U’ PATROZZU
Di Umberto Amato
==1==
( La scena si svolge all’interno di un’abitazione agiata ed inizia con
l’ingresso della madre,della figlia e del figlio,che ritornano dal cimi-
-tero,dove avevano accompagnato il marito e padre all’ultima dimora)
Nunzia: (madre ,piangente,guardandosi attorno ) Taliati…taliati…stà casa
uora ca vostru patri nun cc’e’ chiu’….pari vacanti…
…vacanti!!!!Amara ri mia…ma comu pozzu stari sula!
Pozzu parrari sulu chè mura!!!Ah..povira ju’…comu
aia’ ffari !!!!nà ncunventu mi vò cchiuru,ccà intra sula
nunn’hà risistu mancu gnornu!!!
Stà matina …quannu à mà sippillitu a vostru patri…
…nsemi ch’aià sippillitu macari u cori miu!!!!!
Pippinu…Pippinu….comu avisti u curaggiu di lassa-
-rimi sula!!!!!!Comu aià passari i jurnati!!!!Cu ccu’
m’aia’ rrarriari uora ca mi lassasti sula????
Quat’erunu belli ddì jorna,quannu t’arritiravutu do
travagghiu , jè..ttrasevutu ri ddà porta cu ddù uri di
ritaddu,picchì t’avutu trattinutu ndà ncantina di Ran
Bbartulu ,e mi ricevutu c’avotu passatu ri ddà,pì sa-
-lutari amici….jè mmentri parravutu jù m’inbriacava
ca puzza di vinu ca facevutu!!!!
E jù…mi faceva fracida,ca tavula cunzata e…a pasta
ncuppulata ndè piatti ,aspittannu a ttìa!!!!
A chissu antipastu….rì vuci e schepiti ..prima r’assit-
-tarini pì mangiari!!!!
Finenu …ssì jorni!!!!nun’nà ritornunu chiu’!!!
Povira ri mìa….Sula e abbannunata sugnu!!!!
===2===
Pippinu senza cori…si’!!!!!!!!
Sara : Mama’…picchì sta’ facennu accussì,picchì ti st’an-
gustiannu???
T’ha scurdatu ca cca’,ci semu niautri????
E…ppòi…sula nun ci si’….jù..cca’ sugnu,a mo’ casa
chista je’!!!!A mò stanza ddà intra je’!!!!
Nun m’aia’vulutu maritari…pì stari sempri cu vuiaut-
-tri…uccasioni nun m’hà na mancatu!!!!
E…ppoi….cca’..cc’e’ macari Nzinu,ca je’ tantu affi-
-ziunatu,ca macari ca je’ maritatu,sempri cca’ je’ghit-
-tatu,ca va’ vulutu sempri bbeni…jè..uora ca u papa’
nun c’e’ cchiu’a ttia nun ti lassa sula,macari ca so’
muggheri ,veni a viririti ogni morti di papa!!!
Nzinu : (risentito) Sara!!!!Viri ca chistu…nun e’mumentu ri rari
fricciati a mè muggheri!!!!
U sacciu,ca ogni vvota ca vvì viriti,scintilli faciti tutti
rùi!!
Sara : Cettu!!!...tu…à difenni sempri!!!!!
Ndi nn’adduni,quant’e’ tinta…sta’ matina ha vinutu ò
funirali chiù ssài pi obbligu ca pi dduviri!!!
Nnà viristi la gran primura ca iappi appena vurrica-
-mmu ò papà????
Scappò a casa,ca scusa de picciriddi ca ierunu suli!!
Inveci ri stari cca’ ca mamma a cunfuttalla!!!!!!
Nzinu : Ohuu….ma sì pi ddaveru maligna!!!Cettu tu sti cosi
nunn’i po’ capiri!!!Sì schetta e nun capisci nenti di
famigghia!!!
Nunzia : Com’e’…ncuminciasturu nauttra vota tutti rui???
Ch’à vuliti finiri??
===3===
Sara!!! Comu su nun’nu sapissutu com’è tò cugnata..
..ormai u sai ca jè fatta raccussì..nun ci fari casu!!!
Nzinu : Mamà…uora nun ti ccì mettiri macari tù!!!
Comu jè fatta mè muggheri u sacciu sulu jù!!!!
U sacciu ca nun và pututu calari ro primu jornu a ttìa
e a Sara,ma chista jè a mattri re mò figghi e ca natura
so’…ri riri nda facci tuttu chiddu ca pensa,nun ci poz-
-zu fari nenti!!!!!
Sara : E..propriu ddocu jè u mali to’!!!Ca nun ci po’ fari
nenti!!!Ormai ti facisti mettiri a vistina !!!!
Quannu idda rici quarchi minchiunata…racci nà bella
jancalata e ci fai cascari i renti r’avanti!!!!
Raccussi’ci fai viriri cu je’ u masculu a tò casa!!!!
Nzinu : Mama’….aià capitu…jè mmegghiu ca mi nni vaiu a
casa…ù sta’ virennu a Sara..comu parra ammatula!!
Ogni vvota ca parramu di Olga…ra vucca ci nesci u
vilenu…e..voli cascari sempri additta!!!
Ciao mamà….quannu me soru si calma vegnu cca’
cu me muggheri!!!!
Nunzia : Vattinni ..Nzinu…nun ci fari casu,sempri tò soru je’!!
Ciao…Ciao…baciami e picciriddi!!!!
( Una volta uscito Nzulu,madre e figlia ,restano sedute,vicino al tavolo)
Sara…è pussibili..ca ogni vvota ca ti viri cu tò frati,
a tà parrari sempri ri so muggheri e va tà scunnari
pi stupidaggini???
Lassa iri…spicialmenti uoggi..ca jè nà jurnata ri luttu
A iddu ci piaciu…e ..iddu s’à maritò!!!!
Sara : Mama’…vò riri a IDDA CI PIACIU…..E IDDA SU
MARITO’!!!!
===4===
Mamà…pari ca tà scurdatu…tu riuordi ,prima ri
farisi ziti ca u telefunu ni sunava tutti i jorni,e,macari
a notti,ca iera idda ca ciccava a Vincenzino (non lo
chiamava Nzinu,nome troppo rustico era!!!),sta gran
signora!!!!!
E…ppoi…tu riuordi,ca ogni vvota ca idda chiamava,
Nzinu,ni faceva sempri signali ,comu pi ddirini :
<nun ci sugnu>!!!e sa liquidava!!!
Idda ,pari c’aspittava u mumentu giustu!!!Jè u ttruvò!
Ddà vota quannu,nsemi a tutti l’amici ni nnì jemmu
nnà na gita all’Etna,…tutti rui sparenu pi mmenza
jurnata a mmenzu a nivi..ca quasi quasi stavumu ien-
-nu a chiamari a furistali pi ciccalli!!!
S’arricugghenu versu menziornu,mano da mano,comu
su nun avissi successu nenti!!Ci siamo persi!!!rissi
idda!!!
Mamà…inveci…u sai quali fù l’inpressioni mia???
Ca ppòi iappi a cunferma mmisi dopu!!
Chiddu ca sa và pessu a vò statu sulu Nzinu!!!
Nunzia : Comu….. sa vò pessu?????
Sara : Ca mmisi dopu..ro fattu dill’Etna….to nora Olga,ci
rissi o sciamunitu di tò figghiu…ca idda era ncinta,e
e s’appanu a mmaritari e quattro i cursa!!!
Mama’…t’haià rittu e tu ripetu..stù bbabbasunazzu
ri mò frati,nun sulu si fici mettiri a vistina ,ma…ma-
-cari a suttana!!!!Tu rici picchi’?? semplici !!!!
Picchì…idda parturiu,dopo 12 misi do mattrimoniu!!
E…t’haià rittu tuttu!!!!!!!
Nunzia : Minchiucchiti….a bella nora nfirricchiata je’!!!
===5===
A ddiriti a virità…a ssì tempi…ci rava troppu renzia
a ttò patri,e…nun c’hava fattu casu!!!
Però…Sara…ormai sunu maritati…ianu a ddù picci-
-riddi…chi ccì vò fari!!!!Nun ci fari casu!!!Sempri tò
frati je’!!!!
Sara : Cettu…cettu…e idda sempri mè cugnata je’!!!!
Su quarchi gghiornu,s’avissunu a sunnari ri veniri,ccà
a fariti nnà visita,ricci sempri ca jù sciuta sugnu!!!!
Nun’naiu nuddu pitittu ri pigghiarimi nà collira ogni
vvota ca viru a idda!!!!
Jù….ccì nn’haiu tantu re mei!!!!!!!
( Non appena Sara ,finisce di parlare,si sente suonare alla porta,e, la stessa
Sara và ad aprire;Entrano,Carmela,sorella di Nunzia; il figlio di Carmela,
Alfio,accompagnati da un amico dello stesso Alfio,Seby)
Mamà…a zia Carmela t’hà vvinutu a ttruvari!!!!!
Accomodatevi….accomodatevi!!!!
Carmela : Comu si’…a soru????
Innanzituttu…nà tà scusari ca nun’nà mà pututu
veniri o cimiteru,ppì ncuntrattempu!!!!
