Tremila euro d’amuri

Stampa questo copione

SEBASTIANO DI BELLA

TRIMILA EURO D’AMURI

(commedia comica in due atti)

Personaggi:

Agatina, moglie di don Jano e madre di Paolina

Paolina, moglie di Peppe e figlia di Agatina e di don Jano

Sarina, moglie di don Bartolo, amante di Peppe

Don Jano, marito di di Agatina e padre di Paolina

Peppe, marito di Paolina e amante di Sarina

Bartolo, marito di Sarina

Maresciallo

Carabiniere

Trama:

Peppe è uno scansafatica che si è fatto sposare da Paolina per farsi mantenere.

Peppe, attratto dall’apparente benessere di Sarina, e ingannando il marito di quest’ultima circa la vendita di un motore, convince Sarina a scappare con lui con i tremila euro che il marito gli aveva ordinato di prelevare alla posta per l’acquisto del motore.

Peppe velocemente consuma i soldi, e poi per paura e per indifferenza non sapendo dove fare alloggiare Sarina, la porta alla moglie con la pretesa di un inserimento provvisorio nella famiglia.

Paolina si oppone e fa grande resistenza sostenuta in ciò dalla madre Agatina e dal padre Jano.

Jano in un momento in cui è solo con Sarina, considerando che fosse una donna di facili costumi tenta di sedurla, ricevendo un diniego.

La situazione si complica quando viene chiamato Bartolo, marito di Sarina, il quale alla fine sarebbe d’accordo a riprendersi la moglie se gli vengono dati indietro i tremila euro.

Ma poiché i soldi non ci sono più, vengono fatte diverse proposte ma tutte inutili: Bartolo vuole, almeno metà dei suoi soldi e si accontenterebbe anche di una rateazione.

Agatina va a fare questa ultima proposta ai genitori di Sarina, ma appena fuori ha un accidente. Tutti vanno fuori a vedere cosa sia successo. Sarina, rimasta sola nella stanza, dopo una breve riflessione e pensando alla pusillanimità e  alla vigliaccheria di Peppe, Bartolo e Jano trova il coraggio e decide di andare via.

SEBASTIANO DI BELLA

TRIMILA EURO D’AMURI

(commedia comica in due atti)

(ATTO I)

UNA STANZA  ARREDATA MODESTAMENTE; SI VEDONO DUE DONNE: LA PIU’ GIOVANE (Paolina) SEDUTA E APPOGGIATA AL TAVOLO AL CENTRO DELLA CASA, LA PIU’ ANZIANA (Agatina) ALL’IMPIEDI. LA PRIMA APPARE ARRABBIATA E AFFLITTA LA SECONDA NERVOSA.

AGATINA: cancia ‘a femmatura da potta e si veni chiama i carabbineri. Quistu chi ti vulisti maritari è un magnacciu e ti sfrutta.

PAOLINA CALMA MA ADDOLORATA: mamma u sacciu, ci scippiria a testa, ma intantu è u patri di me figghi. E non si ni voli annari!

AGATINA: cettu chi non si ni voli annari: mancia, bivi e dommi senza pinseri; arriva trova a tavula cunsata e si setta. Chiamulu fissa! A unni a trova n’autra babba comu a tia! Avissi statu iò a st’ura avia un pezzu chi ci avissi fattu finiri stu comutu.

PAOLINA PENSIEROSA: si merita ‘mmazzatu, iò travagghiu, lavu scali, lavu robbi, avanti e areti e iddu mancia bivi e s’inni futti.

AGATINA ARRABBIATA: t’avivi rumpiri tutt’i du jammi nu jornu cu cuntrasti. Megghiu soffriri un misi, du misi, un annu ma no tutta a vita! Ma comu ti facisti ‘nfasciari, a mamma! Si vidi chi chistu non avi valia i travagghiari e chi voli campari supra i spalli da mugghiari. Eppuru so matri fu onesta: ti l’avvia dittu chi era magnacciu e latru. Non poi diri chi no sapivi.

PAOLINA: ma mi dicia chi canciava, chi volia na famigghia, chi vulia i figghi.

AGATINA: ma figghia bedda, ma si dopo na simana chi ti maritasti si vinniu i ricchini chi t’avia regalatu iò e a vigghetta, chi cosa ti putivi spettari di unu comu a chistu? L’avivi a lassari subbutu, comu ti dissi iò e comu vulia to patri. Megghiu na figghia lassata e campata du patri chi na figghia sfruttata du maritu.

PAOLINA: hai ragiuni, mamma! Però iò spirava sempri chi canciava, chi divintava un patri pi so du figghi.

AGATINA: non hai nenti i spirari. Tu ripetu: l’avivi a lassari subbutu e ora si ancora in tempu. A cettu puntu travagghi e ti rumpi a schina pi to figghi e pi tia, no chi c’ià dari a manciari a un magnacciu. Finimila va!  (AGATINA PIU’ AGITATA DI PRIMA) E tu scuddasti quannu ti vinniu i matarazzi? E si non era pi mia a st’ura to patri l’avia ‘mmazzato. Latru! Magnacciu! Putruni! Disonestu! Ah su putissi ‘mmazzari  l’avissi fattu cu tuttu u cori. Bastaddu! E tu ora cancia sta femmatura e no fari trasiri intra. Vadda ti dugghiu iò i soddi (AGATINA APRE IL BORSELLINO E POSANDO DEI SOLDI SU UN MOBILE ALLA PARETE DICE), cancia sta femmatura e no ci voli iautru!

PAOLINA: cettu ca cangiu, ci fazzu a vidiri iò a stu bastaddu! Cà nu vogghiu chiù, basta! Finalmente s’inni annau! A chista chi su pigghiau ci fazzu na statua d’oru.

AGATINA: iai ragiuni a matri!  I to travagghi ti manci tu e i to figghi. Ti stai bedda libira: na jamma cà e l’autra dda patte e nuddu ti dici nenti. Diventi patruna ta to casa.

AGATINA INCURIOSITA: ma poi cu iè chista? Ma javi a gl’essiri proprio obba e sudda mi si metti cu iddu. A tutti i patti u conusciunu e u scansunu e idda no seppi quantu è beddu? Senti a mia, a matri, ti libbirau: un catapasumu i chistu cu su pigghia? Mu su cianci idda.

PAOLINA: fici un bell’acquistu! Ma unni sa puttau a sta zoccula? Figghioli mei lassau o maritu e due figghi.

AGATINA: lassa stari u maritu, ma i figghi! Unni si trova stu curaggiu di lassari i figghi? Ricoddittillo,  a mamma, i figghi iannu a stari sempri sutta a gonnella da matri. Comu fici iò cu tia e chi to soru. Puru iò passai i me guai cu to patri, ma i figghi su figghi!

PAOLINA: ma unni sa puttau a sta lodda? Chi ci desi a manciari? Iddu soddi non n’avia; a menu che no rubbau a cocchi patti.  E no pensu chi cocchi d’unu ci pristava soddi: iavi debbiti cu tutta Missina, mancu i Santi da chiesa ci prestunu chiù soddi!

AGATINA: ma quali soddi! Hannu statu peti peti comu i zinghiri!

PAOLINA VELOCISSIMA: ma no, mamma; non si viduru propriu a Missina. Iavi du jonna chi cumpareru.

AGATINA CON IMPETO: e so maritu chi dici? Na cecca? Chista cà mi pari n’autra bedda e cu maritu l’avia supra da panza e finammenti si libbirau.

PAOLINA SI ALZA DALLA SEDIA: no mi interessa propriu. Basta chi stu disgraziatu no mi spunta cà.

AGATINA GRIDANDO E PRENDENDO UNA SCOPA POSATA AL MURO E DANDO COLPI VIOLENTI A VUOTO: l’assicutari cu chistu; c’ià fari capiri c’ommai finiu a manna. C’ià diri ca minna ommai latti no ni tira chiù, no ghiesseri babba e fissa!

