"CCIO ADA ..
VARDA IDA!"
trii att brillantissim
in lengua Ambrosiana
de
GIORGIO TOSI
&
ANTONIO MENICHETTI
Personagg:
ADA la pussee anziana di tr sori, vedova acida
IDA la seconda di tr sori, succube de Ada
INES la pussee giovina (e bella) di tr sori
PIERINA la vggia mader
ENRICO el fioeu de la Ines
MARIO el tampina la Ines
CARLO el fradll maggior di tr sori
RINA miee del Carlo, cognada di tr sori
ORESTE fiorista ch'el passava per caso, ma dpo
DON PEDER el curaa, ch'el gh'ha on piccol difett
SCNNA: on tinll modst con prt, ona finestra, e i slit mbil.
(consili per el regista: "Ascoltom mi: fa qull che te voeuret!")
SIT E PERIODO: a Miln, in chi ann ch.
ATTO PRIMO
SCENA 1^
Ada e Ida
(Entrano molto austere e impettite, vestite di scuro; Ada si fa aria con un fazzoletto)
Ada Se p minga resist: gh' on soffigh che se starnega!
Ida Per frza!! Con noeuv candiloni pizz e tutta la gent che gh' de l . Se p nanca moeuvess: hoo ciappaa ona pestada de call
Ada Mi son meravigliada da tutta la gent che gh'!
Ida Se capiss che ghe voreven ben!
Ada Ma di n s di asnad: ma te se ricordet n, parlandon de viv e minga de mrt, che razza de rpes che l'era,.
Ida (pensandoci un attimo) Ah si, l' vera, l' prpri vera!!!
Ada Ma cssa te credet? Hinn vegnuu ch per curios e zabett!!
Ida Vangelo! E appunto perch se saveva che sariss vegnuu tanti persnn, che se doveva catt foeura on'impresa pussee per la quale.
Ada Ma l' lgica: t'hee vist come hinn taccaa s i drapp negher? Sembren spegasc faa in sul mur!!
Ida E on quaivun l' adree a borl gi.
Ada (dopo una breve pausa) E la cassa? Minga per d, ma l' prpri scadenta: paren quatter ass de pont tegnii insma cont i stacchtt e la rggia!!
Ida E i cer? Pareven quatter moccoltt tiraa s al cimiteri! Tutt consumaa!
Ada Bisognar dighel.
Ida S, s, dighel, dighel!
Ada (breve pausa) E la mamma, la nstra cara mammtta, te l'hee vista? Te l'hee vardada ben?
Ida h si, e la me par on poo patida, pra vggia!!
Ada Bisogner dighel.
Ida S, s, dighel, dighel!
Ada E nstra sorlla?
Ida Eggi, nstra sorlla (pensandoci) Se l'ha faa?
Ada Mi me domandi e disi: cssa dir la gent!!
Ida (pensandoci) Eggi, l'era tutta despettenada!!
Ada Ma cssa ghe entra qust? (circospetta) Ti te l'hee vista, almen ona vlta, vers ona lacrima? Disi, con tutta la gent che gh', voeuna che voeuna!!!
Ida Macch! Ma nanca per bnna creanza!
Ada Disarnn che la s' desfesciada!
Ida Che ne podeva p!
Ada Invece mi, quand m' succss cont el m pr Duardin, te se ricrdet? Hoo vosaa, piangiuu tant che (accenna a commuoversi) .
Ida Tutti diseven che te seret diventada matta!
Ada Coss???
Ida Se daven de gombit e diseven: "Varda che scnna!!"
Ada Ti t'avaree capii mal.
Ida Ma n: te ciamaven "L'Addolorada de S. Sir"!
Ada Che lenguasc sacrilegh!! E ti, che te seret l a sent, te gh'hee dii nagtta?
Ida Eccome: gh'hoo dii che gh'aveven reson!
Ada Prpri ti? Mia sorlla?
Ida Per forza. E quand dpo, te see finida in trra longa e tirada, ridevom tucc me i matt!! Me sa che t'hee on poo esageraa, eh!
Ada Bosiarda, l' minga vera.
Ida Ma mi
Ada Basta, daghen on taj!
Ida Varda che mi
Ada Hoo dii basta! Ci, andmm de l a d la corona.
Ida Va ben, va ben. (massaggiandosi il piede) Me fa ancam mal la schisciada de prima!
Ada On moment: varda se gh'hoo el coo a pst. (si tocca i capelli dietro)
Ida Se ved on ciccin la piazztta.
Ada Signor, che figura te me fee f! Bisgna che me mtta in ordin prima che riva el don Peder. (si avvia verso il bagno)
Ida (seguendola) Sptta che rivi anca mi.
Ada Chiss quand el riva, ch'el ciocchettee l.
Ida Ma Ada
Ada Ma Ida, t'el see minga che in del confessional el gh'ha l sconduda ona bottiglitta: on Pater on gottin, un' Ave Maria on alter gottin! Ora ch'el finiss de confess, l' ciocch tradii!!
Ida Debon?
Ada Hoo vist mi!
Ida Allora (escono velocemente per il bagno a destra)
SCENA II^
Ines e Pierina
Ines (entra e si appoggia al tavolo e si tocca la testa) Pra mi, che balordon!
Pierina (seguendo la figlia) Ines, per caso t'hee vist Ines, se te gh'hee? Te stee minga ben?
Ines N, mamma, on capstorna, ma adss el me passa.
Pierina Anca mi stoo minga ben! Incoeu, poeu, hoo mangiaa insc pcch, me senti fiacca fiacca.
Ines Ma mamma, t'hee mangiaa anca trpp per la toa et!
Pierina S'hoo mangiaa coss'?
Ines Va ben, lassmela buj! Ma, almen per incoeu, lassom in pas: va de l.
Pierina S, s, a voo, ma mi gh'hoo on gropp ch, al stomich (via)
SCENA III^
Ines e Mario
Mario (entrando preoccupato) Se gh', Ines? La st minga ben?
Ines Ma n, on poo de balorda.
Mario L'ha mandaa gi nient? Magari on quaicss de frt.
Ines Ma n, adss el me passa.
Mario Bisogna tegn s el coeur. Tell ch Cognach (prende la bottiglia)
Ines Ch'el se disturba minga.
Mario Ma che la disa nanca per schrz!
Ines Pcch, pcch per carit!
Mario Eccola, gi insc adasi. La va mj? (e le appoggia una mano alla spalla)
(Entrano dal bagno Ada e Ida; Ada vede la scena, fa immediatamente dietrofront spingendo Ida di nuovo in bagno)
Ines Ben, andmm, oramai mi sont a pst.
Mario Se la gh'ha bisogn d'on quaicss .
Ines Mi el ringrazi, se sa mai. (escono a sinistra)
SCENA IV^
Ada e Ida
Ada (mette dentro la testa, poi entra seguita da Ida) T'hee vist?
Ida Mi n: te m'hee buttaa denter il del css!!
Ada Per frza : podevom minga fss ved!
Ida E perch? Perch?
Ada Gh'era ch la Ines cont el Mario.
Ida Ah! E allora?
Ada (sottovoce) El gh'aveva miss la man in s la spalla.
Ida Lee a l?
Ada L a lee!
Ida Ah! E allora?
Ada Ma te capisset n?
Ida (ci pensa e poi) Te voeuret d che el Mario e la Ines
Ada Mi hoo dii nient! Te l'hee dii ti!
Ida Miii?? E va ben, ma ti te l'hee pensaa!
Ada Ma chi l' che l'ha dii? Ti.
Ida Ma ti te i hee vist!
Ada E qust se ghe entra? Comunque l' ona bella verggna.
Ida E s, bisogner dighel.
Ada Prpri: che numm smm ona famiglia onorada e che crti rbb se deven n ved. La nstra l' ona c de veder!!!
Ida Trasparenta!
Ada Da illo tempore! Ah, ma mi adss gh'el disi.
Ida Dighel, dighel.
Ada N, anzi: te gh'el disaree ti!
Ida Miii?!?! N, n, mi n! La pussee vggia te see ti, e poeu mi hoo vist nient.
Ada (interrompendola) Va ben, va ben: gh'el disarmm. (CAMPANELLO)
Ida Don Peder, finalment!! (va ad aprire)
SCENA V
Dette e Oreste
Oreste (entrando dal fondo) La gh' la sciora Ines? Gh'hoo ch di fior de consegnch.
Ada Che ie mtta l. (indica il tavolo)
Oreste Incoeu avaroo giam faa des viagg per la sciora Ines. Ma se gh'? Ona fsta? (allunga il collo per vedere nell'altra camera)
Ida Prpri ona blla fsta, s!
Oreste (c.s.) Quanta gent!! Ma l' el s complenn incoeu? Eh, l' semper stada ona dnna ammirada, la sciora Ines, e poeu, dismel, l' ona gran blla dnna!!
Ada T'hee sentii?
Oreste Ma che la me scusa (guarda Ada) ma s, ma s, la gh'ha de vss lee per frza: la somiglia insc tanto! L' minga la mamma de la sciora Ines, lee?
Ada Verament mi saria la sorlla! (Ida trattiene a stento una risata)
Oreste Eh? Ma mi verament mi vorevi d ecco, mi me son sbagliaa, s: minga lee (a Ada) ma qusta ch (indica Ida)! Mi vorevi d che l' lee la mamma de la sciora Ines, n?
Ida Mi saria l'altra sorlla!
Oreste On'altra? Ma in quanti sii, in famiglia?
SCENA VI
Pierina e detti
Pierina L' rivaa el don Peder?
Oreste (tra se) Uei, qusta la par blla vggia, ma de sicur, l' la sorlla pussee anziana.
Ada L' el fiorista.
Oreste (a Pierina) S, seguiten a ordinmm di fior per la soa sorlla!
Pierina Mia sorlla?!? La Santina de Villapizzon?
Ada Qusta l' la nstra mamma!
Oreste (in evidente difficolt) ehmm ehmm la par ancam ona giovincella.
Ada Numm, invece
Pierina Ma mia sorlla l' minga morta nel sessanttt?
Ida Si, mamma, adss tas, per pias. (a Oreste) Per i fior ghe pensom numm. (fa per accompagnarlo)
Oreste (svincolandosi) E podarissi n saludala, la Ines? Appena on moment, per fagh i auguri
Ada (dopo una pausa) E perch n? Ch'el vaga pur de l.
Oreste Disturbaroo minga? Gh' anca el s mar?
Ada S, ma el dis minga nient.
Oreste (si avvia, ma sulla porta della camera si blocca; poi ritorna in scena sbigottito) Car el m Signor, perch m'avii dii nagtta? Ecco el perch de tutt sti fior Pra sciora Ines, oh, me dispias, me dispias prpri (Pierina piange in silenzio) On mm insc bon, insc simpatich (si commuove) semper pront a la battuda e poeu pien de salut, bll bianch e ross (piagnucola) S, s .. (mentre si asciuga gli occhi, batte una spalla a Pierina in lacrime) che la faga minga insc
Pierina (piange pi forte)
Oreste (col fazzoletto aperto) Mi me saressi mai aspettaa ona rbba compagna! Se ghe n' vun bon a sto mond prch, sta sicur ch'el scampa minga trpp!
Pierina (tra le lacrime) Anca el m mm l'era tanto bon.
Ada Mamma, lassa prd, per pias.
Pierina El m'ha pestaa dom ona vlta: el m'ha consciaa de sbatt via!
Ida Mamma, se te diset s?
Pierina Gh'hoo tiraa adree tanti sarcch, tanti accident ma ghe vorevi on ben
Oreste (che non ha ascoltato) Ma, come l' succss?
Pierina L' sgoraa ona sera in on canal: l'era ciocch tradii!
Oreste Ma ch? El scior Gino?
Pierina N n, el m mm! L'era tanto bon: l el dev (comincia a raccontare)
Ada Mamma, adss basta! Ch'el ghe creda minga. La sa nanca qull che la dis. (e si batte la tempia con l'indice. Alla madre) Ma cssa te diset s, che l' mrt ciocch?
