Na ca dal chècu dü

Stampa questo copione

NA CA DAL CHECU DU

Na ca dal chècu dü

Commedia in dialetto mantovano

 in tre atti di

Franco Zaffanella

  

Val di Ledro - Gabbiana - Goito

2002 / 2003

Personaggi:

Gepe                         Agricoltore

 Virginia                        La moglie

 Giovanni                           Il figlio

  Rosa                              La sorella

  Giulia                Amica di famiglia

   Dino                     Marito di Giulia

   Renata        Fidanzata di Giovanni

   Valerio                      Vigile urbano

Siamo nel 1977 in una casa mantovana di campagna.

PRIMO ATTO

Scena 1

Gepe e Virginia

Gepe sta limando un tappo di sughero per ricavarne un tappo per pescare, mentre la

 moglie sta tagliandosi le unghie con un grosso forbicione.

GEPE – Lasa pör chi diga che la nostra l’è na ca dal chècu dü, varda, bèla sparà 50 franch!

(Mostrando il tappo realizzato)

VIRGINIA – Sperom che forsa da sparà a pudoma anca nuatar toš ‘l telefunu.

GEPE – Al telefono! Cun quel ch’al costa! Ohhhh!!

VIRGINIA – Ah ma ‘l so, te ‘t sé ‘n pioch da quei cun la patente, sarom l’unica famiglia in pruvincia ‘d Mantua cha gh’ha gnamò ‘l telefunu.

GEPE – E sarom anca l’unica famiglia cha sta ben, senti che pace, che silensiu. ( Si sentono le mucche )

VIRGINIA – Ecu che cumpagnia ca gh’oma, li vachi. Se almen a gh’esum la televisiun a sl’a pasaresum via ‘n po, las fares cumpagnia.

GEPE – At lu ša det mela volti, a s’an parla gnanca, l’è ša tant ch’agh sia la radio.

VIRGINIA – Ciamla radio ch’alé, l’è dal 55 e par šunta l’è anca röta.

GEPE – Ades apena a gh’u n’atim da temp la purtarò a fa giustà.

SCENA 2

Gepe Virginia e Giovanni

Entra in casa il figlio Giovanni con una racchetta da tennis che tiene dietro la schiena .

GIOVANNI – Ciao. ( Entrambi lo salutano )

GEPE – Cušel ch’al bagai le ch’at gh’è d’adre ‘d dla schena.

GIOVANNI – Cöša?

GEPE – Cal mester ch’at tegni nascost le d’adre.

GIOVANNI – Ahhh . . . chestu. (Mostrandola) A l’è . . .  na racheta da tennis.

VIRGINIA – Cušèla?

GIOVANNI – Na rachetta par šugà a tennis insoma.

GEPE – Šugà a tennis? Te ‘t pensi a šugà a tennis! Ma brau, ecu cuma ‘s fa a bütà via i besi. I besi  si met via, mia si strösia a ch’la manera le.

GIOVANNI – Vè pupà par me iè mia strüsià, e pu lè ura ch’at lasa le da di sempar li stesi robi, bisogna mia spendar, bisogna sparà, nuatar foma sul na vita da pioch, sensa gnint, la gh’ha rašun la mè muruša quand la dis cha gh’om na ca dal chècu dü! ( Ed entra nell’altra stanza )

VIRGINIA – Lè propria vera.

GEPE – Th’ag di a la tu muruša che i i cunt la ia faga in ca sua, che che i faghi me.

VIRGINIA – Parchè a gala mia rašun, varda che a gh’oma na ca sensa gnanca na cumudità, ‘l telefuno, la lavatrice, la televisiun, ‘l fer da stirà! Gnanca quel! Am toca druvà amò ‘l fer cun li braši

GEPE – Varda che li cumudità li fa mal, e cuma li costa, ohh cuma li costa. E sa vulom vardà ben, iè töti robi cha pudom fa sensa, e nuatar andom avanti listes, d’altronde li man i sià fati par druvali.

VIRGINIA – Se però ‘s drova sempar li mii dli man, li tui  li sta a riposo.

GEPE – Ma qual!? Li mii li sta  a riposo? Ma cusa dit, a vedat mia che in dla stala  a faghi ancora töt a man, sensa munšitrice.                                                                                                      

VIRGINIA – Ehh se, ‘t gh’è sempar rašun.

SCENA 3

Virginia Gepe e Rosa

Entra Rosa dalla porta d’ingresso.

ROSA – Vè Gepe, va che in dal cèsu gh’è pö carta.

VIRGINIA – Ahhh, a pruposit èl mia anca ura cha druvoma la carta igienica.

ROSA – Ohhh, ‘t garè mia ‘l cül dör, ma s’ét cusa costa la carta igienica?

VIRGINIA – At sé propria surela ‘d tu fradel, du piöch identic.

                                                                                                                                                             1

GEPE – La Gašeta ‘d Mantua la va ben e basta, atar che carta igienica.

VIRGINIA – Valà, che se ades a soma in dal 77, nuatar chisà induva soma, par šunta ancor cun ‘l cèsu föra.       

GEPE – Ma ancora cha gl’oma, na volta n’as in sal fos e via,tö ècu ‘gh n’èt a sé? ( Allungandogli un giornale )

ROSA – Ma daman amò caru.

GEPE – Tò,ma lasagna anca par chi’atar.

VIRGINIA – Valà che na qual cumudità las fares mia mal.

ROSA – Ma se ades tuloma anca la cameriera, ahh? Urmai ch’li paroli che su fin stüfada da sentli.      ( Ed esce)

VIRGINIA – Li sarà li soliti paroli, ma varda che vita cha th’am fè fa Gepe?

GEPE – Ma che vita vuresat fa? Quela da Grace Kelly? Sul che me su mia al principe Ranieri.

SCENA 4

Gepe, Virginia, Giulia e Dino

Picchiano la porta

GEPE – Chi gh’è? (Va ad aprire)

VIRGINIA – Speri chi sia mia la Giulia cun ‘l su om, sinò su mia . . .

GEPE – Ohhh ciau Giulia . . . Dino . . . dentar. (Tutti si salutano)

GIULIA – Al som cha si sempar in ca e alura som gni fav cumpagnia.

VIRGINIA – Ma grasie, sevum che cha spetavum atar.

GIULIA – A gh’om la machina dal mecanic sinò saresum andà a fa ‘n gir in sal Garda.

GEPE – Induva ?

GIULIA – In sal Garda, né Dino?

DINO – Se  . . . in sal Garda . . .

GIULIA – Quand a gh’andoma ‘m vegn sempar in dla ment ‘l nostar vias da nosi.

GEPE – Ahh, si andà in sal Garda in vias da nosi?

GIULIA – Se, e vuatar invece induva si andà?

VIRGINIA – Nuatar om fat ‘n gir, varda . . . som andà in sal Po. A Scursaröl, ma che bèl vias

da nosi.

GIULIA . Chisà . . . a Scursaröl

GEPE – Se, som anca andà in barca, prema soma andà dadla e dopu som turna indré.

GIULIA – Pensa che nuatar som sta via na smana.

VIRGINIA – Ohhh ma nuatar som sta via da pö.                                                                

GEPE – Ma sa som gni ca a la sera.

( Virginia fa un gesto di stizza verso Gepe )

GIULIA – Ma che pecà, sul na giurnada, nuatar inveci na smana intrega, ma pran bela, né Dino?

DINO – Che smana, ma pran bèla, ma Diu che bèla am pareva fin da esar in vias da nosi

GIULIA – Ma Dino! A sevum in vias da nosi!

DINO – Ahhh . . . ohhh ma cuma ‘t sé cambiada.

GIULIA – Ma scultem, i vést ier’sera Mike Buongiorno a la televisiun?

GEPE – Chi?

GIULIA – Ma Mike Buongiorno ‘l presentadur.

DINO – Quel cha fa li dumandi.

GEPE – E vuatar rispundevu?

GIULIA – Ma no nuatar a gh’era li persuni la cha rispundeva.

VIRGINIA – Ma me u vest gnint.

GEPE – Magari cun ‘n po d’immaginasiun a pudem vedal a la radio, pensa che nuatar ascultom sempar la Hit Parade, chi la ciama anca: la vetrina dei dischi più venduti. Me muier töti li volti la va a versar li spurteli ‘d la vedrina sperando cha vegna föra i cantanti.

VIRGINIA – Ma lasa le, ch’l’è mia vera.

GIULIA – Ah ma parchè vuatar a ghi gnamö la televisiun?

VIRGINIA – ( Voltandosi ) Cume sa th’al savesi mia bröta canchera.

GEPE – Ma valà che nuatar a stom ben anca sensa televisiun, ascultom la radio. ( Indicandola )

GIULIA – Certo ch’la gh’ha i su ani, cha lé lè na radio cha gh’ha amö li valvuli.

GEPE – Ma basta ch’la funsiuna,h l’era la radio di me vech. Me la porti anca in dla stala e la ‘ch peci ‘d li cantadi cha su mia, e varda cha canti ‘t se ben che a la fin li vachi li’m pecia li man!

