Tre sorell

Stampa questo copione

TRE' SORELL

COMMEDIA IN TRE ATTI

IN DIALETTO MILANESE.

DI

SERGIO CAPPELLETTI

personaggi:

Bianca

Violasorla de la Bianca e de la Rosa

Ettoremar de la Bianca

Celestetosa de la Rosa

Giannimoros de la Celeste

Rosasorla de la Bianca e de la Viola

Consuelo

Brunofieou de la Viola

Guido

registrazione S.I.A.E 269/07


indirizzo autore: sergioc1949@gmail.com


Breve descrizione dei personaggi:

BIANCA: Provata a suo dire da un passato di sacrifici e rinunce, vive ora con eccessiva esultanza una nuova e diversa esistenza e non pi disposta a rinunciare alle soddisfazioni presenti per un ritorno al passato.

VIOLA: Un passato un po' particolare ricordato con profonda nostalgia che la rende acida e dura ma che si fa dolce e remissiva di fronte al sentimento che in lei suscitano i nuovi avvenimenti.

ETTORE: Bevitore, giocatore, gradasso e fanfarone che vive alla giornata credendosi molto importante, ma che alla fine si dimostra per quello che .

CELESTE Ragazza provata dagli avvenimenti capace per di riconoscere ed apprezzare il valore degli altri.

GIANNI: Arrabbiato e nervoso a causa delle avversit, ma onesto e positivo.

ROSA: Un passato recente pieno di angosce donato alla famiglia. Un passato remoto con qualche errore che poi sfrutta a proprio beneficio.

CONSUELO: Giovane, vispa e gioiosa perch innamorata.

BRUNO: Giovane mite che subisce e condivide la gioiosit di Consuelo.

GUIDO: Volonteroso, gran lavoratore ed orgoglioso del proprio presente e del proprio passato. Si ridimensiona di fronte alle nuove evidenze.

Sceneggiatura molto semplice: extra scena solo un campanello. In scena il necessario per il caff, bottiglie di liquore, borsa della spesa, lettere, borsellino con monete e carta, fotografie e poco altro.


1 ATTO

BIANCA (sta confrontando alcune fotografie) Come el passa el temp! Son semper mi per con l'omm divers! Questo chi l' sta el primm! A so temp l'era anca bell! Almen a mi el me piaseva e, anca mi ohei, ciusca s'eri minga de tr via! Varda ch che bel vest bianch che gh'eri indoss quand se semm spos! (altra foto) E questo l' el secund, quell d'incoeu! L' un pivell un po' stagiun per el g'ha un s fascino particular che minga tutti poden ved perch I' un'attrattiva sconduda, disem matrimunial. Questa ch son mi insema de l foera de la gesa. Vest bianch no perch gi vedova per... ma come el me stava ben el tajeor rosa con el capell! (entra Viola con la borsa della spesa)

VIOLA Son stracca! Me setti gi un moment. (siede e mette il sacchetto della spesa sul tavolo) Famm un pias: portum un biccer d'acqua.

BIANCA Metti insma i fotugrafii e v. (esce)

VIOLA (si asciuga il viso, si soffia il naso, prende le foto e le guarda) Vardel ch quel poer omm! Come l'era giuvin e bell! La Bianca l' anm come adess! Anca a vint'ann quand la se spusada la prima volta la pareva gi vuna de quaranta!

BIANCA (rientra)T l'acqua. L' del rubinett perch de buttiglia ghe n' p.

VIOLA Gi finida anca la mineral? Ch finiss tutto tropp alla svelta.

BIANCA A pruposit te compr el filett per el m Ettore?

VIOLA E con che danee?

BIANCA Ma con quei che t'ho lass per la spesa al primm del mes!

VIOLA I danee che te me lasset e che duvarien bast per tir la fn del mes, hinn nanca assee de riv alla met del mes e se g'henn metti minga mi... e tanti e, senza che te nanca te se incorgiet, sarium tutti alla mensa di fraa per impiend el venter.

BIANCA Te voret d che la vita l' insc cara?

VIOLA Desedett ! Perch te vee minga in gir te con quell fanigutun del t omm per tutt i merc e supermec a fa la spesa? Almen vedum se si bun de cumpr tutt quell che voruv con i poch dan che gira ch denter! E mi come un marturott tutt i mattin vo in gir de ch e de l per ved de risparmi! E el scior se el vor mangi? El filett el vor el mantenuto...Se el fudess per l...nanca el sciampin del purcel el pudaria cumpr...

BIANCA Eh no h? El filett per el m Ettore el ghe vor tutt i d. Come al g'ha de fa se no...

VIOLA El far come fan tutti. El streng la zenta de un buttun e te vedar che i calzuni ja perd no. Se no cumprich i bretei.

BIANCA Ma come te se brusca con el m mar! Varda che l l' bravo!

VIOLA Bravo? A fa cos'? A spend! I dan de la sua pensiun de invalidit s'hinn mai vist...


1


semper al bar a giug a cart o coi macchinett!

BIANCA L' minga culpa sua se l' rest invalid. Tanti ann fa l'ha pest el c e l' per quest che el p minga lavur! Se el se stracca, ghe fa mal el cervell e poeu...oh, sto omm el g'ha pur de passa el temp. Podi minga tegnil semper ch visin a me ! Anca se l el ghe sta semper vulentera. L' per quest che ghe vor el filett! (un p in estasi) Per stamm visin!

VIOLA E g'ho de mettighi semper mi? Varda che mi son stufa marcia de tir f danee per impiend el venter de quel fanigutun e scrucun del t omm. Avevi cap subit che l'andava a fin in sta manera!

BIANCA Eh diavul! Siccome el p no laur t'el critichet e te l'offendet? Ohei balossa, me par che un po' de temp fa te la pensavet minga insc. L' no che te see invidiusa perch el m'ha spus mi e minga ti?

VIOLA Tacca minga a men el turun e lassa perd quell'argument l che te ghe tutto de perd! Varda che mi de omen me ne intendi! Mi n'ho cognuss tanti!

BIANCA Appunto... tanti... forsi anca tropp ! Per balossetta el m Ettore el te piaseva....

(con malizia) o forsi el te pias anm?

VIOLA Prima che el cuminciava a fatt el fil una quai idea me l'eri fada... giust per vecch un omm... una famiglia ...un puntell per quand sar pousse vegia, perch sui fieou te de minga de fa cunt e el m fieou, ossia el t nevud l' minga divers dai alter. Ma poeu, appena g'ho av modo de cognossel pousse de visin, ho cap subit che gh'era minga de fidass e che anzi l'era pegg de tutt i omen che avevi...disem incuntr in carriera e varda che mi t'avevi vis e raccumand de stach alla larga perch la sua mira te s'eret minga ti ma i danee dell'assicuraziun! E infatti l' sta bravo a imbindul un mammalucch come ti: fas spus e vegn ch a tacc su el cappell!

BIANCA Va l balossa...cuntela su giusta: gh'eri de stacc alla rarga mi perch te vurevet stacc visin ti. Ma l'Ettore el m'ha catt foeura mi!

VIOLA Te se propri una marturotta! Se ved che te manca l'esperienza! I omen, i omen veri, minga i bestl de munta che g'hann el cervell gi in bass tre spann sotta el barbell, ghe someien nanca un zcch al t Ettore !

ETTORE (entrando un po' allegrotto) Ciumbia chi se parla de mi! Son propri impurtant ch denter! E allora eccomi qui pronto a disposizione! Ciao Bianca. Baccetto? (esegue, poi si avvicina a Viola e cerca di carezzarla) Cognata c'hai bisogno di me?

VIOLA ( lo respinge con forza) Tires l e tegn gi i man! Bianca ciappel la ti el t ganivell ! BIANCA Dai vegn ch, damm un alter basin e lass sta la mia sorella.

ETTORE Pronto! (esegue) Dai Bianca famm un basin in sul cuppin che me pias! (gestaccio a Viola)

BIANCA (finta pudica) No...no... (quasi eccitata) pousse tardi, pousse tardi! (disinvolta) Te vedet sorela come son fortunada? Te vist come el me vor ben?


2


VIOLA Smorfi, basin e debit sura debit...

ETTORE Che debit?

VIOLA Sto bamba l' talment lifrocch che el se regorda nanca quanti ghe n'ha in gir. Varda che l in de la spurtina gh' una lettera de l'ufficial giudiziari e de sicur hinn minga i auguri de Natal! (al pubblico) Siccome l ch denter el s' sistem, adess magari el g'ha anca la pretesa che ghe pagum i debit!

ETTORE (intanto che apre la lettera) Ohei cugnada, mi ch denter me son minga sistem, ma la tua sorella, che per sua fortuna l' diventada la mia mi, la m'ha cumand de vegn ch de c in del s appartament e allora, dato che mi ghe vori ben, ho duv obbed.

VIOLA Ciamefa fortuna spos un lazzarun che el vegn chi in c a tacc su el cappell! Un fanigutun mangia pan a tradiment! Bianca! Ma se te ghe trovet de bun in sto lavativ che el te mangia fora anca i gamb del tavul? A proposit, primo maggio varda che de l in cusina gh' el tavul che el donda! (al pubblico) N'avar minga mangi un quai tucchell?

ETTORE (sta rileggendo la lettera) Se el dunda mettich sotta un quai bigliett da cent che te tegnet scund! Oh, ma perch primo maggio?

VIOLA El sa nanca se l' ! Perch vun come te che el f nagott tresentsessantaquater d all'ann, el p lavur dum al primm de magg, la festa dei lavoratori !

BIANCA Su dai me par che l' minga el cas de tac a lit per un tavul che el dunda al primm de magg! Appena l'Ettore el star pousse ben e quand che el gh'avar voia, el pruvveder a mettel a post. Vera Ettore?

VIOLA Voia de lavur? E quand? Se el duvess trov in gir quel che l'ha invent el lavur el ghe f nagott per minga fa fadiga.

ETTORE (a Bianca) Ma la tua sorella l' semper stada insc? Che rospo! La g'ha semper de d! L' mai pussibil che tutt i mattin la leva su con la camisa inversa! ( cercando di non farsi sentire) Se ved che ghe manca el... l'amur...

VIOLA Si, l'amur el me manca. Ma no quel che te penset te! Spurcasciun!

BIANCA Dai Viola mettes minga dree a tacc a lit come el t solit! Mucchela de turment el m omm! (lasciva) Te savesset come l' dulz in certi mument e come l' fort e pien de foch quand che... che el se pizza...

VIOLA Giust del foch el g'ha de bisogn... per brus i cambial!

ETTORE (timidamente) A pruposit de debit... ghe saria sta cambial in prutest che l'andaria pagada subit se no me sequestren la macchina noeuva e allora ... niente giretti sul lago!

BIANCA Ettore ! Ma nanca sto mes te se riessi a mett de part i danee per la rata?

ETTORE L' che s'eri sicur de vinc al lott: gh'avevi i numer sicur e allora j ho giug. Vurevi fatt anca un bel regal con la muntagna de danee che duvevi vinc ma purtropp.... te vedar


3


per che la prossima estraziun la sar quella bona.

VIOLA Chi spera de vinc al lott el va all'inferno col c biott ! Intant per la cambial la va pagada!

BIANCA Gi, ma come gh'emm de f?

ETTORE Bianca tesor! Te supplichi! Pagum la cambial!

VIOLA (irata a Bianca) Ohei te, vegn gi dalla brocca! Fass minga t in gir come al solit! Dighel una bona volta che de danee te ghe ne p! Ormai tutti quei che te ciap dall'assicuraziun per la mort del t primm mar hinn fin perch quel balurd l, quell gran lavuradur de ferragost che te vurs spus in seconde nozze te j ha mangi foeura tutti e, minga assee de quei, el t'ha mangi foeura anca quei quatter ghei che el t primm mar l'era sta bun de risparmi.

ETTORE (risentito) Risparmi? Ma che risparmi! Quell l, pace all'anima sua, me regordi benissim l'ha lass ch i debit! Alter che risparmi!

BIANCA (dolce) Ettore, varda che te se sbagliet.

ETTORE No, no, mi me sbagli no. Tej cunti su almen te sei regordet: ses mes del mutuo de sta c anm de pag, la bolletta del gas e quella dell'acqua in scadenza, l'assicurazun della macchina che la scadeva appena dopo vint d , el boll della macchina anm de pag perch anca quell el scadeva dopo un mes, el cunt del meccanich dato che la macchina l'era in officina a rif i freni e a canbi i gomm e quand che ho ritir la macchina l'era anca quasi senza benzina! Alter che risparmi! Dum debit!

BIANCA Dai Ettore esagera no! Quei eren minga debit! Eren i costi de una nurmal manutenziun e poeu, sia la c che la macchina hinn rest tutt a me dato che de fieou ghe n'erum minga.

VIOLA Ma vardel sto balurd che curagg! Che el poer omm l, sto pover crist che l'era in gir per el mund a sgub per guadagn el pan e anca el cumpanatich, varda come el g'ha de vess tratta anca dopo mort!

ETTORE Colpa sua! L' 'nd l a cercassela! Se el faseva el banch invece del meccanich specializz a giust macchinari tutt particular, l'andava n in gir per el mund sui reoplani che dopo borlen gi!

VIOLA Come d che l' st l a catt foeura apposta l'areoplano che el duveva borl gi? Dicch de muccala a sto gianfresco perch, anca se te see ti che te duvariet fall, vist che quell che l' dree a offend l' st per tanti ann el t mar, ghe la molli mi una pesciada in del c...

BIANCA Oh come te se pzzet! Sta calma, quiettess! Ti Ettore per me par che te see dree a esager un cicinin!

ETTORE Mi esageri mai. Mi disi la verit.


4


BIANCA (a Viola) Sorella, varda che el m ex mar, pace all'anima sua, nonostante I'apparenza. . .l'era minga semper insc brao. . . L'Ettore invece...in certi robb l' brao (un po' in estasi) orca se l' brao!