Pierina Uei, a l ghe piaseva el vin e i dnn, brutt porscll de niada!
Ida Ven mamma, andmm de l, 'dmm, cara la mia mammtta!! (e la strattona via)
SCENA VII^
Oreste e Ada
Oreste Madnna Santa, come sont agitaa! Mi, quand senti chi rbb ch, me ciappa ona rbba ch, che son bon p nanca de lavor. Ma cssa gh' succss? Pdi minga cred che on mm insc, grand e grss Mi sont on gran fifon anca mi, basta che senti on dolorin che vedi subit el becchin ch'el fa fsta.
Ada L' staa question d'on moment, istss precis del m Oreste!
Oreste El s mar el se ciamava Oreste? Come mi?? (fa le corna)
Ada Anca l Oreste? Varda ti la combinazion!! Comunque, seri adree a d che anca l, el m mar, l'era on omon grand e grss: l'aveva mai vist el dottor in vita soa! Anca s'el stava minga ben, seri minga bnna de fall visit, impiaster d'on mm.
Oreste E, s'el sentiva?
Ada Mah, el gh'aveva di dolorin ch.
Oreste Ch doe?
Ada Suppergi ch. (indica lo stomaco)
Oreste O Madonnina Santa, anca mi gh'hoo semper di doloritt ch! Se sar?
Ada Donca, passa des d, d settiman, on mes, e l nient! "Ma va in del dottor, n? El fmm vegn ch a c!" Ma l: "Ma l' nagtta, cssa te voeuret ch'el sia!" el diseva, ma el peggiorava semper! Ona sera, vist ch'el cedeva n, gh'hoo dii: "Te voeuret minga fss ved? N? E allora crepa!!!" (pausa) Ben, el d adree
Oreste (spaventato) Che la me disa minga insc, che mi me stremissi subit!
Ada Ma ch'el me scusa Orste, ma l l' sposaa?
Oreste N, macch!
Ada E come mai?
Oreste Sont deslippaa!
Ada Ma com'el fa, al d d'incoeu, on mm a viv de per l?
Oreste Istss precis de come foo mi!
Ada Possibil che l'ha mai trovaa la dnna giusta per l?
Oreste Possibilissim!
Ada N, ghe credi n.
Oreste Eppur
Ada Nanca ona quai malmaridada?
Oreste N n nl, per carit!!
Ada Nanca ona vedova?
Oreste Ghe n'hoo giam voeuna in c!
Ada (fra se) Quanta concorrenza che gh' al d d'incoeu!!
Oreste La mia mammtta, pra dnna!
Ada (c.s.) Allora la faccenda la cambia!
Oreste La me tratta ancam come on fiolin.
Ada Si, va ben, ma prima dpo anca lee
Oreste T!! (e gli fa le corna)
Ada Ma allora, com'el far?
Oreste Quand sar el moment, vedaroo; per adss gh'hoo i m fior, la mia mammtta
Ada Ma con tutt i dnn d'ona crta et, liber, che gh' in gir se ghe ne fuss voeuna, che magari
Oreste Ma n!
Ada Mah! Se sa mai!
Oreste Ma n!!
Ada Magari vedova, magari con la c
Oreste Bh, allora, . o Dio
Ada Ma gh'hoo de dighi mi, crti rbb?
Oreste Perch, second a lee
Ada Oooeeuu!
Oreste Ma lee la cred che !
Ada Sicur che s.
Oreste Ma sar minga trpp prst?
Ada A la soa et, prst?
Oreste (eccitato) Quindi, second a lee, la sciora Ines
Ada La Ines?!?!
Oreste Si, si, second a lee, soa sorlla
Ada Ma se ghe entra mia sorlla?
Oreste Ma mi avevi capii
Ada Ma mia sorlla n! Ma se ghe salta in ment?
Oreste L'ha dii tutt lee!!
Ada Ma lassmm prd, va! E ch'el se verggna!!
Oreste E va ben!
Ada E l, in on moment del gener, el dev nanca pensgh! Sporcaccion!! (esce borbottando, e quasi sbatte contro la sorella che sta entrando)
SCENA VIII^
Ida e Oreste
Ida Son tutta scombussolada per qul ch' succss! Mi, ch'el varda, sont ancam signorina, hoo mai vorsuu toeu mar prpri per evit situazion compagn! Ma, s'avessi vorsuu, n'avaria cattaa s: gh'era la fila davanti a la mia prta! Ma mi n, dura, hoo semper dii de no! L' signorino anca l, per caso?
Oreste Si, e seri adree a digh a soa sorlla
Ida L'ha faa ben, l'ha faa prpri ben! Se fa tanto prst a mor, al d d'incoeu!
Oreste (tra se) Ma va (e fa gli scongiuri)
Ida Squas squas l' mi sposass tardi. Superaa ona crta et critica, s' pussee sicur! L se ne dis?
Oreste La gh'ha minga tutt i trt.
Ida Mi hinn tanti ann che son de per mi E l??
Oreste Anca mi.
Ida Ah si?
Oreste Ma mi gh'hoo i m fior, la mia mamma
Ida I fior? La mamma?
SCENA IX^
Ines e detti
Ines (entrando) Doe l' el pret? De l seguita a riv gent Oh, Oreste
Oreste Sciora Ines, mi son n in che manera mi soo nanca cssa d l' tanto grossa soo nanca da che part incominci!
Ines Hoo capii Oreste, grazie!
Oreste Anca mi, la sa, gh'hoo semper di doloritt gh'hoo ona fifa
SCENA X^
Enrico, Pierina, Ada e detti
Enrico (entra con Pierina e Ada) L'ha telefonaa el don Peder: l' adree a riv.
Oreste (adagio, con apprensione, si infila nella camera accanto)
Pierina Allora, a che ora el riva sto pret, che mi me senti tanto debola, con tutta sta gent che la frigna, che m' vegnuu ona rbba ch, a la bocca de stmich!
(CAMPANELLO)
Ines Enrico, va a dervgh al don Peder. (esce)
Ada/Ida/Pierina Finalment l' rivaa!! L'era ora!
SCENA XI^
Rina e detti, poi Carlo
(entra Rina, seguita dopo qualche secondo, da Carlo)
Rina Enrico! Car el m nevod!! (lo sommerge con un abbraccio fin quasi a soffocarlo)
Enrico Zia!! (rimane senza fiato)
Ada Ueilla, l' rivada anca lee! Adess smm a pst!
Ida (a Carlo) Te podevet minga lassla a c?
Carlo E perch?
Ada Blla figura che farmm di front a la gent con qulla paisanascia l!
Ida Mi, con lee, stoo minga ch de sicur.
Ada (trattenendola) Ida
Ida Te voeuret spett de ciapp su di titol da qulla senza creanza l?
Ada Ida, pdom minga and via, per la Ines, pdom n!
Ida (sbuffa)
Rina (finito l'abbraccio) Ah, car el m Enrico, che disgrazia ma adss basta, h? Piang p, basta, adss te see sfogaa, basta!
Enrico ( cianotico per l'abbraccio)
Carlo Enrico, sta s, h! Adss smm ch numm, donca Hinn rbb che capita, quindi ved de st s, smm ch numm, donca
Enrico Grazie, grazie.
Ada Eggi: hinn rivaa lor, adss fann tutt lor!
Rina Sta visin a toa mamma, abbandonala minga, poverina che disgrazia!
Pierina Ghe sont anca mi, h. (ma tutti la ignorano)
Carlo (piano a Rina) Saluda i m sori.
Rina Ah, gh' anca Crick e Crck?
Ada Ida, t'hee sentii se l'ha dii?
Ida Hoo n capii: l'ha faa on vrs con la bocca: sgnich, sgnch
Ada La m'ha ciamaa Crick e Crck.
Ida Ah, qusta poeu! Sent on poo, ti
Rina Ciao Ada, (a Ida) Come te stee?
Ida Verament mi sarissi la Ida.
Rina Ah s? Scusom, ma son minga bna de distinguv: tutt e d vestii de scur, semper incazzaa, cont ona faccia invrsa
Carlo Lee qul che la pensa, la dis!
Rina Ma gh' anca la veggiassa!
Pierina Miracol, m'hann vist anca mi!
Rina (a voce alta, nelle orecchie) Nnna, stii ben? (a tutti) L' ancam sorda me ona campana?
Pierina (turandosi le orecchie) Ma va a ciapp di ratt! Sorda te saret ti!!
Rina (a Carlo) Ma l'era minga sorda?
Ada (ironica) Hinn rbb che succed quand se va a trova i parent trpp de spss!
Rina Nnna, che disgrazia, h?
Pierina Alter ch: l' da stamattina che mangi n!!
Enrico Su, andmm, nnna, che te foo scald la minstra: l' tutt incoeu che la borbtta!
Rina Te voeuret ona man?
Enrico N, grazie, me rangi de per mi.
Pierina Si, si, l'ultima vlta, a momenti, el me fa mor!! Ma mi gh'hoo segnaa tusscss! (esce con Enrico)
Carlo Sent, da che part se va per
Ada La camera ardente l' de l.
Carlo N, per el bagn ..
Ida Semper de l, ma a sinistra! (Carlo esce)
SCENA XII^
Rina, Ada, Ida
Rina Disemm on poo ona rbba: come mai la vggia l' ancam ch?
Ada E doe la dovaria vss?
Rina Donca nissuna de vialter d la voeur f fiad on poo vstra sorlla?
Ada La vggia la voeur minga moeuves.
Rina Ah s? Lee la gh'ha pcch cervll, ma vialter d sii prpri senza!!
Ida Sent ti
Rina (incede minacciosa) Perch? L' minga vera, frsi? Sii appena appena bnn de fagh on poo de blla cera e poeu men i boccol!
Ada Ti, varda che numm
Rina Che numm cssa? L' ona verggna! E mi pdi dill, perch mi, la noeura, hoo tegnuu chel vcc sgorbtt in c mia per cinch ann, e soo s'el voeur d. Vialter d, che sii i s tosnn, nient: bnn dom de zabett e stp!!
Ida Perch ti te la curavet, vera?
Ada Dighel, dighel!
Ida Semper in gir 'me on'ca, a f sparl la gent!
Ada Dighe, dighel!
Ida Te see come te ciamaven?
Ada Dai dai, dighel!
Ida Gh'el disi?
Ada Dighel!
Ida Te ciamaven "Rina la sgualdr"
Rina (interrompendola) Ringrazia el Signor che de l gh' on pver mrt, se de n ve la faria ved mi Rina la sgualdrina, d brutt carampan slaviggiaa! Ve daria duu cattafich su chi muson de porscll che gh'avii, de fav arriv a c vstra senza ciapp el tram!! (e le minaccia col braccio teso a manrovescio)
Ida/Ada (riparandosi dietro le borsette) Oohh!!
SCENA XIII^
Carlo, Oreste e detti
Carlo (rientra trascinando sottobraccio Oreste il fiorista) Su, su, el se sent minga ben?
Oreste N, l' che mi sont impressionabil.
Carlo Ghe voeur on biccerin de rbba frta: th, gh' ch del cgnach.
Rina Daghel a l e ti lassel a st, el cgnach! Tutt s pader!
Ada (a Oreste) Ma l l' ancam ch?
Rina E chi l' ch'el sariss, chel scior ch?
Carlo Bh!
Ida Ada, tant che spttom el don Peder, andmm a preg, almen numm!
Ada L' semper in ritard, chel cioccettee l!
Ida (mentre escono) Te ghe l'hee la corona per d el Rosari? (via)
Rina Vun soll? Anca duu o trii, che ve fann minga mal! (a Carlo) Voo de l anca mi. Me raccomandi, h? (esce)
SCENA XIV^
Carlo e Oreste
Oreste Ma Insmma, se p sav de cssa l' mrt, sto pver mm? (assaggia il cgnach)
Carlo D'ona rbba improvvisa. (e beve)
Oreste Ciombia, qull l'avevi capii anca mi! (beve)
Carlo El sa che chel cgnach ch l' prpri bon?
