QUANNU U DIAVULU
CI METTI A CUDA…..
Commedia in 3 atti
di Alfia Leotta
Finito di scrivere il 26 Ottobre 2010
Alfia Leotta - Posizione SIAE n° 118377
Via Alessandro Volta, 67 – 95010 Santa Venerina (CT)
www.compagniailmelograno.it – info@compagniailmelograno.it
tel/fax – 095 953470 – 3485101868
PERSONAGGI
PIPPO PALAZZOLO IL PRETE………………………………… suo nipoteTINA………………………………………………. sua moglie
AITINA……………….…………………………….la perpetua
CARLETTO…….………………………………….nipote di Aitina (bambino 10 anni circa)
IL MEDICO GINO….………………………………….. il malandrinoPAOLA..………………………………………….. sua fidanzata
UN TALEDESCRIZIONE DELLA SCENA
Camera da letto dello zio prete.
A dx in prima una porta che conduce al bagno e collega la canonica; in seconda un paravento.
Nella parete di fondo a sx la porta; a seguire verso dx una cassapanca con sopra un attaccapanni, un comodino e il letto con la testiera rivolta al pubblico.
A sx una finestra, un inginocchiatoio, un tavolino e due sedie.
La fantasia dello scenografo, arrederà e completerà la scena con i suppellettili del caso.
PRIMO ATTO
E’ mattina. La perpetua Aitina, sta rifacendo il letto, mentre Padre Palazzolo sta finendo di vestirsi dietro il paravento.
SCENA 1°
( Aitina e Prete )
PRETE Aitina, oggi avissa arrivari mo’ ziu Pippu, do’ paisi…..
AITINA Vostru ziu?....Chiddu viddanu?
PRETE Esatto…..E no’ chiamari accussì…..E’ contadino, ma no’ viddanu.
AITINA E jù chistu ‘ntinneva diri…….Ma chi ci veni a fari?
PRETE C’havi certi cosi di sbrigari, mi dissi.
AITINA E finu a quannu?
PRETE Si tratteni finu a dopu cannaluvari.
AITINA Praticamente ‘na simana?......E unni si curca?
PRETE Ccà, ‘nto mo’ lettu.
AITINA E vossia?
PRETE M’abbessi ‘n littinu ddà banna ‘nta cucina, tantu mi susu prima c’arriva Donna Lucia.
AITINA Comu vuliti.
PRETE ( uscendo dal paravento ) Staju jennu a fari a Missa. S’avissa arrivari accoglitilu vui. ( via per la canonica)
AITINA Va beni.
SCENA 2°
( Aitina, Pippo e Prete )
PIPPO ( entra ) E’ permesso?
AITINA Avanti.
PIPPO ( posa la valigia e le va incontro per abbracciarla ) Aitina….comu siti?
AITINA ( allontanandosi dall’abbraccio ) Bona sugnu….bona.
PIPPO Chi si dici di queste parti?......Mo’ niputi unn’è?
AITINA Alla missa…….Mi dissi ca si ferma ccà ‘na simanata……
PIPPO Infatti……C’haju carti di nesciri a provincia. Ora ppì teniri l’animali, mancu i trafichi ca s’hana fari……autorizzazioni, carti bullati……cosi che’ normi…….
AITINA Non mi ni parassi……Macari nuatri, ppì vattìi, funerali e matrimonii, mancu i carti ca s’hana ‘llinchiri
PIPPO Quantu prima macari a merda ‘ni pisunu e poi ni fanu pavari i tassi……. Ma comunque, unni mi sistimati?
AITINA Vostru niputi mi dissi di sistimarlu ccà
PIPPO Ccà?.....No, picchì ‘stu disturbu…….abbissatimi ‘n littinu ‘nta cucina.
AITINA Ma vi piaci a tutti dormiri ddà?......Macari iddu mi dissi a stissa cosa….. Vui durmiti ccà e basta.
PIPPO Accussì dici?......Accussì facemu.
AITINA Vaju a pigghiari l’autri linzola. ( via )
SCENA 3°
( Pippo e il Prete )
PIPPO Finalmente ‘na simana di libbirtà……. Luntanu di ddà cosa ‘mpiccicusa di mo’ muggheri…….e ppà prima vota ‘n vita mia, mi ni vaju o veglioni di cannaluvari, alla gran facciazza di ddà cosa spinnata.
PRETE ( entra ) Ziu, arrivasti?
PIPPO Niputi miu…..( si abbracciano ) Comu stai?......Beddu, salaratu….Fatti vaddari…….Ma quantu si’ crisciutu?
PRETE Ziu…..e sempri ‘na cosa mi dici?.......C’haju 30 anni oramai…..
PIPPO Appiddaveru?......Comu passa u tempu.
PRETE Ma com’è ca scherzi sempri?
PIPPO Jù sugnu sghizzoso……..è to’ zia ca non mi fa mai ridiri.
PRETE Com’è?
PIPPO Com’ha essiri?.....Sempri a stissa……camurriusa, cutturiusa e sempri ‘n ca…….
PRETE ( lo ammonisce ) A a a a…..non si dicunu ‘sti paroli. Semu sempri ‘nta casa di Diu.
PIPPO Hai raggiuni……..Ma chi ci pozzu fari……ppì mia essiri ccà è ‘na speci di libbirazioni……almenu ppì ‘na simana non vuscu corpa.
PRETE Ma chi dici?.....A zia ti……
PIPPO Precisamente, prima e dopu i pasti…….e si qualcosa non ci cunfanfira, macari ppì merenda.
PRETE Non ci cridu…..A zia?
PIPPO A zia, si……Oramai nisciu fora di testa.
PRETE Ziu, jù hai diri Missa, purtroppo non vi pozzu fari cumpagnia ……ni videmu cchiù tardu, va beni?…..( prende il messale e via )
PIPPO Si o ziu, votinni………( si butta sul letto, felice come una Pasqua )….. Ahhhh m’haia godiri ‘sti setti jonna di bonu stari.
SCENA 4°
( Aitina, Pippo e Carletto )
AITINA ( entra con le lenzuola ) Forza, susitivi….ca v’haia cunzari u lettu.
PIPPO Mizzica, non c’è mo’ muggheri e ci siti vui?......Mi staju susennu, mi staju susennu
AITINA Eccu, bravu!
PIPPO Ma vui siti sempri accussì? ( disfacendo la valigia )
AITINA ( sistemando il letto ) Accussì comu?
PIPPO Comu a ‘na sipàla di ficudinia?
AITINA Certi voti macari peggiu. ( piegata sul letto con il sedere in aria )
PIPPO ( inavvertitamente con il proprio corpo tocca il sedere dell’anziana donna )
AITINA ( di scatto si volta e gli molla uno schiaffo ) Scustumatu!.
PIPPO Ma chi vi pigghia?
AITINA Diu mi ni scancella e libbira….( segnandosi ) Mi facistu fari piccatu
PIPPO Ma chi fici?
AITINA Non v’azzardati cchiù a tuccarimi, sannunca ciù dicu a vostru niputi…….Anzi, mi ni vaju e quannu non ci siti cchiù, tornu e v’abbessu u lettu. ( via )
PIPPO Ma cosi di scimuniri……’A na certa età scattiunu accussì?.....( si odora la camicia si dirige al paravento per svestirsi ) Mi canciu ‘sti robbi ca fanu ‘n fetu di trenu….( in mutande e canottiera esce per prendere quelli puliti )
AITINA ( entra perché ha dimenticato le lenzuola sporche. Vede a Pippo in mutande e si copre gli occhi ) Santa Lucia, Santa barbara e Santa Rosalia
PIPPO ( d’istinto si copre ) Accussì si trasi?
AITINA M’ha scusari, non pinsava d’attruvallu a nuda……pigghiu i linzola e mi ni vaju ( tastando l’aria, in quanto non vede, gli tocca inavvertitamente il sedere ) Chi schifu….Chi tuccai?
PIPPO Il mio didietro, signora!
AITINA ( segnandosi ) San Cocimu, San Damiano, San Paolo,…..chi mal’occasioni. Ma chi trasiu u diavulu ccà intra? ( scappa via )
PIPPO ( ridendo ) Mi fa moriri!.......( apre la finestra, respira a pieni polmoni, comincia a tossire per lo smog e la richiude.) E chista è l’aria di città?
DA FUORI SI ODE RUMORE DI CADUTE E UN TONFO
PIPPO ( apre la porta ) Chi successi?
CARLETTO ( entra e si nasconde dietro il paravento, fa segno di stare zitto )
AITINA Unni si?.......Unni t’azziccasti? ( entra veloce, ma zoppicando. ) Hata vistu Carlettu?
PIPPO No .
AITINA ( esce ) Si ti pigghiu Maria santissima……
CARLETTO ( si affaccia ) Si ni ìu?
PIPPO Si……..Carletto, veni ccà, abbracciami….( lo abbraccia ) Comu criscisti!!!!! ....……Ma chi cumminasti?
CARLETTO Nenti,…….era ‘n cucina e mi vuleva assittari.
PIPPO E chi c’è di stranu?
CARLETTO Ma siccomu spustai ‘na seggia……..
PIPPO Non cridu propriu ca t’assicuta ppì ‘na seggia
CARLETTO Si inveci, picchì a seggia tineva chiusu u stipu e si l’apriu.
PIPPO Biih,….e ppì ‘nu stipu apertu fa accussì st’autra?
CARLETTO No, è ca u stipu ‘ntappau ccà scupa, a scupa cascau vicinu a cucina e fici avvulari ‘n cummogghiu……u cummogghiu cascau supra a cucchiara di lignu ca c’era ‘nta pignata do’ sucu e tuttu u sucu sbrizziau ‘nto muru.
PIPPO E va bè, si pulizia, non è ca u facisti apposta?
CARLETTO E chiddu ca ci dissi jù, ma idda ppì forza mi vosi assicutari, ‘mpinciu co’ tappitu e tummau ‘nterra.
PIPPO S’annirbau e ora cu la teni!
AITINA ( da fuori urla ) Carlettoooooooooo
CARLETTO Non ci dicissi nenti, ppì carità, ca si mi pigghia, m’ ‘i sona.
PIPPO Non ti preoccupari, fra omini n’addifinnemu di ‘sti fimminazzi. Ammucciti ddà arreri. ( Carletto si nasconde dietro il paravento )
AITINA ( spalanca la porta ) Ha essiri ccà, furriai tutta a casa…..Nesci disgraziatu! ( cercandolo sotto il letto )
PIPPO Ccà non c’è nuddu.
AITINA Chi faciti, u cummigghiati?
PIPPO Vi dicu ca non c’è……E si ora non nisciti, mi calu macari i mutanni. ( fa il gesto )
AITINA Matri di Diu!!!!! ( urlando scappa via )
PIPPO ( ridendo ) Mi fa mòriri.
CARLETTO ( uscendo dal nascondiglio ) Si ni ìu
PIPPO Si!.......Vidi c’avanzu ‘n favuri!
CARLETTO E quanti ‘n avanzu jù?.......Che’ su’ scuddau quannu ‘u ‘mmucciai di so’ muggheri l’annu passatu a Natali?
PIPPO Va be’……ma chi c’entra?
CARLETTO E quannu arristau chiusu ‘nto confessionali ccà signurina Francesca?
PIPPO Ma chiddu ‘n incidenti fu.
CARLETTO E quannu so’ muggheri c’attruvau ddu guantu di fimmina ‘nta sacchetta? Di cu ci dissi ca era?
PIPPO Di to’ matri…….E va beni, semu a paci, mancu?....E ora ‘otinni, vah!..... Anzi no, aspetta……Mi sai diri unni pozzu affittari ‘n costumi di cannaluvari?
CARLETTO ‘Nta piazza, vicinu a cresia……..Ma c’ha fari vossia?
PIPPO Martedì mi ni vogghiu iri a fari baldoria.
CARLETTO E vostru niputi u sapi?
PIPPO Quali!.....E non l’ha sapiri……..Non ti fari scappari ‘na parola, s’annunca……
CARLETTO Chistu ammenzu all’autri……non vi preoccupati!........Sabbinidica!
( vittorioso esce ridendo )
PIPPO ( che ha appena finito di vestirsi lo segue ) Camina ddocu, birbanti!
SCENA 4°
( Prete e Medico )
Entrano entrambi dalla canonica
MEDICO ( balbuziente, con spessi occhiali da miope in quanto anziano, ricurvo su se stesso ha il bastone, è un po’ sordo e usa il cornetto acustico )
PRETE Dutturi, non c’haju tutta a matinata…….si spicciassi.
MEDICO E chichi….e chichi……e chi ci pozzu fari sisi…. sisi….si ’ntartagghiu.
PRETE Mu dicissi cantannu.
MEDICO Va beni…..Mama …..mama…..ma sugnu stustu……stustu……stunatu ( cantando in modo stonato ) Mi sentu sulu e cercu ‘na muggheri. Ammenzu i so’ parrucchiani, non canusci qualcheduna ca si vulissi maritari?
PRETE Ci ni fussiru…….ma vui frequentati chiassi e accussì faciti amicizia.
MEDICO ( sempre cantando ) Ma si vegnu a tutti i missi ca ci su’!....C’haia fari chiassi?
PRETE Ci fussi a signorina Pippa…..brava, di bona famigghia……
MEDICO ( canta ) E brutta.
PRETE Ma chi ci ciccati oramai a st’ età, i biddizzi?.....I virtù hata talari.
MEDICO ( canta ) U sapiti chi fazzu?.....Martedi mi ni vaju o veglioni di cannaluvari e ddà mi cercu ‘na bedda carusa.
PRETE ( cantando anch’egli ) Faciti comu vuliti!........Ma chi mi mentu a cantari macari jù?
MEDICO Mi mi…mi mi…..mi ni vaju…..nono….nono….non vi rubbu autru tete…tete…. tempu. Sabbinidica….( esce )
PRETE A vossia! ( si sveste dagli abiti della Messa e li riporta in canonica )
AITINA ( si affaccia, non vede nessuno )Nuddu c’è….. Ora finalmente pozzu trasiri……. ( termina il letto )
PIPPO ( entra leggendo un giornale e non vede Aitina che è piegata in avanti sul letto. E’ incuriosito e preso dalla lettura e come un automa si dirige al letto per sedersi, finendo col sedersi sopra Aitina che caccia un urlo. Lui spaventato butta in aria il giornale )
AITINA Sant’Anna, santa Carlina e santa Bernadetta…..mi volunu violentari…..Aiutu!
PIPPO Ma Diu mi è testimoni si mai haia pinsatu ‘na cosa di chista…..Chi schifu!
PRETE ( sentendo le urla e accorso ) Chi succedi?
AITINA Stu’ cosu chinu di zoddiri, mi vuleva violentari!
PIPPO Ma chi ‘ncucchia……Non ci cridiri ‘o ziu……Na’ visti, stava liggennu e mi ci assettai di supra……Tuttu ccà.
AITINA Non è veru, bugiardu…..porcu……fitusu…..( segnandosi ) U divaulu trasiu ‘nta ‘sta casa…..u divavulu!
I DUE LA GUARDANO SBIGOTTITI
FINE 1° ATTO
SECONDO ATTO
E’ mattina, la stanza è immersa nella penombra.
Pippo dorme dopo aver gozzovigliato tutta la notte, nascostamente al nipote prete.
E’ ancora vestito in maschera, da Zorro
1° SCENA
( Pippo, Aitina e Carletto )
AITINA ( bussa e non udendo risposta, decide di entrare. Ha un vassoio in mano con una tazzina di caffè e va ad aprire la finestra, illuminando così la scena. Si gira per dare il buongiorno e il caffè a Pippo, ma vedendolo con indosso la maschera nera, grida spaventata, lanciando per aria il vassoio. Pippo si sveglia di soprassalto mentre Aitina si lascia cadere in ginocchio invocando tutti i Santi. ) Santu spiritu martiri! San Giorgiu cavalieri! San Micheli arcangilu! San Giuvanni battista! Signuruzzu beddu aiutatimi! Martuzza mia……Morta sugnu!
PIPPO ( che la sta guardando stralunato ) Ma chi schifiu vi pigghiau?
AITINA Ppì carità, non mi facissi nenti! ‘Na povera perpetua sugnu…… non fazzu mali a nuddu…..ppì opira ‘i carità, non mi facissi nenti!!!!
PIPPO Ma chi v’haia fari? Stunata ca siti, …..chi è, ….non mi canusciti?
AITINA Mi dispiaci, n’haia avutu mai ‘stu piaciri.
PIPPO Ma si finu assira mi parrau.
AITINA Jù? Orba di ‘n occhiu si haia parratu mai ccù ‘Zorru!
PIPPO Aitina, vi sintiti bona?.......Di cu stati parranno?
AITINA Di vui…..Cu siti?
PIPPO Comu cu sugnu……Pippu, u ziu do’ cappellanu!
AITINA Vih, ‘ranni Diu…..e com’è ca anniricastivu di ‘sta gran sorti i manera?
PIPPO Anniricai? ( ricordandosi ) Vih!!!! E cu ci pinsava cchiù…… .maschira di cannaluvari è!
AITINA Morti subbitania! ( rivolta al crocifisso ) Signuri pirdunatimi! Ma ci pari giustu farici satari a maligna accussì ‘e cristiani?......Si traseva vostru niputi, mischineddu, non ci vineva l’acqua ‘nta panza?
PIPPO Chi ura è?
AITINA L’ottu menu ‘n quartu.
PIPPO E mo’ niputi, unn’è?
AITINA Sta dicennu missa.
PIPPO Menu mali……E quantu dura ‘sta missa?