PAOLINA DETERMINATA: no n’aiu bisognu di fari stu tiatrinu. Ommai finiu. Mi misi u cori in paci. Un patri chi no fa sacrifici pi figghi e chi non ci ridunu l’occhi quannu u chiamuni, un maritu chi ti vadda sulu sutta u linzolo, chi no spia e no dumanna comu si pagunu i bulletti e comu si trovunu i soddi pi manciari, non sulu mmerita di iessiri cacciatu ma si mmerita pure i conna.

AGATINA: ah, finalmente! Ora dicisti giustu pi comu a pensu iò. (PAUSA) Senti, a mamma, ora mi né nari. Fai comu ti dissi; i soddi su ddà. E ni videmu cu taddu.

AGATINA SI DA’ UNA SISTEMATA E S’AVVICINA ALLA PORTA, PAOLINA PRENDE LA SCOPA ED INIZIA A SPAZZARE. MA APPENA AGATINA APRE LA PORTA SI TROVA DAVANTI IL MARITO DI PAOLINA (PEPPE) E LA SUA AMANTE (SARINA).

AGATINA DOPO UNA BREVISSIMA PAUSA DI STUPORE GRIDA: ah! Disgraziato finu a stu puntu!  Fora, fora di sta casa. Cà non ai chiù nenti i fari, chiudisti. Ti nni poi annari!

PAOLINA NON MERAVIGLIATA AFFATTO POSA LA SCOPA ALLA PARETE:  e chista cu iè? Cu iè a to fimmina? E hai u curaggiu mi ma potti ta me casa? Vattini! Vattini! O vi ‘mmazzu a tutti i dui.

PEPPE SCANSA AGATINA DANDOGLI UNA SPINTA, POI SI RIVOLGE ALL’AMANTE: trasi chista è a me casa!

PAOLINA INFEROCITA: ah, bastaddu! Chi voi? Picchì ma puttasti cà? Vinni aviti annari subbutu. E si no ti ni vai chiamu i carabbineri.

PEPPE: e i carabbineri mi cacciunu da me casa? Ancora chista è a me casa. O tu scuddasti?

AGATINA: facci i sola, facci i sola! Si no ti nni vai chi boni e chi carabbineri ti caccia me maritu a cauci tò culu, Bonu mu sai!

PAOLINA: anzi ricogghiti ddi du cosi chi ai cà e vattini tu e st’autra …..

PEPPE: mi nni vaiu. Stati tranquilli mi nni vaiu. Ma prima e giustari due, tri cosi.

AGATINA: tà casa i me figghia non hai chiù nenti i giustari.  E quannu mai ai fattu u beni ta sta casa! Pigghiti sti cosi chi ta pigghiari e vatinni.

PAOLINA: e no peddiri tempu. (POI RIVOLGENDOSI ALL’AMANTE DEL MARITO)   e tu cu sari? Bedda sì! lassasti a to maritu e i to figghi pi stu galantomu. A mia mi facisti un favuri …..

PEPPE ( VEDENDO CHE L’AMANTE ERA RIMASTA SULL’USCIO): trasi, no ti scantari. Chiudi a potta e trasi.

PAOLINA CON IRONIA: trasi, trasi, tantu chista è a so casa. L’affittu u paga iddu, i mobili i cattau iddu (PRENDENDO UNA SEDIA E FACENDO SEGNO A SARINA DI ACCOMODARSI) e puru sta seggia accattau iddu. Tuttu chiddu chi vidi cà è tuttu u soi.

PEPPE DISINVOLTAMENTE RIVOLGENDOSI A SARINA PIUTTOSTO PREOCCUPATA: settiti! Fannu buci ma poi ci passa.

AGATINA: ah no! Stavota a me figghia no ci passa. Ommai semu stanchi. Ommai sta storia s’avi a chiudiri pi sempri.

PAOLINA:  ma mi dici chi voi? Picchì vinnisti a fari? Ti pigghiasti na fimmina chiù bedda i mia…

AGATINA INTERROMPENDO LA FIGLIA E AGGIUNGENDO IRONIA ALLE SUE PAROLE: chiù bedda…..

PAOLINA RIVOLGENDOSI AL MARITO: comunqui chiù bedda o no chiù bedda, no mi interessa. Chi voi?

PEPPE, MENTRE SARINA SI SIEDE MOLTO TIMOROSA, FISSA NEGLI OCCHI LA MOGLIE E DICE:  avemu tanti guai.

PAOLINA: i guai l’aviti vui chi vi ciccastu cu lampiuni? E chiddi mei e chiddi di me figghi no su guai?

PEPPE SEMPRE PARLANDO CON PAOLINA: sentimi….

PAOLINA: sintemu, sintemu….tantu i guai da me casa me l’aiju sempri zuppatu iò.

PEPPE: ma dari tempu…. Non sacciu unn’annari.

AGATINA URLANDO E RIVOLGENDOSI ALLA FIGLIA: non ci diri sì; chiama subbutu i carabbineri. La ffari ttaccari a stu bastaddu chi t’avi zucatu u sangu!

PEPPE GIRANDOSI VERSO AGATINA: oh, ma ti stai muta? Chisti su fatti nostri: di mia e di me mugghieri.

AGATINA FA UNA SMORFIA MA SI ZITTISCE. PEPPE RIPRENDE A PARLARE: comu sai Sarina pi mia lassau u maritu e du figghi e ora no ma pozzu pottari sutta i ponti.

PAOLINA:  e di mia chi vuliti? Su affari vostri!

PEPPE SI ALZA E GIRANDO PER LA STANZA CONTINUA A PARLARE: avissi avutu n’autra casa u problema no c’era.

PAOLINA: senti finiscila e annativinni. Capia dill’antifuna: cà postu pi tia e mi idda no ci n’è. E si puru c’era no vi vulia. Oh, santo Dio!

AGATINA: ma vadda vadda, chi ci voli mettiri intra puru a nammurata! Ma no finisci bona: me maritu u dissi chiaru e tunnu: a nostra figghia e i nostri niputi l’avi a lassari in paci.

PEPPE: oh, ma com’è chi para sempri idda?

PAOLINA: insomma, mi pari di capiri chi ti voi stari cà pi na picca i tempu.

PEPPE: Sì è così. Pi necessità.

PAOLINA: ma si tu valia i travagghiari non’hai, significa chi tu di cà no ti ni vai chiù.

Perciò lassamu stari i cosi comu sunnu. Ognunu mi fatti nostri.

PEPPE: e no bedda! A Leggi è Leggi: tu non mi poi ittari fora comu ti piaci a tia. Non ti voi stari cu mia, allura vatinni tu.

AGATINA CON TONO PIUTTOSTO AMAREGGIATO: ah Leggi! L’ultima vota ch’annai unni na ‘vvocatu piddia causa e soddi! A Leggi ni l’avissumu a fari nui stissi. Ora ta stu mumentu ( FA IL SEGNO DELLA PISTOLA CON LE DITA PUNTANDOLI CONTRO PEPPE) vi ‘mmazziria a tutti i dui, chistu vi meritati e chistu avriss’aviri.

PEPPE SORNIONE:  cammiti, cammiti! No ‘mmazzi a nuddu. Statti camma. Si no ti stai muta ti jettu fora da me casa.

PAOLINA INVIPERITA:  a to casa? E’ a to casa picchi è scrittu o municipiu? Quannu mai ha statu patri i famigghia. Quannu mai ta t’eressatu si c’è pani o acqua pi to figghi. Non mi fari ridiri va! E ora nun sulu te dari a manciari a tia ma puru a …. (NON TROVANDO LA PAROLA) chista chi pottasti cà.