Oreste Me ne son giam accrt! (beve)
Carlo L' qull che ghe voeur per tirss s (beve)
Oreste El gh'ha prpri reson: stoo giam pussee ben! (beve)
Carlo Ma ch'el me disa ona rbba
Oreste Cssa?
Carlo Ma chi l' l? Om parent? On visin? Mi l'hoo mai vist!! (beve)
Oreste Mi seri ch per port on mazz de fior per la sciora Ines (beve). Ma l'era minga el primm: e vun, e duu, e trii, poeu on cst, dpo on alter, e s e gi, e gi e s (beve). Incoeu sont entra e varda ti che sorpresa!! (beve) Ghe son rimasta tanto mal, ma tanto mal
Carlo Che ne manda gi on gottin allora.
Oreste N n, basta, che se de n el me va al coo! Se me vedess mia mader..
Carlo S s, ch'el fa ben per le coronarie! (serve)
Oreste Grazie! (beve) E l si, prpri l, l chi saria in tutt chel casin ch?
Carlo (gi alticcio) Mi? Mi saria el mar de mia miee, che poeu la saria quell'armadi a ses ant [se si ha un'attrice robusta se no dire: qulla sciora] ch' andaa foeura adss. L (indica la camera) l' anzi l'era el mar de mia sorlla, m cugnaa: disi ben?
Oreste Che parentela ingarbuiada! Allora, fmm on esempi: se mi sposi la miee de t cugnaa, che se me ricrdi ben, el dovaria vss mrt n? Numm diventariom anca parent?
Carlo La miee de m cugnaa mrt? Ma d, te see ciocch?
Oreste (si alza traballando) Attento a come parli!
Carlo (anche lui) Coss?? A mi?
Oreste Uei, t'hann mai piantaa on bel garofano in del ?
Carlo Mi t'el foo mangi el garofano, col gamb e tutt!
Oreste (brillo) Ven gi, ven gi in magazzin che te foo cant l'Aida a temp de valzer!
Carlo Subit! Tiri s el cappll
Oreste Ven gi, ven gi che te consci de sbatt via! (escono spingendosi e borbottando. CAMPANELLO)
SCENA XV^
Ines, don Peder, Mario, Ada e Ida
Ines (va ad aprire con Mario; introducendo don Peder) Don Peder, l'era ora: l' in ritard d'ona blla mezz'ora!
Don El soo, el soo, ma sont appena vegnuu via d'on alter! Mi son stuff de tutta sta gent che moeur! (accortosi della gaffe) Bh, insmma, s, s col moral, la vita continua, la vita l' semper blla! Me te stee, Mario?
Mario Ben, grazie.
Don E la sciora?
Mario Don Peder, mi sont ancam signorino!
Don Ah, gi! Ma mi vorevi d: "E la mamma?"
Mario L' mrta per Pasqua, don Peder.
Don Ah, gi! Per Pasqua; ma va che combinazion: l' andada in ciel cont el Signor!
Ines Andmm ch'hinn de l tucc a spettll!
Don And innanz, che mi metti i parament e rivi. (Ines e Mario si guardano e escono. Don Peder, mentre si prepara, vede la bottiglia del cognach; in imbarazzo, fa per andare, ma ritorna) Signor, vuttom ti, doo on'occiada appena appena dom per ved che rbba l' (annusa) cognach si, si, l' prpri cognach. Si, si, el mtti gi subit su, andmm de l, adss (fa tre passi poi ritorna; forte) Vegni subit hoo desmentegaa anca l'acqua santa. (piano) Ma perch hann miss la bottiglia prpri ch? E magari l' anca gram! Guarei appena se l' bon o se l' gram. (Beve un sorso) Ueilla, qust ch el gh'ha i barbis!
Ada Don Peder, (lui nasconde la bottiglia dietro la schiena) Meno mal che l' ch de per l: gh'hoo de confessmm, sono in peccato mortale!
Don Anca mi cio, vorevi d che lo siamo tutti!
Ada Ch'el me daga l'assoluzion.
Don Adss l' minga el moment. Che la vegna doman mattina, l'ha capii? Doman mattina.
Ada E se moeuri stantt?
Don Pazienza.
Ada On crno! (mentre esce) El spussa d'alcool che se p n stagh visin. (esce)
Ida (ha sentito) Monsignor Pietro
Don Mi el diventaro mai!
Ida Una cosa terribile: sono in peccato veniale!
Don E lee la me disturba per un peccato veniale?
Ida Ma potrebbe diventare mortale!
Don Che la disa tresent pateravegloria e poeu vedarmm. Adss che la vaga!
Ida (andando) La gh'ha reson la Ada: se p minga stagh visin! (esce)
Don (sorso) Sptta, sptta on moment (versa un po' di cognach nell'aspersorio) Almen senti l'odor. E adss andmm Ah, la bottiglia! (la depone e inizia a recitare il S. Rosario. Per qualche istante si sente la chiamata del prete e la risposta dei presente nella camera ardente).
SCENA XVII^
Oreste e Carlo
Oreste (entra canticchiando, ormai del tutto brillo)
Carlo Ssstt, pian, se me sent la mia miee
Oreste Che la vegna pur ch, ghe pensi mi!
Carlo Se t'hee dii? Proeuva a ripetel, se te see bon!!
Oreste Mi hoo dii che se la catti tra el ciar e el scur
Carlo Uei, Landr, lassa st i dnn di alter, perch mi te doo on pugn (alza il braccio e vede la bottiglia) Tlla ch! (la prende) Prca vacca, te pdet minga gira via el coo on moment, che te freghen tusscss!
Oreste Sent che rebeltt che gh' de l! (ad alta voce) Sstt, che gh' on mrt!
Carlo Hinn tucc ciocch, e adss a canten!
SCENA XVIII^
Rina, Ines e detti
Ines Ma chi l' che
Rina O Gesmmaria!
Ines Oreste, s'el fa ancam ch?
Oreste Donca, mi seri vegnuu cont on mazz de fior doe l' che l'hoo miss?
Rina Hinn ciocch tradii!
Ines O Madnna Santa!
Rina Carlo, cssa l' che t'avevi dii? Tutt i vizi de s pader!
Ines E adss se fmm?
Rina Prima de tutt gh'hann de vedi nissun, specialment chi d bernardi l!
Ines Chi?
Rina La Ada e la Ida.
Carlo Chi ha bevuu tutt el cognach? Rina, te see stada ti?
Oreste (ridacchiando) Vacca boia, me te see ciocch!!
Rina (borsettata a Oreste) Ch'el tegna la lengua al s pst, l! E ti Carlo, famm minga pens a cssa te succeder, quand sarmm a c!! Dai Ines, portemmi de l.
Ines De l, doe?
Rina El soo n portmmi in camera de ltt, dai.
Ines Ma mi
Rina (secca) Tirel s! A ti el fiorista, a mi el Carlo. Fa come mi. (Ines ci prova tutta confusa) Carlo, leva s in pee, dai, brutt animal ma, appena smm a c
Oreste (ridacchia divertito)
Rina (molla Carlo per dare una borsettata a Oreste) Ch'el rida pur, l, ma mi doman vgni in del s negzi e ghe foo mangi tutt i fior ch'el gh'ha, vun a vun! (ritorna da Carlo) Dai Ines, frza! (e trascinano i due in una camera; poi, rientrando) E adss andmm a ciapp la benedizion!
Ines (confusa) Car el m Signor! (escono, e si sente don Pietro benedire)
SCENA XIX^
Ada, Ida e Rina
Ada (entra pulendosi) Chel' imbesuii l, con a soa acqua santa, el m'ha centraa in d'on oeucc e el m'ha bagnaa anca el vestii!! La smaggia l'acqua santa?
Ida Mi credi de n. Fa ved Vacca, se la spussa!! La sar minga l'acqua de l'Olna!?
Rina (entrando) Ecco qua le due verginelle! El don Peder el ve cerca, per pias andii de l.
Ada Numm?
Rina Si, vialter d! E poeu gh' de salud tutta la gent e falla and foeura da la prta del giardin. (le spinge fuori ed escono tutte e tre)
SCENA XX^
Don Pietro
Don (mentre entra, si sente una voce molto flebile, quasi un lamento: sono Oreste e Carlo che dalla camera canticchiano) E anca qusta l' fada. Ma (sente il canto) se senti coss? O Signor, mi el savevi la punizion del ciel a senti i vos come Giovanna d'Arco me gira tutt el coo! Sptta che me ritiri on attim in preghiera si, denter ch. (e si infila nella camera dei due beoni)
SCENA XXI^
Ada e Ida
Ada Ma in doe l' andaa el don Peder?
Ida El m' scappaa.
Ada El sar andaa foeura de ch? (indica la comune)
Ida P dass. Don Peder don Peder (escono di corsa)
SCENA XXII^
Rina, Pierina, Enrico, Oreste e don Peder
Rina (entra furtiva con Enrico) Adss mi prti a c el m mar, ti tira foeura qull'alter. (entra in camera) Che scur! (prende il marito sottobraccio e lo trascina fuori) Bh, ciao Enrico, me dispias saludat a chla manera ch, ma te vedet ben che
Pierina (entrando) Te vee via, Rina? Anca ti, Carlo? Ma se gh' succss al m Carlo?
Rina El s' sentii mal: la sa, el dispias.
Pierina Allora mi dovaria vss blle che mrta!
Rina Ve saludi tucc. Va l ti. (spingendo il marito, infila la porta e scompare)
Enrico Nnna, adss la mamma la te da la merenda, va pur de l.
Pierina (animandosi di colpo) Debon? Ma, saroo bna de mangiala? (esce)
Enrico (apre la porta della camera) Ch'el vaga, tant che gh' nissun. E a la svlta, capii? (esce)
Oreste (compare sulla porta barcollando) Madnna Santa, che mal de coo!! (gira su se stesso e rientra in camera)
Don (uscendo subito dopo) Ma se l' che succed ch? Mi gh'hoo i vision: gent ciocca sversada che la va e la ven! El Signor el voeur prpri famm strem: se p minga sgarr d'on ciccin, che subit El ven a savll! (esce verso l'esterno)
SCENA XXIII^
Ada e Ida
Ada (rientra da un'altra porta) Hoo faa tutt el gir del giardin, ma l'hoo minga vist. Sptta che guardi gi da la finstra.
Ida Che corsa!
Ada (guardando dalla finestra) Tl l! Don Peder, el me cercava? Rivom subit! Andmm Ida.
Ida Va pian che s'cippi!!
SCENA XXIV^
Ines, Enrico e Oreste
Ines (rientra con Enrico; si siedono senza parlare, sono stanchissimi) Che giornada, fioeu! Hinn andaa via tutti?
Enrico Par de s!
(bussano, sorpresa dei due; Enrico apre qualche porta sentendo i colpi che continuano; finalmente trova quella giusta e trova Oreste in piedi ma vacillante, stralunato)
Ines Oreste, ma l' ancam ch?
Oreste (mentre parte la musichetta di fina atto) Mi son vegnuu ch cont in man on mazz de fior, ma me ricordi minga doe l'hoo poggiaa! Ma l'era minga el primm nh? Macch! ( e continua il suo parlottare coperto sempre pi dalla musica)
FINE ATTO PRIMO
ATTO SECONDO
Stessa scena del primo atto ma pi luminosa
SCENA I^
Ines (esce dalla cucina; pettinata bene, un filo di trucco, vestita per uscire, smalto alle unghie) Uei, mamma, che santa Lucia la te mantegna la vista, perch l'appetit el te manca n!
Pierina (sulla porta della cucina, piega il suo tovagliolo) Mah, gh'hoo semper on pes in sul stomich, ch'el me fa pass anca la famm: mangi p nagtta!