Appena ,niscemmu ra chiesa,dopu a funzioni,jù e
mò figghiu,na m’assittatu nda machina pi vveniri
o cimiteru!!Ma unni …quannu…a m’ha statu ddù
uri assittati ndà intra …picchì nun era machina ca
vuleva partiri….Alfiuzzu..u figghiu miu…aveva
vogghia di girari a chiavi…nenti….nenti…sinu a
quannu si scaricò a batteria,e nun ci fu santu pi fal-
-la partiri!!!!
Uora semu cca’….jè a m’hà ringraziari stu’ bbravu
picciottu,Seby,ca e’nvecchiu cumpagnu di Alfio,ca
===6===
si ttrova ccà,pi ccasu,in visita e parenti,picchì iddu
abita a Milanu!!!
Menu mali ca mò figghiu aveva u nnumiru di tele-
-funinu so’….Nunzia…mancu cincu minuti à nà
passatu…ca Seby…era ddà,cu nnà Ferrari ,russa
fiammanti,e, s’hà mmisu subbitu a nostra disposi-
-zioni,Seno’mancu ccà putevumu veniri!!!!
Anzi…a propositu…vù presentu :Sebastiano Spa-
-tafora,ca cu Alfiu.si canusciunu ri quann’erunu pi-
-cciriddi,e javi o ccò deci’anni ca travagghia a Mi-
-lanu,però nun sacciu chi travagghiu fa!!!!!
Seby : Piacere Signora….Sebastiano Spatafora..detto Seby!
Nunzia : Piacere…piacere …A zia di Alfio sono!!!!
Seby : Piacere signorina..Lei deve essere la cugina di Alfio,
Alfio…me né ha parlato tante volte di lei,che quasi..
…quasi mi sembra di conoscerla!!!
Sara : Il piacere e’ tutto mio…io mi chiamo Sarah,con la
“H” finale!!!!
Spero che mio cugino gliene abbia parlato bene di
mè!!!
Seby ; Certo…che né ha parlato bene…però al di sotto di
ogni mia aspettativa!!!Le dico questo…perché cono-
-scendola di presenza,lei e’ una bellissima donna..e..
non c’e’ alcun paragone con le donne di Milano!!!
Alfio : Sintiti tutti rui…c’hà vuliti finiri ri parrari ca lingua
ri fora!!!!Cca’…viriti ca semu nsicilia…peccio’ par-
-rati a cacca rara comu vi ficiunu i vostri mattri,rac-
-cussi’ ni capemu megghiu!!!!E ..datu ca siti da stissa
==7==
chi e’ stù lei!!!!rativi ri tu!!!!!!!
Mama’…zia Nunzia…comu aià parratu????
Carmela : Bbonu…bbonu a parratu..Alfiuzzu!!!Chi ti nnì pari
Nunzia???
Nunzia : Bbonu appiddaveru je’!!Raggiuni javi Alfio!!!
( rivolgendosi ai due giovani ) E…vuiautri chi nnì riciti ri sta’
pinsata ri Alfio???
Sara : A ddiriti a virita’…fra cuitanei..a stì tempi nun si usa
cchiu’ stù lei!!!pi mmìa stà bbeni ,ma sintemu a Seby!
Seby : Io sono d’accordo!!(mannaggia a miseria!!) ju’ sugnu
r’accordu a sta’ pinsata ri Alfio!!!Cettu mi veni npocu
difficili,picchì quannu sugnu a Milanu,parru u dialettu
milanisi,quannu sugnu a Londra..parru u nglisi,quan-
-nu sugnu a Parigi…parru u francisi,quannu sugnu a
Francuforti…parru u tedescu e quannu sugnu a Madr-
-id aia’ parrari pi ffozza u spagnolu!!!!!
Alfio : Mihh….Janu!!!nun ti canusciu chiu’!!!!E..menu mali
can un vài nà Cina …se nò avissutu a parrari macari
cinisi!!!!Addivintasti nfuorigrotta!!!!
Sara : Alfio…viri ca si rici <poliglotta>..no fuori grotta e po-
sillipo!!!
Alfio : Va bbeni comu jè gghe’….Però…cecca di parrari u si-
-cilianu aciddu…aciddu…raccussì ni capemu megghiu
Seby : Arrivati a stu’ puntu….ju’ tolgo u distubbu…macari
picchi’ jàiu anticchedda di chiffari,je’….m’hàia sbri-
-gari npocu di cosi..datu ca simana entrante aia’ par-
-tiri pa’ Spagna e l’Inghilterra pì affari!!!
Arrivederci a tutti,e, rinnovu i condoglianze a signura
Nunzia e specialmente a signurina Sara!!!!
( Una volta che Seby e’ uscito,gli astanti si gurdano in faccia,rendendosi conto che questo
==8==
Sebby, e’ una persona che appartiene ad un altro mondo )
Carmela: Alfio!!!!Mai e poi mai mi puteva mmagginari,ca
Januzzu…ca ancora ci l’hàiu sutta l’occhi,quannu
era picciriddu…ca curreva scausu cu ttìa a mmenza
a strada,picchi’ so matri nunn’vaveva mancu i soddi
pi fari cantari a n’obbu e nun ci puteva accattari nun
sulu i scappi e ggheva iennu sempri che pezzi ndo
rarreri!!!!
Uora….tuttu nna’ na vota…u viri spuntari cu nna
Ferrari rrussa…ca unni passa iddu…si votunu tutti!!!
Cettu..pì mantinirasilla aviri papuri di soddi!!
Nunzia…ha vistu comu arrinesciunu i figghi??
Cettu..niautri mattri…sa’ futtuna nun ci l’avemu che
nostri figghi!!!!
( nel dire queste parole,guarda sott’occhio il figlio Alfio )
Alfio Mamà….ma…si po’ sapiri chi ccosa sta’ ncucchiannu
Sacunnu ri tìa …unni ma vò fari a Ferrari…na stu’
paisi,unni ancora caminunu i schecchi pi strada???
Sa dittu sempri :NESCI E RINESCI !!!!
e tu …mai a vulutu ca niscissi ro paisi!!!
E…chissu e’ u fattu!!!!
Cca’ sugnu!!!iàiu u me travagghiu,a picca a picca mi
staiu facennu na casuzza….je’..ravanti a porta jaiu nà
cincucentu vecchia…..e chissa m’abbasta!!!!e…poi
ju’ Ferrari nunn’i sacciu guidari!!!!!
Nunzia :Carmela….viri ca to’ figghiu raggiuni javi!!!!Sempri
mu riordu…ri quannu nasciu…picciottu manzu ha sta-
-tu…e uora ca e’ danni chiu’ giuruzziusu je’!!!!
Viri ..ca testa ha ‘vuto sempri supra e spaddi e nunn’e’
unu ca và ciccannu avvinturi!!!
==9==
Sempri nfigghiu ri famigghia ha statu,e…uora su
voli divintari pattri di famigghia,na vota ca javi l’eta’,
s’hà ciccari nà bedda carusidda e si marita!!!
Alfio…Carmela!!!comu staiu parrannu???
Carmela:Nunzia…ri parrari…parrasti bbona!!!Ma tu u sai ca
ogni mattri…disidera tuttu u megghiu pè so figghi??
Cettu…unu comu a Seby…e’ sempri nautra cosa!!!
Nunzia : Ohu!!!! ma tu piddaveru affissata si’!!!!
Fattillu riri di una chiu’ danni ri tia!!!
Viri..ca cetti voti l’apparenzi ngannunu!!!
Riorditi i paroli ca ricevunu i nostri nanni :
RUBBECA-FUTTECA –O PRUCISSIONE LONGA
E nun ti ricu cchiu’ nnenti!!!E tu m’ha capitu!!!!
Carmela :Cu ttia nun si po’ raggiunari!!!Alfio iamuninni ca gia’
taddu si fici!!
( Bacetti …bacetti e madre e figlio escono )
Sara : Mama’….jàiu l’imprissioni ca zia Carmela si nn’ag-
-ghiutu tutta siddiata!!!!Tu ogni vvota ca parri cu
idda pari ca sputi do renti…u sai ca ogni matri vu-
-lissi u megghiu ppì ssò figghiu!!!
Cettu …ci veni ro cori quannu viri a differenza tra
so figghiu e Seby,ca ppoi sunu ra stissa eta’!!!
Alfio…fa’ u meccanico ,invece Seby fa a bella vita!!
Nunn’e’ naturali cà a nnà matri chà vveniri a mmiria?
Nunzia : Uora ti cci sta’ mittennu macari tu???
Rioditi ca ognunu s’accuntitari re figghi ca iavi!!!!
Ponu essiri ricchi e ponu essiri poviri ma sempri
figghi su’!!!!L’inportanti ca sunu onesti!!!!!
Uora …mi nni staiu jennu nda intra a ripusarimi,
==10==
ca ddopu na jurnata i chista sugnu stanca motta!!!
( Nunzia si ritira nella sua stanza,lasciando sola Sara ,pensierosa e confusa,avendo
intravisto in Seby un buon partito )
( A questo punto,si sente suonare alla porta,Sara và ad aprire per fare entrare due sue
carissime amiche d’infanzia,che, sono venute per fare le condoglianze in forma
privata all’amica )
Ciccina : Saruzza!!!Comu ti senti???Staiu vinennu nsemi a
me soru Filumena,pì fariti i condoglianzi a ttia e ttò
matri,datu ca ò funirali c’era troppa confusioni!!!