VIOLA Brao? A f cos'? A st in lett?

BIANCA Appunto ... a sta in lett! Ohei te, ma quand te voret, te capisset subit eh? Invidia la tua eh? Ma varda se te me fee d?

VIOLA Appunto, e te par el cas de parlan?

ETTORE Si che l' el cas, perch mi con la mia gran ...donna me pias a st in lett. (abbraccia Bianca e gestaccio a Viola) Vera Bianca che te pias anca a ti?

BIANCA (allontanando Ettore) Lassa perd Ettore che adess l' minga el moment! Adess sta calmo. A pruposit del m primm mar, anca se per certi robb l'era propri minga taj, l' vera per che el me faseva manc nient. Semper a lavur in ditta o in trasferta, al sabet e anca la dumeniga per pud pag la c e la macchina e de debit ne faseva minga.Tutto in contanti! se risparmiava semper! Dum una quai volta una pizza... un quai gelato...

ETTORE ( allusivo) Coni de gelato poch...

VIOLA Lifrocch el gelato l' minga semper necessari. Per minga mur de famm e st in pee ghe vor un quai piatt de risott.

ETTORE Ma el cono l' el pousse bun, vera Bianca? (Bianca sguardo compiacente )

VIOLA (al pubblico) El f el toni per minga pag el dazi! (a Ettore) Ohei, canneta de veder, prima bisogna lavur e guadagn la pagnotta e dopo pens a certi robb. Alla tua et poeu... (campanello) V mi a derv e... sperem che el sia minga l'ufficial giudiziari. (esce)

ETTORE Cominci a preoccupamm: la tua sorella la peggiura semper...l' semper dree a inzegam... ma se g'ho f?

BIANCA La inzega anca con mi. Ma bisogna cap la sua situazun: la sta chi in c insema

a nunc anca se la paga una specie de ficc e la se paga i spes...el s fieou l' via luntan de

c....nunc che ghe femm invidia e ghe cercum semper danee... eh, la p no vess cuntenta!

ETTORE Per me l'ha g'ha bisogn de spusass o almen de truvan vun che la...la faga cuntenta. Invece l' semper ch in c a fa la guardia, mai che la vaga fora...

VIOLA (entrando con Celeste e Gianni) Varda Bianca chi l' vegnuda a truvacch! La Celestina la nostra nevuda! (abbracci) E quest ch l' el so murus che el se ciama Gianni. (strette di mani)

BIANCA Che pias Celestina, come son contenta! E la tua mamma, la nostra sorella come la sta? L'ha cuminci a tirass un po' su dopo la disgrazia?

VIOLA Fai setta gi, tegni minga l in pe come i fistun del furmentun!


5


BIANCA Gi, gi settives gi! Viola ghe n' anm de caff? El bev el caff?

CELESTE No per mi un biccer d'acqua.

BIANCA E l? Ma demes tutti del te. El vor? Gianni te d che te se ciamet vera?

GIANNI Vera. E se ve fa pias podumm ds del te.

VIOLA Allora Gianni la bev? Oh, scusum, t'el bevet el caff?

GIANNI Si grazie vulentera. Ghe n'ho giusta de bisogn!

VIOLA V subit a fall. Sperem che anca quell el sia minga fin... (intanto raccatta la spesa)

ETTORE Vanzen un po' anca per mi che correggi la grappa.

VIOLA (acida) De grappa ghe n' p e allora, se el gh'...cuntentess del caff. (esce)

ETTORE Vegni mi a contrul se la grappa l' finida de bun (la segue)

BIANCA Allora Celestina come la v? Son propri cuntenta che te se vegnuda ch a truvach. Come me dispias per el t pap! Pace all'anima sua! Ma gh' propri sta p nient de fa? (Celeste fa un gesto di rassegnazione) Se ved che l'era propri el s destin.

CELESTE Se te ghe de fa, ormai... mi forsi per via di alter dispias che me vegn indoss me son rassegnada, ma alla mia mamma el so no se la ghe passar tant alla svelta!

BIANCA Poera Rosa, la ghe vureva nsc ben al t p! Chiss mai che adess la se quieta anca con mi ! El temp e i disgrazi poden vess la medisina per mett a post certi punti de vista divers.

GIANNI Perch Celestina, se gh' success tra la tua mamma e Ia tua zia?

CELESTE Ho mai cap ben se gh' success. So dum che subit dopo la mort del zio, tra te za e la mia mamma gh' p st quell'armonia che gh'era fin da quand s'eri piscinina.

BIANCA Te se regordet come l'era bell con el t zio? La tua mamma, dato che nunc de fieou ghe n'erum minga, la te purtava semper ch e quanto giug te fasevet con el zio! L l'era semper insema a te! Come l'era content quand te stavet ch a dorm!. Ghe piaseven propri tanto i s nevud e per fortuna ch insema a nunc gh'era el Bruno el fieou de la Viola!

GIANNI Ma perch dopo cambi tuscoss?

CELESTE L' succed quand ti zia te decid de spusass per la secunda volta! Vera?

BIANCA Me sa tanto che el mutiv l' propri sta quell. Me l'ha mai perdun. Ma mi se gh'eri de f? Ormai, anca vialter si giam grand e poduv capi... mi s'eri restada de par m... si, gh'era la Viola con el Bruno gi grand...ma lee la mia sorella l' una solitaria, minga per nient l' una zitella, e la me d mai troppa confidenza e insc ho cognuss l'Ettore che l' sta un vero colpo di fulmine.


6


VIOLA ( entrando con i caff) Ciapet l ti el t colpo di fulmine. Buttich adoss una sidela d'acqua gerada che almen la finiss de inzeg!

BIANCA Ettore lass sta la mia sorella! Te see semper el solit! (Celeste e Gianni si guardano neravigliati )

ETTORE (entrando) Mi cercavi dum la grappa!

VIOLA Impostur! La cercava sotta al lavandin e intant el me se strusciava sui gamb !

ETTORE L' minga vera! Oh, adess basta, ne podi p! Questa chi la me ved come se fudessi un can in gesa! M bevi el caff e poeu visto che ch ghe n' minga, v gi al bar a bev el grappin come rimorchio! (beve e si guarda nelle tasche per vedere se ha dei soldi) Bianca... prestum un po' de muneda che vo gi a bev un grappinett!

BIANCA Dai Ettore, per incoeu rinuncia al grappin! Sta chi insema a nunc e cuntentess del caff.

VIOLA No va! T'el paghi mi el grappin (gli d dei soldi) basta che te se tiret fora di occ !

ETTORE Certi volt te se brava a capilla! Brava Viola! T un basin!

VIOLA Tires via lifrocch! Cammina! (Ettore:bacetto a Bianca e saluti a tutti. Esce)

BIANCA L' un giugatun! El g'ha semper voia de scherz!

VIOLA (finisce di servire il caff) Ho sent d, ma forsi hinn dum vus, che vialter d vivuv insema ma che la tua marrma l' minga cuntenta. L' vera?

CELESTE Si l' vera, ma gh' anca tanti alter robb che la mia mamma la vor minga cap.

BIANCA Ma perch propri adess che la tua mamma l' restada de par lee, te se andada foeura de c?

GIANNI (alzando la voce) Mi vori n che la Celestina la st in c con la sua mamma e el mutiv principal, ma l' minga l'unich, l' perch la spetta un fieou e la sua mamma la turmenta in continuaziun perch ...oh i solit robb ma sopratutt perch el pader del fieou son mi e de me la se fida minga. La diss che son un pelandrun, che butti via i danee, insomma per lee mi son un avanz de galera!

BIANCA (ironica) Oh Signur, per nunc te podet vess anca quell! Te cognusum no!

VIOLA Bianca, per pias! Fatt minga catt via! L el cognossum no, per cognossum ben la nostra sorella! T'el see che rodigh che l' e quand la mena el turun la finiss mai!

CELESTE Adess poeu che gh' p nanca el pap la se sfoga dum con mi e allora nunc...

GIANNI Semm and a viv insema.

CELESTE Ma per hinn minga tutt ros e fiur!


7


GIANNI In sto mument gh' anca tanti spinn!

CELESTE Ecco zie, ghi de sav che el m Gianni, dovendo ingrand l'attivit che l'era del s poer pap, el se f imprest i danee necessari prima in banca e poeu, per quell che mancava un po' de chi e un po' de l.

VIOLA Come del rest fan tutti !

CELESTE Appunto.

GIANNI Ma mi ho duv ricurr anca a di alter person che per adess me strozzen !

BIANCA Come te strozzen? Oh diavul, se te ghe fa?

GIANNI G'ho no i danee de dach indree subit e se ej restituissi minga alla svelta quei l, i struzzit me fan fora! Me manden in ciel in mezz ai nivul... a ruzza i nivul.

VIOLA Ma te minga pruv a cerc una dlaziun? Ti comincia a dicch de vecch pazenza che poeu... con el temp...

CELESTE Hemm alter che pruv ma...

GIANNI Gh' nient de fa.

CELESTE E l' per quell che semm chi a dumand...

VIOLA Eh no! Mi de danee ghe n'ho minga. Vivi ch in c della Bianca con quel poch che me resta e

CELESTE Zia ma mi credevi che con tutt quell che, insc diseva la mia mamma, t'eret

mett via quand che te s'eret in ... carriera, te ghe n'avesset tanti e che almen un prestit...

per minga f nas el m fieou orfano, te pudevet...

VIOLA Gi, tutti se tacchen a quel che son stada e nissun pensa ai sacrifizi che ho f. BIANCA Ciamej sacrifizi! Spenn i pollaster con i basit!

VIOLA Invece eren sacrifizi! Perch a suppurt certi omen l' minga st n bell n facil e comunque, mi adess de dan ghe n'ho minga.

BIANCA Impostura, come te fe a veghen p? Ch te vivet quasi a gratis e el t fieou l' vegn grand in sta c, dunca senza spend.

VIOLA Gi, senza spend i t dan. Adess, quell che gh'avevi, l' tutto del m fieou Bruno perch l el g'ha de fass una pusiziun in la vita. Mi adess son padrona p de nient.

BIANCA (al pubblico) Semper pousse pitocca e impostura.

GIANNI (alzandosi) Quand l' insc, grazie istess... 'ndernm Celestina.


8


CELESTE Gianni spetta! (trattenendolo) Spetta un mument, vecch minga pressa ... e ti zia Bianca? Mi s che l'assicuraziun dell'areoplano che l' borl gi con su el poer zio la t'ha liquid con tanti danee e allora... almen te, te podet no? Te supplichi ! Imprestum...

BIANCA Ma si, con tutt el cor...

CELESTE e GIANNI Graze zia! (l'abbracciano)

BIANCA Ma...

VIOLA L' che l' a boletta pousse de vialter d.

CELESTE Come a boletta?

VIOLA Adess ch riven dum cambial de pag perch quel lisca del so mar de adess ghe ja mangi f tutti con i macchinett, coi cart, coi macchin, col lusso e (calcando) con el filett tutt i d!

CELESTE Ma allora zia Bianca anca ti...

BIANCA Verament... forsi trenta o quaranta euro e a cunt anca tutta la muneda che m'

rest in del burzin, forsi rivi a cinquanta...

CELESTE Ma nanca un quai gioiell che el zio el te regalava semper? Un quai braccialett d'or, una collana...un quai brillant?

BIANCA Eh... quei che m' rest ghe j ho indoss. D bucculett, ma hinn minga d'or, la cadenella della prima comuniun, el braccialett de la cresima che ho f slarg, la vera al dit e l'altra quella del primm sposalizi al coll... basta!

GIANNI (rassegnato) Anca stavolta l' andada busa! Poer piscinin quand che el nassar!

BIANCA Su dai, desperives no! Gh' semper la provvidenza!

GIANNI Ma che provvidenza e provvidenza! (irato) G'ho bisogn de tanti danee e questa chi la me parla de provvidenza! Ma in dove l che la viv? Mi la provvidenza l'ho cercada de tutt i part, parent, amis, conuscent...tutt bravi e bun per i s sacocc. Si, tanti bei parol, tanti consigli tant quei custen nient. F insc, f insci, ma cuncretament nanca vn che el tira fora un ghell! Quand te ste ben tutt amis! Te lecchen gi anca el dedre ma appena te ghe bisogn, subit prunt con una pesciada in del c a ruzzat gi dalla scarpada! Ecco se l' la provvidenza! E chi l' istess!

VIOLA Ohei calma! Varda che per prima roba, nunc semm nanca chi te see e, se pudessi, almen la mia nevuda che oltretutt te mett in certi cundiziun, (gli mostra il ventre) saria disposta a vutala pousse che vulentera.

BIANCA Mi te vutaria con tutt eI cor, ma chi rest dum i debit. Hemm dov affrunt un sac de spes! El t zio Ettore l' invalid e l'ha mai pod lavur, inoltre el g'ha bisogn de cur, i fanghi, le terme, la muntagna e un po' de mar per tegniss in forma... cio vurevi d in salut. E i danee de l'assicuraziun, che eren minga tanti, hinn fin e andando avanti se


9


pruspetta un doman minga tropp allegher! Poer omm, chiss come el far senza el filett!

VIOLA Poer omm?!?... Adess che l' scap el purcell la vor sar su el stabiell? L'era prima che te dovevet fach tir la zenta!

CELESTE MI vurevi n cre fastidi...Gianni dumanda scusa per el t cumpurtament!

GIANNI El s no se m ciap. Son disper! Me dispiass. L' la prima volta che se vedumm e varda se ho cumbin! Chiss che brutta impressiun!

CELESTE (lo consola) Gi! Se presentum ch pien de debit, gi quasi pap e mamma e nanca spus... a cerc la carit! Ma nunc se vorum ben istess vera? (gli prende la mano)

GIANNI (toccando la pancia di Celeste ) Sicur che ve vori ben! Ma g'ho bisogn de truv con urgenza un po' de grana per quiet, almen per un quai d i struzzit!