Ines El pes te ghe l'hee perch te se sgonfionet trpp a la sera, e dpo te stee minga ben!
Pierina Chi? Mi? Ma se mi levi s a la mattina e gh'hoo de poggiss per st in pee da la debolzza!
Ines Mamma, me succed anca ami, che gh'hoo quarant'ann men de ti! Ma cssa te pretendet a la toa et?
Pierina Son prpri consciada mal: ona pvera vggia!
Ines Va ben, va ben, ma adss ven, che te prti in ltt.
Pierina Oeu, che manera! L' prst, voeuri sent el telegiornale!
Ines Ma n, che dpo te see stremizzet e te drmet p.
Pierina Voeuri sent se disen on quaicss di pension, se ie cressen no. Va ben che tant te i ciappet tutt ti, e mi te foo spend nient!
Ines Sent mamma (respira profondamente, si calma, poi) Stasera el gh' minga el Telegiornale.
Pierina Oohh, e perch?
Ines (mentendo) Perch gh' sciopero.
Pierina Le fa anca el Bernacca?
Ines Si, el Bernacca: saludi!
Pierina N, perch s'el me ved minga, el se offend.
Ines Ma n ch'el se offend minga: el te ved n.
Pierina T'el diset ti: l el me varda drizz in di oeucc, e, se me spsti, l el me ven adree! Se voeuret mai sav cos, ti; ti te see prpri nient!
Ines Va ben, d'accrd, ma adss andmm in ltt.
Pierina E prima de and via, el me saluda semper; anca mi el saludi, se de no el se offend!
Ines Va ben, la sar insc.
Pierina Ma doman el mtti a pst mi, qul l, te vedaret! (si avvia)
Ines Si, doman.
Pierina (si blocca di colpo) La bolla de l'acqua calda!
Ines L' giam in del ltt.
Pierina Gh'hoo semper on frdd: anca el frdd me fann pat e ciappen tutta la pension! Se te dann adss, de la mia pension?
Ines (stizzita) M'el ricrdi n.
Pierina La sa n!! Semper falsa! El disen anca i t sori che te ciappet on mucc de danee!
Ines E allora perch te vee minga a c soa, con la pension e tutt?
Pierina Ch sont in c mia!
Ines Ben, andmm de l, che stasera gh'hoo prpri minga voeuja de st ch a rattell. 'Ndmm!
Pierina Rusa n, che te me fee borl gi!
Ines Ch se salvom p!
SCENA II^
Enrico e Ines
Enrico (entra con la borsa sportiva, poco dopo arriva Ines)
Ines (sorpresa) E ti, se te fee ch?
Enrico Son vegnuu a c.
Ines Che manera "Son vegnuu a c"?
Enrico (sorpreso) Son passaa da la prta e son vegnuu denter in c!
Ines Che novit l', qusta ch?
Enrico Ma mamma
Ines Ma mamma on accident!
Enrico S'hoo faa de mal?
Ines Nient, ma disi: ti te stee foeura 365 ser a l'ann, t'hee mai faa ona sera in c, semper in gir a sgandol e sbevasci da on trani a l'alter cont i amis!! Come mai stasera in c? Che miracol?
Enrico Vorevi fatt contenta, ona vlta tant
Ines Prpri perch l' ona vlta tant: mi son minga a toa disposizion, t'hee capii?
Enrico Ma chi t'ha cercaa on quaicss? Me rangi de per mi.
Ines Ah, perch ti adss, a che l'ora ch, te pretendarisset anca de mangi?
Enrico Magari si, t'el see, strasc d'ona vlta che vgni a c
Ines Hoo giam miss via tuttcss e se tira foeura p nient. Ah, l' cmoda: tutt i ser mi sptti che l el ven a c, e l
Enrico Infatti son ch.
Ines e l el se fa minga ved! Stasera te see cmod ti? Ben, la son minga mi!
Enrico (sempre pi sorpreso) Varda, quasi quasi, voo a mangi ona pizza col Sergio
Ines (spingendolo un po') Ecco, bravo, va.
Enrico E poeu n, stasera n: gh'hoo sgn e voeuri st in c.
Ines Benne!
Enrico Ma insmma, se te gh'hee? Te spttet on quaivun?
Ines (colta in fallo) Cssa? On quaivun ch? Doe?
Enrico Scusom, credevi che vegniva on quaivun. Te gh'hee tutta la permanente in sul coo!!
Ines Se gh'hoo cos in sul coo?
Enrico (confuso) E si, qulla rbba l h insmma!
Ines Se t'el see n, allora tas! E d minga s di bambanat!
Enrico E allora perch te seet insc nervosa?
Ines Son nervosa perch (inventa) perch nissun me da mai ona man, mai! E ti te gh'hee nissun riguard. Guarda con che scarp te vegnet in c: pin de palta!
Enrico (si guarda le scarpe) Ma se hinn vint d ch'el pioeuv n!
Ines Ti t'hee ciappaa chela c ch per on albrgo: te se vedet gni tant per mangi e minga semper per dorm! Te seet on gran disordinaa: ona stanza, la toa, pina de liber, de manifst, cartasc e e poeu hoo trovaa di bei giornai!!
Enrico Ti hee leggiuu?
Ines Te la foo ved mi, a ti!! Disordinaa, disordinaa e basta!!!
Enrico (fra se) Oueilla, adss la tacca: prima con la macchina
Ines (che non ha sentito) La macchina gh'hoo fin verggna a lasslla foeura! Mai ona vlta che ghe ven in ment de nettala, mai: el gh'ha minga temp!
Enrico (c.s.) poeu el motorin
Ines El motorin, che intendmes hoo pagaa mi, l' consciaa de tr via: crti tcch hinn taccaa cont el naster isolant, pien de palta, ma l nient, el se sbassa n, mai!!!
Enrico (c.s.) e adss passom a la c. (mima le parole della madre che conosce a menadito)
Ines In c, poeu, parlemen minga: el te da minga on aiutt nanca a coppll! Ona prta che scrizza, ona lampadina che brusa, ona tapparlla rotta, on rubintt che prd, la ringhera de verniss
Enrico Fa sug el mini che gh'hoo daa s, n?
Ines L' trii ann che te ghe l'hee daa, devom spett ancam on pzz? (pausa) Nient, te fee prpri nient! Ma gi, tant gh' chi ghe pensa anca per l! L'ha studiaa per vint ann e l'ha imparaa on tubo! Aaahhh!! (alza mani e occhi al cielo)
Enrico (la imita)
Ines/Enrico (assieme) Se ghe fuss ch t pader!!! (si trovano faccia a faccia e Enrico le stringe la vita)
Ines Mollom, lassom and!!
Enrico Prima per te me diset chi l' che dev vegn ch stasera!
Ines Pientela, e lassom and!
Enrico Fa minga la furbina con mi!!
Ines Ven ch nissun! Chi l' che dovariss vegn ch?
Enrico Ma, el soo n magari el Mario.
Ines El Mario?!? E a f cssa?
Enrico L' minga vegnii ch on d si e on d n a ftt f la pontura? Magari, stasera, el voeur fttela a ti!! (e scappa)
Ines (rincorrendolo) Brutt sporcaccion, l' tutt qust el risptt che te gh'hee per la t mader?
Enrico Ma dai, mamma!!
Ines Ma se te credet? Che mi foo la giavana?
Enrico Cara la mia mammtta, ti te gh'hee bisgn d'on poo de compagnia: te sarisset meno nervosa!
Ines Gh'hoo bisgn de nissuna compagnia, mi!
Enrico (sgomitandola) Va l, va!
Ines Ma varda css'el va a pens!
Enrico (annusando) Se l'? Passion de Paris?
Ines Ouei, adss basta, h? Adss voo in ltt, insc te vedaret! (si avvia)
SCENA III^
Pierina e detti
Pierina (entra in camicia da notte) Hoo sentii cicciar: rivaa el Bernacca?
Enrico Si, insma al Ruggero Orlando!
Pierina Me pareva d'av sentii la soa vos
Ines Te l'hoo giam dii che stasera el gh' n! Ci, andmm in ltt.
Pierina Varda che mi doman ghe domandi; se poeu l' minga vera, te la foo ved mi!
Ines Va ben, d'accrd. (e la spinge fuori. Suona il TELEFONO)
Enrico Pronto?
Ines (accorre ma arriva tardi; torna sui suoi passi)
Enrico Si, c' un attimo chi parla, prego? Ahhh un momento. Mamma
Ines Si? (si mostra indifferente)
Enrico L' per ti. (le fa l'occhiolino)
Ines Per mi? A a chel'ora ch? Avarann sbagliaa numer!
Enrico L' Mario.
Ines E s'el voeur?
Enrico Sent, ven ch e domandigh ti! (le passa il ricevitore)
Ines Pronto? Ciao Mario cio, buona sera signor Mario Ah, n n, seri adree a and in ltt.
Enrico (forte da lontano) L' minga vera!
Ines Chi gh'? Ma n, l' el m fioeu ch'el schrza . L'Enrico, el se ricorda? L' vegnuu a c adss, si, prpri adss: ona strascia d'ona vlta ch'el sta in c
Enrico gh'hoo s'ceppaa i oeuv in la cavagna!
Ines (coprendo il ricevitore) Per pias!!
Enrico Digh de vegn s!
Ines Ah, el telefonava per la pontura l' urgenta? Va ben, d'accrd, ma appena cinch minut, che dpo voeuri and a riposmm. Arrivederci! (riappende)
Enrico Ghe voreva tant a dill?
Ines Cssa?
Enrico Che te spettavet el Mario!
Ines Ma n, l' per la pontura
Enrico L' prpri ona brava persna
Ines Qull l' vera.
Enrico El va prpri ben.
Ines Ma Enrico
Enrico Ma digh de fss ved on poo pussee de spss, anca se ghe son ch mi.
Ines Ma per l'amor di Dio!!! S'el vedssen i m sori
Enrico Lassa prd i t sori, e pensa per ti. Te par n de meritss ona quai distrazion anca ti? T'hee passaa la vita a nett s, and a provvd, cur prima el pap e adss la vggia: te fee nient alter!
Ines Perch te see disordinaa!! (suonano il CAMPANELLO)
Enrico Oueilla, che velocit!! (va ad aprire)
SCENA IV^
Detti e Mario
Enrico Ch'el se cmoda avanti, ch'el vgna denter.
Mario (si presenta con il necessario per le iniezioni) Disturbi?
Enrico Ma ghe par?
Ines Buona sera.
Mario Scusee l'orari, ma gh'avaria de f ona pontura (li guarda) e
Enrico Ch'el lassa prd, l' p necessari. El gh'ha p bisgn.
Mario (guarda Ines meravigliato) Gh'hoo p bisgn? Ma el dottor
Ines Ma si, che la cura me par che la sia giam stada longa assee!
SCENA V^
Pierina e detti
Pierina (entrando) Chi l' ch'ha sonaa? E chi l' chel scior ch? (facendosi sotto) L' vera che gh' n el telegiornale?
Mario El telegiornale??
Ines Te l'hoo giam dii mi che gh' sciopero!
Pierina (mentre Ines la spinge fuori) Ma mi de ti me fidi n! (escono)
SCENA VI^
Mario ed Enrico
Enrico E allora, come el sta, scior Mario?
Mario (lievemente imbarazzato) Bene, grazie.
Enrico La gh'ha faa ben la cura?
Mario Benone, grazie.
Enrico Bh, dopo vottanta pontur
Mario Per la precision, vottantastt!
Enrico Hoo appene parlaa con la mia mamma de sta rbba ch: el p vegn quand el voeur, senza l'alibi!
Mario Debon? Meno mal, ne podevi p: gh'hoo el sedes ch'el par on colapasta!!
Enrico El credi anca mi.
