Quatar vecc in Liguria

Stampa questo copione

“QUATAR VECC IN LIGÜRIA”

commedia dialettale di Alfredo Caprani

personaggi:

GILDA POLETTI

ORESTE VIMERCATI

MARTINO RIMOLDI

LUIGI LONGATTI

RAIMONDO

I ATTO

Ufficio reception dell'albergo MIRAMONTI di Manarola. In scena Oreste alle prese con un computer.

ORESTE    ma indua diavul l'ù casciada quela prenutaziùn? Epüür l'avevi scrivüda sü chì...(manovra il mouse) oh, porca bestia! Gh'è andaa via tütt...mò cussè che fuu? (schiaccia dei tasti e rimuove nervosamente il mouse) a vegn pü föra nagòtt...ma che sa rangian. Stu minga chì a dà fö de matt cunt 'sti baracch...(suona il telefono) pronto?...sì, è l'albergo Miramonti...una camera? Ne abbiamo quindici di camere...ah! Ne vuole una doppia...per quando?...aspetti che guardo, neh...(prende un registro)...dal 25 maggio al 2 giugno...sì, c'è l'ultima...la pensione completa costa 50-60 euro circa al giorno...certo che varia, dipeend da quantu la mangia e la bééf...ah, léé e 'l so marì mangiuff pooch?  Sì, a disan tütt inscì pö, quand vegnan chì, a mangian e bevan cumè danaa...no, niente, niente...pensavo ad alta voce.  Alura fèmm cinquanta...ma certo che siamo al mare...l'albergo a 'l sa ciama Miramonti perché se la sa gira a gh'è i muntagn...bene, allora aspetto la conferma per la camera...sì, via mail...la nostra l'è: miramontimanarola lumachina tin.it...lumachina? No, la scriva minga lumachina c'è il simbolo...eh? Sì, la chiocciola...perchè, la chiocciola l'è minga una lümaga? Allora ha scritto? La saluto, neh! (appende e prende nota)

GILDA            tì, che casòtt te fàà?

ORESTE         mì! Perchè?

GILDA            gh'ìnn rivàà düü de Bulogna che ànn prenutàà una camera per quindàs dì e sèmm al completo

ORESTE         pussibil?

GILDA    ceert che l'è pussibil. I tò solìt casòtt. Adèss indua a i metumm?

ORESTE         (prende il registro delle prenotazioni) cumè cha sa ciaman?

GILDA           Bellini de Bulogna

ORESTE        (scorrendo il registro) Bellini...Bellini...ah! Ecui chì...dal 13  maggio...incöö se ga n'èmm?

GILDA         tredas! Tredici maggio

ORESTE       e cume mai gh'è minga post?

GILDA          l'è quèll che ta dumandi a tì

ORESTE       sarà che gh'è minga partii un quaj vün che 'l duveva partì

GILDA         sarà mej che ta vagat fö di bàll tì

ORESTE  ecu chì! Al tredas a gh'ànn de partì quii de Voghera, i Balzarotti

GILDA         (legge) ma ta vedat minga che l'è ul quindas?

ORESTE       quindas? Stuchì l'è un trii

GILDA          l'è un ciinq, bestia!

ORESTE       e chi l'è che l'à scrivüü?

GILDA          mì! La prenutaziùn l'ù ciapada mì

ORESTE        e l'è culpa mia se ta scrivat ul ciinq che 'l paar un trii?

GILDA          nanca bòn de lééng i nümar

ORESTE        e adèss, cussé che fèmm?

GILDA          adèss zifulum!

ORESTE       chì bisögna truvà una camera

GILDA          ga dèmm la tua per un para de dì

ORESTE       e mì, indua a vuu?

GILDA          in albergu

ORESTE       già! Mi a gh'ù un albergu mè e vuu a durmì in un altar. Vànn tì

GILDA           ma l'è culpa tua

ORESTE        e tì impara a scrììv i numar giüst

MARTINO     (entra)   in sala ma dumandan qual'è ul menü de incöö

GILDA un muméént, un muméént! Adèss l'è minga l'ura. Gh'èmm un'altra rogna de sistemà

MARTINO     cussè che gh'è capitàà?

GILDA           (scruta Martino maturando l'idea) gh'è che per un para de dì a ta gh'éét de durmì cunt ul Raimondo!

MARTINO        durmì cunt ul Raimondo! Sìì màtt?

GILDA              gh'è rivaa düü cliéént e gh'èmm minga la camera

                                                                                                                                              MARTINO           mandai via

GILDA      sa po' minga. Gh'ànn la prenutaziùn e quèll rimbambii chì (indicando Oreste) l'à sbagliaa la  data

ORESTE          l'è stada léé a scriif ul trii cumè un ciinq

MARTINO        e cussè che c'entri mì?

ORESTE          ti a ta séét ul püsséé giuvin e ta podat stà un para de nòtt cunt ul Raimondo

MARTINO    ma sa po' minga durmì cunt quèll lì. A 'l spüzza de grapa, a 'l runfa cumè un purcèll e pö a 'l gh'à la prostata e 'l và trenta voolt al cèss

GILDA             sü, sü, fa minga ul dificil per un para de nòtt

MARTINO       (indicando Oreste) e perchè a 'l va minga sü lü?

ORESTE           huei, giuvinòtt. Mì a summ il più anziano e dormi pooch; po' a guardi la televisiùn fina tardi e ma spüzzan i pè, va ben?

GILDA         lassal pèèrd quell lì e fà un sacrifizi per düü dì. Per il buon nome dell'albergo

RAIMONDO    (entra)  a cuminci a fa i camer?

GILDA                cumincia a disfà la tua

RAIMONDO      cussè?

GILDA                per un para de nòtt a ta dormat cunt ul Martino 

RAIMONDO       mì!?

GILDA    no. Mì! Gh'èmm bisögn una camera per düü dì e ga dèmm la tua

RAIMONDO       e duvaria durmì cun lüü? (indicando Martino)

GILDA                 perchè, a 'l gh'à minga la rogna, neh!

RAIMONDO       ma 'l runfa, e ìl spüzza de fümm

MARTINO          e tì de grapa

RAIMONDO       e pö lüü a 'l dorma cunt la lüüs pizza

GILDA    quand a 'l dorma ta ga la smorzat! Sü, femela minga taant lunga e và sü a purtà via i to quatar strasc e metaj  nela camera del MARTINO

                                                       

RAIMONDO      (a Martino) vegn sü a dàmm una màn

MARTINO          devi fà ul menü per messdì

GILDA                 preocupass minga. Ga pensi mì cunt ul Luigi

MARTINO          sì, ma cerchéé da cambià un quajcòss. I cliéént ìnn stüff de risòtt, bisteca e patati fritt. Ma l'ànn già dii in tanti

GILDA                vörarà dì che incöö ga darèmm salmone, caviale e champagn! Cussé che pretendan quii quatar strepanàà che pagan quatar ghèj? A cà sua stànn in pè cunt macherùn, ööf in cereghìn e tumatìs

MARTINO           beh, un puu de fantasia la faria minga màà

GILDA                 sü, sü, vàn de sura a fà ul trasloco che ga pensi mì. Prima de andà sü, MARTINO va de là e dicch a quii düü de Bulogna che la camera la gh'è e la preparum sübit

MARTINO           va bèn! Andèmm Raimondo

RAIMONDO        andèmm (escono)

ORESTE              però a 'l gh'à resùn. Podarium fa un quajcòss de püsséé apetituus. A füria de mangià risòtt m'ìnn vegnüü i öcc cumè i cinéés

GILDA                ul riis a 'l fa bèn e 'l sgunfia minga. Pö, tütt i dì a 'l cambia cundiméént: la fà cunt ul sugo, in biaanch, cunt i zuchétt, l'altar dì l'à faa perfina al barolo

ORESTE              Barolo!? A 'l gh'à casciaaa déént ul barbera che l'era andaa in aséé

GILDA                 e quand l'à faa ai quattro formaggi?

ORESTE               già cun tütt i furmagg vanzaa

GILDA                ma cunt la cutüra sa capiss nagòtt. Eran bùn!

ORESTE              se un quai dì la fasèss ala milanesa, cunt ul zafràn

GILDA                sèèt matt!? Cun quèll che custa ul zafràn. Se lassum fa a tì, andèmm sübit in faliméént. (chiama fuori scena) Luigi!

LUIGI                  (dalla cucina) cussè che gh'è?

 

GILDA                 vegn chì che fèmm ul menü per incöö

LUIGI                  (entra)  eccomi qua!

GILDA                 alura cussè che metum süla carta?       

                                                

LUIGI                  risòtt, bisteca e patati fritt

GILDA                ma adèss, disi, gh'è propi nagòtt d'altar de fà? Un puu de fantasia. La géént l'è stüfa de mangià risòtt, bisteca e patati frìtt. Ma l'ànn già dii in tanti

LUIGI              ma se ta séét sempar tì a dìmm de fa ul risòtt e la bisteca

GILDA                e incöö, ù cambiaa idea

LUIGI                 alura fèmm la pasta al sugo

ORESTE             bravu! Macherùn al ragù

GILDA                a mì ma piasan minga

ORESTE             ma i cliéént duvran minga mangià duma quèll che ta piaas a tì

GILDA               alura fa le tagliatelle al ragù

LUIGI                 ga n'ù minga de tagliatelle, gh'ù dumà spaghetti

GILDA              bèn! Alura spaghetti al ragù e incöö andèmm a fa ul carich de tagliatelle al Gross. Ta féét un bèl padelòtt de ragù, inscì sèmm a post per una setimana

ORESTE            ù bèl e capii che per un méés magnum pasta al ragù

GILDA               e ringrazia ul ciéél

LUIGI                e de seguund?

GILDA                un bèl arost cunt l'insalata

LUIGI                 e indua a vuu a tö l'arost?

GILDA               in farmacia! Bestia, va dal macelaar

LUIGI                 ma l'è tardi e 'l fa minga in téémp a cöös per messdì

GILDA               alura a 'l fèmm dumàn. Per incöö darèmm ancamò i bistecch. Magari casciacch sü una salsina

LUIGI                   faruu la “salsa cremosa all'aglio”

ORESTE              inscì sa séént minga la spüzza dela bisteca che l'è lì da una setimana

LUIGI                   per forza, n'i cumpraa un quintaal

GILDA                  cunt l'uferta che gh'era n'è varüü la pena  

                                           

LUIGI                  e de cunturnu

GILDA                 ta l'ù già dii. Insalata

LUIGI                  gh'è minga insalata per tütt e pö faria minga in téémp a netàla

GILDA                 alura fa patati al forno

ORESTE             e stasira?

LUIGI                  minestrina, piatto misto freddo con spinaci e budino

ORESTE              creperèmm de indigestiùn

LUIGI                  ala sira bisögna stà legéér

ORESTE              ma ìnn sempar i solit ròbb

GILDA                 a 'l gh'à resòn. Cambièmm un quajcòss

LUIGI                 ma va vegnan in méént tütt incöö? A sii burlaa giò dal lètt?

GILDA                 ìnn düü ànn che gestisùmm 'stu albergu e gh'èmm fàà una bela clientela e, per mantegnila, bisögna tratala bén...tratàla bén e stà nei costi

ORESTE              ga vöör fantasia

LUIGI                  alura stasira fèmm riis e latt cunt ul predesèn

ORESTE              ecu! Quest a 'l ma piaas püsséé

GILDA                 e per seguund omlett con sottilette e prosciutto

ORESTE              brava!

LUIGI                  e spinaci

ORESTE              bravu!

GILDA                 e pö, creme-caramèll

ORESTE              brava!

GILDA                ecu! (a Oreste) scriiv cunt ul computer ul menü e stampal

ORESTE             preferissi a màn su un cartèll e 'l tacum föra

GILDA               alura scriiv                                                                      

                  

ORESTE  indua l'è ul pennarello? (prende un pennarello dalla scrivania ed un foglio di carta rigido)       

LUIGI                    alura mì a vuu in cüsina

GILDA                   ta sa regordat quèll che ta gh'éét de fa?

LUIGI                    sperèmm

GILDA                   dopu ta porti là una copia

LUIGI                    sarà mej! (esce)  

GILDA                   (detta a Oreste) alura scriiv...”menù di oggi”...(Oreste esegue)  mezzogiorno: spaghetti al ragù...o in bianco...secondo: bistecca...

ORESTE               ancamò bistecca?

GILDA                  alura scriiv “entrecot”

ORESTE               cussè che l'è?

GILDA                   l'è sempar la bisteca in fencéés

ORESTE                cumè che sa scriiv

GILDA                  cume sa leeng...entrecot con salsa cremosa all'aglio

ORESTE               e chi a vöör minga l'aj?

GILDA                  ...o senza aglio

ORESTE               …entrecot con salza...

GILDA                  salsa cun la “esse” minga la “zeta”. Ignuraant!

ORESTE               ...con salsa cremosa all'aglio o senza...a richiesta

GILDA                  contorno di patate al forno

ORESTE                ...contorno patate al forno...

GILDA                   sera! Due punti...

ORESTE                ...riso, latte...e prezzemolo...

GILDA                   secondo...omlett con prosciutto e formaggio...

ORESTE                come sa scriiv omlett?

GILDA                    cume sa leeng...e spinaci                                                                

ORESTE               …e spinaci...pö ul crem-caramell...

GILDA                   crem-caramell? Chi l'è che l'à dii?

                                                                                                                      

ORESTE                 ul Luigi. Cume sa scriiv crem-caramell?

GILDA                   cume sa leeng

ORESTE                ...crem-caramèll

GILDA                   no, no, lassèmal péérd. De sira l'è tròpp pesaant, digerissan minga e dorman màà. Quèll a 'l fèmm dumeniga a messdì

ORESTE                (squilla il telefono) pronto?...sì, Miramonti...una cussè? Sciambre!?...ah, camera...per quando? Che la scusi ma capissi minga...ah, franzé...(a Gilda) l'è una francesa...

GILDA             passumela a mì che ai cumerciai ù fàà 'l francéés

ORESTE          un muméént madama che ci passo l'”interpetre”...aufidersén!

GILDA            huì, madam che la disa a mì...bonjour a léé...una sciambre? Per che méés? Lüj? Un muméént che guardi...(prende il registro) dal nööf al viint...sì...c'è post...per düü...léé e ul marì...va bièn...huì, le mèèr l'è a céént metar...pensiòn cumplèt sessant euro per persòn...ma huì, tütt le sciambre cun la televisiùn e le bagn...come? Le scièn? Petit scien? Ah, “bau-bau” petit cagnolèn...sì...ma che 'l boja minga de nòtt...che non faccia “bau-bau” a la nuit...va bièn...che la spedissa la prenutaziùn...aurevuar (appende)

ORESTE         indua te stüdiaa ul francéés?

GILDA            ai cumerciai

ORESTE         pensavi a l'università de Pona mèzz (o altra località a soggetto)

GILDA           cussè che ta vörat capì tì! Cià che ga porti la lista al Luigi, intàànt tì scriiv ul cartèll de tacà fö (prende la lista ed esce. Oreste prende un foglio e scrive)

ORESTE         (squilla il telefono. Risponde) Hotel Miramonti! Ah, ciau...e alura cume la và?...sempar péég...ànn saraa sü...e adèss? Vedarùù cussé fà...e i fiöö?...sì, va bèn...

GILDA             (rientra) ecco fatto! Adèss sarà mej andà a mètt a post la sala...

ORESTE         ù capìì...sì, ta ciami mì püsséé tardi...ciau neh! Adèss podi minga...ciau...ù dii che podi minga! Ciau (appende)

GILDA            chi l'era?

ORESTE          nissùn!

GILDA             e ta parlavat departì al telefono?

ORESTE           ànn sbagliaa nümar

GILDA             e ta gh'éét dii “ciau”? Che cunfidenza! 

                                                    

ORESTE           l'era un amiis che l'à sbagliaa nümar.

GILDA              ta ma la cüntat minga sü giüsta. Hueì, t'avaréét minga fàà la murusa?

ORESTE           ga mancaria anca quèla

GILDA              alura l'era ul to fiöö”! (Oreste tace) ecu, l'era lüü. Cussé che 'l vureva ancamò?

ORESTE           nagòtt. A 'l vureva salüdàmm

GILDA              ma paar che a 'l ta salüda tropp spèss

ORESTE           l'è sempar ul me fiöö

GILDA             adèss! Anca quaand a 'l vureva casciàtt déntar a l'uspizi l'era ul tò fiöö

ORESTE           cussè che c'entra?

GILDA    a 'l c'entra, a 'l c'entra. Ta sa regordat perché sèmm scapaa de cà? Ul tò fiöö, la tua nöra e i tò nevuud, a ta tegnivàn cumè un rimbambii e vivevan süi spàll dela tua pensiùn, t'ànn mangiaa fö quii quatar ghej che t'avevat metüü via in una vita de lavurà cumè un asan, ta mantegnivan cunt una minestrina, un tocch de crescenza, mezza poma e un bicéér de vìn e pö? Quand ta sérat lì interdètt, ta vurevan cascià déént a l'uspizi. Bela ricunuscenza!

ORESTE            stèssa situaziùn de tì cunt la tua tusa

GILDA               ma la mia tusa la vureva minga metum a l'uspizi

ORESTE          sì, ma anca léé e la sua famiglia la stava in pè cun la tua pensiùn e i tò danéé e la ta tratava cumè un strasc de paviméént

GILDA             e infati sùmm andada fö di bàll

ORESTE           sì, ma adèss, ul mè fiöö a 'l sa tröva in dificultà

GILDA  ga credi! Ascultam, Oreste. Düü ànn fa, serùmm düü vècc intrunaa che passavan i giurnaat setaa giò sü una panchèta di giardìn püblich a guardà in aria e 'spetà ul téémp che passava; serum inütil e vivevum dumà de ricordi del passàà. Quand s'èmm svegliaa e gh'èmm truvaa l'ucasiùn de gestì st'albergu del Luigi, gh'èmm piantaa lì tütt e sèmm vegnì chì a rimbucà i manich e metàss in discüssiun. Sèmm ringiuvanii, almèn nel spirit, de vint'ànn e sèmm impegnaa nel lavurà e nel custruì ancamò un quajcòss. Mangium, bevum, parlum cun tanta géént, sèmm sempar in mèzz a 'n quaj rogna, litigum, ridum, vusum, ma sèmm viif, sèmm pü quii vècc passiif setà giò su una panchèta di giardìn püblich a specià che vegna siira

ORESTE           sì, ma se adèss ul mè fiöö a 'l gh'à di prublemi?      

                               

GILDA             e chi 'sse ne frega! A 'l duveva pensacch prima. Se i nòss fiöö gh'avessan trataa cun ricunuscenza per tütt i sacrifizi che gh'èmm fàà per luur nela vita, a sarium ancamò a cà. Tròpp bèll cumprà telefonini, scaarp, bursètt, machin, vacaanz e mangià bistecch cunt ul bursìn dei vècc e senza dacch nagòtt in cambiu, nanca un puu de afètt, trataa cume estranei e lassaa lì cume supramobil

ORESTE            sì, ma adèss ul mè fiöö l'è disucupaa

GILDA               disucupaa!?

ORESTE           sì! Cun la crisi ànn seraa sü la dita indua a 'l lavurava, e gh'ànn düü fiöö che stüdian

GILDA               che sa rimboca i manich la miéé e la vaga a lavurà

ORESTE             la tröva minga

GILDA                e inscì, a ìl cumincia a bàtt cassa?

ORESTE              no, ma...

GILDA             che sa rangian. Si raccoglie quello che si semina, anca se nümm èmm seminaa e gh'èmm tiraa sü nagòtt

MARTINO         (entra contrariato) mì, cunt quèll là, a dormi minga

GILDA                 perchè?

MARTINO           l'è rivaa dentar nela mia camera. L'à metüü un bicéér d'acqua sül cumudìn e a 'l gh'à casciaa dentar la dencèra

GILDA                e alura?

MARTINO          a mì ma fa schivi vedè la dencèra sül cumudìn

GILDA                e tì guardala minga. Quanti bàll! Sü, fa minga ul dificil

MARTINO          e pö, l'à purtaa giò anca l'urinari. L'à dìì che tanti voolt a 'l sa sveglia e 'l fà minga in téémp a cuur in gabinètt

GILDA                cussè che 'l gh'à de fà, poor òmm?

MARTINO          e pö, l'à dìì che 'l sufrìss de aerofagia

GILDA                l'è minga culpa sua

MARTINO          no, ma nanca mia. Sarànn nòtt d'infernu

GILDA               ma tì, te fàà quarant'ànn l'inferméér e ta duvariat vèss abitüaa a stì ròbb

MARTINO        sì, ma mì a durmivi minga cunt i malàà. De nòtt, stavi a cà mia e durmivi deparmì

GILDA             sü, sa trata pö de un para de nòtt e 'l turnerà nela sua camera. Adèss vàn de là a mètt fö ul menü e prepara i tavuj

MARTINO        mì stanòtt a dormi in machina nel garage

GILDA              vàn indua ta vörat ma adèss và fö di bàll

MARTINO         cià ul menü

GILDA              (a Oreste) dacch ul menü

ORESTE            indua l'è?

GILDA               t'ù dii de scrival giò

ORESTE            ma regordi pü cussè che gh'è

GILDA          Martino, vàn dal Luigi e fàtt dì ul menü e scrival giò perchè se aspetum questchì a tirum nòtt

ORESTE            a seri dréé a scrival e gh'è rivaa la telefunada del me fiöö

MARTINO         urmai podi fàll a memoria. Gh'è sempar i stèss ròbb

GILDA               spirituus! Incöö gh'èmm cambiaa tütt...o quasi!

MARTINO         l'era ura (esce)

GILDA               adèss tì vànn a fa la spesa dal frütiröö per dumàn

ORESTE            cussè che manca?

GILDA               l'insalata e i pòmm; cumpran ciinq chili de segunda scelta, anzi de terza, perchè i fèmm còtt e un para de chili de quii bùn

ORESTE            e l'insalata?

GILDA               un chilu de zicoria

RAIMONDO     (entra) mi, cunt quèll là, a dormi minga!

GILDA               cussè che gh'è ancamò?

RAIMONDO      a 'l gh'à déént l'üsèll

GILDA               eh! L'è ul Pippo

RAIMONDO      Pippo o minga Pippo, mì, cunt l'üsèll, dormi minga. L'è un merlu indiàn che a 'l sigüta a fà vèèrs

GILDA                l'è un merlo parlante

RAIMONDO       a rivi déént a 'l ma dìss: (imitando con voce stridula) ”ciau”!

GILDA                l'è edücaa!

RAIMONDO      sì, ma l'à dii almèn trenta voolt: “ciau”, “ciau”, che bàll! E pö, quand a gh'ù dii un quajcòss a 'l m'à rispundü: “macaco”! E 'l diseva: “Martino bello” e “”tu macaco”

GILDA                 sì, ma de nòtt a 'l dorma

RAIMONDO       a 'l dorma l'üsèll ma ul Martino l'à dii che a 'l sufriss d'insonnia e 'l guarda la televisiùn

GILDA                  ma sa trata pö de  un para de nòtt

RAIMONDO        no, no, mì a vuu a durmì in machina nel garage

GILDA                  bravu, inscì a dormuff in düü dentar in machina

MARTINO       (entra) ecco il menù

GILDA             (a Martino)  tì, Martino, perchè stasira e dumàn ta portat minga ul Pippo giò nel garage?

MARTINO        perchè?

GILDA              perchè ul Raimondo a 'l rièss minga a durmì

MARTINO       vialtar sìì màtt! Ul Pippo l'è cumè ul mè fradèll e 'l stà cun mì

GILDA             e te minga dìì che ta andavat a durmì nel garage?                           

MARTINO        mì scherzavi. Mì a stuu nela mia camera cunt ul Pippo

GILDA              (a Raimondo) alura vànn tì nel garage

RAIMONDO    anca mi scherzavi

GILDA              alura stà in camera cunt l'üsèll

MARTINO        e pö, de nòtt, ul Pippo a 'l dorma

RAIMONDO    sì, ma gh'è la televisiùn pizza

MARTINO        e alura?

RAIMONDO     alura, mì a riessi minga a durmì

MARTINO        mètt déént düü büsciùn in di urècc

GILDA   sü géént, cerchèmm de minga cumplicà i ròbb...(osservando Oreste) e tajèmm la testa al toro...tì Martino e ìl tò üsèll adarii a durmì nela camera de l'Oreste

ORESTE           e mì?

GILDA              nela camera del Martino cunt ul Raimondo

ORESTE           e perchè ta véét minga tì?

GILDA              mì sùmm una dòna

ORESTE           e alura? Sta sicüra che ta viulenta nissùn

GILDA              sfaciaa! Un muméént...gh'è ul Luigi...Raimondo, và a ciamà ul Luigi

RAIMONDO        per fà?

GILDA              vànn a ciamàll e tààs! (Raimondo esce) Ul Luigi l'è un bravu òmm e 'l capisserà. Lassèm fà a mì

LUIGI                (rientra con Raimondo) cussè che gh'è, m'ì ciamaa?

GILDA               (mielosa) oh, sì...caro Luigi...tì che ta séét un òmm inteligéént...edücàà e minga ignuràànt cume 'sti trìì àsan...

LUIGI              cussè che duvarja fà?

GILDA             ma no, nagòtt de impurtàànt...vedi...(indicando Oreste) quel intrunàà lì, l'à dàà una camera a düü cliéént...cumè dì...e gh'è tütt ucupàà

LUIGI               e alura?

ORESTE           l'è culpa sua che l'à scrivüü un ciinq al post del trìì

GILDA           dacch minga reta! Alura, per un para de nòtt, a gh'èmm...gh'avarium bisogn de... de una camera

LUIGI               beh! Ga dèmm la mia! (tutti si guardano basiti)

GILDA             cumè, la tua?

LUIGI               che prublema gh'è?

GILDA             (perplessa) appunto! (guardando i presenti) Che prublema gh'è?

MARTINO        nissùn!

RAIMONDO    nissùn prublema!

GILDA              ma scüsa, e tì indua ta véét a durmì?

LUIGI               da un'amisa

GILDA              ah! Ta gh'éét anca un'amisa

LUIGI               l'è una veduva

GILDA              te mai dii nagòtt. E quantu téémp l'è che ta gh'éét st'amisa?

LUIGI               trii dì

GILDA             e ta véét già in cà sua?

LUIGI              no! In cà mia

GILDA             quale cà?

LUIGI              questa. L'è la veduva Bardelli dela camera 27

GILDA          i capii, ul mandrillo!? A 'l pèèrd minga téémp...(ringalluzzita riprende Luigi) hueì, guarda che chì l'è minga un casòtt, neh!

LUIGI             alura a vuu minga sü

GILDA            (ripensandoci abbassa il tono) no, no, vànn! Per 'sta volta femm finta de nagòtt. Ma ciapa minga ul vizi, neh! Béh, alura l'è tütt risoolt. Tutti ai vostri posti!  (a Raimondo e Martino) vialtar andii a traslucà ancamò, (a Oreste) e tì, vànn dal frütiröö

ORESTE          a  fà?

GILDA             cume a fà? T'ù minga dìì de andà a cumprà i pòmm e la zicoria?

ORESTE         quand ta ma l'éé dìì?

GILDA            prima, no!?

ORESTE         a mì ta m'èèt dìì nagòtt

GILDA           oh, géént, questchì a 'l gh'à l'Alzaimer!

RAIMONDO   (a  Martino) cià, andèmm a mètt a post i camer

MARTINO       prima meti sü ul menü

LUIGI              e la mia camera? Bisögnerà svujala

GILDA         ecu, andii a svujà la camera del Luigi e metéé tütt per un para de dì nela vossa...(tutti escono a soggetto. A Oreste)  e tì vànn dal frutiröö e cumpra...(prende un foglio, penna e annota) ta fuu ul biglietìn se no chissà cussè che ta cumprat...dunca...cinque chili di mele terza scelta...due di prima scelta e un chilo di cicoria...

ORESTE         (squilla il telefono e risponde) Pronto! Gilda? Sì, un muméént...

GILDA             chi l'è?

ORESTE          chi la vuole? Ah, sua figlia

GILDA             la mia tusa? (tra sé) Cussè che la vöör?

ORESTE          cussè che la vöör?

GILDA             (interrompendo bruscamente Oreste) cussè che ta interessa a tì cussè che vöör la mia tusa?

ORESTE           ta l'éét dumandaa tì

GILDA              (prendendo il ricevitore) cià, damala a mì! Tì vànn a fà la spesa (dandogli il biglietto) pronto? Ciau...

ORESTE          a cumpri anca i banàn?

GILDA             i banàn? Per fa cussè?

ORESTE          per mì

GILDA             va bén, cumpra i banàn e và!

ORESTE          e i danéé?                                                                                      

GILDA               fa marcà giò...pronto?

ORESTE            va che vuu anca dal tabachìn a cumprà i tuscan

GILDA              sì, ma sta minga là a bééf i bianchìn cumè al solit

ORESTE            pö, ma toca andà anca in farmacia a tö i pastigli per la pressiùn

GILDA               (sempre più agitata) sì, ma vànn fö di bàll...pronto!

ORESTE            alura a vuu

GILDA               ta séét chì ancamò? (Oreste esce) Pronto! Alura, cume la và?...cussè che ta gh'éét de piaang?...cussè!? Ma indué che l'è andaa? Cunt chi?...oh, porca bestia!...che delinquéént...ta 'l disevi mì che l'era un barlafüüs...sü, sü, adèss sta calma...e i fiöö? Almen luur stàn bèn...in Svizzera? Mascalzùn!...ma sta tranquila...sì, ga penserèmm...

ORESTE            (rientra) indua l'è l'umbrèla? A 'l cumincia a piööv

GILDA              (sempre in conversazione)...l'à già purtaa via tütt i so ròbb?

ORESTE            l'umbrèla!

GILDA               (c.s.) anca la machina...

ORESTE            ma l'umbrèla indua l'è?

GILDA               (interrompendo nervosamente a Oreste) ma vàn al diavul tì e l'umbrèla!

ORESTE              ma a 'l piööv

 

GILDA (riprendendo la conversazione) ta ciami püsséé tardi. Adèss sta calma e cercherèmm de risoolv la sitüaziùn...sì, ciau...vabèn...ciau neh...(riappende)

ORESTE              e l'umbrèla?

GILDA               ancamò! Ma ta séét minga bòn de truvà un'umbrèla? Vàn de là e tirann sü vüna de un quaj cliéént

ORESTE              ma cussè che gh'è? Ta ma parat preucupada

GILDA                 altar che preucupada

ORESTE               per la tua tusa?

GILDA                 ga mancava anca questa

ORESTE              cussè che gh'è capitàà?                                                                

GILDA                 gh'è scapaa ul marì

ORESTE               de induè?

GILDA                de cà. L'à truvaa una rümena e l'è sparii. L'à piantaa lì tüta la famiglia e 'l sa vééd pü

ORESTE               da quaand?

GILDA              inn trii méés che 'l sa vééd pü. L'à tiràà sü tütt quèll che 'l gh'aveva in banca e l'è partii

ORESTE               l'à fàà cume nümm

GILDA                  sì, ma nümm a gh'avevum minga una famiglia de mantegnì

ORESTE               mantegnivum i nòss fiöö

GILDA                  ma luur a gh'avevan ul so lavurà

ORESTE               ma a 'l ga manderà i danéé per i fiöö?

GILDA                  la vééd minga un ghèll. A 'l faseva ul piastrelista e 'l paar che a 'l sia andàà in Svizzera a lavurà cun la balurda che l'à truvaa

ORESTE                e inscì, l'è a tera anca léé?

GILDA                  (pensierosa) tüta culpa nòssa

ORESTE                perchè?

GILDA                   perchè serumm nümm a tegnì in pè e insèma i famigli di nostar fiöö. Cunt i nòss pensiùn e i nostri risparmi de una vita a gh'avevan minga prublemi ecunomich e tütt filava via lisc

ORESTE   adèss ta sa rimangiat tütt i paròll che ta m'avevat dii prima?

GILDA                quand?

ORESTE              quand  l'à telefunaa ul me fiöö che l'à perdüü ul lavurà e ta ma disevat de regurdàss de cumè ga tratavan. Adèss, che l'è la tua tusa a truvàss in braga de tela, a ta vegnan i sensi de culpa?