VIOLA (pensata geniale) Sti chi a pen ma la persona che po' vutav l' la tua mamma.

BIANCA Gi L' vera? La nostra sorella!

CELESTE Verament zia con la mia mamma...

GIANNI (deciso) I noster rapport con lee hinn sara su per semper.

VIOLA Celestina, ma l' la tua mamma! La te vor ben!

BIANCA Chiss come la saria cuntenta de vutatt!

GIANNI L'ha mand foeura de c la sua tusa perch l' restada incinta e la ghe vor ben? Ma fimm minga rid che l' minga el caso!

VIOLA Poera donna! Cerch de capila! L' in d'un brutt moment! L' restada veduva da poch, la sua tusa la se mett insema a vun pien de debit e la se f anca mett incinta...

BIANCA Per l' minga el cas de ciappassela per quell? El t' success anca a ti de rest incinta e te s'eret minga spusada... e (malevola) s' mai nanca sav de chi l'era el fieou.

VIOLA Anm te m'el rinfacciet? (pungente) Almen mi un fieou anca se minga spusada son riessida a fall... ti invece anca spusada... nient!

BIANCA L'era minga culpa mia!

VIOLA G l'era mia! Lass st sto argument. Te ghe tutto de perd!

CELESTE Dai zie, tacch minga a lit!

VIOLA Te ghe resun, ne var mnga la pena tant l' semper istess! Ma la tua mamma la sa de sta vostra situaziun?

CELESTE Forsi un quaicoss ma vori fach sav nient.


10


BIANCA L' minga giust! La tua marnma la g'ha de vess infurmada per pud vutatt e se te voret no faghel sav ti, ghe penser la za Viola a visala. Te se daccord Viola?

VIOLA Finalment dalla tua bocca vegn fora una roba sensada!

BIANCA Forsi a ciappala con el sentiment la se ravved e magari dopo la me ringraza e la torna anm a trattam de sorella!

GIANNI Celestina me par propri minga el cas...

VIOLA Citto te che invece l' propri el cas ! L' el mument bun per giust tanti bei robb.

CELESTE Zia, te par propri che el sia...

VIOLA Necessari? A sto punto l' propri necessari.

ETTORE (entrando) Bianca... Bianca... (vedendo tutti) ah si anm chi?

VIOLA Gi!

ETTORE Famm set gi Bianca che te cunti per famm subit un basin che m'el meriti!

BIANCA (rifiutando con fatica) No... dopo... adess cuntum su.

ETTORE Ho bev un grappin e poeu...

VIOLA Un'alter!

ETTORE (di ripicca) Si, un'alter e poeu un'alter anm.

VIOLA E adess te see ciocch!

ETTORE Ma che ciocch! Son scior! ( lo guardano perplessi) Ho vinci al superenalotto! BIANCA Ma vaa... E quanto?

ETTORE Ho f d quatter e la vincita la duvaria vess de 9000 euro! Bianca, se t'en diset se cambium la macchina?

VIOLA (strattonandola) Bianca! Varda che gh' i cambial in prutest!

BIANCA (capisce e ad Ettore) Ma prima bisogna pag i cambial e poeu se ne vanzum..

(incrocia lo sguardo di Celeste) gh'emm gi i sacocc indove mettei.

GIANNI E CELESTE (abbracciano Bianca) Grazie zia, come te se bona!

VIOLA Vard che hinn poch quei che resten!

CELESTE Mei de nagott. Almen per un quai d pudaremm tir innanz.


11


ETTORE Che sacocc? Oh, mi la grappa la tegni ben, son minga ciocch! Bianca de che sacocc te parlet? Famm cap !

BIANCA Intant ti famm ved la ricevuda che poeu te spieghi.

ETTORE (la toglie lentamente dal portafoglio ) Te la ch.. ma f adasi de minga rumpela e cerca de minga perdela. (bacia la ricevuta)

BIANCA Preoccupes no che gh' minga pericul. (ai due giovani) Vialter d passi duman o dopo che appena avarann pag la vincita, quel che resta dopo i cambial, l' tutt vost e intant la Viola la se metter in contatto con la tua mamma per el rest.

CELESTE Graze zia, grazie zio! A prest! (esce con Gianni tutta contenta) ETTORE Grazie de cosa, mi g'ho f nient!

BIANCA Ti te faa... te faa ... anca se t'el se no. E per quest te meritet un premi! Viola svoium el burzin e v gi in del macelar a cumpr almen d filett perch.... mej merit

FINE 1 ATTO


12


2 ATTO

BIANCA (sta riflettendo) Quella zitella della mia sorella la vor tir foeura nanca un ghell! La g'ha nessuna compassiun per chi d fieou l struzz dai debit! A mi me fan tanta pena e podi n vutai. La Viola me la cunta minga su giusta. Segund mi la g'ha via scund un sacc de danee. Come g'ho de f a fagh slarg el burzin? L' minga facil convincela! Se la fudess un omm savaria ben come fa perch coi omen l' ass un'oggiadina... una scolladura apena verta, giust per pag la vista, l' assee accavall un po' la gambetta in manra de fa che, come se dis... vedo, non vedo, e poeu quand te capisset che el va in di premi, te podet dumandach quel che te voret. Ma con sto rodigh della mia sorella...

semper nervusa...semper inverza come un pedrieou, so minga come fa!... Ho de facch cap che bisogna vut el s nevudin a nass cuntent perch anca lee a s temp l' stada mamma sicch dunca!... Chiss quanti dan la g'ha ancam? Quand che l'era giovina e bella l' riessida a metten via tanti, ma tanti neh! Ciumbia se n'aveva mett in del burzin! Vita libera... un po' con quest... un po' con quell'alter... semper per catt fora tra quei con el purtafoi bel gunfi. L'era bellina e... scrocca. La s' mai trada via per! I omen lee ja mungeva per ben e appena ne truvava vun noeuv de strizz... sota con quell! Adess l' cambiada... l' inverza almen tre volt al d, mattina, sira e poeu anca mesd. L' diventada scontrusa, frgia...e l' talment pitocca e tirada che la riess anca a slung l'acqua.

VIOLA (entrando) Son stada in de la Rosa.

BIANCA Te ghe ne parl?

VIOLA Son minga riessida. L' disperada e la desmetteva p de piang.

BIANCA Anm la piang? E si che ormai gi pass pousse de tri mes !

VIOLA E cosa hinn tri mes per una vita passada insema? L' minga come ti che te se consolada subit! Tra un po' la vegner ch e ti cerca de minga fa la scema come al t solit!

BIANCA Va che tri mes, hinn tri mes! Novanta d e novanta nott e a ti te paren poch?... Comunque mi son no scema!

VIOLA Te par a ti perch te se ne rendet minga cunt! Ma da quand te spus el t bronzo di Riace in formato ridotto te se nanca p se te set al mund! Te see semper in sui nivul!

BIANCA Mi ghe son al mund eccome! G'ho un cor grand e vori vut la Celestina. A pruposit capissona almen te le capida che la Celestina la spetta un fieou?

VIOLA Varda che son minga come ti! Son 'nam rimbambida!

BIANCA El s che te see intelligenta... ma varda che certi volt poden sbaglis addirittura

anca quei che ciapen el premi del re... (Viola non capisce) el premi de la nobilt...

VIOLA El premio Nobel?

BIANCA E mi s'ho d?

VIOLA Lassem perd! Vegn a vuna per!


13


BIANCA Ecco me dispiasaria se te se lasset scap l'occasiun!

VIOLA Che occasiun?

BIANCA L'occasiun! Ma visto che l' anca la tua nevuda, allora el diventa anca t duver, de fach el regal de battesim!

VIOLA Ma te par minga un po' prest? Ti forsi t'el se no, ma g'ha de pass nov mes !

BIANCA Varda balossa che, anca se ho mai pruv el s ben quanto temp ghe vor! Intant

un quai mes l' gi passa... sicch dunca...

VIOLA Sicch dunca cosa?

BIANCA L' mei pensach per temp e dato che hinn n difficult... perch minga apprufittan? Te cumincia a facch un bel regal, minga per i solit robb... cadenella, bracialett, patuscina... ma un po' de dan, insc lur poden affrunt la situaziun con men diffcult. Mi ho pod daghen poch perch i debit de l'Ettore eren talment tanti!

VIOLA Oh, varda che mi g'ho nient n de imprest n tantomeno regal perch quel che guadagni a fa i mest in c di sciori l' assee appena per viv e i risparmi de una volta che ho f con tanti sacrifizi...

BIANCA Su e gi per i lett di alter? Ciamel sacrifizi!

VIOLA Ha parl la santarellina che la se desedada dopo i cinquanta...cosa t'en see ti? L' pousse che un un sacrifizi 'nd insema a certi spurcasciuni deprav che ... e comunque quei risparmi l hinn p m. Hinn del m fieou che povaret el g'ha p nanca el pader.

BIANCA (maligna) Da quand insci el t fieou el g'ha un pader? Te m'avevet semper d che t'el savevet minga de chi l'era? E adess?...

VIOLA (alterata) Adess cos'? Hinn minga affari che te riguarda. Ciar?

BIANCA Scoldess minga la pissa che se no la te scappa! (conciliante) Va ben hinn affari

t... ma siccome mi son la tua sorella credevi che con mi te gh'avevet nient de scund...

VIOLA (controtlandosi) Difatti g'ho nient de scund. Ho sbagli a parl. Me dispiass per sti d giuvin ma anca a vur podi no vutai. I m ex risparmi hinn intest tutti al m fieou e mi ghe centri p!

ETTORE (ha ascoltato l'ultima parte sulla porta) Te podet no perch te voret no! Te see una piuggiattona! Minga come me che invece... g'ho regal tutti quei che gh'eri.

VIOLA Gi propri tanti... giust asse de cumpr una bicicfetta e poeu... rangives a pedal!

ETTORE Comunque semper pousse de te! (alla moglie) Bianca se t'en diset se cambium la macchina? N'ho vista vuna che... te la dann subit anca senza dan: la se paga dopo a rat...con comud...


14


VIOLA El pensa dum a firm cambial! L' l'unica scrittura che l' sta bun de impar e allora la sfrutta! Ma se p vess insc senza cervell?

BIANCA Ettore ragiona! S'en femm de una macchina nova? La nostra la va ben anm e all'occorenza gh' quella della Viola che l' quasi noeva!

VIOLA L' no che el pensa prima a lavur e guadagn! Noo... i scaldacadrega come l se preoccupen dum de spend e de sfrutt i alter!

ETTORE Ho cap! Quel che disi mi el v mai ben! Ch denter son minga consider e mnga dm da sta spaccamaruni de cugnada, (a Bianca) ma adess anca da ti che ti se mettet a men el turun !

BIANCA Ma no Ettorino se diset? Mi te consideri semper e per la macchina va ben...ma de chi e un quai mes.(lo tratta come un bambino) T'el see se femm? Prima mettum de part un quai ghell e poeu... te cap Ettorino della tua Bianca? Dai ci un baccetto!

ETTORE Insc g'ho de vess tratt! Carezzaa... minga ruz su! A pruposit (a Bianca) bel bel, varda se in del burzin te ghe un quai euro che vo gi al bar a fa una scoppetta o una partida coi macchinett?

VIOLA (rimbrottando) Dum a giug l' bun de fa!

ETTORE Fala tas!

BIANCA No, te se sbagliet! L'Ettore el fa ...eccome se el fa.... e mucchela de turmentl!

VIOLA Gi, mi el turmenti e l el se imbuleta!

BIANCA Basta Viola per pias! Va a famm un caff!

VIOLA Agli ordini! L' mei che v se no me mangi el fidich! (esce)

ETTORE A me famel no el caff che gi al bar el fan pousse bun de quell che te fe ti !

BIANCA Ettorino, ma anca ti...perch te la inzeghet semper? El par che te fe apposta!

ETTORE F no apposta. L' che ormai la supporti p.

BIANCA Famm ved se m' rest in del burzin! (fruga e toglie un biglietto di banca e un po' di moneta)

ETTORE Dammi tutti perch g'ho indre de pag!

BIANCA Anca al bar te ghe i debit?

ETTORE Al bar se p no, per mi... l'ultima volta che son sta gi al bar... famm pens. . ..

quand l' sta?

BIANCA Stamattina, al massim ier sira...


15


ETTORE Si l' sta ier sira che ho perd ai macchinett tutt quell che gh'eri in saccocia e savevi no come fa per pag la consumaziun dato che de sghei ghe n'eri p. Allora g'ho d al barista che in del portafoi gh'avevi dum un bigliett de cinqcent e l, poer nan, el m'ha cred e el s' dispias che el gh'aveva minga el rest... insc l' sta custrett a famm credit.

BIANCA Che baloss che te see !

ETTORE Vera che son scrocch? Dum la tua sorella la me cred un marturot!

VIOLA (entrando con il caff) Comunicato ufficiale. Aprire le orecchie: el zucher e el caff hinn dree a fin!

BIANCA Ne venden anm! Duman tej cumpret.

VIOLA E con che dane? Quei che guadagna quel battifiac l che l' come el governo?

ETTORE (a Bianca)Te la sentet? (a Viola)) Come saria a d, come el governo?

VIOLA Semper dree a cerc su perch l' semper a bolletta.

BIANCA Lassa st el governo che el centra nient! L'Ettore da giuvin l'ha pest el c. L' invalid! El p minga laur! Ohei, la salut prima de tutt !

VIOLA Ciama i robb con el s nom precis. L'invalid vera l' vun in difficult che el p minga lavur. L'invalid fals e impostur come quel l, l' vun che el vor minga fa fadiga! L' un pelandrun! E movess a bev sto caff che el se sfregia!

ETTORE (intanto ha contato tutte le monete) Bianca basta, mi questa ch la supporti p!

Tegnumela luntan perch pudaria anca fa un sproposit!

VIOLA El vero sproposit l'ha fa la mia sorella quand la t'ha spus!

BIANCA Quei hin affari che te riguarden no! Ettore hinn assee per fa la partida?

ETTORE Se ghe fudess insema anca un alter bigliett almen de vint...

BIANCA (dispiaciuta) Quel che gh' l' tutto l. Per incoeu cuntentes e sfoghett ma senza esager, me raccumandi! (Ettore bacia Bianca ed esce)

VIOTA Damm la tazzina che v a lavala.

BIANCA Specia che ghe n' anm un gutin! M calmett, fermet un mument e settet gi.

VIOLA Perch? Se te voret? Semper la solita solfa? Danee? Ghe n'ho minga!

BIANCA Mucchela de cumpatiss! Te se minga l'unica a veghen minga! Vurevi d... te penset che la Rosa la sia anm risentida con mi?

VIOLA E cosa te voret che en sappia? Adess quand che la riva te gh'el dumandet !


16


BIANCA L' mej che l'Ettore el gh' no, anca a le la p minga vedell et ghe sta antipatlch!

VIOLA Quell l l' simpatich dum a ti e al barista! E al barista l' per forza simpatich! Con

tutt quell che el ghe lassa l...ma ti...

BIANCA Lassa perd la simpatia e interesset no de quel che gh' tra mi e el m omm! Piuttost visto che ti te podet no o mei te voret no vut la Celestina bisogna cerc de fa ragiun la nostra sorella ! La no de mett in strada la sua tosa perch l' restada incinta!

VIOLA E i cambial? I debit hinn minga de la sua tosa, hinn del s murus. E l chi l'? T'el cognosset? El pudaria anca vess un delinquent!

BIANCA Ma el murus de la Celestina el risci de vess mazz! Nunc podumm no permettes che la nostra nevuda...se almen t'avesset speci a lassach tutto al t fieou!

VIOLA Balurda! E i t danee? Tutti quei che te ciap dall'assicuraziun che fin hann fa? Tr via in di macchinett! (campanello) Hann sun! L' la Rosa,va a derv!

BIANCA Va ti che con te l' minga rabiada...(campanello) Te sentet come la sona? L' propr rabiada... (campanello) mi vo de l!

VIOLA Stremida! Ma che dona te se? In fin de la fera l' la tua sorella o no? (campanello)

BIANCA Se l' per quell l' anca la tua! A mi adess la me mett soggeziun! Derva ti che mi

g'ho de and in bagn. Appena la senti visin me vegn un rugament in di busecch...

(campanello)Viola, me la f adoss! Cominci a sent un po' de umidit in mezz ai

gamb...ecco la riva...la scappa...la va...

VIOLA Va, pedala e poeu regordess de tir l'acqua e de spalanc ben la finestra! (Bianca esce a gambe strette e Viola fa entrare Rosa che vestita a lutto) Vegn Rosa, settes gi!

ROSA Sturni in sta c? La Bianca e el s ganzo gh'inn no?

VIOLA La Bianca l' in bagn per un urgente attacch de caghetta e l'alter, el s dorma in pari, l' gi al bar!

ROSA Gh'eri minga dubbi!

VIOLA Che Ia Bianca la gh'aveva la caghetta?

ROSA No de quell! Ma che el nost cugn el fudess al bar, s'eri sicura.

VIOLA Se te de facch? La sua l' una malattia. Rosa, come la va?

ROSA (mostra il vestito a lutto) Come te voret che la vada? Son disperada!

VIOLA Quell che t' succed l' minga facil de mand gi, ma te de fass forza! Te vedar che el temp el giusta un sacc de robb e comunque te resta semper la tua tusa !

ROSA Se te savesset quanti dispias g'ho denter che riessi minga a tir foeura! L' un


17


calvari! (piange)

VIOLA (l' abbraccia) Dai sfoghes, piang che el te fa ben! (pausa) Rosa t'el bevet el caff?

ROSA (riprendendosi) Dum un gutin perch el caff de sti temp el me tira nervusa e ghe n'ho minga de bisogn. Bevaria vulentera per insema al caff un bell biccerin de grappa!

VIOLA Ma Rosa! Da quand l' che te bevet? Te mai bev nanca el vin!

ROSA L' per tutti i disgrazi che m' capit che adess ogni tant en bevi un guttin.

VIOLA V a fa el caff; sperem che ghe ne sia assee sia de caff che de grappa! (esce)

ROSA (rimasta sola) Ma adess, quand tornen tutt e d i m sorei me fo sent. G'hann de vutamm! Orca se g'hann de vutamm! Tutt e d s'hinn fa parl adree e mi de conseguenza ho minga una fa una bela figura! La gent...la murmura: ah l' la sorella de quella che ghe piaseva a ...fass mantegn? Allora la sar istess anca lee! Siccome la Viola la se divertiva con i omen, allora anca mi, ai occ de la gentr passavi per vuna che la dava va vulentera! Invece mi stupida, l'ho semper tegnuda de cunt... quasi semper! E l'altra, la Bianca, la marturotta che appena l' mort quell sant' omm del s mar, oh come el me manca...la se fada imbindul da quel casanova de strapazz che el cercava dum una tardona piena de danee per mangiaghi foeura. Mi ho mai pod fa sav ai m sorell certi robb e adess el saria el mument de parl ma son minga bona! Son stada bona per de toller! Ho toller che la Viola la se faseva la ...ciamemela carriera, ho toller che la Bianca la se spusass un'altra volta ma mi adess bsci....

VIOLA (sulla porta) Bianca, sara dree la porta del bagn, sentet no che spuzza? ( a Rosa) El caff l' dree a riv ma de grappa ghe n' p. Da quand gh' ch I'invalid la dura minga!

ROSA Fa nent, va ben anca un cognac o un gin o un wiscki, basta che el sia bell fort! VIOLA Provi a ved ma me sa che i buttegli hinn tutt voj. L' dree a riv s el caff. (esce)

ROSA (parla da sola) Mi, g'ho nient de vergugnamm. Son semper stada netta e l' minga colpa mia se adess m' capit tutte ste dsgrazie. I m d sorell g'hann de vutamm, poden no fa finta de nient! Daltronde i parent se gh'inn a fa? Per vutass in del mument del bisogn e mi adess ghe dar l'opportunit de fall!

VIOLA (rientrando) In del caff gh' gi d cuggiarit de zucher, ma de fort ho truv dum questa che so nanca se l' e ghe n' rest denter dum un guttin.

ROSA Va ben, va ben istess, famm sent l'odor? (annusa) L' maraschino! Dai svelta voia denter!

VIOLA Pruvvedi subit! (versa)

ROSA Dai f minga economia, scolela ben... famm ved a me...(prende la bottiglia) Porco sciampin ghe n' propri p!

VIOLA (verso l'esterno) Bianca te fin? Gh' la Rosa, vegn chi a bev el caff che l' ultim!


18


BIANCA Arrivi... famm mett a post el pedagn... (entra) che prufum de caff !

VIOLA Con la spuzza che te fa de l, qualsiasi odur el diventa un prufum!

BIANCA (abbraccio) Ciao Rosa, son propri contenta de vedett!

ROSA Anca mi, l' da tanto che...

BIANCA Ormai quel che l' st l' st. L'impurtant l' vuress ben anm e rispettas.

VIOLA Sicur! L' bell truvass tutte insema e and daccord!

BIANCA E anca bev el caff insema!

ROSA Mi I'ho gi bev perch l'era dree a sfregiass.

VIOLA Dai Bianca movess se no t'el bevet frecc.

BIANCA El me pias el caff perch el me tegn bela viscura. (beve) Ma l' senza zucher? (ne sputa nel fazzoletto)

VIOLA Quel che gh'era rest ghe l'ho mett in del caff della Rosa.

BIANCA (sputandone ancora un po' nel fazzoletto) Te pudevet no dimmel prima? T'el se ben che el caff senza almen quatter cuggiarit de zucher el me fa tr su!

VIOLA (rimprovero) E allora comincia a impar a tegn a man! (pausa)

ROSA Son vegnuda ch a c vostra perch g'ho assolutamente bisogn de cumprensiun per tutt quell che m' capit.

BIANCA Ma sicur che semm pien de cumprensun, vera Viola? Te se la nostra sorella e dunca? Se no i parent se servissen a fa?

VIOLA E in del mument del bisogn...

BIANCA Mi, nunc vorum datt tutt el cunfort spiritual per la disgrazia che t' capit! Ghe son passada anca mi e... ma poeu la passa perch chi muore giace e chi vive si da pace... ma anca nunc, vera Viola? Duvarium cerct o mei... cerc de cap perch...?

VIOLA Come mai ti...

BIANCA Lassum parl mi che adess son in forma. Ecco vorevi d che data la situaziun te pudariet vess la salvezza per una certa persona che t... so no se te riesset a cap?!

VIOLA Dai va no a tolla tanto luntan! Desbuttones, parla ciar.

BIANCA (titubante) Ecco, adess m' scap la poesia, so no se son bona...

ROSA (determinata) Mi ghe giri minga intorna alla questiun e capissi no cosa poduv vecch


19


bisogn da una povera veduva ma so cosa g'ho bisogn mi e dunca spui el rosp. G'ho urgente bisogn de un imprestit...

VIOLA Un imprestit?

BIANCA E te vegnet chi a dumandamel a mi?

ROSA Si a ti e alla Viola!

BIANCA Oh poera dna, te propri sbagli indrizz!

VIOLA Verament nunc, sapendo che te butt f de c la Celestina vurevum supplicat de vutala e de anticipach almen quel che ghe spetta!

ROSA (piangendo) Poera tosa, ormai ghe spetta p nient!

BIANCA Come ghe spetta p nient? El s p I'avar lass ch...

ROSA El s p nient e nanca el m mar!

VIOLA Ma l' minga la stessa persona?

ROSA (mbarazzata) Si, sicur che l' la stessa persona se te cap? (raccapezzandosi) Difatti el m mar, poer omm, un quaiscoss el gh'era via, minga tant perch l' mai sta sciur, ma purtropp ho vanz p nient e g'ho anm de pag el funeral e adess m'hann da anca el sfratto perch l' gi quasi un ann che paghi p el ficc! E la mia tosa adess l' via de c con quel balurd senza nanca un ghell e pien dum de bona volont! (piange)

BIANCA Ma come el p vess success de vess restada senza danee?

ROSA Quand el m mar el s' mal mi, oltre a spend un sacch de danee in di prufessur pousse bravi per ved se gh'era almen una speranza de fall guar, me son fada imbindul de vuna de la televiun che la diseva de vess una maga e la prumetteva i miracul. La diseva che la pudeva fatt vinc al lott, la pudeva mand via de c i, come ja ciamava ... i negativit e allora mi martura che s'eri alla canna del gas, me son lassada cunvinc. La me mandava a c i s robb: la saa e certi tuchett de ramett che mettu in un certo sit per un dato temp, duveven fa guar quel poer omm. Tutta roba che costava un occ! E mi come un quaiott ghe son borlada denter e ho ottegn nagott! L'ha m'ha mett in sul lastrich e adess, o poera mi, varda come me son ridotta! (piange)

VIOLA Ecco perch te voret minga vut la Celestina! L' perch te podet no, e nunc invece pensavum che...

BIANCA E vorevum fatt la paternal...

ROSA Ma se vi a pens? Ma ti Viola, che te see mamma, te credet che con una tosa in difficult una mamma la p refudass de vutala? Alla Celestina vurevi minga dach di alter dispias e de cerc appena possibil de rimedi! (piange) L' per quell che son ch a umiliamm e a cerc la vostra comprension! (si abbracciano e poi campanello)


20


VIOLA Bianca va ti a derv che m' rest un magun! (Bianca esce)

BIANCA Ven avanti Celestina, varda chi gh'?

CELESTE (perplessa si ferma all'ingresso) Mi savevi no che...se no...

ROSA (umiliandosi) Sta ch Celestina, mi v via subit!

CELESTE Mamma... (le va incontro e si abbracciano)

ROSA Tosetta mia, come te stee?

CELESTE Ben mamma, per g'ho un magun...

ROSA Perdonum Celestina, ho sbagli... ho fa tanti stupidat che...

CELESTE Fa nient mamma, te vori tanto ben e poeu adess (sorride) la va mei.

ROSA Celestina mi podi datt nient, ma se te voret te speci a c.

CELESTE Preoccupes no che stavolta gh' la pruvvidenza che me vuta. Son chi dalle zie per ringraziai de quel che han pod fa per mi e a restitu quel che m'aveven regal.

BIANCA No Celestina lassa sta. Per el mument nunc cercarem de tir nnanz istess, Doperi per te e per el t piscnin che river che ghe n'hi de bisogn!

CELESTE No, no. Adess la fortuna la s' girada un zichin! El Gianni...

ROSA Stach attenta tosa.. . fidess minga tropp...

CELESTE Ma mamma, perch tanti pregiudizi... (campanello)

VIOLA El sar quella cannetta de veder del t gianfresco che el riva propri adess a romp i ball?

BIANCA Ma no l el po' no vess! L el sona mai. Ch l' c sua!

VIOLA Allora l' de sicur el pustin! Altra cambial in prutest.

BIANCA Mucchela de ganass e de tir a indovin! V a derv!

VIOLA Vo, st calma quiettes! Son minga la tua serva. (esce)

BIANCA Semper pousse malmustusa, semper prunta a buzz, propri una zitella!

ROSA Ma no... l' semper stada insc. L' la sua manera de fa.

VIOLA (entrando) Celestina gh' sto scior che el te cerca!

CELESTE (lo abbraccia) Gianni tesor, se te fee ch? (Rosa cerca di stare in disparte)


21


GIANNI Savevi che te duvevet vegn ch allora son pass per and insema dal dottor. VIOLA Ah, ma l' el s morus? L'eri nanca cognoss!

BIANCA L' inutil che te fee mustra de vedech! Ormai te se orba e nanca p coi occiai te ghe vedet! Te ghe de duper el cannocial!