Mario A d la verit, l' andada insc: mi, de pontur, dovevi fann appena des. Savevi che la Ines l'era bna de fai e son vegnuu ch. Mi, anca a csto de famm trafor el dedree, vegnivi insc volentera che, finii i des, n'hoo tlt alter vint, poeu des, poeu alter vint, poeu alter vint e poeu, vtt d f, i ultim des. Quand savevi minga che scusa trov per ved la Ines, ciappavi s ona pontura e vegnivi ch! E vist che, anca per la Ines l'andava ben, per minga f cicciar la gent
Enrico l'ha sacrificaa i s ciapp!
Mario Foo fadiga a st settaa gi ma, con tutt i vitamin ch'hoo ciappaa, pdi st in pee ventiquattr'or de fila: m' vegnuu ona frza
Enrico El credi anca mi!
Mario In sul lavor me ciamen "La macchina umana"!
Enrico E stasera, doe andii de bll?
Mario Mi vorevi portala a ball, per lee la voeur minga: la gh'ha paura de f cicciar la gent, i s sori!
Enrico Che vaghen in su la forca: hinn ann che la mtt minga on pee foeura de c! Per, me raccomandi a l
Mario Ma mi, in macchia, a voo adasi a corri n!
Enrico N, vorevi d specialment adss che l' in forma smagliante e pien de frza
Mario Hoo capii: la faroo minga stracc trpp!
Enrico M mader l' tanto temp che la va minga foeura, soo n s'el me capss!
Mario Ehm n!
Enrico L'ha p vist nissun de quand
Mario Siii (su sforza di capire)
Enrico L' ancam signorina, soo n s'el me capss.
Mario Si, hoo capii, ma
Enrico Mi speri che l el gh'abbia di intenzion seri.
Mario Ma mi sont on gentilmm, perbacco!!
Enrico Ch'el me scusa, ch'el se offenda n, ma ch'el se mtta in di m pann: mi gh'hoo de vss sicur de qui che la tampina che hinn minga pcchi.
Mario Ah s?
Enrico A vss sincer, devi d che la mia mammtta la gh'ha anm on crto succss! Ouei , m' toccaa famm sent pussee d'ona vlta!
Mario Ah!
Enrico (esplicativo) Villan, maleducaa! Ch'el cerca de capmm, l' l'unica mamma che gh'hoo e mi ghe tgni!
Mario Pussee che giust! Anzi, per vss sincer, gh'hoo prpri de d, vist che l l'ha vorsuu toccaa sto argoment, che mi, fin dal principi, ho semper pensaa
Enrico (facendosi sotto) A cssa?
Mario A la possibilit de
Enrico De de ?
Mario De (batte i due indici fra di loro)
Enrico (battendogli una mano sulla spalla) D'accordissima!!
SCENA VII^
Detti pi Ines
Enrico (alla madre che sta entrando) Allora, te see pronta?
Ines Per and doe?
Enrico A ball.
Ines Ma te seet adree a d i numer?
Mario Conossi on bl pst, tranquill, in periferia: sentom on poo de musica ..
Enrico (alla madre) L' pien de bon intenzion, in fin trpp!!
Ines Ma se te seet adree a d s?
Enrico (c.s.) El gh'ha ona bnna posizion, on quai ghll de part .. e l'ha parlaa de matrimni!
Ines Ma sii diventaa matt? E t pader?
Enrico A quanto hoo sentii d, l'era minga trpp on stinch de sant!
Ines Ma nanca tanto cattiv!
Mario E allora?
Ines (titubante) Bh, se la nnna la sta in c de per lee
Enrico Ghe pensi mi, a la nnna.
Ines Eggi
Mario Quindi ??
Enrico E poeu, varda caso, te see giam pronta.
Ines Va ben, d'accrd! Ma mi vorevi minga, h? Vialter duu me sii testimni che mi vorevi n! (CAMPANELLO) Chi l' ch'el p vss?
Enrico (guarda dalla finestra) Hinn i zii!
Ines Csa?!? Ma, Madonnina Santa! Se fann ved dom quand pissen i cch e prpri stasera
Enrico E numm ghe dervom n!
Ines N, saria psg!
Mario E allora? MI gh'hoo ch la pontura pronta: voeuna p, voeuna men, cssa te voeuret che la sia?
Ines Pver numm: con chi d l, se salvom p! (CAMPANELLO)
Enrico Mamma
Ines Dervigh el cancelltt. (a Mario) Ch'el se cmoda on attim in bagn.
Mario Ma mi gh'hoo minga bisgn!
Ines Giust el temp de spedii, poeu vmm.
Enrico Ma mamma, sent on moment (CAMPANELLO PIU' VOLTE)
Ines Derva. Pdi n faghel trov ch in c: hinn tremendi, pdi prpri n! (a Mario) E l ch'el vaga de l!
Mario Varda ti se gh'ha de capitmm. (esce)
Enrico (aprendo) Hinn adree a vegn su.
Ines (si infila velocemente un accappatoio o una vestaglia)
SCENA VIII^
Ada, Ida, Enrico e Ines.
Ada (entrando) Se ghe voeur a derv? L'ingiunzion del tribunal?
Ida Smm vegnuu a ved come la sta la nstra cara mammtta, che l' on poo de temp che la vedom n, vera Ada?
Ada Sicura de s, Ida!
Enrico Eggi, l' n che s'en fii ona malattia!
Ada Fra l'alter, me risulta che la vggia la se lamenta.
Ines Si, che vegnov mai a trovlla.
Ada Mi ghe credi n!
Ida Nanca mi!
Ada Anzi, quand ghe telefoni, la se lamenta semper de vialter.
Ines Eggi, la trattom trpp ben!
Ida Lassmm prd!
Ada (gomitata alla sorella) Ma che blla testolina che gh'mm stasera!
Ida Magari l'era adree a and foeura.
Enrico Si.
Ines N, seri adree a and in ltt.
Ada (guardandole i piedi) Cont i scarp?
Ines Ehh?
Ada La sar ona mda noeuva, se te diset ti Ida?
Ida Mah! De slit, in c, prima de and in ltt, se ten s i sciavtt.
Enrico (ironico) L' che stasera seguita a riv gent: on viavai!! E sonen a la prta, e ciamen al telefon: ona stuffida!!!
Ines Ma se te diset s?
Ida E se voeuren tucc?
Ines Ma nient, l' adree a scherz.
Enrico Da quand l' tornada single, ghe n' on badalucch che la tampinen, ona marea!!
Ines (ridacchia nervosamente) Credgh n, l' on sgonfion (sibilando) Enrico!!!
Ada Sar, ma t'el see come l': la gent la ved, la parla, la maligna e f cicciar la gent sta minga ben, specialment in crti situazion!
Pierina (non vista, passa silenziosamente per andare in bagno)
Ines (a Ada) Se te vorarisset d? Spighett, perch
SCENA IX^
Detti pi Pierina
Pierina (entra di corsa) O pra mi, pra mi!! Gh' on mm in del bagn! Si, on mm in del bagn! Madnna santa, che stremizzi!!!
Mario (nella confusione che si crea, si infila, inosservato, in camera di Pierina)
Ines (agitata) Ma che de che mm te parlet?!
Ada Ma sent, sent (gomitata alla sorella)
Ida Qusta l' tutta de scopr!
Enrico L'arteriosclersi!!
Pierina Ma mi l'hoo vist, giuri che l'hoo vist, e son anca ch in sorioeula!!!
Ines (bleffando) Ma ti te seet adree a insognss!
Pierina Prpri!! Sont andada de l per piss e l l'era l e el me faseva: "Sssstttt" Che stremizzi! Gh'hoo p nanca on ciccin de fi!
Ada La mamma la par convinta.
Ida Pararia prpri de si!
Ines Ma credar minga
Enrico Ie sbatti foeura a pesciad?
Ines Sta fermo on moment.
Ada Bisgna convinc la mamma che gh' nissun. Ven mamma, ven con mi. (prende Pierina sotto braccio e la trascina)
Pierina Ma mi gh'hoo paura!!
Ines/Enrico (tentano di fermarla, ma tardi).
Ada (gia sulla soglia del bagno) Adss pizzom el ciar, e gh' ch nissun!!
Ida Impossibil!!
Ines/Enrico (si guardano sbigottiti)
Pierina Ma mi l'hoo vist!
Enrico Ve l'avevi dii che l' sclerotica, ma vialter d sii anca psg!
Ida (a Pierina) Ma allora, se te diset s?
Ada Gh' prpri nissun!
Ines (dissimulando la sorpresa) Ma chi dovariss vessigh?
Ida Ti, Ada, t'hee ditt on quaicss?
Ada Miii??? Nanca dervii bocca!
Enrico Mi ie strozzi!
Ida Va pur in ltt, mamma, va e sogni d'oro.
Pierina Si, a voo, ma mi l'hoo vist!!! (esce pian piano)
Ines Adss rivi a porttt la camamella.
Pierina (rientra di corsa, spaventatissima) Gh' on mm in de la mia stanza! Gh' on mm! Mamma, che spavent!!
Enrico Ancam?
Ines (piano a Enrico) Ecco doe l'era andaa!
Ada E allora, mamma?
Ida El gh' o el gh' minga?
Pierina El gh', el gh', e anca stavlta el me faseva sgn de f citto!
Ada Ma in fin de la fera, chi l', sto mm?
Pierina Qull scior che gh'era ch prima o el s gemll!
Ines Qusta ch l' adree a d i numer!
Ada Perch, chi vegnuu ch prima?
Ines Nissun, vegnuu ch nissun!!!
Ida (piano a Ada) La gh'ha anca i ong pitturaa!
Ada Gi visto!
Ida (piano) Qusta ch la voeur ciappm per i fondi!
Ada Sptta mi (a voce alta, a Pierina) Adss te prti in ltt mi, mamma, insc, se gh' on quaivun, el mandom via!
Ida E vegni anca mi, insc, s'el gh', te doo ona man! (via veloci trascinando Pierina)
Ines/Enrico (solita agitazione impotente)
Ada (gi sulla soglia della camera apre e) Adss pizzom el ciar e e ch gh' nissun!
Ines/Enrico (sempre pi stupiti)
Ida (d.d.) Ma insmma, mamma, se te diset s?
Ada (d.d.) Qusta ch l' s'cioppada del tutt!
Ida (d.d.) Va in ltt e quattes gi ben. E sta l, leva s p, capii?
Pierina (d.d.) Ma mi gh'hoo paura!!
Ida (d.d.) Dorma e tas!
Ada (d.d.) Bonantt! (rientrano in scena)
SCENA X^
Ada, Ida, Ines, Enrico
Enrico E allora, avii trovaa el babau?
Ida N: poverina, l' adree a d foeura de matt!
Enrico L' on mal de famiglia!
Ines Ben, la mamma l'avii vista; se ve dispias minga, mi voraria and in ltt: son stracca!
Ada (piano) Par quasi che ghe s'ceppom i oeuv!
Ida Prpri!
Ada Ben, allora andmm.
Ida Vegnarmm on'altra vlta.
Enrico Magari on alter ann!
Ada (piano a Ida) Ma, second ti, la va in ltt?
Ida Fmm balla l'oeucc! (fa l'occhiolino alla sorlla e lascia cadere un fazzoletto) Arrivederci!
Ines Stii ben! (via Ada e Ida) Ma doe el sar finii?
Enrico Magari stta el ltt de la nnna. (TELEFONO)
Ines Pronto? O Signor!! Gi dalla finstra?!? (a Enrico) L' andaa gi da la finstra!
Enrico A la soa et?
Ines Si, hinn andaa via! N, ch'el vgna minga s cio si Enrico, se gh'hoo de f?
Enrico Digh de spettt gi: te se preparet e te veet!
Ines Ma mi soo n se
Enrico (le prende la cornetta) Viene subito, un minuto e scende. (riaggancia)
Ines Car el m Signor, che sera!!!
Enrico Meno mal che son staa in c: me son mai divertii insc tant!!!
SCENA XI^
Ines, Pierina e Enrico
Pierina (d.d.) Ines !
Ines Se gh' ancam?
Pierina Gh'hoo set!
Ines (al figlio) Prepara on poo d'acqua e zuccher, per pias. (va in bagno)
Enrico (sbuffando va in cucina, rientra poco dopo con un bicchier d'acqua)
Pierina (d.d.) E allora?
Enrico On moment. (si guarda intorno, apre un cassetto, estrae una boccetta e ne versa qualche goccia nel bicchiere; poi si ricrede, versa tutto il contenuto della boccetta e mescola) Ecco faa, e adss, fina a doman mattina, son tranquill!
Ines (entrando) Ci, da ch. (e va in camera dalla madre con il bicchiere)
Enrico Grazie .. prego. (va in cucina a riporre la boccetta)
Ines (rientra subito col bicchiere pieno) La gh'aveva tanta set, che l' blla che indormenta! Mah! (tra se) Faroo ben o faroo mal? (mentre ci pensa beve dal bicchiere ancora pieno) Mah!! (lo appoggia sul tavolo) (CAMPANELLO) Ma chi l'?
Enrico (va ad aprire)
SCENA XII^
Ines, Enrico e Mario
Mario Allora? Vmm o stmm?
Ines Ma el doveva n vegn s on'altra vlta!
Enrico Comunque, adss l' pronta. Dai mamma, desfescies!
Ines Tutt sto viavai el m'ha belle che stuffii!!
Mario E se gh'hoo de d mi, che me tocca f de chi rbb che hoo mai faa nanca de giovin?!
Enrico (a Ines) Mett s el soprabit e va, su!
Ines ( ancora titubante) (CAMPANELLO) Ancam??
Enrico (alla finestra) I d rompaball!! Ma se vorarnn anm?
Ines Per mi, hann mangiaa la foeuja. (a Mario) Ch'el senta, per pias
Mario Hoo capii: mi voo in del bagn!
Enrico Ch'el prta pazienza.
Mario Ma mi me divertissi!! E, per fortuna che gh' minga de mzz on mar, se de n chiss se dovevi f! E la vggia?
Enrico Qulla la drma, ch'el vaga bl tranquill!
Mario Mi voo. (entra in bagno)
Ines (si infila un accappatoio, si spettina, butta via le scarpe e si butta su una poltrona)
Enrico (aprendo) T, va chi se rived?
SCENA XIII^
Ada, Ida, Ines e Enrico
Ida Scusa, ma gh'hoo d'av perduu el m fazzoltt.
Ada E sicurament te l'hee perduu ch. Dai ch'el cercom. (e guardano dappertutto: dietro i divani, sotto il tavolo e le sedie, nei bufft ecc.)
Ida Nient?
Ada Niente!
Ida Serom giam avanti on tcch, poeu hoo vardaa in saccccia
Ada (guardando in giro) Vist on quaicss?
Ida Nient!
Ines (sbadigliando) Ma te see sicura che te ghe l'avevet?
Ada L' sicurissima!
Ida Tant mm dii: la Ines l'andar minga in ltt subit, n?
Ada Forsi quand sont andada de l in bagn
Enrico N, in del bagn n.
Ida E perch n?
Enrico Ghe sont appena andaa mi, e gh'era nissun fazzoltt.
Ada (subdola) Ah si? va ben, va ben (pausa) Ma ti Ida, prima
Ida Prima cssa?
Ada Te gh'avevet minga voeuja (piano a Ida) L' de l!
Ida (non capisce) Voeuja de cssa?
Ada (indica il bagno) de and
Ida (capendo) Ah si, l' vera! Grazie d'avmel ricordaa: gh'avarissi prpri bisgn de and in bagn!
Ines Se p n.
Ada Te voeuret che se la faga adss?
Enrico Ma si che pu andare in bagno (alza molto la voce) Perch te voeuret n che la vaga in BAGNO? Ma disi, perch la dovariss minga and in BAGNO?
Ines Gh' sporch e
Enrico (va verso la porta del bagno) Ma, se la voeur and in BAGNO, lassela and in BAGNO!!
Ida E vosa minga che son n sorda!
(da fuori si sente un tonfo sordo e un "prca vacca" lamentoso)
Enrico Prego zia, va pur!
(Ida esce; stanno tutti con l'orecchio teso fino al ritorno di Ida)
Ada Tutt a pst?
Enrico Fada tutta?
Ida Nient!
Ada (piano) Ma allora se t'hee vist cos?
Ida Ma mi son sicura: l'hoo vist mi a vegn s!!
Ada (piano) Te ghe vedet come l'mm de pria!
Ines Ben, adss ch'avii faa tutt qull che dovevov f (CAMPANELLO) Ancam??
Ada Tll ch!! (corre ad aprire)
SCENA XIV^
Detti pi Oreste
Oreste (entra con un enorme mazzo di fiori che gli copre la visuale) Mi scusi, signora, l'ora inportuna, ma solo stasera, dopo tanto penare, ho avuto il coraggio, dopo tanti anni e tanto penare, di dimostrarle tutto il mio
Ada (che gli si trova davanti) El parla con mi?
Oreste (senza guardare) Si, con lee, che mi, stasera, dopo tanto penare
Ada Oh grazie! (prende i fiori)
Oreste (la vede) Oh n!!!
Ada Ma come el faseva a sav che seri ch?
Ida (stizzita) Che rgna!!
Oreste Infatti el savevi n!
Ada El me curava, sto brutt demni!
Enrico Ma l' rbba de matt!!
Ines (sbadigliando) Anca l stasera (assonnata, si siede sulla poltrona)
Oreste (esterefatto) Ma mi, verament, sciora Ines
Ada Ma che bi fior!!! E poeu se sa: i fior d'on fiorista
Oreste (strappandoglieli di mano) Ma che la me daga ch!! (TELEFONO)
(Mentre Ada e Oreste parlottano rubandosi il mazzo, Enrico va a rispondere e Ines da sempre pi segni di sonnolenza)
Enrico gi da la finestra, benone N, n, ch'el vgna minga su, per carit, ghe la mandi mi! (aggancia, poi, a Oreste) Vist ch'el gh'ha avuu on pensier insc delicaa, el p anca accompagn a c chi sciori ch, n?
Ada Sicura!
Ida Mi voo a c de per mi: son minga bna de port el mccol! Buonantte! (esce)
Oreste Mi vorevi salud la sciora Ines
Enrico (girandolo verso la porta) On'altra vlta, adss l' stracca. S, ch'el faga n aspett le sue dame, ch'el vaga.
Ada S, andmm ma che bi fior (e li riprende)
Oreste Che la daga ch!
Ada Ma s, che ie prta l, e ch'el me daga la man, che gh'hoo paura de borla gi per i scal!
Oreste Ma se hinn quatter basi!!
Ada Ch s, ma a c mia ghe tr rampi de scal de f ma doe el va?
Oreste (verso la porta) Tutta la mia preparazion!!! Oh mamma! (si commuove ed esce)
Ada (tra se) I men: quand hinn innamoraa, tornen fioeu! E ch'el me spetta! (esce anche lei)
SCENA XV^
Enrico e Ines
Enrico Mamma (la scuote) Mamma, mtt s el soprabit, s, ch'el te sptta.
Ines (si risveglia, ma non del tutto) Eh..? Ah si l' che m' vegnuu adss ona gnagnera (sbadiglia, prende la borsetta e fa per uscire)
Enrico L'accappatoio!
Ines Ah si (Enrico l'aiuta a toglierlo, le mette il soprabito, le porge la borsetta) Ma che ora l'? (sbadiglia, fa per uscire, ma) I occiai!! (li prende, va alla porta)
Enrico Mamma
Ines Se gh' ancam?
Enrico La salle a mangr.
Ines O Signor, i m dent! (corre in bagno e ne esce subito) A voo. (sbadiglia) Fa el bravo
Enrico Si, ma va, va
Ines Mamma che sgn!! (e, finalmente, esce)
SCENA XVI^
Mario, Enrico
(Enrico sbruffa, ma mostra soddisfazione per aver sbrogliato la serata; gira un po' per la stanza, sistema qualcosa, eventualmente un po' di musica: insomma, si pregusta la serata di relax ma : CAMPANELLO! Va ad aprire)
Mario L'era destin che sta serada la doveva and busa!
Enrico Se gh' succss?
Mario De precis, el soo n nanca mi!
Enrico La s' sentida mal?
Mario Ma n, me par de n.
Enrico E allora?
Mario Soo nanca de che part cominci (inizia la musichetta di fine atto) ma la Ines l' vegnuda gi, la s' settada in macchina e
Enrico E ?
Mario e adss l' l che la ronfa me on orso e mi soo n se f!! (musica forte e veloce il sipario)
FINE ATTO SECONDO
ATTO TERZO
SCENA I^
(Entrano dalla comune Ines e Mario; la scena pi luminosa)
Mario Bon: anca qusta l' fada!
Ines Chiss se hoo faa ben.
Mario Vedarmm!
Ines Appena vgnen a savll i m sori chiss che faccia farnn!
Mario A mi me ven anm in ment quand son andaa gi d vlt da la finstra!
Ines A la toa et, poeu!
Mario Uei, varda che son minga tant pussee vcc de ti!
Ines Si si.
Mario Comunque a mi, i t sori, me fann rid!
Ines A mi inveci, me fann piang!
Mario Quand i vedi riv voeuna adree all'altra che paren d occhtt, a mi me scappa tant de rid, che gh'hoo de f de chi sfrz per st seri
Ines Stagh attent, per, a minga famm f di brutt figur,eh?
Mario Adss poeu, con la stria de t mader (ridacchia) ghe sar de rid!
Ines Mah anca l, farmm ben?
Mario Basta h? Son d'accrd anca cont el t fioeu e, quindi, stp!!
Ines Mi me lamenti, borbtti, magari vosi, ma dpo me dispias de
Mario Brava, insc te s'chisciernn semper stta i pee! Dai, su de rigol, che stavlta ghe l'mm fada prpri blla!
Ines Si, stavlta si!
Mario Sent, Ines, famm on pias, dagh on'oggiada ch. Se gh'hoo s su la spalla, che l' tutt incoeu ch'el me da fastidi e rivi minga a ciappll? El sar on brussioeu, ma el me f on mal
Ines Ci, ven de l ch'el guardom.
Mario (togliendosi la giacca) T'hee prenotaa el treno?
Ines Si, l' tutt a pst, sta on poo qiutt.
Mario Ohi che mal!! (si avvia)
Ines La sar ona montagna!! (escono per la camera da letto)
SCENA II^
Pierina e Ada
Pierina (esce dalla sua camera e fa per entrare in quella di Ines) Sent, Ines (si ritira immediatamente) oh pardn (CAMPANELLO. Pierina va al telefono) Pronto pronto (CAMPANELLO)
Ines (d.d.) La porta, mamma, la porta.
Pierina La porta? Ah, si (posa la cornetta e va ad aprire) Oh Ada
Ada Tlla ch la mia mamtta, me te stee? (la bacia)
Pierina Mah!
Ada Se gh'? On quaicss che va n?
Pierina Cssa te voeuret, i slit rbb: se ven vcc e (alza la voce) se romp i ball a tutti.
Ada El soo, el soo! Te vosen adree, vera? (alza la voce) Varda ch, ma da ona dnna che la se fa tutt de per lee, cssa se pretendaria?
Pierina El soo minga!
Ada La mangia de per lee, la se vestss de per lee, l' de gamba bna
Pierina Qull minga semper: gh'hoo denter on dolor in on pee tutta colpa del frdd che ciappi in sta c ch!
Ada Se l' per qull, anca mi gh'hoo denter on picch in on pee, on picch, ma on picch
Pierina Chel brasc ch, poeu, son quasi p bna de moeuvel.
Ada Tas, tas, che mi in de chla spalla ch, gh'hoo semper denter on brus, on brus, ma on brus
Pierina (incalzando) Ah si? E mi gh'hoo semper denter de chi dolor in del fidigh, che par che voeuren strappamel via!
Ada El fidigh? E mi gh'hoo el coeur che
Pierina Anca mi gh'hoo el coeur!
Ada Si?? Ma a mi tutt i ntt el me salta in bocca e: bim bum patatrach, el fa de chi vrs che te dovariet sentii.
Pierina Ah si? E mi che in del coo gh'hoo semper denter
Ada (interrompendola) Ma per pias che se te gh'avesset la cervical che gh'hoo mi, che la me ciappa tutt i nrv del cll e mi e tira in ona manera (aiutandosi coi gesti) che par che me destacchen el coo!
Pierina Ma mi ghe vedi minga, che disgrazia!
Ada E mi ghe senti pcch.
Pierina (esasperata) E mi sont adree a morii!
Ada (piccola pausa di sorpresa, poi) Ma tas, tas, che mi son stada l l tr o quatter vlt per tir el gambin!!
Pierina E allora sta mal dom ti!
Ada Stoo minga ben de sicur!
Mario (d.d.) Ahia ahia, ahiaaa!
Ada Chi gh'?
Pierina El slit.
Ada E doe sarien?
Pierina De l!
Ada Ah! (occhiata verso la camera) E s'hinn de l a f?
Pierina El soo n.
Ada (allunga il collo per sentire qualcosa)
Pierina Se disen?
Ada Sssssttt (si alza e si avvicina alla porta della camera)
Pierina (seguendola) Te sentet on quaicss?
Ada Se te taset n, come foo a sent? (origlia in piedi, vicino alla porta, ma con la faccia rivolta verso il pubblico)
SCENA III^
Mario, Ines, Ada e Pierina
Mario (apre la porta, ma Ada non lo vede; ha la camicia in mano e si sta sistemando la zip dei calzoni; vede ada e grida forte) Buongiorno!!
Ada (sussulta) OOH!!
Mario Tlla ch, la Ada! S'te savesset: ne podevi p!
Ada (scandalizzata) Oooohh!!
Ines (dalla camera) Mi hoo mai vist on rbb compagn insc grss!!
Ada (doppio sussulto) Che scandol!!
Mario E la soa sorlla gemlla, la gh' n?
Ada La riva, la riva. (CAMPANELLO)
Mario (a Ines) Spermm che la sia lee, insc se desfesciom con tutta sta stria.
Ines Subit?
Mario E si, h?
SCENA IV^
Detti pi Ida
Pierina (che era andata ad aprire) O Ida, seri adree a digh a la Ada che gh'hoo ch ona gamba
Ida Mamma, per pias, tocca minga crti argoment, che mi, incoeu, credevi prpri de tir el gambin!
Pierina Anca ti?
Mario (piano a Ines) Ghe credi n: i bsti grmm crpen n!!
Ines (c.s.) Fatt n sent!
Ada (piano a Ida) Varda l: parlen sottvos.
Ida Avarann mangiaa la foeuja?
Pierina Se t'hee mangiaa?
Ida (secca) Ma mamma!!
Mario (piano a Ines) Va, va me bisbiglien.
Ines Se sar succss?
Mario El soo n, per a mi me scappa giam de rid (cerca di controllarsi)
Ida E come mai l' mezz desvistii?
Ada Vegniven foeura da la camera
Ida Oohh!!
Ada E lee l'haa dii: "Mi hoo mai vist on rbb compagn"!
Ida (fra se) Tutt a i alter semper!!
Ada Mamma, tires in l on tcch!
Ida Te vedet allora ch'mm faa ben a
Mario Mi adss, gh'el disi
Ines N, sptta.
Mario Quand?
Ines (alle sorelle) Come mai st'improvvisada dpo tanto temp?
Ada El motiv el gh'; olter che per la mamma, smm vegnuu ch per on alter motiv.
Ida Si, la Ada la voreva di
Ada Ma che la Ada! Te se ricordet p css'avevom decis?
Ida (ci pensa, e poi) Ah s!
Ada L'ha nancam de fass ved, el fradll?
Ines Ven anca el Carltto?
Ada Credi prpri de si.
Mario Oh Oh, allora gh'hinn prpri tutti. ( a Ines) La saria blla
Pierina Ven anca el Carlo? Mi, insc ghe cunti de la mia gamba!
Ines (a Mario) Ma se ghe sar stta? Per vegn ch tutt e trii
Ada Ne parlarmm. (CAMPANELLO)
Ida (a Mario) E l el gh'ha intenzion de restaa ch mzz vestii e mzz bitt?
Mario Che la me scusa, me ricordavi p che lee l' minga abituada!! (e si riveste con calma)
Ida N de sicur!
SCENA V^
Detti pi Carlo e Rina
Ines (aprendo la porta) Te spettavom prpri ti.
Carlo Ah si?
Rina (entrando) E ghe sont anca mi!
Ada Oh prca vacca!
Ida L' semper adree: ma l' mai possibil che tutt i vlt
Ines Rina, che pias vedtt!
Rina Son vegnuda ch anca mi, perch gh'ha de vessigh in ball on quaicss..
Ada (piano a Carlo) Se te l'hee portada a f? (confabulano fra di loro)
Rina E la vggia? Vardela l, come l' tutta blla bianca e rossa!
Pierina Ma se son quasi moribonda
Rina L' trent'ann che la dis ma la moeur mai, anzi
Mario Gh' on quaicss che buj in la pignatta.
Rina Hinn trii d che se telefonen.
Ines Ah si?
Mario Ueilla, la faccenda la ven semper pussee blla!
Rina (alle due sorelle) E allora? Se saluda nanca p, adss?
Ada (interrompendo il cicaleccio e, malvolentieri) Ciao.
Ida (c.s.) Ciao.
Pierina (anche se non richiesta) Ciao.
Rina Gh'avevi prpri voeuja de ved la mia cugnadina, che mi ghe voeuri pussee ben che a ona sorlla.
Ada Ona blla cppia.
Ida Gi!
Ada Comunque, adss che gh' rivaa anca el Carlo, pdom cominci i nster discors.
Mario (si mette comodo per seguire pi attentamente)
Ada (lo guarda sostenuta, poi) Perch, cara la mia Ines, incoeu mi, la Ida e el Carlo, smm ch per on motiv seri, adss pdi anca dill.
Mario S'era accrt nissun!!
Ines Ah si?
Ada Si (e guarda Mario insistentemente)
Mario Gh'hoo de and de l?
Ada No, anzi, l' mi ch'el ghe sia anca l.
Mario Benone. Ah, prima che me passa per la ment, ricordmm che dpo anca mi gh'hoo de div ona blla rbba.
Ada Che rbba?
Carlo Ben, mi intant voo de l con la mamma.
Ada Cssa?!? Doe l' che te veet? (lo tira da parte) Come serom d'accrd? Eh? Tocca ti a fatt sent, perch te see ti el pussee vcc e quindi el cappfamiglia.
Rina E se te dovariet d h? Orlocch!!!
Carlo Ma mi me ricordi p?
Ada Ouei, patta voeuja, te seet on mm o cos? O de quand te see sposaa te see bon appna de cal i calzon?
Carlo (piano) Mi credevi n che la vegniss anca lee!
Rina In c mia, el padron l' el m mar. Vera Carltto?
Ida Varda come la fa s: con duu benis e on anisin
Rina Si, per bisgna vss bon!
Pierina Chicchinsc me guarda nissun: l' mi che voo a finii la borsa. Esce lentamente)
Ada Che borsa?
Mario Si, si, la borsa. (e ridacchia)
Ida L'hoo dii che l' s'cioppada.
Ada Ben, adss tocca a ti, dai, (a Carlo) tacca.
Carlo Ecco, (prova a fare il duro) Ghe saria ona question de tratt me par quindi mi
Mario Ch'el disa, ch'el disa pur. El gh'avar minga soggession de mi?
Carlo N de sicur, e poeu vedi che l, oramai, l' de c, quindi
Ada Appunto.
Ida Eggi.
Rina T'hee capii, Ines?
Ines Al volo.
Carlo E l' ben per qul che ecco (assume un tono impostato) La nstra l' semper stada ona famiglia onorada (alle sorelle) Disi ben?
Ida Bravo!
Rina Bis! Te me feet and i genoeucc in cagiada!
Carlo E numm, guarda caso, a crti principi, ghe tegnom ancam! El sar ona abitudin de famiglia, ma numm ghe tegnom!
Mario E el fa benone!
Carlo (pi sicuro) Quindi, ved crti brutt rbb
Mario (a Ines) S'hinn guardaa in del spcc?
Rina Fala curta: cssa l' che voeuren fatt d?
Ada Guarda che l'ha decis tuttcss de per l!
Rina Prpri el m Carltto, che l' pacifich me on tr lira!
Ida Si, ma bisognaria avgh duu giamboni in su i oeucc per ved n.
Ines E fasill and innanz, che ven tardi.
Mario Smm in ritard per el treno?
Ada Che treno?
Ida Chicchinsc hinn tucc matt!
Carlo Ecco, adss hoo prs el fil!
Rina O pver numm!!
Ada Serom rivaa a "brutt rbb"
Mario Brava, e mi hoo dii: "Basta che se guarden n in del spcc!"
Carlo S'el voeur d?
Ada Si, fatt on poo sent!!
Mario Qull ch'hoo appena dii!!
Carlo Ah, meno mal, perch mi avevi capii on'altra rbba.
Ida Dai, tira innanz.
Carlo (di colpo, scatenato) Ines, mi te ricrdi dom che te gh'heet on fioeu e che la gent la parla!
Ada (intervenendo) e numm mm nancam capii css'el fa chel scior (indicando Mario) ch in c toa. Insmma Ines, chi l'?
Ines (candida) M mar!
Ada Che manera t mar?
Ida (insorgendo) T mar l' mrt!
Ines Qust n, per adss!
Mario (fa gli scongiuri)
Rina Ma n!!
Mario Smm rivaa mezz'ora f da la gesa! (agita la mano con la fede)
Carlo (alle sorelle) Ma che cacchio de figura me fii f?
Ada Che rbba!!
Ida Che scandol!! Sposaaa d vlt lee e mi nient!!!
Mario Quindi adss gh'avii p nient de preoccupss, n? Tutt in regola, tutt a post, davanti a Dio e al ppol.
Rina Ma che blla notizia!
Carlo Bravi, bravi, avii faa prpri ben: bisogna brindare!!
Rina Proeuva!! Te se fee semper tir in mzz a f la figura del pisquantt!
Ines Lassa prd, Rina, oramai ghe sont abituada: me n'hann faa pass de tutt i color chi d strii l!
Ada Ida, andmm via subit de ch!
Ida E' chiaro che non siamo pi desiderate!
Ines N, on moment! Finadss avii parlaa vialter, adss, per pias, me fii d on quaicss anca a mi, e vialter d fasii el pias de scoltmm!!
Ada Ma mi gh'hoo minga intenzion
Mario (costringendola a sedersi) Lee che la staga ch!
Ines Comincmm col d che mi son stuffa!! Stuffa de vss semper trattada in chela manera ch. Stuffa d'avgh semper per i pee d rompaball che m'hann mai daa ona man, nanca dpo che son restada vedova! E che hinn bnn appena de slenguasci dedree di spall e de semin zanzania depertutt, specialment con la mamma!! E adss dovii anca pientala l con la stria de l'onor de la famiglia, perch vialter avii faa prpri nient per tegnll su!
Mario Adss salta foeura tutt!!
Rina Voeuri prd nanca ona parla!
Ida Ma ch?? Numm?!?!
Ines Prpri! Ti, per esempi
Ida Mii!?!?
Ines Si, ti, che te fee tanto al verginlla a cinquant'ann sonaa e ribattuu d'on bl pzz! Ti, che te vee semper in gesa a cant vesper e litanii! Gh' minga on mm in tutt el LombardoVeneto che t'hee minga tamponaa per fatt spos!
Ida Chi? Mi?!?
Ada Ah si??