AITINA Chissacciu……c’è predica, cumunioni…..
PIPPO Vi fazzu bellu rialu si non parrati ……sta beni?
AITINA ( non risponde )
PIPPO Allura?.....Semu d’accordu?
AITINA ( non risponde )
PIPPO Vi calastu a lingua?
AITINA Mi dicistu di non parrari e non parru……
PIPPO ‘Ntinneva diri di non diri nenti di ‘stu fattu a mo’ niputi. Vi dugnu 100 liri!
AITINA Centu liri? Bonu vah! Ma ppì ccù mi pigghiu vossia?
PIPPO Vi ni dugnu 200….ma n’hata diri ca mi vidistu vistutu accussì!
AITINA Ma chi ssù ‘sti robbi, di unni i pigghau?
PIPPO ‘N costumi di cannaluvari è……e u diavulu ci misi a cuda.
AITINA ( segnandosi ) Vih, Gesù Giuseppi e Maria! Fora di ccà, fora di ccà!
PIPPO Ppì favuri, non isati a uci…….Agghiunnai ccù ‘n duluri di testa ca mancu li cani! E chi lingua lappusa ca haiu….. ( inizia a svestirsi )
AITINA Ca certu! Viziu di natura….finu alla morti dura! ( vedendolo in mutandoni ) Vih, malanova, davanti a mia si sta spugghiannu?
PIPPO Ah già, mi l’hava scuddatu ca v’affruntati
AITINA Cartu ca m’affruntu, picciuttedda schetta sugnu!...Vih malanova! E spatti vi vutati versu di mia?....Megghiu ca mi ni vaiu, vah!......
PIPPO Non vi muviti di ddocu……Dicitimi cchiuttostu unni mittistu i causi e a giacca.
AITINA Quali causi e gilecchi….jù n’haia tuccatu nenti…..non ni toccu robbi di masculi.
PIPPO E chiddi di mo’niputi allura?
AITINA Non pari ca è masculu…….iddu parrinu è!
CARLETTO ( entra ) Zia, zia…..a mamma ti cerca
AITINA Chi ci manca?
CARLETTO A mia mi spii. Booh!
AITINA Amuninni.
PIPPO Unni iti?....I causi hama circari! ( preoccupato ) Unni su, unni su?
AITINA Chi ni sacciu?
PIPPO Datimminni ‘n paru di mo’ niputi.
AITINA Vostru niputi non ni usa….’Nto ‘nvernu si metti du para di mutanni di lana e ‘nta ‘stati chiddi di tila.
PIPPO E vui comu u sapiti?
AITINA Ca u viru, no?
PIPPO Ah, a iddu u taliati………ddocu non vi scrupuliati, veru?
AITINA Bonu vah! Assai parra vossia,……megghiu ca mi ni vaiu.
PIPPO Datimi zoccu e gghè….ca attrunzai!
AITINA E chi ci pozzu dari?.....Ccà,….’na tonaca vecchia di vostru niputi; si vistissi forza!
PIPPO E unni m’ha capiri?........Ca megghiu di nenti! Datimi ‘sta tonaca. ( Aitina, prende la tonaca dall’attaccapanni e gliela porge, voltandosi dall’altra parte per non guardare ) Ma ccù ‘sta cosa leggera leggera, non moru do’ friddu?
AITINA E v’avissa quadiari jù, forsi?
PIPPO Scanzatini!........Ora vi dugnu i 100 liri, accussì……( li cerca nel costume di carnevale ) E unni su’? Varda che’ bella ca non trovu cchiù u portafogghiu ……E chi fici, u pessi?...Sugnu cunsumatu….Arristai senza mancu ‘na lira…
AITINA M’’u ‘mmagginava! ( tra sé ) A ura di nesciri soddi, tutti ca perdunu u portafogghiu!
PIPPO ( ripensandoci ) Ca quali, m’’u ‘rrubbaru!...... Duranti la scerra……Ca scaciuni di spattirini, mi futteru u….
AITINA A, a…..parramu puliti, ca ccì su’ arricchi ca non ponu sentiri.
PIPPO Sangu di la….
AITINA Ahu……vossia si cuntrolla! Ccà non si bestemmia. Mi s’arricorda unni semu!....( a Carletto ) Tu ‘ntuppiti ‘aricchi.
PIPPO Ma chi m’haia cuntrullari…….ca facissi calari tutti i santi…..
AITINA Scumunicatu! Vossia non bestemmia in mia presenza!
PIPPO Vintimila liri c’erunu…….vintimila ( continuando a frugare, esce una sciarpa di seta da donna ) E chistu cchì è?
AITINA ( sarcastica ) Non sapi cchì è?.....Fazzulettu di fimmina…….E chi fituni ca fa?!
PIPPO Fetu vi pari a vui?.......Chistu è prufumu ……Notti di deliriu!
AITINA Notti di manicomiu!
PIPPO ( conserva la sciarpa nella tasca della tonaca ) Sugnu cunsumatu.. S’ ‘u vinissi a sapiri mo muggheri….cu la senti?!.......
AITINA Diu mi ni scanza….chidda ca è viddana….
PIPPO Viddana?....Mo’ muggheri?
AITINA Vogghiu diri…..ca è di paisi e ‘sti cosi idda ne’ po’ capiri….. Chi putissi capiri di fazzulettuni e di notti di sdilliriu?.....Chidda u sdilliriu ciù fa passari prestu prestu.
PIPPO ( risoluto ) Aitina,….’nta ‘na cursa,…..prima ca torna mo’ niputi……Iti a chiazza, appressu u fotografu c’è ‘na vitrina…..
AITINA E c’haia fari?
PIPPO ( facendo fagotto del vestito ) E’ chidda ca m’affittau u vistitu di cannaluvari, ppò veglioni d’assira….ci lassati chistu e vi faciti dari u miu….. Avanti, spicciativi e turnati prestu. ( spingendola verso l’uscita )
AITINA Ahooo!.....Unni va ‘gghiennu vossia co’ sceccu?.....Spicciativi, aiutativi…… Ppì cù mi piagghiau ?
PIPPO Ppì favuri, mancu?.....Ppì opira i carità…….ppì cortesia, comu vuliti vui, basta ca non vi cunnuciti. Vi dugnu chiddu ca vuliti vui…… ( spingendola ) Basta ca vi spicciati.
AITINA Vhi Gesù!...E chi è pazzu?.....Tuttu ca mi tocca…..e comu s’arricria a ‘bbuddari i manu!.....Vadda chè beddu!
PIPPO Ma cu vi sta tuccannu? Ppì ‘na manu ca v’appuiai supra a spadda, chi vi fici oltraggiu?
AITINA Ca chissu ci mancava!..... A mia ‘n gnitu di ‘ncoddu non mi l’ha mai misu nuddu! ( rabbrividisce ) Matri…..macari rizzuli di friddu mi pigghiunu! .... Pfhu chi schifiu!......E chi manazzi cauri ca c’havi.
PIPPO ( disperato ) Oh Gesù Cristu,…ma unni capitai.
AITINA Scumunicatu!...E su’ du’ voti.V’haia dittu ca ccà intra non si bestemmia.
PIPPO Non è bestemmia……U staiu priannu……Si mo’ niputi e mo’ muggheri diminiscanza, vinissiru a sipiri ca stanotte mi ni ivi a ballari vistutu di Zorru, megghiu ca mi vaiu a vurricari vivu.
AITINA Scumunicatu! Prima cummina i ‘mbrasti e poi s’arrivolgi a Iddu?....Itivi a cunfissari chiuttostu.
PIPPO Nudu?......Pigghiatimi i vistiti ca mi ‘o cunfessu davanti a tutti i Santi…. A San Duminicu, a San Paolo, a San Petru, San Alfiu, San Bastianu….
CARLETTO Bonu, bonu, bonu….ca ccù tutti ‘sti Santi ccà intra stamu stritti.
PIPPO ( inginocchiandosi ) Allura, …mu faciti ‘stu favuri?
AITINA NO!
PIPPO Vi dugnu 100 liri.
AITINA Non vogghiu nenti.
CARLETTO Ci vaiu jù?
AITINA Mutu tu.
PIPPO 200?!
AITINA Non vogghiu nenti.
CARLETTO Ci vaiu jù!
AITINA Ti dissi mutu.
PIPPO 300
AITINA Vi dissi no.
PIPPO 4!!!!!!
AITINA Bonu, vah!.......Chistu tentativu di corruzioni è!.......Mi vuliti fari complici?
PIPPO ( disperato ) Vi ni dugnu 500
CARLETTO ( repentino, stendendo la mano ) Abbiamo ccà!
PIPPO Non ci l’haiu di ‘ncoddu. M’arrubbaru u portafogghiu……Ppì opira di carità…. facitimmillu ‘stu favuri…… Intra a giacca c’haiu l’autri….. Comu turnati vi dugnu chiddu ca v’haia prummisu. ( spingendola nuovamente )
AITINA ‘N autra vota……Torna a rebblicu di non mi tuccari ca…
PIPPO Ca siti picciuttedda schetta, u sacciu. Ci iti si o no?
CARLETTO Certu ca ci jemu, veru zia?
AITINA ( indecisa ) U Signuri non mi l’ha scriviri ppì piccatu, iddu u sapi ca è ppì opira di carità…….
PIPPO Eccu brava….’n opira di carità.
AITINA ( prende il fagotto, glielo mette in mano a Carletto ) Curri
CARLETTO Vaiu. ( esce di corsa )
CATERINA ( si avvia borbottando ) Gesù Gesù, si vistiu di Zorru….Piccatu ranni è…. non c’è assoluzioni…..…….
CARLETTO ( torna ) 500 dissi, veru?
PIPPO Ancora ccà si?......( s’imbestialisce ) Sangu di….
CARLETTO Bonu, bonu……non si quariassi ca staju pattennu. ‘Nta ‘n minutu vaiu e tornu. ( via )
PIPPO Aitina….aspittassi non si ni issi
AITINA ( torna ) Chi vuliti?
PIPPO C’haiu fami….. non si fa colazioni?
AITINA C’è già pronta ‘na suppa ‘e latti va beni?
PIPPO Benissimo. ‘N litru di latti…..friscu co’ cafè e ‘n avastedda di pani.
AITINA Ca certu……Ora ni facemu purtari ‘na crapicedda, accussì vossia l’havi sempri friscu. ( esce )
SCENA 2°
( Pippo, Carletto, e Caterina )
PIPPO ( osservandosi la veste ) Assira di Zorru, ora di parrinu……..Mi pozzu scavari a fossa che’ mo’ manu. ( BUSSANO ALLA PORTA con forza e si preoccupa ) Maria Santissima……a porta ‘nterra stanu abbiannu( Bussano ancora ) Chi è?
AITINA Vostra soru a monaca……..
PIPPO ( va ad aprire )
AITINA ( dirigendosi al tavolo ) E tantu ci voli? A cu aspettava?
PIPPO Vistu ca vui ‘nfunnicati sempri senza tuppuliari, tuttu puteva pinsari ma no ca eruvu vui
AITINA Si era ‘mpunuta……… (spalanca la finestra )
PIPPO Ma chi stà facennu?
AITINA Aria……sbalancu…….s’ha puliziari.
PIPPO Mi vuliti fari pigghiari ‘na prumunia? ( richiude )
CARLETTO ( entra col fiatone )
PIPPO Oh…..Bravo!......U purtasti ‘stu binirittu vistitu?
CARLETTO No, era chiusu….
PIPPO E u mo’ vistitu?
CARLETTO Dumani.
PIPPO A mia m’aggiuva ora…. Mi stanu agghiacciannu tutti i muluni i ciaru!
AITINA Mulini ‘i ciauru……..nuciddi!
PIPPO E vossia è chidda ca non talia!……..Sangu di…
AITINA E ci torna?......Non si bistemia, e non ciù vogghiu diri cchiù! S’ha mangiau a nespula?....Ora sputassi l’ossu!
PIPPO E comu fazzu….comu fazzu……Ma jù m’ammazzu…mi jettu di ccà supra….
AITINA Non mi dassi ‘stu spaventu ppì carità……( l’afferra e gli apre la tonaca ) Vih beddamatri!.....U diavulu trasiu ‘nta ‘sta casa…..Chi mi tocca vidiri!....... Sempri ca si spogghia …..
PIPPO Vui mi spugghiastu!
AITINA Jù!....( si segna ) Gesù, Gesù….. Aveva ‘stu sbaddu jù?
PIPPO Non è ca pozzu stari accussì cumminatu finu a dumani matina? Chi ci cuntu, chi ci cuntu?
AITINA A mia mi spia?........’Na pirsuna seria non si vesti di Zorru…..
CARLETTO Certu ca su vinissiru a sapiri so’ muggheri e so’ niputi,,,,,
PIPPO Chi vo’ diri?
CARLETTO ( facendo l’indifferente ) Nenti……sulu chiddu ca dissi.( lo guarda furbescamente )
PIPPO U capì…….T’arrialu ‘n autri 500 liri si non ci cunti nenti a nuddu.
CARLETTO ‘N autri 500? Comu a chiddi ca mi desi prima?
PIPPO Ti dugnu, ti dugnu,…non ti preoccupari ca ti dugnu….. Ma a tia, cu tu dissi ca aprunu dumani?
CARLETTO ‘Na fimmina cu mussu appitturatu ca stava aspittannu davanti a porta. Appoi, visti a maschira di Zorru, mi fici tanti dumanni e vosi sapiri di cu era.
PIPPO E tu chi ci dicisti?
CARLETTO Ca era u vostru!...... Appoi vosi sapiri unni stava…….
PIPPO E tu ciù dicisti, no?
CARLETTO Si capisci! Chi c’era di mali? Aria netta n’havi paura di trona!
PIPPO O lu scemu!
AITINA Auh!.....E comu funiu?.....Comu vi pirmittiti…..’O picciriddu ‘sti cosi?
PIPPO E si è addummisciutu?
CARLETTO Si sugnu addummisciutu, picchì non ci jeva lei? Tinissi ‘ddocu! ( gli butta in faccia il fagotto ed esce borbottando ) Faciti beni e porci!
AITINA Scumunicatu! ( guardandolo in cagnesco, via )
SCENA 3°
( Pippo e Paola )
PIPPO Ma tu vadda chi cosi storti! Non c’è peggio quannu u diavulu ci metti a cuda. (dopo aver gettato sul letto il fagotto, si siede per fare colazione con le spalle rivolte alla porta )
PAOLA ( truccata vistosamente, fa rilevare chiaramente il personaggio che interpreta. Si appoggia allo stipite della porta, in attesa sensuale )
PIPPO ( borbottando ) Ma chi mi ni vinni!
PAOLA Bih!.....E chi è parrinu?.......Varda varda ( ironica ) S’abbinirica patri e parrucu.
PIPPO ( non ricordando che indossa la tonaca ) Madunnuzza, mo’ niputi c’è! ( si alza di scatto e si gira )
PAOLA Ma taliati quanti cosi si venunu a scopriri ‘nta vita. E cu su’ ‘mmagginava?...... Parrinu è!
PIPPO ( accortosi ) Aha…jù…..si……Oggi agghiurnai parrinu…. M’ha scusari signurina, ni canuscemu?
PAOLA Mischinu, non mi canusci….. M’addumanna si ni canuscemu………
PIPPO Appuntu….cu è lei?
PAOLA Appiddaveru non mi canusci?
PIPPO E chi staiu schirzannu? Si ci dicu ca n’ha canusciu, n’ha canusciu!
PAOLA Sugnu chidda di ‘stanotti!......U ballu strittu……u valzer ‘ncoscia……Mi canusci ora?
PIPPO E lei comu fa a sapiri ca sugnu chiddu di ‘stanotti?
PAOLA E chi ci voli a scienza do’ sceccu?...E’ tantu semplici,….prima di tuttu a truscia…….
PIPPO A truscia?
PAOLA Chidda c’aveva ddu picciriddu…..e guarda casu è propriu ccà, supra ‘o lettu
PIPPO ( prontamente ci si siede sopra ) Ccà?
PAOLA ( avvicinandosi maliziosa, mostra il suo prospiciente balcone ) Ma chi è,……unni finiu tuttu ddù spiritu di ‘stanotti?......Pareva ‘n gniadduzzu,…… vasuni, stringiuni…….
PIPPO Signurina arassassi,……. Lei accussì fa turnari a vista a l’orbi!
PAOLA Certu, ‘stanotti era Zorru….ora è parrinu, perciò la cosa cancia!
PIPPO U fattu è ca…….jù non …….avissa spiegari ca……
PAOLA Non c’è bisognu di spiegari nenti! Io mi sono lasciata travolgere dalla passione e tu mi hai abbindolata.
PIPPO Chi fici jù?
PAOLA M’illudisti……Ma ora appena nesci Ginu….
PIPPO Ginu? E cu è ?
PAOLA L’amicu miu!......Ora nesci do’ carceri e vi faciti i cunti.
PIPPO Ma chi stamu dannu i nummira? Quali cunti e cunti! Chi mi stati ‘ncucchiannu lei ,u vostru Ginu e i carzarati tutti…….Jù non sacciu nenti e nenti vogghiu sapiri.
PAOLA Non sapi nenti?......E u vasuni…..u ballu strittu……a timpulata….. i pappiamenti…….
PIPPO Oh bedda matri santissima…..non m’arricordu nenti, era ‘mbriacu a citru!!
PAOLA Mi non si preoccupa, ca c’ha rinfresca Ginu a memoria! Sapi tutti cosi….c’’i cuntau mo’ cucinu ‘o carciri…..
PIPPO Insomma…..dicitimi chiddu ca vuliti accussì ni ni niscemu!
PAOLA Scanzatini signuri!.....Jù chi pozzu stabiliri?....Ppà musica ci pensa Ginu.
PIPPO Musica? Hama fari ‘n autra festa?
PAOLA E chi festa!.......( strofinando le dita )…….Ci voli a musica…..e tanta!
PIPPO O Madonna du’ Carminu….ma chi cumminai?
PAOLA E spatti vosi a sciarpetta ‘i sita…..’n pegnu do’ nostru amuri……Amuri!.. Brodu di ciriciri, autru chi amuri!
PIPPO ( ricordando ) Veru è…….( la esce di tasca e gliela porge ) Tinissi ccà!....Sa’ ripighiassi!
PAOLA Mancu a parrarini! Non schirzamu che’ cosi serii!........Chissu mi l’hava rialatu iddu….e quannu ‘ntisi ca vossia lu vosi ppì ricordu dopu ddù vasuni a scippa cori,……ci vosiru 4 ppì tinirlu.
PIPPO E chi ‘ntinzioni havi?
PAOLA Dici ca l’affuca ccu sta’ stissa sciarpa…..E su sapi quant’è periculusu….. ca mancu s’’u ‘mmaggina!
PIPPO ( preoccupato ) M’’u ‘mmagginu, m’’u ‘mmagginu…… Ma viditi chi mi ni vinni…….Non sulu ca mi purtaru ‘n carciri….
PAOLA Però u scarciraru subbitu, mentri a mo’ cucinu s’’u tinniru intra….e iddu ppì ripicca ci cuntau unu di tuttu a Ginu……pani pani, vinu vinu
PIPPO Non ci puteva nasciri ‘na pipita masculina?......Vaddassi….lei ora si ni va, picchì ccà non po’ stari….
PAOLA Accaluoti pensa di fregarimi?....Vidissi ca mi chiamunu a donna ‘e spati!
PIPPO E a mia u cavaddu ‘i coppi!...... Comu ‘n contru u re d’oru, videmu chi si po’ fari, va beni?
PAOLA Chiddu ca si DEVE fare.
PIPPO Va beni, va beni…..chiddu ca s’ha fari, facemu,…..basta ca ora si ni va.
PAOLA Mi ni vaiu, ma tornu quannu nesci u mo’ zitu.
PIPPO E quannu nesci?
PAOLA ‘Stasira, dumani, dopudumani…... ( sfottente ) Caro il mio Zorro, ora si ca s’abballa appiddaveru!
PIPPO Si, si….n’ha spassamu!
PAOLA E vaddassi ca Ginu voli turnatu unu di tuttu!
PIPPO Macari u vasuni?
PAOLA No, chiddu no…..Chiddu ca è datu è persu! Anzi, voli ca mi ni duna ‘n autru davanti a iddu……..sutta l’occhi so’.
PIPPO Viziusu è!......Non è megghiu ca ciù dugnu ora e ni livamu u pinseri?
PAOLA Attenzioni patri e parrucu! ( facendo il gesto dello strangolamento, esce ) S’abbinirica.
PIPPO ( suggestionato dal gesto di Lisa, guarda la sciarpa e la butta via spaventato ) Maledizioni a mia e a quannu fu! A timpulati mi pigghiassi!
SCENA 4°
( Pippo, Aitina,Carletto e il prete )
AITINA ( entrando con Carletto ) Tutti cosi haia ‘ntisu, tuttu!..... Scumunicatu! L’omini siti tutti scumunicati……..Vergogna! Mittirisi ccù ‘na fimminazza di chidda. Non ni viditi lustru di paradisu, no!.....Menu mali ca vostru niputi ha statu ‘mpignatu, sannunca viriti chi scannulu…….Morta, sugnu morta d’affruntu!
PIPPO All’autra!...Chiddu mortu sugnu jù, autru ca storii…..Unn’è mo’ niputi?
AITINA Sta vinennu! ( Pippo fa avanti e indietro preoccupato, senza sapere dove andare ) Ma chi schifiu sta facennu ora?
PIPPO Unni m’ammucciu, ……unni mi ‘nficcu…….
AITINA ‘O ‘nfernu s’avissa ‘mmucciari!
PIPPO ( con decisione improvvisa, si toglie la tonaca, Aitina si scandalizza come al solito e scappa via. Lui infila sotto il letto il fagotto del costume e s’infila nel letto sotto le coperte, calcandosi in testa il berretto da notte, fingendo di star male ) Malatu sugnu… haiu a frevi……sugnu gravi, gravissimu……
CARLETTO Chiamu u dutturi?
PIPPO Quali dutturi…….finta staju facennu, no’ vidi?.....Haia….chi mi sentu mali……
CARLETTO A mamma dici ca non si diciunu i bugii.
PIPPO E c’havi raggiuni, ma quannu su ppì salvamentu di vita, si po’ fari!..... Ahaia…..chi testa pisanti……
CARLETTO E dici macari ca appoi si va o ‘nfernu!
PIPPO E va bè, volidiri ca ci vaiu……Ma tu non diri nenti a nuddu, ca jù appoi….
CARLETTO ( interrompendolo )….Mi duna 500 liri!...Comu a chiddi ca mi desi prima..... I sacchetti m’ha gh’inchiutu…..A chiacchiri però.
PIPPO Ma taliati a chistu, ancora ha nasciri e già è liccu pè soddi!
PRETE ( entra ) Ziu, ancora curcatu è vossia?
PIPPO ( con voce contraffatta ) Non mi sentu bonu!
CARLETTO ( sarcastico ) Malatu gravi è……..E’ moribondo……
PRETE Chi vi sintiti?........Unni vi doli?
PIPPO A tutti banni.
PRETE E chi è ‘nfruenza?.......
PIPPO E chi ni sacciu…….mi sentu tuttu sburdutu….haiu l’ossa sminuzzati……. A testa ca…..
AITINA ( entra ) …….Vih…..malatu è?
CARLETTO Gravi!
PRETE Ha pigghiatu friscu? Forsi non ripusau bonu stanotte? Picchì non chiamava?
PIPPO Non vosi disturbari.
PRETE Ma quali disturbu…..Aitina c’avissa pututu fari ‘na tazza d’acqua vugghiuta, na….
AITINA ‘Na tazza di brodu di scalora.
PRETE Chi c’entra a scalora?
AITINA E’ rinfrescanti, e….
PRETE Ma non diciti scunchiurutaggini…..( vede la tazzina per terra ) E chista?..... Chi ffù?
AITINA Chi ffu……., chi ffù…..
CARLETTO ( prontamente ) U jattu……
PIPPO ( contemporaneamente ) U suggi.
AITINA ( contemporaneamente ) U cani
PRETE U jattu, u suggi, u cani?……..Ma chi discussi stati facennu?
CARLETTO Ciù spiegu jù patri e parrucu…….fu ‘n cani, c’assicutava ‘n jattu ca stava assicutannu ‘n suggi.
PIPPO Eccu si….accussì fu……Haia…..a testa.
PRETE Caterina, si videmu ca ‘sta frevi non cala, chiamamu u dutturi.
PIPPO Non c’è bisognu……mancu a peddiri ‘stu tempu.
PRETE Vossia si sta mutu, ca chistu è pinseri miu…….Intantu tinissi ccà ‘sta littra ca è indirizzita a vossia.
PIPPO A mia?
PRETE Sissignura, veni do’ paisi……sarà a zia, vostra muggheri.
PIPPO E chi dici?
PRETE No’ sacciu…vossia mi sa leggi.
PIPPO No, no….leggila tu ca a mia mi furriunu i baddi ‘i l’occhi.
PRETE ( porgendola a Carletto ) Carletto, leggiccilla.
CARLETTO Caro li - ci- ti….
PRETE Ancora non sai leggere? In quarta elementare leggi così?
CARLETTO No, jù sacciu leggiri e ca ccà….
PRETE Dammi….leggo io.
CARLETTO ( gli da la lettera )
PRETE Caro li –ci- ( non riuscendo a capire, inforca gli occhiali, poi li pulisce poi s’arrende a ciò che legge )
PIPPO E chi è, mancu tu? ( ride )
PRETE M’ha scusari ma jù leggiu ppì comu è scrittu…… Caro licitimo spuso……. Vegno colla prisenti a dimandari nutizii dillà saluti. Jù e i figghi toi stamo beni e speru chi la pri senti trova a tia. Vogghiu spirari ca nni chisti jorna di carnalivari ha statu quetu nficcatu intra lu niputi e no hai faciuto strammarei e manco autri malanovi ca si fanu ncitati. Cerca di turnari prestu allu paisi picchì avemu lu porcu masculu malatu. Haia chiamatu lu vitirinariu e dici ca si stu mali ci pigghia puru alla troia simu consomati, picchì la figghianza veni tutta culu mali. Mandu un caru salutu colla mè binirizioni a mio armatu niputi e a tia ti racco e mando di rivaddariti e di non ti strepazzari. Ricorditi ca lu ditturi a dittu ca si cagionevoli di cori e non poi fari tanti strapazzi ca ti po’ viniri un mali positivo. Cirino e Cicciuzzu ti stanu salutannu…….. Ma non si chiamavunu Alfiucciu e Saretto i vostri figghi?
PIPPO Si, Cirinu e Cicciuzzu su’ ‘n capruni e ‘n viteddu.
PRETE Ah!....( continuando )….e i toi figghareddi ti volano mandari un vasoni. Tua affizionata mogghi Tina Buffetta in Palazzolu.
PIPPO Oh la ‘gnuranti……
PRETE Ca mischina, anzi c’’a scrissi, analfabeta com’è!....... Ma mi preoccupa ‘stu fattu ca dici. Comu, vossia è malatu di cori e non m’ha dittu nenti?
PIPPO ( coglie l’occasione per esagerare ) Ppì non ti fari preoccupari. Malatu sugnu……e u medicu m’araccumannau di mangiari bunnanziusu e di stari sulu ppì dui tri gghjorna senza essiri disturbatu. ( si alza per dirigersi al tavolo dove c’è la colazione )
PRETE Chi sta facennu vossia?
PIPPO Colazioni.
PRETE Nossignori….chistu è vilenu!......Tè, tè ci voli……. Aitina, leva ‘ddocu!
PIPPO A panza mi l’haia linchiri, no’ lavari.
AITINA Carletto,….porta ‘n cucina ‘sti cosi. (esegue e poi via )
PIPPO Ma…..accussì……jù mi ‘ndebulisciu…..( odorando il pane e il latte che gli passano da sotto il naso, li segue con le lacrime agli occhi )
PRETE Ma chi dici……. U cori è ‘na cosa dilicata….bisogna mangiari liggeru, stari a riposu e non provari emozioni.
PIPPO Appuntu e si jù non mangiu, mi emozionu…..Fammi purtari ‘n bellu piattu di pasta ccà truiaca e vadda ca massimu dumani mi ni pozzu turnari ‘o paisi.
PRETE Ma chi ‘ncucchia vossia, prima l’ha diri u dutturi.
PIPPO Ma non c’è bisognu. Si ti staiu dicennu ca chista è a cura do’ mo’ dutturi….. m’ha cridiri.
PRETE E jù mi vogghiu assicurari facennulu visitari di ‘n autru. ( tastandogli il polso Intanto mi pari ca u pusu è agitatu.
PIPPO Certu, non mangiannu!
PRETE E l’occhi su’ lucidi.
PIPPO A fami è!
PRETE Comunque, jù chiamu u dutturi……Non vogghiu scrupuli di cuscenza.
PIPPO Ma picchì ci ha fari fari ‘sta strata ppì nenti.
PRETE Ccà ‘n facci sta…..non fa tanta strata.
PIPPO Chi fortuna!.......Ma poi dicu jù, si u medicu do’ paisi m’ha curatu sempri accussì…..
PRETE Accussì comu?
PIPPO Mangiannu
PRETE Mangiannu cchì?
PIPPO Semplici!....Pasta co’ sucu, sasizza arrustuta, ‘na ‘nzalatedda, menzu litru abbunnanti di vinu, 4 alivuzzi niuri ccù ‘n pocu di picurinu, frutta, si c’è u passaucca megghiu e ‘na tazza di cafè. Puntu e basta……Non è ca è assai?
PRETE Non sugnu cunvintu….Jù chiamu u dutturi. ( si affaccia all’uscio e chiama Aitina )
PIPPO Tutti i stissi su ‘sti parrini…..non cridunu mancu ‘e so’ vudedda.
AITINA ( seccata dall’insistenza del prete ) Vegnu, vegnu……Quant’è ‘mpriscialoro chistu!.........( entra ) Chi successi?
PRETE Iti ‘ccà ‘n facci ‘nto dutturi e ci diciti si ppì cortesia po’ veniri ca c’haiu u ziu malatu.
AITINA U ziu?....... Malatu? ( si mette a ridere )
PRETE Sissignuri, malatu……Chi c’è d’arridiri?
PIPPO Ma non c’è bisognu,!.....Bonu sugnu…bonu.
PRETE Vi muviti?
AITINA Vaiu, vaiu…..accussì ci facemu scriviri ‘na bella scatola di ‘gnizioni di pasta che’ sardi, cappati ‘nta panza di cutuletti ‘mpanati e lavanni di vinu russu.
PIPPO Non c’è bisognu, non c’haiu nenti ti dicu!
PRETE ( seccato ) Tantu megghiu. Accussì mi sullevu di tanta responsabilità.
AITINA ( ridendo esce ) Beddamatri si non ci chiamassi u vitirinariu.
PRETE ( chiudendo le imposte della finestra ) Vossia ‘ntantu si riposa……
PIPPO Si, si…..e si mi cercunu, non ci sugnu ppì nuddu.
PRETE E cu l’ha veniri a circari a vossia?
PIPPO Non si po’ sapiri mai…….Allivoti ….….
PRETE Cui?
PIPPO Lu diavulu
PRETE Bedda matri, a frevi ‘sta acchianannu! ( gli rimbocca le coperte )…. Carletto? Carletto, presto….
PIPPO Ahi….ahi……
CARLETTO Chi successi?
PRETE Quantu cercu ‘n temmomitru……..Dacci ‘n occhiu……
CARLETTO Non si preoccupa. ( lo segue con gli occhi e aspetta che sia lontano.) Ma dicu, ci pari giustu fallu preoccupari accussì?
PIPPO Inveci di parrari, ‘o pigghimi pani, salami e ‘n ciascu di vinu.
CARLETTO Ci fa mali.
PIPPO Ti dugnu…..
CARLETTO 500 liri?
PIPPO 1000.
CARLETTO A quantu semu? ( si fa i conti )
PIPPO 1500 liri
CARLETTO Sbagghiu c’è…..su’ 2000
PIPPO C’ha fai a teniri i cunti!.....Forza spicciti, e non ti fari vidiri di nuddu.
CARLETTO Curru.
PRETE ( torna con il termometro, glielo infila in bocca senza dargli il tempo di replicare e guarda l’orologio )
SCENA 5°
( Pippo, Prete e dottore )
DOTTORE E’ permesso?
PRETE Prego dottore, s’accomodi
DOTTORE Buongiorno, reverendo.
PRETE Buongiorno a lei e la prego di scusarmi se approfitto dell’amicizia, pur sapendo che non esercita più……..E’ per lo zio,…sta poco bene.
DOTTORE Ma le pare……sempre ben felice di essere utile. E poi a che serve l’amicizia se non nei momenti di bisogno?......Di che si tratta?
PRETE ( scandendo le parole vicino al cornetto ) Lo zio, fratello della buon’anima di mio padre, è venuto a trovarmi per un paio di giorni e giusto giusto si è ammalato.
DOTTORE Si è intronato?
PRETE Ammalato, dottore ammalato.
NOFRIO Si fissau ca sugnu malatu!
DOTTORE Ah…..ammalato
PRETE Tra l’autri cosi soffri macari di’ cori.
DOTTORE Lo so……ad andarsene sono sempre i migliori!.......E’ morto? Non posso certificare la dipartita….non esercito, mi dispiace.
PIPPO ( fa gli scongiuri ) Jetta sangu!.....
PRETE ( vicino al cornetto ) No professore…….ancora è vivo,…ma soffre di cuore.
DOTTORE Ah……! Questa è una circostanza che preoccupa. Va bè….’Ntantu visitamu ‘stu malateddu. ( all’attaccapanni ) Come và, come và?
PRETE ( girandolo verso Nofrio ) Di ccà ‘bbanna prufissuri.
DOTTORE Ah, si!……Come andiamo?
PIPPO Jù bonu grazie, ….e lei?
PRETE U ziu scherza……non si arrende mai….nemmeno sul letto di morte.
PIPPO E no dicu jù……..Chi stai aspittannu a darimi l’estrema unzioni?
PRETE Ma chi diciti…….jù vogghiu ca vossia campa ‘n autri 100 anni.
PIPPO Difficili mi pari ccù ‘stu diunu prolungatu!
PRETE Dice che il medico del paese lo curava facendolo mangiare abbondantemente.
DOTTORE Non è sano di mente?
PRETE No, dicevo abbondantemente, il suo medico gli ha prescritto di mangiare abbondantemente.
DOTTORE Si?....Strano, stranissimo!......Il digiuno è la base principale per i sofferenti di cuore…..Comunque, ora vediamo…….Mi dia il polso ( prende quello del prete )
PRETE ( gli toglie la mano e la porta da Nofrio )
PIPPO Appostu!
DOTTORE ( dopo aver ascoltato ) Un po’ agitato…..Ma non significa. Lo voglio esplorare più a fondo.
PIPPO Quanto a fondo?
DOTTORE A fondo, a fondo
PIPPO Ma cchiù affunnu, unni?
DOTTORE Non stia a preoccuparsi,….conosco il mio mestiere. Mi dica, …..ha mai avuto dispnea?
PIPPO Cchì?
DOTTORE C’ha mai mancatu u re….. u re……u re…..
PIPPO E cu su ricorda! Ca qualche vota m’ha mancatu u re…..autri u cavaddu…..
DOTTORE Chi m’interessa do so’ cavaddu, non sugnu ‘n vitirinariu….a lei, chiedevo a lei
PIPPO U capì……non sugnu scemu….U mo’ cavaddu non joca e carti!
DOTTORE Ma è spiritoso suo zio?
PRETE E già, cerca di vincere la paura facendo dello spirito.
DOTTORE Chiedevo: si c’ha mai mancatu u re…u re….spiru?
PIPPO Mai!
DOTTORE Che cosa ha so so…so so……..
PIPPO Chi c’entra mo’ soru, ora?
DOTTORE Ma no…..di cosa ha so so sofferto prima d’ora?
PIPPO Di nenti!........Ma ora staju accuminciannu a soffriri u a fami…..fami acuta pirniciusa.
DOTTORE Irrilevante.
PIPPO U dici lei!
DOTTORE Stanchezza?
PIPPO Qualche vota
DOTTORE Quando?
PIPPO Quannu abballu assai…..
DOTTORE Ah, perché lei balla? ( andando alla borsa degli attrezzi )
PIPPO Comu ‘n ariddu! ( si accorge di aver perso una calza da notte e la cerca fra le coperte )
PRETE Posso allontanarmi un attimo?
DOTTORE Fate, fate pure…..è in buone mani.
PRETE Non ci sono dubbi!......Staiu turnannu, ziu. ( via )
DOTTORE ( torna con lo stetoscopio ) Si stenda. ( facendolo abbassare )
PIPPO ( colto di sorpresa si stende ma a pancia in giù, con la testa rivolta al pubblico )
DOTTORE Dunque……( gli poggia lo stetoscopio sul sedere ) Dunque…. dunque…. ( resta in attesa perplesso. Poi si stura le orecchie, e riprova )
PIPPO ( stranizzato ) Prufissuri, vidissi ca…..
DOTTORE Stia zitto, non sento.
PIPPO Appuntu, jù pensu ca si sbagghiau.
DOTTORE Conosco il mio mestiere. Stia zitto. ( non udendo niente, avvicina alla bocca la parte piatta ) Buh! ( stordito ) Funziona!
PIPPO Prufissuri non ciù cunsigghiu, picchì…..
DOTTORE Ma sant’Iddio…..mi vuol far lavorare o no?
PIPPO ( con la faccia di chi stia trattenendo qualcosa ) Prufissuri ci voli ancora assai?
DOTTORE Strano……lei è morto!
PIPPO Fra cuntu, si non si spiccia
DOTTORE No, no….aspetti…..adesso sento!……Sento dei soffi……
PIPPO Si non s’annaca arriva u tronu.
DOTTORE Stia zitto, mi faccia ascoltare….. questo è un caso anò….. ( si sentirà un grosso scoreggio )……..Cos’è stato?........Cos’è questa puzza?
PIPPO ( con espressione rilassata ) Ci l’hava dittu c’arrivava u tronu!
DOTTORE ( palpando si rende conto dell’errata posizione ) Ma si vergogni…… Si furriassi.
PIPPO ( si sistema e il dottore gli poggia lo stetoscopio sulle parti basse ) Ma chi sta facennu?
DOTTORE E tonna parrinu e ciuscia? Cu è u dutturi, jù o lei?.......Ma anche qua è morto?
PIPPO Dutturi, non schirzamu che’ cosi serii, ca Gilsuminu è vivu, autru si è vivu.
DOTTORE Gelsomino? Chi è Gelsomino?
PIPPO Un mio intimo amico…..il più caro che abbia.
DOTTORE E che c’entra questo Gelsomino adesso?.....Non mi facissi peddiri tempu. M’’u fa ascutari ‘stu cori, si o no?....
PIPPO E allura acchianassi cchiù supra, sannunca facemu notti. ( quando il dottore gli poggia lo stetoscopio sul petto, si solletica e inizia a ridere )
DOTTORE Stassi fermu
PIPPO M’azziddicu! ( scena a soggetto )
DOTTORE ( dopo aver ascoltato ) Non mi piace, non mi piace……
PIPPO Non mi facissi preoccupari……..Chi cosa non ci piaci?
DOTTORE Ddù quatru appinnutu ddà……e bruttu appiddaveru. ( va alla borsa e cerca qualcosa )
PIPPO L’arma mi fici satari.
DOTTORE ( uscendo uno sturalavandini ) Si metta a sedere
PIPPO ( si siede su una sedia )
DOTTORE ( va nel letto e non lo vede ) E unni si ni ju?
PIPPO Ccà sugnu, assittatu.
DOTTORE Ma no,…… sul letto. ( si accorge dello sturalavindini ) Ma chi pigghiai? ( torna alla borsa )
PIPPO ( prende la sedia, la sale sul letto e ci si siede con evidente difficoltà )
DOTTORE ( che ha trovato un grosso martello ) Bene….vediamo i riflessi.
PIPPO Duttureddu, ccù chistu mi manna ‘o ‘spitali!
DOTTORE Non esageriamo, non credo sia un caso da ospedale…….mi faccia lavorare.
PIPPO Fossi non ni stamu capennu……u marteddu…..ccù chistu m’u scassa u dinocchiu,
DOTTORE ( si accorge e va a cambiarlo ) Ma cu ciù portau ccà intra. ( trovato l’altro, torna e batte al piede della sedia ) Male, molto male…….non si isa.
PIPPO Prufissuri sbagghiu jamma.
DOTTORE ( alza gli occhi ) Ma chi fa ddà supra?
PIPPO Mu dissi lei…..si sieda sul letto.
DOTTORE Sce sce…..sce sce….
PIPPO Senza affenniri, ora.
DOTTORE Sce scenda!......E si metta a sedere.
PIPPO ( scende toglie la sedia e si siede )
DOTTORE ( sta per battere sul ginocchio ma viene interrotto da Pippo )
PIPPO Accura ca c’haiu i rinocchia fraciti.
DOTTORE Non si preoccupi. ( si mette ora a destra ora a sinistra, per poi posizionarsi al centro, proprio davanti a lui. Batte un colpo e il piede finisce proprio nelle sue parti basse, facendolo piegare dal dolore )
PIPPO M’ha scusari prufissuri……..gesto inconsultu fu.
PRETE ( torna ) Allura? Chi ci ni pari prufissuri?
DOTTORE I pa pa…..i pa pa…..
PRETE ( a Pippo ) Chi c’havi?
PIPPO I fratelli poponi ammaccati
DOTTORE I pa pa….parametri non sono dei migliori.
PRETE E’ grave?
DOTTORE La diagnosi ancora non è completa. ( fruga nella borsa e ne esce un fiocco di carnevale con pompetta ) si stenda. ( infila il fiocco nel braccio a Pippo che si è steso sul letto e inizia a pompare )
PRETE Professore, non credo che…….
DOTTORE Si ci metti macari lei?......
PRETE Non è per contraddirla ma….
DOTTORE U capì,…… ccà tuttu dutturi semu…….Silenzio ca non sentu.
PIPPO Ca fallu addivettiri, criaturi.
DOTTORE ( smonta il tutto ) Perfetta, la pressione è buona. ( indossa un paio di guanti di lattice )
PIPPO ( inizia a preoccuparsi ) Dutturi …chi voli fari?
DOTTORE Lo sfintere……bisogna controllare se libero.
PIPPO Ci assicuru ca è libiru.
DOTTORE Mi devo accertare.
PIPPO No, chistu no! ( in ginocchio sul letto )
PRETE Avanti ziu, non fari u picciriddu.
PIPPO Vulissi vidiri a tia, si t’azziccunu ‘n gnitu ‘nto cu…..
DOTTORE Quante storie……..( lo spinge in posizione prona. Lo copre con una coperta e con scena a soggetto si dovrà supporre, che gli abbassa le mutande e inizia la perlustrazione, con le relative espressioni di Pippo. Poi lo fa girare e inizia a palpeggiare davanti, con le relative espressioni beate di Pippo. Dopo aver finito, si toglie i guanti e glieli mette in mano al prete, che schifato le getta via ) Apposto!....... I co co….i co co….
PRETE Dutturi…..
DOTTORE I coco….meri sono piccoli, ma questo è irrilevante….A mio avviso il ca….il ca……
PIPPO E’ ‘n opera d’arte…….immenso!
PRETE Ah vah…dutturi…..Ci pari u casu ora?
DOTTORE Ma perché mi….perchè mi…..
PIPPO Ah ah ah……… ca si trasi Aitina scomunica macari a lei.
DOTTORE Ma perché m’interrompete?......Dicevo che il caso è anomalo!.....Tra tra…..tra tra…trattasi di tachicardia parossistica in soggetto costituzionalmente neurostitico con note psicosomatiche ansiose depressive. Dal punto di vista del cucu….cucu
PIPPO Sedere per favore….diciamo sedere!
PRETE Ziu, ppì favuri lassulu parrari.
DOTTORE Grazie!......Dal punto di vista del cucuuuuore l’esame obbiettivo conferma una forma di miocardiosclelori con crisi tachicardiche extrasistoliche con gravi turbe del tipo MORGAGNI – ADAM- STOCK. Indubbiamente bisogna seguirlo molto da vicino…..
PRETE ( preoccupato ) C’è pericolo?
DOTTORE Il vicolo?....Perchè dovrebbe portarlo al vicolo, non capisco?!
PRETE No, dicevo….c’è pe ri co lo?
DOTTORE In questi casi la prognosi resta sempre appesa a un filo. Si deve tenere conto che in questi soggetti l’OBITUS può aversi nelle occasioni più svariate….
PRETE Per esempio?
DOTTORE Ad esempio……emozioni, strapazzi fisici,…..specie se sessuali. Abbondanti libagioni e soprattutto nei pranzi abbondanti.
PIPPO Prufissuri, sta dicennu appiddaveru?
DOTTORE ‘Nta ‘sti casi non si scherza.
PIPPO Abbassati semu!....
PRETE Po’ stari tranquillu, ca di ‘stu lettu non si movi………U fazzu stari cuccatu, comu ha fattu ‘nta ‘sti tri ‘gghiorna c’ha ‘statu ccà.
DOTTORE Non s’ha strapazzatu?
PRETE Ppì nenti, a sira all’ottu ha statu cuccatu.
DOTTORE Allora in questi giorni avrà abusato nel mangiare e questo ha contribuito ad aggravare la sua già precaria situazione.
PIPPO Ma chi è scemu? Jù mi sentu megghiu d’iddu e chistu ccu ‘nautri 5 minuti m’azicca intra a ‘n tabbutu.
PRETE Dutturi mi dicissi chiddu ca s’ha fari ca nuatri eseguiremo alla lettera
DOTTORE Non c’è bisognu…..
PRETE Comu non c’è bisognu?
DOTTORE Chi mutivu c’è di scrivirici ‘na littra, non ciù pozzu diri a vuci?
PRETE Intendevo questo. Lei dica…che noi facciamo!
DOTTORE Non c’è molto da fare…..
PIPPO Quantu m’arresta?
DOTTORE Non arresto nessuno, io…..sono un dottore, mica un carabiniere……
PIPPO ( urlando ) Quantu tempu m’arresta?
DOTTORE Ma che c’entra, intendevo dire…..che non occorrono grandi prestazioni……. Deve solo osservare strettamente quanto vi prescrivo.
PRETE Ci damu ‘na bella purga?
DOTTORE Niente purga.
PIPPO Menu mali.
DOTTORE Ci faciti ‘n bellu clisteri di acqua e sapuni….
PIPPO A cui?
DOTTORE A lei caro amico, a lei!......Du’ litri abbondanti di acqua e sapuni.
PRETE E mangiare?
DOTTORE Si, certo.
NOFRIO Menu mali.
DOTTORE Du’ grissini ‘o jornu e qualche brodino leggeru leggeru.
PIPPO Leggeru leggeru ha essiri?
DOTTORE Cchiù acqua ca brodu!....... Di queste compresse gliene date una si e una no.
PRETE Non ho capito….
DOTTORE Quella azzurra si e quella arancio no. Ha capito?
PRETE No……Scusi, ma se quella azzurra non gliela devo dare, perché me la da?
DOTTORE ( ci riflette ) Giustu, picchì c’ha staiu dannu?
PIPPO ‘Nta quali manu ‘o finì!
DOTTORE ( posa le azzurre e ne esce un’altra partita ) Allora datele queste. Una si e una no.
PRETE Cioè?
DOTTORE Oggi chi è?
PRETE Mercoledì
DOTTORE Allura: lunedì, mercoledì e venerdì, ci dati chista e martedì, giovedì e sabato ci dati st’autra. Capistu ora?
PRETE Ora si……..E a duminica?
DOTTORE A duminica……..( ci riflette ) Giustu, a duminica quale? ( ripassa a mente, fa i conti che non gli risultano )
PIPPO Chi fa, ci sta pinsannu?
PRETE No’ sacciu…..
NOFRIO Chisti su’ i dutturi da’ città?........ I dutturi su’ di du’ suli tipi: chiddi c’hana studiatu e chiddi ca a laurea si l’hana accattatu.
PRETE Ha capiri ca è ranniceddu, stunateddu, ‘n pocu surdu e tannicchia orbu,
PIPPO A dittu nenti!
DOTTORE Ci sono…..Ho trovato la soluzione! A duminica menza di una e menza di ‘n autra.
PIPPO Oh….accussì si fa!...A vistu che’ spettu?
DOTTORE Come riposa la notte? ( rivolto al prete )
PRETE Jù bonu, grazi.
DOTTORE Che me ne frega di lei….lui, come dorme la notte….il riposo è la cosa essenziale…..
PIPPO E comu pozzu riposari ccù sta gran fami di carina? N’arrinesciu a chiudiri occhiu……
DOTTORE Poco male. A tutto c’è rimedio. Di queste pillole gliene date una ogni mezz’ora….
PIPPO Una ogni menz’ura? E quannu dormu?
DOTTORE Nell’intervallo!...... ( si apparta a parlare con il prete, mentre sistema la sua borsa )
CARLETTO ( entra con quanto ordinato prima ) Puttai tuttu chiddu ca mi urdinau
PIPPO Bravu…….veni ccà….non ti fari vidiri……
PRETE Chi stati ammucciannu?
PIPPO Jù, nenti?....( a Carletto ) Tu?
CARLETTO ( alza le spalle )
PRETE Mi facissi vidiri?......( scopre le coperte e trova l’involto ) Comu i picciriddi…. Taliatilu……. ( prende il tutto e lo da a Carletto ) Portalo via!
PIPPO A fami è fami!
CARLETTO ( lo prende, guarda Pippo, fanno segni d’intesa e via )
DOTTORE Bene,…ora devo andare perché ho tanto da fare…..
PIPPO Si capisci, a ‘n luminare comu a lei…..non mancunu certu l’impegni!
DOTTORE Confesso che ho l’hobby delle invenzioni…..
PRETE Veramente?
DOTTORE Si, sto inventando il telefono.
PRETE Il telefono?....Ma….lo hanno già inventato?
DOTTORE Ah si?.......Vorrà dire che inventerò qualcos’altro…..Arrivederci. ( via )
PIPPO O bedda Matri do’ Carminu e unni capitai? ( si alza precipitosamente ) Mi nni vaiu……mi ni vaiu…..macari ‘n mutanni mi ni vaju
AITINA ( entra e si scontrano ) Vih ….e sempri ca tocca chistu è?
FINE QUADRO
BUIO
Una musichetta di 15 secondi, farà supporre allo spettatore
che siano passati alcuni giorni
LUCE
2° QUADRO
SCENA 1°
( Pippo, Aitina e prete )
Alcuni giorni dopo. Pippo e ancora a letto, costretto a fare il malato perché non ha ancora i
vestiti.
AITINA ( entra mentre la stanza e semibuia ) Ancora u malatu fa?
PIPPO ( sobbalzando ) Cu è?
AITINA ( aprendo la finestra che inonda la stanza di luce ) A za’ monica da miccè. Chi fa u malateddu….comu si senti oggi?
PIPPO ( seccato ) Bonu mi sentu oggi…….e macari ajeri.
AITINA E chissu u sapeva.
PIPPO Unn’è mo’ niputi?
AITINA Unni putissi essiri a st’orariu? Ca ‘n chiesa no?
PIPPO Chi jornu è oggi?
AITINA Unu chiassi da jeri e unu chiù picca di dumani.
PIPPO Stamattina semu spiritusi?.........Idda ca non quagghia u jattu ca c’allicca….
AITINA Oggi è Sabatu…..scurau ‘nautra simana…
PIPPO E jù sugnu sempri ccà. Ci istivu ppè robbi? L’apreru ‘sti disgraziati?
AITINA Comu ci jeva?....Chi ci pari ca jocu jù a matina?
PIPPO Non ci puteva mannari a Carletto?......( prende il fagotto da sotto il letto e glielo da ) Prestu, non pidditi tempu…..facitivi dari i vistiti e ci cunsignati sta maliditta maschira.
AITINA Prestu, fuiti, scappati e curriti. Chista è a mo’ vita……Fuiri e scappari.
( mentre si avvia, si sente arrivare il prete. ) Matritta! Vostru niputi c’è.
( mette il fagotto dentro il letto sullo stomaco di Pippo )
PRETE ( entrando ) Stamattina tutti piccaturi agghiunnaru…….cunfissioni a tinchitè! Comu ti senti oggi, ziu?
PIPPO Megghiu di jeri.
PRETE Mi fa piaciri……Si vidi ca u clisteri ci vuleva.!
PIPPO Autru!.....M’arrifriscai tuttu l’androni!
AITINA E macari u purticatu.
PRETE ( notando la protuberanza ) Ma……chi è sta gran panza?...... Com’è ca l’aviti accussì unchiata?
AITINA Aria ha essiri.
PIPPO Vistu ca non si mangia….si inchi sulu d’aria.
PRETE Ma u brudinu ciù dastivu?
AITINA Ciù desi!.......
PRETE Non mi piaci!.....Facitimi vidiri?
PIPPO ( tirando più su le coperte ) NO!......
PRETE V’affruntati?
PIPPO Eccu bravu….m’affruntu……eppoi…..c’è Aitina, eccu!
PRETE Aitina, issi a chiamari u dutturi, stu fattu mi sona stranu! Eppoi,.vidi ca oggi vulissi mangiari prima, picchì c’haiu ‘n funerali.
AITINA E c’avissa priparari? U stipu leggiu è.
PRETE Comu sarebbe a diri? E tutta ddà grazia di Diu ca c’era, unn’è?
PIPPO ( si ranicchia sotto le coperte )
AITINA A mia ma cunta?
PRETE A cu ci l’avissa cuntari, a chidda ca passa?
PIPPO U jattu appa essiri.
AITINA ( allusiva ) Ma comu non ci pinsai……ca certu….ddù jattazzu fitusu e mangiatariu appa essiri.
PRETE Ma santa cristiana, quanti voti v’haia dittu ca a sira l’hata chiudiri fora….. Fora u capistivu?
AITINA Ca si vossia voli, jù ci dugnu macari a badda. ( guardando Pippo )
PRETE A badda?
AITINA U vilenu, vah!
PRETE Vih signuri chi mi tocca sentiri! Non v’arrisicati mancu a pinsarla ‘na cosa di chista….. Dumani v’hata cunfissari! ( ripetendo a se stesso ) U vilenu….a ‘na creatura di Diu ci duna u vilenu!
PIPPO EH!
PRETE Semmai ‘n corpu di lignu ‘n testa!
PIPPO No, mischinu!....... E picchì?
PRETE U viditi? Macari ‘stu santu cristianu c’havi rispettu ppì l’animali.
AITINA A ‘stu santu diavuluni, ha diri.
PRETE Sintiti Aitina,….Haiu l’impressioni ca vui vi ni stati jennu a trasiri a trasiri…..
PIPPO Macari a mia mi pari!
PRETE Vi stati pigghiannu u itu ccù tutta a manu!
AITINA Cui jù?
PIPPO Ca mischinedda,…. Vicchiaredda è, lassala stari.
AITINA ( tra i denti ) Chi gran facci tosta.
PRETE Chi dicistu?
AITINA Ca fussi bonu si c’arrustemu ‘na bella costa.
PIPPO Macari Diu!
PRETE ( Si accorge che la tonaca è sul letto ) E chi ci fa ccà?
AITINA Ca….ca……ci cusì ‘n buttuni…..e m’ha scurdai ddà supra.
PRETE ( si sveste e se la cambia dietro il paravento ) A chista ci voli ‘na lavata…. Pigghiativvilla.
PIPPO Evviva la bifana…….ca mi lassau senza suttana.
SUONANO ALL’INGRESSO
PRETE Vo’ rapiti, ca stanu sunannu.
AITINA Pigghiati a tonaca, vo’ rapiti, faciti chistu, faciti st’autru….E chi sugnu ‘na macchinetta? ( va ad aprire )
PRETE ‘Avi ‘na para di jorna ca ‘sta cristiana non c’è cchiù. Chi ci pigghiau ‘no sacciu! Non ci si po’ diri nenti ca s’infulinia tutta.
AITINA Patri e parrucu, c’è a za’ Nunzia.
PRETE Ci dicissi ca staiu vinennu……e non ti scuddari di chiamari u dutturi
AITINA Va beni, va beni…( esce )………
PRETE Ziu jù stai turnannu. ( via )
PIPPO Fa’ ccù comutu ‘o ziu,…non ti preoccupari. ( si alza e si accerta che se ne andato. Poi chiama ) Carletto…….Carletto……ci sii?
SCENA 2°
( Pippo, Carletto, prete, Aitina )
CARLETTO Chi vuliti?
PIPPO Ascuta, chi c’è ‘n cucina?.....Chi stanu priparannu?.......Mi stanu facennu moriri do’ ciauru….
CARLETTO Puppetti che’ patati.
PIPPO Puppetti……Bonu!....Pottili ccà!
CARLETTO Ma comu i pottu?.....Si mi vidi a mamma. I manu mi fa cascari.
PIPPO Ah vah….’n picciutteddu spettu comu a tia, si fa ‘ncagghiari?
CARLETTO Chistu è veru……spetti comu a mia ci n’è picca.
PIPPO Vistu? Forza spicciti, ca c’haiu fami.
CARLETTO E si mi vidi?
PIPPO Non manca a tia! Curri….e senza diri nenti a nuddu, mi raccumannu!
CARLETTO Curru!......( via )
PRETE ( da fuori ) Alleggio ca caschi!..........Eccomi di ritornu……..Nutizi do’ dutturi?
PIPPO Nessuna!
AITINA ( entra ) C’è unu ca cerca a vossia……
PRETE A mia?
AITINA No, a vostru ziu.
PIPPO A mia? E cu è?
AITINA E chi ni sacciu cu è!....Cerca a vossia e basta.
PRETE Ca facitilu trasiri e videmu cu è.
PIPPO No, no….quali trasiri e trasiri!......Jù haia stari a riposu….sugnu malatu…. Dicitici ca non ci sugnu.
PRETE Dicitici ca non c’è.
AITINA Va bè….ci dicu: Mi dissi ca non c’è.
PIPPO Eccu, brava……No, no…..non ci sugnu e basta, no ca vu’ dissi jù…..
PRETE Anzi, dicitici ca è malato e non c’è.
PIPPO Eccu, megghiu….sugnu malatu e non ci sugnu.
AITINA E chi voli diri? No’ capisciu.
PRETE Vui n’hata capiri nenti. Dicitici a ‘stu signori ca non c’è e basta.
AITINA Quali signori e signori…….Chistu havi ‘na facci di malacarni, ca fa spagnari.
PIPPO Mortu sugnu!......Ginu è……… dicitici ca sugnu partutu.
AITINA Ppì unni?
PIPPO Ppì unni vuliti…..non ci sugnu…..sugnu partutu
AITINA Di testa, chistu è veru.
PRETE Caterina, badati bonu a non oltrepassari ‘a misura…….Dicitici ca non c’è…. E si chistu voli trasiri ppì forza, u pigghiati ppè spaddi e u ittati fora.
AITINA Jù?.....Ca certu…..quasi quasi u pigghiu macari a pidati!......Ah vah patri e parrucu!!!! ( via )
PIPPO Mai Maria…..passu da sarestia e mi ni scappu. ( tenta di alzarsi )
PRETE Chi fa vossia?.....Non s’ha moviri….non l’ha caputu?
PIPPO ( implorante ) Allura statti cca, non ti nni iri……non mi lassari sulu.
PRETE E ccà sugnu……mi non si spagna ca no’ lassu.
SCENA 3°
( Pippo, prete e Gjno )
Durante la scena tra zio e nipote, apparirà, fermo sul limitare della porta, un tizio,
che dai modi e dal vestire non lascia dubbi sulla sua personalità. E’ Gino, il
malandrino fidanzato di Paola.
GINO Baciamo le mani a vossignoria!
PRETE Buon giorno a lei.
GINO ( sarcastico ) Si non chiovi…… Come promesso, jù sugnu ccà.
PRETE ( incuriosito ) Promesso?......Perchè, ci conosciamo?
GINO ( ridendo ) E m’’u dumanna? Non sapi vossia cu sugnu?
PRETE Non mi pare! O perlomeno non ricordo d’avirla mai canusciuta.
GINO E perciò non sapi cu sugnu, giustu?
PRETE Assolutamente no!
GINO Io sarebbi ddà pirsuna, u qualimenti ci parrau aieri la signurina Paola.
PRETE ( più meravigliato di prima ) E cu fussi ‘sta signorina Paola?
GINO ( ridendo sgangheratamente ) Non canusci mancu a idda ?
PRETE No.
GINO Ah vah patri e parrucu……..E’ quella del sciappina prifomata.
PRETE Quali sciarpina profumata?
GINO Quella del vasone prolungato, vah!
PRETE Staiu capennu sempri cchiù picca …….E’ sicuru ca sta circannu a mia?
GINO Sicurissimu!
PRETE Jù staiu cascannu de’ nuvuli.
GINO E si cuntinua di ‘stu passu c’è periculu ca casca macari di ccà supra….( indicando la finestra )
PRETE Il motivo di questa minaccia, scusi?
GINO Vidu ca fa lu ‘gnorri?
PRETE E santa pazienza, non fazzu u ‘gnorri e nuddu ha parratu ccù mia.
GINO Scusassi, è vossignoria Don Palazzolu?
PRETE In persona.
GINO E perciò!?.......Forsi vossignuria si fiurava ca jù avissa rimastu ‘n carceri cu sapi ancora ppì quantu…..e tuttu ‘stu trafucu avissa passatu ‘n cavalleria
( ride ), averu?
PRETE Ma di quali trafucu ‘sta parranno?
GINO E ‘n veci cci aggruppò nel cannarozzo…..Picchì jù sugnu ccà….. ppì cuntinuari il discursu interromputo l’autra notti, ccù mo’ cucinu.
PRETE L’autra notti? Eppoi, cu è so’ cucinu?
GINO Haia caputu….vossignuria si cunsigghiò ccù l’avvucatu e chiddu ci dissi di niari unu di tuttu. Giustamente vossignoria pensa ca a peddi è peddi….. e jù ci dicu ca la facenna si po’ ancora accumudari. Vistu ca sugnu n’omu di calibro….bastunu ‘n pugnu di nespuli…..
PRETE Nespuli?
GINO Sissignuri, nespuli.
PRETE Si percasu sunu sorba, non vi cuntintati, veru?
GINO Sorba n’haiu ‘n ghiardinu chinu….Li pozzu spattiri intra e fora tempu.
PRETE Sentite buon uomo, senz’altro deve esserci un equivoco…..
GINO Vossia talia ca quivoco non ci n’è
PRETE Ma insomma si po’ sapiri cu siti e chi vuliti di mia? V’arripetu ca non vi canusciu e non saccio di chi stati parrannu.
GINO Sta beni!......Allura ‘stu quadru ci l’addipingiu cchiù chiaru. Io sogno il cogino di chiddo do scaffo.
PRETE Scaffo? Chi voli diri?
GINO Tombolata, ci piaci?
PRETE Putiti discurriri finu a dumani, ma sempri ddà semu!
GINO ( con studiata lentezza ) Vossia ha capiri, ca jù sugnu u cucinu di Alibabà…
PRETE Mi fa piaciri…….E i 40 latruni unni i lassastu?
GINO Non faccissi lo spiritoso…..Parru di chiddu ca s’attruvava al cianco di Biancaneve
PRETE Guarda figliolo che quello era sicuramente uno dei sette nani….Alibabà non c’entra niente.
GINO ( innervosito ) Patri e parroco, nesciu il liccasapone ah!
PRETE Ma si non sacciu di chi stati parrannu……..
GINO Ahaaaa…..allura ci sta gh’jucannu vossia!? E spatti m i chiama figliolo? Collega m’ha chiamari…….anzi: sociu! Hama mungiutu e vasatu a stissa fimmina e ora mi chiama figliolo? Mercoledì sapeva tutti cosi e ora si’ scurdau? Ma ci sugnu jù pp’arrifriscarici a’ memoria…..
PRETE ( cominciando a perdere la pazienza ) Ma che cosa devo sapere?
GINO Di zoccu parrau ccà signurina Paola.
PRETE E torna,…ma cu è ‘sta Paola?
GINO Biancaneve….la mia zeta.
PRETE Sintiti, ma chi vinistu ppì farmi nesciri pazzu?.....Non mi faciti scuddari ca portu ‘na tonaca.
GINO E vossia s’arriuddassi ca c’haiu ‘na dignità di rispittari……Vi dugnu il tenuanti ca era ‘n carrozza…
PRETE C’era macari Cenerentola?
GINO ( sempre più nervoso ) Chè, mi sbenda?......Vossia, parru di vossia.
PRETE Jù….’n carrozza?
GINO Fora di testa, vah…..non era ‘n sensi….era ‘mbriacu.
PRETE Jù, era ‘mbriacu?.....E unni fu ‘stu fattu?
GINO Matteddì……’o zabaglioni di carnaluvari….Unni s’abballava.
PRETE O zabagl……Ah, ho capito….al veglione vuliti diri…( e sbotta a ridere di cuore )
GINO E c’arridi spatti?
PRETE Ca ppì forza o fratuzzu….Scusate,io….un sacerdote……al veglione di carnevale?
GINO E ddocu è ca s’ammugghiau u fassumauru!....Vi vististu di Zorru….
PRETE ( serio ) Ancora ccù ‘sta storia?....Sintiti amicu miu…..v’haia fattu parrari picchì non sapeva di la cosa e vuleva capiri…..Ma ora vi dicu ca sbagghiastivu geniri, nummiru e casa….Vi ni putiti turnari di unni trasistivu. ( aprendogli la porta )
GINO Mi ni vaju? ( alzando la voce ) Jù di ccà non nesciu….Non scugnu mancu si cascunu trona e lampi…….vi fazzu ciauru di pappaglione?
PRETE ( allo zio che era rimasto rannicchiato sotto le coperte ) Ma viriti Santu Diu chi razza di cristianu. Mi dispiaci ppì vossia ca è ‘gghittatu ‘nta ‘n funnu ‘i lettu,….. sinnò m’avissa scurdatu ca sugnu ‘n parrinu!...( al malandrino ) Caro amico, ccà c’avemu malati e n’havemu cchi discurriri.
PIPPO Staiu murennu….staiu murennu
GINO Vossignoria cu è, so papà?....Mi dispiaci ca è curcatu…..ma ci divi diri a so’ figghiu ca sbagghiau toppa!.....Ora si non voli fari succediri ‘nu scannulu oltri o fattu ca ponu scuppulari timpulati a leva pilu, jù ci dicu:……. Ppì lu beni so’ e di li parrucchiani, non ci cummeni strasentiri…..ccù ’na manciata di carti di 1000 liri, la facenna si po’ accumutari;….sennò jù mi servu comu mi sacciu serviri……e Paola si ni va ‘nto viscuvu…..e ci putiti cuntari ca finisci a pasta ‘rattata.
PRETE ( deciso ) Itavinni! Itavvinni subbitu di ccà intra, e ‘gghiti unni vuliti.
PIPPO No, figghiu! Circamu d’accumudari ‘a cosa…..non vogghiu ca s’arriva ‘nto viscuvu.
PRETE Ppì mia ppò ‘gghiri macari ‘nto Papa..
PIPPO Ma aspetta, arraggiunamu figghiu….
GINO Bravu…mi piaci ca vossia,…malatu….a ‘n ordini lu sintimentu ci camulia….. Mentri ‘o signor parrucu ci s’incantò la corda…..Vi dugnu u tempu di discurrriivvilla ‘n famigghia e fra 48 uri sugnu di ritornu. Vi salutu!.....( via )
Scena 4°
( Pippo, prete, Carletto e Tina )
PRETE Ma taliati chi cosi ca vanu a capitari ‘nta vita.
PIPPO Veru è figghiu….Non ni putemu mancu arriminari a cuda ca…..
PRETE ……Ca c’è subbitu prontu cu t’avvilena a jurnata. A mia mi parra di festi di cannaluvari?
PIPPO Vidi ca ccù certi tipi non si sapi comu và a finiri!
PRETE Ca comu ha finiri……Aria netta n’havi paura di trona……Jù c’haiu a cuscenza pulita.
PIPPO Ma dici ca va ‘nto viscuvu…….
PRETE E si fa ‘sta passiata, chi ci pozzu diri! ( via )
PIPPO Madunnuzza bedda, salvimi tu……..’nta quali casini mi misi?......Cu mu fici fari a mia?
CARLETTO ( affaccia la testa dalla porta socchiusa )
PIPPO ( la vede ) Po’ trasiri, po’ trasiri
CARLETTO ( entra. Ha un piatto di polpette )
PIPPO Beddu figghiu!....Ti visti qualchidunu? ( mangiando avidamente )
CARLETTO No, nuddu!....Stanu tutti parranno di ddù malandrinu ca nisciu ora ora.
PIPPO Stava murennu da fami …..
CARLETTO U malandrinu?
PIPPO Jù, quali malandrinu.
TINA ( da fuori strillando perché preoccupata. Essendo una provinciale, adopererà uno dei tanti dialetti di cui l’attrice sarà capace di fare) Lu sonnu di sta notti fu……E da preula ca mi cantò supra lu tettu di la casa, la mala sorti mi ittò…..la mala sorti!.......
PIPPO ( prontamente si mette a letto e si tira rapidamente le coperte ) Aiutimi, aiutimi…..abbessa i cupetti…….I puppetti…..i cupetti……i puppetti ( con scena a soggetto ora sistemano le coperte ora nascondono le polpette, per poi infilarsi sotto il letto con le polpette )
CARLETTO ( esegue )
TINA ( entrerà ) Unni esti lu spusu meu? Unni esti la curena di lu me ciatu…..
PRETE ( nel frattempo gli era corsa dietro nel tentativo di calmarla, inciampa e cade a faccia in giù. Verrà aiutato da Carletto che poi andrà via )
TINA Ciatu, ciatu meu…unni esti ca non lu viu?
PRETE Zia, vossia si calma…..mi non si scanta ca cosa di nenti è.
TINA Comu nenti? E ddù gran sorti di tiliamma ca mi purtò lu pustenu, nenti est?
PRETE U telegramma u fici jù, ma sulu ppì farla veniri, di modu ca vossia lu puteva assistiri megghiu e jù mi livava di tanta rispunsabilità….. ( entrambi si avvicinano al letto )
TINA Fegghiu! Fegghiu di la mugghiredda toia…..Non t’avia scognari tu di sotta a l’anchi mei, sinnò ti soccerono tutti li straponti…..( non trovandolo nel letto ) E unni est ca nun lu viu?
PRETE ( meravigliato ) E unni si nni ivu? Ora ora ccà era…..
TINA ( gridando ) Ahi vih…..L’angileddi si lu purtaru……Si lu purtaru ‘n cielu a lu maritu meu…..Prontu ppì lu ‘nfernu esti?
PIPPO ( ha finito di mangiare, si pulisce ed esce ) Ccà sugnu…….
PRETE E vossia chi ci faceva ddà sutta?
TINA Nca picchì sutta lu lettu, sbintorato?
PIPPO Nenti, pessi ‘na quasetta e ‘a stava circannu
TINA ( al nipote ) Pèglilu, pèglilu a lu ciatu meu.
PRETE ( e Tina lo sollevano da terra e lo ripongono sul letto )
TINA ( con eccessiva disperazione ) Beddo….Piccione di mogghiruzza!.... Pigghiasti frescu, pigghiasti? Mi l’avia fiorari ca lontanu di lu mè latu mi acquagliavi comu allu ‘rassu di la sasezza!
PRETE Ca vaia zia, Chi ci va cuntannu? Quali sasizza? C’hama datu sulu brodu…. Leggeru leggeru
PIPPO E picchissu staiu murennu!.....A dibulizza mi fa arrimuddari l’anchi…
TINA Lu brudenu? E ti lu cancariasti totto ‘nta ‘na vota? Pirchesso!.....Non lu decidesti e ti feci tossicu…..
PIPPO Ma chi tossicu!...... U brudinu u digerì subbitu…speciammenti dopu ddà bedda lavanna…
TINA La lavenna ci faciste?
PRETE Si, ce l’ha ordinato il medico….
TINA Lu dittore ci chiamaste? E chi deci, chi deci…..
PIPPO Ca deci e deci fanu vinti.
TINA Bih….Bedda metri, bedda metri sdilliriu esti. Lu ciatu meu sta sdilliriannu! Làssati birsari lu littu a morghirozza, ca si’ totto stranguliato……
PIPPO ( cerca di non farle mettere le mani, perché ha nascosto il costume ) Non c’è bisognu, bonu sugnu. ( s’infila sotto le coperte e si mette l’involto del costume sulla pancia )
TINA Lessa, lessa fere a mia ca ti bersu e ti dogno ‘npocu di rifriscu ( nel tantitivo di sistemarlo gli tocca la pancia e si accorge che è voluminosa ) Nca chi est sta cosa moscia?
PIPPO Non ti preoccupari…..M’ammusciau ppà dibbulizza….
TINA A mia mi pari ‘nu trusciuni……Ahi li vini! San Pruspirinu meu!... Vardati…. vardati chi panza moscia ca havi lu ciatu meu.
PIPPO Non mi tuccati!...Non mi svintuliati!.....Lassatimi stari ‘n paci ca staju surannu friddu…. Non c’è nenti!...... Mi vunchiau a panza e basta. Asciugatimi a frunti ca staiu surannu…..
TINA Ihhhiii, ca veru est……Datimi ‘na cosa ca lu stoio.
PRETE ( affonda le mani nelle tasche e ne esce la sciarpa ) E chi è ‘sta cosa? ( sente l’odore ) E ccù ciù misi?
PIPPO ( sta sudando freddo dalla paura e con un fil di voce ) Jù no, ah?
TINA ( odorando a sua volta ) Vhi matritta addiloreta! Chi ciaviro di fieto ca faci
PRETE ‘Na sciarpa di fimmina ‘nta mo’ sacchetta? E di unni nisciu? Aitina aveva ‘n manu ‘sta tonaca…..accaluoti è u so’?
PIPPO ( preoccupato ) Senti o ziu……fa nesciri a to zia, picchì haiu bisognu di arristari sulu ccù tia….
PRETE Sulu ccù mia?.....Chi fu, si senti cosa?
PIPPO Mi vogghiu cunfissari….
PRETE ( allarmato ) Si voli cunfissari?
PIPPO Si,…e prestu picchì n’ha pozzu teniri cchiù.
PRETE Vossia si si ni va ‘n minuteddu ddà bannai…..
TINA Nca picchì mi n’haia ‘gghiri?
PRETE Avanti, ‘n pocu di buntà. Si si voli cunfissari…. non pozzu fari certamente davanti a vossia!.....
TINA Nca picchì? Cu sugnu eu? Non sugnu la so mitati? E iddu non esti la me mitati?....Percioni li ddoi mitati stanu ‘nsemula e non c’hanu secreti.
PRETE Sissignura, giustu dici ……ma la confessioni non po’ essiri pubblica…. perciò vossia si nni va dda bbanna.
TINA Dunca la cosa est seria? ( disperandosi e correndo da una parte all’altra ) Cori, cori, cori, cori, cori…….fegghiu di la veta mea…………Non t’arricampi cchioni a la casa…….La preula mi lu disse……..la preula! Mi sta squagliannu comu……
PIPPO ….allu rassu di la sasizza!
TINA Chi dolori!.......Chi dolori!....Manco quannu murivi la scecca…..
PRETE Zia, vossia non facissi accussì……ancora vivu è!
TINA E chistu esti lu dannu!.......
PRETE Ma chi sta dicennu vossia?
PIPPO Idda tantu cci preja anzina ca mi fa mòriri appiddaveru.
TINA Focu, focu, focu…….E d’unni mi cadeu ‘stu focu ‘ranni? D’unni?
PRETE Va beni, zia. Vossia si nni va….Rispittamu la volontà del morituro.
TINA Di lu muraturi? E chi voli chist’autru?
PIPPO Si, do’ falignami!...... ( fa gli scongiuri ) Ppò si e no, jù toccu ferru e fazzu corna!
TINA ( mentre il nipote la spinge dolcemente fuori scena ) Beddu marito meu…. Non mi lassari!.....Non ti nni iri sulu suliddo……
PRETE Mi non s’abbilia, ca ‘n casu non si peddi! ( via )
PIPPO Non ti preoccupari, ca a tia aspettu!
SCENA 5°
( Pippo, Carletto e Dottore )
CARLETTO ( entra ) E’ permesso?........Pozzu pigghiari u piattu, prima ca si n’adduna a mamma?
PIPPO Si, certu, certu
CARLETTO Sempri malatu gravi, è? ( lo prende da sotto il letto ) Mizzica, tuttu s’u spurpau!
PIPPO Muta ppì carità….non ti fari sentiri……Ddà ‘bbanna c’è mo’ muggheri…( toglie da sotto le coperte il fagotto ) Fammi ‘stu favuri….pottici ‘sti cosi…. levimi ‘sta truscia d’ammenzu ‘e pedi.
CARLETTO Mo’ matri ppì fari ‘n favuri a mo’ patri, fici nasciri a mia.
PIPPO E chi bellu accattitu ca fici!.........Ti dugnu milli liri si ci vai.
CARLETTO Bonu vah?!...... Mi sta addubbannu a carti di 500 e 1000 liri.
PIPPO Ma si non pigghiu ‘stu portafogghiu, chi ti dugnu,…..a mo’ soru?....Te’, forza prestu…..’o pigghimi i robbi…..e senza fariti vidiri di nuddu……ca c’è u diavulu ammenzu ‘sti robbi.
CARLETTO ( li lascia cadere per terra come se le bruciassero le mani e si segna ) Patri figghiu e spiritu santu. U diavulu c’è?
DOTTORE ( sta entrando ) Permesso?
PIPPO ( raccoglie velocemente il fagotto e lo nasconde ) Maliditta la sorti bu….
CARLETTO Ah, ah, ah….( ammonizione )
PIPPO Non fu Zorru ca vosi nesciri di ccà intra! ( si precipita a letto )
MEDICO Come va il nostro malato?
PIPPO Ma chi ni sacciu…..macari mi cunfunnìì……Non sacciu cchiù si sugnu bonu o malatu.
MEDICO Non si preoccupi,….ci sono quaqua..quàquà..
CARLETTO Ci su i pàpiri?
MEDICO Quale papere…..Ci sono qua io……lei è fortunato……E’ capitato in buone mani!
CARLETTO ( ironico ) Appiddaveru!......Comu no! A mamma dici…..ca ccù medici e midicini i campusanti sunu chini!
PIPPO Ccà, non ci pozzu dari tortu.
MEDICO Mi dia il popò….il popò…..
PIPPO N’autra vota?.....Sempri ddà l’havi a testa?
MEDICO Il polso….mi dia il polso. ( mentre ascolta, Carletto sta giocherellando e batte ritmicamente qualche cosa ) Perbacco…….sembra un cavallo al galoppo. Incredibile!.....Lei è fortemente a a a….
PIPPO A diunu!
MEDICO Agitato voglio dire! ( a Carletto ) Non c’è il cappellano?
CARLETTO E’ ‘n chiesa.
MEDICO Andresti a chiamarlo per favore.
CARLETTO Ci staju jennu.. ( via )
SCENA 6°
( Medico, Pippo, prete, Tina e Carletto )
MEDICO Tiri fuori la lingua ( Pippo esegue ) Più fuori…… ( Pippo si sforza ) Ancora più fuori
PIPPO Chiù fora unni, ….avanti a porta?
MEDICO Ma io devo osservare..
PIPPO Ma jù mi staju scaddaruzzannu……Ccù ‘n autru tannicchia mi staju vutannu d’intra e fora.
MEDICO Non si agiti,….stia cacà….stia cacà……calmo e non si agiti……. Uhmmmm …la lingua è più sporca di prima……
PIPPO ( sarcastico ) Ora c’ha facemu scupari a Aitina, va beni?
PRETE ( entrando ) Duttureddu, a mia vuleva?
MEDICO Chiedevo se è stato provveduto quanto avevo ordinato.
PRETE Sissignuri,…tuttu a puntino!
MEDICO Il clistere?
PRETE Fatto.
MEDICO Due litri di acqua e saponata?
PIPPO Du’ litri, sissignuri!
MEDICO Strano……è più sporca di prima…..
PRETE Ci vogliamo dare una purga?
PIPPO Ca chi ci menti iddu do’ so?
MEDICO No, no……in questi casi le purghe non sono consigliabili……Potrebbe collassarsi.
PIPPO E chiddu ca dicu macari jù…..brodi, brodini, staju squagghiannu comu ‘na cannila
MEDICO Insistiamo con i lavaggi. Due litri di acqua calda saponata ogni due ore, fino a….
PIPPO Finu ca non jettu sangu!
MEDICO Fino a questa sera. Se poi vediamo che non smarma….
PIPPO Chiamamu i pumperi. ( arrabbiandosi ) Ma c’hata puliziari u cunnuttu cittadinu,….i fogni da’ città……..Mi pigghiastu ppì ‘n tubu di scaricu?
MEDICO ( al prete ) Ecco, visto? Il papà….il papà….il papà…..
PIPPO Si, u papà, a mammà, e tuttu u parintatu!
MEDICO Ecco, vede? Il pa….ziente è agitato. Dovremmo dare del sedà….sedà….
PRETE Del sedano?
MEDICO No, del sedativo!
PIPPO NO!...M’hata dari a mangiari, u capistu?
TINA ( entra ) Nca chi avi lu marito meu, ca scripitia?
PRETE Dottore, questa è mia zia……la moglie.
MEDICO Pipì….pipì…..
TINA Ha ‘gghiri a lu begnu vossia?
MEDICO No!...Dicevo pipì…piacere
TINA Nca ppì vossia è piaciri….Ppì mia nonzi!
PRETE Zia…….. ( con tono di bonario di rimprovero )
TINA Si lo medicu veni ‘n casa pì malatei, pozzu pruvari piaciri?
PRETE Ma zia, iddu è ‘n luminare……
TINA ( ingenuamente ) Chiddu c’astota li lumini esti?
PRETE Si i cannili!......La scusi professore, la zia è ignorante in materia.
TINA ( citando un proverbio ) QUANNU DI LA PREULA
SENTI LU LAMENTU
PENI E DISGRAZI OGNI MUMENTU
TRASI LU MEDICU E LU MIDICAMENTU
PRONTA E’ LA STRATA DI LU CAMPUSANTU
PIPPO E v’haia cuntatu u fattu!
MEDICO Avanti, avanti….non c’è d’allarmarsi tanto…..Ora gli scrivo una ricetta e…..
TINA Dittore….non facemu comu allu mottu antecu……
MEDICO Sarebbe?
TINA CA MENTRI LU DITTORI STODIA E FA RIZZETTE, LU MALATU ATTIRANTA LE PALETTE.
PRETE Ma chi dici, zia?
TINA Lu mottu anticu non si sbagghia mai…..QUANNU LU MALATU SI VOLI CUNFISSARI, POCU MANCA CA STU MUNNU HAVI A LASSARI
PIPPO E tonna?
MEDICO Chisti non su’ proverbi……su’ sintenzi!
PRETE Zia, chi facemu u suttirramu e non ni parramu cchiù?
PIPPO Vi facissi piaciri, veru? E ‘nveci no……jù bonu sugnu…..( si alza e inizia a ballare )
MEDICO Ma dico è pazzo?
TINA Chista la migliuria di la motti esti…….( lo abbraccia ) Ciatu, ciatu meu…… purtimi ccu tea……
CARLETTO ( entra ) C’è permesso?
PRETE Avanti.
CARLETTO Purtaru ‘stu tiligramma
PRETE ( lo prende e lo legge ) Do paisi, veni…..videmu chi successi. “ Frastornatissimi parenti tutti….telegrafateci ora dei funerali STOP Nipoti Nino, Mara e Turi.
PIPPO Chisti mi ficiru moriri direttamenti.
TINA ( piangendo istericamente ) Intra lu cori l’hanu stampatu lu zeu li niputeddi. Ciato….ciato….ciato di la me veta……Non ti nni po’ iri accussì……la troia… ancora ha putturiri……..maritu meu…..
SU SCENA A SOGGETTO CALA LA TELA
FINE SECONDO ATTO
TERZO ATTO
SCENA 1°
( Pippo, Carletto Aitina, Tina e il prete )
PIPPO ( è a letto, annoiato e sbadiglia in continuazione )
CARLETTO ( seduto accanto al letto gli sta leggendo una fiaba )
PIPPO N’hai ancora p’assai?
CARLETTO Finu a quannu patri e parrucu mi dici di susirimi.
PIPPO Secunnu tia haju bisognu da vaddia?
CARLETTO Si!........ Sugnu u vostru vaddianu, ordini do’ patri cappellanu. ( riprende la lettura )
PIPPO ( sbadiglia ) Ma ‘sta speci di strega non mori mai, accussì c’ha finemu?
AITINA ( entra con un vassoio con spaghetti fumanti )
PIPPO Santa, tutta santa…….( scende di scatto dal letto, ma sta per svenire dall’emozione )
CARLETTO Zia, ma chi fai?
AITINA U sacciu figghiu, o ‘nfernu mi ni fa iri,….’o ‘nfernu!
PIPPO Di chi vi lamintati…..almenu si sta caudi!
AITINA Scumunicatu….siti scumunicatu…..Fussi cosi di puttarimmilli arreri. ( e fa per andare )
PIPPO Non facemu scherzi ( afferra il vassoio ) Dati ccà.
CARLETTO No, dati a mia. Iddu non po’ mangiari.
PRETE ( da fuori ) Ditele che fra un momento sarò da lei.
PIPPO ( si rituffa a letto e Carletto si rimette a leggere )
AITINA ( presa dal panico ) Ma non stava cunfissannu?......Oh Madunnuzza santa unni m’ammucciu ora? ( non fa in tempo, perché il prete entra. Lei nasconde dietro le spalle il vassoio )
PRETE ( senza guardare, attraversa velocemente la scena per uscire dalla porta laterale ) Bravu Carlettu, tinemulu accura!
AITINA ( si distende, mentre Pippo alzatosi cerca di toglierle il vassoio e Carletto come prima )
PRETE ( come prima esce e attraversa la scena per uscire dalla comune )
PIPPO ( e Carletto non avendo il tempo di rimettersi in posizione, s’immobilizzano facendo le statue, seguendolo con gli occhi. Appena fuori, si rituffa a letto e Carletto al suo posto )
PRETE ( non convinto, apre la porta, guarda dentro e poi via )
AITINA Sudai fridda! ( tornando il vassoio in avanti )
PIPPO A ccù ciù dici!
AITINA ( sta per posarlo sul tavolo, quando sente la voce di Tina provenire dalla comune. Lo rimette dietro le spalle ) Malu ppì mia ‘stamatina.
TINA Lu medicu deci ca non appena firnisci la so’ ultima ‘nvinzioni…..ti veni a cuntrulleri…..
AITINA ( da ora in poi, a seconda dei movimenti di Tina, girerà per non far vedere il vassoio. )
CARLETTO ( si butta sulla pasta, senza farsene accorgere da Caterina, seguendola nei suoi movimenti )
PIPPO ( che si accorge, non potendo protestare, con espressione piangente, lo segue con lo sguardo, impotente e costretto ad assumere un atteggiamento naturale con la moglie, per non farle accorgere nulla )
TINA ( accostandosi al marito, gli tocca la fronte ) Ma tu staci abbruciannu…… si cheuru!
PIPPO Staiu friennu, autru ca storii!
TINA ( alla ricerca di un panno per asciugargli il sudore ) Aitina, unni trovu ‘n pannizzu?
AITINA Intra a panca, forsi?
PIPPO Disgraziatissimu…….fermu……
TINA ( guarda dentro ) Sulu cupetti ci esti!
AITINA Forsi ‘nto casciolu do cumutinu c’è ‘n fazzulettu.
TINA ( esegue e lo trova. Con amorevoli cure, asciuga la fronte al marito, che nel frattempo sta mordendo le lenzuola ) Ciatu meu…..ti santi meli? Ma la muggherozza tua esti ccà……
PIPPO Basta, basta……mi sta’ turturannu ‘stu disgraziatu!
TINA A cu’ staci vidennu?.....Metri metri metri metri……..l’allucinazioni hai?
AITINA I diavuli sta vidennu….’stu stanu vinennu a pigghiari ppì puttarisillu ‘o ‘nfernu!
TINA No….u maritu meu no!
PIPPO ( si alza ) Tina, basta….finiscila! ( la fa girare con le spalle verso Aitina, facendole segno di andarsene )
AITINA ( ne approfitta ed esce, seguta da Carletto che avidamente ha quasi finito gli spaghetti )
SCENA 2°
( Pippo, Tina, prete e Aitina )
TINA Ma ‘nsumma, sì malatu u non sì malatu?
PIPPO No sacciu! Mi sentu bonu e sugnu malatu.
TINA Santu Diu di la cruci!....Nca comu po’ essiri ‘stu fattu? Dici ca stai bonu e ‘nto mentri si’ malatu?........Chesti cosi di cannaluvari esti!.....
PIPPO Appidaveru!.... C’haiu ‘na dibbulizza?
TINA Porta pazienza…….Appena guaresci, ti fazzu ‘n bellu piettu di maccarruna ccu lu secu di porcu……quattro costiceddi di l’agnedduzzu fatti arrustuti….. Appoi fici lu zuzu, sai?….ahahah…..meli esti,…meli…. Nu bellu litriceddu di lu venu nostru....Chi voli cchiù di la vita, lu maretu meu? ( Pippo sviene ) Pippo…..Pippuzzu…..t’addummiscesti?.......Pippareddu…..Arrispunni…Gesù Gesù morutu esti……..( si preoccupa )
PRETE ( entra ) Zia, zia…… calmati ….chi fu?
TINA Moruto esti
PRETE Ma chi dici…..no’ vidi c’arrispira?
TINA ( s’ammutolisce e lo guarda ) Veru esti……la panza c’acchiana e ci scinni….. ( coricandosi addosso ) Maritu meu…..maritu meu….
PIPPO ( si risveglia ) Livatimmilla di ‘n coddu….mi sta ammazzannu
PRETE Zia susitivi, ca nenti fu.
PIPPO ( rivolto al prete ) Basta, non c’ha fazzu cchiù…..Jù mi vogghiu cunfissari! E’ pussibili?....Tu si’ parrinu e c’haiu u duviri di cunfissarimi.
PRETE E sissignura….vossia si confessa!......( va a prendere la stola )
PIPPO Ma non è ca m’haia cunfissari davanti a tutti?
PRETE Ma si capisci! Ci mancassi autru …Zia, itavvinni dda bbanna.
TINA Lu ciatu meu s’affrunta di la mugghiredda so?.... Nca amunenni.( e si avvia )
PRETE ( con messale in mano e stola al collo ) Sicuru di vulisiri cunfissari?
PIPPO E quanti voti? SI!
PRETE Bene! Dicissi u CONFITEOR
PIPPO No’ sacciu.
PRETE ( meravigliato ) No’ sapi?
PIPPO No!
PRETE Allura ripitissi appressu a mia: Io confesso a Dio Padre Onnipotente….
PIPPO Io confesso a Dio padre onnipotente ca sutta o lettu non c’è nenti.
PRETE ( sorpreso ) Ma jù chistu non l’haia dittu…..
PIPPO U staju dicennu jù!
PRETE Nossignura! Vossia ha ripetere chiddu ca dicu jù,….non è ca ci n’ha junciri!?.......Perciò, …confesso a Dio Padre onnipotente……
PIPPO Confesso a Dio padre onnipotente, ca sutta o lettu c’è ‘Zorru ccù ‘n fendenti……
PRETE ( spazientito ) O Signore Iddio!..... Ziu tannicchedda di bona vuluntà c’ha mentiri…….Vossia ha ripetiri i stissi paroli ca dicu jù, va beni? Confesso a Dio Padre onnipotente e alla beata vergine Maria…..
PIPPO Ca si non ni spicciamu a mia m’ammazza to’ zia!
PRETE Ma benedetto Gesù, non è accussì ca si fa ‘na confessioni!.....Ma chi, daveru i sensi ha persu vossia? Si stassi quetu…….Stinnitivi!
PIPPO ( si rimette sotto le coperte ) Va beni, mi stinnicchiu……ma tu ha sentiri a mia.
PRETE Dopo, dopo. Attendiamo prima i doveri cristiani.
PIPPO Accussì ‘nto mentri m’arrobbunu u portafogghiu!
PRETE Ma cu ci l’ha rubbari u portafogghiu….Sta sdilliriannu vossia?
PIPPO Chiddi ca m’affittaru Zorru! ( da sotto il letto il fagotto )
PRETE Zorru?.. ….Non vi staju capennu!
PIPPO ( indossa la maschera ) Eccu……accuminci a capiri, ora?
PRETE ( trasecolato ) Mah……… Chi voli diri tuttu chistu?
PIPPO Voli diri ca chista è ‘a maschira di Zorru……e chistu è ‘u vistiti di Zorru…..
PRETE E chi n’ha fari vossia?
PIPPO Chi ni fici, ha diri!.....Mi l’affittai…..l’autra sira, e mentre tu durmevi…..mi ni ìi ‘o veglioni di cannaluvari a ‘ddivittirimi ‘n pocu….. Tu u sai com’è, no?
PRETE No! Non sacciu com’è…picch’ n’haia jutu mai né a cannaluvari e mancu a veglioni……Mai!
PIPPO Appoi, ….’n bicchieri chiama l’autru….e……..e sai com’è, no?
PRETE No!....No’ sacciu com’è!
PIPPO Non mi diri ca non bivi vinu, picchì fai piccatu!
PRETE Certu……Io il vino lo bevo, ma moderatamente e durante i pasti.
PIPPO E macari prima…..e dopo……e quannu e gghè….
PRETE Ma che c’entra…..quello è annacquato……
PIPPO E jù inveci n’abusai tannicchedda e di chiddu bonu ppì giunta……finu a chè non mi ‘mbriacai e cumminai ‘na fissaria!
PRETE Chi tipu di fissaria?
PIPPO Ca……timpulati……e sconcezze varie!
PRETE ( collegando ) Ah…..ora capisciu!.......U malandrinu…..a signurina Paola…. ‘A sciarpa ‘nta tonaca!.......Pirchissu chiddu vuleva i nespuli!?
PIPPO Già!
PRETE E comu mai ancora c’havi ‘sti robbi?
PIPPO Ca picchì i mia arristanu ‘nta chiddu ca m’affittò chistu.
PRETE E non si li puteva iri a pigghiari?
PIPPO Ma ti paru scemu?......Certu ca ci tintai….ma chiusiru ppa festa e mi lassaru a nura….. Puteva nesciri d’accussì?........ E perciò mi fingìì malatu.
PRETE Ma santu cristianu…..e non mi lu puteva diri?
PIPPO M’affruntai…..Poi mentri stava ppì diritillu arrivau Tina e mi mancau u curaggiu…….U sai com’è to’ zia, no?
PRETE O santa paci di Diu quanti trafichi!....A mumenti stava nascennu ‘na tragedia. …..E facistu preoccupari a ddà povera Aitina
PIPPO Veramenti idda sapi unu di tuttu.
PRETE E u cummigghiau?......Ora mi senti……A fazzu cunfissari du’ voti ‘o jornu…… Comunque, vossia non si preoccupa ca ora ci pensu ju……… Aitina?..... Aitina!
AITINA ( da fuori ) Vegnu, vegnu…….( entra ) Chi ffù? Chi successi stavota?
PRETE Facitimi ‘n opira di carità….
AITINA Haia caputu!.......Vaju a chiamari a carrozza e mortu!
PRETE Ma quali carrozza……..Siccomu mo’ ziu m’’u fici vidiri……
AITINA ( fraintendendo ) E chi vuliti di mia?
PRETE Non diciti nenti?
AITINA C’avissa diri?
PRETE Per esempiu ca u vidistu macari vui.
AITINA Diu mi ni scancella e libbira…….Patri e parrucu, criditi a iddu?
PIPPO Non vi spagnati ca nenti succedi.
AITINA Grandissimu porcu e depravatu, ppì cu mi pigghiastu?
PRETE Aitina, chi sta’ dicennu?
AITINA E macari vui……mi meravigghiu di vossia!
PRETE Atina, Ma chi capisturu?......Parrava do’ costumi
PIPPO Zorru!!!!
AITINA Ah…..mi facistu attisicari i capiddi……..E parrati chiaru a prossima vota….. Perciò, v’u dissi finalmente?
PRETE Si, e vui u sapeuvu!
AITINA Ca certu…..e mi stava facennu nesciri pazza quantu prima.
PRETE Ma ora datimi ‘na manu d’aiutu…….mintitivi l’ali ‘e pedi e….
AITINA Chi m’haia mentiri?
PIPPO L’ali ‘nte pedi….. hata vulari!
AITINA C’haia sentiri Gesù Gesù……. Jù…..avissa vulari…..Mi pigghiastiru ppì ‘na caccarazza?
PRETE Ma no, sentu diri ca hata ‘mpajari ‘na cursa e iti ……( a Pippo ) Unni sta chistu?
PIPPO Idda u sapi.
PRETE Bene, vistu ca u sapiti……purtatici sti robbi e non vi scudati di farivi dari chiddi so’.
AITINA Ca certu! Chi puteva mancari? Curriti di ccà, curriti di ddà. Si mi cerca a morti avi vogghia di curriri appressu a mia……
PRETE Avanti….spicciativi….e senza ca vi mummuriati.
AITINA ( esce ) Menu mali ca timminau ‘sta farsa
TINA ( facendo capolino ) Sbriastivu di cunfissari?
PRETE Sissignora, abbiamo terminato……e dopo la confessione è avvenuto il miracolo….
TINA Ihii….. como sogno contenta! ( a Pippo ) Beddo marito meu…… ti l’hai sgroppata l’arma? Ti la poliziasti la cuscenza?
PRETE Certamente….s’è messo in grazia di Dio……ora vossia va ‘n chiesa e ci fa u ringraziamentu alla Madonna.
TINA ‘Nca migliuliddu mi pari nta la fecci…..avi l’occhi brillentati e li puma di la fecci comu a ddù lampadeni…… Puru li mostazzi ci attisicaro…….( Pippo gli fa una smorfia che vorrebbe essere un sorriso ) Nca chi ci fai li risunedda alla mogghirozza toia? ( con moine come si fanno ai neonati ) Beddo nico,…..nico nico nico nico……Piri piri piri piri pi…..Ca chi c’hai la facci tennira comu quannu lu porcu è scucciatu.
PRETE Ora vossia c’adduma ‘sta lampada a Madonna…..
TINA Di cursa ca ci vaiu…….( al marito ) Però tu non ti svintoliari, non pigliari frescu ca sinnò po’ ricarrère arrè
PRETE Vossia no si preoccupa, ca ci badu jù.
TINA E badici bonu ca chessu mulacciuni fausu esti…..( via )
PIPPO Finalmente!....Era ura.
PRETE Tutta curpa so’ è.
SCENA 3°
( Pippo, prete,Carletto e il Medico )
CARLETTO ( entra di corsa ) A saluti mi livai……
PRETE Picchì?
CARLETTO A za’ Aitina mi dissi di mintirimi l’ali ‘e pedi e perciò ma fici a cussa. Ccà ci su i robbi.
PIPPO Finalmenti. ( e comincia a cercare nelle tasche )
CARLETTO Si sta circannu u portafogghiu, non m’’u vosi dari.
PIPPO Comu non tu vosi dari….c’erunu vintimilaliri……
CARLETTO Dissi ca a mia non micanusci e c’ha ghiri u patruni….cioè vossia.
PRETE Giustu dici……Ci vegnu macari jù, accussì non si po’ niari d’aviri attruvatu sordi ‘nto portafogghiu.
PIPPO E si ni cerca to’ zia? ( nel frattempo si veste )
PRETE Carletto, si ni cerca, ci dici ca semu juti ‘nto viscuvu.
CARLETTO Bravu! Beddu parrinu è vossia ca dici macari munzignarii.
PRETE A fin di bene….
CARLETTO Sempri munzignarii su’.
PRETE Ancora si’ nica e non po’ capiri…….Siti prontu?
PIPPO Prontu…..Amuninni.
PRETE ( a Carletto ) Mi raccumannu………Nuatri mancamu cincu minuti suli…( via )
MEDICO ( aprendo la porta della canonica ) E’ permesso?.....Sono venuto a vedere il malato…..
CARLETTO Quali malatu? Non ci nnè malati ccà…..Nisciu.
MEDICO Uscito? Coccò…coccò….coccò….Come sarebbe a dire?
CARLETTO Sarebbe a dire ca è nisciuto
MEDICO Non capisco come un malato grave, di quella popò…..popò….popò…..
CARLETTO Ha ‘gghiri ‘o bagno?
MEDICO No, grazie!......Come ha fatto ad uscire senza la mia autorizzazione?
AITINA ( entra e rivolto ad Carletto ) Ccà si’?.......Profissore, lei ccà? E di unni trasiu?
MEDICO Dalla canonica…….Ma didi….didi…dico io……Il malato dov’è?
AITINA Quali malatu?....Unn’è ‘stu malatu?
CARLETTO E chiddu ca ci dissi jù!
MEDICO ( impaperandosi di più ) Ma se l’ho visitato io stesso?
AITINA E lei quannu mai n’ha caputu di ‘sti cosi……
MEDICO Lei mette in dubbio la mia capacità professionale?
AITINA Dubbiu? Ni sugnu sicura!.......Lei putissi fari u cancheri……e mancu!
MEDICO Io sono un professore illustre, sa?......Non sa chi ho curato io!
AITINA Ca comu no sacciu? A ‘gna Rosa curadduzzu ‘na curau lei?
MEDICO Si, e allora?
AITINA Morsi carusa……ca ‘nuzzintedda, puteva ancora campari almenu almenu……
MEDICO Ma se aveva 98 anni!
AITINA E ccù chistu? Una a 98 anni non po’ campari ….. chissacciu…. ’nautra dicina d’anni?
CARLETTO BOOM….appoi tu?
MEDICO U sapi ca lei è vera acita?
AITINA A mia acita?........E lei è scustumatu!
CARLETTO Vadda ca ora s’accapiddunu!......
MEDICO A mia scustumatu non mi l’ha dittu mai nuddu…..picchì sugnu ‘na persona educatissima……E ora si non ci dispiaci mi ni vaju….( facendosi strada, la tocca )
AITINA E chi fa abbudda?
MEDICO Ma chi dici……Mancu ccù ‘na canna a tuccassi.
AITINA A mia mi dici sti cosi?.....Cosu lariu e sdillittusu……vecchiu aggrancatu…. Fora di ccà…… ( colpendolo con uno straccio che ha in mano, lo insegue fino a scomparire )
SCENA 4°
( Carletto, Paola, Tina, Aitina )
CARLETTO ( sta morendo dal ridere ) A fami mi vinni ccù tutti ‘sti risati.
PAOLA ( entrando ) Unn’è ddà biddizza?
CARLETTO ( sgrana gli occhi ) A cu cerca lei?
PAOLA Ddù santu parrinu! ( ancheggiando )
CARLETTO O patri cappillanu?
PAOLA Iddu, iddu….unn’è?
CARLETTO A chi ni sacciu unn’è…….non pari ca nu’ dici unni va?
PAOLA E va beni…..ha turnari, no?
AITINA ( entra borbottando ) Ma viditi chi cristianu! ( rimanendo in seconda,vede la donna ) E chi è ‘n supermercatu ‘sta casa?...Cu arriva ‘nfunnica?.....Cu è chista ca s’annaca comu a cannilora di’ pannitteri?
LISA Perciò l’aspettu ccà! ( si siede al centro della scena, accavallando le gambe sollevando la gonna sopra il ginocchio. )
CARLETTO ( come prima sgrana gli occhi e si fissa sulle gambe della donna )
AITINA S’accuffulau! ( guarda Carletto portandosi in prima e gli chiude gli occhi con la mano ) Si nicu ancora ppì ‘sti cosi!..... Oh la sfacciata…….accussì si sta?....Si cummigghiassi ‘sti cosci, ca ci su’ picciriddi…….Allura?.......Chi voli ’sta signurina?
CARLETTO No’ sacciu, aspetta o cappillanu.
PAOLA ( si scopre nuovamente le gambe )
AITINA Carletto, fora di ccà…..sciò, sciò…..( facendolo uscire )
TINA ( Entra e chiude la porta ) Undi esti?
AITINA Ca ddocu, ‘na vidi che’ bedda? Pari ‘n carru di cannaluvari!
TINA ( dopo averla guardata con eccessiva curiosità ) Nca cu est chesta?
AITINA Aspetta vostru niputi.
TINA Chesta?.....( con scena a soggetto, la squadra da capo a piedi girandole intorno. Poi le abbassa la gonna sotto ginocchio che Paola rialza per eccesso di libertà. Lei pudica la riabbassa e Paola la rialza. Il gesto sarà ripetuto alcune volte ) Nca si cummigghiassi, ca pigghia friscu!
AITINA Chi scànnulu signuri mei!
TINA Nca lei chi est parrusciana di lu nipote meu? ( Paola non risponde ) Nca chi esti surda?
AITINA Quali surda….l’havi a ‘ntisa, l’havi!
TINA Allura esti muta?
AITINA Muta?......Chista si strogghi a lingua po’ attaccari ‘n papuri a banchina.
TINA Vui la canosciti?
AITINA ( sta per dire si, ma poi si corregge ) No.
TINA E comu lu sapiti allura?
AITINA Ehm…..non mu ricordu!
TINA Fossi siti penitenti di lu me nipute?
PAOLA Chi è ca sugnu?
TINA Nca chi ffà, non mi capescia?
PAOLA Nsumma c’aviti di taliari comu ‘na babbanuta?
TINA La vardu pirchì mi pari ca site nesciuta di lu cercolo acquestru……
PAOLA ( sarcastica ) Daveru?
TINA Ci aviva dumennatu, si s’ha cunfessari cu lu petri cappillenu!
PAOLA Semmai è iddu ca s’ha cunfissari ccù mia.
TINA Nonsi……Jeu non sogno pirsuvasa…….Cca la facenna mi sapi di mpidugliu.
PAOLA La cosa è chiara e limpida comu l’acqua do’ baccalaru. C’haia parrari ppì l’affari da’ sciarpina.
TINA Lu fazzulettuni?....Nca chi eni lu fazzulettuni sprifumiatu?
PAOLA Precisamente….lu fazzulettuni……( sfottente ) sprufumiatu..
TINA Lu vostru esti?
PAOLA Sissignura……lu meu est!
TINA E comu si putè truvari stu fazzulittoni intra la saccuna di la tonica di lu nipote meu? Lu nipote meu ca est nu parrenu di chiddi riliciosi assai…..
PAOLA Si è religiosu no’ sacciu, ma ca è tostu u sacciu!.....O veglioni ci aveva ddì manu ca evunu jennu comu ‘n saittuni! Comu mi visti, ci squagghiai ‘nto pani caudu……all’urtimu m’acchiappò, mi stuccò ‘nta carina…..e mi desi ‘n vasuni ca ancora mi sta furriannu a testa.
AITINA Matri……morta sugnu……Viditi c’hana sentiri l’aricchi mia!
TINA ( incredula ) Lu nipote meu?....D’anima annuccenti?
PAOLA A facci d’annuccenza?!..............Chi ci pareva, ca picchì era vistutu di Zorru, non l’avissa capitatu cchiù?.......Ma jù u ‘ncagghiai….e ora pava u pizzu! Ginu fa cuntu ca è ccà.
TINA Cu esti stu’ Ginu?
PAOLA Lu zitu miu…..ca voli cuntu e raggiuni!
TINA Morta sogno……E quannu mai l’arecchi mei hanu ‘ntesu sti cusi?
PAOLA So’ niputi era ‘mbriacu comu ‘na signa.
TINA Ora stati sbagghiannu la carrata!.... Picchì a la signa ci sumigliati vù……. Vi criditi ca eu ci cridu a occhi nchiusi? Prema mi sinceru si chillu c’avite dittu esti la viritati e poi si nni parra.
AITINA Ntantu vui itavvinni…..
PAOLA Cui? Jù di ccà non mi movu……aspettu o parrinu!
TINA Nun ‘ntistati comu allu pudditru,…….ca vi po’ feniri a lignatuna!
PAOLA Non mi spagnu de’ vostri minacci!
TINA Vi cunsegliu di satari di la seggia ccù li vostri pedi si nun vuliti scenniri a pecoroni.
PAOLA Non v’arrisicati a tuccarimi, ah!?......Picchì i manu ci l’haiu macari jù.
TINA Sini? Haiu capoto! Aitina, datimi ‘na manu quantu la valangu di li scaluna.
AITINA Ccù veru piaciri…… L’aveva ‘nta l’anima do’ primu mumentu ca la visti.
TINA Pigliatila ppì li pedi, ca eu la pigliu ppì ‘ncapu!
PAOLA Aù….non v’arrisicati a tuccarimi picchì jù sugnu malata.
AITINA Cara signura mi pari ca a malu postu i ‘ppinistiru i robbi! ( la prendono )
PAOLA Lassatimi iri……picchì si ciù dicu a Ginu……
TINA ‘Ncasu mai si ni mangia tri quarti squarata nta la cazzalora. ( la portano fuori, fra le grida di Paola )
SCENA 5°
( Prete, Pippo, Tina, Aitina, Paola, Gino )
PRETE ( entra dala porta laterale ) Ziu, m’araccumannu. Dopu la cunfissioni siti in grazia di Diu e ccù la cuscenza pulita. Non diciti cchiù munzignarii m’araccumannu.
PIPPO Quali,….m’abbastaru!.......
PRETE Ppì ddi giustu ora c’avissivu a cuntari tutti cosi a zia……….,
PIPPO Quantu mi smarruggia ‘na scupa ‘nta carina?........’O Signuri non c’abbastau?
TINA ( entra ) Giosto a puntenu!......A tea stava aspittannu!
PIPPO A mia?
TINA No, a illu!
PRETE A mia?...Picchì?
TINA Cchì esti sto fattu di lu sciappinu, di lu vasoni e di la timpolata, ca mi contau ‘na signura tutta tingiota?
PIPPO E cu era chista?
TINA ‘Nca chissacciu eu…….Dici ca iddu ( indicando il nipote ) si vistiu di mascariatu, ci stuccheu la carena e ci desi anche un vasoni……Appoi ci pigliò lu fazzulittuni e ci desi puru li mmuffittoni a Geno.
PIPPO A caputu u parrineddu! ( ironicamente )
PRETE ( ammonendo con gli occhi lo zio ) Non ci facissi casu ,….chissi sunu ‘na famigghia di spustati e di malviventi, ca dununu fastidiu a tutti….cercunu sulu di scippari soddi.
TINA Ma tu lu sciappinu l’avevi però, comu mai?
PIPPO Già, comu mai?
PRETE Ehm…..ehm…..
TINA Ti lu scurdasti?
PIPPO U truvau ‘n chiesa….vicinu o confessionali….Sicuramenti u lassau ddà apposta.
TINA ( al nipote ) Veria esti?
PIPPO Ma certu…..pò diri iddu munzignarii?
TINA ( al nipote ) Ma tuni mi l’assicori ca ‘nta sto fatto nun ci ‘ntrasi?
PIPPO E tonna? Ma si’ dura!
TINA Ti vo’ stari mutu?..... Steju parranno cu illu.
PRETE Ci giuru sulla cosa più cara ca non haiu nenti a chi vidiri ccù ‘sta storia…. Jù propriu non c’entru!
TINA I ca allura cu ci ‘ntrasa? ( guardando il marito )
PIPPO Non taliari a mia, picchì jù haia statu malatu!
PRETE ( in combutta con la sua coscienza ) Zia…….a virità è n’autra! …. U fattu è……….
PIPPO ( impaurito ) ….ca chisti c’hanu ‘na bella fantasia. S’inventunu tutti ‘sti cosi ppì ricattari a gesti onesta comu a nostru niputi. Ora, fussi cosa di pigghialli a lignati e…..
TINA Allura a chessa signora tutta appitturata la cunfortu eu….. Comu mi ntruppica ntra li pedi ci fazzo ‘na bella paliatona ca ‘n ci fazzu passari lu sfizio di ‘nsurtari li galantuomini ppì li casi sò.
AITINA ( entra frettolosamente ) Bedda matri santissima, ccà su’!.....I visti arrivari… stanu acchianannu…..
CARLETTO ( se la svigna )
TINA Cui?
AITINA A bedda de’ 7 veli ccù ddà facci di malacarni…..
PIPPO ( non sa dove nascondersi ) Mortu sugnu!
TINA ( battagliera ) Non c’è paura! ( porge una sedia al marito) Pigliate chesta e mettiti arreto la porta, como ti dogno lu signale, cafodda! ( a Aitina mette in mano un candelabro ) Vui tinite chesto e nun sgarrate la misora….. Ncapu a la cocuzza!.....Jeu ccù chesta…..( si arma di scopa. Si piazzano come per attendere un attacco di forze nemiche )
PRETE Ma chi stati facennu?......Ca pusati ssì frasciami,…non sia mai!.......’N casa di Diu ‘sti cosi?
TINA Tuni non ti mmiscari…….Cheste non su’ cose de perreni!
PRETE Oh Santu Iddiu chi mi tocca vidiri!( con energia li disarma ) Non faciti bestialità! Patri Palazzolu non si comporta da forsennato!.....Non vi preoccupati ca mi spidugghiu jù tutti cosi.
PIPPO ( togliendogli di mano la scopa ) Nent’affattu. Tu non c’entri……m’ha spidugghiu jù!
PRETE Ma chi voli fari, ziu?....Vossia non s’ha compromettiri…….( togliendogli di mano la scopa ) M’ha spidugghiu jù!
PIPPO Non mi cumprumettu, sta tranquillu ca non mi cumprumettu ( gli toglie di mano la scopa )
PRETE Non pozzu permettiri ca faciti qualchi bestialità! ( gli toglie la scopa ) So io come discutere con questi tipi.
AITINA Vaddati chi su’ beddi….fa cuntu ca uscaru tutte e dui!.....Megghiu mi ni vaju, aramminzata ccà corda ruppa ruppa ci va ‘nto menzu cu non ci curpa….
PIPPO Otinni ddà banna e portiti macari a to’ zia…..Avanti…itivvinni tutti!
TINA Gioia meu……non mi fari stari ccù pinseru ca tuni ha stato malato e sini debboluto…… ( mentre viene trascinata via dal prete )
PIPPO E n’ha fari trasiri ppì nessun mutivu!
VENERA M’arricomando!
PIPPO Tranquilli, stati tranquilli! ( rimasto solo ) Ora a ‘sti signuri l’accomutu ppè festi! ( prende due candelabri a colonna e li piazza ai lati del letto. Sistema il letto tendendo il lenzuolo, prelieva dei fiori da un vasetto, accende le due candele. Si lega un panno bianco a sotto il mento e si sistema sul letto cospargendosi con fiori e con una corona di rosario in mano. Immobile fingerà di essere morto. )
PAOLA ( entra, seguita da Gino. Ha un moto di paura e torna indietro, con tacco gli pesta il piede ) Matri….mortu è!
GINO ( sta imprecando per il dolore al piede ) T’avissunu ammazzari!...... Ti spagni de’ morti?
PAOLA Autru?.....Jù mi ‘mpressionu!
GINO E jù no! ( si avvicina lentamente, con circospezione ) E chistu cu è?
PAOLA Ca iddu!.....U parrinu.
GINO Chistu?
PAOLA E allura cui?...Ca iddu è.
GINO Ma jù parrai ccù ‘n autru….unu cchiù carusu.
PAOLA Ca quali carusu…….Chistu è, chistu….mu ricordu accussì precisu?!
GINO Chistu è?...E mossi? E comu mossi? Quannu mossi? E picchì mossi?
PAOLA A mia mi spii?...Addumanniccillu a iddu.
GINO ( a Pippo ) Ah mortu siti? E cu vu desi u pirmissu di moriri? No’ sapeuvu ca prima di moriri autu a ‘spittari a mia? Ora a nostra facenna,…..cu ccù la discurru?
PAOLA Lassa iri Ginu…..oramai è mortu.
GINO Ca certu……e perciò jù c’appizzu i beddi picciuli?………Taliatulu, pari ‘n cannaruzzuni malu fattu. Bedda matri ca ci nni dassi una ca u ‘ddummiscissi ppì sempri. ( sta per avventarsi )
PIPPO ( si contrae come chi sta per ricevere uno schiaffo )
PAOLA ( trattenendolo ) No’ tuccari!.......Cchiù addummisciutu di com’è?
GINO Ma quali addummisciutu……Chistu apposta u fici…….Mossi ppì non pavari u pizzu………( lanciandosi ) Ma jù ci dugnu ‘na timpulata ca s’arricorda anzina ca campa!
PAOLA ( come prima ) Ma si è mortu!
GINO Volidiri ca su ‘rricorda anzinu ca campa all’autru munnu! ( sta per schiaffeggiarlo )
PAOLA ( come prima ) No’ tuccari ti dissi….ca è sacrilegiu!.....Amunninni cchiuttosto. ( trascinandolo via )
GINO ( mentre è sull’uscio a Pippo ) Ppì stavolta passau….ma stati attentu ppì n’autra vota, picchì non vi la fazzu passari d’accussì liscia.
PAOLA Ma camina vah…..Non diri bestialità….Sempri tu si’?......Si’ cchiù bestia di quantu non pari.
GINO Ahu, statti muta tu, fimmina! Ca jù sacciu chiddu ca dicu!.......( porgendogli il braccio escono ) ‘Nfurchettiti! ( inforchettarsi significa, mettersi a braccetto )
SCENA 6°
( Pippo, un tale e Carletto )
PIPPO ( appena i due saranno usciti, fa un gesto scaramantico, poi sbircia per assicurarsi che siano effettivamente andati via, ma si avvede che stanno per entrare altre persone. Quindi con un balzo, riassume la posizione del morto. )
IL TALE ( Entra e senza aver guardato in faccia il morto, posa dei fiori ai piedi del letto, si toglie il cappello e poi si butterà in ginocchio, all’altezza dell’addome di Pippo, coprendosi il volto con le mani e piangendo accoratamente. )
PIPPO ( Alzando il capo, poi al pubblico ) Cu è chistu?
IL TALE ( piangendo ) Nonna….nunnuzza mia…….picchì ti ni isti?.......
CARLETTO ( entra si meraviglia, ma Pippo gli fa segno che è tutto a posto )
IL TALE ( aggrappato a Pippo, con un pianto straziante, lo squote ) Nannitta
CARLETTO ( meravigliandosi ) So nonna?
IL TALE Si.
CARLETTO Quali nonna. No’ vidi ca c’havi i mustazzi?
IL TALE E chissu chi voli diri? Macari mo’ nanna aveva i mustazza….. Ci crisceru nta vicchiania.
CARLETTO Ma lei vaddassi bonu e vidi ca non è so nonna.
IL TALE ( guarda e scopre che non si tratta della nonna ) Veru è!.....Allura mo’ nonna, unn’è?......Nisciti a mo’ nonna.
CARLETTO Ma chi ni sacciu jù unn’è so’ nonna.
IL TALE Ma allura chi fici, sbagghiai?......Chi nummiru è ccà?
CARLETTO Vintunu
IL TALE Vih malanova di mia! Sbagghiai purticatu…..Ata scusari, ca primura ‘nfunnicai senza mancu taliari……Hava ‘gghiri ‘nto purticatu appressu….. Scusati ah? ( esce con la stessa fretta com’è entrato. )
TINA ( dalla porta laterale entra con veemenza, trattenuta dal nipote ) Ma lassami
PRETE Zia, finiscila….aspetta, non è u casu…….
IL TALE ( rientra di corsa, prende il cappello e va via ) Scusati di nuovo!
TINA ( vedendo il marito in quella posizione, si blocca impietrita…poi con un pianto lamentoso si riversa addosso ) Lu sapeva….lu ‘mmazau a lu maretu meu! ( scena a soggetto )
PRETE Ma….ma che succede qua?....
IL TALE ( velocemente rientra, prende i fiori ) Scusati, chisti su’ da nonna.( poi farà a tutti le condoglianze, partendo dalla vedova a va via veloce )
TINA ( che si era zittita, quando è entrato il tale, comincia nuovamente a piangere )
PRETE Ma basta, finemula……ca nenti successi.
TINA Nenti? Lu maretu meu ha attirantatu li paletti e nun successi nenti?
PIPPO ( a questo punto scatta in piedi ) Oohhhh basta. ( facendo corna ) E comu schifiu finiu?
TINA ( sviene sostenuta dal prete )
PIPPO E chi è appiddaveru mi sta ciancennu ppì mortu? Vivu sugnu, vivu…… vadda! Comu abballu e trippu……..Tina, Tinella mia…….
PRETE Vidistu chi cumminastu?......Chi su’ scherzi di fari?
PIPPO Ppì salvamentu di vita fu!
TINA ( rinviene ) Pippo….maretu meu…….
PIPPO Si mugghuruzza mia, vivu sugnu….non ti preoccupari.
TINA Scherzu?......( come una motrice di un treno sotto pressione, gli si lancia addosso ) E ora volidiri ca t’ammazzu ieu!
PIPPO Aiutatimi…..aiutatimi ca chista m’ammazza appiddaveru……..
SCENA A SOGGETTO
FINE