( Tutti ridono )

                                                                                                                                                                                                            2

SCENA 5

Gepe, Virginia, Dino e Giulia

Entra in questo momento Rosa con in mano la scaldina da letto, Dino e Giulia la salutano

GIULIA – Ciau Rosa.

ROSA – Ciau.

GIULIA – Ma salöta la Rosa Dino. ( Scuotendo Dino )

DINO – Ahh . . . se,ciau Rosa . . .

ROSA – Ciau, buonasera cari, ansi buonanotte.

GIULIA – A stura ‘t vé a lèt Rosa?

VIRGINIA – Ohh, le la va sempar a lèt prest.

GIULIA – Alura ‘t vè a lèt cun li galini.

ROSA – Certu cha vag a lèt cun li galini, i dis che li galini iè stopidi, parchè li gh’ha ‘l servel piculin, te prova a vardà, quant a taca a fa scur li va dentar in dal puler, quant  taca fa ciar li vegn föra.

DINO – Se ma nuatar quand a taca fa scur  . . . le l’impesa la lüs.

ROSA – La lüs? La lüs la costa caru ‘l me Dino, e alura ‘s va let prest.

GIULIA – Ma cumprè la televisiun, ‘t seta la sera la fa ‘n po cumpagnia.

ROSA – La televisun? Ma se, varda che se nuatar vedom quel chi fa dentar in da ch’la scatula la, lor i ved quel che nuatar a foma in ca.

GIULIA – Ma cusa dit Rosa, ma l’è impusibul.

GEPE – No la gh’ha rašun me surela, e po gh’è anca da pagà l’abunament, ma scultum si vurà cha vardoma la televisiun ‘s paga lor. Se casu la turöm quand a faroma ‘l venticinquesimo ah Virginia.

VIRGINIA – Al venticinquesimo l’om fat du ani fa.

GEPE – Ah se? Ma pensa ma ‘n su gnanca acort.

VIRGINIA – Ah ma ‘l so.

GIULIA – Ma come? I gnanca festegià? Set mia andà föra a sena cun tu muier Gepe.

VIRGINIA – Eh se.

GEPE – A sena?

DINO – Al ristorante . . .

GEPE – Ma te ta schersi, va che nuatar a senom sensa bisogna d’andà ‘l ristorante.

GIULIA – Nuatar inveci par ‘l venticinquesimo soma andà a sena ai du Bersaglier a Guit

VIRGINIA – Ma èl mia ‘l bersaglier!

DINO – Ades se parchè uno quant ‘l la vesta l’è scapà via.

 GIULIA – Ma cusa dit! L’è car vè ma ‘s magna ‘n gran ben, ne Dino.

DINO – Che sena . . .na roba  . . .

GEPE – E cuša i spes?

DINO – Sa ma sbagli mia, ‘m par 25 mela franch a testa.

GEPE – Vintisinc carti da mela! Ma me cun chi besi le a magni ‘n mes.

GIULIA – Ma ‘t duvevi vedar che servisiu, pensa che cuma a gh’evum ‘l bicer vöt, tach

chi l’impieneva, cascava na briša d pan, tach chi la catava sö, né Dino?

DINO – Se . . .tach

ROSA – Vè alura iv frigava anca la boca cun ‘l tuvaiol?

GEPE – Se e pü se Dino ‘l gh’eva bisogn d’andà in bagn, i l’acumpagnava, e tach šo la purtera!

GIULIA – Ma valà.

ROSA – Ben me a vaghi a lèt parchè dli stüpidadi nu bèla sentì abastansa. ( Tutti la salutano )

GIULIA – Va ben che androm anca nuatar, ah Dino?

DINO – Se, andom . . .

VIRGINIA – E induva andev ades cha si sensa machina?

GIULIA – Androm in teatar, i da ‘n bel cine stasera, ah Dino?

DINO – Se andom al cine . . . ‘m pias me ‘l cine  . . .

GIULIA – Ma gni anca vuatar, cha andè mai in sun sit.

GEPE – No, l’è listes, me ‘gh nu mia voia.

VIRGINIA – S’andoma mia ‘l cine però na qual volta a pudoma andà cun lor a fa na girada

in sal Garda.

GIULIA – Ma brava, magari andom a magnà ‘n gelato.

GEPE – An gelato? Piculin però, na balina apena.

GIULIA – Ohh, cuma ‘t sé.

                                                                                                                                                                            3

GEPE – Cuma su, e po a gh’è ‘d bisogn d’andà in  sal Garda par magnà ‘n gelato?

A la dumenica pasa mia sempar ‘l gelater?

VIRGINIA – Al gelater? Ma sa sarà des ‘n ch’al pasa pö.

GEPE – Des an? Ma pensa ‘m par ier ch’al gneva cun ‘l su tarabachin, vestì ‘d bianc.

GIULIA – Ehh, ‘l temp ‘l pasa, e i temp i cambia caru Gepe.

VIRGINIA – L’unic cha cambia mia l’è ‘l me om.

GIULIA – Virginia ma th’a gh’l’è sempar cun ‘l tu om.

VIRGINIA – Te pensa par ‘l tu om, che me pensi par ‘l mio.

GIULIA – Ohh th’at sarè mia rabida, u sèt gelusa parchè nuatar andom ‘l cine?

VIRGINIA – Ma me no figurat, (girandosi) ch’at gh’esi mia da blisgà in si scalin dal teatar 

e rumpat na cavcela.

GIULIA – (Alzandosi) Andom Dino?

DINO – Se andoma . . . (Alzandosi)

GIULIA – Alura av salutom.

GEPE – A vu gnanca ufert da bevar.

GIULIA – Lasa perdar Gepe i miracui ‘l ià fat sul ‘l Signur.

GEPE – Ma cusa centra al Signur. . . ?

GIULIA – Ciau valà.

VIRGINIA – Ciau, ciau.

GEPE – Ciau.

GIULIA – E salöta Dino.!

DINO – Ciau, ciau . . . I due escono e Virginia va alla finestra guardando che si allontanano.

VIRGINIA – Ch’agh gnes ‘n fölmin in sla lingua!

GEPE – Ma parchè puvreta.

VIRGINIA  – Ma vedat mia ch’la ven che sul par töš in gir.

GEPE – Ma no, cusa vöt ch’la’s töga in gir.

VIRGINIA – Ecome, le la gh’ha da fa vedar ch’la gh’ha chestu, ch’la gh’ha ch’latar, chi va che, chi va la, e la’t fa capì cha gh’om na ca vècia.

SCENA 6

Gepe, Virginia e Giovanni

Entra dalla porta interna Giovanni

GIOVANNI – La’l dis sempar la me murusa cha gh’om na ca dal chècu dü, ciao a vaghi.

Ed esce con i genitori che lo guardano senza dire nulla.

GEPE – Quela ch’al dis ch’l’è la su murusa, quand la gnarà in ca nostra la rangi me! Che po me ‘l su gnamò chi la sia, te ‘l sèt?

VIRGINIA – Ma me no, però ma det la Maria dal lustrun, ch’la la vest insiem a la fiöla dal dutur.

GEPE – La fiöla dal dutur . . . ahhh ma alura a cambia töt, sl’è la fiöla dal dutur la pöl di quel ch’la gnà voia, parchè la gh’ha rašun la nostra lè propria na ca dal chècu dü.

VIRGINIA – Ma sl’è na vita cha th’al dighi, e te th’am di sempar sö, ‘t fè a la svelta a cambià penser.                    

GEPE – Ma t’immaginat mia se nostar fiol a spuša la fiöla dal dutur! Ma pagom po li visiti, li medsini, l’uspedal . . .

VIRGINIA – Al ricovero.

GEPE – Al ricovero, ma qual ricovero! Ma lasa le!

VIRGINIA – E te pensat che la fiöla dal dutur la spuša ‘l fiöl dan biulc?

GEPE – Parchè che diferensa gh’è? Lu ‘l cura li persuni, e me a curi li vachi.

VIRGINIA – Ma vöt metar li vachi cun li persuni, pu te èt fat l’università par fa ‘l biulc?

GEPE – Ma quala università, va cha gh’è mia diferensa, pu li me vachi li gh’ha n’inteligensa unica, pensa che quand li

gh’ha da mulà quel, li ma dmanda sempar scusa, li fa mmmmscmmusammm, scummmmmsammm, scummmmsammmmmm . . .

SCENA 7

Gepe, Virginia e Rosa

Entra Rosa spaventata

ROSA – Ma Diu chi’el ca sta mal!?

VIRGINIA – A gh’è nisun cha sta mal Rosa.

                                                                                                                                                                            4

ROSA – Meno male, u ciapà ‘n spavent cun chi vèrs cu sentì.

VIRGINIA – Ma lè che tu fradel ‘l parla cun li vachi, e me cha staghi che a scultal.

ROSA – Ma l’è vera, anca me parli cun li vachi.

VIRGINIA – Ecu.

ROSA – Ma sé’t che quand ‘m capita d’andà in dla stala a gh’è na vaca, la prema cha gh’è in sla destra Gepe, cum’èl ch’la’s ciama?

GEPE – La Itala.

ROSA – Se, la Itala! Quela! Ben cuma l’am ved la’m fa ‘n suriso . . . ma che vaca gentile.

VIRGINIA – Me su sul na roba, cha pos supurtà töt, ma che ades a parlega anca cun li vachi, quel no! (Ed esce )

FINE PRIMO ATTO

* * *

SECONDO ATTO

SCENA 1

Virginia a seguire Gepe e Rosa

Virginia è seduta con i piedi in ammollo in una mastella. Si è addormentata,

quando improvvisamente entra Gepe tutto spaventato e nervoso.

GEPE – Virginia! Virginia!

VIRGINIA – Ohh cusa gh’è?! ( Alzandosi e uscendo con i piedi fuori

GEPE – A cati po i besi!

VIRGINIA – Come ‘t cati po i besi!? Ei mia ‘t sura dentar in dal cumudin in bas sota l’urinal.

GEPE – Ma no! Gh’hu cambià post parchè l’urinal l’era sbüs!

VIRGINIA – Ma induva ièt mes alura?

GEPE – Talsè ‘l rival ‘d piopi cha gh’oma d’adre ‘d ca.

VIRGINIA – Ma cosa centra.

GEPE – Centra perché iù nascost dentar in na soca.

VIRGINIA – Dentar in na soca?!

GEPE – Se, e ades i cati po!!

VIRGINIA – Ti cati po! Ma te andà a nascondi dentar in na soca!

GEPE – Ma pensavi fos ‘n post sicur, sul che ades ‘m ricordi po la soca induva iu nascost!

VIRGINIA – Ma che robi! Ve via cha ‘ndoma a vedar valà.Ma varda cusa am toca ‘d sentar! Ma cuma èt fat a pensà na roba acse? Ma sa pasa ‘n qualdun cha va a funs a podal mia catai!

GEPE – Ma iù nascost ben.

VIRGINIA – Talment ben cha ti cati po gnanca te.( I due escono )

Entra Rosa agitatissima poco dopo gridando e tenendo in mano un barattolo di vetro con dentro dei soldi.

ROSA – Gepe!!! Gepe!!! Som siur!!! Som Siur Gepe!!! Ma che furtuna!!!

Ma varda quanti bèsi cu catà!!! Gepe!!! Gepe!!! ( Poi guardandosi intorno e ripensandoci, smette di chiamare Gepe pensando bene di tenere i soldi tutti per sé, sedendosi per contarli guardandosi intorno ogni tanto per vedere che non arrivi qualcuno).                                                             

ROSA – Forsi l’è mei che chi bèsi che mi tegna in bisaca me, vardom quanti iè . . . ( Estraendoli dal barattolo di vetro ).

ROSA – Cent, dusent . . . ( fino a due milioni e mezzo ) du miliun e meš!!!

Ma du miliun e mes!!! Mama cara varda Senofonte caro quanti bèsi! A gh’iom mai vi nuatar tanti besi acsé, Senofonte a pudevum to i curgnöi, i pavum ch’it piaševa ‘t se tant. . . Senofonte caro sa’t fösi amö che cun me quanti bèli robi cha faresum . . . ( Mentre Rosa con tra le mani i soldi  si esalta per la furtuna avuta, piano piano entrano in casa Gepe e Virginia che hanno capito chi ha i loro soldi ).

GEPE – Ma ch’ile iè i mè bèsi!

ROSA – Quai besi?! ( Alzandosi di scatto e cercando di nascondere i soldi dietro la schiena ).

GEPE – Chilé ch’at gh’è in man!

VIRGINIA – Om vest ch’at gh’è i nostar bèsi.

ROSA – No chesti iè mio! Iu pena catà!

GEPE – Se ma iè nostar, te ‘t iè catà in dla soca le da drè!

ROSA – Ben iù catà me, e ades iè mio!

GEPE – Ma da che chi bèsi le valà! ( Rosa scappa e Gepe e Virginia le corrono dietro intorno alla tavola ).

ROSA – No ti dh’ag mia!

VIRGINIA – Da che i nostar bèsi!

                                                                                                                                                                            5

ROSA – Tu det da no!

GEPE – Fermat! Varda ch’at mandi ‘l ricovero vè!

ROSA – ( Fermandosi ) Alura fom meš prün!

VIRGINIA – No ta si dè töti!

ROSA – Noo! ( Riprendendo a correre per la stanza )

GEPE – Ve che insoma!

ROSA – No!

Picchiano alla porta ma loro indaffarati nel rincorrersi non sentono.

VIRGINIA – Ladra!

ROSA – Ma iu catà, iu mia rubà! ( Picchiano ancora alla porta)

GEPE – Va cha ciami i carabinier!

ROSA  - Ma ciama anca i vigil!

VIRGINIA – Giösta, Gepe ciama anca ‘l vigil!

ROSA – Cherasa! Vi dag mia gnanca sa vegna ‘l vigil!

SCENA 2

Rosa, Virginia, Gepe e Vigile

                                                                                                                                                            

Entra il vigile

VIGILE – Permesso? ( Tutti si fermano girandosi a guardare chi è entrato )

 TUTTI – An vigil!?

 ( E tutti si avvicinano al vigile per spiegare le proprie ragioni, facendo una gran confusione, quindi il vigile interviene ).

VIGILE – Fermi in nome della legge!

GEPE – Mè surèla siur vigile la völ mia dam i me bèsi!

ROSA – Ma chi bèsi che iu catà me, quindi iè mio!

VIRGINIA – No ‘l varda ch’l’è na ladra!

GEPE – Dami chi bèsi le!

ROSA – Cherasa!

VIGILE – Pian, pian fè silensiu n’atim. Alura ‘m par da vi capì che le la catà di bèsi e vuatar a  dišì chi’è vostar.

GEPE – Se iè nostar.

ROSA – Ma iu catà me e ades iè mio.

VIGILE – Ma le induva ala catà sta bèsi.

ROSA – Le föra dentar in na soca.

VIGILE – In na soca?

GEPE – Dentar in dla soca a gh’ievi nascost me, e le, ch’l’è anca me surèla lam ia purtà via.

VIGILE – Alura bisogna che i bèsi le a gh’ia daga indre, però ‘l varda cha gh’ha speta na percentuale dal des par sent.

ROSA  - Et vest.

GEPE – Cušèl?

VIRGINIA – Ma parchè?

VIGILE – Acseta a dis la lege.

ROSA – Acseta dis la lege caru.

VIGILE -  Quant bèsi ei?

GEPE – Du miliun e mes.

VIGILE – Du miliun e mes, alura bisogna ch’agh daga 250 mela franc.

GEPE – Dušensinquantamelafranc!?

VIRGINIA – Ma iè bèsi com mia pers, ma iera sul nascost.

VIGILE – In ogni casu la lege la dis acse.

ROSA – La lege la dis acse.

GEPE – Va ben alura ‘d mandi al ricovero.

ROSA – Ma la lege la dis mia acsé. . .

GEPE – Al dighi me però!

ROSA – Th’an prufeti ah, parchè su vècia e su mia induva andà, tö i tu bèsi. ( E gli passa i soldi )

GEPE – Ohhh, vurà di ch’at darò quèl, ahh Virginia?

VIRGINIA – Ma se?

ROSA – Ehh se quèl.

GEPE – At darò 250 franch.

VIRGINIA – Acse tant!

ROSA – Senti vè dopu a sares me la piöcia, mia le, bel sfors, 250 franch.

VIGILE – Comunque la prosima volta i besi al’ia meta in banca ch’l’è mèi.

GEPE – In banca, gnanca par sogno caru ‘l me vigil.

                                                                                                                                                             6

VIRGINIA – Ma siur vigile lu cume mai le capità che?

VIGILE – Ma me su che par n’atra roba.

GEPE – Sl’è par li galini chi gh’a rubà a Villani la smana pasada me a centri gninte.

ROSA – ( Girandosi ) Ecu parchè in dal puler a gh’om dies galini da po, na möcia d’ov.

( E si infila con i piedi nella mastella usata prima da Virginia)

VIGILE – No me su gni parchè sicome lè tri ani cha paghè mia li tasi in sli imundisi, vè sta mandà diversi avis, ma i mai rispost.

GEPE – La tasa in sli imundisi? Ma quala tasa in sli imondisi, ma ‘l varda che da ch’la ca che

va föra gnanca n’aula.

VIGILE – La lege la dis che in base a la metradura ‘d la ca bisogna pagà li tasi in sli imundisi. E ‘l cumun, cupres li multi, a ghi da pagà 120 mela franc.

VIRGINIA – GEPE – ( Insieme ) Cosa!!!

GEPE – Ma parchè gh’om ‘d pagà ch’la tasa le che nuatar a dli imundisi ‘m foma mia.

VIGILE – Ma cuma fev a mia fa imundisi?

VIRGINIA – Ma nuatar a bütom via gnint, e sl’è ‘l casu ‘l butöm in sla masa.    

GEPE – Se in sla masa.

VIGILE – Ma vardè ch’as pöl mia, oma mes anca ‘l casunet in sla strada, a pruposit lu mia vest.

GEPE – Ma cosa? Ch’al mester cha gh’era pena föra dal stradel?

VIGILE – Se.

GEPE – Ma me lu vest le cha la druvava nisun e alura lu tolt sö.

VIGILE – E induva lal mes?

GEPE – Al drovi in dla stala par purtà föra ‘l rut. A l’è talment comud, cun li su rödi.

VIGILE – Ma cusa al fat! Quel al l’è ‘l casunet a dli imundisi da pruprietà dal cumun! Bisogna alura cha faga anca presente l’appropriazione indebita.

GEPE – Ben ma me ‘l rimeti šo induva l’era.

VIGILE – Va ben, comunque a gh’è ch’al debit che da saldà, ades, av lasi n’atra smana da temp e sa paghè mia purtrop a gh’om da fa ‘l pignurament, cioè ‘l sequestro amministrativo dei beni.

GEPE – Cosa?

VIGILE – Sequestro amministrativo dei beni.

GEPE – ( Rimanendo un po a pensare ) Virginia va a tö ‘l vucabulari.

VIRGINIA – (Avviandosi per andare a prendere il vocabolario, poi si ferma improvvisamente )

Ma Gepe nuatar a gh’om mia ‘l vucabulari.

VIGILE – Ma gh’è mia ‘d bisogn, in pratica sares che ‘l cumun av sequestra i vostar ben par ‘l valur dli tasi cha ghi da pagà.

GEPE – Ma chesta lè bela.

VIGILE – La lege la dis acse.

GEPE – E dai cun la lege, che ‘m par tra l’altru ch’la sia na lege dal menga, e a vaghi mia

pusè avanti.

VIGILE – Am dispias, ma me savria mia cusa fag, e me bisogna cha faga ‘l me mester, vardè da metav in regula.

A svedom la smana quen, chestu a val lasi ( consegnando un foglio ) ‘t seta savì cuša a ghi da pagà, arvedas.

Entrambi lo salutano, e il vigile esce.

GEPE – 120 carti da mela?  Tola vè! ( Con gesto eloquente ).

VIRGINIA – Ma sa pagom mia ‘s porta via a dla roba.

GEPE – Ma cusa vöt chi’s porta via.

SCENA 4

Gepe, Virginia Rosa a seguire Giulia e Dino

                                                                                                                                                                                           

GEPE – Vè Rosa sta mia fa finta ‘d grinte varda chè gni ‘l vigil e la det cha gh’om da pagà

li tasi in sla spasadura .

ROSA – E alura? Ma cusa centri me cun li spasaduri, chesta lè ca tua.

VIRGINIA – Ben ma ‘l spurc th’al fe anca te cara.

ROSA – Ma qual spurc, ma varda che robi, anca chesta ades, incö pensavi da esar dventada siura, inveci ‘m töca tirà föra di besi. (Vedendo poi dalla finestra Giulia ) Ohh varda chi gh’è, me ch’a le sla vedi gnanca. ( Ed esce mentre picchiano alla porta )

GEPE – ( Aprendo la porta ) Gh’è la nostra amiga.

VIRGINIA – Ma ciau Giulia ‘s fa pran piaser vedat.

GIULIA – Ciao, ma grasie, pensavi mia che ‘v fes ‘t se piaser cha sia gni a catav, parchè pasavi casualmente par la strada, e u vest vegnar föra ‘l vigil, e u pensà sarà mia suces quèl?

GEPE – Ma no gninte, ma induvè’l ‘l Dino?

                                                                                                                                                                                            7

GIULIA – Al Dino a lu lasà a cha a lavà la machina, e gh’u det da lavala ben che sinò dopu ‘l fa i cunt cun me.

(Mentre dice questo Dino entra lentamente senza che nessuno lo veda, e sentito quello che dice

la moglie si gira estrae dalla tasca una spugna e ritorna mogio mogio sui suoi passi)

GIULIA – Putost vardè cha su mia gnida a curiusà nè.

VIRGINIA – No, quel no.

GIULIA – Parchè su che ‘l vigil le dre girà in dli casi induva i paga mia li tasi par l’imundisi.

GEPE – Dabun!? Ma pensa.

GIULIA – Se se ‘m la det Dino parchè gh’è dla gent cha paga mia ch’li tasi le.

VIRGINIA – Che robi.

GEPE – Che bröt mond.

GIULIA – Ma vuatar li tasi li paghè no?

GEPE – Ma par la miseria, pensa ( guardando il foglio che ha in mano ) che in iultim tri ani

om tirà föra 120 carti da mela!

VIRGINIA – Se l’è vera, 120 carti da mela cumpres li multi.

( Attimo di imbarazzo perché Virginia si accorge di aver fatto una gaffe )

GIULIA – Ahh cumpres li multi! Ades u capì!

GEPE – Virginia a vaghi ‘t sura a purtà šo ch’la roba che. ( Indicando i soldi che tiene in tasca )

VIRGINIA – Va ben.

GIULIA – Ciao Gepe ciao, ades a vaghi anca me.

VIRGINIA – Certu, ades ‘t sarè cuntenta.

GIULIA – Ma tu ša det che me a su mia gni che a curiusà, stè putost atenti che sa paghè mia li tasi iv fa ‘l sequestro amm . . . ( Viene interrotta da Virginia )

VIRGINIA – Amministrativo dei beni.

GIULIA – Ahh, ma alura th’al sè, se ma vuatar a ghi mia da vig paura par i ben cha ghi. ( E ride )

VIRGINIA – Sculta Giulia ades cha tè sudisfat la tu curiosità a gh’èt mia d’andà via che me

gavres anca d’andà a fa di mester?

GIULIA – Ohhh ma certu, cha pos andà via, figurat a vöi mia gnanca disturbav.

SCENA 5

Giulia, Virginia, Renata e Giovanni

 Entra in scena Giovanni con la fidanzata Renata portata li per presentarla ai genitori.

GIOVANNI – Ve dentar.

RENATA – Permesso.

GIOVANNI – Mama su gni cun la mè murusa, ‘t seta av la presenti.

VIRGINIA – Ma che surpresa, ( Togliendosi il grembiule ) a pudevat mia avišas prema, ma la vegna dentar la s’acomuda. ( Intanto Giulia guarda con curiosità Renata )

GIOVANNI – Chesta lè me madar.

RENATA – Piacere. ( Si danno la mano )

VIRGINIA – Piacere, piacere, ma las senta, ades a vaghi a ciamà ‘l mè om.

RENATA – Grasie. ( Renata e Giovanni si siedono mentre Giulia si avvicina a Virginia )

GIULIA – Vè Virginia èt vest cuma l’è mesa cale? Par me lè na hippy.

VIRGINIA – Ma no lè mia nà hippy la det ch’la’s ciama Renata ( Ed esce per chiamare il marito,

mentre Giulia si avvicina ai due fidanzati).

GIOVANNI – Ah questa l’è la nostra amiga Giulia. ( Si danno la mano )

RENATA – Piacere.                                                                                                                        

GIULIA – ( Rivolgendosi ai due fidanzati )  Alura pütei me ‘v faghi tanti auguri.

GIOVANNI -Giulia.

RENATA – Grasie.

GIULIA – Ma me ‘m par da cunosla ch’la pütèla che, èla da cli bandi che?

RENATA – Se, a staghi in paes, a su la fiöla dal sutradur.

GIULIA – Ahh, la fiöla dal sutradur, ‘l Mariulino.

RENATA – Se. Entrano Gepe e Virginia.

                                                                                                                                                                                                           

SCENA 6

Renata, Giovanni, Giulia, Gepe, Virginia e Giulia

GEPE – Buongiorno, ben ma Giovanni pudevat mia disal ch’at gnevi cun la murusa, piacere. ( Si danno la mano )

GIULIA – Ben me gent ‘v salöti, ‘s vedom. ( Alzandosi sta per uscire,  tutti la salutano )

VIRGINIA – A völla na chicarina da cafè?

                                                                                                                                                             8

( Giulia che sta per uscire pensa che il caffè lo offrano a lei )

GIULIA – Se grasie. (Ritornando sui suoi passi )

VIRGINIA – Va cu tu mia dmandà a te ve.

GIULIA – Ahh ‘m pareva na roba ‘n po strana. ( Ed esce )

VIRGINIA – Alura a gh’al prepari?

RENATA – Se grasie.

VIRGINIA – A vaghi a metal sö subit. ( Ed esce )

GEPE – La sa scusarà, parchè nuatar, a gh’om na ca semplice sensa tanti cumudità.

RENATA – Ah ma ‘s preocupa mia tant me in ch’la ca che ‘g vegni mia sta ‘d sicur.

GIOVANNI – La Renata la völ di che  se ‘n de a ghesum da spusàs andom a sta par nostar cunt.

GEPE – Ma certu ma vuatar a farì quel cha gnì voia, d’altronde si amö tant šuvan cha gnì dal temp prema da spusav.

RENATA – L’è vera, e po sa fos par me padar lu ‘l vures cha stes in ca.

GEPE –  Su padar? Ah pruposit ogni tant ‘m vegn ‘n dulur che a la schena, cusa pudrial esar?

RENATA – Ah, me ‘l savres propria mia, ‘l vaga dal dutur.

GEPE – Apunto dal dutur, lè quel cha pensavi, gavria propria bisogn d’andag. Ma sala cusèl cha vaghi mia

dal dutur?

GIOVANNI – Ma pupà cuša vèt a tirà man, cuša vöt cha gh’interesa a le.

RENATA – Ma l’è listes.

GEPE – Insoma ‘s fa par parlà, e cha vag mia dal dutur lè dal 60 quant u fat la pendicite.

RENATA – Però.

GEPE – Al fat a lè che sa vaghi dal dutur, dopu ‘l t’urdina li medsini, e li medsini a gh’è da pagali.

RENATA – D’altronde sa’s völ guarì.

GEPE – Ma quanti besi ch’ag völ cara la mè pütèla, però su che ‘l dutur al gh’ha anca tanti medsini, di

campiun in dl’ambulatori.

GIOVANNI – Eh alura?

RENATA – Cusa völal di?

GEPE – A voi di che se magari ‘l dutur am ia pases a gratis . . . ahhhh? ( Guardando Renata )

RENATA – Ahh sa fös par me ‘l pöl dagan fin ch’al völ.

GEPE – Se! Brava! Sèt Giovanni che la tu murusa la’m pias, ‘cseta sa gh’avrom bisogn dal dutur ‘ch sarà gnint da spendar, e l’è mia poc.

GIOVANNI – E cusa centra la mè murusa?

GEPE – Certu ch’la centra no, quand a gh’avrom ‘d bisogn andom da su padar e lu ‘s met a post.

RENATA – Certu cav met a post, e par sempar.

GEPE – Se, èt vest Giovanni?

GIOVANNI – Varda pupà ch’l’è mei che da su padar th’ag vaga ‘l pusè tardi pusibul.

GEPE – Ohhh, ades andà da su padar, ‘l sarà mia andà a la mort.

RENATA – Propria, sal riva da me padar a völ di cha gh’è pö gnint da fa.

GEPE – Come gh’è pö gnint da fa, ma sa vag dal dutur ‘m guarirà no, e a gratis par šunta.

RENATA – Ma mè padar l’è mia ‘n dutur.

GIOVANNI – Varda pupà che su padar ‘l fa al sutradur! ( Mimando di scavare con la vanga )   

GEPE – Cosaa!!! Al sutradur!?

RENATA – Se me padar ‘l fa ‘l sutradur, Mariulino, la cunosal mia?

GEPE – Ma Dio ‘l Mariolino!!! Ma nooo!!! Al sutradur? Ma se me i meva det ch’l’era ‘n dutur. ( Entra Virginia )

VIRGINIA – Ecu al cafè, ma Diu signurina gh’om pran piašer che nostar fiol ‘l sia murus cun la fiöla dal dutur.

GEPE – Ma quala fiöla dal dutur, l’è la fiöla dal sutradur!

VIRGINIA – Ma chi?

GEPE – Ma la muruša ‘d tu fiöl ve!

VIRGINIA – La fiöla dal sutradur?

GIOVANNI – Parchè mama cusa gh’è sl’è la fiola dal sutradur? Cambia quèl?

GEPE – Cambia, cambia, ecome sla cambia . . . cusa disevla le signurina dla nostra ca?

RENATA – Cusa disevi? Scusè né ma u det che chesta par me l’è na ca dal chècu dü.

GEPE – Alura la’m faga ‘l piaser da sta a ca sua, che me che lu mia ciamada. ( Ed esce )

GIOVANNI – Ma pupà! Cusa dit insoma! ( Alzandosi )

RENATA – Ahh ma me a vegni anca pö. ( E si alza arrabbiata )

GIOVANNI – Scusa Renata par me padar.

VIRGINIA – Ahh lu al fa prest a saltà via.

RENATA – Fa mia gnint, ades me a vaghi.

GIOVANNI – Ma no dai sta che, sta mia scultà quel cha dis me padar..

VIRGINIA – Ma signurina la gh’ha mö da bevar ‘l cafè.

RENATA – Lal beva le! ( Ed esce )

                                                                                                                                                                                            9

GIOVANNI – Speta ch’at cumpagni. ( Uscendo insieme alla fidanzata )

VIRGINIA – Alura ‘l bevarò me ( Prende la tazzinia e beve  mentre rientra in scena Gepe )

GEPE – Ma va che tacadi vè, ontia mia fat ben a digh atsé?

VIRGINIA – Lè sempar la muruša da Giovanni, sl’è mia la fiöla dal dutur pasiensa, ‘l masim th’at farè fa ‘l scunt quant ‘t sutrarà. ( E ride )

GEPE – Alura prova mörar prema te,che dopu ‘l scunt a gh’al dmandi me!

FINE SECONDO ATTO

* * *

TERZO ATTO

Scena 1

Virginia a seguire Rosa

Virginia è seduta a tavola che gioca da sola a briscola alzandosi e spostandosi di

volta in volta per giocare.

VIRGINIA Su mia buna da vedar na briscola, e ades cusa faghi? To šöghi chesta. ( Posa le carte

e si sposta sedendosi dall’altra parte prendendo in mano le altre carte )

VIRGINIA – Brava furba, set mia cha gh’è šö l’as? Varda che bèla strusada! ( Prende su la carta e rigioca )

VIRGINIA – Ohh varda cusa u catà che ades, a faghi atsé. ( Mette giù la carta poi si alza e si mette nell’altra posizione tprendendo un’altra carta )

VIRGINIA – A gh’è gnint da fa a vedi gnint, valà ch’at ghè ‘n bèl cul.

( Gioca una carta poi si porta dall’altra parte )

VIRGINIA – Varda cha bisogna esar anca bun, atar che cul, bisogna anca pensà cusà sugà. ( In questo momento entra Rosa con due vasi da notte tra le mani, con la sua andatura traballante, due o tre passi avanti e uno indietro )

ROSA – Me a parlarò cun li vachi, ma te cat šoghi a briscola saltando da na banda e da ch’l’atra.

VIRGINIA – Ben cusa gh’è? Almen che ogni tant a posa šugà a carti.

ROSA – Sl’è par quel, a gh’era anca da vudà iurinai.

VIRGINIA – Ma ‘l su che ‘d solit th’al fè te.

ROSA -  Se ma sa’t gh’esi da fal te na qual volta, inveci da šugà a carti, ‘t fosi buna almen.

VIRGINIA – Certu cha su buna, u gnamò pers na partida,e varda da metar par tèra chi’urinai le.

ROSA – No la roba buna la va che in sla tavula. ( Appoggiando i vasi da notte sul tavolo e sedendosi ) Ma sèt

ch’at sé furba,va che quand ‘t vinsi mia d’adsà ‘t  vinsi d’adlà, te ‘t sé

cume ch’la manduluna ‘d me sia Marta, pace a l’anima sua.

VIRGINIA – Varda ch’l’è gnamò morta.

ROSA – Ah se l’è vera! Comunque quand la gneva a disnà da nuatar a gh’evum sempar da parcià ‘n post dapö

’d banda a le parchè le la diševa che ‘t seta ‘gh pareva da vegnar a disnà insiem ‘l su om.

VIRGINIA – Lu bèla sentida ch’la fola le.

ROSA – Ma lè mia na fola, pensa che a gh’evum da servar in dal piat cume sag fös an qualdun, e quand l’eva

fnì da magna in dal su piat, la sa spustava e la fava föra anca ch’l’atar piat, e ‘tseta fin ‘l cafè.

VIRGINIA – Alura la beveva anca du cafè.

ROSA – No l’am beveva uno parchè ‘l su om ‘l beveva mia ‘l cafè, però la cucava tri grapin, uno par le e du

par ‘l su om! ( Rosa nel frattempo sta per uscire )

VIRGINIA – Varda induva ‘t vè valà ch’ha’t faga mia cuma la smana pasada.

( Rosa è gia sulla porta che sta per uscire si gira per rispondere )

ROSA – Parchè cusa ontia fat la smana pasada? . . . ohhhhhh . . . ( Rosa in questo momento inciampa sulla porta e cade fuori dalla porta rovesciando i vasi da notte )

VIRGINIA – Le, lè mia cascada amö! ( accorrendo ) Ma varda cusa th’è fat sö!

ROSA – Ahh su sgarbusada.

VIRGINIA – Ma che macel! Ma vardè che robi!

                                                                                                                                                                                           

SCENA 2

Rosa, Virginia a seguire Gepe e Giovanni

Entra Gepe dalla porta interna mangiando un pezzo di pane

GEPE – Cusa suced insoma?

                                                                                                                                                                                            10

VIRGINIA – Tu surèla lè cascada n’atra völta e n’atra völta la sbaltà iurinai. ( Rosa che nel frattempo siè rialzata aiutata da Virginia rientra in scena )

ROSA – Ma varda cuma su cunsada.

GEPE – Va a lavat subit vè Rosa cha ta spoši mia poch.

VIRGINIA – Se valà ‘gh pensi me che a pulì.

ROSA – Se l’è mei, varda che. ( Ed esce mentre Virginia inizia a pulire )

GEPE – Meno male ch’l’è andada a lavas, ch’l’atra volta mesa cuma l’era, la sé tolta sö e l’è andada ‘l marcà.

Intant ch’la caminava la fava la scia, ‘n spusur in sal mercà, tant chi ma dmandà “Ma tu surela ‘t iötla in dla stala u gh’èt da sparà l’acqua par lavas”.  ( Si avvicina al secchio dell’acqua, e con il mestolo beve poi esce di casa. Poco dopo mentre Virginia è sempre intenta a pulire l’ingresso entra in scena Giovanni in mutande )

GIOVANNI – Mama! Mama!

VIRGINIA – ( Entrando in scena con un secchio i mano ) Ohh, ma cusa fèt in mudandi?             

GIOVANNI – Ma induv’è li braghi?

VIRGINIA – Ma Diu a gh’u amò da stirali.

GIOVANNI – Ma scultum ‘s pöl ‘l de d’incö vig sul ‘n pèr ‘d braghi?!

Varda mama che me avanti ‘tseta me ‘gh vaghi pö, u parlà anca cun la mè murusa e u decis cha vaghi föra ‘d

ca insiem a le.

VIRGINIA – ( Rimane sorpresa ) Cosa?? At vè sta via!! Insiem a le! E sensa spušat! Ma sét mat!

GIOVANNI – No su mia mat! Parchè ‘l pupà lè talmente piöch ch’as pöl mia vig du per da braghi, no ma schersat a sa mai ch’andoma in miseria, ma varda che me su mia pö ‘n pütin!

VIRGINIA – Ma no dai Giovanni sta mia parlà atse, ades a vaghi subit a stirat li braghi.

GIOVANNI – Va pör, me tant u bèla decis.

VIRGINIA – Ma sta mia Giovanni, ma cusa diral la gent, andà a vivar insiem a na dona sensa spušas.

( Quasi piangente )

GIOVANNI – Mama saresum mia i prem, dai va a stiram li braghi par piaser.

VIRGINIA – A vaghi, a fag a la svelta ( mentre sta per uscire entra in casa Gepe )

SCENA 3

Gepe, Virginia e Giovanni

VIRGINIA – ( Correndo verso Gepe ) Gepe! Gepe!  Giovanni! Giovanni ‘l vol! . . . . .  . Giovanni ‘l völ  . .  .

( Gepe che non capisce quello che sta dicendo Virginia perché lo fa piangendo )

GEPE – Ma cusa gh’èt? A gontia da ciamà ‘l dutur?

VIRGINIA – No. .  . Giovanni al  . . . völ Giovanni . . .

GIOVANNI – La mama la völ dit che me a vag  a sta föra ‘d ca, cun la me murusa.

GEPE – Alura a gh’u da ciamà ‘l dutur dabun!

GIOVANNI – Varda pupà cha gh’u 22 ani, e pudrò fa quel ch’ag nu voia.

GEPE – Vintidu ani? Me a la tu età a ghevi amo ‘l pisòt ‘l sul.

VIRGINIA – No Gepe ‘t ghevi mia ‘l pisòt ‘l sul.

GEPE – Ben, ‘s fa par di.

GIOVANNI -  Va se me a gh’u da cuntinuà a sta che! I me amig im toš in gir, su stof da fa na vita dal gènar, ma

prova a vardà li ca da chiatar sa iè cume la nostra.                                                                

GEPE – Ma che ca vuresat? Mal dit? Cusa manca in ch’la ca che cha si sempar dre a lamentav.

GIOVANNI – Varda pupà, urmai lè na fola vecia, e ‘d discussiun a voi pö fan, me a vag föra ‘d ca e som

bèla a post!                                                                                                                                       

GEPE – Te inveci ta stè che!

GIOVANNI – Me su magiurenne e a fag quel ch’ag nu voia!

GEPE – Vè! Va ch’at dag do gasi cun öna at fag dventà minurenne! E cun ch’l’atra ‘t fag dventà furb!

GIOVANNI – Ma se anca quela ades!

VIRGINIA – Ve via dai cha ta stiri li braghi. ( Prendendolo per un braccio lo porta nell’altra stanza )

GIOVANNI – Lè mei valà!

GEPE – ( Rimasto solo ) Chesta l’è bela, ades dal det ‘l fat as va föra d’incà, ‘tseta cume sa fos na roba normale. E gh’è gnanca rispet par i genitur, se’s det na roba ‘tse a me padar ‘m serava sö in dal pursil par na smana!

SCENA 4

Gepe, Rosa a seguire Giulia e Dino

ROSA – ( Entrando ) Vè Gepe.

GEPE – Cusa gh’èt a vöt andà föra ‘d ca anca te?

ROSA – No, va che se Giovanni ‘l va a sta via, in dla su camara ‘gh vaghi sta me.

GEPE – E parchè?

ROSA – Come parchè, su stöfa da dormar in dla stala!

                                                                                                                                             11

GEPE – Ma s’at cambi ‘l let töti li seri, e po a gh’et mia na bèla cumpagnia.

ROSA – Ma vag te na qual volta a dormar in dla stala bèlu.

GEPE – Sl’è par quel, in dla stala ‘gh su töt al de. ( Bussano alla porta )

GEPE – Avanti!

GIULIA – Permesso, a pos vegnar dentar?

GEPE – Ve dentar, ve dentar.

ROSA – Ohhh ma va chi gh’è, ultimament a gni da spes a ca nostra né?

GIULIA – Ma nuatar ‘s pias a vegnav a catà.

GEPE – Ma induvel Dino?

GIULIA – Ma che lè, ( Guardandosi dietro ) ma induvel? ( E va a guardare sulla porta ) ma

cusa fèt le, ve dentar!

DINO – Ehh se  . . .  ei mia sentì  . . .

GIULIA – E vardè cusa vom purtà ( estraendo dalla borsetta un macinino da caffè )  ‘v piasal?

GEPE – An mašnin da cafè.

GIULIA – Sicome me ‘l cafè ‘l töghi bèla masnà, alura su mia cuša faman, s’al v’interesa.

GEPE – Se ma gh’è da pagal?

GIULIA – Ma no.

GEPE – Ma alura da pör che, ( Prendendoglielo dalle mani ) che me ‘l bini, anca te Dino s’at gh’è

quel ch’at drovi mia pö.

DINO – Quel cha drovi mia po  . . . ( Guardando la moglie )

GIULIA – E parchè ‘m vardat me?

ROSA – Quela Dino la pöl sta a ca sua, e ades a vaghi a parciam par fa patini, né Gepe!

GEPE – Ma lasa le Rosa par piaser. ( Rosa esce )

GIULIA – Ma ghi da fa patini!?

GEPE – Ma che patini, scultat mè surèla te.

GIULIA – Parchè u savì che Giovanni ‘l völ andà sta par su cunt.

GEPE – Ma ‘l sèt bela? Ma te ‘t sé mèi dal gasetin padan, ma che gazetin pütei, notisi freschi töti i minù.

( Bussano alla porta )

SCENA 5

Gepe, Giulia, Dino, Renata e a seguire Giovanni

GEPE – Avanti, dentar. ( Avvicinandosi alla porta per aprirla )

RENATA – Permesso, buongiorno.

GIULIA – Buongiorno signurina.

GEPE – Ma buongiorno, ma che surpresa, cume mai che da nuatar?

RENATA – As da ‘l casu che che gh’ha staga ‘l mè murus.

GIULIA – Ancor par poch né signurina?

GEPE – Ma tasi te!

RENATA – La gh’ha rašun la siura, parchè prest me e Giovanni androm a sta insiem.   

GIULIA – E’t sentì Dino i va sta insiem, sensa spušas!

DINO - . . .  Cosa?  . . .

GEPE – Ma chi la det, me fiöl bisogna ch’al sia propria rimbambì.

RENATA – Su gnida anca par dig che a Giuvanni cunsiderando ch’al va föra ‘d ca bisogna ch’ag daga la part di besi cha gh’ha spèta.

GIULIA – Giosta, né Dino?

DINO – Ahhh ?

GEPE – Cusèl?! Ma varda la mè ca lag pias mia, ma i mè bèsi se. Le cara la mè signurina di me bèsi l’an cöca mia! Gnanca ‘n tulin!

RENATA – Starom a vedar. ( Entra Giovanni )

GIOVANNI – Ciao.

RENATA – Ciao.

GIOVANNI – Cusa gh’è da sbraià pupà cun la Renata?

GEPE – La tu muruša la dis che sicome ‘d vè föra ‘d ca , me duvres dat di besi, a parte ‘l fat che prema a gavresum da fa na bèla ciciarada, ma me di besi sta sicur ch’an tiri mia föra.

GIOVANNI – Ades pupà a gh’om ‘d la gent in ca sares mei che certi discussiun li gh’esum fa fa n’atar mument.

GIULIA – No ma parlè pöri, nuatar ‘s pias a sentar ch’li discussiun che, né Dino?

DINO – Se . . . as pias, ohhh, ecome. . .

GEPE – Te pusè che che atar ‘t pias a curiusà, quand’èl cha t’impararè a fa i tu afari.

GIULIA – Mahhh . . . èt sentì Dino cuša ‘l ma det?

DINO – No me u mia sentì.                                                                                                                                           12

RENATA – Andom valà.

GIOVANNI – Se andoma, pupà ‘n riparlarom né.

GEPE – Parloman pöri, ma tant ‘t sé cuma la pensi.

GIULIA – Ma Gepe iè šuvan bisogna iutai.

GEPE – Tu ša det da fat i tu afari!

GIULIA – Ma che maneri, èt sentì Dino?

DINO – Ahh?

GIOVANNI – Andom.

RENATA – Se, arvedas.

GIULIA – Arvedas signurina, salöta Dino.

DINO – Arvedas.

( I due fidanzati escono Gepe con le mani in tasca va su e giù per la stanza alcune volte mentre Dino e Giulia

lo seguono con lo sguardo )

DINO – Scusa Gepe . . . podat fermat sinò ‘m gira la testa . . .

GEPE – Ohhhh!!! Va che chesta lè ca mia! Pudrò fa quel ch’ag nu voia! ( E riprende a camminare nella stanza )

DINO – Se ma a me ‘m gira la testa  . . .

GEPE – Sa’t gira la testa ‘t vè a ca tua. Che a ta mia ciamà nisun.

DINO – Ma lè me muier ch’la völ sempar vegnar che.

GIULIA – Taši!                                                                                                                                               

SCENA 6

Gepe, Giulia, Dino, Virginia e a seguire il vigile

( Entra Virginia )

VIRGINIA – Sempar dre a sbraià nè Gepe.

GIULIA – (Alzandosi) Vè Virginia sèt cusè suces? E’gni che la muruša da tu fiöl ch’la det che a Giovanni

sicome ‘l va föra ‘d ca bisogna ch’ag dèga di besi, e Gepe ‘l vö mia daghi, alura iè andà via, però ia det

che la discussiun lè mia fnida. E dopu sicome Dino ‘l gh’ha fat n’uservasiun ‘l gh’ha det d’andà a ca sua né Dino?

DINO – Ahhhh . . .?

GEPE – At garè sé ades cha tè fat töta la cronaca, a vöt da bevar?

GIULIA – Se grasie, bevat anca te Dino?

DINO – Se, me gni na se a forsa d’asculta,  però me ‘m pias ‘l vin bianc.

GEPE – Scultà Virginia chesti ei tu amic?

VIRGINIA – Mè amic?  ( Picchiano alla porta )

GEPE – ( Avvicinandosi alla porta per aprire ) E ades chi gh’è, avanti.

VIGILE – ( Entrando ) Buongiorno. ( Tutti lo salutano )

GIULIA – E’t vest Dino a gh’è al vigil.

VIGILE – U vest ch’la rimes ‘l casunet in strada.

GEPE – Al vest, ades soma a post.

VIGILE – Ehh no, cume a gh’evi det . . . ma a  pös parlà?

GIULIA – Se se ‘l parla pör, né Dino?          

DINO – Se . . . ma ch’ièl cha gh’ha ‘d parlà?

VIRGINIA – Al diga pör tant lè listes.

VIGILE – Alura sevi dre di che sicome i mia pagà la tasa in si rifiuti bisogna cha foma ‘l pignoramento.

GIULIA – Sequestro amministrativo dei beni.

GEPE – Ma gh’u ša det che nuatar a gh’om mia bisogn, parchè gh’om ‘d pagà na tasa in sna roba cha seruv mia.

VIGILE – Ma gh’u anca ša det che la legge lè uguale par töti, quindi ades bisogna ch’agh purtoma via dla roba

par ‘n valur ‘d senvint mela franc.

GIULIA – Cumpres li multi.                           

VIGILE – Cumpres li multi, ma le siura cuma fala a savil?

GEPE – Calè la sa töt, anca quanti volti a vaghi a pisà in na giurnada.

GIULIA – Quatar volti ‘l de, do volti in dal cesu, na volta in campagna e na volta in dl’urinal.

GEPE – Al vest.

VIGILE – U vest, ades però bisogna cha varda cusa purtagh via.

VIRGINIA – Ma quala roba ‘s portal via.

VIGILE - Ma pudria esar la televisiun.

GIULIA – Ah ma i gh’la mia!

GEPE – Ma tasi te, su bun anca me da rispondar! Eh no a gh’lom mia.

VIGILE – Alura la lavatrice.

GIULIA – Ma gnanca quela i gh’la mia.

GEPE – Ma sèt buna ‘d tasar, la lavatrice a gh’lom mia.

VIGILE – Al frigurifero?

                                                                                                                                                                             13

GIULIA – Ma figuromas si gh’ha ‘l frigorifero, ma i gh’la mia.

GEPE – Te ch’at vö tant parlà, ‘l frigo inveci a gh’lom!

GIULIA – Come a gli! Mahh . . . al sevi mia! Al sevat te Dino?

DINO – Ahhh? Cosa?

GIULIA – Ma ‘l frigo! Al sevat chi gh’l’eva?

DINO – Mahhh . . . mahh . . .

GIULIA – Maahh!! Mahhh!!! At sé sul bun da di quel!!!

GEPE – E’t vest cara la mè Giulia te ch’at pensavi da savì töt, questo th’al sevi mia, e ades a vaghi a töl. ( Ed esce )

GIULIA – ( Agitata ) Virginia ma ta mè mai det cha tevi tolt ‘l frigurifero.

VIRGINIA – Mahhh  . . . mahhh . . .

GIULIA – Ohhhh èt ciapa la malatia dal Dino anca te.

VIGILE – Alura induvèl sta frigurifero? ( Entra Gepe con una “Muscarola” in mano )                   

GEPE – E’cu ‘l nostar frigurifero! ( Tutti sono sorpresi e Giulia ride )

GIULIA – Ma ch’alé l’è la muscarola! ( Ride rivolta a Dino ) Ma redi Dino.

DINO – Ahhhhh ahhhhhahha haaahh ( Anche lui ride )

VIRGINIA – Ma cusa sèt andà a catà föra Gepe?

GEPE – Al vigil ‘l völ ‘l frigurifero, chestu l’è ‘l nostar frigurifero, varda a gh’è anca dentar ‘n tuchèl da furmain verd.

VIGILE – No ch’al le a sla pöl tegnar, turò sö quel datar.

VIRGINIA – Ma nuatar a gh’om gnint, gh’om la tavula, li scragni, na vedrina . . . ( Interrotta da Giulia )

GIULIA – Ma ghi mia la radio?

VIGILE – Ecu la radio la va ben.

GEPE – No la radio no!

VIRGINIA – E te cusa vèt a di.

VIGILE – Insoma siur Gepe quel a gh’u da purtà via, a meno che decidiga da pagà.

GEPE – Ma me a pensi propria mia ‘d pagà.

VIRGINIA – Quanti ei ad precis cha gh’om da pagà.

VIGILE – Iè 120 mela franc.

GIULIA – Cumpres li multi.

VIGILE – Cumpres li multi.

VIRGINIA – E sa pagoma Gepe, dopu som mia föra da töt.

GEPE – Sa’n parla gnanca.

VIRGINIA – D’altronde prema o poi bisogna ch’as metoma in regula, e pensi ch’al sia anca giöst.

GEPE – Se in regula.

VIGILE – Acseta foma sensa fa ‘l sequestro.

GEPE – Va ben, a pagarom, cušei? 120 mela franc?

VIGILE – Se, 120 mela franc. ( Gepe entra nell’altra stanza per andare a prendere i soldi.

GIULIA – Cumpres li multi.

VIGILE – Ohh brau acseta, a canceloma töt e anca vuatar a si in regula.

GIULIA – Al gh’ha pran rašun siur vigile quand a sé in regula sa sta anca mei, in pace cun ‘l cör, nuatar ‘l

varda guai a mia esar in regula né Dino?

DINO – Ehhh ?

VIGILE – Ahh vulevi dmandav sl’era vostra ch’la 127 cha gh’è le föra?

GIULIA – Certu ch’l’è nostra siur vigile, ‘l vest cuma lè bela löstra,’l la lavada ‘l mè Dino.

VIGILE – Me u vest sul ch’ag manca ‘l bol, cume mai i mia fat ‘l bol?

VIRGINIA – Ahhh ma gh’èt mia al bol Giulia?

GIULIA – Come!? Dino ma ‘l bol a dla machina?

DINO – Al, ‘l bol ?

VIGILE – Al bol da circulasiun, quel ch’as met in sal vedar.

GIULIA – Se, induva lèt mes?

DINO – Ma me, ma me lu incülà in sla patente.

VIGILE – Ma no quel ‘l va mes föra, ch’as veda, tacà taga ‘l vedar.

GIULIA – Ma cusa èt fat Dino?

DINO – Ecu parchè u tribulà ‘t se tant par fal sta in sla patente.

VIGILE – Alura par piaser ades ‘l la tira föra e ‘m la faga vedar.

DINO – ( Titubante ) Mahh . . .parchè ? ( Rivolgendosi alla moglie ) Ma a gontia ‘d tiral föra?

GIULIA – Certu ch’at gh’è ‘d tiral föra.

VIGILE – A gh’u da vedar sl’è valid no?

DINO – Mahhh a lè valid, ecome sl’è valid né Giulia?

GIULIA – Ma cusa vöt cha sapia me, ch’lu mai vest.

DINO – Ma come ‘t lè mai vest, th’at ricordat mia ch’at th’lu fat vedar in vias da nosi.?

                                                                                                                                                             14

GIULIA – Ma cusa sèt dre di insoma ‘l bol dla machina me lu mai vest.

DINO – Ahhh ‘l bol. ( Mettendo mano al portafoglio per dare la patente al vigile )

DINO – Ecu la patente ( porgendola al vigile )

VIGILE – Alura vardom, ma va che mester töti i boi tacà in sla patente, val che, chestu bisogna metal in sal vedar.

DINO – E dopu siur vigile s’al vula via?

VIGILE – Ma in sal vedar dentar dla machina no! ( Ridandogli la patente )

DINO – Ahh, va ben. ( Rientra Gepe )

GEPE – Ecu i besi, 120 mela franc. ( Porgendoli al vigile )

VIGILE – Grasie.

GEPE – Ades soma a post.

VIRGINIA – Meno male.

VIGILE – Alura chestu a val lasi, (Porgendo un foglio a Gepe ) e ades a pos andà, ‘v salöt.

( Tutti lo salutano  e il vigile esce )

GEPE – Ma che sügada ‘d purtafoi, anca li spasaduri a gh’è da pagà.

VIRGINIA – Gepe però lè giosta che la roba da butà via i la meta in di post fat aposta, parchè a esar sincer anca l’an pasà d’adrè dal puler tè sutrà dla roba ch’at sevi mia induva metar.

GEPE – Ohh ma cusa vöt cha sia.

GIULIA – Vè me ogni tant a fag ‘n bel saclin e andoma a butal in di fos, né Dino?         

DINO – See . . .

VIRGINIA – Ma varda che brau cha si,cale lè na roba che propria su mia buna da sufrì, butà la roba in gir adsé.

GIULIA – Ohh ma cusa gh’è da mal?

VIRGINIA – L’è sul questiun da bun senso.

DINO – ( Alzandosi ) La gh’a rašun la Virginia, ‘t lu det anca me tanti volti! E te ‘t vö mai scultam, parchè  . . .

GIULIA – ( Alzandosi anche lei con fare minaccioso verso Dino che mesto si risiede) Tasi te! Tu mia dmandà

Grinte! Ansi ades andom via!

DINO – Subit? Ades cha cominciavi a parlà.

GIULIA – Se, a menu che a gabia mia da vegnar a’n qualdun. ( Guardando Gepe e Virginia )

VIRGINIA – Ogni chi gabia da vegnar me a sentar li tu stupidadi a gh’ha stag mia, quindi ‘t pö andà!

( Ed entra nell’altra stanza )

GIULIA – Gepe! Ma èt sentì cusa la ma det tu muier?

GEPE – Ahhh che muier cha gh’ö, che muier . . . ( Ed anche lui va nell’altra stanza )

GIULIA – Ma Gepe!

GEPE – Che muier cha gö, che muier . . .

GIULIA – Dino èt sentì cusa la ma det la Virginia?

DINO – No . . . u mi sentì.

GIULIA – I sa lasà che cume du cucù.

DINO – Alura andoma a ca?

GIULIA – No! Giosta par quel me a staghi che e ‘m movi mia! ( E i due immobili rimangono seduti e

immobili nella stanza )

SCENA 7

Giulia, Dino, Rosa a seguire Virginia

DINO – Mahh . . . ?

GIULIA – Tasi! E sta ferum!

( Entra Rosa con uno spolverino iniziando a spolverare nella stanza, poi vede Dino e Giulia fermi e immobili e dopo averli guardati bene si porta sulla porta interna chiamando Virginia )

ROSA – Virginia!

VIRGINIA – Ohhh? ( Fuori scena )

ROSA – Ma ta me mia det cha tè tolt du supramobi nov.

VIRGINIA – Cus’èl ? ( Entrando in scena )

ROSA – Ma che gh’è du supramobi nov.

VIRGINIA – Ah chilé, ‘t dirò che cume supramobi im pias propria mia.

ROSA – Alura a fag sensa frigai šo?                                                                                                           

VIRGINIA – No, no, dag pör na bèla frigada (Rientrando nell’altra stanza)

ROSA – Va ben. ( E Rosa inizia a spolverare i due che seduti e immobili sopportano la cosa )

ROSA – Varda chestu che facia da lucot, chestu s’al va a pescà ‘n na ciapa poghi di pes gat. Varda chesta

la par ‘n general, ‘gh manca sul li steletti.

ROSA – Le ades su cuntenta, che u bèla fnì. ( Rosa esce e i due rimangono soli )

DINO – Giulia, ades chi sa pulì pudom andà a ca?

GIULIA – No stom che!

DINO – Ma me su bèla stöf, ‘n pödi pö.

                                                                                                                                                                            15

GIULIA – Sta ferum e tasi!

SCENA 8

Giulia, Dino, Giovanni e a seguire Gepe Virginia Rosa e Rosa

( Entra in casa Giovanni )

GIOVANNI – Ohhh sa si mö che? Pensè che intant che vuatar si sta che, me u fat in temp a lasam cun la mè murusa.

GIULIA – Dabun Giovanni!?

GIOVANNI – Se, propria.

GIULIA – Ma Diu, èt sentì Dino, èt vest com fat ben a restà che.

DINO – Alura ades andoma a ca?

GIULIA – Ades? Ma ta schersarè mia né! ( Entrano Virginia e Gepe e contemporaneamente Giulia si alza )

GIULIA – Ben ades adrom, tant l’ultima nuvità l0om bèla sentida.

VIRGINIA – E cusa saresla l’ultima nuvità?

GIULIA – Che tu fiöl ‘l sé lasà cun la muruša.

GEPE – Ma valà.

VIRGINIA – E parchè?

GIOVANNI – Ma parchè lè mei ‘tse, pos mia lasà la mè casa, parchè l’era le la mè murusa ch’la vuleva ch’andes a sta via. Anca se chesta lè na ca dal chècu dü, lè sempar la me ca.

VIRGINIA – Ma che brau, èt sentì Giulia.

GIULIA – U sentì, u sentì.

GEPE – Alura varda giösta par quel incò a fag l’öv föra dal cavagn, ‘t cumprarò l’automobile.

GIOVANNI – La macchina?! Grasie pupà! Finalmente!

GIULIA – Ohhh turì sicurament na machina usa.

GEPE – No cara la turò nova e anca pusè grosa ‘d la tu 127 marsa!

GIULIA – Ohhh chisà.

DINO – Andom ades Giulia?

GIULIA – Ma sé andom. ( Anche Dino si alza )

GEPE – Alura ciau.

GIULIA – Ciau, as vedom.

VIRGINIA – Ohh ma anca sa svedom mia nuatar a stom ben listes.

GIULIA – Ahhh?

DINO – Andom Giulia scultum me, andom.

GIOVANNI – Ciau, ciau. ( Giulia e Dino escono mentre Rosa entra dalla porta interna).

ROSA – Vè Gepe se a Giovanni th’ag tö la machina me a th’am tö l’Ape ch’al drovi d’andà ‘l mercà.

VIRGINIA – E a me alura th’am tö la lavatrice.

GEPE – Va ben, certo cha tulöm anca la lavatrice, parchè d’ora in avanti a voi pö sentar nisun cha

diga che chesta l’è na ca dal chècu dü! (Rientra lentamente Dino in scena con fare molto preoccupato con tutti che lo guardano non riuscendo a capire come mai sia ritornato indietro).

GEPE – Ma Dino sa’t sè amö che.

DINO – Su turnà indre parchè u pers ‘l bol e alura u sentì töt quel cha tè det.

VIRGINIA – Ben e alura cuša gh’è?

DINO - Ma se ades a cumprè töt, e chesta lè mia pö na ca dal chècu dü, me muier,induva la porti?

ROSA . Vè Dino, scultum me, te ‘t vè a la Feramenta Padana ‘t tö na bèla cadena, ‘t ciapi tu muier ta gh’la lighi a taca na cavcela e . . .

DINO – ( Interrompendola ) E pu dopu la lighi in curt cume ‘n cagn!

ROSA – Se propria atsé.

DINO – Ma l’è vintot an ch’agh pensi da fa na roba acse, a gh’u bèla la cadena cha fat fin la rösna.

GEPE – Ma alura Dino parchè l’èt gnamo fat?

DINO – Parchè gh’u gnamö cata la cöcia ‘d la misura giösta par fagla sta dentar! 

FINE

16