Ines Te conossen depertutt! E on quaivun el s' anca divertii ben ben, vera?
Ida E ti me te feet a savll cio n vorevi d
Ines Ma te see tant antipatica e malmostosa che gh' nissun che te voeur, anzi, appena te veden riv, scarlighen via tucc pussee che in prssa!
Rina Ecco perch l' insci acida!!
Ada Comunque hinn minga discors de f a ona dnna onesta e
Ines (interrompendola) Ti, inveci, puttst che ficc el nas in c di alter, saria staa mei che t'avesset guardaa con pussee attenzion in c toa! Per esempi, el t mar
Ada Tira minga man chel sant'mm del m mar!
Ines El sant'mm, te see s'el faseva? Prima el te portava in gesa e poeu el passava in de la cugnada a ved, chiss mai, se la gh'era on quai appetitt!!! El sant'mm!!
Ada N!!
Mario Se capiss che a la sera, t'el tegnevet puttst leggerin.
Rina O Signor, che robbasc!
Mario (a Carlo) Ch'el vgna ch, ch'el scolta: adss ghe n' anca per l!
Carlo Cssa?!? Cssa ghe entri mi?
Ines (a Carlo) In quanto a ti, ascolta Rina, che te see semper tanto bon de vegn a f la vos grssa in c mia, che te see faa montaa el coo da ch d l per fagh la moral a toa sorlla, spiega on poo a la toa miee (pausa) Cssa te ghe veet a f insc spss a la Madnna del Bosch?
Carlo (che aveva cominciato a sorseggiare un liquore, si strozza)
Rina Perch, el va n a ciapp la benedizion?
Mario (velenoso) a dalla via?
Rina Eeehhh?!?!?
Ines Te vedet, Rina, ona vlta me son trovada anca mi a la Madnna del Bosch, si, e l'hoo vist: l andava minga a la Madnna del Bosch
Rina N?
Mario Andava al bosch de la Madnna!!
Rina Cssa??
Carlo L' minga vera el giuri! Signor, fmm mor subit se mi
Mario Ciama l'ambulanza, allora.
Rina Ma mi gh'avevi on sosptt! Riessivi n a cap tutt sto attacament a la Madnna del Bosch. Ah, adss che me ven in ment: a Imbersagh abita minga la toa morosa vggia? La Gennj? Tel foo ved mi el Santuari, stasera, quand rivom a c. Te benedissi mi, e, come asperges, doperi la baila!
Ada Ida, andmm!
Ida Subit, che se la va innanz anm
Mario On moment, on moment, che gh' ancam ona rbba de mtt a pst.
Carlo Mi gh'hoo bisgn d'on biccer de rbba frta!
Rina In su la crapa te la doo, la rbba frta! Alter che "Rina la squaldrina" T'hee capii chi d ch? On accident a tutt i paoltt! (a Carlo) Moeuvtt, che vmm, vedi minga l'ora de riv a c!
Carlo (alle sorelle) Ma cssa v' saltaa in ment a vialter d de tirmm denter in di sti rebeltt ch? Fasss p ved de mi, ma nanca se ven gi palta!
Rina Va l, va l, che per incoeu n'hoo savuu assee! Ines, scusa se scappi, ma son talment invrsa che se me pia ona vipera, la moeur lee!!
Mario Te telefonom prima de part.
Carlo Guarda, mi pdi giurtt che l a la Madnna del Bosch hoo faa nient de mal: hoo perfin compraa on Rosari ona vlta.
Rina Ah si? Ti prega el Signor ch'el troeuvi n, se de n (escono)
SCENA VI^
Mario, Ines, Ada e Ida
(Ada e Ida d'incamminano per uscire)
Mario (fermandole) N, vialter n, per pias.
Ada Se gh' ancam?
Ines La mamma!
Ida La mamma, cssa?
Mario Chi l' che se la prta a c, de vialter d?
Ada/Ida Chi?
Mario La mamma.
Ines Numm partissom per Amalfi viaggio di nozze e l'Enrico l' al mar per quindes d.
Ada Ma
Ida Mi
Ada N podi n, pdi prpri n: stoo minga ben!
Ida Stoo mal anca mi: son nanca bnna de moeuv chel brasc ch!
Mario Gh' semper l'alter.
Ines E poeu l' la vstra "cara mammtta"
Mario Qulla che ch l' semper trattada ce can!
Ada Ma mi gh'hoo la gamba sifolina, gh'hoo de fmm oper, pdi minga! Ida!
Ida In ospedal ghe andaroo prima mi de ti e ghe staroo almen ses mes.
Ada Ma mi gh'hoo on
Ida E mi gh'hoo ch
Mario Mi inveci, son stuff. La dnna l' bella che pronta. L'avar finii adss de f s la soa borsa
Ada Eccola, la borsa!
Ida Ma la vorar minga moeuves, lee l' abituada ch.
Ines N, inveci: la ven tant volentera in di s tosnn, che ghe fann de mangi insc ben, che la menen a spass tutt i d, e che la laven
Ada Ma se
Mario Che la ntten quand la fa in ltt!
Ida Oh, me ven de tr su!
Mario O quand la da foeura de matt.
Ines O quand la vosa de ntt.
Mario O quand la ciappa la prta e la mena i boccol.
Ines Tant, con la soa pension
Mario Fii s i danee!
Ada Ida, la tocca a te!
Ida N, Ada, a ti.
Ada A ti, a ti!
Ida Occio Ada
Ada Varda Ida che mi son la pussee vggia.
Ida Appunto, la tocca a ti.
Ines Fasii ona blla rbba: andee de l, e metteves d'accrd!
Ada L' ona verggna!
Ida On scandol: lee sposss d vlt e mi nient!! (Ada e Ida escono)
Mario Dio, che soddisfazion!! (CAMPANELLO)
Ines Chi sar?
Mario Va ti, va, Che cominci a tr on poo de rbba in de la valis. (esce)
SCENA VII^
Ines e Oreste
Ines (aprendo) Chi
Oreste (si presenta quasi coperto da un enorma mazzo di fiori) Finalment, dpo tutt sto temp, hoo trovaa ancam el coragg de vegni fin ch e dimostragh tutt qull che a paroll son minga bon de d a ona dnna come lee!!
Ines A mi?
Oreste (si sporge dal mazzo) Si, prpri a lee ona vlta tant che la catti
Ines Ma Oreste, mi capissi n
Oreste Ines, mi hoo spettaa stt ann! Minga on d o ona settimana: stt ann, prima de f el pass. Ma incoeu me son faa la barba, hoo tiraa s i fior pussee bi che gh'avevi in negzzi, hoo comper duu biglitt de l'aereo per Honolulu che me costen on oeucc del coo, hoo safurmentaa con m mader che a momenti la troo gi dalla finstra, ma m'interessa n! (pausa) Ines, mi voeuri sposlla!
Ines Ma Oreste, mi son giam sposada!
Oreste L'era
Ines La son!
Oreste Ma l'era ona vlta.
Ines Si, ma la son anca adss da incoeu. (mostra la fede)
Oreste (dopo una pausa lunghissima) Son rivaa tardi?
Ines On'ora (scherzando) Cert, s'el savevi prima
Oreste (col nodo in gola) On'ora de ritard, sora stt ann?
Ines (guardando l'orologio) On'ora e stt minut, per vss precis.
Oreste Me ven de piang, che la me scusa (si siede sul divano per piangere)
SCENA VIII^
Mario, Ines e Oreste
Mario Chi l'era?
Ines El fiorista.
Mario (avvicinandosi) Hann mandaa di fior?
Oreste Non li tocchi! L specialment, el dev minga toccai!
Mario Che manera!!
Ines Lassa prd, poeu te spieghi.
Oreste Fregaa per on'ora e stt minut, l'ha capii? E prpri de l!!
Mario Ma l' giam ciocch?
SCENA IX^
Detti, Ada, Ida e Pierina
Ida Qul pari e dispari l el m' minga piasuu, nanca on ciccin. Ti te m'hee fregaa de sicur!
Mario Allora, chi l' la fortunada?
Pierina (con la borsa) Ben, mi voo.
Ada Se vedom prst, mammtta cara, prima de quant te se immaginet.
Ida Illudes n, massim duu d e te la rifili a ti.
Pierina El scialtt, gh'hoo de toeull s?
Ida Ma va l, e tira minga adree i pee!
Pierina Ma Ida
Ada Tll ch el fiorista. E per chi hinn, tutt sti fior?
Oreste Per lee n de sicur!
Ada Pcch ma sicur, come l' sicur ch'el me vedar p in qull bus spuzzolent che l' la soa bottega! Andmm, Ida!
Ida Si, andmm.
Pierina Mi gh'hoo quasi famm.
Ines Rbba in bianch, me raccomandi.
Ida Te la doo mi la famm! (a Oreste) E l s'el fa ancam ch? El ved minga che l' giam a pst? L' minga bon de st a c soa, come foo mi?
Ada Ven, mamma, damm el brasc.
Ida Si, fa la spiritosa ti: mi, dpo domn, te la prti l de corsa!
Ada Oh, pdi minga, che peccaa!! Gh'hoo de and a Trescore a f le cure termali.
Pierina Rusa minga, sacformencio! (Ada, Ida e Pierina via dalla comune)
Oreste Me l'aspettavi prpri n! E adss se ne foo di biglitt? (li getta a terra) E i fior? Mah, ghe faroo ona blla corona! E la mamma? Pra dnna, l'hoo trattada insc mal e poeu sont anca arrivaa tardi per on'ora e stt minut! Mah! (esce sconsolato)
SCENA X^
Mario e Ines
Mario Ma insmma, se p sav
Ines Dpo te spieghi. L' pronta la valis? (comincia la musica finale)
Mario Si, ma prima de and via, mi voeuri sav tusscss, t'hee capii?
Ines Sembra che sia cominciaa tutt stt ann fa. (si sposta in continuazione)
Mario (inseguendola) E l'ora e stt minut?
Ines L' ben l (vede i biglietti e si blocca) D, te see mai staa a Honolulu?
Mario Mi? Soo nanca in doe l'! Mi voeuri sav per l'ora e stt minut.
Ines Ma lassa st l'ora: a vmm a Honolulu!!! (e vola verso la camera)
Mario (inseguendola) Ma mi voeuri sav tutt, son gelos! E doe cacchio l' sto Honolulu, poeu (la insegue fuori dalla scena, mentre le sue ultime parole vengono coperte dalla musica e si chiude il sipario)
F I N E.
N.B. QUESTA COMMEDIA E TUTELATA DALLA S.I.A.E.
Sinossi
Storia di periferia milanese ove due sorelle, zitelle inacidite, vogliono continuamente mettersi in mostra, cercar marito e rompere le uova nel paniere alla terza sorella.
CURRICULUM E BREVE HISTORIA DI
ANTONIO MENICHETTI
Sono nato a Lerici (SP) il 23 settembre del 1947 e faccio TEATRO dal 1964.
Nel 1979 ho fondato e tuttora dirigo la FILODRAMMATICA DON GIORGIO COLOMBO di Bellusco (prima MI, ora MB) paese della Brianza dove mi sono trasferito ancora bambino per motivi di lavoro paterni. La FILODRAMMATICA che dirigo recita in LINGUA MILANESE, perch , per me, i dialetti non esistono.
Dopo alcuni anni in cui abbiamo messo in scena testi in MENEGHINO facilmente reperibili, mi sono visto costretto ad adattare commedie di autori di altre lingue (genovese, veneto, napoletano, emiliano ecc.) in LINGUA AMBROSIANA.
Ho cominciato con Nicol Bacigalupo e poi altri quali Novelli, Mazzoni, De Filippo, Scarpetta, Zago, Tosi, Valentinetti e cos via.
Ultima mia fatica stata ACCIAIERIE BRAMBILLA adattamento milanese della commedia di Umberto Morucchio METALLURGICHE TISCORNIA
- Questo copione è stato visto: