Töti mat par la Pierina

Stampa questo copione

Töti mat par la Pierina

Töti mat par la Pierina

Tre atti in dialetto mantovano

di

Franco Zaffanella

2005

Personaggi:

Varisto Vaccari  - Il padre

Maria Cantoni  -  La madre

Pierina Vaccari  –  La figlia

Pina Vaccari  –  Sorella di Varisto

Gino Salvi  -  Il postino

Berto Mistoni  -  L’ortolano

Lino Battaglia  -  Il fornaio

Tranquillo Garini  -  Il medico

La storia si svolge nell’abitazione della famiglia Vaccari.

Siamo nella seconda metà degli anni novanta.

PRIMO ATTO

Scena 1

Varisto a seguire Pierina e Maria

( Varisto seduto con un gomito appoggiato sulla tavola sta sonnecchiando, poi entra la figlia Pierina )

PIERINA –  ( Cerca di svegliare il padre ) Varisto . . . Varisto . . . Varisto . . . ( Lo chiama in modo molto flebile e il padre nel dormiveglia risponde a tono )

VARISTO – Ahh . . . ahh . . .  ( Nel frattempo entra anche Maria per riporre un libro

in un cassetto )

MARIA – Ben cuma fèt a ciamà tu padar? Varisto . . . Varisto . . . va cha tsè mia dre ciamà ‘n pasarin, ma sbraia! Talsè che tu padar lè anca ‘n po surd. Varisto!!!

( Varisto si sveglia di soprassalto )

VARISTO – Ahhhh!!! Ma cusa gh’è da sbraià acse?

MARIA – At sentevi mia.

VARISTO – Ma che maneri, cha sevi anca dre insugnam che sevi cun Sofia Loren, e la seguitava ciamam . . . Varisto,  Varisto . . .

PIERINA – Ma pupà sevi me ch’at ciamavi ‘t se.

VARISTO – Come te? E cusa gh’evat da ciamam in ‘n mument acse.

PIERINA – Th’u ciamà parchè th’al sé che dopu la not ‘t dormi mia.

MARIA – E ‘t giri par ca ch’at pari n’ava mata.

VARISTO – Ben alura sa dormi mia bisogna cha magna.

PIERINA – Anca me mè gni fam mama.

MARIA – Sa vè gni fam, feval pasà parchè ‘s magna quand l’è ura.

VARISTO – Se ma quand’èl cla fnes cla fola che? Dieta, ginastica,pumati, varda che la Pierina la gh’ha mia d’andà a fa mis Italia.

MARIA – Chi pöl dil? ‘Cun la su belesa la pöl puntà in alt.

VARISTO – Se ma me gh’u da puntà ‘d nisuna banda, quindi parchè a gh’u da sta a dieta anca me.

MARIA – Ma ‘l fagh par ‘l tu ben.                                                                                             

VARISTO – No no, te th’al fè par ‘l mè mal, e dopu quand a vegn mè surèla l’as tös sempar in gir,’t vedrè che la prossima volta cha vegn ‘l dutur a gh’ha dmandi sal gh’ha quèl par indurmensàgh la lengua.

MARIA – A pruposit da dutur, varda Pierina cha lu ciamà parchè ‘d gh’è na cera ch’am pias mia.

PIERINA – Ma mama pusibul ch’at sia sempar dre a ciamà ‘l dutur.

MARIA – Ma tasi stöpida, vedat mia che bèl om cl’è e cun tanta bèsi,quel ‘l sares n’om ch’andares ben par te. ( Nel frattempo Varisto esce )

VARISTO – A vaghi parchè cla fola che dal dutur a su bèla stof da sentla. ( Ed esce )

MARIA – Se va via che chesta lè roba da doni. Pierina, ma vardat. Ahh?

PIERINA – ( Guardandosi allo specchio ) Su bèla nè mama?

MARIA – Ma gh’è nisona pütèla bèla e snela cume te, prova pesat? ( Pierina si mette sulla bilancia )                                                                                                                                 

MARIA – Varda 57 chili, èt vest, sa tha ma sculti me, ‘d mantegni la tu linea cl’è ‘n piaser. Me da šuvna sevi bèla cume te, e öna bèla cume te la pöl spusà sul ’n siur

cume ‘l dutur.

PIERINA – Ma te mama tè mia spusà ‘n dutur.                                                                   1                                                       

VARISTO –  ( Rientrando momentaneamente ) Apunto! Parchè èt mia spusà ‘n dutur che me th’am salvavi la vita.                                                                                          

MARIA – Ma lasa le! E te Pierina scultum me, che ‘n de th’am ringrasiarè. Ma vardat,vardat cuma ‘t sé bèla.

PIERINA – Sa su bèla. ( Guardandosi , Suona il campanello )

Scena 2

Pierina - Maria – Gino

MARIA – Vaghi a vedar chi gh’è? ( Va ad aprire la porta ) Avanti.

GINO – ( Entrando ) Buongiorno siura Maria, ciau Pierina.

MARIA – Buongiorno Gino.

PIERINA – Ciau.

GINO – I vest chè rivà la posta anca incö?

MARIA – Varda Gino che la posta ‘t püdresi anca metla in dla busula dli letri, sensa vegnar in ca.

GINO – Ma no Maria, ‘m pias vegnav a  salutà, ah Pierina? Speri ch’at faga piaser vedum?

PIERINA – Ma certu ch’am fa piaser a vedat.

GINO – ( Avvicinandosi a Pierina ) Parchè th’al sé cha th’am piasi.

MARIA – Vè Gino da che cla posta le che dopu ‘t vè. ( Cercando di allontanarlo da Pierina )

GINO – Ma che prescia gh’èt? Pensavi cha th’a m’ufresi ‘n cafè.

MARIA – Se ‘l cafè; dai valà cha gh’è anca atra gent cha spèta la posta.

GINO – Ma i spèta, i spèta. ( Allungandogli la sua posta ) Sinò quand a su strach, ch’agh nu pö voia ‘d fa ‘l gir a ciapi töta la posta cha mè restà, agh tiri via i boi parchè fagh la racolta, e pü böti töt in dal casunet dla carta.

MARIA – Ma brau furb! E th’al di anca! At sé ‘n bèl lašarun.                                           

GINO – Ma chi? Ma va che me su na persona a post, parchè me a meti töt in dal casunet dla carta, e faghi la racolta diferensiada!

PIERINA – Ma che brau! E’t sentì mama ch’al fa la racolta diferensiada.

GINO – Grasie Pierina te se cha th’am capesi, parchè me su na persona respunsabile.

MARIA – Ma qual responsabile, la gent la spèta la posta e te ‘t la böti via!

GINO – Ohh ma cusa gh’è da mal par na qual cartolina. La Pierina se cla la capì töt, la sares giösta la pütèla cha fa par me.

MARIA – Ma caru te ‘t vurè mia che la mè Pierina bèla cuma lè la töga ‘n pustin, le cla püdres spusà anca ‘n principe,.                                                                                                 

GINO – Ma Maria me a su ‘l principe dli posti.

MARIA – Ma chi? Se casu ‘t sarè la ruvina dli posti.

GINO – Ma dai Maria, pü me agh piasi a la Pierina,né Pierina?

PIERINA – Ehh ‘t sé mia ‘n bröt pütèl.

MARIA – Ben ma ades continua ‘l tu gir par piaser, che nuatar a gh’om da fa.            

PIERINA – Ma mama cusa gh’om da fa?

GINO – Apunto cusa ghi da fa? ma met sö ‘l cafè cha fom do baguli. ( E si siede )

MARIA – Vè leva sö dad le par piaser! Tö sö la tu bursa e gamba!

GINO – ( Che non si alza ) Che simpatica Maria ch’at sé, ‘t gh’è sempar voia da schersà. Sculta Pierina na qual sera a vegni a töt e andoma a sena, cusa dit?

MARIA – ( Prendendolo per un orecchio )  A dighi che ades ‘t vè via! Dai parti!

GINO – Aiii! Aiii! Ciau Pierina. Aiii!                                                                          2                                                        

PIERINA – As vedom, ciau. ( Maria lo accompagna fuori sempre tenendolo per un orecchio )                                                                                                                             

MARIA – Se cun Gino a fagh mia atse, th’al movi gnanca d’an millimetro, e te lasa le da dagh corda.

PIERINA – Ben ma cusa gh’è da mal, l’è mia ‘n bröt pütèl..

MARIA – Ah ma te ‘t pias töti, l’urtulan, ‘l furner, e inveci  a lè ‘l dutur ch’andares ben, ch’at faresi la siura cuiona.

PIERINA – Ma mama second te i bèsi dai la felicità?

MARIA – Sempar mèi che èsar in bületa.

Scena 3

Pierina – Maria – Pia

PINA – ( Entrando improvvisamente in casa ) Buonasera! Cuma andoma?

MARIA – Ma te ades sunat gnanca a la porta? La vegn dentar le,bèla bèla.

PINA -  Ma me su öna dla famiglia.

MARIA – A sarom parent, ma chesta l’è mia la tu famiglia.

PINA – Oh te ‘t gh’è sempar da vardà ìl pel in dl’ov; pütost u vest andà via ‘l pustin, scumeti cl’è gni che a fa stöpid cun la Pierina.

MARIA –  E te cusa t’interesa?

PINA – No parchè in paes a gh’è tanti ciaciari..                                                                  

PIERINA – Ma cusa disi in paes?

PINA – I dis ch’at gh’è na möcia ‘d murus.

MARIA – Ma chi? Quela l’è töta invidia, parchè in paes bèla cume la mè Pierina agh né mia.

PINA – Ma me ‘l su mia, l’è che la gent la sagueta dmandam se la Pierina l’è murusa cun ‘l furner, u cun ‘l pustin, u cun ‘urtulan, u cun ‘l dutur cuma vures su madar.

PIERINA – Ma chi’el  cha mes in gir cli baguli che?

MARIA – Lè mèi che la gent l’as  faga i su afari, e sicome mè fiola esendo bèla cume su madar, par forsa cla gh’ha tanti muscun ch’agh gira inturan.

PINA – Oh che rasa,pütost che di muscun cha’t girava inturan te ‘t gh’evi di musulin.

PIERINA – Su bèla né sia? ( Guardandosi ancora allo specchio )

PINA – Ma certu ch’at sé bèla parchè ‘t sumigli a tu sia

MARIA – Ma te th’at ciuciaresi i gumbet a esar bèla cume la Pierina. ( Suona il campanello )

PINA – Ia sunà ‘l campanèl, a vaghi a veršar.  ( E si appresta ad aprire )       

MARIA – Ma va  chesta, la par mia  a ca sua, la va a veršar anca la porta ades.

Scena 4

Pina – Maria – Pierina – Tranquillo

PINA – Ma l’è ‘l siur dutur, ‘l vegna dentar.                                                                     

TRANQUILLO – Buongiorno . . . giorno.  ( Entra caracollando tenendo la sua borsa che continua a muovere )

PIERINA – Buongiorno.

MARIA – Buongiorno siur dutur, ‘l s’acomuda, ( Rivolta a Pina ) e te fat i’afari tui! Pos ufrigh quèl?

TRANQUILLO – No grasie . . . asie

MARIA – Ma ‘l varda ch’al disturba mia,pos metagh sö ‘n cafè.

TRANQUILLO – No grasie . . . asie.                                                                           

MARIA – U sinò sal völ ‘n bicerin, ‘n bevr in vin?                                                   

TRANQUILLO –  No la ringrasi, ma voi gnint . . . int.                                                       3

PINA – Al völ gninte Maria.

MARIA – Ma va  a ca tua!

PINA – Chesta l’è ca mia.

MARIA – Ca tua l’è in via Verdi, chesta lè via Rossini.

PINA –  E che diferensa gh’è? Iè sta töt dü di sunadur.

MARIA At sé furtunada cha gh’è che ‘l dutur sinò su mia cusa ‘t faria, ‘l ma scusa, ma mè cugnada sa pudes strusala.

TRANQUILLO –  Ma insoma ch’ièl cha sta mia ben . . . en?

MARIA – Ma l’è la me Pierina.

PIERINA – Me? Ma me staghi ben.

MARIA – Ma cusa vöt sta ben, ma ‘l varda siur dutur che cera cla gh’ha, ma me su preocupada.

TRANQUILLO – Ades vardoma la presiun . . . un. ( Aprendo la sua borsa )

MARIA – Pierina cavat šö.

PINA – Se par pruvagh la presiun ades la gh’ha da cavas šö.

MARIA – ( Arrabbiata con Pina ) Va cha ti dagh dü maroch!

TRANQUILLO – Sentat šö Pierina, th’at sentat di girament . . . ent? Mal da testa, . . . esta?

PIERINA – ( Sedendosi ) Ma me no.                

MARIA -  E’l mia mei ch’as cava la camisa e la sutana siur dutur?

TRANQUILLO – Se ma intant cla gh’è la pöl anca cavas li mudandi . . . andi.

MARIA – E’t sentì Pierina cavat li mudandi dai!

TRANQUILLO – Ma no schersavi basta cla tira sö na manga. . . nga ( Tranquillo prova la pressione a Pierina )

PINA – Che robi ch’am toca sentar.

MARIA – S’at vö mia sentli sta a ca tua, petegola.

TRANQUILLO – Ades bisogna cha tasiga però,però, parchè,parchè, sinò, sinò . . .

MARIA – Al gh’ha rašun, ‘l ma scusa. ( E così mentre prova la pressione Tranquillo si assopisce, poco dopo se ne accorgono )

PIERINA – Mama ‘l dutur ‘m par ch’as sia indurmensà.

MARIA – Come indurmensà? Ma varda che robi, sempar la stesa fola.                            ( Avvicinandosi ) Siur dutur!

TRANQUILLO – Ahhh! Cusa gh’è,gh’è,chi gh’è?                                                               

MARIA – L’è dre pruvà la presiun a la Pierina.                                                                  

TRANQUILLO – Ah la presiun . . . un, la presiun l’è a post,savres mia cusa di, pü la Pierina la dis cl’as sent mia gninte . . . inte.

MARIA – Al sa cuma l’è siur dutur na madar la sta sempar in penser.

TRANQUILLO – Ma second me Pierina ‘t duvresi andà ‘m po föra, svagat, divertat, insoma andà föra ‘d ca. . . . ca.

PINA – E luntan da su madar. ( Maria la guarda male )                                                  

MARIA – L’è vera ‘l gh’ha rašun, s’agh fos ‘n qualdun cha l’acumpagna, le l’andres föra anca vulentera.

TRANQUILLO – A ma sl’è par quel la Pierina l’an cata di pütèi ch’a vures cumpagnala . . ala. Né Pierina . . . ina?

MARIA – Se ma vedal, cla gavres bisogn ‘d na compagnia seria, istruida . . .

PINA – Cun li bisachi pieni. ( Maria guarda Pina con rancore )

TRANQUILLO – Ma la püdres andà föra anca cun li su amighi.                                    4

PIERINA – Ma me a gnu mia a d’iamighi.

PINA – Certu cun na madar acse.

MARIA – Ma insoma!

TRANQUILLO –  Ben ades a vaghi . . . aghi. ( E si appresta ad uscire )

MARIA – Ma val via subit? S’aspetava n’atim agh metevi sö ‘l cafè.

TRANQUILLO – No gh’u ša det da no . . . no.

PINA – A ma l’è dura a fagla capì. ( Sempre Maria guarda la cognata che non

sopporta più )

MARIA – Alura  a gh’urdinal gninte?

TRANQUILLO  - Ma gninte, ‘s vedom, arvedas . . . vedas ( Esce salutato da tutti )

MARIA – E’t vest Pierina par ma a th’a gh’interèsi.

PINA – Oh ‘s ved cuma la gh’interesa,‘l sé indurmensà.

MARIA – Vè ades tha mè bèla stufà, èt capì? ( Si sente fuori gridare l’ortolano )

BERTO – A gh’è l’ortolano done, bèle pere , bèle mele, carciofi freschi, done gh’è l’ortolano.                                                                                                                                 

PIERINA – A gh’è l’urtulan mama, vaghi a fa spesa.

MARIA – Te tha ste che, se casu agh vaghi me föra.

PINA – Certu che sa spetè ancora ‘n po ‘l vegn in ca cun ‘l camiunsin.

MARIA – S’at di n’atra parola ‘t dagh dü sberlun!                                      

Scena 5

                            Maria – Pierina -  Pina – Varisto e Berto                          

( Entrano in scena Varisto con l’ortolano Berto )

VARISTO -  I mia sentì cha gh’è l’urtulan?                                                                          

BERTO – Bu . . .bu . .  . buon giorno. ( Tutti lo salutano ) Aaaa . . . ghi ‘d bi . . . iiiiiisogn? Aaaaa gh’u d’iaranci cl’è la fiiiiiiiiiiii la fiiiiiiiiii . . .                                   

VARISTO – Fiiiii . . . ?

BERTO – Fin dal mond!

VARISTO – Vè Berto tha t’intachi mia mal né?

PINA – Eh ma me ‘l su parchè ‘l s’intacha. ( Avvicinandosi a Berto ) Berto ‘l sö ch’at piasi né?

BERTO – Mah  . . .

MARIA – Ma va chi la sa töti che Berto ‘l s’intacha quand a gh’è na qual pütèla ch’agh pias, ma quela ‘t sé mia te, ma l’è la mè Pierina.

PINA – Ma valà, né Berto ch’at piasi me?

BERTO – Nnnnno!

PINA – Come no?

BERTO – Nnnno!                                                                                                                     

PINA – Alura va da via ‘l cul! ( Ed esce arrabbiata )

VARISTO – Ben ma cusa gh’ala mè surèla?

MARIA – La gh’ha sempar da fa l’intrigante.

VARISTO – La sclerosi galopante? Ma cara te, l’è ‘n pès cla gh’è dentar.

MARIA –  Se l’è ‘n difet da famiglia, a vaghi a tö ‘l catuin Berto,rivi subit. ( Ed esce,mentre Varisto è seduto e Berto è ad ammirare Pierina che si guarda davanti allo specchio )

BERTO – Pieeeeerina.

PIERINA – Cusa gh’èt Berto?

BERTO – Cuccu cu cu cu cu cu . . . ( Entra Maria con il portafoglio in mano )

MARIA – Cu cu cu, Ve via cha vegni a fa spesa.

BERTO – Cu cu cu cu cu cume ‘t sé bèèèèèla!                                                                       5

PIERINA – Grasie Berto.

MARIA – ( Prendendolo per un braccio ) Dai lasa sta mè fiöla, dim pütost a gh’èt di pumdor?

BERTO – Aaaaaaaa . . .

MARIA – Aaaaaa fa gnint, a fagh püsè a la svelta a vardà me, andom. ( E lo accompagna fuori )

BERTO – Ciaaau Piee pie rina.

PIERINA – Ciao Berto.( Pierina rimane allo specchio a guardarsi ) Sa su bèla né pupà?

VARISTO – Se ma varda che tu madar la t’imbambes da stupidadi e basta,dismesiat, e impara a veršar i’och.

PIERINA – Ma la mama inveci la dis  cha gh’u d’imparà a veršar i purtafoi.

VARISTO -  Ah ma s’al fös quel dal dutur ‘t faresi mia fadiga, ‘s nacursares gnanca.

Scena 6

Varisto – Pierina – Lino

                                                                                                                                            

LINO – ( Entrando in scena con il sacchetto del pane, mentre tiene dietro la schiena una rosa ) Permes?                                                                                                             

PIERINA – Avanti Lino.

LINO – Ciau.                                                                                                       

PIERINA –  Ciau.

VARISTO – Oh brau ch’at sé che Lino, a gh’èt mes dentar ‘n pèr ‘d baöi?               

LINO – Se Varisto, ( Appoggiandolo il sacchetto sulla tavola ) An pèr ‘d baöi cume sempar e anca ‘n bèl toch ‘d chisöla.

VARISTO – Ah ma ‘l su ch’at pias mè fiöla.

PIERINA – Pupà la mia det quel!

LINO – Se però la det la vrità Pierina. ( E porge in questo momento la rosa a Pierina )

To Pierina, u pensà da purtat ‘n fiur.

PIERINA – Ma grasie Lino, cuma ‘t sé gentile, th’at disturbi sempar.

LINO – Ma Pierina te th’am piasi tant, ma tant, tant, tant ( E rimane incantato a guardarla )

VARISTO – Ohhh Lino discantat!

LINO – Ma su mia incantà, lè che la Pierina l’am fa perdar la testa.

VARISTO – Eh caru ‘l su, lè mia sempar festa.

LINO – Ma me quand a vegni che lè sempar na festa. ( E rimane di nuovo a guardare incantato Pierina, mentre entra Maria con l’ortolano Berto dietro che tiene una cassetta di verdura e frutta comperata dalla Maria )                                                 

Scena 7

Maria – Varisto – Pierina – Lino e Berto

MARIA – Ohhhh!!! Th’at sèt incantà cume ‘l tu solit?

LINO – No Maria su mia incantà.

PIERINA – Mama varda che bèla rosa che ‘l Lino ‘l ma regalà.

MARIA – Ancora! Ma te sèt ‘n furner u ‘n fiurista,töti i de th’agh regali ‘n fiur.

BERTO – Aaaaaa ‘n fiur aaaaaaa gh’èt regalà?

LINO – Se vè me agh regali di fiur.

BERTO – Eeeeeee me laaaaaalaaaa smana pasada a gh’u regalà na casetta ‘d puuuu puuuu pumdor.

MARIA – Se ma varda cha iera bèla quasi töti andà.                                            

LINO – Eh caru Bertu, alura te th’ag dla roba marsa cha spösa,me inveci agh regali dla roba bèla e profumada.                                                                                                 6

BERTO – Maaaaa maaaa . . .

MARIA – Vè! Ades ‘v tulì sö töti du che che vuatar a ghi pö gnint da fa.

BERTO – Maa ma ma . . .

MARIA – Ma ma gninte! Ciau! ( I due quindi escono salutando )

MARIA – E te Pierina va subit a metat la cremina in sla facina bèla.

PIERINA – Va ben mama, e dopu a faghi ‘n po ‘d ginastica.

MARIA – Brava, e dopu ‘t ve che cha th’at pesi.

PIERINA – Va ben. ( Ed esce )

MARIA – E te cusa fèt le!?                                                                                                     

VARISTO – Ahhh ? ( Impegnato a sfogliare un giornale )

MARIA – Cusa fèt le?

VARISTO – Ma gninte vè, cusa vöt cha faga.

MARIA – Th’al dighi me alura cusa ‘t gh’è da fa, ‘t levi sö e ‘t vè a parcià la tavula, cha s’invioma a disnà. ( Ed esce )                                                                                                  

VARISTO – ( Alzandosi ) Se parcià la tavula,par quel cha th’as de da magnà, inveci a dla tuvaia a bastares ‘n tuvaiulin!                                              

FINE PRIMO ATTO

                                                                                                                                            

* * *

SECONDO ATTO

Scena 1

Pierina Varisto a seguire Maria

I due sono indaffaratissimi nel cercare di mangiare il più possibile pane e salame, approfittando dell’assenza di Maria.

VARISTO – Dai Pierina prema cha vegna a ca tu madar.

PIERINA – Mmmmm sl’è bun pupà.

VARISTO – Pian ch’an tai amo valà.

PIERINA – E taia dli bèli feti grosi.

VARISTO – Püsè grosi dad se. Mmmm a gh’u la pansa in vias da nosi, atar chè du macarunsin, vint gram da pan,na sigola,,na patata, Maria ma va da via ‘l cul! ( E mentre dice così entra Maria )

MARIA – Ahhh!? Cusa èt det?

VARISTO – Ma gninte soma dre fa merenda.

MARIA – E da quand in cla cha che ‘s fa merenda?

PIERINA – Ma mama sé gni ‘n po da fam.

MARIA – An po da fam? Ma cusa vè saltà in ment? Dopu töt quel cha faghi par fav sta in linea, magnà da magar par fav sta ben.

VARISTO – Par fas sta mal.

MARIA – Tasi!!! Varda che che pansa che tè gni!

VARISTO – Ma lè mia la pansa lè la camiša che a forsa ‘d lavala la sé strensida.

MARIA – Lasa le cl’è mei, e te ve che in sla balansa Pierina che voi vedar cusa ‘t pesi.

( Pierina va sulla bilancia )                                                                                                    7

MARIA – Varda ‘t sé cresida due èti! E ades ve che anca te.

VARISTO – Anca me?

MARIA – Se dai! ( Varisto va sulla bilancia )

MARIA – Ahhh!!! Ma varda! Varda cusa ‘t pesi? Su mia cusa ‘t faria! M’as pöl rivà a töti chi chili le! Ahh?

VARISTO – Pos vegnar šo ades?

MARIA – No tha stè le fin ch’at sé mia calà almen cinq chili!

VARISTO – Ma fa in temp a sfundas la balansa.

MARIA – Alura parti va in dl’ort a vangà!

VARISTO – Ma no, me agh vaghi mia in dl’ort a cagà!

MARIA – Ma cusa èt capì? A vangà!

VARISTO – Ahh, a vangà.

MARIA – Se,fila! E te va subit a fa ginastica!

PIERINA – Va ben mama. ( Ed esce )

VARISTO – ( Uscendo ) Se ma calmat, a par fin che in cla ca che ‘t comanda te. 

MARIA – A gavresat di dubi! Ma varda che ,ià magnà ‘n mès salam. I magnava chi pareva pagà,basta cha pirla l’och che subiti s met a magnà.  ( Poi non resiste alla vista del salame ) Che pö gh’u da dit che me ch’al salam che gh’u mö da tastal. ( Ne prende una fetta mangiandola con un certo distacco, poi sentita la bontà )

MARIA – Mmmm, però, l’è bun è bèl stagiunà. ( Ne prende un’altra fetta e la mangia con gusto ) Vacca miseria sl’è bun, mmmmm . . .                                                            

Scena 2

Maria – Pina

PINA – ( Entrando in casa ) Permesso, ciau Maria.

MARIA – Varda Pina cha tl’u ša det mela volti! Suna prema da vegnar dentar!

PINA – Ohhh ma cusa gh’è?       Pütost, te cha th’agh tegni ‘t se tant a la linea,

a vedi inveci ch’at magni dal salam.

MARIA – Se ma . . . chestu l’è ‘n salam dietetico.

PINA – An salam dietetico? Pos tastal?

MARIA – No cara!

PINA – At vö magnatal töt te, parchè ‘t sè n’ingurda. Ma varda che dopu tha t’ingrasi, Varda me inveci, da Nadal su ša calada 4 chili.

MARIA – Ma cusa vöt chi sia 4 chili? E pü induva ièt pers in d’iongi. Me inveci nu ša pers 12 di chili!

PINA – Vacca! Ma alura ‘t sevi bèla grosa. ( Suona il campanello )

PINA – A  vaghi a veršar.

MARIA – Ma sta ferma le insoma! Va che chesta l’è ca mia, ma va cl’è ‘n bèl fat né. ( E va ad aprire la porta )

Scena 3

Maria Pina e Gino

GINO – Ciau Maria ( Ed entra ) Oh ma sa gh’è che anca la Pina, i vest cha su rivà anca stamatina. Ma cusa faresu s’agh fos mia me? Ah? Disimal?

PINA – A gavresum la posta sicura.

MARIA – Propria.                                                                                                                      

GINO – Ma cari li mè doni, vuatar ghi sempar voia da schersà. Vè Maria u pena vest ‘l tu om in dl’ort.

MARIA – Al so lè dre vangà.                                                                                                    8

GINO – Ma qual vangà, lè la incucì ch’al cöcia cume n’asan, atar che vangà.

MARIA – Ma alura la capì gninte! ( E corre fuori dal marito )

PINA - Sculta Gino a sarà dies de ch’an riva mia la posta, cume mai?

GINO – As ved chi tha scriv mia cara la me Pina.                                                            

PINA – No parchè u senti dli vus in sa da te par via dla posta.

GINO – Ma sta mia fa casu a li ciaciari. Ma varda che brava gent, stamatina ia parcià pan e salam, ma che brava gent.. Me do ftini ia cöchi, e te Pina?

PINA -  Varda Gino che chal le l’è ‘n salam dietetico.                                             

GINO – Ma ‘l pöl esar töt quel cha th’ag né voia, basta ch’as faga magnà. ( Ne taglia alcune fette )

PINA – Giösta, ‘l tasti anca me.                                                                                   

GINO – Oh brava, sta mia fa la cuiona, intant che la Maria l’agh tira sö li braghi a Varisto, nuatar agh tirom šo la pèl a chal salam che. ( E i due iniziano a mangiare di gusto )                                                                                                                                   

PINA – Sèt cl’è fin.

GINO – Cus’evat det cl’era chal salam che?

PINA – Ma la Maria la ma det cl’è ‘n salam dietetico.

GINO – Dietetico!  Ma qual dietetico! Chestu lè ‘n salam casalin ! ( Continuano a mangiare e a bere quando rientra Maria )

Scena 4

Pina Gino Maria a seguire Pierina

MARIA – Vèèè!!! Cusa fev? Ma chi va det da magnà?

PINA – Ah ma lè sta Gino.

GINO – Ma Maria, ve che cun nuatar,  e par na buna volta lasa dna banda la dieta, e ve che cun nuatar a fat ‘n bèl panin cun ‘l salam.

PINA – Ah ma sl’è par quel, a gh’è mia bisogn da digal, parchè prema lu vesta anca le cla la magnava da göst.

MARIA – Vè du stöpid! Ades a v’inviè töt dü föra dad che.

GINO – Ma Maria sat sé bèla quant ‘t sé rabida,rabesat Maria dai.

MARIA – Te Gino th’am de la posta e ‘t parti.

GINO – Ma a gnu mia stamatina dla posta.

MARIA – E alura cusa sèt gni dentar a fa?

GINO – Su gni par vedar la Pierina no; ma induv’ela?

MARIA – Ades la Pierina a l’è impegnada, quindi caminare!

GINO – Ma cuma ‘t sé bèla Maria quand ‘t sé rabida, e anca simpatica. Ma scultum pödat mia metar sö ‘n cafè, ‘l bev anca la Pina, né Pina?

PINA – Se lung però.

GINO – E’t sentì, la bev anca la Pina, lung,te ‘t meti sö na moca da quatar, e dopu stom che in compagnia, a cuntasla ‘n po. ( Si siede ) Sentat anca te Pina, fa cume s’at fösi a ca tua.

MARIA – Ma signor! Dimal te cusa gh’u da fa!?

GINO – Ma da metar sö ‘l cafè!  Quel ‘t gh’è da fa. Ansi intant cha th’agh se Maria portum anca ‘n grapin. ( Entra zoppicante Pierina )

PIERINA – Mama.                                                                                                                    

MARIA – Cusa gh’èt?

PIERINA – Am su fata mal na gamba.

MARIA – Ma dabun? Ma Diu che grasia cha ma fat ‘l Signor.                                          9

GINO – ( Alzandosi ) Ma cusa dit Maria? Sé fat dal mal tu fiöla e te ‘t ringrasi ‘l Signur.                                                                                                                                       

PINA – Che madar.

PIERINA – Aiiia . . .

MARIA – Tasì vuatar! Ma la gamba ‘t fa mal?

PIERINA – Se, a sevi dre fa ginastica, su blisgada, e u senti ‘n dulur che.

( Sedendosi sul divano )  Ades a gla cavi mia a stagh sö!                                                   

MARIA – Ma che bèl agh fa mal na gamba, e la gla cava gnanca stagh sö

GINO – Ma te Maria ‘t sé dre da ‘n boi, fam vedar Pierina induva ‘t fa mal. ( e si mette in ginocchio davanti a Pierina )                                                                                        

MARIA – Te ‘t levi sö! ( Prendendolo per un orecchio ) Che te ‘l tu mester a lè purta la posta ! Quindi tö sö la tu bursa e parti.                                                                         

GINO – Sat sé bèla Maria, quand th’at rabesi, ma sta mia tiram fort l’urecia, parchè

th’am la distachi.

MARIA – Dai fila!

GINO – Va ben u decis cha vaghi, ciau. ( Ed esce con Maria che l’accompagna tenendolo sempre per un orecchio )

MARIA – Ades Pierina sta mia preocupat cha ciami subit ‘l dutur ch’at vegna a vedar,

e te Pina se quand u fni da telefunà ‘t sé amo che a moli ‘l cagn!

PINA – No ‘l cagn no! A vaghi via subit! Ciau, tant ‘l so cha th’ aspetavi atar par ciamà in ca ‘l dutur. ( Ed esce con Maria che gli tira una ciabatta che finisce contro la porta )

MARIA – Ma varda che tu sia l’è na ficanas mia da schers!  ( E va a recuperare la ciabatta )

PIERINA – Ma las cla diga mama.

MARIA – Las cla diga? Ma me su bèla stofa vè! ( Nel frattempo prende la cornetta del telefono e chiama il dottore )

MARIA -  Pronto, siur dutur su la Maria dli “Casasi”  . . . a gh’u la me Pierina cla sé fata mal na gamba, püdresal vegnar a vedla?   . . . Se, se, ma cuma la sta mal, lè che cla sa svultula dal dulur , lè svenida, l’argatà, gh’è gni la fevra, e la va sö e šo dal bagn cun la direa . . . No no siur dutur me ‘m fidi sul da lu, la porti mia ‘l pronto socorso . . . Ah u capì, va ben, arvedas e grasie. ( Rimette giù la cornetta )

PIERINA – Cuma tè esagerà mama.

MARIA –  Ma tasi che atseta ‘l vegn subit. Al ma det chal vegn subit, lè le da li “Barlini”. ( Nel contempo prende un profumo ) In sla tavula agh lasom ‘l salam acseta sal völ fa merenda.

MARIA – Tö metat ch’al prufom che.

PIERINA – Ma da fa?

MARIA – ( Spruzzandoglielo ovunque ) Parchè ‘t gh’è da esar bèla profumada, e quand ‘t visita, tirat šö la cerniera che davanti cha th’ag fè girà la testa, ‘t vedrè che dopu ‘l s’indurmensa mia.

PIERINA –  Sa th’al di te mama.

MARIA – Ma l’èt gnamò capì insoma, che sa ta spusi ‘l dutur th’è bèla tacà via ‘l capèl.

PIERINA – Se te mama ‘t fa piaser. ( Suona il campanello )

MARIA – Lè rivà! Lè rivà!  ( E sistema Pierina sul divano abbassandogli la cerniera )

Scena 5

                                                  Pierina – Maria – Lino                                                            

MARIA – ( Maria  va ad aprire e si trova davanti il fornaio Lino ) Ah ma ‘t sé te Lino.

LINO – ( Entrando con il sacchetto del pane e con una mano dietro la schiena tiene una rosa ) Se vè, su gni a purtav ‘l pan e anca a tirà sö i cunt.                         

MARIA – Varda Lino ades gh’u mia tant temp püdoma fa dman?

LINO – Dman? Ma s’at gh’è mia temp te a gh’è mia la Pierina?                                       10

MARIA – La gh’è, la gh’è, ma vedat mia cl’è infortunada. ( Maria va a tirare su la cerniera di Pierina )                                                          

LINO – A ma levi mia vesta, ciau Pierina.

PIERINA – Ciau Lino.                                                                                                              

LINO – Ma cusa thè suces?

PIERINA – Ma sved chu ciapà na storta.                                                                             

MARIA – Infati soma anca dre spetà ‘l dutur.

LINO – Ma cuma ‘m dispias Pierina, tö varda cusa tu purtà. ( E gli porge la rosa )

PIERINA – Ma grasie Lino, te th’at ricordi sempar da me, ‘t sé propria ‘n brau pütèl.

LINO – Alura na qual volta a vegnat ‘l cine cun me? Ahhh ?  ( Lino si incanta davanti a Pierina )

PIERINA – Mah.

MARIA – Ma qual cine? Dai Lino valà cha spetoma ‘l dutur, l’è mei ch’at vaga.

LINO – Ma subit?

MARIA – Subit, ades.

LINO – Va ben, alura i cunt i giustoma a dman, ciau Pierina e guaresi prest

PIERINA – Ciau, grasie. ( A malincuore Lino esce )

PIERINA – E’t vest mama che bèla rosa ch’al ma regalà Lino?

MARIA – Dai da che cla rosa le. ( E gliela prende dalle mani )

PIERINA – Ma induva la metat mama?

MARIA – La nascondi, che sa vegn ‘l dutur, e ‘l la ved magari ‘l cred ch’at gabia ša ‘l murus, ma te ‘t gh’è da lasa perdar töti ch’iatar e pensà sul ‘l dutur, ‘t piasal mia ‘l dutur?

PIERINA – No me ‘l dutur ‘m pias mia.

MARIA – Ma le! Ma va che ‘l dutur ‘l gh’ha da piasat!

PIERINA – Ma se, ma me ‘m pias mia.

MARIA – Varda ch’at senta po di na roba dal genar!  E pü ades prova a fa na roba, cumincià a di “Me ‘m pias ‘l dutur”, dai.

PIERINA – Cosa?

MARIA – Se, ‘t gh’è da di:“ Me ‘m pias ‘l dutur”, e ‘t vedrè che a forsa da dil ‘t piašarà

PIERINA – Va ben mama, al dirò. Me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur . . . ma par quanti volti a gontia da dil?

MARIA – Te sagueta, sagueta dil, e ‘t vedrè che pian pianin ‘l dutur ‘l cuminciarà a piasat.

PIERINA – Me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur . . .  ( Pierina continua a dire la frase con la madre che l’aiuta dicendolo pure lei )

MARIA – Alura né ch’at pias ‘n po ades?

PIERINA – ( Pensandoci ) Me no.                                                                                          

MARIA – Alura sagueta dai. ( Pierina continua a ripetere la frase mentre Maria che si è seduta l’aiuta nella tiritera . Entra il marito Varisto che si avvicina per cercare di capire cosa stanno dicendo )

Scena 6

    Maria – Pierina – Varisto a seguire Tranquillo

                                                                                                    

( Varisto capito quello che stanno dicendo si mette anche lui a dire una frase in replica alla moglie e alla figlia )

VARISTO – Me ‘m pias Sofia Loren, me ‘m pias Sofia Loren  . .  .                                    11                          

( Varisto alza sempre di più la voce fino a quando la moglie lo sente )

MARIA – Ben cusa sèt dre di?                                                                                     

VARISTO – Ma se a vuatar ‘v pias ‘l dutur me a pöl mia piasum Sofia Loren?    

MARIA – Ma lasa le valà, ch’at pö mia capì, l’è roba da doni. ( Suona il campanello ) Ma Diu a gh’ha da esar rivà ‘l dutur! ( Maria va ad abbassare la cerniera a Pierina )

PIERINA – Pupà sèt ch’am su fata mal na gamba?

VARISTO – Ma induva?

PIERINA – Prema in dal fa ginastica su cascada, alura la mama  .  .  . ( Interrotta dal padre )

VARISTO – La ciamà ‘l dutur.

MARIA – ( Nel frattempo Maria è andata ad aprire al dottore ) Al vegna siur dutur , ‘l sa scusa par la cunfusiun cha gh’oma in sla tavula , ansi se dopu ‘l vurà tastà ‘na qual feta ‘d salam.

TRANQUILLO – Grasie . . . asie. ( Entrando sempre nello stesso modo )

MARIA - La Pierina l’è che in sal divan.

TRANQUILLO – Buongiorno a töti . . .öti. ( Tutti lo salutano )

TRANQUILLO – Alura  cus’è sucès stavolta . . . volta?

MARIA – A lè cascada e ades agh fa mal na gamba.

PIERINA – Se u ciapà na bota che visin ‘l snoch.

TRANQUILLO – Alura vardoma . . oma. Ma sèt Pierina ch’at sé propria sfurtunada töti li smani ‘t suced quèl. E’l che . . . che?

MARIA – No pusè sö né Pierina.

PIERINA – Ma no mama lè sota ‘l snoch, ècu le, aiiii.

TRANQUILLO – Ah lè che . . .che. ( E cerca di muovergli la gamba ) Duvria esar gnint da rot,lè sul na bröta bota,ota,ota,ota,ota . . .( Il dottore si assopisce )

PIERINA – Mama ma ‘l dutur ‘l sé indurmensà.

MARIA –  Ma cuma ‘s fa indurmensas cun töt ‘l ben di Dio cha gh’è che. Siur dutur!

TRANQUILLO – Ahhhhh! Cusa gh’è,gh’è,gh’è,gh’è?

MARIA – Ma lè dre visità la Pierina

TRANQUILLO – Ah se,ma lè na bota,gnint da periculus . . .  lus

MARIA – Ma alura a gh’ala bisogn d‘an qual masagiu?

TRANQUILLO – No agh met sö dal gias, e in dal gir d’an per da de agh pasa. . . . asa.

( Alzandosi )

MARIA – Pierina a gh’èt gnint d’atar ch’at fa mal?

PIERINA – Me no.

TRANQUILLO – Alura a pos andà . . . ndà?

MARIA – Ma visto cl’è che, sal völ tasta na qual feta ‘d salam?

TRANQUILLO – Ma no, sarà par n’atra volta. . . olta.

MARIA – Cuma ‘l völ siur dutur, e ‘l vegna a catas na qual volta, anca la Pierina la gavres piaser,’m capes no?                                                                                        

TRANQUILLO – Quant ‘m ciamè me arivi,sinò che dutur sares. ( E ride ) Arvedas alura . . . ura. ( Il dottore esce salutato da tutti )

PIERINA – Mama, sèt ch’al seguitava dam a d’iuciadi.

MARIA – Se? Alura pian pianin ‘l tiroma a livèl, te sagueta di quel cha tu det, intant a vaghi tö ‘l gias. Dai, me ‘m pias ‘l dutur, me ‘,m pias ‘l dutur. . . (  Ed esce )          

PIERINA – ( Coricata sul divano ) Me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur.                  12

VARISTO – Me ‘m pias Sofia Loren, me ‘m pias Sofia Loren . . .                          

                                                    FINE SECONDO ATTO

TERZO ATTO

Scena 1

Berto a seguire Maria e Pina

( Berto con una borsina in mano da solo nella stanza )

MARIA – ( Entrando in scena con i soldi in mano ) E’cu vè. ( E da i soldi a Berto )

BERTO – Grasie Maria ma induv’èla la Pierina?

MARIA – Ohh lasla sta vè, l’è pena cambrada cun la su gamba, le dre a fa ginastica.

BERTO – Ma ghevi da fagh ‘n regal, podat mia ciamala par piaser.

MARIA – Ma che fola. La ciamarò. ( Ed esce a chiamare Pierina )

BERTO –  A speri stavolta da mia intacam, inco lè San Valentino bisogna cha faga bèla figura, l’è töta smana ca mal dighi. Bisogna mia cha m’intaca.

Scena 2

Berto – Pierina a seguire Maria

PIERINA – Ciau Berto.

BERTO – Mmmmeee ciau Pieeerina, tu tu purtà aaaaaan regal.

PIERINA – An regal par me?

BERTO – Se iiiiiii inco l’è San Va va va  Valentino.

PIERINA – Se l’è vera.

BERTO – To Pi piiiiiieeeerina. ( Gli porge la borsina di plastica con dentro della verdura )

PIERINA – Grasie, ma cus’èl?

BERTO – Vaaaa vaaaa vaaa . .  . ( Interrotta da Pierina )

PIERINA – Lè listes Berto, ah ma gh’è dla verdura.

BERTO – Se, aaaaaaaat pias?

PIERINA – Se ma  . . .

MARIA – ( Entrando in scena ) Alura che regal th’al fat Berto?                                     

PIERINA – Varda mama Berto ‘l ma regalà a dla verdura, va gh’è tre gambi ‘d salata, do gambi ‘d fnoch, ah ma gh’è anca ‘n ciculatin, grasie.

MARIA – Ben ades Berto ‘t pö andà.

PIERINA – Ma parchè a vöt mandal via mama?

BERTO – Ma,ma,ma, ma, ma, ma vu, vu, vulevi aaaaan basin.

MARIA – An basin? Par tre gambi ‘d salata ‘t vulevi ‘n basin, sa th’agh regalavi n’anel, te ‘t saresi vulì partar subit in vias da nosi.

BERTO – Ma, ma, ma . . .

MARIA – Ma, ma gninte, e pü th’u ša det che la Pierina lè mia na pütèla che va ben par te.

PIERINA – Ma mama.                                                                                                  

BERTO – Ma, ma, ma.                                                                                                              

MARIA – Ma, gh’è gnint da fa Berto, ciau.

PIERINA –  Ciau Berto,scusa par mè madar, e grasie dal penser.

BERTO – Ciaaaau. ( Ed esce sconsolato ) Ma, ma , ma  . . .

PIERINA – Mama ma parchè l’èt tratà acse?                                                                      

MARIA  – Ma scultum sinò ‘l capes mia gnint, e ades bisogna ch’agh daga na bèla inviada anca a chiatar. E te sagueta di me ‘m pias ‘l dutur.                          

PIERINA – Va ben mama, me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur . . . ( Mentre dice questo ritorna nell’altra stanza a far ginnastica )                                                                   13

Scena 3

Maria e Varisto

( Entra Varisto mentre la Maria sta controllando la verdura regalata da Berto )

MARIA – Vè! Varisto!

VARISTO – Cusa gh’èt da sbraià, va cha su mia surd. ( Mentre si siede )

MARIA – Alura ‘l sèt che inco l’è San Valentino?

VARISTO Ahhh?

MARIA – San Valentino!!! Inco l’è San Valentino, te cusa mèt regalà cl’è la festa degli innamorati?

VARISTO – Ma nuatar cusa centrom cun gl’inamorati?

MARIA – Bröt vilan! Gnanca ‘n regalin! In vintisie ani mai gnint, gnanca ‘n fiur, ‘n ciculatin!

VARISTO – ( Alzandosi guardandosi nelle tasche ) Ohh tö varda agh’u na mentina.

MARIA – Cha le th’at la ciöci te! ( Lo prende per un braccio ) E pü ve chè! Prova pesat, che me ‘m par che la tu pansa la cresa inveci da calà, dai va sö le . . . varda,varda cusa ‘t pesi, èt magnà amo pan e salam?

VARISTO – Ehhhh. Ma ades u decis da lasà le

MARIA – Ohh brau, e cume mai?

VARISTO – Ehh, i salam iè bèla fni.

MARIA – Töti i salam? Töti i bèla magnà!? ( Varisto annuisce )  In tri mes è sta magnà vintitri salam?

VARISTO – Ehhh . . .                                                                                                    

MARIA – At vedrè che stan quen vuatar ‘m ciavè mia. Ma èt mia vest insoma cusa ‘t pesi?

VARISTO – Vè ma prova vardat anca te cusa ‘t pesi!

MARIA – Me ‘m pesi töti i matini!

VARISTO – Ma te tha sé mai det cusa ‘t pesi.

MARIA – Ma te gh’ha mia d’interesat! E ades parti cha gh’è mö in dl’ort na möcia ‘d coli da vangà.

VARISTO – Amo?

MARIA – Dai ch’at fa ben fa dal muviment.

VARISTO – Par me fa püsè ben ‘l riposo, Anca sa ma stöfi,preferesi stufam a fa gnint.

MARIA – Dai fila, e lasa lè da rispondar! ( Ed esce per andare a vangare )

MARIA – Ma pensa vintitri salam ia bèla fat föra. ( Poi si avvicina alla bilancia e tentennando delicatamente ci va sopra coprendosi con una mano gli occhi. Poi lentamente si toglie la mano per vedere quanto pesa, e alla vista del suo peso scaccia un urlo )                                                                                                                                        

MARIA – Ahhhh! Ma l’è inpusibul! Cla balansa che bisogna cla sia sbagliada! Figurat se me pesi acse!

                                                                                                                                                        

Scena 4

Maria – Gino a seguire Pierina

GINO – ( Entrando in scena ) Permesso? Buongiorno Maria.

MARIA – Ma qual buongiorno, cusa vöt?                                                                 

GINO – Come cusa vöi? Ma su ‘l pustin, pü inco Maria lè San Valentino, la festa degli innamorati.

MARIA – Alura?                                                                                                              14

GINO – Ma come alura? A su gni  purtà ‘n regal a la Pierina.

MARIA – Ma qual regal,va che la Pierina lè mia la tu murusa.

GINO – Ma Maria, andrà mia lunga tant.

MARIA – Ma cherasa! Te la Pierina ‘t pö tiratla via da la testa caru.

GINO – Ohh Maria cuma ‘t sé, lasa che almen agh faga ‘l regal.

MARIA – Chestu th’a mal de a me ( Prendendoglielo dalle mani )

GINO – Ma lè par la Pierina, ‘s pöl mia vedla?

MARIA – No lè impegnada a fa ginastica, quindi ades ‘t pö cuntinuà ‘l tu gir, e par piaser sta mia pö vegnar in ca, va ben.

GINO – Va ben, vè Maria ma sèt ch’at cati ingrasada.

MARIA – Va via vè!!! ( E Gino velocemente guadagna l’uscita )

MARIA – Ma va cl’è na bèla testa dura né, ‘l capes mia che da la Pierina bisogna ch’al staga  a la larga,le la merita ben atar om. ( Nel frattempo scarta il regalo di Pierina )

Ma varda vè gh’è di ciculatin, ades ‘n tasti uno. ( Entra in scena Pierina )

PIERINA – Mama u ša fni da fa ginastica ( Poi la vede con i cioccolatini ) Ma s’at gh’è di ciculatin?

MARIA – E’t vest, tu padar vè ‘m ià regalà inco cl’è San Valentino.

PIERINA – Al pupà? Ciuè ‘l püpà ‘l tha regalà di ciculatin?

MARIA – As ved né cl’è amo inamurà.

PIERINA – U sinò gh’è gni la fevra.

MARIA – Ma valà, pütost èt fat la docia? Tha’t sèt mesa li cremini?

PIERINA – Ma se mama?

MARIA –  Alura ades partì a di Me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur. ( Ed esce )

PIERINA – Va ben. Me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur.

SCENA 5

Pierina e Varisto

VARISTO – ( Entrando in scena ) Ades su propria stof da vangà. ( Poi mentre si va  sedere si accorge di Pierina che sta ripetendo la solita tiritera, quindi anche lui si mette a fare la sua )

VARISTO – Me ‘m pias Sofia Loren, me ‘m pias Sofia Loren . . .

PIERINA – Pupà, ma lasa le da di acse, tant ‘l so ch’at sé amo inamurà dla mama.

VARISTO – Cus’èl?!                                                                                                                  

PIERINA – At sé amo inamurà dla mama, tha gh’è fin regalà na scatola da ciculatin.

VARISTO – Me a tu madar ‘l regal a gh’al faghi töti i de, par esagh amo insiem.       

PIERINA – Ma lura cus’ala det. Però pupà se na qual volta ‘t ghesi dabun da regalagh ‘n qual ciculatin, chisà che la mama la s’indulsesa ‘n po.

VARISTO – Ma chi tu madar? Ma gnanca sa gh’es da regalag la fabbrica dla Perugina.

PIERINA – Oh ades.                                                                                                                 

Scena 6

Pierina – Varisto – Lino e a seguire Maria

LINO – Permesso? Su ‘l Lino.

PIERINA – Avanti, avanti Lino.

VARISTO – Oh ach siom vè.

LINO – U purtà tre rosi a la Pierina. ( E le allunga alla Pierina )

PIERINA – Grasie Lino, te ‘t sé sempar gentile. ( Lino si incanta ancora davanti a Pierina )                                                                                                                                           15

LINO – Sicome inco l’è San Valentino alura dli rosi ‘t tnu purtà tre.

PIERINA – Grasie Lino, sentì pupà cuma li prufoma

VARISTO – Se, ‘l prufom, va che me pütost a voi sentar ‘l prufom dal pan.

LINO – Ah ma ‘l pan! Mal su dismengà in sla machina, ades vagh a töl. ( Ed esce )

VARISTO – Pian pianin chal le ‘s da da magnà di fiur inveci dal pan.

MARIA – ( Entrando ) Oh gh’è sta che ‘’l Lino?

PIERINA – Se mama, varda che bèli rosi ch’al ma regalà.

MARIA – Ancora rosi,pusibul ch’al capesa mia da lasà le. ( Rientra Lino con il sacchetto del pane )

LINO – E’cu ‘l pan.

MARIA – Da che ch’al pan che! ( Prendendoglielo in malo modo ) E varda cha tu ša det amo che cla fola che dli rosi la fnesa!

LINO – Ma me la Pierina l’am pias, e le la gh’ha piaser ch’agh regala li rosi.

MARIA – La gh’ha piaser le, ma mia me!

PIERINA – Ma mama.

MARIA – Tasi te!

LINO – Ma me cusa faghi alura, me vulevi vegnar a murusi dla Pierina.

MARIA – No,no, gnint da fa caru ‘l me Lino. E ades Pierina ve via cha gh’è d’andà a distendar i lavur.

PIERINA – A vegni, ciau Lino.

LINO – Ciau Pierina. ( Le due donne escono e Lino si avvicina malinconicamente a Varisto )

LINO – Varisto.

VARISTO – Ahh.

LINO – Varisto ‘m la catat te la murusa?

VARISTO – Ma cusa vöt catat la murusa, ma s’at capita na disgrasia cume la mia, ma varda ch’at saresi cundanà a vita.

LINO – Ma la Pierina le lè tantu buna è bèla, e l’am fa sempar di bèi surisi.      

VARISTO – Varda che se na dona l’at fa ‘n suriso la tha bèla ciavà a töti li maneri.

LINO – Elura cusa gontia da fa?                                                                                            

VARISTO – Ma te pensa sul che s’at gh’esi da spusà la Pierina ‘t g’avresi par suocera me muier..

LINO – Eh magari.

VARISTO – Magari? Ma cha le l’at cava la pèl cume ‘n nimal, l’at cava i’ongi öna a öna!

LINO – Ma me par la Pierina sares dispost a töt, comunque u ša capì, a vaghi valà, ciau Varisto.

VARISTO – Ciau,

Si spengono le luci e si passa a due mesi dopo

                                                                                                      

Scena 7

Pierina a seguire Maria e Pina

( Pierina è in casa che sta scopando e ripete la sua solita tiritera )

PIERINA – Me ‘’m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur . . .                                         

MARIA – ( Entrando in scena ) Oh brava Pierina continua a dil.

PIERINA – Sèt mama che a forsa da dil ‘l dutur ‘l comincia  a piasum.

MARIA – Brava, e ‘t vedrè che cun na bèla pütèla cume te ‘l dutur prema o poi ach casca. ( Entra Pina )                                                                                                                    16

PINA – Buongiorno.

MARIA – Fin ‘n minù fa l’era ‘n buon giorno.

PINA – At gh’è rašun parchè inco su gnida a fat mandà šo ‘n bèl rosp.

MARIA – Cusa vuresat di?

PINA – A vures di chu savì che ‘l dutur . . . ( Come Pierina sente questa parola inizia la sua tiritera )

PIERINA – Me ‘m pias ‘l dutur, me ‘m pias ‘l dutur . .

PINA – Te Pierina ‘t pias ‘l dutur, ma ‘l dutur ach pias n’atra.

MARIA – N’atra!? Ma cusa sèt dre di?

PINA – Certu ‘l dutur ‘l sé mes insiem a la fiöla da Giuan Palanca.

MARIA – Ma chi? Quela cha fa l’anestesista a l’uspedal?

PIERINA – E’cu mama parchè ‘l s’indurmensava quand ‘m visitava.

MARIA – L’è vera, ‘s ved che quand la saveva ch’al gh’eva da vegnar a visitat agh dava šo ‘n po da sdormia.

PINA –  Cara la mè Maria, coma ‘t vedi mia töti li ciambèli li vegn föra cun ‘l bus.

 MARIA – Sta mia fam parlà mal vè! Parchè agh n’avres öna da dit, a pruposit da büs?                       

PIERINA – Ma mama ma alura ades cusa faghi? Propria ades che ‘l dutur ‘l cominciava a piasum.                                                                                                           

MARIA – Sta mia preucupat Pierina, cun töti i pütèi cha th’a sta dre, öna bèla cume te la na cata di murus.

PINA – Ma certu,intant Maria ades mandà šo chal rosp che! ( Ed esce, mentre subito dopo dalla porta interna entra Varisto )

 

Scena 8

Maria – Pierina e Varisto

PIERINA – Pupà sèt che ‘l dutur ‘l gh’ha la murusa.

VARISTO – As ved ch’al sé dismisià. ( Sedendosi )

PIERINA – Se ma su mia me, e ades mama chi gh’ha da piasum?                                 

MARIA – Ma agh né Pierina, vardat ( La porta davanti allo specchio ) vardat cuma ‘t sé bèla, ma cusa pensat da mia catat ‘n murus?

VARISTO – Al Lino.

MARIA – Tasi te cl’è roba da doni. ( Poi pensandosi ) Ma ‘l furner cusa dit?

PIERINA – Al Lino?

MARIA – Ma quel, èl mia ‘n brau pütèl, e sopratöt va che di bèsi agh na, va che da quand a l’è andà sö in sal furan la bèla cumprà du apartament, e pü ‘l gh’ha anca la ca ‘l mare.

VARISTO – Ades a va ben anca quel.

MARIA – Tasi te cl’è robi da doni.

PIERINA – Ma ‘l Lino  . . .                                                                                                        

MARIA – Sta mia vegnar che cun di se e cun di ma, ades inveci da di me ‘m pias ‘l dutur, ‘t di “Me ‘,m pias ‘l furner”. Prova.

PIERINA – Me ‘m pias ‘l furner.

MARIA – Brava sagueta.

PIERINA – Me ‘m pias ‘l furner, me ‘m pias ‘l furner. ( Continua la sua tiritera quasi canticchiandolo insieme alla madre)

VARISTO – Sa vulì a vaghi tö la chitara e ‘v compagni.

MARIA – Tu det da tasar! Sta mia scuncentrala!

VARISTO – Scuncentrala? Urmai tu fiöla a tl’è fata dventà deficiente.

MARIA – Varda che ultimament ‘m par cha t’indresa ‘n pö trop la gresta.        17

VARISTO – Almen a gh’u quèl cha s’indresa

PIERINA – Me ‘m pias ‘l furner, me ‘m pias ‘l furner . . .

Scena 9

Maria – Varisto – Pierina – Lino

LINO – Permesso, Maria gh’è ‘l pan. ( Rimanendo sulla porta )

MARIA – Oh ma ciau Lino, ma ve dentar.

LINO – No grasie, a gh’u prescia.

MARIA – Ma gh’è la Pierina. ( E lo fa entrare in casa prendendolo per un braccio )

PIERINA – Ciau Lino.

LINO Ciau,ciau.

MARIA – Al som ch’at pias la Pierina vè.

LINO – Na volta.

MARIA – Come na volta?!

LINO – Eh, talsè cla pütèla ch’am seruv in negosi.

MARIA – La Rosa?

LINO – Se la Rosa, a som dventà murus.                                                                              

VARISTO – Quaterna!

MARIA – Ma cla le? Ma l’èt vesta ben? Ma vöt metar la Pierina, ma vardla sl’è bèla.

LINO – Eh ma me ades ‘m pias la Rosa, ciau a töti. ( Ed esce lasciando tutti di stucco )

PIERINA – ( Quasi piangendo ) E ades? Anca ‘l Lino ‘l gh’ha la murusa. Cusa fagh ades a püpà?

VARISTO – Dmandagh a tu madar che n’atar ‘t sicur ‘t la cata föra.

PIERINA – Ah mama? E ades?

MARIA – Ades? Ma te ‘t gh’è gnanca da pensagh a sura, cun töti i’om ch’at gira inturan.

VARISTO – Al Berto.                                                                                                                

MARIA – Tasi te. ( Dopo averci pensato un po ) Ma l’urtulan ‘t piasal mia?

PIERINA – Berto?                                                                                                                     

MARIA – Ma sèt che guadagn ch’al gh’ha in sla fruta e la verdura, cun quel cla costa, ma sèt bèsi cla ša mes via.

PIERINA – E gontia da di la stesa roba cha disevi cun ch’iatar?

MARIA – Ma certu, prova.

PIERINA – Me ‘m pias l’urtulan,me ‘m pias l’urtulan. ( E si ripete la stessa situazione di prima ).

MARIA – Cuntinua, cuntinua,che tra l’altro da che ‘n po ‘l duvria esar che.

PIERINA – M e ‘m pias l’urtulan . . .  ( Si sente fuori l’ortolano gridare )                      

BERTO – Gh’è l’ortolano done, bèle pere, bèle mele, bèle banane.                           

MARIA – ( Va ad aprire la porta per invitare Berto ad entrare ) Ma Berto ve dentar.

Scena 10

Maria – Varisto – Pierina – Berto

                                                                                                                                

BERTO – ( Fuori dalla porta ) No grasie, a gh’u ‘n gir lung da fa, s’at vulevi quel, sinò me a vaghi.

MARIA – ( Lo prende per un braccio e lo trascina in casa ) Ma ve dentar, ma vedat mia cha gh’è la Pierina.

BERTO – Ma che Pierina ?                                                                                                       18

MARIA – Ma la Pierina, mè fiöla, cha le la vedat mia?

PIERINA – Ciau Berto.

BERTO – Ciau, ciau.

MARIA – Ma ‘t piasla mia?

BERTO – Se, na volta ‘l’am piaseva.

VARISTO – Cinquina!

MARIA – Ma s’at vulevi vegnagh a murusi.

BERTO – Se ma ades ‘m pias n’atra, e agh vagh anca a murusi.

PIERINA – Ma chi’èla?

BERTO – Ma la Daniela ‘d Varin.

MARIA – Ma quela cha sta ‘d banda la ciesa? Ma valà te ‘t fè aposta.

BERTO – No, no, ansi, a sa spusom in setembar.

MARIA – Ma le!

BERTO – Ben ades a vaghi ciau. ( Ed esce lasciando tutti molto male, soprattutto Pierina che si mette quasi a piangere )

MARIA – Ma che iè dventà töti stopid.

PIERINA – E ades mama cusa faghi?

MARIA – Ma dai cusa vöt cha sia, cun töti i’om cha gh’è.

VARISTO – Al Gino.

MARIA – Tasi te!

VARISTO – Ah ma gh’è mia pö tanta scelta.

MARIA – ( Dopo averci pensato ) Ma ‘l pustin ‘t piasal mia?         

PIERINA – Ma chi ‘l Gino?

MARIA – Ma se, ma va cl’è ‘n bèl pütèl simpatich, cun ‘n bèl stipendi e ‘n post sicur.

PIERINA – Se te mama ‘d di ch’al va ben.

MARIA – Ma certu ch’al va ben, e par fatal piasar da pö, fa ‘l tu solit ‘esercisiu e cambia l’ultima parola.

PIERINA – U ša capì, Me ‘m pias ‘l pustin, me ‘m pias ‘l pustin . . .

MARIA – At vedrè che stavolta ‘l pustin ‘l sa scapà mia.                        

PIERINA – Me ‘m pias ‘l pustin, me ‘m pias ‘l pustin. . .

Scena 11

Maria – Pierina – Varisto – Gino

( Si sente il postino poco dopo chiamare )

GINO – Posta, posta.

MARIA – ( Va ad aprire ) Ma ve dentar a purtà la posta.

GINO ( Entra mal volentieri  ) Se ma gh’u mia temp da perdar, ècu la vostra posta..

MARIA – Ma dai, vedat mia cha gh’è la Pierina.

PIERINA – Ciau Gino.                                                                                                  

GINO – Ciau Pierina, ma ades a vaghi gh’u na möcia ‘d posta da cunsegnà.

MARIA – Oh ma ‘t fè cume ‘l tu solit, quand ‘t sé stof ‘d la böti via.

GINO – No, ades bisogna cha meta la testa a post, parchè prest a gh’u da maridam.

MARIA – VARISTO – PIERINA – Da maridat!!??                                                   

MARIA – Ma certo, d’altronde se la Pierina l’at pias lè anca giösta ch’at pensa a spusat.

GINO – Ma quala Pierina, me ‘m pias la Claudia.

VARISTO – Tombola!

MARIA – Ma che Claudia, ma chi’èla?

GINO – Ma la mè murusa, la fiöla da Tiliu Tupina.                                                            19

MARIA – Ma se par la Pierina tha stravedevi.

GINO – Eh ma quand ‘l vent ‘l cambia diresiun cara la me Maria a gh’è pö gnint da fa, arvedas. ( Ed esce lasciandoli senza parole)

MARIA – Ma chesta l’è bèla’ i sé mia catà töti n’atra murusa, ma i sa mia cusa i sé pers.

PIERINA – Vè mama ades a su bèla stufada,a mè gni na cunfusiun in dla testa,te cha th’am tegni sempar a dieta, la ginastica, li cremini, varda su talment bèla cha gh’è gnanca n’om ch’am völ. ( Piangendo )

MARIA – Ma insoma prema töti mat par la Pierina ades, cus’è suces?

Scena 12

Maria – Varisto – Pierina – Pina

PIERINA – ( Sconsolata ) E ades cusa faghi?

MARIA – Cusa ‘t fè? ( Pensandoci )                                                                                 

VARISTO – ( Alzandosi ) Ades th’al dighi me cusa fa, ansi cusa di,cun töt quel che tu madar la th’a fat di, ades ‘d di n’atra roba: “ Me madar lè na sumara!”

MARIA – Varisto!!!? Ma cusa dit?

VARISTO – Ades ‘t tasi te! Ades a parli me! Dai dil “Me madar lè na sumara”.

PIERINA –  Ma no pupà, la mama sl’è atse la gh’ha mia culpa, però me lè ‘n pes ch’agh pensi a sura, e ades lè ‘l mument cha decida.

MARIA – Decidat par cosa?

PIERINA - Cha vaga föra ‘d ca, a sta da par me.

MARIA – Da par te.?

PIERINA – Se mama. ( Pierina esce per andare a prendere la valigia )                  

VARISTO – Se forsi l’è mei.

MARIA – Ma come l’è mei? Ma te agh det anca rašun,la Pierina föra ‘d ca, ma ch’ièl

cha gh’ha sta dre dopu.

VARISTO – Va cla gh’ha vintiquatran, cla posa esar libera da fa quel cl’agh na voia, ansi sa püdes andares via anca me.

MARIA – Se anca te,va via anca te ades!

VARISTO – Se ma che bisogna cla cambia vè! ( Entra Pierina con la valigia in mano )

MARIA – Ma Pierina, ma alura ‘d di dabun!

PIERINA – L’è ‘m pès che cla valis che l’è prunta in dl’armari, ades mama ‘m su decisa, e ‘m fermi mia pö.

MARIA – Ma sèt mia giösta, andà via acse in si du pe, induva vèt a sta, ma di quèl Varisto!

VARISTO – Me cha diga quel? Te cha th’am fè mai di gnint, ades ‘t vuresi cha diga quel. E pü, èli mia robi da doni?                                                                                                         

PIERINA – A vaghi, e stè mia preocupav cha su ša induva andà sta, tra l’altru ‘m su anca catada da lavurà.

MARIA – A lavurà!?

PIERINA – Se, a vaghi a fa l’uperaia a l’Om a Sušerà.

MARIA – L’uperaia? Te a fa l’uperaia? Ma th’at ruvini töti li man!                   

VARISTO – Pensa la gh’eva da dventà principesa.

PIERINA – D’ora in avanti mama a decide me quel cha gh’u da fa. Ciau. ( Bacia il padre e la madre e poi esce )

VARISTO – A vöt ch’at cumpagna?                                                                                        20

PIERINA – No pupà ades bisogna cha camina par me cunt. Av farò savì induva a vagh sta. ( Ed esce mentre il padre va alla finestra guardando la figlia che se ne va, mentre Maria sconsolata si siede )

MARIA -  Ma Pierina cusa fèt?

VARISTO – Ciau Pierina, gnarò a catat par fa na bèla magnada da pan e salam.

MARIA – L’unica nostra fiöla cla va föra ‘d ca acse a l’impruvisa. Ma cusa ontia fat da mal?

VARISTO – Ma lè gnamò fnida cara Maria. ( E la prende per un braccio per portarla a pesarsi sulla bilancia )

MARIA – Ma cusa gh’èt ades?

VARISTO – Ades ‘t cuntroli me te, prova pesat le.

MARIA – Ma parchè?

VARISTO – Dai pesat!  ( Maria va sulla bilancia )

MARIA – Ma cusa credat cha pesa?

VARISTO – Cusa credi! Varda! Varda cusa ‘t pesi! Te cha th’è semar det da me. D’ora in avanti ‘t cuntroli me te quel ch’at magni.

MARIA – Ma come? Alura fom na roba, d’ora in avanti ognunu magna quel c’agh na voia, acseta nisun a gh’ha pö quèl da di.

VARISTO – Non quèl da di a gh’lu amo.

MARIA – Ma cosa?

VARISTO – Me ‘m pias Sofia Loren, me ‘m pias Sofia Loren  . . . ( Maria se ne va arrabbiata con Varisto che lo segue continuando a ripetere la frase )

                                                                      

                                                                             FINE                                                     

21