PEPPE: ‘nta me casa pottu a cu vogghiu e si non ti piaci, fatti a valiggia e ti nni vai.

AGATINA: ma iò u dissi chi chistu avia tenzioni mi si faciva manteniri puru a ‘nnammurata. Ma cà iautru chi carabbineri (SI RIVOLGE ALLA FIGLIA), cà, a matricedda,  ci voli to patri; iò no vulia ‘ntricari ma mi pari chi stu manciafrancu di to maritu voli u sangu.

PAOLINA: spetta mamma, videmu chi voli, c’ancora non ne caputu. (SI GIRA VERSO IL MARITO E GLI GRIDA IN FACCIA) Ma chi voi i mia?

PEPPE CALMO CALMO: tu dissi. Chista è a me casa e mi staiu cà. E ta me casa fazzu stari a cu vogghiu.

PAOLINA SI AVVICINA A SARINA E PIUTTOSTO IRATA LE DICE: ma tu chi fimmina si? Scappi cu ‘nnammuratu e poi veni a stari ta casa da mugghieri? Ma a stu pezzu di….. (NON TROVA LA PAROLA), a stu bastaddu c’iavrissi a sparari ta bucca. Ma vatinni a to casa, ripigghiti a to maritu e stattiti chi to figghi.

SARINA MOLTO TIMOROSA E CON UN FILO DI VOCE: mi scantu e poi me maritu mi mannau a diri chi no mi voli chiù.

PAOLINA: e figghia di Diu te cianciri iò? A mia mi bastunu i me guai.

AGATINA: a postu semu! Ancora va a finiri chi vi cuccati tutti i tri ‘nto lettu!

PAOLINA: menza ma Diu! (RIVOLGENDOSI ANCORA A SARINA) E a matri e u patri non l’hai?

SARINA: mi mannaru a diri chi mancu me vvicinari a so casa!

PAOLINA: u maritu no ti voli, to patri e to matri no ni vonnu sentiri parare e ta ‘ncullari iò? Figghia sbagliasti strata. Suggiti e vatinni.

SARINA: e a unni? No mi voli nuddu.

PEPPE SECCATISSIMO: oh a finemu? Dissi c’ama stari cà e basta. E’ a me casa? C’è u me nomi ‘nto cuntrattu? E allura u patruni sugnu iò e si matri e figghia mi faciti siddiari (FA UN GESTO MINACCIOSO VERSO AGATINA) vi pigghiu di  spalli a tutti i dui e vi jettu fora.

AGATINA: ah cusì è u fattu? No peddemu chiù teppu: i carabbineri, i carabbineri chiamu (ESCE DI CORSA SBATTENDO LA PORTA).

PAOLINA: ora videmu cu si nnavi annari! Bastaddu e pezzu di… chi mi pottasti intra puru sta babba e scunchiututa. Chi si era bona di testa non si mittia cu tia. (POI SI GIRA VERSO SARINA E IN MODO MOLTO AGITATO LE DICE) Ma chi ci vidisti a stu disgraziatu? Iò avia quinnici anni quannu mi convinciu e mi nni scappai cu iddu, ma tu bedda ranni e giudiziusa comu facisti? Chi ci vidisti chi è chiù bruttu da malanova? Iavi na pansa rossa quantu na muntagna, ndi iammi cutti e stotti, ma chi ci vidisti? Ma u vaddasti bonu? Sulu sulu a puzza chi fa. Iò u tinia picchì è u patri di me figghi, annunca ora avia chi non mi cuccava chiù cu iddu!

PEPPE REPLICA: ma chi sì bedda tu?  (VEDE I SOLDI CHE AGATINA AVEVA POSATO SOPRA IL MOBILE; S’AVVICINA PARLANDO E CON SVELTEZZA SE LI METTE IN TASCA). E poi no cuntunu i billizzi            ‘nta vita.

PAOLINA: propriu chiddu chi mi diciva sempri me matri e me patri: no vaddari i billizzi di figghioli, vadda si su travagghiaturi e seri. Iò cu tia no vaddai né billizzi né serietà. E c’avia l’occhi chiusi, malanova mi jaiu! Tu ciccavi a una mi ti mantinnia, no na mugghieri.

PEPPE: oh! Ma quannu a finisci?

PAOLINA: quannu ti nni vai. Anzi quannu vi ‘nnannate tutt’i due. Pinzava chi no tunnavi chiù e avia ringraziatu u Signuruzzu.  Ah! (TIRA UN GROSSO RESPIRO). Finalmenti, avia ditto; ma no sapia ancora chi mi nni luvava uno e mi nni trasia due.

PEPPE: iò mi nni vaju; nenti nenti chi chidda dissi chi chiamava i carabbineri e invece va a chiamari a so maritu (VA VERSO LA PORTA).

PAOLINA GRIDANDO: ma chi sì pacciu? Pottiti a chista cà! Na vogghiu ta me casa! Pottittilla!

PEPPE ESCE.

PAOLINA SGOMENTA: ma viditi Signuri mei comu si lavau i mani. (POI RIVOLGENDOSI A SARINA) Si tu  ti stavi ‘nta to casa no mi truvava ta sti brogghi?  No, no! Figghia ora cà succedi l’inferno; vatinni a to casa, si voi ti ccumpagnu iò.

SARINA TIMOROSA: me maritu no mi voli chiù.

PAOLINA: e ti pari chi avi tottu? Ci parasti (FA IL SEGNO DELLE CORNA) lampanti e voi mi ti rippigghia? Ma chi ci vidisti a ddu beddu i me maritu? Ma chi ti paria chi canciannu maritu ti canciava a vita? T’avivi a mettiri allura cu unu chi avia soddi (STROFINA L’INDICE AL POLLICE), no cu ddu mottu i fami i me maritu.

BREVE PAUSA.

PAOLINA CONTINUA: ma to maritu ti miscava? Ti matrattava?

SARINA PRONTA: no! No! È un bono figghiolo! Sulu chi dopu tantu mancu mi tuccava chiù.  Quasi quasi aviumu divintati frati e soru.

PAOLINA: e comu u conuscisti a me maritu?

SARINA: vinia a ceccari n’amicu soi. Mi vaddava.

PAOLINA: e sulu picchi ti vaddava, lassasti a to maritu?

SARINA: vinia ca motocicletta, paria un principi cu nd’occhiali scuri, nda camicia apetta davanti e ogni vota mi vaddava, mi vaddava chi iò prima calava l’occhi poi no potti chiù fari a meno mu vaddu puru iò. Mu zunnava a notti e stava junnati sani davanti a potta mu vidia passari.

PAOLINA: a moticicletta non era a soi e poi, giustu mu sai, è sulu un panzuni. A sira quannu si cucca si gira i ndu latu e mancu mi saluta. Perciò figghia ti sbagliasti assai. Attrova a cu t’immaginasti! Ma com’è cu facisti trasiri intra? Com’è chi pigghiasti confidenza?

SARINA TIRANDO UN SOSPIRO DI SOLLIEVO: dicia chi si vulia vinniri a motocicletta e siccomu cumpari Cicciu sapia chi me maritu si n’avia accattari una i fici conusciri. E così vinni tri voti a casa mi si giustavunu cu prezzu.

PAOLINA: brugghiuni, s’a motocicletta non era a soi comu sa putia vinniri? Brogghiuni e ‘nfascia cristiani. Si vulia vinniri a motocicletta i l’amicu soi.

SARINA:  iò no ci putia cridiri chi l’avia vicinu, cu putia vaddari ta l’occhi. Mi piacia picchì quannu parava era sicuru non era comu a me maritu chi na vota dici sì e poi l’autra dici no. Dissi ndu prezzu e chiddu fu! E dissi chi cià dava a ndu prezzu picchì avia bisognu di soddi.