GILDA (squilla il telefono) pronto? Buongiorno maresciallo...ancora? E dov'è adesso?...sì va bene...manderò qualcuno a prenderlo...ma dov'era?...ah...sì...tra dieci minuti arriverà qualcuno...arrivederci...(appende. A Oreste)  tì, vànn dai carabiniéér a ritirà ul generààl

ORESTE          ancamò!

GILDA             a 'l s'è perdüü al mercàà

ORESTE          ma quèll lì, quasi tütt i dì a 'l sa péérd?

GILDA             l'è interdètt e nanca autosüficiéént e i so paréént ga la cascian chì de cürà a nümm

ORESTE         duvarian ricuveràll

GILDA  sü, vàn a töll e portal indréé. Ma cerca de minga perdass anca tì

ORESTE          indua l'è l'umbrèla?

GILDA             ma vànn al diavul tì, l'ubrèla e 'l general! Vànn che ma toca lavurà. Altar che pazienza per tirà avanti 'sta baraca cunt questa cumbricula de rimbambii. (commento musicale)

FINE  PRIMO ATTO

SECONDO ATTO

Medesimo ufficio della pensione Miramonti dopo qualche mese dal primo atto. Oreste sempre impegnato al computer. Entra Gilda, con cappotto e cappellino, furibonda.

GILDA         Disgraziaa, lazzaroni, gioventù bruciata!

ORESTE      cussè che t'è capitaa?

GILDA         prima de andà in in banca  summ andada a ritirà la pensiùn, vegni fö dala posta e ma méti lì per traversà la strada; hué, pareva de truvàss in mèzz ala pista de Munza quand gh'è la cursa, nessùn che sa fermava...meti giò una zampèta (imita) e zach! Se la tiri minga via svèèlt ma la purtavan via...déés minüt de tentatiiv. A un certo punto, ariva un bèl giuvinòtt, elegante, prufümàà che, cun bela manéra a 'l ma dìss: “permette signora che l'aiuti io ad attraversare?” e mì ga disi: “grazie giovinotto. Meno male che gh'è gente ancamò gentile.” e ma tachi al so brasc. Saltum giò dal marciapè e, cumè ul duce, (imita tutte le azioni) a 'l sa mètt in mezz ala strada e 'l bloca tütt e mì, sempar tacada a lüü, ga vüü adréé...ma, quand a sèmm in mèzz ala strada, quèll lì, a 'l cascia un ürlu cumè Tarzan e 'l sa mètt a cuur cumè una legura tra i machin fermi

ORESTE         e tì?

GILDA            mì sùmm curüda  sül marciapè e m'è burlàà fö una scarpa

ORESTE         e cussè che te fàà?

GILDA            ù tiràà sü ul brasc e ù blucàà ancamò ul trafich per andà a töla. Tütt che sunavan e ma na disevan de tütt i culuur

ORESTE         ma perché l'è scapaa quèl fiöö?

GILDA              ciùla! A gh'è restaa la màn nela trapula di ràtt che gh'èri nela bursèta! Te capii? A 'l ma faseva traversà la strada per ciulàmm la mia pensiùn

ORESTE          e tì, a ta véét in gììr cun la trapula di ràtt nela bursèta?

GILDA             l'è un'abitüdin che ù mantegnii da quand la metevi in cà per ul mè nevùùd che 'l ma faseva sempar sparì quii quatar ghej che gh'avevi. Tütt istèss 'sti giuvin! Lazzaruni che gh'ànn minga vöja de lavurà e tiran avanti cunt i danéé del pà e delle nonnette indifese cume mì

ORESTE         esagera minga. Gh'è ancamò bravi fiöö che stüdian e lavuran

GILDA            füss mì al guvernu i sistemeria tütt! Chi stüdia minga, a lavurà! Nei campi a vangà, a munc i vàcch, a impastà ceméént: “eh, no! E' troppo faticoso, quel mestiere non è decoroso, io devo studiare”. Ma lassé stüdià chi gh'à ul cervèll, minga vialtar che sìì di asnùni!

ORESTE         i téémp ìnn cambiàà

GILDA            mì, a quindas ànn fasevi la mondina; quatordas uur in di caamp de rììs in mezz a l'acqua, l'ünica roba buna l'era che gh'avevum i pè sempar nètt. Ala matina una scudèla de rììs e làtt, a messdì, rììs in biaanch e ala sira rììs in cagnùn...pö, disan che il ”riso fa buon sangue”!  A ma 'l ma fa  incazzà cumè una bestia!

ORESTE          altri tempi

GILDA             ancamò!? Ma guarda i tusànn adèss. A mangian pü cun tütt ul bèn de Diu che gh'ànn de mangià a fànn la dieta. Che vagan a tirà la lima e vedarii che ingrassa nessùn. Però fanno l'aperitivo! Ala sira, prima de andà a cà, vanno al bar...sprizz, Martini, Negroni, vin biaanc e ròss, sa ingozzan de tartine, salatini, e trujaad simil e pö, quand a rivan a cà: “non c'ho fame!” e i mamm preocupaa: “Ma perché non mangi?” - “C'ho lo stomaco chiuso!”. Altar che stomaco chiuso. Inn ciocch! E ul mè nevuud grand l'era vü de quèj. Tütt i siir, ai séés uur, föra del bar cunt un bicéér in màn e cun l'altra ul telefonino in un rosc che ta pudevat minga passà; chissà a chi telefunan pö? Èer mì sa parlan vün cun l'altar...una sira, seri dréé andà a cà e ma trövi davanti a quèll casòtt e mì cercavi de passà. Dumandi “permèss” e nissùn sa sposta, alura a vusi püsséé foort: “Permesso!”, nisba! Ala terza volta che vusi “permesso”, un facia de pirla de vü a 'l ma diss: “ma nonna, fatte il giro”. Mì, ul giir l'ù fàà, ma a bursetààt süla crapa e püssé ma incazzavi, püsséé quii malnàtt ma tiravan in giir e ridevan

ORESTE          altar che riid

GILDA             ad un certo punto, salta fö dal grüpp ul mè nevuud: “ma che fai nonna?” - “cosa ci fai te, cunt questi lazzaroni e mangia pàn a tradiméént?” - “ma c'è l'happy howard” - “chi è che c'è?” - “l'happy howuard”, l'aperitivo!”. Te capii, l'aperitivo

ORESTE          l'è diventaa de moda

GILDA             sì, ma una volta, l'aperitììf la fasevan chi gh'aveva anca de mangià dopu. Adèss la fànn tütt, perfina quèl moort de fàmm, disucupaa del mè nevuud che l'è in giir cunt i calzètt cunt i böcc, che se ga seri minga mì a ramendaj a 'l saria staa in giir a pè biòtt e 'l gh'à sü ancamò i müdaand del mè poor marì; però, a 'l gh'aveva i danéé per l'aperitivo. A un certo punto ma vegn un suspètt e ga dumandi: “ma te, ieri t'avevo dato dieci euro per comprarci i fiori da mettere sulla tomba del povero nonno, ce li hai comprati? - “ma scherzi, nonna? Vai a vedere”. Al dì dopu, vuu al cimiteri a cuntrulà e vedi süla tumba un bèl mazz de fiuur. Beh, ù pensàà, poru fiöö l'è staa de parola e mì, l'ù anca trataa màà....a un certo punto, vedi rivà vüna püsséé larga che lunga che la ma fa: (imitando un accento meridionale) “addove ha preso 'sti fiori?” - “mio nipote dal fiorista per il suo povero nonno” - (c.s.) “che nonno e nonno? Questi li ho comprati io ieri per il mio povero Efisio, e stavano sulla sua tomba”, l'à tiràà sü i fiuur e l'è andada via. Té capìì? Un mazz de fiuur per un happy howard. Disgraziàà, gioventù bruciata!

ORESTE          altri tempi

GILDA            ta séét bun de dì dumà “altri tempi” ma i cambi mì, i tempi                  

ORESTE         (intento al computer) eh, sì! Altar téémp

GILDA            ma vàn al diavul! Sarà mej che ma vada a cambiàss (esce)

ORESTE        (squilla il telefono) pronto? Albergo Miramonti...sì...una camera per due...per quando? Il 2 novembre? Venite a festeggiare i morti al mare...sì, sì, a novembre qui l'è come primavera. Ma di dove siete? Vighizzolo!? Ho, bestia! Alura sèmm visìn de cà...mì sùmm de Còmm...sì, ìnn düü o trìì ànn che cunt di soci a gestissum l'albergu chì in Ligüria...bene, inscì podum parlà un puu in dialètt...alura per un para de setimànn...ma mì, de Vighizzöö a cunussevi ul Coduri, serum a suldaa insema, Coduri Amilcare...sò ziu? Ma che cumbinaziùn...e cume che 'l stà? L'è mort!? E quand l'è moort? Vint'ànn fà...inscì giuvin...l'è burlaa giò da una pianta de fiich? Che moort stüpida...a 'l pudeva minga catà i fambrus o i canestrej? Nümm a 'l ciamavum “Cò düür”, perché a paart ul cugnòmm l'era ustinàà cumè un mül...bèn, inscì sa vedum al düü de nuvembar e festegerèmm ul “poor cò düür”...no, minga  “porco düür”, ul “porco ziu” ciuè ul poor, intéés cume  “povero” Coduri...ah, ma sùmm spiega...alura a 'l speti cun la sua miéé...a 'l salüdi e che a 'l stia bén almèn lüü...arrivederci...condoglianze...(appende e prende nota)

 

MARTINO      (entra con del danaro ed un conto)   Oreste, gh'è  partii quii dela camera quindàss e ànn pagaa

ORESTE           cià! (prende il tutto)

MARTINO        ìnn setcéénsetanta euro pù centvint extra

ORESTE           (conta il denaro) giüst!

MARTINO        e pö, quìì nööf che ìnn rivaa a gh'è la miéé che l'è celiaca

ORESTE           cussè che ma interessa mì se la miéé l'è straniera?

MARTINO         ù dìì che l'è celiaca

ORESTE            de induè che l'è?

MARTINO         a 'l suu minga de indua l'è. L'è celiaca e la po' minga mangià certi ròbb

ORESTE            e che la mangia minga

MARTINO         ma se ga dèmm di ròbb che l'è allergica e la ta crepa, sèmm nümm respunsabil e ga seran sü l'albergu

ORESTE                e alura cussè che gh'èmm de fa?

MARTINO          alura bisögna cüsinacch di piatt a paart senza certi ingredienti. Ecu, la ma fàà la lista

ORESTE             e ta ma 'l disat a mì? Digal al Luiis

MARTINO          (chiama) Luigi! Vegn chì

ORESTE          (termina di contare i soldi) intaant a vuu a mètt i danéé nela cassafòòrt (esce)

LUIGI                   (entra) cussè che gh'è?

MARTINO         gh'è vüna növa che l'è celiaca e la m'à daa l'elenco de quèll che la pò minga mangià (gli porge il foglietto)

LUIGI        bel rumpiméént de bàll! (legge)...farinacei e roba impanada...pasta, raviöö...olio di semi vari, salse e sughi già pronti, dadi...a questachì, bisögna facch tütt a paart. L'è bela, almén?

MARTINO          l'è minga màà

LUIGI                 a pruposit, stasira cussè che ta féét?

MARTINO         cussè vöt che faga? Finii de lavurà a vuu in lett

LUIGI                 ta vegnat a balà?

MARTINO         cun tì?

LUIGI                 ma no. Gh'ù un para de dunètt e gh'ù dìì che i portum a balà

MARTINO          mì summ minga bùn de balà

LUIGI                 la ta insegnerà léé

MARTINO         chi l'è?

LUIGI                 i düü prufessurèss de Vipiteno dela stanza vintiséés

MARTINO         ma vüna l'è zòpa 

LUIGI                quéla zòpa la tegni mì

MARTINO         ma...savarja minga...

LUIGI                 sü, fa minga ul dificil. Gh'ù già dii che ta vegnat anca tì

MARTINO         e pö, cussè che fèmm?

LUIGI                 oh, cara Madona! Ma ta séét mai andàà cunt una dona?

MARTINO        (timidamente imbarazzato) sì...ma...

LUIGI                ta vedaréét che sa divertissum. Stasera fuochi e fiamme!

MARTINO         però disemacch nagòtt ala Gilda

LUIGI                ga mancaria anca quèla. Dopu la cumincia cunt i so menààt

MARTINO         ga diserèmm che a vémm dal tabachìn a fà una partida a scopa

LUIGI                 o  a giügà ai bocc

MARTINO         taas che la riva (fingono di leggere il foglietto)

GILDA               (entra e, in un lungo silenzio imbarazzante, li scruta) induè che vii stasira vialtar düü?

LUIGI               (guardando interrogativo Martino) chi?

MARTINO        (c.s.) perchè?

GILDA              l'è minga che andrii a balà, per cààs?

LUIGI                (imbarazzato)  nùmm!?

GILDA               no...mì!

MARTINO        (sentendosi scoperto indica Luigi) l'è lüü che 'l vöör andà a balà

GILDA               (a Luigi) a tì, basta vedèn vüna che la respira e ta perdat ul cò.    

LUIGI                  ma chi ta l'à dìì che vèmm a balà?

GILDA               ù incuntràà süi scaal quii do scarlampàn de Vipiteno e ma disan;  “questa sera andiamo a fare due salti con il Luigi e il Martino”

LUIGI               e alura?

GILDA          (alterata) alura, t'ù dìì mila voolt de minga fà ul ganivèll cunt i cliéént de l'albergu. Guarda che chì l'è minga “Sodoma e Camorra”, neh!

LUIGI                inn cliéént in vacanza e vöran divertìss

GILDA            cun vialtar düü!? Chissà che divertiméént!  Ma vardévass, che ma paruf “Stagno e Ollio” e andii in lètt, che ala matina bisögna lavurà

LUIGI                 ù lavuraa tüta una vita e gh'avaruu diritto de divertimm un puu

GILDA             (a Martino imperativa) e tì! Anca tì ta vöörat andà a divertiss? Ta séét sempar staa un òmm seri e tranquill, adèss ta cuminciat a fà ul baluurd anca tì?

MARTINO         mì a 'l suu minga. L'è staa lüü a invidàm

GILDA               dacch minga reta a 'stuchì che a 'l ta porta ala perdiziùn

MARTINO          pö mì, a sùmm nanca bùn de balà

GILDA                (a Luigi) ecu, ta vedat? Portal minga in giir a fà figüür

LUIGI                 e cun chi a vùù? Urmai ù già urganizza tütt

GILDA                facch ul bidùn. Ta ga disat che ul Martino a 'l gh'à la sciatica

MARTINO         ma mì a gh'ù minga la sciatica

GILDA                fatala vegnì!

RAIMONDO      (entra)  gh'è la coppia apena rivada che disan che ul lett l'è tropp düür

MARTINO         l'è la celiaca. La ga de vèss una rumpibàll questachì

GILDA               che camera gh'ì dàà?

MARTINO         la dudas

GILDA                l'è quèla che gh'era dentar quèll cunt ul maa de schéna e gh'èmm metüü sota l'àss. (a Raimondo) Và sü a tiragall föra

LUIGI                 tì, Raimondo, induè che ta véét stasira?

RAIMONDO       perchè?

GILDA                (a Luigi)  tira minga in giir anca quastuchì

RAIMONDO       perchè? Cussè che gh'è de fà?

GILDA                  gh'è de andà sü a tirà fö l'àss del lètt

LUIGI                  (a Raimondo) ta spiegheruu dopu

GILDA                 (a Raimondo) guarda che tì a ta séét minga un soci ma un dipendéént de l'albergu

RAIMONDO        e aluura?

GILDA                  alura, se ta véét cun questuchì, ta licenzi in tronco    

                          

RAIMONDO          e induè che duvaria andà?

LUIGI                     andèmm a balà

RAIMONDO          ma piaseria

GILDA                    sì! Cun vüna zòpa e l'altra cunt i öcc stoort

LUIGI                      la gh'à lo strabismo di Venere

GILDA                  sa capìss mai cun chi l'è adréé a parlà.  Altar che “ostracismo” di Venere. (entra Oreste)  ecu, (a Luigi) vànn cun lüü

ORESTE                 indua?

GILDA                    indua ta vörat andà tì che ta stéét nanca in pè. Setàss giò che l'è mej. Sü, adèss, ognùn al so post

MARTINO              mì a vuu a sistemà la sala

GILDA   bravu! (a Raimondo) e tì vànn sü a sistemà i camer e cambià l'àss

LUIGI                      (a Raimondo) sa vedum dopu. Passa là de mì

GILDA                    (a Luigi) intaant van là in cüsina. (a Raimondo) e tì, regordass de quèll che t'ù dìì. (escono tutti e tre. Estraendo e leggendo un foglio dalla tasca si rivolge a Oreste intento al computer) tì, stamatina ù ritiraa dala banca l'estratto conto de l'albergu...ta l'éét lengiüü?

ORESTE              se ta ga l'éét lì tì, cume fuu a lengial?

GILDA                 ma l'è un puu de méés che gh'è un quajcòss che funziona minga

ORESTE              cioè?

GILDA                 lavurum püsséé e gh'èmm püsséé géént de l'ànn passaa nel stèss periodo  ma gh'è mèn guadagn

ORESTE              sarànn aümentaa i spéés

GILDA              sarànn anca aümentaa i spéés ma saràn anca aümentaa i entraat se gh'èmm avüü püsséé cliéént

ORESTE              la dìss anca la televisùn che i costi ìnn aümentaa

GILDA                 no, no! Chì mancan propi i deposit in banca. Supratütt de contanti, èmm fa menu deposit de l'ànn passaa. Duman matina a vuu dal ragiuniéér e vedè de capì un quajcòss. A pruposit, quii düü che ìnn partii incöö, ànn pagaa?

ORESTE               (evasivo) chi?

GILDA                  quìì dela camera quindass

ORESTE               (c.s.) ah, sì. Inn partii

GILDA                  e ànn pagaa?

ORESTE                cèèrt!

GILDA                    e indua l'è l'assegn?

ORESTE                ànn pagaa in contanti

GILDA                   e indua ìnn i danéé?

ORESTE                i ù metüü in cassafoort

GILDA                   lassum andà a vedé (fa per andare)

ORESTE                ah, no! Adèss che ga pensi bèn i ù lassaa sü nela mia camera

GILDA                   nela tua camera!? E perchè?

ORESTE                sùmm andaa sü a tö...a tö ul fazulètt e ma i sùmm dimenticàà sül cumudìn

GILDA                  tì, Oreste. Cerca de cüntala sü giüsta, neh!

ORESTE               cussè vöt che ta disa?

GILDA                   la verità. Duman, cunt ul ragiuniéér cuntrolum tütt i danéé di cliéént che ànn pagaa in contanti e se ìnn stàà depusitaa

ORESTE                (sentendosi scoperto) beh, sì...mancherà un quajcòss

GILDA                  cumè “mancherà quajcòss”? Indua in finìì?

ORESTE               insomma...mì a gh'ù un quaj prublemìn

GILDA                  e te fàà sparì i danéé di tò soci?

ORESTE                  cussè che duvevi fà?

GILDA                  ancamò per ul tò fiöö?

ORESTE               cèèrt! Oltre che minga truvà de lavurà, gh'è scapaa anca la miéé

GILDA                  scapaa la miéé? E induè che l'è scapada?

ORESTE               cun vün pièn de danéé

GILDA                  e inscì l'è lì cumè la mia tusa?

ORESTE              già! Anca lüü l'è lì cunt i düü fiöö. A 'l gh'à ul sfratu dela cà, senza   lavurà e i fiöö che vànn ancamò a scöla

GILDA                  e inscì, ta mantegnat tì tüta la famiglia?

ORESTE               a ga spedivi tüta la mia pensiùn e anca quèl che tiravum föra de mensiil da l'albergu, ma eran minga asséé e, inscì, ù duvüü rangiàss in una quaj manera

GILDA            sèmm propi cunsciaa bèn! Ma ta capissi...d'altronde, ancamì ù sempar spedii la mia pensiùn ala mia tusa da quaand quèl disgraziaa del mè gener l'è andaa via cunt la rumena

ORESTE                e la rièss a tirà avanti?

GILDA                   macché!

ORESTE                e cumè che la fà?

GILDA                  sùmm sempar mì che tiri la carèta e, ogni méés, ga mandi i danéé. Eh, se ga füssum minga nümm vècc...ma Oreste...

ORESTE               cussè gh'è?

GILDA                  ancamì a gh'ù un gròpp che riessi minga a mandàll giò

ORESTE               tirall sü      

 

GILDA                  vedat...cume tì, a te fa sparì i danéé che entravan in contanti...ancamì ma summ rangiada in una quaj manéra

ORESTE               cussè che te fàà?

GILDA                  beh...mì ma sùmm metüda d'acordi cunt di furnituur per gunfià i fatüür

ORESTE                gunfià i fatüür?

GILDA                  sì. Nela fatüra mensììl del macelaar e del frütiröö cargavan sü sempar un quajcòss che ma davan a mì

ORESTE                ah, bela roba! Sa fregavum vün cun l'altar

GILDA                    per ul bèn di nostar fiöö

ORESTE                 tütt a scapit di altar soci; ul Luigi e ul Martino

GILDA               quii düü lì a gh'ànn minga de prublemi. Vün l'è sciuur de famiglia e l'altar a 'l gh'à nissün de mantegnì

ORESTE                e inscì, tì a ta ma ciulavat i danéé?                                                   

GILDA                   (riprendendo vigore) e tì, no!? Senz'altar mèn de tì

ORESTE                 quantu te tirà sü?

GILDA                    e tì?

ORESTE                 ta l'ù dumandaa prima mì

GILDA                   e adèss ta 'l dumandi mì

ORESTE                e mì ta 'l disi minga

GILDA                   nanca mì

ORESTE                e mì ta denünci

GILDA                 sùmm mì che ta denünci. Disgraziaa, che ta m'éét purtaa via tütt i danéé senza dimm nagòtt

ORESTE              anca tì

GILDA                 sì, ma mì ta l'ù dìì de spuntanea vuluntà. Che se ta 'l disevi minga ta sa incurgevat de nagòtt

ORESTE              e adèss che ta ma l'éét dìì a ìl suu

GILDA                alura sèmm nela stessa barca. Ala fìn gh'èmm faa cumè ul Robin Hood

ORESTE               chi è che l'è?

GILDA                 l'è vün che 'l purtava via i danéé ai sciuri per dagaj ai poori

ORESTE               e che fìn l'à faa?

GILDA                  chi?

ORESTE               ul “Rubinòtt”

GILDA                  cussè vöt che 'n sappia mì che fìn l'à faa ul Robin Hood

MARTINO            (entra) bisögna fà giò ul menü de incöö. Ma dumandan tütt cussè che gh'è de mangià

GILDA                   l'ì minga ammò de fà? L'è quasi i vündas uur

MARTINO             ul Luigi a 'l m'à dìì nagòtt

GILDA                    à de là a dumandagal. Quèll lì a 'l pensa dumò de andà a balà

MARTINO             vuu a vedè (esce)

GILDA                   chì, duvarèmm fà un quajcòss

ORESTE                de mangià per messdì?

 

GILDA                    cussè che c'entra ul mangià de messdì!? Disevi che bisögna fà un quajcòss per i nostar fiöö                                                                                                                                                                                                     

ORESTE                cussè che podum fà?

GILDA                 podum minga andà avanti inscì e purtaggh via i danéé al Martino  e al Luigi

ORESTE               basta digal

GILDA             (ironica)    già!  Ga disum: “Martino, Luigi, vardéé che nümm tirumm sü püsséé danéé de vialtar perchè sèmm püsséé bej”

ORESTE            ga spiegum la sitüaziùn

GILDA          no, no! Sa po' minga andà avanti inscì. Bisögna truvà una suluziùn definitiva

ORESTE            licenzium ul Raimondo e ul lavapiàtt. Inscì a gh'èmm püsséé danéé

GILDA               bravu! E chi fà i camer e lava i piàtt?

ORESTE             tì ta féét i camer e mì lavi i piàtt

GILDA                tì ta séét propi föra de cò! Inscì sa spacum la schèna. Ala nòssa età podum pü fà certi ròbb

ORESTE             ma i nostar fiöö, sì!

GILDA               (illuminata) i nostar fiöö!? Porca bestia, l'è l'ünica idea inteligenta che ta senti dì dopu tanti ànn che ta cunossi

ORESTE            l'è mai tropp tardi

GILDA               ma cèèrt! Podarian vegnì giò tütt chì

ORESTE             ìnn tütt e düü disucupaa e podarian vegnì giò a lavurà cun nümm

GILDA                ìnn senza marì e senza miéé, i fiöö podarian vegnì giò anca luur e chi và a scola andrànn chì e, i düü püsséé grand, a podarian lavurà anca luur

ORESTE            inscì risolvum tütt i prublemi e podum tirà ul fiàà

GILDA               gh'èmm risoolt ul prublema

MARTINO        (entra) ecco il menù

GILDA               cussè che 'l fà?

MARTINO         l'à dìì che 'l ricicla tütt i avanzi in di piàtt de iéér

GILDA               cume 'l sarja a dì?                                                                                  

MARTINO         l'à dìì che cunt tütt i tuchètt de furmagg vanzaa iéér a 'l farà un risòtt ai “quattro formaggi” e cun la carne avanzada, la trida e 'l fà i pulpètt

                               

GILDA                mì capissi minga cumè fànn i cliéént a vegnì ancamò chì

 

MARTINO         ul Luigi l'è bravu a mis'cia sü tütt. A 'l ga cascia déént un puu de spezie, pànera, predesén e aj, inscì nessün sa incoorg de nagòtt

GILDA                ma vegn de trasü dumò a pensacch

MARTINO         e pö a 'l m'à dumandaa ancamò se vuu a balà

GILDA               e tì, cussè che ta gh'éét dìì?

MARTINO         che gh'ù la sciatica

GILDA               de quand in scià ta gh'éét la sciatica?

MARTINO         ta ma l'éét dii tì de dì che gh'ù la sciatica

GILDA               sì, ma l'era chì anca lüü quand l'ù dii

MARTINO         ah, sì?

GILDA              ma cèèrt. Gh'avevi dii de dicch ai dò scarlampàn che ta pudevat minga andà a balà perchè ta gh'avevat la sciatica

MARTINO           ecu perchè a 'l m'à dii che l'era minga vera

GILDA                 ta séét intranaa anca tì cumè un tricheco

MARTINO          e adèss, cussè che ga disi?

GILDA                dicch pü nagòtt, lassa pèèrd e vànn a mètt fö ul cartèll del menü

MARTINO           a vuu (esce)

GILDA                 e alura, turnèmm al discuurs de prima

ORESTE              che discuurs?

GILDA                 quèl di nòss fiöö. gh'ù avüü una bèla idea, no?

ORESTE              quale?                                                                                               

GILDA                 de fai vegnì chì

 

ORESTE              veraméént a ta l'ù dii mì

GILDA                 beh, mì o tì, l'è stèss! In sta manera sa sistema tütt. Lavuran, guadagnan e sa fànn cumpagnia

ORESTE              e anca i nevuud sa tröverann bèn

RAIMONDO        (entra) la celiaca l'à dii che la po' minga mangià i pulpètt

GILDA                 ga mancava anca questa. Ga farèmm un ööf in cereghìn

RAIMONDO       vuu a digal (fa per uscire)

GILDA                a pruposit, ti Raimondo, cume la stà la tua mama?

RAIMONDO       la stà bèn. Perchè?

GILDA                  la viif ancamò cunt la tua surèla a Vigevan?

RAIMONDO        sì

GILDA                  e la tua surèla, l'è deparléé, ma paar

RAIMONDO         sì, l'è zitela e la stà cun la mia mama

GILDA                  ah! Ma deparluur, sentan minga la tua mancanza?

RAIMONDO         perchè?

GILDA    uramai in pü giuvin anca luur e gh'avaran bisögn de cumpagnia

RAIMONDO        capissi minga

GILDA                  gh'avaran bisögn de un òmm in cà...urmai tì a ta gh'éét la tua pensiùn...e anca la tua surèla l'è pensiunada, ma paar

RAIMONDO           sì

GILDA                     alura stii bèn

RAIMONDO           beh, ga manca nagòtt

GILDA                    alura, se ta véét a cà anca tì, sarja minga un prublema

RAIMONDO           perchè a vöruf licenziàmm?

GILDA                     nooo! Però, se sa licenziat departì saja una bela roba

 

RAIMONDO           e perchè? Mì vuu minga a balà stasira

GILDA                    cussè che c'entra ul balà? Ta licenzi minga perchè ta véét a balà

RAIMONDO         e perchè, alura?

GILDA                   perchè ga sarà una riurganizzaziùn de l'azienda . Comunque, l'è minga una roba immediata. Gh'èmm téémp per pensacch e, se propi, propi, ta vörat minga andà via tröverèmm una suluziùn

RAIMONDO         va bèn. Alura adèss vuu de là (esce)

ORESTE                ma dispiaas mandàll a cà

GILDA                anca a mì. Ma se gh'èmm de tirà chì dò famigli podumm minga mantegnì anca lüü

ORESTE                bisögnerà digal anca al lavapiàtt

GILDA             quèll a 'l sarà püssèè düra. A ìl gh'à ciinq fiöö de mantegnì giò in Marocch

ORESTE                podarium tegnill

GILDA              ancamì credi che 'l sarja mej. Perchè tra ul tò fiöö e la mia tusa, pensi minga che stian là a lavà piàtt e sgürà padèll

ORESTE                ta podariat sta là tì

GILDA                   piutost a spachi tütt i piàtt süla tua crapa.

FINE SECONDO ATTO

TERZO ATTO

Panchina immersa nel verde del parco pubblico, luogo del loro primo incontro e nel quale hanno consolidato le loro amicizie. In scena Gilda e Oreste. Gilda è intenta ad intessere una maglia con i ferri, Oreste s'accende un sigaro e si cerca nelle numerose tasche qualcosa.

GILDA          cussè che ta cercat? (Oreste non risponde continuando l'azione) Huei! Parli cun tì. Ta séét diventaa ancamò püsséé sturnu?

ORESTE        cussè che te dii?

GILDA           ù dumandaa cussè che ta cercat

ORESTE         (confuso) cussè che cerchi?

GILDA            se ta 'l séét minga tì

ORESTE          seri dréé a fa un'ispeziùn

GILDA           l'è un'ura che ta séét dréé a ravanà dentar i sacocc

ORESTE         ogni taant a trövi da una quai paart un queicòss che ma regurdavi minga de avecch

GILDA            vardéé se l'è scemu!

ORESTE         perchè? Ta gh'éét un quajcòss de mej de fa?

GILDA            impara a fa la maja anca tì

ORESTE         ga mancaria anca quèla...(trova un foglio) ah! Varda chì. U' truvaa i analisi che ù fàà ul méés passaa

GILDA            e ta véét in giir cunt i analisi

ORESTE         ogni taant i lengi sü...però inn tütt bej, neh! A parte che l'è un puu alt ul polistirolo

GILDA              colesterolo, bestia! Ta l'ù già dii mila voolt

ORESTE           a 'l ma entra minga nel cò. (continua a leggere le analisi)

GILDA              (mentre parla Oreste non ascolta immerso nella lettura annuendo come se stesse avvalorando ciò che dice Gilda) ta gh'éét de mangià mèn furmagg e salam... e pö, minga béév giò vìn e grapp cumè un camèll...ala nossa età bisögna vèss muderaa ne l'alimentaziùn...mangià tanta verdüra, tanta früta, riis in bianch, pèss...se propi ta vörat

mangià un puu de carna sa po' mangià quela bianca...cunili, pulaster, tachìn...pö, ul latt a 'l gh'à de vèss scremaa...e minga mangià roba frita...l'è un velén (accorgendosi dell'assenza). Ma tì, ta ma ascultat?

ORESTE             (evasivo) eh!?

GILDA               l'è un'ura che sùmm dréé a parla e tì ta ma déét nanca reta. E 'l bèl che ta scurlissat la crapa cumè dì che gh'ù resùn. Cussè che ta seguitavat a dì de sì?

ORESTE           a cüntavi i analisi che vànn bèn... guarda, la glicemia l'è giüsta...cussè che ìnn i tri...trigli...ceridi?

GILDA               ìnn trii...trii ròbb che gh'èmm nel corp

ORESTE             mì ga n'ù 220

GILDA                bestia! Ma paran tanti. E pö, ma interessa nagòtt di tò analisi. Rangiass! Mangia quèll che ta vörat e crèpa

ORESTE           e dopu tì, cussè che ta féét?

GILDA             quèll che ù faa fina adèss. Summ cressüda senza de tì e andaruu avanti

ORESTE          e se ta crepat prima tì?

GILDA              perchè duvaria crapà prima mì?

ORESTE          sa sà mai

GILDA             pensa per tì...(breve pensiero) e se crepi prima mì? Cussè che ta faréét?

ORESTE          quèll che ù faa fina adèss. Summ cressüü senza de tì e andaruu avanti

GILDA             sentii che risposta

ORESTE          l'è quela che ta m'éét da tì

GILDA            quand?

ORESTE          prima

GILDA             cume al solit, senza fantasia. Rispund sempar cumè un papagàll

ORESTE          (dopo una pausa) e inscì, sèmm chì ancamò sü 'sta panchèta dopu trii ànn

GILDA          quatar!

ORESTE       trìì e mèzz!

GILDA          trìì e sètt méés

ORESTE       ...e quatar dì

 

GILDA         sì! Cünta anca i uur

ORESTE       gh'è nagòtt de fa de mej...(pausa) e sta panchèta l'è sempar la stèssa

GILDA          püsséé sgarelada

ORESTE       un quai dì a burlerèmm per tera

GILDA          sgarelada cumè 'l cumün. Nanca ciinq ghèj per cambiala. L'altar dì ma summ ruvinada i calzètt nööf cunt una schegia

ORESTE        (dopo una pausa) iéér a 'l m'à ciamaa ul me fiöö

GILDA           anca la mia tusa

ORESTE        paar che vagan bèn

GILDA           sì. La m'à dìì che che ìnn pièn de lavurà e l'albergu l'è sempar pien

ORESTE        e anca i luur fiöö sa trövan bèn

GILDA           menu maa! Ala fìn sèmm sempar nümm vècc che sistemum tütt

ORESTE         anca se sèmm staa nümm a cumbinà tütt stu casòtt

GILDA            in che senso?

ORESTE         a bütà in aria i matrimoni

GILDA           cussè che c'entrum nümm?

ORESTE        i nòss fiöö a gh'avevan i so famigli e tiravan avanti bèn e, se nümm, a scapavum minga de cà, stavan ancamò insema

GILDA         ma in che manera? Stavan in pè cunt i nòss pensiun e i nòss risparmi e, in cambi, ga tratavan cumè düü rimbambii. Senza cüntà che passavum i giurnaat cume interdètt sü 'sta panchèta. Gh'èmm faa bèn ad andà fö di bàll

ORESTE         però gh'èmm disfaa i do famigli

GILDA           se stavan in pè per i nòss danéé, l'è mej che la sia andada inscì. Ma, ala fìn, ma paar che l'è andada bèn per tütt. Adèss ìnn giò a gestì un albergu, ànn truvaa un lavurà e gh'ànn un futuro anca per i so fiöö

ORESTE       grazie anca al Martino e al Luigi

GILDA          luur gh'ànn minga prublemi ecunomich. Mangiaa luur ànn mangiaa tütt

 

ORESTE       sì. Ma eran minga ubligaa a lassà le quote de l'albergu ai nòss fiöö

GILDA          se na fasevan luur? Vün a 'l gh'à né fiöö né cagnöö, e l'altar l'è pien de danéé

ORESTE       ta gh'éét sempar resùn tì

GILDA          cèèrt! Senza de mì, avarian passaa quatar ànn sempar chì süla panchèta a cüntà i föj di piaant che borlan giò. (guardando fuori scena) varda che riva ul Martino  

ORESTE         indua l'è?

GILDA            là in fuund, cun la bursa dela spesa

ORESTE         l'è un para de dì che 'l sa fa minga vedè

GILDA            a 'l sarà impegnaa per i preparatiiv del matrimoni. Poor diavul, ga mancava anca de spusàss

ORESTE          beh, almèn a 'l stà in cumpagnia

MARTINO      (entra zoppicante con una borsa di un supermercato colma) ciau

GILDA              indua ta séét staa? Trìì dì senza fàss vedè?

MARTINO        parleman minga. Ma n'è capitaa de tütt i culuur

GILDA              t'à piantaa la murusa?

MARTINO       quasi! Matrimonio sospeso

GILDA             oh, bestia! Cussè che te cumbinaa?

MARTINO       mì nagòtt. Tütt cumbinaziùn

GILDA             spiegass mej

MARTINO        l'altar dì, duvevi truvàss davanti al cumün cun la Marisa per i püblicaziùn ai déés uur; ai nööv e mezza, vegni fora de cà, a vuu a tö la machina e la gh'è pü. Magari, ù pensaa, iéér nòtt l'ù metüda da un'altra paart, inscì a fuu 'l giir del cundumini ma la trövi minga. Ala fìn vedi un vigil, vu là e ga disi tütt preocupaa; “Signor vigile, mi hanno rubato l'auto” - (caratterizzando il vigile con  accento meridionale) “che auto era? Era per caso una Fiat grigia?” a 'l ma dumanda. “sì! Propi quèla.” ga disi e lüü, cun calma a 'l ma rispuund: “Non ce l'hanno rubata, l'ha portata via il carro-attrezzi”. “carro-attrezzi!? Ma non era mica rotta” - “che fosse rotta, non lo so, ma che era davanti al garage di un signore che ci ha chiamati perché doveva uscire, sì!” - “e allora!?” - “allora se vuole la sua macchina deve andare al deposito, pagare la multa e ritirarla”. E inscì a vuu a ritiraà la machina; per furtüna ul deposit l'era lì a cinqcéént metar ma quand rivi là de cursa...

GILDA            chissà che cursa

MARTINO     ...e lì, a m'ànn cercaa i danéé del carro-attrezzi in contanti e mì ga n'avevi minga asséé...

GILDA             e alura?

MARTINO       alura ù duvüü andà in un bancomat lì visìn de cursa

GILDA             ancamò de cursa?

MARTINO       ritiri i danéé e vu là al deposit...

GILDA           ...de cursa

MARTINO      cèèrt! Ritiri la machina e vuu in cumün...

GILDA            ...de cursa

MARTINO    ma pareva de vèss ul Schumaker. Finalméént rivi in centro visìn al cumün ma, porca bestia, trövi minga un pustegg...gira de chì e gira de là, ala fìn trövi un bèl post liber, pustegi e ma invii dala Marisa

GILDA              sempar de cursa

MARTINO        cèèrt!

GILDA              e ta l'éét truvada?

MARTINO        no!

GILDA              te minga curüü asséé!

MARTINO        tra una bala e l'altra, sùmm rivaa un'ura de ritaard

ORESTE            ma ta pudevat minga telefunacch che ta serat in ritaard?

MARTINO        ù tentaa. Ma gh'eri la bateria scarica. Ma s'eri dimenticaa de caricala ala sera prima

GILDA              che sfigàà!

ORESTE           e cume l'è andada a finì?

MARTINO      che sùmm turnaa indréé. Vuu a tö la machina ma...ma la gh'era pü. Ma l'ànn purtada via

                                                                                                                           

ORESTE           i ladar?

MARTINO        no. Ul carro-attrezzi

ORESTE           ancamò?

MARTINO        per la pressa ù minga vist che l'avevi metüda nel spazi riservaa ai portatori d'handicap

ORESTE          e la Marisa?

MARTINO       incazzada cumè una bestia! Sùmm andaa a cà sua al dopumesdì e ma n'à dìì de tütt i culuur: ”ho aspettato un'ora...mancare ad un appuntamento così importante...che fidanzato sei? Che matrimonio sarà il nostro?”

GILDA             appunto!

ORESTE          e tì. Cussè che ta gh'éét dìì?

MARTINO       mì gh'ù spiegaa tütt e, ala fìn, la s'è calmada e s'èmm da apuntaméént a iéér, sempar ai déés uur

ORESTE            menu màà

MARTINO        menu màà, un cornu!

ORESTE           perchè. Cussè che gh'è capitaa ancamò?

MARTINO       per minga corr rischi e 'rivà ai déés puntuaal, sùmm vegnüü fö de cà ai nööv uur 

GILDA             bravu!

MARTINO       ciapi l'ascensör de cà e, cussè che sucééd?

ORESTE          cussè che sucééd?

MARTINO       a 'l sa bloca minga a metà strada in mèzz ai piàn!

ORESTE           e cussè che te fàà?

MARTINO  soni l'alarme. Tütt che curan fö de cà e mì che vusi: “tiratemi giù!” - “stia calmo signor Martino, adesso chiamiamo i tecnici”, ma disan. Trii quart d'ura per rivà i tecnici

GILDA             ma in tütt quèll téémp a t'avarét ciamaa la Marisa che ta ritardavat

MARTINO       l'ù pensaa ma avevi dimenticaa ul telefono in cà 

                                

GILDA              ta duvevat dicch a un quajvün che gh'era lì de ciamala

MARTINO       ù pensaa anca a quèll, ma ma regurdavi minga ul so nümar de cellulare

GILDA              ma tì, ta sa regordat mai nagòtt?

ORESTE           e alura, cussè che te fàà?

MARTINO     m'ànn tiràà fö da l'ascensör a un quaart ai déés. Partissi fö dal cundumini e vuu vèèrs la mia machina de cursa ma, sül marciapè, ù ciapaa una scapüsciada  e sum finii luung e tiraa per tera cumè un sacch de patati, ù picaa ul cò cuntra un paracàrr e sùmm svegnüü

GILDA          oh, poor disgraziàà!

MARTINO    quand ma summ svegliaa, gh'era inturnu un rosc de géént che disevan: “si è ripreso!” - “te l'ù dìì che l'è minga moort!” - “stia calmo, adesso arriva la Croce Rossa” e mì disevi: “no ma toca andà in cumün” - “ma potrebbe avere qualche frattura interna” - “E la Marisa?” disi mì: “chiamate la Marisa in comune!” e vün a 'l dìss: “sta delirando! Ma ecco che arriva l'ambulanza”. Inscì, ma cargan sü l'ambulanza e ma portan al Sant'Ana, ma fànn i radiugrafii, medicaa la gamba e lassà andà. A gh'è passaa tüta la matina

ORESTE         e la Marisa?

MARTINO      la m'à lassaa un bigliètt néla casseta dela posta cunt scrivüü: “non farti più vedere”. Ga telefuni ma, quand la vééd ul me nümar la rispuund minga

ORESTE         ga telefunerùù mì

GILDA          inscì sèmm sicüür che la vedum pü! La ciameruu mì...(squilla il cellulare) oh. Bestia! Ul telefono!

MARTINO      sarà la Marisa

GILDA            (cercando il telefono nella borsetta) la Marisa? E cussè che la vöör da mì?

MARTINO      la vörerà fa la paas

GILDA            cun mì?

MARTINO      no, cun mì!

GILDA           no. L'è la mia tusa...pronto? Ciau, tütt bèn?...sì, dìmm...ah! Cussè!?...ma de bùn? (incuriosito, Oreste accosta l'orecchio al  cellulare. Gilda lo riprende bruscamente) Cussè che ta vörat tì?

ORESTE         nagòtt

GILDA           alura tirass in là! (riprendendo la comunicazione) ma da  quaand?...ma ta séét sicüra?...cerca de minga fa stüpidaat...no, no, disi nagòtt...và bèn...sì, sa sentirèmm püsséé tardi...sì...ciau neh...salüdum i fiöö...ciau (chiude)

ORESTE          cussè che gh'è sücedüü?

GILDA             cussè che ta interessa a tì?

ORESTE           ta ma parevat preucupada. Gh'è capitaa un quajcòss giò in albergu?

GILDA             no. Motivi personali. Mè e dela mia tusa

ORESTE          ma và tütt bèn?

GILDA             sì, tütt bèn

MARTINO       (a Gilda) ciama la Marisa

GILDA              sì! Gh'ù propi vöja de ciamà la Marisa, adèss!

ORESTE           ta vedat che ta séét preucupada. Cussè che gh'è?

GILDA              nagòtt! Ta l'ù già dìì

MARTINO        se gh'è nagòtt, ciama la Marisa

GILDA              ma vànn al diavul tì e la Marisa!

ORESTE           ta vedat cumè ta séét nervusa. Ta vörat minga parlà...(squilla il suo cellulare) ul telefono! (lo cerca nelle varie tasche)

MARTINO        l'è la Marisa!

ORESTE           e la ma telefuna a mì? (trova il telefono) Pronto? (ai due) l'è ul me fiöö,,,ciau, dìmm...no,no, parla püür...ah! Tì?...ma quaand...(Gilda s'accosta per udire la conversazione. Seccato le dà una spinta esclamando) cussè che ta vöötat? Tirass in là! (al figlio) no, no! Minga a tì. Gh'è chì la Gilda che la ma rump i bàll...

GILDA              hué! Sta ateent cumè ta parlat, neh!

ORESTE           (ignorandola) ...sì, va bèn...ma pensacch sü...no, no...stà tranqìll...va bèn, sa sentirèmm püsséé tardi... sì, ta ciami mì stasira...ciau...sì, ciau...(chiude)

GILDA              cussè che 'l  vöör?

ORESTE           cussè che ta interessa a tì cussè che 'l vöör ul mè fiöö?

GILDA              fina pröva cuntraria, l'è giò cun la mia tusa

                                           

ORESTE e tì, ta m'ét dìì cussè che la vureva la tua tusa quan la  ciamaa?

GILDA             la m'à dìì de dìll a nissùn

ORESTE          e anca ul mè fiöö a 'l m'à dìì de dìll a nissùn

GILDA             cussè?

ORESTE           quèll che a 'l m'à dìì

GILDA             e cussè che a 'l t'à dìì?

ORESTE          dìmm prima tì cussè che l'à dìì la tua tusa

GILDA             no! Dimal prima tì

MARTINO      ma paruff düü fiulètt

GILDA             tì pensa ala tua Marisa e taas! (a Oreste) Ma l' t'à dìì cussè che vöran fà?

ORESTE          chi?

GILDA             i nòss fiöö. Se gh'ànn ciamaa tütt e düü avrànn dìì la stèssa roba

ORESTE          ma sa anca a mì

MARTINO      quanti misteri. Cussè che vöran fà?

ORESTE          (contemporaneamente a Gilda) vöran spusàss!

MARTINO       e alura? Indua l'è ul prublema?

GILDA             l'unich prublema l'è che diventeruu consuocera de questchì!

ORESTE         dimall minga a mì

LUIGI              (entra)  ciau a tütt! (tutti salutano a soggetto) cume la và?

ORESTE          cume vött che la vaga? Sempar chì a guardà pel'aria. E tì?

LUIGI              l'andava mej iéér

GILDA            cussè che t'è capitaa. T'àn purtaa via la machina cunt ul carro-attrezzi?

LUIGI              la m'è capitada bela. U' perdüü la murusa

GILDA            murusa? De quand in scià a ta gh'éét la murusa?

LUIGI              l'è quèla veduva che frequenti da un puu de téémp

GILDA             la veduva del mecelaar?

LUIGI              sì

GILDA            ma alura l'è una roba seria. Ma l'è quindass dì che ta la cunossat

LUIGI             sì, ma sa trövum bèn e serum dréé a pensa de vììf insema

GILDA           perchè “serum”?

LUIGI            perchè iéér la m'à piantaa

GILDA           perchè?

LUIGI            serum a cà mia in dolce conversazione, quand a sona ul campanèll. Vuu a veerd e chi ma trövi lì? La Marisa!

MARTINO     la Marisa!  La mia Marisa?

LUIGI             sì. Propi la tua Marisa

MARTINO     e cussè che la vureva?

LUIGI           lì, süla porta. La ma dìss: “voglio uscire con te!”. Mì, sùmm restaa lì cumè un merlüzz e ga fuu segn de minga parlà foort, ma léé l'è andada avanti: “tu sei un uomo, minga un bamba!” e mì ga disi: “ma non posso” - “come non puoi?” la dìss léé: “cun tütt i dònn che ta giran in gììr ta ma refüdat dopu méés che sa cugnossum?” a stu punto la salta in pè la macelara e, infüriada cumè una bestia, la dìss. “chi l'è 'sta sgualdrina?”...

MARTINO      “sgualdrina” ala mia Marisa!?

LUIGI             sì. E pö, russa cumè un peverùn, la ma dìss: “vàn püür cunt 'sta sderenada e cun tütt quii  barlafüüs che ta giran in gììr ma mì, ta ma vedat pü!” l'à tiraa sü la sua bursèta e l'è filada via

MARTINO        “sderenada” ala mia Marisa!?

LUIGI                 propi inscì. Pö, quand sèmm restaa deparnümm...

MARTINO          cussè che te fàà?

LUIGI               nagòtt!  La m'à dumandaa scüsa e la m'à cünta sü quèll che gh'è capitaa cunt ul Martino  

MARTINO        la t'à racuntaa tütt?

LUIGI                sì. Dela machina, del carro-attrezzi, del bancomat e dei bidùn in cumün

GILDA            perchè la sa minga ancamò de l'ascensör, dela scapüsciada e dela Croce Rossa

                                                                                                                             

MARTINO         l'era minga culpa mia

 

GILDA               e inscì la vureva piantà ul Martino e vegnì cun tì?

LUIGI               ma no. La m'à dìì che la vureva fàss purtà fö al risturaant e fass vedè in gììr cun mì per ingelusì ul Martino e cercà de svegliall föra

MARTINO          ma alura la ma vöör bèn!

GILDA                che curagg!

LUIGI                  intaant mì a summ restaa a pè

GILDA             ma sì, ta na trüveréét un'altra, cun tütt i dònn che gh'è in gììr, tra veduv, divurziaa e zitèll. Al dì de incöö gh'è l'imbarazz dela scelta

MARTINO          ma lassa stà la mia Marisa

LUIGI                  ma tegnessala tì, la tua Marisa! Chi l'è che la vöör?

MARTINO          mì! Cun l'aria che tira de matrimoni, vööri spusàss anca mì. Summ stüff de stà in cà deparmì

LUIGI                 perchè? Chi l'è che sa spusa?

MARTINO          i so fiöö (indicando Gilda e Oreste)

LUIGI                 ma và! Che bela nutizia

GILDA                sperèmm che vagan bèn

LUIGI                 anca a mì, ma piasaria sistemàm

GILDA                cun la macelara?

LUIGI                 l'è l'ünica che ma trövi bèn

GILDA                ù capìì. Chì ma toca sistemà tütt mì ancamò una volta

ORESTE             a fà?

GILDA            incö a ciami la Marisa e ga spieghi tütt. Vedarii che la cuur dal Martino   

MARTINO        brava! Ciamala sübit

GILDA               stà quièt, che la scapa minga. Indua vött che la vaga? E pö, (a Luigi) ta ma déét ul numar dela macelara e ciameruu anca léé

LUIGI               Gilda, ta séét propi ünica

GILDA           inscì a farémm trii matrimoni insèma. I nòss fiöö, quèl del MARTINO e quèl del Luigi

MARTINO         e magari quatar

GILDA               quatar cussè?

MARTINO         matrimoni

GILDA               de chi?

MARTINO         de vialtar düü (indicando Gilda e Oreste)

GILDA               ù sempar dìì che ta séét un puu rimbambii

ORESTE             stuchì l'à picaa ul cò cuntra ul paracàr e sragiona

MARTINO         perchè? Piutost de stà a cà ala sira, vün de una paart e l'altra da l'altra, poduff stà in cumpagnia

GILDA                a litigà dala matina ala sira

ORESTE              e sentì vusà 'sta nevrotica tütt ul dì

MARTINO          pö, gh'avarii de pagà dumà un afìtt

GILDA                 quèll l'è vera

MARTINO            ...spéénd la metà de lüüs, riscaldaméént, bulètt

ORESTE              anca quèll l'è minga sbagliaa

MARTINO           ...e pö gh'è la pensiùn

GILDA                 cussè che c'entra la pensiùn?

MARTINO           beh, se manca, vün de vialtar, quel'altar a 'l ciapa la reversibilità

GILDA                (a Oreste) quantu ta ciapat de pensiùn, tì?

ORESTE             e tì? 

                                                                                                      

GILDA               preocupàss minga de mì

ORESTE             e tì, pensa per tì

GILDA               a cumincium propi bèn!

MARTINO         sìì düü bastrücch ma, ala fìn, va vöruff bèn

GILDA               sì, ma lüü, cumè che la pensa?

ORESTE            mì? Te sémpar decidüü tì, cussè fà e ta lassi deciid ancamò a tì

GILDA               bèn! Cunsideràà la cunvenienza, farèmm un matrimonio d'interesse

LUIGI                 minga d'amore?

GILDA               d'amuur ala nossa età? Se stèmm nanca in pè

MARTINO       ma tirà giò 'sta maschera Gilda. Malgrado la tua rigidità, i tò manéér brüsch e la tua intransigenza, ul to cöör a 'l bàtt sempar per l'Oreste

GILDA               se a 'l suporti da ciinq ànn, un quajcòss in fuund a 'l gh'è

ORESTE             dimal minga a mì

GILDA           e alura che sa fagan 'sti quatar matrimoni! E che tüta 'sta géént che ànn seguii e partecipaa ai nòss piasè e ai nòss disgrazi podànn passà serèn ul futuro cume ma auguri sia serèn ul nòss.

FINE