Filumena :A chissa confusioni di ggenti!!!!C’era npopulu!!!
Pareva a festa do paisi!!!
Ciccina : Filumena…Statti muta!!!!Chiuttostu…tò matri unne’?
Sara : Sa gghiutu a ripusari ddà intra ca pà stanchizza nun
sa firava mancu a stari additta!!!!!!
Filumena :Mischina….mischina!!!!!
Ciccina :Sara…a parti i condoglianze,ca era nostru duviri di
faratilli,datu ca mà crisciutu nsemi,a mà vinutu pì
nnà curiosita’!!!
Stamatina,dopu o funerali,ravanti a chiesa ra mattrici
a mà vistu a tò zia Carmela cù so figghiu Alfiu e nù
signore,che, stava facennu acchianari supra nnà
machina russa,cà ndò paisi nun’haia vistu mai!!!
Filumena:Ciccina…t’haià spiegato,già stamatina;Chissa e’
Nà Ferrari,russa fiammanti,ca fa’ 10 km nà 10 sacunni
e curri comu o ventu e costa nà para di miliuni!!!
Sulu unu che soddi sa’ po’ manteniri!!!!
Ciccina : Sara…nò…picchì a cosa n’intirissava,ma, cchiossai
pi curiosita’,picchì a ppòi a mà vistu ca tutti ttrì,a nà
trasutu cca’!!!Ma tu u canusci ssù guidaturi??
Taliannulu di luntanu,m’hà fattu nà bella mprissioni,
altu,brunu ….in pochi paroli…nù beddu picciottu!!!
==11==
Filumena : Ppì daveru…nu beddu picciottu,e…pòi cu sa’ gran
machina…cchiù beddu ancora pareva!!!
Sara : Ohuu!!!!mà tà ddiri a virita’!!!!Hà tà vinutu ppì
farimi i cunduglianzi,o…picchì stati ciccannu mmaritu?
Chissu,Seby si chiama,ca ppoi je nvecchiu cumpagnu
di Alfiu,quann’erunu picciriddi,e s’anà ncuntratu dopu
deci’anni ca nun si virevunu,picchì iddu travagghia fora
e ora arriturnatu pi stari npocu ri tempu cca’,e fra nà
simana sinni ritorna ri unni hà vinutu!!!!!
Pecciò….Ciccina….Filumena…stuiativi u mussu!!!!!
Ciccina : Mihh….Sara,ma picchì ni stà ricennu raccussi’???
Era sulu nà semplici curiosita’,datu ca era nà cosa
nova po’ paisi,t’ha mà fattu sulu qualchi dumanna!!
Jè…nun ti cririri,ca jù e mè soru,sebbene nun semu
cchiu’ picciotte,nunn’avissimu aviri a nuddu sutta-
-manu,e…riorditi ca i filinii di ngoddu ni scutulamu
tutti i jorna!!!
Filumena : Tutti i jorna ni scutulamu!!!!!!!
Sara : Bbonu …bbonu…Stava abbabbiannu!!!e nun parramu
di filinii,picchi’ mancu ju’ sugnu nà picciridda!!!
Comu veni si cunta!!!!!
Uora…itavinni…picchì macari ju’ mi sentu stanca
motta….e…mi vogghiu ripusare npocu!!!!
( Abbracci,bacetti e le due sorelle escono )
(dopo qualche minuto,Sara,accingendosi di andare nella sua stanza per riposare,cerca
di sistemare il soggiorno,spostando alcune sedie,ad un tratto si sente suonare alla porta
ed entra la zia Carmela con un vassoio nelle mani,pertanto Sara va’ ad aprire)
Sara : Bih….Zia Carmela…cu ti ccì porta cca’…a st’orariu?
Carmela : Nenti…aia’ pinsatu ca cu stu duluri c’aviti…tutti cosi
putiti pinsari…tranni di magiari!!!pittantu aia’ pinsatu
==12==
ri purtarivi quarcosa di mangiari!!!!
Ma to’ mattri unne’????
Sara : Je’…dda’ intra ca si sta’ ripusannu…e pi ddiriti a
virita’…macari ju’ mi sentu stanca!!!
(in questo frattempo squilla il telefonino di Sara)
Pronto!! con chi parlo???Ah…Seby!!!Che novita’!!
Ah..Alfio ti ha dato il mio numero???No…no…ha
fatto bene!!Mah!!!quannu uora???ma mancu vistuta
sugnu!!!!Vabbeni..vabbeni u tempu ca mi vestu,fra
cincu minuti…cca’ sugnu!!!!!(chiude il telefonino,rivolgendosi alla
zia ) Bedda mattri….zia…a’ capitu cu era ndo telefono?
Seby..ca mi sta’ mmitannu ppì nna’ passiata ,ndo paisi
C’aia’ ffari zia…tutta cunfunnuta sugnu!!!cu sa’ chi
po’ pinsari tù…c’apprimu acchittu c’haia’ rittu ..sì!!!
Carmela : Senti a mmia…ca sugnu cchiu’ vecchia…viri ca u
trenu di sta’ stazzioni passa nn’avota sula…e su tu
nun ch’acchiani uora…a muffa po’ fari ppì tutta a vita
cc’a’ nsemi a to’ mattri!!!Nun tu fari riri ddu’ voti,
Unni a gghiri jennu cu n’occasioni ri chissa…u partitu
troppu bbonu je’..nun tu fari scappari…je’ nun sentiri
a tto’ mattri,c’ancora mintalita’ antica javi!!!!
Moviti…moviti ca fa’ cuntu ca Seby cca’ je’,special-
-menti ccu’ ssa Firrari ca curri comu o’ ventu!!!
O’ cangiti i robbbi…moviti!!!!
( Sara,di corsa va’ a chiudersi nella sua stanza per prepararsi )
Bedda mattri!!Stà me niputi ancora tutta npezzu je’!!!
Je’ tanta ingenua,can un capisci ca chisti sunu situazioni
ca sa’ na’ pigghiari a vvolu…je’..nun s’ha fari scappari!
==13==
( nel frattempo dall’altra stanza esce Nunzia,ed,ascolta le ultime parole della sorella )
Nunzia : Carmela!!!e tu chi ci fai cca’???Sara unne’? chi sta’
parrannu sula???A ccu’ à pigghiari a volu??A ccu’je’
ca nun’hà fari scappari???C’addivintasti tutta ndà nà
vota cacciatura?? Cu’a’ putto’ stà nquantera ca e’ supra
stà tavula?
Carmela : Mih!!!!Nunzia …mi stà facennu nsalaniri cu tutti stì
dumanni!!!!Uora…vegnu e..mi spiego!!!
Stà nquantera à puttaiu ju’,e dintra c’e’ npocu di pasta
o funnu,picchi’sacciu c’ancora tu e to figghia siti a
ddiunu di r’assira!!
Nunzia : Carmela…u sacciu ca tu si’ n abbona soru!!! Ma ..Sara
unn’e’???
Carmela :Sara je’ na so’ stanza…picchi’….
Nunzia :Cettu…a figghia mia..macari idda e’ stanca e frastun-
-nata dopu nnu duluri di chissu!!!!Lassamula ripusari!!
Carmela :Nunzia..ca Sara e’ stanca …ci criru ma..no’ frastunnata!
Viri ca idda….je’ nnamurata e nò frastunnata!!!
Nunzia : Nnamurata???? E di cui???
Carmela: Ma ,si po’ sapiri unni cil’hai l’occhi???Pò essiri ca
stamatina,quannu trasiu Seby nà stà stanza,nun taliasti
l’occhi di tò figghia …comu ci brillavunu appena u visti?
Nunzia : Senti ….Carmela…si po’ sapiri chi sta’ ncucchiannu?
Allura..e’ veru chiddu ca riciunu ngiru ca ttìa ti sentunu
ANCUCCHIA VIDDICHI,veru?
Viri…ca mmo’ figghia..sti cosi nun ci passunu mancu
pill’anticamira do ciriveddu.
Uocchi brillanti…luccicanti…ma sta’ ricennu piddaveru?
Viri ca l’occhi ca ch’avistu tu stamatina ierunu pi tuttu
==14==
u chiantu ca sa vo’ fattu ppì ssò patri!!!
Carmela:Va bbeni..raggiuni tù hai…pero’a telefonata ca idda
ha ricivuto deci minuti fa’era chidda di Seby,ca nvitava
a nesciri cu iddu!!
Mi dispiaci sulu ca tu nun ‘erutu presenti pi viriri a
facci di Sara ca pareva comu a chidda ca ci stava scin-
-nennu nmiraculu do celu!!!!
Nunzia : Cù je’ ….ca telefunatu????
Carmela:T’haià rittu e…tu ripetu…ca tò figghia ha ricivutu
nà telefonata di Seby…c’ammitava a nnesciri cu iddu
pi nà passiata!!!
Nunzia :E…idda chi c’hà rispunniu??
Carmela:Mih…ma sì propriu na ntontira!!!Sacunnu ri tia chi cosa
c’hà vò rispunniri???Mai a vo’ vistu a tò figghia raccussi’
Ndà facci pareva nnà paparina…agitata…però cuntenta
si muveva ri cca’ e ri dda’…e sulu ju’ a potti calmari!!
Nunzia :Picchì…chi cci’ ricisti???Pensu ca scunsigghiasti!!!