PAOLINA: ci fici un bon prezzu picchì a moticicletta non era a soi. Brugghiuni! Ma chistu chi ci trasi? Com’è chi iddu ti convinciu mi scappi? Chi ti dissi? Chi ti fici capiri.

SARINA: veramenti no mi dissi mai nenti, mi vaddava….

RIENTRA AGATINA. E’ MOLTO AGITATA E BORBOTTA : ora sta storia finisci. Ora veni u marasciallu e così sta marrazza si giusta. Viditi ranni Diu si sta creatura di me figghia c’iavi a dari a manciari e dommiri a stu manciafrancu i so maritu e a so ‘nnammurata.

PAOLINA: speriamu! Chi già staiu comminciannu mi mi sinniu.

 AGATINA GUARDANDOSI INTORNO NOTA L’ASSENZA DI PEPPE E SE NE MERAVIGLIA E DOMANDA:  unni annau u disgraziatu e disonestu?

PAOLINA: si scantava mi vinia u papà e si nni scappau.

AGATINA: ah si l’avissi  avuto supra a panza a to patri quant’avi chi sta vita disgraziata l’avissi finuta! Pacienza figghia, cam’a ffari? U putemo fari ‘mmazzari cu ndu disgraziatu i to maritu? To patri fa fatti, u sai. No para no dici nenti ma si capisci chi ci toccunu e so figghi o ci pistunu a cuda u Signuri mi ne scanza e libbira!

PAOLINA: u sacciu, u sacciu, mamma! Allura picchi no vi dicu tanti cosi? Pi evitari sciari.

AGATINA GUARDANDO SARINA:  iddu sinni annau e a chista picchi no sa puttau?

PAOLINA:  ma unni si l’avia a puttari a sta sventurata? Mancu idda sapi comu finiu ‘nte so mani. Chiù taddu cià pottu a so maritu e sa vidi iddu. E si na voli so maritu cià pottu a so patri e a so matri. Sa vidunu iddi.

AGATINA RIVOLGENDOSI A SARINA: ma poi pattisti così senza nenti? Chi sacciu n’autra vesta, du mutanni, pattisti comu na zinghira? Unni annastu a dommiri?

SARINA VERGOGNANDOSI: nenti mi puttai; iò mi vulia puttari cocchi cosa, ma iddu mi dissi chi unni annaumu c’erunu tutt’i cosi.

AGATINA IRONICAMENTE: mu ‘mmaggiunu! Ci scummettu chi no ti cattau mancu un paru di cosetti. Unni i pigghiava i soddi! E ta quali baracca ti puttau?

SARINA: a prima sira mi puttau ta na beggu. Poi ta na casetta di n’amicu soi. Ma iddu si nna nava e iò ristava sula. Mi scantava.

PAOLINA: e chi è ci finiu prestu l’amuri?

SARINA: ma fossi non era comu iò mi pinzava.

PAOLINA: senza fossi, sicuru! Ma ancora non ai caputo comu ci vinni ta testa mi scappati. Iddu non avi né cori e mancu amuri. Chi ci succidiu no sacciu. Nenti nenti chi ci vosi fari nu spregiu a to maritu. Ma u conuscia?

SARINA: no, no si conusciunu; i fici conusciri compari Cicciu, tu dissi, pu fattu da moticicletta.

PAOLINA: comunqui, bedda, comu fu fu u fattu,  ta ricogghiri a casa. Appena veni u to ‘nnamuratu vinn’annati.

SARINA: iò minni vogghiu annari, su l’autri chi no mi vonnu.

PAOLINA: ma non ti vonnu pi chiddu chi facisti. Ma poi unni u truvasti u curaggiu i lassari du figghi. Signuri, ci voli curaggiu e fozza. Ma iò no l’avissi fattu mancu pi tuttu l’oru du munnu. Ma chi ti passau pa testa? Ma chi ti ficiunu na mavaria? Na matri chi fa chiddu chi facisti tu ava ghiessiri fora di sintimenti.

AGATINA CON SGUARDO DI PROFONDO ASTIO: no ghiabbu e no maravigghia!

SARINA: no ci pinsai propriu e me figghi. No mi paria chi bannunava. Fu na cosa cusì subitanea chi non’eppi u tempu i pinzari. Era comu un ciumi d’acqua quannu si potta a mari nu ramu siccu.

AGATINA: ma dicu: chi ti spettavi di sta fuitina? Ma ti paria chi pi davero t’avissi canciatu a vita? O figghia,  u munnu è vecchiu e jè sempri u stissu! E ti dicu puru chi l’omini ponnu aviri u pilu divessu, ma sempri chiddi su; cocchid’uno chiù cocchid’unu meno; cocchid’uno invece non è omo e cà non hai nenti i pigghiari. Poi fari tutto chiddu chi voi ma a situazioni no cancia;  e amara a cu l’avi in coddu!

SARINA SCONSOLATA: minni staiu accoggennu. L’omini su fatti a cusì. C’interessa na cosa sula, poi  te l’avvidiri tu. Prima mi sintia sula ma ora mi sentu ‘nto cacciri eppuru tonnu a mia no ci su mura.

PAOLINA MOLTO SBRIGATIVA: senti figghia, cà non hai autru i fari, pecciò vidi unni ti ‘nnannari. inutili mi senti i paroli du to ‘nnamuratu, picchì su tutti fissarii e brugghiunari; pi mia tu poi teniri; anzi si tu teni mi fai un favuri. Cecchiti chiuttostu un postu unni stari e si nno l’hai  ritonna cu to maritu.

SARINA CON RABBIA: no mi voli, no mi voli!

AGATINA: u peggiu era si ti volia dopo chiddu chi facisti. Ma si tu si pintuta di chiddu chi ci facisti a cosa si po’ giustare. Ma a ghiessiri pintuta.

PAOLINA: magari subito quannu ti vidi ti ciuria, ti misca ma poi ti pidduna. E si no fa pi iddu u fa mi figghi.

SARINA: e i genti chi diciunu poi?

PAOLINA: chiddu chi stannu dicennu ora. A genti para pi tri ghionna, na simana, poi succedi n’autra mal’occasioni parunu du fattu novu e si scoddunu du vecchiu. Ma poi tu veramenti vuristi tunnari a casa senza nuddu mi para? Mancu t’allanciuli!

AGATINA:  ma s’avi a viddiri si iddu ti voli ancora! Tuttu si suppotta nu maritu, ma no i conna lampanti. E ci vuristi dari tottu?

PAOLINA: ti ruvinasti! Ma a meno ti mittivi cu uno bono! Potia capiri si era uno c’avia soddi, uno chi era beddu, ma proprio di dda cosa fitusa di me maritu! Ti ruvinasti senza mi hai nudda utilità.  E ruvinasti puru a to maritu e i to figghi.

AGATINA: ma poi, si vi vuliu passari u piaciri, vu passau senza bisognu di fari sti pagliacciati: prima scappati e ora tunnati.

SARINA: ma iò era così cunfusa chi no capia chiù nenti. Si m’avissi dittu jettiti a mari u facia.

AGATINA: e avissi fattu bonu!

PAOLINA: ma iò ancora non aiu caputu chi ci vidisti a ddu beddu. E com’è chi dicidistu di scappari. A mia mi pari chi iddu non è tipu chi pi na fimmina fa cetti cosi. No! Non è capaci.

AGATINA: intantu a sta babba sa puttau.

PAOLINA: ma comu facisti?

SARINA: vu dissi. Iddu si vulia vinniri a moticicletta e vinni a casa unni me maritu.

AGATINA: e così? Senza na parola? Dai, no ci cridu.

SARINA: iò sapia chi iddu passava davanti a me casa e mi facia a viddiri. Mi giustava e mi mittiva i cosi d’oru. Mi mittia aneddi chi m’avia regalatu me maritu i ricchini chi m’avia datu me matri e un ghionnu mi misi a collana d’oru. Quannu passava mi facia i comprimenti e mi dicia chi no n’avia vistu ancora fimmini beddi comu a mia. Nu jonnu si fimmau e mi dissi: signura pariti na Madonna. Iò calai l’occhi ma era contenta e manu manu chi iddu mi vaddava e mi ridia iò mu vulia manciari cu l’occhi, sintia u sangu chi mi battia ‘nta testa e no fu chiù capaci i parari.

PAOLINA: cuminciu a capiri quacchi cosa. Fossi fossi chi si innammurau di l’oru chi ci facivi a viddiri?

AGATINA: ma fossi ci dasti l’oru mu tu teni?

SARINA: no, no! U lassai a casa. Ma iddu ddu jonnu chi scappammu m’avia ditto: pottiti l’oru; ti po’ sebbiri!

PAOLINA:  cettu ci putia sebbiri a iddu. Si l’avissi vinnutu subbutu.

SARINA: eh, sì! Ora mi n’accoggia!

PAOLINA: sugnu sicura chi ti fici scappari mi ti pigghiava l’oru. Però si tu u lassasti a casa, com’è chi scappastu?

SARINA: quannu si giustaru pa motocicletta, me maritu ci dissi domani me mugghieri va a posta e pigghia i soddi e dopu pranzo ni videmu. L’indumani matina u truvai davanti a posta chi mi spittava. Mi fimmau e si misi a parari: mi cuffunniu tantu a testa chi fici chiddu chi vosi iddu: mi pigghiau tutti i soddi finu all’uttimu centesimu.

PAOLINA: tu dissi iò, chi non putia essiri. Cà no c’è amuri e sintimentu.

SARINA: mi dissi chi vulia fari na vita nova cu mia. Mi dissi chi ancora erumu figghioli e chi ni putiumu godiri a vita. Nenti maritu, nenti mugghieri. Iò e iddu suli. Mi nubbau! Chistu vulia iò! Un omo chi mi dava curaggiu pi lassari tutti sti stenti.

 PAUSA

 

AGATINA: disonestu e bastaddu (POI RIVOLGENDOSI A SARINA), ma fici bonu però così t’insigni chi i mariti i l’autri  si lassunu stari.

PAOLINA:  e sti soddi chi fini ficiunu?

SARINA: no sacciu.

PAOLINA: a st’ura si manciau e si biviu. Ma quant’erunu?

SARINA DISPERATA: trimila euro. L’aviumu misi i patti cu me maritu a moddica e muddichedda e poi….

AGATINA: trimila euru d’amuru! Menu mali chi erunu pocu. Si erunu chiù ‘ssai a st’ura eri ancora cu iddu!

FINE I ATTO


II ATTO

L’AZIONE SI APRE NELLA STESSA STANZA. PRESENTI UN MARESCIALLO E UN CARABINIERE. SARINA E’ SEDUTA, AGATINA E PAOLINA SONO ALL’IMPIEDI VICINE.

MARESCIALLO CON FARE SACCENTE: la Legge è Legge! Non si può fare come volete voi. Capisco umanamente il disagio, ma la Legge non consente quello che voi volete.

AGATINA: pecciò me figghia s’avi a supputtari intra a stu bastaddu e ci avi a dari a manciari e dommiri. E ci puttavu puru a ‘nnamurata!

MARESCIALLO: quest’uomo risulta domiciliato qui ed è tuttora, nonostante tutto, marito di vostra figlia e pertanto non può essere cacciato. (RIVOLGENDOSI A PAOLINA) Vi ha fatto violenza? Vi ha alzato le mani?

PAOLINA: peggiu, peggiu! Mattrattamenti, mi robba, fa buci, no pozzu lassari na cosa chi subbutu ma pigghia e sa vinni mi si ‘mbriaca cu l’amici soi o mi si gioca e catti. Stamatina mi pigghiau i facci e facci i soddi chi me matri m’avia lassatu supra ddu mobili mi canciu a femmatura. M’av’a cridiri, marisciallu, ‘nto vidiri e svidiri mi futtiu vinti euru.

MARESCIALLO: allora dovete fare denuncia e fare richiesta di separazione.

AGATINA CON MOLTO DISAPPUNTO: maresciallu, cà soddi pi fari sti cosi non n’avi.

MARESCIALLO: però non possiamo allontanare un uomo dalla casa coniugale solo per avere tradito la moglie.

AGATINA INCREDULA: ci avi a gliesseri u sangu mu taccati o stu disgraziatu? E poi cu chista cà (FA SEGNO VERSO SARINA CHE ASCOLTA IN SILENZIO) camu a ffari? Manca a chista potemu cacciari, picchì è a so ‘nnammurata?

MARESCIALLO: questo è da vedere. Certo un padrone può ospitare chi vuole in casa sua. E poi  come fate a dire che la signora è l’amante del marito di vostra figlia?

AGATINA: maresciallu, santu Diu! Va beni ca Leggi è precisa ma tutta Missina sapi chiddu chi succidiu ‘nta sta casa. E chi è aviti i ricchi stuppati?

CARABINIERE: signora, calma, non perda la pazienza.

MARESCIALLO  RIVOLGENDOSI AL CARABINIERE: lascia stare è comprensibile, vista la situazione, un attimo di astio.

AGATINA MOLTO REMISSIVA: scusate, scusate maresciallu; ma iaju u focu ‘nta testa e no staiu capennu chiù nenti.

MARESCIALLO: volevo mettervi sull’avviso di non fare errori che potrebbero risultare dannosi per voi stesse che pur umanamente avete ragione. Quindi se il marito della signora, cioè vostro genero, viene non dovete cacciarlo. Questa è casa sua quanto la sua (INDICA PAOLINA). Semmai, domani sporgerete denuncia e avvierete le pratiche per la separazione.

PAOLINA: maresciallu chistu no si nni va, mancu su cacciu ca scupa. Unni a trova n‘autra fissa comu a mia cu fa manciari, ci lava ci stira e ci manteni puru i sigaretti?

MARESCIALLO: proprio per questo dovete avviare le pratiche per la separazione; solo così il giudice lo obbliga a lasciare la casa.

IMPROVVISAMENTE SI SENTONO URLA FUORI DALLA STANZA. TUTTI AMMUTOLISCONO, TRANNE AGATINA CHI RICONOSCENDO LA VOCE DEL MARITO ESCLAMA CON TONO PREOCCUPATO: mali mi mia, to patri! Paolina, un macellu commina mali pi nui!

PRIMA ANCORA DI FINIRE LA FRASE, SI APRE LA PORTA VIOLENTEMENTE, TUTTI SI GIRANO VERSO LA PORTA; ENTRANO DUE UOMINI: PEPPE TENUTO DALLE SPALLE DAL MARITO DI AGATINA.

AGATINA DISPERATA: lassulu Janu, lassulu! Ci su i carabbineri.

I CARABINIERI S’AVVICINANO A PEPPE ED A JANO E LI DIVIDONO. MARESCIALLO: stiamo calmi, stiamo calmi. Che succede?

JANO: maresciallu no ni pozzu chiù. Ma vi pari giustu chi sinni scappau cu na fimmina e ora cià puttau ‘nta casa a me figghia? Ora basta. Sinn’avi annari iddu e sta fimmina (GUARDA SARINA). e tu comu putisti lassari a to famigghia mi ti metti cu stu manciatariu e latru (INDICA PEPPE).

MARESCIALLO: la situazione non è semplice. Questa è pure casa sua.

PEPPE: no mi voli sentiri. Dugna sulu pugna ma no voli sentiri ragiuni.

MARESCIALLO: stia zitto lei! E non parli di ragione!

JANO: maresciallu si chistu no lassa in paci a me figghia e i me niputi mi fazzu ‘ttaccari. Mi contentu mi mi fazzu trent’anni i cacciri ma a meno i libbiru.