VIOLA Villana, mi ghe vedi benissim l' ti che te see sguercia! L' perch in anticamera l' un po' scuri... e poeu mi s'eri convinta de truv el pustin con la solita ingiunziun.

BIANCA Gi, lee la pensa al pustin... el te pias el pustin eh?

VIOLA E se anca el fudess? A te se te ne frega? Mett minga denter eI becch departutt e cerca de fass i affari t che ai m ghe pensi mi !

CELESTE Gianni, gh' ch la mia mamma, saludela.

GIANNI (stizzito) Buongiorno.

ROSA Ciao Gianni, come la va?

GIANNI A mi ben! Mi son a post con Ia coscienza! Certi person invece...

CELESTE Gianni te preghi, lassa perd...

GIANNI Perch ho de lass perd? A mi certi atti e certe parol me manden in bestia. Hinn robb che me resten tacc adoss alla pell come un tatuaggio che se riess minga a tir via.

ROSA Gianni, mi vurevi no, ma...

GIANNI Ma cosa? (alterandosi) Mi per le cosa son? Un fall, un lazzarun, una canaia, un malfam, un mangiapan a tradiment? Insomma vun che l' mei perdel che truv? E lee allora con la spuzzetta sotta al nas che la fa part del diavul a sorn Ia zizzania, se l'?

CELESTE No Gianni...

GIANNI Lassum fin perch l' ora de daghen un taj. Lee l' una mamma? La g'ha nanca el diritto de ciamas mamma! Lee l' una donna maligna, perfida e senza coeur che la sbatt foera de c la sua unica tosa perch l' incinta e la sta insema a vun che el ghe va minga ben e che l' in un mument de difficult! La pensa no che se vorum ben? Noo...lee la pensa che mi vori divertim con la sua tosa e mangiach foeura el patrimoni! Ma che patrimoni? Mi so nanca se fann di s quatter strascitt!

CELESTE (supplichevole) Gianni te preghi! Un po' de rispett, l' la mia mamma!

GIANNI ( ancora alterato) Gi, la mamma! Allora perch l' la mamma l'ha de vess lee a catt foeura el principe azzurro per la sua tosa. E se la vor? El sci de Persia? El principe de Monaco? Spetta che ghe telefoni. Hinn l a specala. E se disarann adess che l' incinta? G'hemm de falla abort?


22


ROSA (piangendo) No Gianni l' minga come te penset!

CELESTE Gianni adess basta! Te se dree a esager! La mia mamma l' bona e l' minga quella che te credet. Cerca de capilla! La g'ha av i s dispias rna la me vor ben!

VIOLA Ohei l, anz, te giuvinott, te ghe minga el diritto de offend la mia sorella perch...

BIANCA Perch la merita tutt el t rispett e se...

VIOLA La dov cumpurtass in sta manera l' perch...con tutt i disgrazi che gh' capit..

BIANCA In primis la vedovanza...

GIANNI (sfottendo) Ma l' minga n la prima n l'ultima a rest vedova!

VIOLA Citto che te gi parl tropp.

CELESTE Sta brau Gianni, dacch a traa!

VIOLA Ecco, sculta e mucchela de ganass. La tua futura suocera poera Christa, la se trovada in di pettul per i disgrazi che gh' capit. L'ha dov suppurt la malattia del s mar per tanti mes e minga assee l' stada ingabulada per ben da quei ciarlatan che parlen in la televisiun. G'hann sciusci fora tutto e adess la sa nanca come fa per pag el ficc e el funeral. Basta tac lit! Bisogna tirass indree i manich e truv in pressa un rimedi.

BIANCA Cap scior Gianni?

CELESTE Mamma, ma l' vera debun? (abbraccia Rosa)

GIANNI Ma mi savevi no che...

VIOLA Fa no l'asen che el fen l' car! Prima de derv la bocca per spar caz. .. castronerii e inculp la gent , bisogna informass !

GIANNI Ma mi... e anca ti vera Cefestina te savet nient? Son mortific!

ROSA Perdonum Celestina mi vurevi minga fattel sav... e anca ti Gianni...cerca de capi la mia situaziun. (si abbraccia con Celestina e Gianni )

BIANCA (dopo un p) Varda che bel quadrett... tutto l' bene quel che finisce bene.

VIOLA Gi ma adess l' ora de turn su la terra! I creditur e i struzzit g'hinn p dum dalla part del Gianni ma anca dalla part della Rosa!

CELESTE No zia, per el Gianni gh' p pressa. S'eri vegnuda ch apposta per favell sav.

VIOLA Miracul? Adess struzzt gh'inn p? Hinn spar?

GIANNI No, quei purtropp resten. Ma per adess son riessi a cundii via con un bell'anticip.


23


CELESTE Perch hi de sav che per el m Gianni riv la pruvvidenza. El s' insogn el m p e l'ha giug i s numer e l'ha vinci al lott! Minga miliuni neh! Ma insomma... piuttost che nient... e per el mument hemm pod mett a tas i struzzitt.

GIANNI Poeu adess i affari comincerann a moves e se la gira... g'ho in ment un prugettin...

BIANCA Ma sicur che la gira! Te vedar che per quand el nass el bagain... ma Rosa, come

te se giam vegia...

ROSA Esagera minga! Vegia...disem che son in l'et giusta per diventa nonna. .. e adess che me son confessada ch davanti a tutti e ho ottegn el perdon de la mia tosa, son propri contenta. Per tutt el rest un quai sant provvedar.

CELESTE Zie a sto punto, se per si d'accord, invece de rimbursv quel che m'hi imprest, podi passaghei alla mia mamma per tir innanz?

VIOLA Ah tant de m gh' nient! E ti Bianca fa minga la piuggiatta!

BIANCA Brava Celestina! Tant i dan van e vegnen e poeu te j'avevum regal.

CELESTE Grazie, so no come ringrazi! Mamma, tej porti a c stasira insc vegni a truvatt insema al Gianni! Adess g'ho de and de cursa dal duttur per facch ved i esam del sang. 'ndemmn Gianni che l' ora. Mamma specium stasira! E per adess ciao a tutte e ...grazie!

GIANNI Saludi a tutti! Sciora Rosa, la me permett de ciamala mamma? La me scusa per prima!

ROSA (abbraccio)Tutt ciar e... vorich ben alla mia tosa!

GIANNI Sicur che ghe vori ben! (esce. Le tre sorelle si guardano per un po' finch )

VIOLA Che bel spettacul! I tre sorei Colombini hinn rest a pntera come tre balabiotte. Sperem che riva prest la pensiun!

BIANCA Ma te par che mi... sia gi in l'et della pensiun? Varda che mi son.. .

VIOLA Una pivellina! Varda! La g'ha anm i primm orecc la tosettina! Vegn gi da la brocca! Te pru a guardass in del specc?

BIANCA Mi me senti una sgarzellina! Vardum! Nanca una ruga e poeu... (toccandosi il busto) tutto a post! L' asse una pettinadina, un po' de russett, un fil de fondotinta e el mEttore el diventa subit smorbi come un cavallin! Se te voret pousse de la vita!

ROSA Ma quell l, el te pias debun ?

BIANCA Se el me pias? E te m'el dumandet? T'el se no che mi e l...

VIOLA Mucchela! G'h minga bisogn che te vee in di particular! Vess almen un po' seria!

BIANCA L' mei fa invidia che cumpassiun!


24


ROSA Ma Bianca quell l, insomma quell noeuv, el me par minga tropp a post! Tropp bauscia! Ma come te fa a spusal? El al t primm mar te ghe penset no? Quell si che l'era un omm seri, bravo, bun, onest e gran lavuradur! Un omm vero stim da tutti!

VIOLA L'era minga un barlafuss e appena el pudeva l'era semper dispost a vutt... semper prunt a cunsulat ...l'era minga un cattamalba come quest ch!

BIANCA Ma cosa ne si vialter del m primm mar? Poer omm! Mi el mulavi mai perch gh'eri pagura che el me faseva i corni, ma a pensacch ben, che corni el pudeva famm poer omm? L'era minga come l'Ettore che l si el pudaria fammi perch l' bun de...e ma mi all'Ettore ghe d minga tregua, mi... me capissuv?.. Mi el lassi nanca fiad.

ROSA Alla tua et te se diventada anca una ninfomane...

BIANCA Varda che da nessuna part gh' scriv che gh' un limite de et! Gh' un limite alla sosta! Se p certi volt fermass un cicinin ma poeu la macchina la de cammin e la nostra macchina la cammina... ciumbia se la cammina...

ETTORE (entrando con Consuelo) Bianca gh' una signorina che te cerca. La vegna signorina... Ciao Rosa, ti a c nostra? Ma che sorpresa? Se l' succed? L' mort el Papa? (Consuelo osserva tutta incuriosita)

ROSA (timorosa) Cao Ettore, tutto ben?

ETTORE Benissim! Incoeu ho vinci cent euro ai macchinett! E ti? La te passada la veduvanza? Varda che mort un papa se ne fa un alter! Su con la vita! Gh' in gir tanti omett dispunibil! Vo a buttas in sul lett perch son sta sett gi tropp a giug e son stracch! Saludi a tutti! Viola (a cui fa I'occhietto) famm un caff e portumel de l... (esce)

VIOLA El caff te s'el fee fa dalla tua donna, brutt spurcasciun! Va a brusat el c!

ROSA Ma l' semper insc?

VIOLA Anca Pegg!

BIANCA Ma noo; l' che ghe pias a inzegalla perch el sa che poeu la buia e la se inrabiss! Ma Viola, t'el cugnusset ,no?! Dach minga traa... (colpo di tosse di Consuelo che era rimasta in disparte) Oh che la me scusa m'era scapp de la ment che l'era ch. La g'habisogn? La me disa...

CONSUELO La senora Bianca Colombini? (Bianca si guarda intorno)

VIOLA L' inutil che te se guardet inturna? Semm tutt e tre Colombini ma la Bianca te se ti.

BIANCA Gi, son mi! E allora?

CONSUELO Est una letra personal para ella.

BIANCA Ah, ma l' una postina forestera!


25


CONSUELO Como dice?

BIANCA La postina! Quella che la lavura in posta e la porta in gir i letter! Viola, ma el t amis postin l'hann lass a c? L'hann licenzi?

VIOLA D minga asnat! Te vedet no che la g'ha minga su el cappell de pustin e l' forestera! De quand insci in posta lavura i forest?

ROSA Dumandich chi l' e se la vor!

BIANCA Lee, chi l'?

CONSUELO No tiene importancia quien soy yo. Tenao solamente que enterar esta letra personal.,Puerto sta lectra personal para ella.

VIOLA Ma chi l' che te scriv?

BIANCA Come f a savell?

VIOLA Sar un quai avucat forest de pag!

CONSUELO Est todo in esta letra. Quien es la senora Blanca? Hay una letra personal para usted.

VIOLA Ho cap. Mi son la sua sorella Vola.

ROSA E mi la sua sorella Rosa.

CONSUELO Y quien es aquel senor que me ha accompagnado?

BIANCA Quell l' el m mar. L' bell eh?

CONSUELO Beh, as as....

BIANCA Pisettina, fa no quella faccia l de compassiun che el te pias anca a ti!

CONSUELO No me gusta para nada. Aqui est la letra. Hasta pronto. ( esce)

VIOLA Ho cap ben? La t'ha d: a presto?

ROSA Perch la torna?

BIANCA E cosa en so mi?

VIOLA Famrn ved sta lettera. No, l' no de un avvucat perch l' minga intestada. Dai, derva la lettera e leng che son coriusa!

ROSA Dai, dai, derva!

BIANCA Quiettives che l' per mi minga per...


26


VIOLA Dai dai fa impressa...

BIANCA Fammela almen derv. Ti leng no, curiusona! Spetta, passum i occiai.... Oh

Signur... ma nooo... Damm una sberla.... l' minga pussibil...

FINE 2ATTO


27


3 ATTO

ETTORE (entra con una bandiera e indossa una maglia di calcio) Bianca, l' ora che v! In dove te see?

VIOLA ( seduta ben pettinata e ben vestita, si sta pitturando le unghie ) L' andada in de la barbera!

ETTORE (senza vederla) Che brava la mia miee! La se tegn ben in urdin per el so Ettore! (la vede ) E te? Se te fee tutta in ghingheri vestida delIa festa? T'avar minga truv un quaitarlucch de morus! Oh invece...te se dree a fs bella per mi? (cerca di accarezzarla)

VIOLA Villan, mucchela de cuiun e tegn gi i mann se no te tiri fora la madonina di occ! Desmett de pirlunam intorna e va foeura di ball! L' sabet, te minga de and alla partida?

ETTORE Duvaria and si alla partida, ma dato che te see ch tutta mettuda ben e depart ... se te voret me fermi ch a fatt compagnia visto che in saccoccia g'ho appena appena i dan per el bigliett.

VIOLA Movess de cursa a ved la partida se no tej molli me i pesciad ma in del c, no al balun!

ETTORE E come f? La macchina l' in riserva, sucia sucia. So nanca se rivi al benzinat, g'ho de pag el postegg, cumpr almen un gelato e scumett un quaiscoss con l'Attilio...

VIOLA E a me te mel diset? V a p che te f ben camin e, lass perd el gelato che tant te see p un fieou!

ETTORE Gi, ma all'Attilio se ghe disi? Che scommetti no? Che figura f?

VIOLA Perch te l'ha ordin el duttur de scummett?

ETTORE No, ma ormai l' diventada un'abitudin scumett con l'Attilio.

VIOLA Su adess basta, famm minga and in bestia! Cerca minga de volt el fieou in la cuna. Quanto te voret per and foeura di ball alla svelta?

ETTORE Almen...

VIOLA Cinq euro e ne vanzen.

ETTORE Verament...

VIOLA Verament cosa? Hinn minga assee?

ETTORE Si per el gelato sarien assee ma...

VIOLA Va ben, g'ho minga temp de perd. Des e se ne parla p.

ETTORE Cent.


28


VIOLA Cent legnad in su la tua crapa busa! Vint. O insc o anda.

ETTORE Cinquanta.

VIOLA Ti te se foeura de c. Te see tropp abitu a mangi l'or con el cugi! Ciapa sti vint e spariss prima che cambi idea!

ETTORE (prende i sold) E un quai ghell de muneda te ghe le no?

VIOLA Varda che incoeu te giam truv el Signur indurment! Cerca de minga fall dessed se no te spariss anca quei e adess desbiciulet, mett i gamb in spalla e camina!

ETTORE Calma, alza no la vos che vo. Saludum la Bianca quand la torna! (esce)

VIOLA Finalment sto lizzun l' and. El Guido el riva incoeu! El pudaria vess gi ch! Per fortuna son riessida a mand via el pelandrun e per un po' el torna minga. In la lettera che ha port quella tosa forestera gh'era scriv che g'ha de vessich chi nessun forestee, dum nunc sorei e l'Ettore ch denter l' dum un scruccun. Come el sar el Guido dopo tutt sti ann? Chiss quanto l'ha pat sto omm e chiss che stremizzi quand l'areoplano l' borl gi! J hann p truv. Dispersi diseven, come d tutt mort! E invece l adess el fa sav che el torna con tanti surpres. Ma l' l la surpresa! Quanti mess de mort gh'avev fa d! Quanti requiem eterna... e l l'era viv! Chiss se el vurar ved anca el noster fieou? Ho nanca pod visal che l' turn el s zo. Zio perch mi al Bruno ghe l'ho mai d chi l'era s pader! Ma el Guido la sa che el Bruno l' el s fieou ... eccome se la sa! Mi e el Guido se vurevum ben e de nascundun semm riessi anca a fa un fieou insema. Se la Bianca la vegniss a sav che el s mari el ghe faseva i corni ...e con mi, la sua sorella che la sta in c insema! ...Sperem che el Guido nanca adess el faga minga parola con la Bianca... ma tant, adess anca se la vegniss a savell, la se sposada un'altra volta e me sa che del Guido ghe ne importa p nagott e se ne frega... ma mi invece me ne freghi no, son anm innamorada del Guido e chiss che, visto che la Bianca n'ha gi truv un alter? No, l' mei che me fo minga illusiun ... adess per la Bianca la se trova con d mar... e qual el sar quel giust? El primm o I'ultim? Bel casott! (campanello) Che el sia giam l? (si guarda in uno specchietto) Me par de vess a post! No,no... famm giust sto rizzulin... e, ohsanformento, me manca anca una boccoletta... (campanello suono prolungato) No, l' minga l. Quella che sona insc fort l' la Bianca. Se ved che dall'emuziun l'ha desmenteg i ciavv! Poera diavula la de vess andada f de c e l' minga asse and dalla barbera per mettel in ordin, perch trovass da un mument all'alter con d mar l' una bella botta... (campanello pi prolungato) Bianca, rivi... (esce e dopo un po' rientra con Guido, Bruno e Consuelo) Bruno... Guido...

BRUNO Ciao mamma, (abbracci) el pap l' vegn a tomm in Toscana dove lavuri. . .

VIOLA El pap? El zio... eI zo Guido...

GUIDO Viola, ma che zio e zo! Adess el sa tutto...el sa che mi son el so p... E ti dai... sta mi minga l tutta meravigliada! Famm almen un basin! (si abbracciano)

VIOLA Ma Guido te see propri te?

GUIDO Perch te pari un fantasma?


29


VIOLA No ma... ma cerca de cap? Come son emuziunada! E come te fa a truv el Bruno, el noster fieou ?

GUIDO Tramite el consolato son vegn a sav tuttcoss e son torn in Italia a port un po'

della mia fortuna ai m parent ma supratutt al noster fieou. Ah, questa l' la mia....

compagna o mei, l' la mia fortuna. L' la sua famiglia che l'ha m'ha salv e adess lee l' anca... insomma mi con lee... mi e lee insomma...

CONSUELO Consuelo, mucho gusto. Usted es la mama de Bruno?

BRUNO Si, l' la mia mamma. (Le donne si presentano.Intanto al pubblico) Bella sgarzellina eh?.... Ma come la me pias! Ghe saltaria adoss subit!

CONSUELO Bruno es un bueno joven inteligente y simpatico. Muy simpatico. Hace dos dias que nos conocinos. (gli fa l'occhiolino)

VIOLA Propri una bella tosa giuvina e simpatica! La parla anca el dialett?

GUIDO Vera che l' blla? El dialett la parla no, per ul talan la capiss. El so p l' quel che el m'ha truv su per i muntagn del Cile in dove era borl gi l'areoplan.

CONSUELO Mi papa era alpinista. (si guarda con e gli sta sempre vicino)

GUIDO L'era in gir per i muntagn quand el m'ha tru; poeu el m'ha purt gi a vall in la sua villa e l el m'ha fa cur perch s'er tutt a tocch e mezz assider. Vera Consuelo che s'eri cunsci de tra via? (a Consuelo) Oh, sveglia, parli con ti!

CONSUELO Como Guido? No intiendo.

GUIDO E per forza! Se te me scultet no!

C0NSUELO Repitemelo por favor.

GUIDO Gh'el disi in spagnol, almen la me capiss subit. Estaba machacado y aterido, me sentia hecho polvo.

CONSUELO Claro, claro. Todo herido y casi congelado.

GUIDO Dunca se disevi? Ah ecco: m'hann mett insema per ben tutt i tocch e poeu m'hann tegn in la sua miniera a lavur... oh, ma minga a fa el minadur neh! Hann cap, intant che s'eri, disem in malattia, che gh'avevi un cervell ch'el funzionava polito e appena me son ristabil m'hann fa divent el responsabil della miniera. Pousse avanti, come ho cap come l'andava l'andazz in l'azienda, me son permett de fa di osservaziun per fa funziun mei la miniera in manra de migliur la produziun. El p della Consuelo che l'era minga scemo, el m'ha fa divent subit direttur con l'obbligh per de viv in c sua e insc a poc a poc son divent ... l'amis della sua tosa. Poeu sto poer omm a causa de una malattia fulminant l' mort, ma prima de mur la fa testament lassandum padrun del vint per cent de l'azienda. El rest, el vuttanta per cent l' della Consuelo la sua unica tosa che, data la situazion..., l' anm me. E quest l' quasi tutto.


30


VIOLA Come son cuntenta che te se minga mort e che te se riessi anca a fa fortuna! (solo a Guido) Ma quella la tosa l l' minga troppa giovina per ti? Te par minga che vuna comeme, vorevi d, vuna della mia et la te andaria pousse ben?

GUIDO (con entusiasmo) Si, in effetti l' un po' giuvina per: vardela!, L' una bella brugnetta ann zerba, l' no piena de cagnott! ( a Viola) L' minga gi maruda, borlada in terra e spetasciada! Senza cunt che sta brugnetta l' anca la mia fortuna!

VIOLA E la mia sorella? La tua mie?

GUIDO So gi tutto. Anca lee per l'ha m'ha fa una bella sorpresa!

BRUNO Pap e mamma, mi e la Consuelo vurariun and a fa d pass.

CONSUELO Si vamos. Me gusta la Italia! Quiero ver, conocer y admirar tu bello pais y saborear el helado italiano.

GUIDO (a Viola) L' giuvina e la g'ha pressa de cognuss el mond. El Cile l' no bell come l'Italia! Per manc, manca nagott, anzi per certi vers se sta mei che ch, per l'Italia...

VIOLA Ma si, lassemei and. And! (i due giovani si preparano ad uscire)

BRUNO Ciao mamma, ciao pap!

CONSUELO Buenos dias Guido. (gli manda un bacio) Asta pronto senora.

GUIDO Senza fa tardi per che... no nient... tant vialter d si gi al corrent della situaziun. (escono mano nella mano ed appena usciti) Cerchi de sta minga tropp in gir che tra unpo' river anca la zia Bianca e la zia Rosa. (sedendosi) Allora Viola cuntum su: la Rosa e la sua tosa come stann?

VIOLA Forsi t'el see gi che la Rosa l' da poch che l' restada veduva e povera donna l' in di pettul. L'ha tribol tanto per cur el s mar e la se mangiada foeura tutto! La g'ha p nanca un ghell per pag eI ficc e la Celestina, Ia nostra nevuda, l' incinta e la viv insema a sto giuvinott che se sa nanca se l' un brao giovin perch anca l l' pien de debit!

GUIDO Sicurament ti e la Bianca avar provved a vutala...

VIOLA M no perch con el poch che guadagni a fa i mest, me resta appena el necessari per vv e tutto quell che ho risparmi, ghe j ho d al noster fieou per incuminci a fass una posiziun. Rguard alla Bianca, o mei a quell lizzun che l'ha spos...

GUIDO L'Ettore Brambilla... el cognossevi. El stava de c dopo la ferrovia.

VIOLA Si propri quell! Invalid da semper perch disen che de piscinin l'ha pest el c. El g'ha mangi foera tutto, compres i danee dell'assicurazion che fa Bianca l'ha incass quand gh' sta la dichiaraziun ufficial della tua mort.(scongiuri) L'unica roba che rest l' sta c che ti con tanti sacrifizi t'avevet compr. Ma adess che te se resciuscit, l'assicurazun la vurar indree i danee e allora. .. ciao anca alla c.


31


GUIDO Sti particular ja savevi minga! Ti comunque te se stada brava a fach fin de studi al noster fieou e con el Bruno mi son gi d'accord che el vegnar con me in 'merica in la nostra azienda. G'hemm giust bisogn de un ingegner come l. El se truver ben perch gh' de guadagn e de fass una bella posiziun. Ma adess su, basta malinconia, sta su allegra e damm un bas in bocca intant che gh' chi nissun.

VIOLA Ma Guido...

GUIDO Su dai, fa minga finta che tant el so che te pias! Vera? In lett insema a te m' semper pias e anca adess, minga come prima, ma te vori ben anm. Dai ven ch visin!

VIOLA Anca mi te vori ben, e minga dum perch te see el pader del noster fieou. (si abbracciano e singhiozzando) Adess per Guido basta che se torna la tua donna...

GUIDO Adess l' p la mia donna...

VIOLA Comunque l' mei che... Gi ghe vegnar un culpett quand la savar del Bruno...

(campanello) L' lee? Chiss quanti me ne dir! Vori no che la me trova chi con i occ chegotten. Va ti a derv che mi vo in la mia stanza e quand t'avare giust i robb con la Bianca, mandum a ciam. (campanello) Ciappela alla larga e fa adasi a dicch de la nostra storia e del noster fieou.

GUIDO Va ben Viola va che l' mei che per el moment la Bianca la vedi de par mi. (Viola esce e lui va ad aprire) Ma che sorpresa! (entrano Rosa e Celeste)

ROSA Guido fass ved! Ma te see propri ti? (si abbracciano)

GUIDO Sicur che son mi ! Te me cognosset p? Diavul, son insc cambi?

ROSA No, anz... me par che te se miglior! Quanto temp... (ridendo) e pens che quand

che te s'eret mort ho fa d anca una quai messa...

GUIDO Eh mort! Son semper sta viv, magari minga semper insc in forma ma mort mai. El Padre eterno el m'ha minga vor...e sta signorina l' la Celestina la tua tosa?

ROSA (guardandosi intorno e anche fuori dalle porte) La nostra tosa...

CELESTE (gli si avvicina e l'abbraccia) Pap...

GUIDO (scioccato) Un mument... come saria a d? Mi saria...

ROSA El so p. Propri el so p! Adess che te see risciuscit e che son vedova de quel poer omm, pace all'anima sua e sperem che dal paradis el me comprenda e el me perdona, ho pod confess alla nostra tosa sta mia colpa...sta nostra colpa! Son p riessida a scondel e g'ho d alla Celestna quell che succedeva tra mi e ti de nascundun del m mar e della tua mie. L' minga giust che sta tosa la suffrissa tanto per vun che l'era minga el so vero pap, anca se el ghe vureva tanto ben, e adess che el so vero pader el gh'...

GUIDO Ma te se propri sicura che...


32


ROSA Varda che tra mi e ti... Celestina? Va in cusina e cercum un quaiscoss de fort! (Celestina esce) minga dum una volta neh? Ghe davum denter, ciumbia se ghe davumdenter! S'erum giuvin: mi appena sposada e ti anca... te se regordet p?

GUIDO Me regordi, me regordi benissim. Quanti straordinari!

ROSA Eh si, el m omm subit dopo spos l'era and in crisi e mi cattavi via poch. Ti te disevet che la mia sorella la te suddisfava minga assee e allora mi e ti per pousse de tri ann... se consulavum insema! E fin che son restada incinta... alla grande eh! Almen tre o quatter volt alla settimana.

GUIDO Te me piasevet, orca se te me piasevet! L'era propri bell ciu...sta in lett insma ma credevi no che s'eri sta mi a mettet incinta. E el t mar, l'ha mai sospett che...

ROSA Poer omm! L'era bun come el pan! El me vureva un ben dell'anima e l'ha semper cred de vess l el pader. Daltronde s'erum bravi a minga fas catt e l'ha mai suspett nagott. Dopo che nass la nostra tosa gh' pass anca la crisi e mi allora dato che ghe vurevi ben, me la son p sentida de and innanz anm a facch i corni.

GUIDO Insc nissun saveva che la Celestina l' la mia tosa. Per almen a mi te pudevet dimell che avaria pod vurecch pousse ben!

ROSA Se l' per quell te furnisi subit l'occasiun de rimed e de dimustraghel. La spetta un bagain e la g'ha tanto de bisogn.

GUIDO Quell l'ho gi sav.

ROSA Chi l' che te la giam d? (entra Celeste)

CELESTE Mamma de l gh' spumant e pasticcini. Me son permettuda de mangian d perch m'era vegn una voia...e ho truv quasi scunduda una botteglia de cognac. Pap t'en voret un biccerin anca te? (porta bottiglia + bicchieri e poi versa)

GUIDO Ma si perch no? In Cile ho impar anca mi a bev un quai cicchettn ogni tant.

ROSA Allora fernm un brindsin de cognac per la tua rimpatriada.

GUIDO Alla salut de la mia tosa! (brindano) Celestina ven ch visin, fas ved ben. Fina a prima t'ho semper guard con i occ de un zjo perch el savevi no de vess el t pap. (si abbracciano) Te se contenta che son mi el t pap?

CELESTE Fin che savevi nient me andava ben anca quell de prima, ma adess... si pap, te vori ben.(si riabbracciano)

ROSA (come ridestandosi) Ma Guido? come te fee a vess chi? La tua mi e I'altra mia sorella gh'hinn no?

GUIDO M'ha derv la Viola che adess l' in la sua stanza. La g'ha av un mancament per l'emoziun de rived vun che la credeva gi mort. La Bianca verament ho 'nam de vedella


33


ROSA L' mei che vo a ved come la sta la Viola. Ti Celestina sta chi a facch compagnia a t pader e parligh della tua e anca della mia situaziun.(esce)

GUIDO Ma che sorpresa Celestina sav dopo tanti ann che te see la mia tosa! Mai avaria immagin che...ma son content! Mei tardi che mai! Parlum de ti, cuntumm su i t problemi.

CELESTE Pap te se ti che te ghe de cunt su! Ma come te fa a salvass? E perch te mai fa sav nient e te se fe viv dum adess?

GUIDO Per adess hinn minga important sti robb! Adess l' ti che te see importanta. Son t pader e el primm duver de un p l' de vurecch ben ai s fieou, de stacch visin e se el p anca de vutai. Ecco mi che fina adess savevi nagott, vor stat visin e vutatt.

CELESTE Come te se brao e bun pap. L' propri adess che senti el bisogn de vecch un pader. L' un moment difficil per mi e anca per la mamma.

GUIDO Me dispiass tosa! So gi un quaiscoss e per la grana, de problemi ghe n' minga.

Podi compr anca d o tri condomini. Ghe pensi mi.

CELESTE In sto nument l' propri per la grana che semm preoccup e...(entra Bianca con qualche pacchetto non avvedendosi dei presenti che smettono di confidarsi)

BIANCA And in la barbera l' come and da l'oreves. La te nett el burzin e te se mai pettenada come te voret ti. La dis che bisogna andach adree alla moda, che lee l' creativa, e insc varda come la te conscia. Che ora l'? (guarda l'orologio) Varda come l' tardi! Per forza la rispetta mai l'orari! E adess g'ha de riv quell'omm... (deposita i pacchetti sul tavolo ) Oh Viola, ma te me scultet o no? (si gira e vede i due) Te me feevegn un culpett. Te se semper el solit! Te ghe pagura a parl?

GUIDO Prima vurevi vedet! Ciao Bianca come la va? Te trovi ben! Contenta? Su dai, sta minga l impalada! Desedess! Son mi in carna e oss!

BIANCA (si avvicina e lo osserva) Eh si, te se propri ti!

GUIDO Sicur son mi, son no un fantasma! Te podet brassam su e damm un basin!

(Bianca titubante) Tuccum i mann! Hinn veri neh!

CELESTE (sa di essere di troppo) Scusimm, vo dalla zia. (ignorata esce )

BIANCA ( titubante tocca le mani a Guido il quale l'avvicina con forza e l'rabbraccia) No, te se minga te ! Te spuzza el fi. Ti te mai bev!

GUIDO Ma lassa perd sti robb ! Piuttost te se contenta che son minga mort?

BIANCA Per ti son contenta si... per me...

GUIDO Per ti...

BIANCA Si, son cuntenta ma adess... porca malora... ma te pudevet no turn prima che...


34


GUIDO Che...

BIANCA Cribbio..te me mett in di pastiss. (furiosa) Te pudevet no sta via? L' minga la manera de fa a turn quand te fa comud! E ai alter te ghe penset minga? E mi adess se f? Ho de speci i t comud? Ti te fa apposta per mettum in di fastidi !

GUIDO Ma no, se diset! Son torn per nostalgia e anca per vedett!

BIANCA Impostur...per famm dan! Ma te se rendet cunt de quanti cambiament? de quanti avveniment? E tutto perch te s'eret mort! E adess l'assicurazun la vurar indr tutt i danee, dato che te se minga mort. Cert che se te varet quanto i dane che m'hann d, te varet poch! E mi adess dove vo a toj che j ho gi spend?

GUIDO Per quell preoccupes no che mi adess son scior e ghe pensi mi. Per ti balossetta dimm un po': so che te se risposada e se m'hann rifer polito el t dormaimpari l' l'Ettore della Busa...el Brambilla.

BIANCA Per forza! Ti te turnavet p. Crepato nel cielo dell'America. Mi de par mi...per quanto te pensavi neh! l che el me faseva el fil ... e allora.. cerca de cap. Son vegnuda a vuna! O el zucher sacrament o fa parl la gent. Per l' bravo neh!

GUIDO Bravo si a mangiat fora tutto! El cugnussevi ben quell l. 'ndavum in la stessa scola! L' un giuvin vcc: l'ha mai vors nissun perch l'era un pelandrun.

BIANCA Te permetti no de parl mal del m mar. Se vorum ben e tra mi e l gh', come se dis...ah ecco, un filing in certi mument che tra mi e ti el gh' mai st.

GUIDO Con el t mar? E allora mi adess chi son?

BIANCA Come fo a savell chi te se adess?

GUIDO Gi m adess mi son nissun! Cunti come el d de picch quand la briscola l' copp!. Per l' tutto de ved. Bisogna ved cosa dis la legg. Da quel che so mi, anca la gesa la dis che comunque ti te see semper la mia mie e no la mie del lazzarun.

BIANCA El savevi mi che te me mettevet in di pastizz! Te se torn chi per famm soffr?

Per rovinam l'sistenza? Ma chi l' che t'ha cerc? Te pudevet no rest in dove te seret?

GUIDO Dai, su esagera no, che a tutto gh' rlmedi.

BIANCA Che rimedi te voret che ghe sia? Ormai l'unich rimedi l' che te crepet debun!

GUIDO Bianca, te vuraret minga mazzam?

BIANCA A sto punto...

GUIDO A sto punto? ,ndemm, quiettes, fa un bel respir! (Bianca si calma) Ecco brava! Te me nanca domand quell che m' succed... se sto ben, se g'ho bisogn de un quaiscoss, se g'ho intenziun de fa...


35


BIANCA Appunto! Che intenziun te ghe?

GUIDO Son sta fortun a tir a c la pell e adess sto benone. Ho fa fortuna e son torn per saludat. Per i dan che te duvaret rimburs all'assicuraziun ghe pensi mi e, visto che te see piuttost leggera de burzin, provvedi mi a impienditel assee de viv polito per tanti ann. Per sta in campana! Fatt minga mangi fora anca questi dall'Ettore della Busa.

BIANCA (incredula) Ma te diset debun? Te me tiret fora di fastidi e te me impiendisset el burzin? L' Sant'Antoni che el te manda! Ma in cambi se te voret?

GUIDO Nagott, dum un sorris! Mi de chi e un quai d, appena avar sbrui un affari chi a Milan, torni in Cile a cur la mia azienda. Te lassi libera! Contenta?

BIANCA Contenta? Quand l' insc te pudevet turn anca un quai mes fa! Guido perdonum se prima ho pens malament: te see propri un galantom. T'ho vors tanto ben e quand te se mort se te savesset come ho piangi! Ma in 'merica te,vivet de part ti?

GUIDO No vivi insema a tanta brava gent. G'ho perfin l'autista persunal! Per el moment son no spos ma credi che prest...ma te la cognosset no? Ah gi, prima che te turnavet l' andada fora insema al Bruno a mangi un gelato.

BIANCA Al Bruno? Che Bruno?

GUIDO El Bruno el me fi... el t nevud.

BIANCA Ma l' minga via luntan a lavur?

GUIDO Appena riv in Italia son pass in del paes dove el lavura e l'ho cumpagn ch. Ma lass perd el Bruno! Una roba alla volta! S'eri dree a dit che quella che sposar l' la tosa de quell bravo omnm che el m'ha salv la pell e che dopo un para d'ann l' mort. La se ciama Consuelo e insema de mi l' padrona de una miniera de ramm. L' ona tosa giovina senza esperienza ma sana e intelligenta e la me se taccada in una.manera tal che la m'ha fa perd el c. L'ho portada con mi per fach ved l'Italia e appena la torna con el Bruno te vedar che sgarzulina che l'!

BIANCA Ah, una tosa giovina! ... Mi dovaria d nagott perch hinn affari t. Per Guido...

una tosa giuvina?...Te ghe gi la tua bell'et! Stach attent perch i donn de principi el par

che se cuntenten ma poeu..., e ti nanca de giuvin te see mai sta un leun... si insomma per

cert robb te ne mai fa una malattia.... Gi allora te andavet innanz con el t tran-tran senza

mai esager. Te s'eret minga come I'Ettore che l... l si che el pudaria a....

GUIDO A fa cosa? Adess te fee i confrunt? Cosa t'en se ti? Mi con ti ho semper dov fa quell che pudevi e minga quell che vurevi perch te s'eret mai dispunibil. No, stasira no che me fa mal el c. No perch, se femm fracass, la mia sorella la p incorges! Lassum sta che duman mattina te de lev su prest per and a lavur!

CELESTE (entrando) Pap, per pias ven de l che la zia l' restada sarada denter al bagn; s' blocc la porta! Ghe sar de buttala gi.

GUIDO Oh diavul sperem de no. Vegni subit. (esce con Celeste)


36


BIANCA Ho cap ben?... La Celestina l'ha ciam el Guido pap? Chi gh' un quaiscoss che quadra minga! (verso l'esterno) Celestina vegn ch un moment!

CELESTE (rientrando) Dimm zia.

BIANCA Te, l' no che la gravidanza la t'ha fa perd la memoria?

CELESTE No zia! G'ho un quai fastidi, ma la memoria la me funziona ben.

BIANCA Sicura?

CELESTE Sicura si. Ma perch sta dumanda?

BIANCA Se ved allora che te se scunfunduda. Te ciam el zo Guido pap invece che zio.

CELESTE E come gh'eri de ciamall? L' l el m p!

BIANCA L l' el t p? Ma da quand?

CELESTE Da incoeu.

BIANCA Te voret d che el vor... adotatt.

CELESTE Che adotamm e adotamm! L' el m p natural e l la sa!

BIANCA Come l la sa ?

CELESTE Zia, l' mei che te gh'el dumandet alla mia mamma, mi vo de l a vut eI me pap. Te mandi ch la mia mamma eh?

BIANCA Oh Signur, oh Madonna vergine...s' dree a succed? Bianca sta quietta, fass minga vegn cold la pissa, agites no che tant el po' minga vess vera.

ROSA (entrando) Ciao Bianca, ma come te se pettenada ben! Contenta che el Guido l' turn? La Celestina la m'ha d che te ghe bisogn. De l se rott dent la ciav del bagn e la Viola la riess p a vegn foeura e intant la caregna perch la g'ha pagura de rest sarada denter; ma ghe pensa el Guido che el se rangia a fa tuttcos.

BIANCA Rosa, guardumm in di ball di occ. (occhiataccia) Chi l' el pader della tua tosa?

ROSA Te se gi tutto? El Guido te l'ha gi d?

BIANCA El Guido per el moment el m'ha d nagott ma: l' vera?

ROSA Sicur che l' vera! Tra mi el Guido gh'era tanta confidenza e...

BIANCA Per fa i fieou o mei i tosann l' minga assee la confidenza! Ghe vor ben alter che

la confidenza! Te se dree a dimm che tra ti e el m omm?... Oh sant'Antoni me gira el c...

ROSA Su, su, sta viscura! Tant ormai l' acqua passada.


37


BIANCA Ma prima se gh' st eh? Ti te fa una tosa fora del matrimoni con el t cugn? Rosa, ma che spurcasciona che te see! Oh Signur oh Madonna vergine! El m omm sto porcel el me faseva i corni con la mia sorella! Ma quest l' el colmo! E ti vergogness!

ROSA Se ved che ti t'el contentavet minga assee e allora me toccava mi a rimedi!

BIANCA Pelandrona, rovinafamiglie!

ROSA Mi ho rovin propri nissun. Te se mai incorgiuda e se el fudess minga perch el m mar l' mort e el Guido l' risciuscit, t'avariet mai sav nent. Adess per, me par giust che la Celestina l'ha de sav chi l' el s vero pap!

BIANCA Mai me saria aspett un cumpurtament del gener. Ti te se p la mia sorella, te se una sguangia!

CELESTE (entrando con Viola piangente e tremante) Dai zia calmett, piang p!

VIOLA Oh che stremizzi ... oh che pagura...sarada denter in del cess de par mi al scur perch s' brus anca la lampadina! E che odor!

CELESTE Za ma perch te minga derv la finestra?

VIOLA Dal stremizzi m' nanca vegn in la ment.

GUIDO (entrando) Ecco fatto: ho cambi la lampadina e ho sbaratt la finestra. Viola la te passada?

VIOLA Quella de prima l' andada, ma (tenendosi il ventre) dree a rivan un'altra. G'ho de and perch se vo minga m, la v lee...

CELESTE Za te avaree ciap frecc, spetta che te compagni. (escono)

BIANCA (assalendo Guido) Brutto porco traditur, vergognett!

GUIDO De cos'?

ROSA Ma lassa perd, ormai!

BIANCA Ti tas pelandra!

GUIDO Sbassa la vos che te me sturnisset i oregg!

ROSA Calma Bianca! Fa minga insc. Se la Celestina la sent, la p anca stremiss! T'el see

che la specia! Te vuraret minga che ghe succeda...

BIANCA Vori dum che vialter d and alla svelta in su la forca. Vardi ch sti d rnascalzuni che me l'hann fada sotta al nas per chiss quanto temp! E mi l come un mammalucch a festeggi quand l' nassuda la tosa... si la tosa de un porco e d'una vacca. Ma mi ve scarpi gi la pell de la faccia a tutt e d, v'el d mi el panell! (assale i due che cercano di difendersi)


38


CELESTE (entra di corsa) Mamma, pap, zia Banca se succed?

ROSA La zia la saveva no che el t p l' el t zio e allora la se pizzada...

BIANCA Pizzada? Come se fa a mand gi una roba insc grossa? Sti d impustur in lett insema! Dum a pensacch me se cagia el sang in di venn! M' borl adoss una muntagna! Son a terra.

CELESTE Zia l' la vita. Tutti ormai se metten i corni! Te vedet no la televiun? El suocero el v in lett con la nora, la nora con el cugn, el cugn con la suocera, la suocera con el gener, l' tutt un casott! Ma la mia mamma la m'ha d che lur d se vureven ben.

BIANCA S ma l l'era el m omm e lee, la tua mamma l' la mia sorella!

GUIDO Tutto in famiglia come in televisiun.

BIANCA Ti tas e torna da dove te se vegn. Vori p vedet. Te scancelli per semper.

CELESTE Zia, anca se a s temp el t'ha fa i corni, ormai hinn pass tanti ann e tanti robb hinn cambi e allora l' mei mettich una preia sura. Adess mi son diventada granda e son incinta e vialter tri si divent pousse mar. T zia te spusada con un alter, el m pp el st in America e allora... forza zia perdona sia la mia mamma che el m pap. Zia guardum: se lur d se la intendeven minga, mi ghe s'eri no!

ROSA Bianca perdonum!

GUIDO Bianca l' la vita! De quell che succed un p de culpa ghe l'hemm tutti.

BIANCA Bei i parol, bella la predca, ma i corni ghe j ho mi in sul c. Farabutt, varda come hinn lung i m corni, invece a ti hinn mai nanca spunt. Che martura che son stada! E va bn, lassemela bui. Demich un pas-l, ma la stima per vialter d l' zero.

CELESTE Brava zia, te vedaret che col temp...

VIOLA (entrando) Sto mei e me senti talment leggera che me par de vul.

CELESTE Mamma ghe vo incontra al Gianni. G'ho una voia matta de fch cognoss el m pap! A prest pap (bacio a Guido ed esce )

VIOLA Come saria a d pap? Bianca? Rosa? Guido? Capissi no.

BIANCA T'el spieghi mi: t'el vedet quell l che l'era el m mar? Ecco l' un traditur! El me faseva i corni sto porco, e con la mia sorella! Hann fa la Celestina insema! Che vergogna!

VIOLA Cos'? Guido: ma l' vera?

ROSA Sicur che l' vera! Vera Guido?

BIANCA E se vanten anca de vess traditur! Porcei!


39


VIOLA Guido, ma ti, con quella gattamorta de la mia sorella addirittura spusada, te ghe set and insema debun?

GUIDO Podi no d che l' mlnga vera!

VIOLA Ma allora te se debun un porco! L'era minga assee che...

BIANCA Gi, te ghe n'eret minga assee de mi...

VIOLA E de mi.

ROSA Perch anca ti?

VIOLA L' semper sta eI m vero amor.

BIANCA Citto un moment tutti che vori cap. Viola te se dree a d che el porco el vegnlva in lett anca con te?

GUIDO Ma dai Bianca, lassa perd, facch minga a ment! L' una storia che ormai l' vegia.

BIANCA Tas traditur! Dunca Viola?

VIOLA (con nostalgia) Si, fina a quand che l' mort in I'areoplan! Pecc che duvevum tegn

tutto scund. Anca al noster fieou, el Bruno, ghe l'hemm mai fa sav. Dum ultimament... ROSA E BIANCA (a Guido) El Bruno l' el t fieou? GUIDO Si e son orguglius. L' un bravo giuvin.

ROSA Mai avaria immagin che te se la intendevet anca con la mia sorella Viola! Te se debun un gran purcell!

BIANCA (piagnucolando) Minga assee con una sorella, anca con quell'altra. Minga assee una tosa, anca un fieou! E mi invece a fa la brava mie senza incorgium de vess la direttora d'un casott! (a Guido) Ma te se vergognett n? (a Viola) E ti brutta zoccora, te ghe n'eret minga assee de tutt i omen che te gh'avevet in gir? No vera? Per una baldracca come ti hinn mai assee ! Ma propri in c mia... con el m mar e magari anca in del m lett.. Gh' p de religiun!

GUIDO (dopo qualche momento di riflessione) Adess per che hinn salt foera tutt i altarit, guardemess in faccia...Ch denter tutti, chi pousse e chi men, g'hann i s pec de fas perdun

BIANCA Mi g'ho nient de famm perdun, mi chi son la vittima tradida da vialter tri.

GUIDO Anca ti, se te se guardett ben in fund alla coscienza, te se incorgiar che anca ti te fa la tua part. Quand te gh'et el zuccher, addirittura quel sacrament, bisogna lassal sciusci e mnga semper nascondel, se no el fiulet, magari un p gulus, el va a sciuscial de un'altra part e se la trova visin tanto mei! Te me cap vera? So che te se cambiada e che el zucher, pecc che ormai l' un po' pass, adess t'el duperet volentera.


40


BIANCA (acida) L' zuccher de un'altra marca e mi el trovi pousse bun.

GUIDO Passemigh sura al zuccher gi diger e pensemm al present. Si sta i m tre donn e v vors ben a tutt e tre. La mia vita adess l' p ch e allora gh' p nessuna resun de vess gelos. Ch al paes ho semper dov laur per mantegn tutt el m ambaradan, in Cile me trovi a fa el scior. La Consuelo, che ti Viola gi te cognosset e che l' la mia socia de maggioranza, prest la diventer la mia dormaimpari. La me vor ben e mi ghe vori ben. El Bruno el vegnar a sta con me in Cile. Varda Rosa che per la nostra tosa Celestina provvedi mi a dach una bella dote perch vori che la se spusa e vori che appena sar nas el m nevudin vegnen a c mia in Cile a fa el viaggio de nozze.

ROSA La Celestina la g'ha propri bisogn de un po' de pas e de tranquillit.... La sar sci

de turn indree con el so murus.

GUIDO Ben, vedar de cognossel anca mi. Bianca, con ti ho gi parl prima: i dan per rimburs all'assicuraziun e un vitalizi sostanzius per ti per e minga per el faniguttun. Rosa te f i condoglianz per la tua vedovanza e te ringrazi de vemm fa divent pap della Celestina. Te me piasevet tanto e allora avevi cap minga perch te m'avevet lass dopo che t'era nass la tosa. Adess per l'ho cap: te l'eret fa per minga ruvin la tua famiglia. Brava!

ROSA L' vera e m' dispas, perch a sta con te: oh come l'era bell!

GUIDO Famm minga vegn la nostalgia... Ho sav di t difficult economich e ghe pensi mi a sistemai.

ROSA Grazie Guido, te paret propri eI zio d'America. T un basin!

GUIDO Adasi, esagera no se no spunta Ia gelosia! E ti Viola, che te me semper vor ben, che te suffert per tir grand el noster fieou e quanti ball te duv invent quand el vureva sav chi l'era el s p, come podi ringraziat?

VIOLA (supplichevole) Portum insema a ti! Te far la serva!

BIANCA Sta giudea della Madonna del munt la vor minga mulall... (a Viola) Adess l l'ha truv l'erbetta fresca e el fen el ghe pias p.

GUIDO L' minga per quest ma in Cile con te visin me sentiria in difficolt. Cerca de cap!

BIANCA (a Viola) Te ghe rumpet i ov in del cavagnoo! Capissela! (campanello) Te de st ch! E adess, va a derv.

VIOLA (esce e subito da fuori) E' torn la Celestina...

CELESTE ( con Gianni) Pap, te presenti el m... el m murus.

GIANNI Buongiorno a tutti. Scusim per l'intrusiun. Mi vurevi no ma la Celestina quand la

se impunta...

GUIDO Dunca ti te see el Gianni murus de la mia tosa? ... E de parentela come te fee?


41


GIANNI Morelli e el m p el faseva el bagatt n piazza Fontana.

GUIDO Morelli? ... El bagatt de piazza Fontana? Ma ho fa el suld insema! Propri una brava persona!... Ma perch, el faseva? L' gi in pensiun?

GIANNI No purtropp! Subit dopo che l' morta la mia mamma, anca l...

GUIDO El savevi no. Quanto me dispiass... insc bravo, insc onest... ti allora te eredit el s negozi?

GIANNI Si, ma per sta in sul merc ho dov cerc de ingrandil e de rimudernal, ma i debit adess hinn dree a ruvinamm.

GUIDO Un Morelli el borla mai in terra. Su curagg che adess te ghe de mantegn la mia tosa e el m nevudin e... se propri te gh'avaree bisogn de un ruzz per tiras foeura di pettul... ghe sar chi provveder.

CELESTE Grazie pap. Ma el m murus el te pias?

GUIDO L' el fieou d'un galantomm e l el p no vess divers. Dunca...

GIANNI Grazie pap,.. podi ciamall pap?

GUIDO Te devet! Ah desmentegavi: stasira tutti, e disi tutti, insema a mi, se va alla trattoria del cacciatore dove ho gi prenut per festeggi tutt insema el m colpo de fortuna. Brasaa con la polenta. Savessov che nostalgia che g'ho...

CELESTE Dai Gianni 'ndemm alla svelta a fa un po' de spesa perch duman negoz hinn

sar su. Pap se trovum in trattoria ai vott e mezza. Dai Gianni vegn adree.... ciao a tutti...

GIANNI Allora, arrivederci... in trattoria (escono)

ROSA (a Guido) Vera che l' un bell fieou?

CELESTE (rientra) Defora sul ripianin gh' el Bruno con una bella tosa !

GUIDO Ciamei e fai vegn ch,

CELESTE (riesce e da fuori) Bruno hinn ch tutt a speciatt.

BRUNO (da fuori) Rivum...(entra con Consuelo) Semm ferm un po' a cuntala su.

CONSUELO Bruno es muy bueno, muy encantador, joven, bello, inteligente y provocante. Me gusta, me gusta mucho!

GUIDO Per forza, l'' el m fieou!

BIANCA Invece ti baggian te se n giovin n bell n tantomeno provucant!

VIOLA Per el g'ha anm tanto fascino!


42


CONSUELO L'italia esplende con Bruno al lado y tambien el Chile sera mas luminoso junto a el.

GUIDO Ma Bruno se te ghe fa a sta tosa?

BRUNO Ma nient! Hemm gir, hemm parl de tanti robb, de tanti prugett..

CONSUELO Oh si, proyectos meravillosos para vivir junto!

GUDO E basta?

BRUNO Beh, verament gh' sta anca un mument che... come prima in sui scal... ecco, l'ha

me saltada adoss ... la m'ha strengi su e l'ha m'ha bas in bocca e intant...

CONSUELO (come in estasi) Oh besar Bruno es estupendo! Su boca es dulce...

caliente... sensual...

GUIDO Basta, ho cap, gh' minga bisogn de and nnanz!

CONSUELO No Guido, nosotros queremos ir un poquitos mas adelante. Verdad Bruno?

Ahora nosotros estamos junto en ltalia y maniana junto en Chile. Siempre, verdad Bruno?

BRUN0 Pap, manma, g'ho pagura de 'v ciap una cotta!

CONSUELO Tambien yo soy ya tan enamorada.

BIANCA (facendo il verso) Sta tosa giovina la me s' taccada in d'una manera che... che quand n'ha trov vun giuvin la t'ha lassaa a p.

CONSUELO (cercando di abbracciare Bruno) Ven Bruno acercate a mi, hazme soniar de nuevo! Besame otra vez, acariciame con tus manos calientes.

BRUNO Pousse tardi Consuelo! Ch davanti al m pap e alla mia mamma... me par minga el cas...

CONSUELO Que no, nosotros estamos solos, yo no veo a nadie! Veo solo a ti.

BIANCA (piccata) Ohei nina, propro soli me par minga! Bruno? And a fa un girett..

BRUNO Consuelo, andiamo ancora un po' a passeggiare?

CONSUELO Si Bruno, tu y yo solos. Vamos. (escono)

GUIDO (sconfortato) Mi credevi che la Consuelo...

BIANCA Invece te ciap una cantunada... perch zucch e melun g'hann la sua stagiun e

se per i giuvin l' primavera, per ti l' quasi inverno! Quattes el c che el cumincia a frecc...

ETTORE (entrando) Bianca, prepara el spumant perch la mia squadra l'ha vinci e ho fa dudes al totocalcio!


43


BIANCA T'el ch el m giovinott! De ier per! Ettore, turn el m primm mar.

GUIDO Piacere Guido.

ETTORE Ettore...Se el vor ndree la Bianca, ch'el faga pur...la legge l' la legge e...

BIANCA E ti te lassariet che l?... Senza nanca d una parola?

ETTORE No, no me , ma se l...

GUIDO Preoccupet no che te la lassi ch la tua Bianca... la vori minga indree. La te vor ben, tegnela de cunt! Mi turnar in Cile cuntent istess perch d giuvin, el m fieou e la mia socia hann truv l'amur ch sotta al ciel de Lombardia. Per mi ghe sar sicurament un'altra occasiun

VIOLA (si avvicina, gli mette le braccia al collo) Guido, se te voret, son mi la tua occasiun!

BIANCA ROSA ETTORE E lassela minga scap....

FINESIPARIO


44

    Questo copione è stato visto: