ccu lu dispirarivi chi cosa Cunchiuriti! Ascutatimi! Nun smaniati.

JANA                          (intra idda) Chi cci dici!….Chi cci dici?

DON SCIAVERIU    Un cunsigghiu di patri. Nuddu sapi nenti, nuddu saprà mai  nenti; vi lu garantisciu iù,  ppi sta midagghia biniditta ( la vasa ) Vui aviti li beni di vostra matri a Ramacca. Purtativilla ddà; vi parru comu un patri, nun putissivu fari megghiu! Ascutatimi! Chi curpa cci havi idda? La vuliti fari muriri di pena? Guardatila, puviredda.

NINU                          ‘Nfamiu! Sulamenti accussì potti arrivarci! Aviti ragioni, chi curpa nn’havi idda? Malifiziu! Diu nni scanza ogni cristianu! Accussì devu fari, si nò cu sa chi cosa fazzu! ( pigghiannu ‘na pronta risoluzioni) Jana! (intra iddu ) Accussì divu fari. E’ giustizia, è carità ( forti ) Jana  mi vuliti beni ?

JANA                          Lu viditi! L’aviti vistu!

NINU                          Vaiu a parrai ccu vostru patri. Ppi mia  siti sempri la stissa!

JANA                          No! Vi nni putiti pentiri ddoppu. Nun sugnu digna di vui!

NINU                          Mi vuliti beni?

JANA                          Appuntu ppi  chissu!

NINU                          (dispirannusi) Mi nn’hè biviri lu sangu dunca?

DON SCIAVERIU    ( tra sè) La viju brutta!

JANA                          No! Ninu no! Nun sacciu chi rispunniri! Vuliti accussì? Sarò la vostra serva, Ninu…ma pinsatici beni prima ppi nun pintiravinni quannu nun sariti cchiù ‘ntempu. Misericurdiusu comu Gesù Cristu! Nun sacciu chi rispunniri!

NINU                          Sta beni! Annamu don Sciaveriu; Massaru Paulu m’aspetta!

DON SCIAVERIU    D’omu  di sennu  Nuddu saprà mai nenti! Chiddu divi fari pipa  ppi forza, ppi  so muggheri.

                                    ( Ninu e don Sciveriu nesciunu)

ZA PINA                    ( trasennu fa un gestu itirrugativu  a Jana)

JANA                          Ah! Za Pina  ( cci jetta li razza a lu coddu)

ZA PINA                    Si, o no! T’hai dicisu ?

JANA                          Comu ha vulutu iddu!

ZA PINA                    E mi lu dici ccu ssa facci, biniditta figghia! E Cola ca, turnatu di la vigna, vulia  scummettiri e rimpruvirava a to patri: pirchì vuliti forzarla? Lu matrimoniu è di libira vuluntà – Cu t’hà furzatu? Hai fattu beni figghiuzza mia. Ninu è un giovini d’oru. Unni è ghiutu?

JANA                          Ccu don Sciaveriu a parrai a me patri

ZA PINA                    Vogghiu vidiri com’è contenti  Massaru Paulu !

                                               S C E N A   VI

                                    Cola, Zà  Pina, Jana  e poi Nedda

COLA                         ( trasi agitatu vidennu la zà Pina si cunteni e dici a Jana) Ni nni cunsulamu, signora cugnata !

ZA PINA                    Sicuru! (nesci)

COLA                         (ccu vuci suffucata, afferra Jana e la spingi versu la capanna) E’ veru?  E’ veru?

JANA                          Ahi !….Mi spizzati li pusa! (Cola la lascia)

COLA                         E’ veru ? Hai dittu  si’? Sbagghiastivu  li cunti,  tutti e dui! Sangu di….

JANA                          Nun bistimmiati! ( ccu curaggiu) Sugnu libira! Fazzu chiddu ca mi pari! ( priannulu ) Cugnatu , ppi l’amuri di Diu  nun mi ruinati! Nun vi basta lu tortu ca m’aviti fattu?

COLA                         Ppi chissu nun mi vulevi cchiù vidiri! Ppi chissu nun mi davi cchiù retta! Sbagghi Jana, l’hai sbagghiatu! Vogghiu vidirilu stu matrimoniu  e poi nun  mi chiamino cchiù Cola Sbrizza!

JANA                          Zittu nun mi ruinati! Chi nun siti cristianu?

COLA                         E quannu mi dicevi….?

JANA                          ( ‘nterrumpennulu) Era pazza! La vostra magaria mi facia parrari a dda manera.

COLA                         E quannu giuravi….?

JANA                          (c. s.) Era pazza! Nun sapia chiddu  ca dicia!

COLA                         E ora c’hai fattu ‘mpazziri a mia, ora ca t’hai pigghiatu tuttu lu  me cori , tutta l’arma mia, ca iu stissu nun sacciu com’è statu…ora? Lu  vogghiu vidiri! Sì mia !…Di sti  granfi nun poi  scappari! ( trasi Nedda da la massaria, sintennu la vuci di so maritu si ferma ad ascutari) Sunnu du misi ca ti vegnu appressu comu ‘ncagnuleddu! Du misi ca  mi fai suffriri li peni di lu ‘nfernu! Du misi ca mi teni a bada! Ti mariterai, ma ccu lu me piaceri e quannu vogghiu, si vogghiu! Com’ora sì mia, sì mia!….

NEDDA                      (gridannu) Tu dunca mi lu rubavi! Latra ! Latra ! Fimminazza tinta! Tu, a soru mia ! Tu!

COLA                         (minazzusu  a Nedda ) Zitta!  Zitta!

NEDDA                      (c. s. ) Chi tradimentu!  Chi tradimentu ! Avia la serpi  ‘nni la manica! Scilirata ! Comu putisti farlu ! Chi tradimentu !

COLA                         Zitta ! o fazzu un massacru! Veni genti ! Zitta !

                                               S C E N A   U L T I M A

Massaru Paulu – Ninu – Taddarita – la zà Pina – don Sciaveriu- Contadini e Vinnignatrici

TADDARITA            Chi fù compari COLA ?

ZA PINA                    (macari Massaru Paulu) Chi  fù?  Chi  fù?

COLA                         Nenti ! Questioni ‘ntra soru! E ‘ finuta! ( sutta vuci a Nedda) Si rapi a vucca!…(forti) Già hannu fattu paci.

NEDDA                      ( ironica frinannusi a stentu) Sicuru! Si! Avemu  stisu  un cuntrattu…Divi biviri ‘nni lu me  biccheri.

COLA                         (minacciusu, sutta vuci) Nun ti vò stari zitta?

NEDDA                      Divi manciari nni lu me stissu piattu! Divi dormiri nni lu me stissu lettu!

MASS. PAULU         Chi dici ‘?

COLA                         (a Nedda) Ppi lu diavuluni ! N’autra palora e ti scannu (a Massaru Paulu) Nenti, nenti vi dicu. Nedda strapazzava a so soru ppi lu  matrimoniu….Comu si la cugnata nun fussi libira di diri no!

MASS. PAULU         (a Ninu) Chi mi hai cuntatu dunca?

NINU                          (avvicinannusi a Jana ca smania e chianci a na gnuni) Aviti dittu di no, Jana?

COLA                         ( affirrannulu ppi lu vrazzu e alluntanannulu ccu aria di bravazzu) Quannu iù dicu na cosa, ‘nti stu paisi  lu sannu tutti, nun ci ha tantu gustu  chiddu ca pritenni di cuntradirimi ( Ninu e Cola stanu  ppi affirrarisi)

TADDARITA            Compari! ( li sparti )

MASS. PAULU         Cola!  Ninu !

ZA PINA                    Oh ! Bedda Matri Santissima

NEDDA                      (sutta vuci a Jana) Scillirata!  Scillirata !

DON SCIAVERIU    ( ‘ntramittennisi ccu aria autrevuli) Cola, ch’aviti persu la testa? Stricitivi la manu .

NINU                          Nenti è ! ( a Cola , all’oricchiu) Sacciu tuttu! Vuleva riparari la ‘nfami azioni….Si  ‘na carogna. Ti mangiu lu cori..( tentunu di affirrarisi ancora e su spartuti.)

TUTTI                         Paci ! Paci!

MASS. PAULU         ‘Nfini si po sapiri chi fù?

COLA                         Ha bivutu tanticchia di cchiù (muzzicannusi li labbra)

NINU                          Nenti! Nenti  signuri mei! (smaniannu si cerca nni sacchetti e nun trova u cuteddu) Nun vogghiu  essiri guasta festi. Si soli diri: Nun mi pozzu sfamari  quannu vogghiu

Haiu lu pani e nun haiu cuteddu

COLA                         Li denti ti mancanu!

TADDARITA            (trattinennu a Ninu ca sta ppi ittarisi supra di Cola) Compari  Ninu!

NINU                          (vistu lu rasolu ca Taddarita havi nni la sacchetta esterna di la giacca lu  pigghia senza ca nuddu  si nni adduna e a li pruvucazioni  di Cola rispunni) Ah! Lu vuoi ppi forza? ( lu firisci  a  la gula)

COLA                         (cadennu) Mamma  mia !

JANA                          Ninu!  Ninu!

NEDDA                      Cola! Assassinu!…Affirratilu!…

NINU                          (a Taddarita e a li contadini ca vurrianu affirrarlu, e cunsignannu a Massaru Paulu lu rasolu) Nun c’è bisognu! Nun scappu! (a don Sciaveriu) Ora si è rutta la magaria, don Sciaveriu!

                                               C A L A   L A   T I L A