MARESCIALLO: non minacci. La Legge non lo consente.

JANO: chi bella Leggi! Stu disgraziatu sfrutta a me figghia, a mattratta e iò mancu ci pozzu diri cu scannu. Ma ommai non ni pozzu chiù: sta situazioni s’avi aggiustari chi boni o chi tinti.

MARESCIALLO: l’unica cosa è la separazione legale.

PAOLINA: mi vinni puru i chiova di mura, ma iddu di cà sinnavi annari. Domani ci brisciu davanti a potta i l’avvucato.

MARESCIALLO: visto che avete capito la situazione e che non c’è di bisogno di ulteriori raccomandazioni noi ce ne andiamo. (SI RIVOLGE A PAOLINA) domani può venire a fare la denuncia.

PAOLINA: sì cettu: me libbirari di stu disgraziatu, chi mi rubbau fino a ‘ntura i soddi chi me matri m’avia lassatu pi canciari a femmatura.

PEPPE: cui? Iò? Oh, ma chista è paccia!

IL MARESCIALLO E IL CARABINIERE SALUTATI DA TUTTI VANNO VIA.

JANO RIVOLGENDOSI A PEPPE: ora pigghi a l’amica toi e ta potti unni voi. Cà no c’iavi a stari.

PEPPE: e a unni a pottu? Resta cà na para i jonna e poi si vidi.

JANO: malatu sì. Ti l’apputtari ora. E no mi ‘nteressa unni.

AGATINA: potticcilla a so maritu, chi magari iavi ancora n’autri trimila euro sabbati. (RIVOLGENDOSI AL MARITO) Janu u sai chi fici stu disgraziatu? Ci pigghiau a sta svinturata trimila euro. So maritu l’avia mannatu a posta pi picchiari i soddi e iddu ci pigghiau.

PAOLINA:  ma chi facisti cu sti soddi?

PEPPE: chi ficiumu? ni pagammu i spisi.

PAOLINA: sti soddi ti manciasti tu e ti giucasti. Ma u potisti fari picchì chista (RIVOLGENDOSI A SARINA) è na babba. A menu s’avissi divittutu sta fissa! A cettu puntu….

AGATINA: e si non avia soddi ti pari chi sa puttava? Iddu capiu chi putia pigghiari picciuli e a cunvinciu a scappari.

JANO: inveci mi ci robba ‘nta casa si fici dari ‘nte mani.

PAOLINA: ma chi fici cu sti soddi?

JANO: pecciò chista (FACENDO SEGNO VERSO SARINA) non sulu ci fici i conna o maritu ma ci rubbau puru i soddi!

AGATINA: propriu accussì.

JANU: allura è tutta babba!

AGATINA: e stu disgraziatu ma puttau cà, chi si ci succedi cocchi cosa u marisciallu sa pigghia cu nui.

PEPPE: chi rubbai? I soddi ni giujaunu mi ni divittiumu.

SARINA CHE FINO AD ALLORA ERA RIMASTA ZITTA: bellu divittimentu! Chiusa ‘nta na baracca senza manciari e senza biviri. Iavi na simana chi no mi lavu. Ma iò cà chi ci fazzu? Tu (RIVOLGENDOSI A PEPPE) m’avivi dittu chi mi puttavi ‘nta to casa, ma iò chi ni sapia chi cà c’era puru to moghieri e i to figghi.

JANO: ti n’annari unni to maritu, e subbutu.

SARINA: Peppe ci m’annau a parare du amici soi e iddu ci dissi chi no ni voli sapiri i mia.

JANO: cà no ci vonnu chiacchiri. Ci vonnu fatti. Annari a casa e fossi iddu s’accala.

AGATINA: ammazza! Ammazza so maritu!

PAOLINA: accumpagnamu nui o puru ciù dicemu a marisciallu.

SARINA ATTERRITA: no u marisciallu no. I me figghi si scantunu su vidunu trasiri a casa.

JANO: fossi è mugghiu m’annati vui dui (FA SEGNO VERSO AGATINA E PAOLINA) e u puttati cà. Videmu comu finisci.

PAOLINA RIVOLGENDOSI AL MARITO: disgraziatu, vidisti ‘nta quali guai mi ‘ntricasti?  T’avrissi ‘mmazzari Diu.

PEPPE: oh, ma chi voi? Tu staiu dicennu iò mi vai a so casa? Chi ci fa si sta cà na para i jonna?

PAOLINA: ah, cusì è a storia? Chi iò ‘nta me casa e stari ca to nnammurata? Ma tantu tu dignità non hai. A tia ti interessa manciari a sbafu e peddiri junnati ‘nto bar, unni u mugghiu di l’amici toi avi a rugna.

JANO: fozza, fozza, no piddemu chiù tempu. Annativinni! U sapiti unni sta?

AGATINA: basta mi dumannamu unni sta Sarina chi ci fici i conna o maritu, no c’è periculu mi sbagghiamu potta.

LE DUE DONNE ESCONO VELOCI. JANO PASSEGGIA PER LA STANZA SARINA E PEPPE SONO SEDUTI UNA DI FRONTE ALL’ALTRO.

JANO: bella storia! E spatti vaiu sistimari a situazioni.

PEPPE: cà non c’è nenti i sistimari. E’ vostra figghia chi cumminau tuttu stu trafucu. A nui ni bastavunu na para i jonna.

JANO: ma picchì chi hai tenzioni mi na lassi?

SARINA: veramenti sugnu iò chi no vogghiu chiù.

JANO IRONICAMENTE: chi duluri chi ci dasti! A stu bastaddu no ci ‘nteressa nenti su lassi o tu pigghi. Ommai u sai puru tu chiddu chi ci ‘nteressa.

SARINA: mi n’accuggia subbutu, ma ommai i soddi mi l’avia pigghiatu.

PEPPE: iò no ti pigghiai nenti. Ndi soddi ni sibberu pi campari. Cettu cocchi piaciri mu passai, ma mi pari chi no ti fici dommiri sutta un ponti.

JANO: ma trimila euru ‘nta na simana significa chi vi annastu ‘nta n’abbbeggu extra lussu e ‘nte megghiu ristoranti di Missina.

PEPPE: di fami no muriu.

JANO: senti fai na cosa prima mi veni so maritu. Vatinni.

SARINA: sì, sì vatinni chi chiddu è bonu e caru ma si peddi a pacienza….

PEPPE SENZA FARSELO DIRE DUE VOLTE S’AVVIA VERSO LA PORTA ED ESCE: megghiu chi minni vaiu. Non si sa mai chiddu chi po’ succediri.

SARINA RESTA SEDUTA, JANO PASSEGGIA NELLA STANZA E PARLA: ma chi ci vidisti a chistu?

SARINA: è chiddu chi mi dumannu ora puru iò. Ddu jornu avia gliesseri obba.

JANO: pacienza figghia! Ci voli pacienza! Ommai annau così, speriamu ma potemu giustari.

SARINA: speriamu! S’avi u beni e no si sapi! Quannu u piddemu ni n’accuggemu di chiddu chi valia.

JANO E’ SEMPRE ALL’IMPIEDI MA S’AVVICINA A SARINA E CONTINUA A PARLARE: eppuru si na bella ragazza e putivi aviri tantu da vita. Inveci, ti tuccau un maritu chi si merita i conna e st’autru (FA SEGNO VERSO LA PORTA ALLUDENDO A PEPPE) bastaddu.

SARINA: ma no mi fregunu chiù. Ora cuminciu mi mi difennu.

JANO: ai ragiuni! Na bella ragazza comu a tia trattata comu na pezza i pedi. Ma i visturu sti beddi occhi chi hai?

JANO SI AVVICINA SEMPRE PIU’ A SARINA ED ASSUME UN TONO DI VOCE SUADENTE: iai occhi latri e na bucca chi è tutta focu.