Carmela:Nunzia…..arrusbbigghiti!!!Viri ca tò figghia nun’e’
cchiu’ nna picciridda!!!Falla nesciri…facci fari a vita
so’!!!O vuoi c’addiventa vecchia ansemi a ttìa!!!
( Nunzia, a queste parole si sente a disagio,non sapendo cosa rispondere,e prprio in questo
istante suonano alla porta,Nunzia và ad aprire e si trova Seby ,davanti con un vistoso mazzo
di fiori. Nunzia ,ammutolita non sa cosa fare,pero’ le viene in aiuto la sorella Carmela )
Carmela:Biih…Seby c’e’!!!Nunzia ..fallo accomodare!!!Entra
assettati…ca Sara a fari cuntu ca je’ cca’!!
Seby : Buongiorno signora Nunzia e buongiorno signora
Carmela!! (Poi,rivolgendosi a Nunzia)
Signora Nunzia…mi pemetto di offrirle questo omaggio,
mentre mi voglio scusare con lei,se non le ho chiesto
==15==
prima a lei il permesso di potere uscire con Sara!!
Sa…na cosa istintiva fu’!!!
Carmela :Ma..quant’e’ simpaticoni!!!!!Nunzia…ma chi sta’
spittannu….ancora tempu perdi????
Nnù viri quant’e’ gentili stu picciottu?
(Nunzia,frastornata,con timidezza prende i fiori e ringrazia )
(nel frattempo esce Sara dalla sua stanza,pronta per uscire)
Sara : Oh…Seby nun pinsava ca gia’ erutu cca’!!!
Carmela :Cettu…cu nna Ferrari a vulatu comu o ventu!!!
Sara : Mama’..pensu ca zia Carmela t’ha spiegatu tutti cosi
veru zia Carmela???
Andiamo Seby…ni viremu cchiu’ ttardi,ciao!!!
( Sara e Seby escono,ma, Nunzia rimane di sasso ,ammutolita,guardando la sorella)
Nunzia : Minchiucchiti…a soru!!!U pinsasti..u ricisti ..e..u..
facisti!!!janu raggiuni a ggenti ca ti chiamanu ncucchia
viddichi!!!!Ma cu mme figghia Sara…viri ca sbagghiatu
idda viri c’ ancora na picciridda nnuccenti je’!!!
Carmela:Nunzia…t’haia rittu e tu ripetu,tu si’ cchiu’ antica do
tiattru grecu!!Na’ virevutu nda facci a to’ figghia ca
pareva cchiu’ fiammante da Firrari russa di Seby!!!
Nunzia!!!arrusbbigghiti…na vota e pì sempri!!!!
Viri ca i tempi iavi nseculu ca cangianu!!!!
FINE I° ATTO
==16==
INIZIO II° ATTO
( Nunzia,fa il suo ingresso nel soggiorno,dopo aver passato una notte insonne )
Nunzia :A…chissa nuttata!!!!Senza putiri chiuriri l’occhi!!!
A junnata r’aieri… cchiu’ nniura com ha statu.. nun
puteva essiri!!Prima mè maritu…ca ntempu di nna’
para di jorna si nnì sturno’…poi mò figghia Sara…
ca tutta ndà na vota m’addivinto’ moderna!!!
Curiusa di sapiri a cchi ura s’arricugghiu assira!!
Nun n’haia ntisu propriu!
( In questo momento,Sara,esce dalla sua stanza e fa il suo ingresso nel soggiorno,
ascoltando le ultime parole della madre )
Sara : Buon giorno mamà!! a ccu’ je’ ca nunn’ha ntisu???
Forsi…Nzinu???Viri ca chiddu e’ troppu occupatu
ca bedda di so muggheri e pensu ca nunn’hanu troppu
pitittu ri veniri a vviriri a ttìa!!!
Nunzia : E tù…sempri fissata cu iddi sì’!!ca lassili stari in santa
paci!!!
Tu…chiuttostu…a cchì ura t’arritirasti assira …ca…
nun t’haia ntisu propriu?
Sara : Prestu…prestu era…putevunu essiri l’una e nmezza
…o i rui!!
Nunzia : I rui????E chissu prestu era?..Sara..pi nunn’essiri prestu
au tò passari tutta a nuttata fora??
Chi cosa a tà raggiunatu sinu e rui di notti??
Sara : Mama’…ca m’hà raggiunatu!!!del piu’ e..del meno!!
Nunzia Sara…chiddu do menu …nun m’interessa!!! m’ha
cuntari …chiddu do piu’!!!
Sara : Mama’….Uora nun ‘e’ ca ma ttrasiri na tutti i patticu-
==17==
-lari!!!Ti pozzu riri sulu…ca Seby e’ u picciottu ca fa’
pi mmia!!!E’ gentile…simpaticu…premurusu!!!
Nunzia : Bbonu aia’ capitu…và ttruvasturu tutti rui ca primura!!
A cuppa c’hà rugnu a dda’ ncucchia viddichi di me soru,
c’aieri nun mi resi mancu u tempu di rapiri l’occhi,ca gia’
a vò cumminatu tutti cosi !!!!
( Si sente suonare alla porta e Sara và ad aprire,trovandosi davanti suo fratello e sua cognata
Olga,pertanto Nunzia si zittisce vedendo suo figlio)
Sara : Mama’…viri ca c’e’ to figghiu CON TUA NUORA!!
Nunzia : Falli ttrasiri…accomodatevi
Nzinu : Ciao mama’..comu stai??Ciao Sara!!!
Olga : Buon giorno mamma!!!come stà?? Sara!!!
Sara : Booooon…giorno!!!!!A chista…nà nuvita’ je’!!!
Nunzia : Sara…statti muta!!!!
Bih…mò figghiu Nzinu!!!Assittativi..assittativi!!
Nzinu..comu mai ammatinata???
Nzinu : Nenti…mama’…nà mà ttruvatu a passari ri cca’,picchi’
a mà statu nò dutturi ppì nnà visita ppì Olga!!
Nunzia : Ma picchì..Olga…ti senti mali???
Olga : No…quali mali.. c’hà ma jutu sulu pì controllu..picchì
tutti i matini,mi susu cù dduluri ri testa!!! E u dutturi
m’ha dittu ca e’ stressi…travagghiu troppu !!!
Sara : E..c’era bisognu ca ièvutu ndò dutturi!!!Su vinevutu cca’
t’avissi rittu ju’…chiddu ca jài!!!
Olga : Nzinu…ma tò soru quannu ch’à divinto’ dottoressa???
Nzinu : Ohuu!!!nun’e’ ca tà ncuminciari a solita cantilena tutti
rui!!!Stativi muti ,e, faciti parrari a mmìa…picchi’ i
cosi,cca’…cchiu’ serii sunu!!!!
==18==
Nunzia : Picchi’???ca successu?I picciriddi…si sentunu mali??
A nun mi fari stari npinseru…parra Nzinu..parra!!
Nzinu : Mamà..nun ti preoccupari…i picciriddi bboni su’!!
Je’…nnà cosa ca ju’ e Olga ci stamu pinsannu ri quannu
u papa’ era malatu!!!
Tu riordi ,quantu ci tineva u papa’ppì ddù tirrinu,vicinu
o mari unni iddu cì passava jurnati sani,a zappari ppì
tinillu sempri pulitu???E..ogni vvota caju’ ci jeva,mi
riceva sempri…:Riuorditi ca quannu ju’ nun ci sugnu
cchiu’…tu…ca si’ figghiu masculu ma’ tteniri sempri
pulitu!!!!Picchi’ chistu je’ a vita mia!!!
Uora…pinsannu e ripinsannu a ssi’ paroli,a nniautri na’
vinutu npinseri…Mama’…cò pirmisso to’ e di Sara..
uora ca u papa’ nun c’e’ cchiu’…n’avissitu a fari l’attu
intestatu a mmìa e me muggheri prima ca ssu’ tirrinu
si perdi tuttu…chi nni’ riciti???
( Sia Nunzia che Sara incominciano a mettersi in agitazione dopo aver sentito le parole
di Nzinu,mentre Olga fa dei gesti di assentimento)
Sara : L’attu!!!!..Nzinu…ma si po’ sapiri chiddu ca stati
ncucchìannu..maritu e muggheri????
Viri..ca ju’ e a mamma…semu sani e cchini ri vita,
vasannu nterra ,e…facennunu a cruci..pè scungiuri!!
Sugnu sicura,…ca chissi..sunu pinseri brillanti ca ccì
venunu rò ciriveddu di tò muggheri ,e..tù babbasunazzu
ammucchi!!!
Olga : Uora…nun sbagghiari a parrari..u sacciu ca cu mmia
iài sempri u pilu ndo stomaco!!!
Viri..ca mà pinsatu nsemi cu Nzinu,ca su ddivintamu
proprietari di ssù tirrinu,co tempu ci putemu fari na
==19==
casuzza ppè picciriddi …raccussì ponu iri a mari!!
Lei chi nnì rici..mama’??
Sara : Olga ...lassala stari a mè matri!!!Tu….quannu parri di
sti cosi…..cu mmia a parrari!!!
Ntantu…tu nun c’entri nenti ndè proprieta’…picchì
sinu a ora a nostra famigghia e’:me matri,mo frati e ju’!
Tu nun c’entri propriu…..!!!!!!
Olga : Nzinu!!!!Ma tu nenti rici…a stà sintennu a tò soru???
Addivintaiu..tuttu nda nà vota na strana!!!
Uora ..mi nnì staiu addunannu..jè..a ggenti ma vò na
rittu di quantu sì vilinusa!!!E ,forsi pi chistu nun ta’
pututu maritari mai!!!
Sara : Senti…nun parrari assai…se nò…mi sbrogghiu tutta
a carta cipuliana!!!!!Scrivatillu..nnà ssù ciriveddu…ju’..
nun m’haia maritatu mai picchì ju’ nun sugnu comu
a ttìa:TTRIGGILIATURA,ca mittisti ndo saccu ,ntempu
di nenti a tò maritu!!!E tu mi capisci a volo!!!
Nzinu : Ncuminciasturu nauttra vota!!!!
Nunzia : A vuliti finiri..tutti rui!!!I cosi s’anà raggiunari cu calma!
Sara : Mama’…ccà nun c’e’ nnenti di raggiunari!!!
U tirrinu…sinu a quannu avemu vita…dd’ocu resta!!!
E uora…siccome m’haià siddiatu di sta’ riscussioni,ju’
mi nni nesciu ca iàiu n’appuntamento ca parrucchiera!!
(Sara prende la borsa,esce,lasciando tutti a bocca aperta)
Olga : Nzinu…t’hà vò rittu ju!!!Viri com’e’ tò soru!!!!Quannu
u riscussu nun cì cabbizza…vota npennu e nnì lassa a
tutti ntridici!!!!Ma comu si po’ raggiunari cu una comu
a idda!!!!
Nzinu : Màh!!!jù..nun ci capisciu nenti!!!!
==20==
A stà mè soru…nun’à canusciu chiù!!!
Nunzia : Macari vuiautri a tà stari calmi…nà tà capiri ca Sara
e’ troppu frastunnata….Viriti ca ccia’ murutu npatri
ca u vuleva bbeni chiussài da so’ vita!!!
E viautri…ammatinata,prima di pigghiarini u cafe’…
..viniti cca’,cu stà bella pinsata,inveci di puttarici nu
bellu cappuccinu e nnà brioscia!!!No!!!nò!!!
Olga : Nzinu!!!Tu i paroli mie,nun nnì vò pigghiari mai!!!
Iavi di ra’ssira ca ti riceva ri nun veniri cca’!!!
Stamatina niautri a ò mà gghiri direttamente nda
vvucatu..e nun m’agghiutteva tuttu u vilenu ca mà datu
tò soru!!!!
Nunzia : Mah!!!piddaveru stà ricennu????
Nzinuuuuu!!!!!Falla nesciri subbitu ri cca’!!!prima ca
ccì rugnu o ccù malu coppu!!!Avvucatu!!!Jurici!!! Ma
unni semu arrivati???Senti…nnuzza …viri ca niautri
nun semu comu a tò famigghia!!!Famigghia onorata semu!
E ti ricu l’ultima e pòi vi nni iti!!!
VIRI…CA TUTTI RU’MO’ FIGGHI A NA’ NASCIUTU
E NOVI MISI PRECISI!!!!!!!!!!!
Nzinu : Mama’…ma chi vvo’ riri????Chi ccentra uora quannu
nascemmu niautri???
Nunzia: Cc’entra…cc’entra!!!Fattillo spiegari di tò muggheri!!
Olga : Nzinu…jamuninni…jamuninni,ca cca’ tempu stamu
piddennu!!!!
(Escono e lasciano Nunzia da sola,incollerita e piena di pensieri )
==21==
Nunzia : (Parlando e sfogandosi a voce alta ) Ma..mò figghiu..unni a truvò stà
sciobbula di pannu???Ma chi nnì mancavunu scecchi
a fera???A stù mò figghiu ha fattu addivintari comu
a Pippinninu!!!Nun’nù canusciu chiu’!!!!
Parra r’avvucatu!!!E menu mali ca nun’nà avemu
casteddi e feudi ri spattiri…seno’ chista che cutedda
vineva!!!!!!!
Chista, pensa,,ca virennu ddù fimmineddi suli
nì po’ mettiri ndo saccu!!!Mai…e…pòi mai ..sbagghiu
rossu fici!!!
Cca’…ci voli nmasculu!!!!ma mmasculu ri chiddi ca
ci ponu rari ntesta all’avvucati…e jurici ..a idda e a ccu’
si senti o megghiu!!!!
E..l’unicu masculu..masculu ca je’ ndò paisi je’ me
cumpari Curro’,u patrozzu di mò figghia Sara!!!!
( Mbari Curro’con sua moglie Rosa,sono le due persone piu’ intime di Nunzia,alla quale
avevano battezzato la figlia Sara.e sono considerati da Nunzia,come se fossero di famiglia.
Mbari Curro’e’ un tipo tutto d’un pezzo,all’antica,parla poco,ma, quando parla e’ come
se esprimesse delle sentenze.
In paese e’ riconosciuto come un padrino,pero’ nel senso buono della parola,perche’ sa’
dirimere tutte le controversie che gli amici ed i paesani gli sottopongono.
Uora ci telefunu…jò fazzu veniri cca’..picchi sulu iddu
ma po’ spurigghiari sta facenna!!!!
(nel frattempo,si sente suonare alla porta,per cui Nunzia va’ ad aprire,trovandosi davanti
Mbari Curro’ e sua moglie Rosa)
Mbari Curro’….Cummari Rosa!!!chi soppresa!!!Propriu
a vviautri stòu pinsannu,e stava jennu ndò telefunu pì
chiamarivi!!!!
Rosa : Cummari Nunzia….cu nniautri stì cosi nun’a’ ta’
pinsari!!!!Nun c’era bisognu ca ni chiamava…picchi’
niautri u sapemu qual’e’u nostru duviri!!Vostru maritu
era comu nfrati pì nniautri !!!Pinsati ca mò maritu javi
==22==
dì r’aieri ca nun mangia ppò dispiaceri!!!!
Peccio’ su semu cca’….e’ pì cunfuttarivi e ca spiranza
ca Curro’ncomincia a mangiari nautra vota!!!
Nnu’ viriti com’e’ nda facci?????
Nun vulissi c’avissi a fari a stissa fini di vostru maritu!!
Ju’…a iddu sulu jaiu!!!!
Curro’ : Rosa…ma sempri spara palli rici!!!
( facendo dei gesti di scongiuri )
Viri…ca cummari Nunzia,e’ comu nnà soru pi niautri,
e quannu nì viri si riciala tutta!!!
Cummari Nunzia…a mà vinutu cca’..pì cunfuttarivi
ri sta’ perdita …ca pì tutti ha statu comu ntronu supra
e nostre testi!!!
E ppòi….u sapiti c’amici si virunu sempri a ttempu di
bisognu!!!E nniautri cca’ semu a vostra completa
disposizioni!!!Parrati…parrati..aviti bisognu di quarchi
cosa????
Rosa : Cummari Nunzia…a tà vistu quant’e’ latinu me
maritu???Iddu…nà ddu’ paroli và dittu tuttu chiddu
ca a mmìa ci vuleva n’ura pì spiegallu..troppu forti je’!
Nunzia : Aia’ capitu troppu bbonu chiddu ca dittu mbari Curro’,
andura vi stava chiamannu,propriu pi cchissu,picchi’
cca’ i cosi si stanu mittennu ammalamenti!!!!
Rosa : Cummari Nunzia…allura picchi’ semu cca’ ju’ e me
maritu?? Parrati…spiegatini tutti cosi!!!
U sapiti ca me maritu Curro’..je’mmaistru pì spuri-
-gghiari cosi !!! Iddu e’ capaci di farici i scarpi o
megghiu allittiratu do paisi!!!!
Curro’ : Siiii!!!Uora mi facisti ddivintari macari scapparu!!!
==23==
Ma ti vo’ stari muta…babbasunazza!!!Lassa parrari
a cummari Nunzia!!!Nna’ viri ndà facci di quant’e’
frasturnata!!!!Parrati …parrati cummari Nunzia!!!
Cunfidativi cu mmìa!!!
Nunzia : U sacciu…u sacciu…mbari Curro’,pari ca ddopu a
disgrazzia di mè maritu,tutti i cosi,si stanu sdurru-
-bbannu supra a me casa!!!!
Sunu cosi troppu di famigghia…e…nun e’ ca ci pozzu
cuntari a cu je’ gghe’!!!!
Sulu cu vui mi pozzu cunfidari…ca ppì ddaveru vui
e vostra muggheri siti comu si forruvu rà mè famigghia
Curro’ : Cettu..ronna Nunzia…ri famigghia semu!!!
E nun vu scuddati mai!!!!Parrati…parrati!!!!
Nunzia : Stamatina…ammatinata…si prisintanu cca’ mò figghiu
Nzinu e sò muggheri Olga,mentri era presenti Sara!!!
Npochi paroli…si prisintanu cu nnà nuvita’ca nun’ha
vò fattu rommiri tutta a notti!!!
Rosa : Poviru Nzinu….nzundeddu…ci criru can un a vo’rum-
-mutu tutta a notti!!!
Cummari Nunzia…viriti ca i figghi masculi soffrunu
chio’ssai di tutti ,quannu ci mori npatri!!!
Curro’ : Ma..tà vò chiuriri ssa’ ucca!!!!Babbania!!!O solitu to’
nti nna’ dduni ca nun capisti nenti!!!!
A cummari Nunzia,stava parrannu ri nauttra cosa!!
E tu…tinni vai ndè figghi masculi ca soffrunu!!
Idda stava parrannu…ca stamatina so figghiu e so nora
si prisintanu cù nnà nuvita’!!!!Ha capitu uora????
Nunzia : Mbari Curro’…picca parrati…ma comu ntilligenza va’
spaciti co megghiu avvucatu!!!!Jè a propositu r’avvucatu
==24==
propriu chissu mi rissi mè nora stamatina,ca mà fari
causa a mmia,su ju’ e mò figghia nun ci facemu l’attu
di vinnita rò tirrinu di 10mila metri,c’avemu a Fanusa!!
A tà capitu…mbari Curro’…cu quali facci si prisintanu
ammatinata??
Nun sulu chissu…ma mò figghiu iera r’accordu ppì
tutti sti minacci di so muggheri!!
U viriti comu u ridduciu a Nzinu,ri quant’havi si maritò
cu ssà marescialla!!U poviru figghiu mio..na ssa’ fami-
-gghia cunta comu na carta strazza!!!
A t’hà capitu mbari Curro’na quali situazioni semu misi!
Iàiu l’impressioni ca staiu piddennu a mò figghiu,ppì
nnà strucculusa di chista,ca ogni vvota ca veni cca’ e’
tutta baci e bacetti di GIUDA!!!!! (pianto a dirotto di Nunzia )
Rosa : Cummari Nunzia….ciccati di cammarivi…nun faciti
accussi’!!!Quasi…quasi stati facennu chiangiri macari
a mmìa!!!Nun Vi priuccupati….viriti cca’, a mè maritu??!
E’ gia’ pronto a scinniri in battaglia!!!!!!
Curro’….ca parra…picchi’ sì mutu ancora???
Nnà viri na quali cundizioni je’ a cummari Nunzia??
Curro’…ca parra sangu di giuda!!!!!
Curro’ : E…statti muta pi nna bbona vota!!!U sacciu ca si’
sempri priscialora ..calma e sangu friddu!!!!
Nun sugnu comu a ttìa…ca ogni vvota ca parri rici
sempri minchionati o scuru!!!
Ju’ né mè cosi ci pensu e ci ripensu e chiddu ca ricu
je’ sempri uoru culatu!!!
Cummari Nunzia…aià nquattratu tutta a situazioni!!
==25==
Peccio’..faciti cuntu…parola di don Curro’...ca prima
di stà sira,a cosa a sistimamu comu ricu ju’!!!!!
Nunzia : Santi paroli…mbari Curro’…U siggnuruzzu vi nn’ha
dari meritu!!!!
Rosa : A t’hà vistu cummari Nunzia…mò maritu…picca parra
ma comu ntilliggenza,je’…..u nnumiru unu!!!!
Curro’ : Stati tranquilla cummari Nunzia!!!
Niautri,ritunnamu cchiu’ tardi!!! Perora,Rosa jamunnin-
-ni ca’ja’ passari ro meccanicu,ppì farici viriri nà cosa
nda machina,ca sta facennu i capricci!!!!
Nunzia : A propositu di machina!!!
Na stì jorna…c’ha’ ta’ fattu casu,ca ndo’ paisi stà
girannu nnà machina spurtiva russa fiammanti,ca
riciunu ca si chiama Ferrari…ju’ a ddirivi a virita’ nun
ni capisciu…sulu ca quannu passa idda né strati,tutti
si votunu a taliarla???A tà vistu???
Rosa : Biiih!!!Cummari Nunzia…nun mi riciti,ca và vulissuvu
accattari macari vui nnà machina raccussi’!!!!
A patenti ci l’aviti…i soddi macari e ora ca nun c’e’
cchiu’ vostru maritu….a vogghia quanta gente si vutas-
-si pì taliarivi…ci facissuvu rrusicari l’ossa a tutti e
mmiriusi…bbona….bbona jè a pinsata!!!!!
Curro’ : Ohuuu!!! pezzu di sciamunita,ma si po’ sapiri chi stà
ncucchiannu???
Percio’…sacunnu ri tia mè cummari a fai una ri chissa??
A cuppa nun tà rugnnu a ttìa….a cuppa chà rugnu a dda’
filibusteria di tò matri ca t’anbuniu a mia,senza ririmi
ca ri nnica a vò tà cascatu da naca e ti tucco’ u ciriveddu!
==26==
Pi pprima cosa facci finiri u riscussu a cummari,e..poi
…suddu je’ u casu parri!!!Statti muta!!!!e…suffuru!!!
Parrati,cummari Nunzia!!!!
Nunzia : A parti ra nisciuta ri funnucu rò tirrinu,ca nì ficiunu
mò nora e mò figghiu,s’apprisintatu nautru probblema!
U proprietariu rì ssà machina russa,e’ ncertu Sebastiano
Spatafora,ca..u sentunu Seby,c’accumpagno’ cca’, aieri
matina a me’ soru e mè niputi Alfiu ,ca u canusci ri
quannu ierunu picciriddi,ca stà a Milanu e aveva reci
anni can un si virevunu!!!
Riciunu ca gira tuttu u munnu!!ma…ancora nun sacciu
chi travagghiu fa!!!
Comu và gghennu pari ca pi misteri fa u miliunariu!!!
Rosa : Curro’…ma sti lumiuni unni i pigghia a Milanu??
Sacciu ca crisciunu sulu nsicilia!!!!
Curro’ : Rimbambita!!!t’haià rittu ri stariti muta e nun parrari!!!
Uora…cummari Nunzia…mù vuliti spiegari bbonu chì
cc’entra stu lumiunaro…vogghiu riri (mannaggia a mè
muggheri,ca mi fa sbagghiari) stù miliunaru,cù viautri??
Nunzia : Cc’entra,,,ccentra mbari Curro’!!!!
Ppì chiddu c’aià ntisu e c’aià vistu,pari ca mè figghia
Sara,s’annamuratu di stù Seby.ca ju’ nunn’haià vistu
mai e, nun sacciu mancu a ccù apparteni e chì famigghia
je’!!!!!Nun sulu chissu…ma nun sapemu mancu chi
travagghiu fa’!!!Pinsati c’aieri niscenu nsemi !!!
Curro’ : Cummari Nunzia….mbasi a chiddu ca mi stati ricennu..
….nun mì vulissi sbagghiari,ma…pensu ca famigghia
di stù Seby Spatafora,avissi a canusciri!!!
==27==
Jàiu l’impressioni ca chistu avissi a essiri o u figghiu
oppuri u niputi rò zzu’ Jachinu Spatafora ,u uttaru.
chiddu ca fa i utti o cuttigghiu rè pocci!!!!
E su nun riordu mali ,a muggheri di stù zzu’ Jachinu,ci
fici i corna co cumpari so’,ron Bartolo ca vinni vino
all’ingrosso,e…mi pari c’avissi aviri nà ncantina!!!
Pensu,ca ssu’ sciamunitu rò zzu’ Jachinu,nsemi e utti
ci vinniu macari a sso’ muggheri!!!
Affari so’ sunu….a nniautri nun nn’interessa!!!!
Rosa : A tà vistu cummari…comu mò maritu nun c’e’ nuddu!!
Canusci tutti i pila e i piliddi di tutti e ssà spaci cu ccù
je’ gghe’!!!!!
Curro’ : Rosa…t’haià rittu ri nun ti mettiri ndo riscussu,viri ca
cca’ i cosi serii sunu!!! E Sara e’ mè figghiozza!!!!
Cummari…nun ci faciti casu a chiddu ca ci nesci ra ucca
a mè muggheri,picchi’ i minchiunati i spara di cuntinuo!
Uora….su mi pimmittiti,avissi a fari nà para di telefonati
pì farimi cchiu’ capaci ra situazioni!!!!
Nunzia : Accumudativi mbari Curro’…nà ssu’ tavulinu c’e’ u te-
-lefunu….faciti cu ccomudu!!!!
Curro’ : No,cummari..iàiu u telefuninu mio,e vulissi iri nda’intra
in separata sedi,picchi’ chisti sunu telefonati cunfiden-
-ziali!!!....mi pimmittiti????
( Mbari Curro’ si alza e procede verso l’altra stanza)
Nunzia : Accomodativi…faciti comu si forrivu a casa vostra!!!!
( rimaste sole le due donne,ricominciano a parlare )
Rosa : Cummari…nun ci faciti casu…picchi’ macari quannu
semu a casa,fa raccussi’!!Ogni vvota ca si pigghia ssù
==28==
telefuninu nde manu,nun voli essiri disturbatu di nuddu,
s’imputtusa na stanza di lettu ,e,nesci sulu quannu a fi-
-nutu di parrari!!
U sapiti cummari..ca niautri fimmini semu curiusi!!!
Nnà vota sula c’hà dumannaiu :cu ccù stava parrannu
ndo telefuninu….a bestia ci pigghio’,e cu nnà jancalata
mi fici cascari u renti ravanti!!!
Ri tannu npòi,m’haià luvatu u vizziu r’addumannarici!!
I fatti mei mi fazzu…e nun vogghiu sapiri nenti re
cavuli so’!!!!!
Nunzia : U sacciu…u sacciu,cummari!!!
Mbari Curro’..u sanu tutti ca je’ n’ominu tuttu ri npezzu
pero’..tutti u rispettunu,picchi’ si sapi fari i fatti so’!!!
Nun s’arrimisca cu nuddu,pero’ quannu parra iddu je’
comu su dicissi sintenzi e nuddu u cuntraria,picchi’
rici i cosi giusti!!
Je’ n’ominu ppiddaveru!!!
Rosa : Raggiuni aviti cummari Nunzia…ca je’ n’ominu appid-
-daveru u sacciu macari ju’…picchi’ javi 35 anni ca
semu maritati,e…mmai m’ha fattu mancari nenti e vù
ricu a vvui ,cummari na tutti i sensi!!!!
Ominu perfettu je’…sulu ca javi troppu secreti nda
testa ca nun voli spattiri cu nuddu!!!
( Nunzia a queste parole accenna ad un sorrisetto )
Cummari…nun pinsati ca va’ a fimmini!!!
Pi cchissu ci pozzu mettiri a manu supra o focu!!!
Ch’abbastu ju’…e ch’assupecchiu!!!!
Nunzia : Ma chi stati ricennu cummari…viriti ca u sorriso
==29==
ca stava facennu,era picchi’ sugnu compiaciuta c’aviti
maritu d’oru!!!
( si sente aprire la porta ed entra Sara,baci,bacetti con la comare Rosa )
Sara : Che bella sorpresa…a cummari Rosa c’e’!!!
Jè..u cumpari a ta lassatu a casa???
Rosa : Nooo…gioia mia ,u sai ca niscemu sempri nsemi !!
Je’ ndà intra ca stà facennu npocu di telefonati!!!
Sara : Ma u telefunu gne’ cca’??picchi si nnà gghiutu nda
intra???
Nunzia : Assettiti Sara…ca uora ti spiegu tutti cosi!!!
Aià pprufittatu ca u cumpari e a cummari a nà vinutu
ccà,pì nnà visita,e m’haià raputu u cori cu iddi!!!
Tu…u sai ca pi nniautri iddi sunu ri famigghia!!
Ppò fattu ri tò cugnata Olga….mbari Curro’sà
npignatu ca prima ri stà sira,avissi risolviri a custioni!
Rosa : Cummari….mentri ca ci siti,ricitici a Sara ,macari u
fattu ri chiddu ca machina russa!!!
Sara : Mama’…chi e’ stù fattu rà machina russa???
Nunzia : Nenti…nenti,sulu ca cummari ,comu rici so maritu,e’
troppu prisciulusa!!!
A mà parratu co cumpari, ri Seby,ca nuddu canuscemu
raccussì ..tantu pi parrari,pi sapiri a quali famigghia
apparteni,si sunu genti onesti,chi travagghiu fa!!!
Sara..pensu ca ssì pinseri ti venunu macari a ttìa,pi
essiri sicura ri qualchi disillusioni..chi nni rici???
Sara : Mama’…a mmìa nun m’interessa a ccu’ apparteni!!
A mmìa mi piaci e nun vogghiu sapiri nenti!!!
( Nel frattempo appare mbari Curro’che ha finito di telefonare,con il telefono in mano )
Curro’ : Biiih…a mè figghiozza c’e’ ccà …fatti rari nvasuni!!
==30==
Cummari Nunzia…megghiu ri raccussi’..nun puteva iri!
Comu vi rissi prima..u fattu di vostra nora Olga, a tà
cunsidirari na cosa gia’ fatta!!
Pì l’autru fattu…chiddu di Seby…pimmittitimi di riri
ddù paroli a Sara!!!
Saruzza…riorditi ca ju’ t’haià vistu nasciri,e,nun sulu
chissu…ai’àvutu macari l’onore di vattiariti,peccio’,
né tò confronti mi sentu comu nsacunnu patri pi ttìa!!
Percio’..iàiu tuttu u duviri di prutiggiriti comu si forrutu
mè figghia,contru a tutti chiddi ca ti vulissunu fari mali!
Sì…raccordu cu mmìa?
Sara : Pattrozzu…ppì cchissu sugnu r’accordu cu vui!!
Ma a mmia stù picciottu mi piaci!!!
Curro’ : Brava Saruzza!!Ma riuorditi ca u piaciri e’ nà cosa e a
vita e’ nnautra cosa!!!Tu a taliari macari a chiddu ca veni
appressu!!!
Arrivati a stù puntu …cummari Nunzia e Sara ,uora iàiu
bisognu, rà vostra collaborazione!!!
Nunzia : Parrati…mbari Curro’ca mà fari???
Curro’ : Vui …cummari..mittitivi o telefunu e chiamati a vostra
nora,e ci riciti di veniri ccà,sula senza di Nzinu,e ci
riciti ca mbari Curro’ cià parrari pi l’attu do tirrinu!!!
Pero’ c’hà tà diri ca veniri subbitu!!!
Tu…Sara ,dopu ,telefuna a Seby,e ci rici di veniri cca’
frà nnà mezzurata,picchì ju’ ci voiu parrari,sulu pi fari
quattru chiacchiri del piu’ e del meno!!!
Sulu…ca dopu sti telefonati viautri,vi pigghiati a brac-
-cettu,e, vinni iti a fari nà passiata,unni vuliti e riturnati
==31==
sulu quannu i viriti nesciri ri stà casa!!!
Rosa : Ma picchi’…chì ccì forra di mali su macari niautri
ristassimu cca’???
Curro’ : Tu…cchiu’ tempu passa,e..chiu’ sciamunita addiventi!!
Nun’hà capitu nenti!!!
Nnà capitu che i cosi serii sa’ nà discutiri a quattrocchi!!
Cummari..Sara..ncuminciati a fari sti telefonati!!
( Nunzia,si alza per prima e và al telefono facendo il numero della nuora )
Nunzia : Pronto…Olga a mamma sugnu…ti staiu telefunannu,
picchi vulissi c’avissutu a vveniri cca’,picchì c’e’ mbari
Curro’ca t’àvissi a parrari ri ll’attu di vinnita do tirrinu!!
Tu u sai ca iddu e nn’ominu ri munnu ca ri stì cosi nnì
capisci cchiu’ di niautri!!!
Ah…Nzinu sciutu je’??Megghiu..megghiu picchì u
cumpari cu ttìa voli parrari!!!Veni subbitu!!!
Cumpari …faciti cuntu ca je’ cca’
Sara..te ccà u telefunu…chiama a Seby!!!
(Sara si approssima al telefono )
Sara : Pronto….Seby..ti distubbu?? A va bbeni!!!No..nenti!!!
Ma fari u favuri…si po’ avvicinari ccà a mò casa,picchi’
c’e’ me cumpari ca si vulissi fari nà chiacchierata cu ttìa!
no..no..nun c’e’ primura,si po’ veniri fra’ nà mezzurata!!
Grazie Seby..ciao!!!
Va bbeni accussi’ cumpari???
Curro’ : Brava Sara!!!si’…n’attrici nata..brava!!!!
Uora si nun vi siddiati…nisciti e gghitivi a fari ssa’
passiata!!!Mentri ju’ mi sturiu stà parti,ca e’ troppu
ntirissanti!!!!
( le donne escono e mbari Curro’s’accomoda sul divano,cercando di leggere un giornale
pensando a voce alta i due appuntamenti che verranno )
==32==
A prima mossa,aià fari cu stà ngrisa di Olga….u sacciu
ca je’ troppu sufisticata,ca nà ogni discussu vulissi vinciri
sempri idda,ma cu mmìa sbagghiu fà,picchì idda nun sapi
chiddu ca sacciu jù !!!
Appena ci leggiu a carta cipuliana ,sugnu sicuru ca si
ritira i ponti ,s’antabacca e nun parra chiu’!!!!!
( in questo istante si sente suonare alla porta per cui mbari Curro’si alza e và ad aprire )
Olga : Buongiorno,mbari Curro’…chi siti sulu??A signura Nunzia
Sara…chi sunu d’abbanna??
Curro’:Sulu..sulu sugnu..d’abbanna nuddu c’e’!!!Sunu sciuti picchi’
avevunu quarcosa di sbrigari…ma nun ti prioccupari,
macari ca sugnu sulu nun ti mangiu…sulu vuleva sapiri
rà vucca tò…chi e’ stu fattu rill’attu do tirrinu,e macari
rà minaccia ri ll’avvucatu???
Olga : Mbari Curro’…virissi ca ju’ nun’haià fattu nudda minac-
-cia!!!Aià rittu sulu ca jeva n’avvucatu pì farini cunsigghiari
e no’ pì minacciarle !!!
Ju’ e Nzinu a mà fattu sulu a proposta di farini l’attu a niautri
prima ca ssù tirrinu si perdi tuttu!!!!
Cettu…datu ca iddi ,specialmente a bedda di me cugnata
Sara,categoricamenti s’hà nà rifiutatu,ca mà fari niautri??
e’ nostru dirittu ri mittirici n’avvucatu?nò??…chi nnì riciti
vui??
Curro’:Uora…nnuzzidda..senti a mmia..viri ca pi lliggi ,no casu
u tirrinu s’avissi a vinniri..viri ca u dirittu di proprieta’pi
viautri e’ nterzu ra mita’ rò valuri do tirrinu!!!
Olga : Ma chi stati ricennu mbari Curro’!!!
Mò maritu e’ l’unicu figghiu masculu rà famigghia,peccio’
==33==
u tirrinu c’hà ttocca a iddu!!!!!
E pi chissu…statici sicuru ca ni nnì jemu a causa!!!
Percio’..ricitaccillu a mè soggira e a mè cugnata ca
cu mmìa ,sa virunu cchiù niura ra mezzanotti!!!
Curro’ : Brava…brava…uora ca tà nisciutu tuttu i feli do stomicu,
rimmi nnà cosa…sugnu sicuru ca tù canusci a Turi!!!
Olga : Chi cc’entra Turi???
Curro’ : C’entra…centra…e tu u sai megghiu ri mia ca c’entra,e,
comu c’entra!!Turi..chiddu ca fa l’inprenditori ca tù ù
canusci bbonu,anzi ù canusci intimamenti!!!
Nun fari a babba cu mmia!!!!Da informazioni sicure,
sacciu ca vi viriti ogni giovedi’all’hotel limoneto ndà
strada ca và a Carlintini!!!
E..tò maritu sapi ca ogni giovedì vai a visitari a tò mattri,
na ssù paisi!!!
Si tù…voi sapiri macari l’orariu tu pozzu riri co minutu
spaccatu!!
Parrannu cu ttìa a mmia nun mi interessa chiddu ca fai!!!
Viri ca ju’ sugnu nà tomba,pero’ nun t’arrisicari ri scun-
-cicari u mortu ca c’e’ ri intra!!!!E tu m’à capitu!!!
Percio’ mettiti u cori npaci cu ssu’ tirrinu,ca su sì vinni
viautri aviti a vostra parti!!!!
Sulu ca lassari npaci a mè cummari Nunzia e a Sara ca u
sai ca e’ mè figghiozza!!!
Olga…taliami bbonu nda facci…semu d’accordo??
Olga : Bedda mattri ..mbari Curro’..nun mi ruvinati..raccordu..
raccordu sugnu!!!!Mi raccumannu nun mi ruvinati!!!!
Curro’: Ti rissi ca sugnu nà tomba!!!Uora vattinni in santa paci!!
==34==
( dopo l’uscita di Olga mbari Curro’,si butta sul divano sodisfatto come sono andate le cose )
Uora aspittamu st’autru bellimbusto,viremu chi ccosa
javi di riri!!!!Sulu…pi chiddu c’ajà ntisu in giru chissu
a essiri nà bedda sciobbùla di pannu!!!!!
Viremu unni si vò cucca ssù sceccu!!!!
( Si sente suonare il campanello e mbari Curro’ si alza e và ad aprire )
( Alla porta si presenta Seby con un altro mazzo di fiori )
Seby : Buon giorno…sono sicuro che lei e’ il compare di Sara!!!
Piacere..io sono Spatafora Sebastiano detto Seby!!
Curro’ : Sì..Buon giorno…propriu iddu sugnu u cumpari e macari
u pattrozzu di Sara!!!
Seby : Per piacere …mi vuole chiamare a Sara,perche’ le ho
portato questo piccolo omaggio!!!
Curro’ : Sara..nà stu mumentu e’ sciuta,e ssì ciuri mettili ddòcu
a supra,picchì..forsi ,cchiu’ taddi pònu sebbiri pi quarchi
funirali!!!
Seby : Ma…picchi’…pi ccasu a murutu quachi jautru famig-
-ghiari???
Curro’ : No..nfamigghiari ni mossi aieri,e..n’ha bastatu !!!
Su cchiu’ taddi ni mori nautru…chissu nun e’ ra famig-
-ghia je’ unu stranu!! Pecciò…ssì ciuri mettili ddòcu!
tranquillu!!!!
(Queste parole di mbari Curro’,mettono in subuglio la mente di Seby che sembra molto
confuso,muovendosi con difficolta’ prima di sedersi )
Uora ..parramu di cosi serii!!!
Chi ccosa je’ stù fattu ca mè figghiozza Sara???
Aià ntisu c’aieri a tà nisciutu,unni a tà statu??chi còsa
a tà fattu?? Ch’intinzioni iài cu idda??
( al chè,sempre vistosamente imbarazzato e farfugliando in qualche parola )
Seby : Aieri..na mà fattu nà passiata..ca machina mia ,cà…cà..
a idda ci piaceva comu curreva…ma chiossài ci piaceva
==35==
quannu a ggenti si vutava pi taliari!!!
Ppòi…ppòi nà mà fimmatu a pineta,pì taliari u panurama
e…à mà parratu ri tanti cosi!!!
Curro’ : E…propriu ssì cosi vogghiu sapiri!!!Ca tà parratu???
Seby : Don Curro’…u sacciu ca mi putiti veniri pattri percio’
a vossia ciu’ pozzu cunfidari!!!!
Curro’ : Cunfida…cunfida…….. tuttu aricchi sugnu!!!
Seby : Sara..m’hà dittu…ca javi nà simpatia pì mmia,e,u stissu
e’ pì mmìa..peccio’ a mà parratu ro futuru!!!
Ora…datu ca ju’ sugnu sempri fora,a Milanu e giru
pì tutta l’europa,a mà ristatu r’accordu ca ju’ scinnu
nà vota o misi …raccussi nì putemu viriri,pì canuscirini
megghiu e si sunu rosi fioriranno!!!Chi vi nnì pari Don
Curro’????Gnè nà bella pinsata????
Curro’ : Bbona …bbona e’ stà bella pinsata!!!Uora..pero’ ma
ddiri nautra cosa..e mà taliari nall’occhi!!!
Comu a mittemu cù Dolores di Barcellona,cù Esther rì
ll’Inghilterra,cu Gertrude rà Germania,cù Desire’ rà
Francia e cu Rossella di Milano sul naviglio!!!!
Chissì sunu tutti rosi ca nà sbucciatu o sunu sulu
boccioli di rose ca tu annaffii ogni misi????
( al sentire questi nomi,Seby resta con la bocca aperta e farfugliando )
Seby : Comu…comu i sapiti tutti stì cosi..Don Curro’???
Curro’ : I sacciù…i sacciù..pò essiri ca ma ja’ scurdatu qualchi
iautru bocciolu!!!
Ma chissu nenti je’…su pinsamu a quanti chili di pru-
-vuligghia vai purtannu duranti e tò viaggi in Europa
cù ssà firrari russa fiammanti!!!!
Seby : Ma ju’….ju’ nun ni sacciu nenti ri stì cosi!!!!!
==36==
Curro’ : Senti a mmìa,e,viri ca ju’ nun parru mai ddù voti!!
Pigghiti ssì ciuri ,ca purtatu e parti subbitu..uora
stissu pì Milanu,senò ,dumani su sì ancora ccà ,tà ja’
mettiri supra a tò tomba datu ca ti succeri n’incidenti
ca satatu all’aria cu nnà firrari FIAMMIGGIANTI!!!!!
( A queste parole Seby indietreggiando,raccoglie i fiori sul tavolo e a razzo scappa )
Oh!!!Finalmenti mi liquidaiu macari a stautru!!!!
Viriti quantu aiutunu i macagni dill’autri!!!!!
Ora sì..ca mè cummari e mè figghiozza ponu stari
tranquilli!!!
( nel frattempo entrano senza suonare ,Nunzia,Sara e Rosa )
Nunzia : Oh..finalmenti semu ccà!!!Cumpari,comu finiu cù
Olga??
Curro’ : Tuttu a ppostu…cu idda ,quannu s’arraggiununu i cosi
ca calma ,aià vistu cà nquattratu a situazioni e sa fattu
cunvinta,anzi si nnà gghiutu ca cuntintizza ndo cori!!!
Rosa : Marituzzu miu aià rittu sempri ca tù sì u NNUMMIRU
UNU!!!
Sara : Ma unne’ Seby??ma vò parsu ri truvallu ccà!!!!
Curro’ : Seby ha avutu nù contrattempu,mentri ca parravumu,
ha ricivutu nnà telefonata di Milanu,peccio’ ha duvutu
partiri d’urgenza e vi saluta a tutti!!!!!!
( nel sentire queste parole,Sara scoppia a piangere a dirotto andandosi a chiudere
nella sua stanza )
A st’ra sugnu sicuru,ca stà passannu u strittu di
Missina!!!!!BUON VIAGGIO!!!!!
F I N E
P E R S O N A G G I
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
1 - Nunzia (madre vedova )
2 - Sara (figlia di Nunzia )
3 - Nzinu ( figlio di Nunzia )
4 - Olga (moglie di Nzinu )
5 -Carmela( sorella di Nunzia )
6 -Alfio (figlio di Carmela )
7 -Seby ( amico di Alfio )
8 - Mbari Curro' (compare di Nunzia )
9 -Rosa ( moglie di compare Curro' )
10-Ciccina ( amica di Sara )
11-Filumena (sorella di Ciccina e amica)
ñNota dell'autore :
ñ Nel caso di rappresentazione di tale commedia si prega
ñ vivamente d'informare il sottoscritto,della data e luogo
ñ della performance,per potere assistere in qualita' di spettatore
ñ Contattare : Umberto Amato
ñ Tel.0931-35201 -----Cell.3420556144