SARINA SI ALZA E CERCA DI ALLONTANARSI DALL’ECCESSIVA VICINANZA DI JANO: lassati stari, per ora avemu iautri pinseri pa testa!

JANO AVVICINANDOSI: una comu a tia po divintari na rigina. Picchì ti metti cu sti motti di fami? Lassili peddiri. C’è cu ti po’ dari chiù soddisfazzioni.

SARINA: vi dissi chi per ora avemu iautri pinzeri pa testa.

JANO ABBRACCIANDO SARINA: i pinzeri ni li vamu subbutu! (TENTA DI BACIARLA) si bedda, si troppu bedda e finisti ‘nte mani di du minchiuni. Veni cu mia chi ti fazzu fari a riggina.

SARINA OPPONENDOSI AL FORTE ABBRACCIO E SPINGENDO JANO: no mi tuccati! Basta cu sti mani longhi c’aviti! No vogghiu nenti e no vogghiu fari a riggina.

JANO MORTIFICATO: eppure no ci pinzasti du voti mi scappi cu Peppe e mi ci fai i conna a to maritu. Ti piaci cangiari masculu ma comu u voi?

SARINA: finitila cu sti discussi! No sugnu na fimmina i strada!

JANO: no dissi chistu. Dissi sulu chi si tutta focu d’intra e c’un masculu sulu no ti basta.

SARINA MENTRE RESPINGE LE CONTINUE CAREZZE MORBOSE DI  JANO: oh mali pi mia unni ci capitai! Oh a vuliti finiri o ciù dicu a vostra mugghieri? Finitila!

JANO:  ma no capisti chi mi piaci e chi si tinni veni cu mia no ti fazzu mancari nenti? Ti fazzu divintari l’invidia di tutta Missina e nuddu, dicu nuddu s’avi a pemmettiri mi dici na parola contra i tia.

SARINA: Gesù miu quannu venunu chi no ni pozzu chiù! Ma c’annati dicennu chi si sti discussi i sentiria vostra mugghieri succediria u finimunnu. Chiuttostu dicistu chi giustau a me situazioni, pinzati a chistu e no ci voli iautru!

BUSSANO ALLA PORTA ED ENTRA PEPPE

JANO: ti dissi chi no t’a ffari a viddiri!

PEPPE: ma tantu so maritu no veni cà. E’ peti peti chi cecca a mia.

JANO:  e chi voli i tia? Chi ti voli dari du cotiddati boni?

SARINA: ma quali! Non è u tipu chi dugna cutiddati! Semmai u cecca picchì voli i trimila euru chi mi pigghiau a mia.

PEPPE: oh, oh, sta ‘ntenta a chiddu chi dici. Iò soddi no tinni rubbai. Semmai ni spinnemmu.

JANO: ma ‘nta na simana comu facistu a spenniri trimila euru?

PEPPE: manciari, dommiri… sinni vannu i soddi.

SARINA: manciari? Si l’uttima vota chi mi manciai un piattu i pasta fu a me casa! Lassa stari, va! Chi sì un mottu di fami e un manciafrancu.

PEPPE: vadda, vadda! Puru i cimici jannu a tussi. (CONTINUA PIUTTOSTO ARRABBIATO) Tu ta stari muta! Non a parari.

JANO: bella cosa! Puru a fami. (RIVOLGENDOSI A SARINA) Peggiu di cossì non ti putia capitari. Ma eri obba?

SARINA: cusapi chi mi passau pa testa. Ma ora cu sacciu fiducia chiù a nuddu.

JANO RIVOLGENDOSI A PEPPE: ma ora cà chi voi? Si pò sapiri?

SARINA: ma no viditi chi si scanta? Me maritu u sta ciccannnu e iddu vinni cà unni c’è cocchid’uno chi si no difenni ammeno u vuarda di bastunati.

JANO: puru vili. Ma mancu sai affruntare a questioni? Chi masculu sì?

PEPPE: e che fare scoppiari un finimunnu?

SARINA: non ni succedi finimunnu, me maritu è un bonu figghiolu e puru si avi i so ragiuni penza e so figghi; pecciò tranquillu non ti mmisca, non ti ‘mmazza.

JANO: eppuru è chiddu chi si merita stu bastaddu. Ma cu chista chiudemmu. (S’AVVICINA A PEPPE) ora o tinni vai….o tinni vai. A me figghia e e me niputi ci penzu iò, comu ce penzatu sempri. Quannu mai puttasti un chilu i pani pa casa?

PEPPE: ma si travagghiu no ci n’è, a cuppa è a mei?

JANO: si puru c’era non era pi tia. U fattu è chi tu o travagghiu ci spari. Però a to mugghieri a manni a lavari scali,  a fari a cammarera a lavari vecchi. E ci fai stori si quannu veni non trovi u piattu da pasta prontu. E si to mugghieri faria a buttana a tia no ti ‘nteressiria: basta chi manci, chi hai a televisioni e du pezzi mi ti metti in coddu, pi tia tutto va beni.

PEPPE SCOCCIATO: saggiratu! Per ora travagghia idda, comu i cosi vannu megghiu travagghiu iò.

JANO: malato si! Ommai sta pacchia ti finiu. Tinn’ à ‘nnari. Vatinni unni to matri, vatinni unni voi, basta chi tinni vai.

SARINA: ma picchì so matri si pigghia a iddu?

JANO: cettu chi no su pigghia! Chi si metti un magnacciu e latru intra?

PEPPE: oh, ma quannu a finiti tutti mi mi diciti chi sugnu latru e magnacciu?

SI SENTONO DELLE VOCI CONCITATE DALL’ESTERNO. ENTRANO AGATINA E PAOLINA CON UN UOMO (BARTOLO, MARITO DI SARINA). SARINA HA UN SUSSULTO DI VERGOGNA E ABBASSA GLI OCCHI, PEPPE SORPRESO SI SENTE IN PERICOLO.

AGATINA CONTINUANDO IL DISCORSO DI FUORI: u dissi puru u marisciallu: è vostra mugghieri e vill’aviti a pigghiari! Ca Leggi no si schezza.

BARTOLO: ah! Vidi che bellu! Vi capitai a tutti i dui!

PEPPE CERCA DI GUADAGNARE L’USCITA.

BARTOLO: e ora ni facemu i cunti! A idda (INDICA LA MOGLIE) ta me casa na vogghiu e tu (RIVOLGENDOSI A PEPPE) di cà no tinni vai si no mi dugni i soddi chi mi rubasti.

PEPPE: quali soddi ti rubbai? I soddi l’avia to mugghieri e ni spinnemmu.

BARTOLO INFURIATO: tu m’a dari i soddi! E a me muggheri tilla teniri tu.

AGATINA: camma, camma, ragiunamu! I soddi su un cuntu a mugghieri n’autru.

BARTOLO: no, non è cussì. Ommai ma pigghiu o no ma pigghiu sempri cunnutu restu. Ma ammeno sabbu i soddi.

PAOLINA: ma quali soddi? No capisti allura chi soddi no ci n’è e chi si manciaru tutti?

BARTOLO INCREDULO: no ci cridu! E ‘nta na simana si futteru trimila euru?

JANO: iò mancu ci cridia eppuru è cussì.

BARTOLO: iddu i soddi lavi sabbati; e l’avi a nesciri. (SI RIVOLGE ALLA MOGLIE) Tu no sai unni mucciau i soddi?

SARINA: no sacciu nenti iò.

AGATINA: lassati stari stu discussu di soddi. Ricuddativi chi vi dissi u marisciallu: na potiti ittari fora a vostra mugghieri. Vui no facistu mancu a denuncia. E poi sta criatura fu ‘ngannata. A tutti po’ succederi u mumentu di sbandamentu.

BARTOLO AD AGATINA: ma a vui vi succidiu mai? A vostra figghia ci succidiu?

AGATINA: ah, bonu! Si avria succediri a tutti saria finutu u munnu. A idda ci succidiu sta disgrazia a mia n’autra. I disgrazi su tanti ‘nta vita e menu mali cu Signuri ni manna a tutti divessi! Uno è sciancatu, uno nasci obbu, unu no n’avi i sentimenti a postu…

BARTOLO: io eppi a disgrazia di conna. Ma era megghiu mi nascia sciancatu.

PAOLINA: invidiati o sciancatu picchi no sapiti i so guai e i soi duluri.

JANO: a vita è cusì: ci sunnu disgrazi chi si ponnu cuntari e disgrazi chi no si ponnu mancu nominari. Cuntamu sulu chiddi chi ni cunveni diri, l’autri no ni vulemu ricuddari mancu nui. E cu sapi quantu disgrazi avemu tutti supra sti spaddi! Ma ne dicemu, picchì n’affruntamu e picchì ni pari chi l’autri ne sannu.

AGATINA CON TONO MOLTO DOLCE A BARTOLO: e chi faciti? Ci livati a mamma e vostri du figghi? Chi cuppa n’annu? Si è pi genti chi no faciti stu passu, ricuddativi chi no sunnu i genti chi vi dugghiunu a manciari. Domani vinni putissi pentiri.

BARTOLO DISPERATO: ma vui ci pinzati no sulu cunnutu ma anche rubbatu! Comu si dici: cunnutu e bastuniatu!

JANO: aviti ragiuni. Supra i conna magari ci passau, ma supra i soddi no! Sti soddi s’annu a truari.

PAOLINA: no si trounu! Quantu voti villè diri chi soddi spareru?

BARTOLO: ma dicu iò: tutti i spinneru? A cettu puntu puru se ni pigghiu a mità, m’accuntentu.

JANO RIVOLGENDOSI A PEPPE: e allura sti soddi ci su o no ci su? Fozza, vidi ca fari, cussì si potta a so mugghieri.

PEPPE: iò soddi no n’aiu. Si mi pristati vui…..

AGATINA: ti presta me maritu? Ma niscemmu pacci? Vadda, vadda chi no sulu u stamu tirannu fora di ‘brogghi, e spatti c’iamu a mettiri i soddi. Vatinni, va, prima mi ti fazzu curriri sta seggia ‘nta testa.

BARTOLO:  a mia i soddi mi giuvunu. No dicu mi mi dugna tutti ma ammeno a mità. A cettu punto cianciu cu n ‘occhiu.

PAOLINA: sintiti don bartulu, fossi no capistu: aviti a cianciri cu tutt’i du occhi!

BARTOLO: pecciò secunnu vui me puttari a casa conna e viggogna e ce lassari i soddi a iddu? Iò vogghiu i me soddi.

JANO: mi pari chi v’aviti a rassignari: sti soddi ne viditi chiù.

BARTOLO: e iò a idda no ma pottu. Cià lassu o so ‘nnammuratu.

AGATINA: ma chi è vu scuddastu chiddu chi dissi u marisciallu?

BARTOLO: no, no mu scuddai! Però i conna su mei e i soddi erano puru mei. Si no ci su i soddi va putiti teniri.

PAOLINA: na tinemu? Comu? vui girati i spaddi e vinni annati! Idda sinn’avi annarri puru. Cà già stesi assai. Anzi s’inn’avi annari (FA SEGNO VERSO PEPPE) puru ddu bastaddu; e di chiddu chi dici a Leggi no mi ‘nteressa. Mi ponnu puru taccari ma iò ‘nta me casa no vogghiu! E su mu pottunu supra u catalettu u lassu fora mu su manciunu i vemmi.

AGATINA: finalmente, a matri, ti dicitisti mu jetti fora. No ti scantari chi allatu iai a to matri e a to patri.

PEPPE: figuriti si iddi no s’intricaunu!  (SI RIVOLGE A PAOLINA) Iò vaiu subbutu unni u marisciallu e videmu sì è comu dici tu e si iò stasira non è dommiri ‘nta me casa.

AGATINA MORDENDOSI LE LABBRA ED IMPRECANDO: ah malidizioni! Ceppi a capitari me figghia!

JANO: finemila! Chistu è nu discussu chi veni dopu, ora c’è stu disgraziatu e videmu si si potta a so mugghieri.

BARTOLO DECISO: vi dissi chi si no mi dugna i me soddi, si po’ teniri puru a me mugghieri.

PEPPE: soddi non’aiu, u vuliti capiri o no?

JANO:  ma stu cristianu iavi puru ragiuni! A cettu puntu a viggogna sa teni ma i soddi i voli. (RIVOLGENDOSI A BARTOLO) Viditi si putiti pritenniri meno.

BARTOLO: già u dissi: non dico tutti, ma ammeno a mità i vogghiu.

JANO: e già semu a bonu puntu! Ma sta mità di soddi cu cià dugna?

TUTTI SILENZIOSI. POI JANO SI AVVICINA A SARINA LA GUARDA E LE DICE: ma tu a sintutu chiddu c’amu dittu?

SARINA CON ARIA DISTRATTA: sì e no.

JANO: to maritu ti rippigghia, ma vuli a mità di so soddi. No ci poi ciccari a to patri?

AGATINA E PAOLINA: cettu, veru, iddi magari ti dugnunu.

SARINA: è inutili mi ci ciccati soddi a me matri e a me patri, (SI RIVOLGE AL MARITO) tu u sai chi jannu chiù debiti chi capiddi ‘nta testa. E poi i soddi (INDICA PEPPE) iddu si pigghiau e iddu ti l’avi a dari.

JANO: e ritunnammu o puntu di pattenza. (SI RIVOLGE A BARTOLO) Va vidi a pigghiari a vostra mugghieri cossì com’è. Soddi no n’avi.

AGATINA: faciti cuntu chi va stati maritannu n’autra vota, senza soddi e senza camicia.

BARTOLO: iò vi dissi chi ma pigghiu, ma i soddi ne vogghiu peddiri; dissi puru chi mi cuntentu da mità. Ma mi minni vaiu chi mani vacanti, no!

JANO: e chi vuliti fari?

BARTOLO: mittemini d’accoddu! Magari iddu mi dugna a tantu o misi, sempri ca vosta garanzia, si capisci.

AGATINA: aspittati, vistu chi don Bartulu s’accuntenta di tantu o misi, po’ dassi ca matri i Sarina, pi vidiri a so figghia n’autra vota ricittata ‘nta so casa, si pigghia l’impegnu.  Na matri i famigghia chi fa lassa a mezz’a strada na figghia? No ci vuria cridiri.

JANO: bona è sta pinzata!  E cu ci para a so matri e a so patri?

AGATINA: ma ci vaiu iò. Fra nui matri i famigghia ranni ni capemu megghiu.

AGATINA ESCE DI GRAN VELOCITA’.

JANO GUARDANDO IL GENERO CON DISPEREZZO: sosizzuni di laddu! Si un sosizzunu di laddu u maccarunazzu senza buco.

SUBITO DOPO IMPROVVISAMENTE SI SENTE UN URLO SOVRUMANO DI AGATINA. TUTTI SCAPPANO FUORI PER VEDERE COSA FOSSE SUCCESSO. SOLO SARINA NON ESCE E VA AVANTI E INDIETRO NELLA STANZA. POI SI FERMA E DICE: u boscicatu e rossu mi pigghiau i soddi, me maritu voli prima i soddi e poi a mia, don Jano voli sulu a mia… che fari?

PAUSA

SARINA CONTINUA: n’aiu sbagliati tanti ‘nta me vita, ma chista na sbagliu sicuramente; iò minni vaiu e s’a vidunu iddi.

SARINA ESCE VELOCEMENTE DA UN’ALTRA PORTA

FINE