Un sigilin ed lumasse

Stampa questo copione

Un sigilin ëd lumasse ®

(Contacc, ma as fà nen parèj!)

Tipo d'euvra: comedia an 3 at

Ambientassion: intern ëd na sala

Përsonal: 6 ator për antërpreté 8 përsonagi

Temp: apopré 120 - 130 minute

Përsonagi:

Minòt Frustacotin ..................... pare

Lussìa Frustacotin .................... mare

Zeubi Frustacotin ..................... fieul

Marisin Belafior ................. sërventa

Àngel Tofèja ............ amis ëd famija

Stèila Fiordacamp ................ morosa

Stèila Dalmar ....................... morosa

Stèila Dlagiassa .................... morosa

Facoltativ

Spìrit Folèt........................presentator

PRIM AT

Sena 1a: Minòt, setà sul sofà, a les ël giornal; Lussìa, con ël gigèt acòl, a vira dë dsà e dë

dlà alegra. A parlo dij sò afé.

Lussìa: Ah, i sòn pròpi contenta..

Minòt: A l'é pa che a toa mare a l'abia ciapaje 'n colp?

Lussìa: Ma nò, ma nò! It l'has sempre veuja 'd fé 'l fòl, ti.

Minòt: Alora, vist ch'i të s-ciòpe dla veuja 'd conté 'l motiv ëd tuta sa gòj... conta!

Lussìa: Ma varda mach coma ch'a l'é curios...

Minòt: Mi curios! Costa sì ch'a l'é bela!

Lussìa: É, pròpi parèj, it ses un cu-rio-son.

Minòt: Ma s'a-i é fin-a na deta ch'a sentensia:

Minòt e Lussìa: Curios coma na fomna!

Lussìa: Già, ma dete e sentense a l'han faje j'òmo. A us e consum ëd j'òmo.

Minòt: Figuromse s'a l'ha nen sempre rason chila. Sa! Sa!  Lussìa, stoma nen tant sì a

            silogisé: it conte o it conte nen?

Lussìa: Ben, pròpi përchè it ansiste...

Minòt: I ansisto si! Sëdnò bele-sì i tiroma neuit!

Lussìa: Alora, it deve savèj, i vado a fé 'l "siòpin"!

Minòt: N'àutra vira?

Lussìa: Coma ch'a sarìa a dì "n'àutra vira"?

Minòt: A... a... a...

Lussìa: Campa dla sabia ch'a së sghija!

Minòt: A sarìa come dì ch'i soma ancor mach al giòbia.

Lussìa: E bin?

Minòt: E bin: i sòma pen-a a metà sman-a e a l'é già la tersa vira ch'it vade për boteghe.

Lussìa: Gnente vera! Mi i vado nen për boteghe.

Minòt: Sacocin! Chila a va nen për boteghe: chila a va a fé 'l "siòpin".

Lussìa: Varda là, costa a l'é già pì giusta.

Minòt: Chila a va për  boutiques, chila.

Lussìa: Costa a l'é ancor pì giusta: na sgnora me mi... it veule pa ch'a vada al mërcà, neh?

Minòt: A më smija lògich, dagià che al mërcà a pijo pa le carte ‘d crédit.

Lussìa: A propòsit ëd carte ‘d crédit, a bzògna ch’it ëm daghe la toa: la mia a dev avèj

             quàich difet..

Minòt: E da quand?

Lussìa: I lo sai pa, tute vire midema stòria: për un pòch a fonsion-a, peui a taca a marché

             "credito non disponibile".

Minòt (irònich): Òh basta lah!

Lussìa: I sai pa andoa ch’i androma a finì, con tute ste drolarìe eletròniche!

Minòt: Mi i lo sai bin: al pian dij babi ‘nsema a nòst cont corent!

Lussìa (con fé gnard): Su, su: it pias che toa fomna a sìa bela, ch’at fasa fé bela figura… Minòt (a jë slonga sòa carta sagrinà) : Adieu, carta mia. Lussìa, abie giudissi, për pietà!

Lussìa: Òh, grassie tante. It vëdras, oltra che pì bela im farai fin-a pì giovna!

Minòt:  Cribio! – dle vòlte a l’é pa ch’it vade a fete pelé da cola televendeusa, da cola

             Ninòtamarchi?

Lussìa: Stà tranquil. A l'é ch'i l'hai fame n'amisa neuva. E giovna. Pensa mach, a saprà

            consijame second la mòda dij giovo.

Minòt (al pùblich): Parèj am rivrà a ca vëstìa da "nata vecchia morta bambina".

           A soa fomna):E ch'i ch'a sarìa costa stilista "professora" dle spèise a spatuss? I la

           conòsso mi?

Lussìa: It la conòsse 'd sigura. A l'é la fija 'd toa coscrita Marìa.

Minòt: Chi, Stèila Fiordacamp?

Lussìa: Pròpi chila.

Minòt: Ma s'a l'ha mach la midema età 'd nòst fieul Zeubi.

Lussìa: I l'hai ditlo e it lo ripeto: soa età a ven pròpi a taj për consijeme dabin për esse "a

            la page".

(a ciochin-o a la pòrta)

Lussìa: A dev esse chila. Òh che agitassion! Che baticheur!

Minòt (agitand ël pòrta-feuj për fesse aria, peui parlandje 'nsema), mè palpitant, a

           l'han gatijate tuta la sàiva. Òh che palpitassion!

(a ciochin-o a la pòrta con ansistensa: a-j riva Marisin tuta an facende)

Marisin: Un-a a l'ha agitassion e baticheur, l'àutr a l'ha le palpitassion, ma s'a-i é nen

                Marisin ch'a va a deurbe, na vira o l'àutra...

Lussìa e Minòt: Na vira o l'àutra?

Marisin: Na vira o l'àutra cheicadun a camprà giù la pòrta.

(Marisin a va a deurbe)

Marisin: Cerea, tòta Stèila, ch'a intra, ch'a intra.

Stèila: Òh Cerea, Marisin, coma ch'it ëstas?

Marisin: Pa vàire, tòta, i l'hai sempre tante ëd col da fé, ch'i sai gnanca mi d'andoa i devo

              ancaminé!

Stèila: Su, su, dì nen parèj. E peui dame dël ti: bele s'it ses ëstàita tant temp a l'èstero, it

            ses sempre dël pais, e sì as costuma desse tuti dël ti.

Marisin: Mi i lo farìa bin venté, tòta cara, ma sì 'ndrinta i padron a sòn un frisinin montà

               an sle bije quadre.

Minòt: Coma ch'a sarìa "montà 'n sle bije quadre"?

Marisin: Mach un frisinin. I l'hai dit mach un frisinin. Giusta coma ch'as conven ant na

               famija për bin, neh?

Minòt: S'a l'é parèj a va bin, bele se certe vire, tòi compliment e sirimònie a më smijo pì

             fàuss ëd un-a pruca. Ma ven, ven avanti Stèila, fate s-ciairé da bin.

Stèila: Ciau Dom, ciau Lulù, iv treuvo pròpi bin.

Lussìa: Ciau Stèila, adess i andoma.

Minòt: Dom? Lulù?...

Lussìa: I l'avìa ditlo che ij giovo a sòn pì modern, ch'a l'han soe manere.

Minòt: A sarà pro, ma con le carte 'd crédit a van bele sul tradissional.

Stèila: Dom,... Minòt, a l'é pa ch'it ses ofendute përchè i l'hai dije a Marisin ëd deme dël

           ti?

Lussìa: Ma nò, figuromse. Neh ch'a l'é parèj, Minòt?

Minòt: É, é, pròpi parèj. D'àutra part i sòma 'n famija, e as sà che la famija a l'é 'l pòst

           andova ch'i sòma tratà mej e andova i barbotoma da pì.

Lussìa: Chiel a l'ha sempre ij sò proverbi, chiel.

Stèila: A mi a më smijo esse sempre a taj.

Minòt: Alora, mia cara Stèila, sent cost: na bela famija a ancamin-a da na bela fija.

Stèila: Ma coma ch'it ses galant.

Minòt (vers ël pùblich): Costa sì am seulia, chissà andova ch'a veul rivé?

           (genà vers Ëstèila): Mersì dël compliment.

Stèila: Am lo dis sempre fin-a mia mama, toa coscrita.

Minòt: Già, la pì bela dle mie coscrite: Marìa a l'ha fane ven-e 'd baticheur.

Lussìa: I scomëtto che fin-a ti...

Minòt: Sa, sa! I deve o i deve nen andé a fé 'l "siòpin", vojàutre?

Lussìa: Am sa che l'argoment aj piasa pa, comsìa a l'ha rason: a l'é ora ch'is bogio.

Stèila: Ciau Minòt, is vogoma.

Minòt: Ciau Stèila, salutme mama.

Lussìa (as avzin-a e a-j dà 'n basin a Minòt): Ciau Minòt.

Minòt: Ciau. Pian con le spèise, për piasì.

Lussìa: But-te pasi: I l'avrai giudissi.

Minòt: Speroma.

(Marisin a fà babòja)

Marisin: Pardòn, madamin. i devo pronté la tàula 'dcò për tòta Stèila?

Lussìa: Nò. E sagrin-te nen gnanca për mi: is fërmroma a mangé an quàich oberge ch'a

            aceta an pagament le carte 'd crédit. Cerea Marisin.

Marisin: Cerea, madamin. Cerea, Tòta.

Minòt (al pùblich):Boneur ch’a l’ha dit ch’a l’avrìa butà giudissi! Adieu, mè cont corent!

Sena 2a: Le fomne a sòn surtìe, Marisin a gava la poer e a buta a pòst le cadreghe; Minòt

as seta torna sël sofà e a pija torna an man ël giornal.

Minòt: Marisin, a l’é pa ch’it l’abie vist Zeubi, mè fieul?

Marisin (vers ël pùblich parland antra chila e chila) Ma basta lah! Mi i sòn sì ‘nsema a

              chiel e a pretend ch’i s-ciàira travers dle muraje: gnanca ch’i l’avèissa la vista a

              rajà ics coma Nembo Kid!

Marisin: Stamatin i l’hai ancor pa ni sentulo, ni s-ciairalo.

Minòt: Diane, it l’has-to ancor pa arfaje ‘l let? A st’ora-sì?

Marisin (vers ël pùblich parland antra chila e chila): E già, Marisin sì, Marisin là e su e

              giù. A më smija d’esse Charlot an "Tempi moderni"!

Marisin: A dila giusta i sòn passà tacà a soa stansa…

Minòt: Alora a bastava intreje.

Marisin: Bravo chiel. An sla pòrta a-i era un cartel con ëscrit "genio al lavoro".

Minòt: E lolì a basta a fërmete?

Marisin: Nò, ma a l’é che sota a-i era n’àutr avis.

Minòt: E col, s’a l’é lécit savèj?

Marisin: "Chi entra lo fà a suo rischio!!".

Minòt: "Chi ch'a intra a lo fa a sò asar!!"?

Marisin: Pròpi parèj. E con doi pont es-cla-ma-tiv!

Minòt (vers ël pùblich parland antra chiel e chiel): Già, s’a fussa stajne mach un, ëd pont

           es-cla-ma-tiv, a sarìa intrà bele istess…

Marisin: E tacà a la manoja a-i era un ëd coj cartej, rubà an chèich oberge, con ëscrit an

               stampatel "DO NOT DISTURB!" che, bele se minuscol, an bon piemontèis a

               veul dì "stevne fòra dal bale!".

Minòt: Cribio, Marisin! "Rubà", "stevne fòra dal bale": che lengage!

Marisin: Ma…

Minòt: Che ma e ma! I l’hai già dite che costa a l’é na ca për bin, con sò deuit : certe ròbe

            as diso pa! Rubé peui, i sòma nen ëd sigura ‘d gent ch’a l’ha damanca ‘d rubé.

Marisin: I-j ciamo scusa, ma a l’é nen chiel che, për motiv ëd travaj a l’era andà a Nissa

              dël Mar?

Minòt: Na vira, si. A sarà tre mèis.

Marisin: E a l’era andaje bele sol?

Minòt: Lògich, s’a l’era për motiv ëd travaj…

Marisin: A l’Hotel Negresco?

Minòt: É, a l’era pròpi col oberge lì.

Marisin: Dròlo.

Minòt: E përchè it lo treuves-to dròlo?

Marisin (con fé gnard): Përchè an costa ca certe ròbe as fan mai e…

Minòt: Eee?

Marisin: …e gnun ëd costa ca a rubrìa mai gnente e…

Minòt: Eee?

Marisin: …e a l’é giusta na trien-a ‘d mèis che, an costa ca "për bin", ch’a l’é sautaje

              feura ‘l cartel con ëscrit "DO NOT DISTURB!". Dròlo.

Minòt: Che ch’it i-j treuves-to ëd tant dròlo?

Marisin: Che dzor a cola scrita a-i në j’é  n’àutra…

Minòt: E sentoma costa drolarìa!

Marisin: A-i é scrita n’intestassion: Hôtel Negresco – Nice.

Minòt (genà): Ma varda mach che combinassion!

Marisin: Da nen chërde.

Minòt: Comsìa, për piasì, va a dësvijeme Zeubi.

Marisin: Coma ch'a comanda, monsù Frustacotin.

              (peui, con andi da sòcio vers ël pùblich)

               A l'ha ciamame "për piasì", ël monsù: a dev avèj ficà tuta soa blaga sota ij garèt!

(A seurto 'd sena, Marisin an ciamand Zeubi)

Sena 3a: Marisin, feura 'd camp, a ancontra Zeubi che, ant ël fratemp, a l'é aussasse. A lo compagna ant la sala.

Zeubi: Marisin, a-i cheicòs për fé colassion?

Marisin: I l'hai già sbarassà la tàula: a l'é tard.

Zeubi: Ma mi i l'hai fam!

Marisin: It dovìe alvete prima. Comsìa tò pare a l'ha fate ciamé.

Zeubi: Andoa ch'a l'é?

Marisin: I sai pa, a l'era sì a l'é mach un moment.

Zeubi: Alora mi i vado an piòla a pijeme 'n cafè.

(an cost moment a torna mù. Frustacotin)

Minòt: Ah, ël monsù a l'é aussasse.

Zeubi: A l'é pa ch'i l'hai fàit tard, a l'é ch'i j'era agità e i l'hai tardà a pijé seugn. Përchè it

            l'has fame ciamé?

Minòt: Jér it l'avìe dime ch'it l'avìe damanca 'd parleme, ma mi i l'avìa nen ëd temp.

Zeubi: E bin sì, i l'hai pròpi na ròba 'mportanta...

(an col moment a ciochin-o a la pòrta)

Marisin (sbufand): Sta vira gnun-e agitassion, gnun baticheur, gnun-e palpitassion ma....

                               la pòrta a l'é sempre a mi ch'am toca d'andela a duverté!

Minòt: Chissamai ch'i ch'a-i é, adess. Marisin...

Marisin: Ééé?

Minòt: Va a deurbe,  për piasì.

Marisin (vers ël pùblich): Monsù a l'ha torna ciamame "për piasì": a l'é-lo pa ch'a sia 'l

                                         cas ëd ciamé 'l médich?

Minòt: Peui, s'a l'é 'l cas, faje comodé bele-sì. Antratant mi a vado a bèivme un bicer

            d'eva.

            (vers ël pùblich): I l'hai nen chità na minuta 'd parlé!

Zeubi: Spetme, papà, i ven-o 'dcò mi a bèive cheicòs.

Sena 4a: Marisin a va a deurbe la pòrta.

Marisin (dossa): Ma a l'é chiel! Cerea, monsù Tofèja. Come mai da coste bande?

Àngel (doss): Cerea tòta Marisin, a l'é sempre anciarmanta, chila.

Marisin: Ma ch'as figura, chiel a l'é sempre grassios con mi.

Àngel: A-j va pòca spèisa a fé ‘l grassios con na bela dòna.

Marisin: Chissà a vàire fomne ch’a l’ha dijlo.

Àngel: Ma con chila i son sincer.

Marisin (al pùblich): Chiel sì a sarìa fin-a bon ëd giuremlo ‘nsima a le pagine giàune.

              (a Àngel) Chiel am badin-a.

Àngel: Nò, a l’é la pura verità!

Marisin (al pùblich): Chiel sì a sarìa fin-a bon ëd giuremlo dzora ‘l giornal dij coltivator.

              (a Àngel) Chiel am fa ven-e tuta rossa.

Àngel: E a l’ha fin-a ‘d ghëddo.

Marisin (al pùblich): Chiel sì a sarìa fin-a bon ëd giuremlo dzora na scàtola ‘d bombon.

              (a Àngel) Chiel am fa sente vërgognosa.

Àngel: As capiss sùbit che chila a la virà për ël mond.

Marisin (al pùblich): Chiel sì a sarìa fin-a bon ëd  vendme cheicòs.

              (a Àngel)  Ma, monsù Tofèja, ch'am parla nen parèj ch'am gena.

Àngel: Àngel, ch'am ciama pura Àngel.

Marisin: I sai pa s'i podrìa asardeme.

Àngel: Përchè nò?

Marisin: A sà, costa a l'é na ca për bin. Na ca con deuit. Ma përchè a intra nen?

Àngel: Sachërdisna tòta, ma përchè chila a l'é an mes a la pòrta!

Marisin: Ch'a më scusa tant. Ch'a intra, ch'a intra.

Àngel: A l'é mach ch'i vorìa nen pisteje coj bej pedin, neh!

Marisin: Lolì a sarìa pròpi na ròba sensa deuit.

Àngel: Mè amis Minòt, ël padron ëd ca, a-i é?

Marisin: A riva sùbit. Antant chiel...

Àngel: Àngel, ch'am ciama Àngel.

Marisin: …ch'as buta còmod an sala, Àngel.

Àngel: I distorbo pa?

Marisin: I penso nen: a l'avìa pen-a butasse 'n camin ëd parlé con Zeubi, ël fieul.

Àngel: Che peui a sarìa mè fiòss.

Sena 5a: Marisin a compagna monsù Tofèja ant la sala e a lo buta a l'asi.

Àngel: A l'é përmess? As peul intré?

Marisin: Ch'as seta 'ndoa ch'a veul.

Àngel: Mersì, i j'era pròpi strach.

Marisin: Signor, già strach a la matin bonora?

Àngel: A l'é ch'i son ëvnuit a pé.

Marisin: Da soa ca fin-a a sì?!

Àngel: Ël médich a l'ha consijame 'd fé 'd moviment.

Marisin (vers ël pùblich): Dagià che cost monsù-sì a l'é un ëd coj ch'a son costumà a pijé

                                         la vitura dritura për andé al cess!

             (vers Àngel): A veul bèive cheicòs për tiresse su?

Àngel: Magara: che ch'a më smon?

Marisin: Ëd sòlit i smonoma 'd vèrmot o 'd vin chinà ma...

Àngel: Ma?...

Marisin: Ma a chiel i-j sugerisso 'd tasté 'l passito.

Àngel: Passito d'Erbolus?

Marisin: É!

Àngel: Erbolus ëd Caluso?

Marisin: D'andoa sëdnò? A veul pa ch'a sia Erbolus ëd Venessia?

Àngel (vers ël pùblich): Basta lah: i lo savìa che a Venessia an-n'avìo 'd ròbe bele, ch’a

                                      l’han le góndole, ch’a cusin-o la granseola… ma ch'a l'avèisso

                                      fin-a 's giuss bon da mat... Mai sentulo.

Marisin: E magara, prima ‘d tasté ‘l passito, a lo pijerìa ‘n bon cafè?

Àngel:  Ma a sarìa ciamé tròp.

Marisin: Àngel, che a në dis d'un pàira 'd biciolin da mojé,... un pòch da sì, un pòch da là?

Àngel (vers ël pùblich): Ah, la birbacion-a!

           (vers Marisin): Coma ch'a sarìa: "Mojé 'n pòch da sì, un pòch da là?".

Marisin: Un pòch ant ël cafè, un pòch ant ël passito!

Àngel: Àh! A mi a l'é sempe piasume mojé 'l biciolin un pòch da sì, un pòch da là.

Marisin: I lo sai, i lo sai.

Àngel: Coma ch'a sarìa dì: "I lo sai, i lo sai".

Marisin: I-j ciamo scusa, Àngel . I l'hai ciapà 'n bàilo. I volìa dì: im lo figuro, im lo

              figuro.

Àngel: Ma coma ch'a fà a figuress-lo?

Marisin: Òh, a l'é nen ch'a-j vada tanta siensa: tuti a lo san che chiel a l'é 'n bocafin-a.
Àngel: Lòn a l'é vej.

Marisin: A diso 'dcò ch'a l'é 'n blagheur...

Àngel (contrarià): Coma, coma, coma?

Marisin: Blagheur si, ma 'd coj stilos!

Àngel (tut godù): E fin-a lòn a l'é vej.

Marisin: Ch'a l'é un "ch'a sà"!

Àngel: Sacrosant! A l'han pròpi rason.

Marisin: Ch'a l'é nen coma coj capon ch'a veulo canté da gal.

Àngel: A diso fin-a lòn?

(Marisin a tas ma Àngel a speta)

Marisin: …….

Àngel: A l'ha dit?

Marisin: I l'hai dit gnente: a më smijava 'd dovèj gionté cheicòs, ma as vëd ch’a l'é

               scapame da 'n boca.

Àngel: Darmagi: quand ch'an fan ëd compliment, a mi am pias ch'as continua.

Marisin (al pùblich): Chiel sì a devo avèilo tira sù con un pavon për bàila.

              (a Àngel): Dzortut quand ch'a son merità!

Àngel: É già, a lo diso pròpi tuti.

Marisin (al pùblich): Steve bin atent che adess an fà fin-a la roa... (pàusa: coma se

                                  cheidun dël pùblich aj ciamèissa cheicòs)... Pa la roa dë scòrta: an fà

                                  la roa coma ij pavon!

              (a Àngel): A diso còsa?

Àngel: A diso...: j'àutri a lo diso,...

Marisin (al pùblich): Chiel sì a l'é 'ncantasse.

              (a Àngel): Òh Àngel, ch'am fasa nen susté: lòn ch'a l'é ch’a-j diso?

Àngel: A diso, a diso ch'i son ël pì brav, ël pì 'n piòta eee...

Marisin: Eee?...

Àngel: Ël pì modest!

Marisin: Ma nò!

Àngel: Già!

Marisin: Ma che frase bela, ma che ròba bela.

Àngel: Pròpi bela.

Marisin: Ma a diso parèj? Pròpi dabon?

Àngel: Pròpi për-da-bon!

Marisin: I sarìa franch curiosa 'd savèj chi ch'a l'é ch'a l'ha sentensià na ròba filosòfica

              parèj: a dev esse un ëstudià. Un anteligent.

Àngel: Për fòrsa ch'a dev esse coma ch'a dis chila: a l'ha pròpi rason!

Marisin: A dev esse un ch'a travaja 'nt le scòle tipo...

Àngel: Tipo?

Marisin: Tipo... 'n professor, un majestro. Dritura...

Àngel: Dritura?...

Marisin: Dritura... dritura 'n bidel!

Àngel: A dila giusta... i son ëstàit mi!

Marisin (al pùblich): Neh ch'i l'avrìo mai e peui mai maginass-lo?

              (a Àngel): Ma alora chiel a l'é 'n filòsof!

Àngel: E tuti j'àutri a son ëstàit d'acòrdi.

Marisin: Un còrno ch'a më sbuèla s'i l'aveissa  mai dubità 'd lòn!

Àngel: Adess ëd mi as peul dì ch'am conòssa bin.

Marisin A sta mira a më smija duvert coma, coma...

Àngel: Ma ch'am disa coma.

Marisin: Duvert coma un lìber duvert. Valà!

Àngel: Ma chila , ëd chila...

Marisin: Ëd mi? Che ch'a veul ch'i l'abia da conteje.

Àngel: Ma mi i sai ch'a l'ha virà për ël mond.

Marisin: Beh, pròpi tut ël mond... a l'é na paròla gròssa.

Àngel: E cò ch'a fasìa? Ch'a conta, ch’a conta...

Marisin (a malasi): Mah, i l'hai virà për l'Euròpa.

Àngel: Però! E andova?

Marisin: Un pòch da sì,... un pòch da là.

Àngel: Un pòch da sì, un pòch da là: ma, për esempi?...

Marisin: I son ëstàita a Ivrèja, a Osta, an Ast e fin-a...

Àngel: E fin-a?

Marisin: E fin-a a Turin!

Àngel: Madòsca s'a l'ha virà! A la virà pròpi tant!

Marisin: Ma peui i l'hai slargà 'l vir!

Àngel: A l'é sigur 'me l'òr ch'a l'ha dasse sempe da fé.

Marisin: Sempre!

Àngel: Certo ch'a l'ha travajà tant!

Marisin: Mè car Àngel, lòn ch'a veul: i l'hai sempre dovù rangeme. E da quand ch'i j'era

            bele mach na totin-a.

Àngel: Òh pòvra cita! Ma a l'ha sempre fàit cost travaj-sì?

Marisin: Nò, nò: cost travaj i lo faso për necessità.

Àngel: La necessità a fà fé 'd còse insòlite.

Marisin Përchè a dis parèj?

Àngel : Përchè chila a më smija 'n tipo tròp brilant...

Marisin: Grassie për ës compliment bel.

Àngel: ..e sgairà për coste mansion ch'a l'ha adess.

Marisin: A ch'i-j lo conta.

Àngel: Tutun a l'ha pa dime lòn ch'a fasìa coma travaj.

Marisin (malissiosa): Mi i j'era PI-ERE, Relassion Pùbliche.

Àngel: A dev esse 'n travaj stimolant e fosonant.

Marisin: As conòsso tante përson-e.

Àngel: Ch'am gava na nata, Marisin.

Marisin (al pùblich): Ma che ch'a l'ha butasse an testa!

              (a Àngel) Che ch'i devo gaveje?

Àngel: Ch'a më scusa: ch'am gava na curiosità.

Marisin: S'a l'é mach sòn, ch'am disa cola.

Àngel: A sà, mi 'd ròbe i në sai tante, comsìa i son nen bon ëd magineme 'd cò ch'a

            consista cost travaj.

Marisin: Pa gnente dë straordinari: dij monsù 't contato, as pija pontel e a s serca 'd buteje

              a l'asi.

Àngel: Buteje a l'asi? I seguito a nen capì.

Marisin: As serca 'd fé 'n manera 'd deje lòn ch'a l'han damanca.

Àngel (al pùblich): I seguito a capì gnente, ma s’ij lo ciamo 'ncor na vòlta, i l'hai paùra 'd

                               fé la figura dël cicolaté. Dagià ch'a l'ha dame dël filòsof, i vorerìa mai

                               esse retrocedù a gnurant.

           (a Marisin): Adess sì ch'a l'é ciàir coma 'l Pater Noster. E as vagnava bin?

Marisin: As vagnava, as vagnava pro: a caplà! Ma a-i në restava pòich.

Àngel: E come mai?

Marisin (al pùblich): Ma chiel sì a më smija 'n dassié russ!

              (a Àngel): Mè car Àngel, le spèise a j'ero tròpe, tante.

Àngel: Tante tante?

Marisin: Tante coma le taje ch'as anventa tuti ij sant di col ministro ch'a ven da Padoa. Ël

               nòm a më scapa, ma am arcòrdo mach ch'a fasìa tant bordel...

Àngel: It veules-to pa dì Padoa Schioppa?

Marisin: É, é: pròpi chiel-lì!

Àngel: Antlora le spèise a j'ero pròpi tante. Ma che dijo, tante: e-sa-ge-rà!

Marisin: Ch'a pensa, Àngel: ch'a gava l’afit, ch'a gava 'l vëstì, ch'a gava j'oberge, ch'a

              gava...

Àngel: Ch'a gava?...

Marisin: Ch'a gava ij traspòrt.... Ch'a gava fin-a l'organisassion: e, belessì, ch'a gava pura

              gròss!

Àngel: Ah! - capisso, capisso.

(an cost moment a intra Zeubi)

Zeubi: Ma che ch’a-j càpita belessì 'ndrinta?

Àngel: E che ch’a-j dovrìa capiteje?

Marisin: Belessì aj capita pròpi gnente

Zeubi: A mi a më smijava che cheicadun a fèissa le preuve për na neuva reclam për ij

           ferment ëd làit!

Marisin: (al pùblich) Ël cit a dev avèj durmì mal e agità!

               (a Àngel): Adsadess i vado dun-a a pronteje 'l cafè, neh!

Àngel: I lo spetrai con sust.

Zeubi: Ma coma: për mi gnente: për contra për a mè parin...

Marisin: Pas-ti, it në darai na tassa 'dcò a ti.

Zeubi: A-i é 'd doss?

Marisin: Ij biciolin! 

Sena 6a: Marisin a seurt  e a lassa  monsù Tofèja con sò fiòss Zeubi.

Zeubi: Alora, parin, i ciapo un bàilo o i l'hai cucate a fé 'l "filarin" con nòstra Marisin?

Àngel: Ma nò, che ch'it sàuta un ment?

Zeubi: I lo conòsso col ësguard...

Àngel: E che sguard ch'i l'avrìa?

Zeubi: Un pòch da foìn, un pòch da mërluss.

Àngel: Ma va là, it l'has mach dle stòrie.

Zeubi: Ma vardte lì: it l'has ëdcò tirà feura 'l cassiòt e...

Àngel: Ma...

Zeubi:  ...e tirà 'n drinta la pansa!

(a intra Minòt)

Minòt: E se tò parin a tira fòra 'l cassiòt...

Zeubi: ...e se a s-ciòpa pitòst che tiré ‘l fià...

Minòt: ...për ëstërmé tuta soa "biblioteca dël gust"...

Zeubi: ...mè parin a l'é bele cheuit!

Minòt: Già, ël nòstr car Àngel a l'é butasse 'n cassa e a ponta coma 'n can da ferma.

Àngel: Santa passiensa, i seve mëraco buteve d'acòrde për badineme?

Minòt: S'it veules it porteroma në specc: parèj i saroma 'n tre a badiné!

Zeubi: Fòrsa, papà, spara un-a 'd toe sentense.

Àngel: Ma, për piasì...

Minòt: Donca, as podrìa dì...

Zeubi: As podrìa dì?...

Minòt: ...che l'amor a l’ é bon fé diventé pontùa fin-a na bòcia!

Zeubi: (a sghignassa)

Àngel: Adess chitela për piasì: s'an sentèissa, Marisin a podrìa ofendse!

Minòt: Alora i -j gionto n'àutra sentensa.

Zeubi: Fòrsa, pa': fane rije.  

Àngel: Voi i rije, ma mi...

Minòt: L'amor, la fam e la toss a son ròbe ch'as fan conòsse!

Zeubi (a Àngel sbefios): E ch'as peulo pa stërmesse!

           (al pùblich sagrinà): Mi i në sai cheicòs! 

(Minòt a cambia discors)

Minòt: Car amis, i j’era giusta ‘n camin ‘d parlé con mè fieul.

Àngel: Alora mi im në vado…

Zeubi: Sensa speté ‘l cafè prontà spress për ti?

Àngel: Natural che nò: dësnò che ch’i sarìa vnuit a fé bele-sì?

Zeubi: Ma s’a l’é ciàir coma ‘l sol: për fete soagné bin bin da Marisin!

Àngel: Schersa sempre ti.

Minòt: Comsìa it peude fërmete.

Àngel: Ma s’i deve parlé ‘d vòstri afé. Magara i dëstorbo.

Minòt: Gnanca a parlene : it ses-to o i ses-to pa mè amis?

Àngel: Da quand ch’i portavo le braje curte…

Minòt: …e ij ginoj tuti splà!

Àngel: Fin-a da fieuj i soma stàit na bela còca.

Minòt: Na cobia 'd fer!

Àngel: Fin-a a che ti it ses mariate.

Minòt: Për contra ti it l'has mai posà 'l capel...

Àngel: A sarà përchè i l'hai mai trovà cola ch'a fà për mi.

Zeubi: Për mi a l'é pa ch'it l'abie butaje tant impegn a sërché.

(Minòt a buta na man an sla spala al fieul)

Minòt: Comsìa Zeubi a l’é tò fiòss: giumai a l’é coma s’it fusse ‘d famija.

Àngel: S’a l’é mach për lolì Zeubi a l’é 'l fiòss ch'i l'hai pì car!

Zeubi: S’a l’é mach për lolì i son l’ùnich fiòss ch’it l’has!

Àngel: It dises che sarà-lo për lòn ch’it ses-to mè preferì?

Minòt: Dal moment ch'i soma an famija, sentoma alora lòn che Zeubi a vorìa ciameme.

Àngel: Dzortut profitand dl'ocasion ch'i l'oma gnun-e fomne d'antorn!

Zeubi: A l'é pròpi 'd fomne ch'i vorìa parlé.

Minòt (al pùblich): A l'é giovo, ma ha l'ha già pijà na bon-a stra.

           (a Zeubi): Chissà a vàire ch'it j fase 'l fil.

Àngel: A peul nen manché: tut sò pare!

Zeubi: A dila con sincerità... a l'é pa ch'i 'n n'abia tante.

 Àngel: Cheicòs a l'ha pijà fin-a da la mare.

Minòt: Su, abia nen gena: parla.

Zeubi: A l'é ch'i-j parlo a un-a. A l'é già da temp.

Minòt: It l'has pa combiname chèich pastiss?

Àngel: E che pastiss it veules mai ch'a l'abia combinate.

Zeubi: Ma...

Minòt (a Zeubi): Stà ciuto ti.

           (a Àngel): It sas mooootobin ben a che pastiss i m'arferisso!

Zeubi: Ma...

Àngel (a Zeubi): Pensje nen ti: sta ciuto 'n moment.

           (a Minòt): E che a sarà mai?

Zeubi: Mi...

Minòt (a Zeubi): Basta ti!.

           (a Àngel): E che a sarà mai? - a dis chiel. E che a sarà mai? Un disastr, it lo dijo

                            mi!

Zeubi: Tutun...

Àngel (a Zeubi): I l'hai dite 'd tase ch'i-i penso mi: Son-ne o son-ne pa tò barba? Ma che

                           ch'i diso "barba": i son tò parin!

           (a Minòt): A sarìa nen la prima vira che an sto mond a-j càpita na ròba parèj! Ma

                             andova ch'it vives?

Zeubi: Da già che...

Minòt (a Zeubi): Con ti i parloma dòp!

           (a Àngel): Andova ch'i vivo, am ciama andova ch'i vivo! Antant ch'i ch'a l'é ch'a-j

                            lo dis a soa mama? Òh pòvra la mia Lussìa. Chissà coma ch'a la pijerà!

            (a Zeubi): Adess it i-j lo dises ti, it i-j lo dises! A toa mama.

Zeubi: Che..

Àngel (a Zeubi): Sagrin-te nen, ti!

           (a Minòt): Coma ch'a la pijerà Lussìa it lo diso mi: andrà ant un-a 'd cole boteghe

                            ëd lusso, ch'as ciamo boutique, a frusté 'n pàira 'd carte 'd crédit për

                            archinchesse con un na vesta neuva prontà për l'ocasion!

Zeubi: Voi...

Minòt (a Zeubi): Ma basta ti!.

           (a tuti): Iv ët rendes cont: costa a l'é na ca con deuit. Mai capità na ròba përparèj

                             an costa famija.

Àngel (al pùblich): A më smija pròpi che an costa famija, an costa ca con deuit, as

                               mangia 'd memòria a quat ganasse!

           (a Zeubi): Ma it l'has sentulo tò pare? Boneur ch'i-i son mi, belessì!

           (a Minòt): Mè car Minòt, it l'has-to ciapate për cas l'Alzheimer?

Minòt: Chi, mi? l'Alzheimer? Nò 'd sigura.

Àngel: Mè car fiòss, fomse 'n pòch conté dal tò pare sì present, ëd quand che, mi e chiel, i

            j'ero andàit a ciameje la man ëd toa mare a tò nòno sò mëssé.

Minòt: Ma che ch'a j'intra sòn?

Àngel: A l'é mach për ciairì ch'it l'avìe gnanca cheur d'andeje da sol, da tò mëssé: a l'é

            vera o nen?

Minòt: A l'é vera, a l'é vera. Ma adess a l'é tut n'àutr pàira 'd mànie...

Àngel: E lòn ch'it l'avìe dije a tò mëssé?

Minòt: I l'avìa ciamaje la man ëd soa fija. I l'avìa ciamaje la man ëd Lussìa.

Àngel: E chiel, lòn ch'a l'avìa rëspondute, chiel?

Minòt: An cost moment im n'anviso pa pì: con tut ël temp ch'a l'é passaje...

Àngel (a Minòt): Alora i-i penso mi a dete na man a anvisete.

           (a Zeubi) A la dije: "It venes a ciameme la man adess, adess ch'it ses già pijate tut

                           ël rest!".

            (a Minòt): E peui a l'avìa fortì 'l tut giontand cheicòs.

Minòt e Zeubi: E lòn ch'a l'avìa fortì?

Àngel: Ëdcò a mi la memòria, chèich vòlta, am fà difet...

Minòt (al pùblich) Për boneur!

Àngel: Comsìa dal creus dij tirol dël përfond dël servel, am seurto feura 'd compliment

            coma,... coma "balengo",... coma "fafioché",... coma "pista-pèiver", "gadan",

            "falurco", "falabrach" e... via fòrt parèj.

Minòt: Boneur ch'it l'avìe un veuid ëd memòria!

Àngel: An efet im n'arcòrdo pa pì se tuti coj compliment a l'avìa scandìe un për un, s'a

            l'avìa silabaje për nen ch'it në përdèisse cheicadun o se...

Minòt: O seee?...

Àngel: O se a l'avìa sbrajassant-je 'n sul muso tuti 'nsema!

Minòt: Ti sté cito, mai! Bel amis ch'it ses.

Àngel: Con ti i son amis, ma con Zeubi i son parent: "Ubi maior minor cessat".

Zeubi (al pùblich): Ma ch'i ch'a sarà mai 's magior, o 's  minor, ch'a va al cess?

Minòt (tra 'd chiel):Adess "l'avocat" a taca 'dcò a latiné.

           (a Zeubi): E ti, ti it dise gnente, eh? It l'has gnanca corage 'd parlé,ti! Gnanca 'n

                            corage da singh sòld, a l'ha. Ah, i giovo d'ancheuj, mach bon a

                            compromëtte le fije, a son mach bon!

Zeubi: Adess basta, scoteme bin tuti e doi: mi i l'hai com-pro-më-tù...

Minòt: Eco, im lo sentìa.

Zeubi: E lass-me parlé na bon-a vira: mi i l'hai com-pro-më-tù gnun-e tòte, gnun-e fije!

Minòt e Àngel: Alora 'd lòn ch'i l'oma parlà, fin-a a adess?

Zeubi: Mi, i në sai pa nen: i sai mach ch'i l'eve gavame la paròla d'an boca. Ch'i seve partì

           për la tangent. Gnanca con un flòbert i l’avrìa podù fërmave!

Minòt: Ven sì ch’it ambrassa : i lo savìa che mè fieul a sarìa mai stàit bon ëd deme ‘d

            sagrin, ëd deme ‘d dëspiasì.

Àngel: As peul nen disse ch’a sia coma so pare.

Zeubi: I vorìa dive ch’i son an-namorame.

Minòt: Ah, ij giovo! Ma che blëssa.

Zeubi: Ch’i son an-namorame d’un-a.

Minòt: Boneur : con i temp ch’a coro, e con lòn ch’as sent tuti ij di, costa a l’é mach na

            bon-a neuva.

(a intra Marisin con cafè e biciolin)

Marisin: Ma che batibeuj, ma che agitassion ch’a-i é sì ‘ndrinta: s’i lo savìa, ë l pòst dël

              cafè i l’avrìa prontà na canamìa.

Àngel: Ma la canamìa a sarìa nen ësposasse con ij biciolin!

Marisin: Chiel, monsù Àngel, a l’é pròpi un bocafin-a!

Minòt : Ma varda mach costi doi: "Cio-cio-cio e cio-cio-cio". A son pròpi doe galin-e

             ch’a cacaro. J’àutri a esisto pa!

Zeubi (tra ‘d chiel): Ah l’amor!

Marisin: Steve pasi ch’i l’hai dovrà la caficera  gròssa: a-i në j’é për tuti. Beivilo pura con

               calma che peui iv porterai ‘l passito.

Àngel: A l’é  cost ël cafè che "pì ‘t lo mande giù"…

Minòt: "… pì ‘t lo tira su !".

Àngel: E che marca ch’a l’é-lo? A l’é-lo pa për cas marca Viagra?

Minòt: Ma fa ‘n pòch ël serio, va! – che Zeubi a l’ha ‘d ròbe amportante da dine, adess

            ch’a l’é ‘namorasse.

Marisin: Che bel! E, as maria? Chissà quand ch’a lo saprà madamin.

Minòt: Ferma la mula, Marisin! E chi ch’a l’ha mai parlà ‘d mariage?

Zeubi: Ma papà, a l’é lòn ch’i serco ‘d dite d’un pàira ‘d di.

Minòt: Marisin, Àngel: dije fin-a vojàutri cheicòs. It ses tròp giovo.

Zeubi: Ma s’i son pì vej ‘d quand ch’it ses sposate ti.

Àngel: E a-j ciama nen la man a so mëssé, dòp ch’a l’ha già pijasse tut ël rest. Coma ch’a

            l’ha fàit cheicadun ch’i conòsso bin. Ël nòm i lo faso nen… bele s’i lo vardo.

Zeubi: Con jë studi i l’hai finì, un travaj i ‘l l’hai e…

Minòt: Con tò travaj it ciape ‘ncor pòch: për mantene na famìa a-i va ‘d sòld.

Zeubi (con fé fier): Për ij sòld i veuj gnanca sent-ne parlé...

Àngel: Bravo, a l'é parèj ch'a parla n'Òm con la Ò majùscola!

Minòt: It ëm sorprende e it ëm lasse sensa paròle. Ma coma ch'it pensrìe 'd fé?

Zeubi: Sempi: ij sòld ij bute vojàutri.

Marisin: Adess si, che tut a quadra!

Minòt: (vers ël pùblich) Sassin! Gira dësgira, a l'é sempre a mi ch'am toca a tusse: l'amor

                                       a fà tant... ma ij sòld a fan tut quant!

            (vers Zeubi): E ch'i ch'a sarìa "la fortunà"?

Marisin e Àngel: Su, dine, dine...

Zeubi: A l'é na fija bela... bela, a l'é bela coma na stèila.

Marisin e Àngel: Su, dine, dine...

Zeubi: A l'é Stèila, la mia stèila:

Minòt (al pùblich): adess as esprim an vers: i soma bin ciapà!

           (a Zeubi): Adess ch'it fas ël poeta, it veules-to pa tireme giù tut ël firmament! Ma

                            chi ch'a l'é toa gognin-a?

Zeubi: Ma i l'hai pen-a divlo.

Marisin e Àngel: Dijlo a chi? Su, dine, dine...

Zeubi: Ma i seve diventà tuti ciòrgn? Iv l'hai dit ch'a l'é Stèila.

Minòt (sagrinà): Stèila, Stèila chi? A l'é dël pais o a l'é forestera?

(Zeubi): A l'é dël pais, a l'é dël pais. E i la conòsse tuti.

Minòt: Stèila, it l'has dit?

Zeubi: Tra l'àutr a dovrìa esse già passà belessì stamatin bonora...

Minòt (vers Marisin): Veus-to vëdde ch'a l'é la "stilista professora dle spèise a spatuss"?

           (vers ë pùblich): Për lolì ch'am jë fasìa bon-e, ch'am suliava l'ego.

Zeubi: A l'avìa pontel con mama për fé dle spèise: i l'eve vist-la coma ch'a l'é bela?

Marisin: A l'ha 'n bel përsonal. E con tò pare a smija fin-a ch'a-i sia na bon-a 'ntèisa.

Zeubi: As  ancamin-a bin: scotme pare, i vorìa giusta ciamé toa contenta, toa benedission.

Minòt (con na vos speransosa): Ma, ma... e chila, chila... Stèila, a lo sà?

Zeubi: Sigur: tòta Stèila Fiordacamp a veul diventé Madamin Stèila Frustacotin!

Marisin: A son-a fin-a bin: compliman.

Àngel: Dagià che 'l cafè i l'oma già apressialo, a l'é ora 'd fé 'n brìndes con ël passito!

Marisin: I coro a pijé la bota.

Minòt: Gnun-e bote! Gnun brìndes!

Àngel: Ma coma: gnun cin-cin, gnun biciolin? Con un moment parèj a l'é 'n darmage.

            Un gròss darmage.

Zeubi: Ma papà?!...

Minòt: A l'é na ròba ch'as peul nen fesse: it dago nen la contenta.

Zeubi: Ma se tra nòstre famije a l'ha pa mai staje gnente da dì: dritura Marìa, soa mama, a

           vnisìa a scòla con ti!

Marisin: Costa sì ch'a l'é bela: i veuj nen perd-la.

Minòt: Serietà, Marisin. I soma pa dëdnans a na telenovela: va dëdlà a fé d'àutr, che costi

            a son afé 'd famija. A son còse riservà.

Àngel: Vàire riservà? I devo 'ndemne 'dcò mi?

Zeubi: Resta a deme na man , Parin.

Marisin: Ma mi, dëdlà, i l’hai mai gnente da fé.

Minòt: E chi ch’a lo dis ch’it l’has mai gnente da fé?

Marisin: Chiel monsù. Am dis sempre ch’i l’hai mai gnente da fé…

Minòt: Sigura ch’i l’hai dit parèj?

Marisin: Sigura!

Zeubi: A l’ha rason Marisin: i l’hai sentulo ‘dcò mi!

Minòt : Pa possibel…

Zeubi : E bin pì ‘d na vira.

Minòt (a Zeubi): Ti, j’ocasion për tase… mai ch’it jë ciape al vòl, neh?

Àngel: It l’has volù mandelo a scola, ti. It l’has volù ch’a studièissa, ti… E adess at

            contradiss: ciapa lì!

Minòt: It ët bute ‘dcò ti?…

Marisin: Ma coma ch’a l’é ‘nteligent chiel, monsù Àngel.

Minòt: Ancor sì, ti?

Marisin: Për fòrsa, s’i l’hai gnente da fé…

Minòt: Bon ben! S’it l’has gnente da fé,… s’it l’has gnente da fé,…

Marisin: S’i l’hai gnente da fé?…

Minòt: …valo a fé da n’àutra part!

Marisin: Alora mi i vado dëdlà: s'i l'eve da bzògn ciameme. Cerea Àngel.

Àngel: Cerea, Marisin.

(Marisin a seurt ma a resta a scanucé e orijé)

Zeubi: Papà, mi i-j veuj bin a Stèila, e chila am në veul a mi, donca…

Àngel: Donca, s’as veulo bin…

Zeubi: ...mi it ciamo la contenta.

Àngel: Tut a fila : daje sa contenta e tocoma ij bicer na vira con ël passito!

Minòt: Gnente da fé: as na parla gnanca! A l’é na ròba ch’as farà mai!

Zeubi: Ma përchè?

Àngel: Ma coma ch’it la bute giù dura : a son giovo, san, as veulo bin! Ma përchè dije ‘d

            nò?

Minòt: Përchè i lo dijo mi!

Zeubi: Ma as peul almeno savèjne ij motiv?

Minòt: A l’é nen na ròba ch’at riguarda. Nò e basta : fame pì nen parlé!

Zeubi: Ma coma a sarìa ch’a l’é na ròba ch’am riguarda nen: i son mi col ch’a veul

            mariesse! I devo savèj.

Minòt: Përchè Stèila a fà nen për ti.

Àngel: Ma për che motiv? As peul nen dì nò e basta.

Zeubi: A l’ha rason ël parin: as peul nen mach dì nò.

Minòt: Ma ti, Zeubi, con costa fija it l’has combinà cheicòs?

Zeubi: Mi Stèila i l’hai gnanca tocala con un dil. Ma i-j veuj tanta ‘d cola bin.

Àngel: Gnanca 'n basin?

Zeubi: Gnanca 'n basin!

Àngel: Da nen chërde. Ai mè temp... dël '68... la rivolussion sessual...

Minòt: Lassa perde, Àngel. A l'é nen ël moment. Boneur ch'a l'é suceduje gnente.

Zeubi: Alora…

Minòt: Alora la mia rispòsta a l’é sempe cola: nò!

Àngel: I l’avrìa mai fate dur parèj : dritura ciòrgn dëdnans a l’Amor.

Zeubi: A la finitiva i l'hai nen capì tò arfud, papà. Comsìa, con o sensa toa contenta... mi,

           Stèila, i la pijerai l'istess!

Àngel: Cost sì ch'a l'é parlé da òm.

Minòt: Alora mi i son bele ruvinà!

Àngel: Ma che ruvinà e ruvinà: it peule mach blaghete d'avèj un fieul coma Zeubi. Un

            fieul ch'a l'é diventà grand, ch'as pija soe responsabilità, ch'a decid  ëd soa vita.

Zeubi: E mi ch'i j'era gnanca 'ntajam-ne 'd tut sòn.

Minòt: A sta mira am resta gnente d'àutr che confessé...

Àngel: Confessé? E chi ch'it veules-to confessé, ti? It ses sò pare, pa 'l prevòst!

Marisin (fòra camp) Monsù Minòt Frustacotin a l'é montasse la testa!

Zeubi: Che confusion. I capisso pì gnente.

Minòt: Ma i son mi ch'i devo confessé, confessé mia colpa.

Zeubi: Ma che ch'it j'ìntres ti?

Àngel: Già, conta e peui domje mach la contenta as fieul e tocoma ij bicer.

Minòt: Mi iv contrai mach s'im dareve vòstra paròla d'onor che gnente a surtirà

            d'ambelessì, ch'iv na stareve bin botonà!

Àngel: Sa, taja curt e cont-ne che mi i son bele mòrt da la sèj!

Minòt: Prima deve paròla, vòstra paròla d'onor...

Àngel: ...ëd fene paròla con gnun: it l'has mia paròla.

Minòt: Zeubi?

Zeubi: It l'has ëdcò mia paròla.

Minòt: Con gnun? Dzortut con toa mare?

Zeubi: Con chila i batrai gnanca na paròla!

Marisin (fòra camp): Lor-sì a paròle a-j ferma pì gnun!

Minòt: Bin, i deve savèj che Zeubi a peul nen mariesse con Stèila përchè,  përchè Stèila a

           l'é fija 'd Marìa.

Àngel: Varda mach, adess a l'é tut ciàir coma 'l sol: belessì as peul nen bèive 'l passito

            përchè Marìa a l'é la mama dë Stèila!

Minòt (sempe pì genà): Nò, a l'é che se Marìa a l'é la mama dë Stèila... Zeubi... Zeubi a

                                      l'é...

Zeubi: Mi i son?...

Minòt: Zeubi a l'é sò frel!

Àngel: Ma , se Zeubi, nò, i vorìa dì che... se Marìa a l'é la mama, Stèila la sorela... ti, ti...

Minòt: Già, mi...

Àngel: ...ti it peule nen esse lë mëssé dë Stèila!

Zeubi: Dime ch'a l'é nen vera.

Minòt: A l'é vera, a l'é vera. Darmagi s'a l'é vera!

Àngel: E it peule gnanca diventé lë mëssé 'd Zeubi!

Marisin (fòra camp) E a mi am conto che costa a sarìa na ca da bin, na ca con deuit!

                                Cribio!

Zeubi: Ma coma ch'it l'has podù?

Àngel (a Zeubi): Mè car Zeubi, ant la manera sòlita, a la mòda veja.

            (a Minòt): Brighela d'un Minòt it l'avìe pa mai dimla, costa. Dai, conta coma ch'it

                             l'has fàit, coma ch'a l'é podù sucede.

Minòt: Na vira i l'avìo organisà la festa dij pèssi, e mi e Marìa ij j'ero dël comitato.

Àngel: N'àutra pì cioca? Ch'a bastèissa esse dël comitato për buté al mond ëd masnà i lo

            savìa pròpi nen. Boneur che mi i l'vìa pì car andé a gieughe a set e mes.

Zeubi: Ma parin, it l'has fin-a 'l vissi dël gieugh d'asar?

Àngel (a Zeubi): Ma a smija ch'a fasa gnun dani oltra che a mia sacocià.

           (a Minòt): Va avanti, conta.

Minòt: Marìa e mi i l'avìo l'ancombensa ëd pronté la cassa al tesòr...

Marisin (fòra camp): Pì che prontà la cassa a l'han trovalo bele lor ël tesòr.

Minòt: ...e i j'ero andà su e giù për tut ël pais fin-a che ch'i soma tornà ant la sede dla

               pro loco.

Àngel (irònich): Cert ch'a l'é 'n pòst romàntich.

Minòt: Për gnente, mach che... ël temp a l'era bass e le nìvole a j'ero fasse scure e afrose.

            Peui, a l'improvista, a l'avìa ausasse 'l vent e tacà a pieuve. La temperadura a l'era

            bassasse e la pòvra Marìa a l'avìa frèid.

Àngel: E ti it j'eres, da col gran cavajer ch'it ses, smonute dë scaudela.

Minòt: Pòvra fija, a l'era frèida coma la giassa. Ma nen mach chila: ëdcò mi i batìa le

            brochëtte.

Zeubi: Ma a fasìa pròpi frèid parèj?

Minòt: A l'avìa 'dcò tempestà. Parèj i soma setasse sul sofà e ambrassasse për ëscaudesse,

            mach për ëscaudesse, neh!

Àngel: Giust, mach për ëscaudesse.

Minòt: Ma dal moment ch'a l'era luj, i soma dun-a scaudasse...

Àngel: Im figuro 'l calor!

Minòt: E che calor! E i l'oma gnanca ancorzuss-ne dël temp ch'a passava. Dël temp ch'a

           cambiava.

Àngel: Im lo magìn-o.

Minòt: Quand ch'i l'oma vardà fòra a j'era la stèila Boera ch'a lusìa.

Àngel: A sarà-lo pa për lòn che Marìa a l'avrà ciamà Stèila soa fija?

Zeubi: Ma alora Stèila a l'é mia sorela.

Minòt: Për lòn ch'i peulo nen dete la contenta. Ma, im arcomando: nen na paròla con

            chicassìa!

Àngel: A sarìa në scàndol tròp gròss!

Zeubi: Im në vado a magoné bele daspërmì: i podrai gnanca confideme con mia Stèila. I

           veulo pa deje 'l badò d'un dëspiasì gròss parèj.

Minòt: I farai an manera 'd mandete prima al mar, an nòstra ca an riviera: chissà che

           cambiand ambient it ët console 'n pòch: për ti a sarà pòca còsa, ma crëdme: ël

           temp, ant costi cas, a l'é la meisin-a giusta.

Àngel: Andoma, Zeubi, ch'im në vado 'dcò mi.

(Àngel e Zeubi as në van lassand sol monsù Frustacotin)

Minòt: Ah, l' Amor: n'ora 'd piasì, sent ëd dolor!

(a calo le lus: fin dël prim at)

SECOND AT

Sena 1a: La famija a l’é tornà dal mar : Marisin a buta an ordin la sala; a-j riva madamin Lussìa.

Lussìa: Òh, Marisin, it ses sì.

Marisin: Marisin a l’é sempre… sì.

Lussìa (a sospira): it sas-to o it sas-to pa ch’i son bele contenta d’esse tornà dal mar? E ti,

            Marisin, it ses-to contenta?

Marisin: Che ch’a veul, madamin, për mi a l’é pa ch’a l’abia cambiaje cheicòs.

Lussìa: Ma s’it ses ëstàita ‘dcò ti al mar. An nòstra ca, ansema a noi.

Marisin: Pròpi për lòn ch’a l’é cambiaje gnente : polidé da sì, polidé da là… a l’é

               sempre la midema mnestra. Sempre travaj a l’é.

Lussìa: Su su, lamente nen tant. I lo sai ch’it ses contenta d’esse tornà.

Marisin: E përchè mai i dovrìa "esse contenta d’esse tornà"?

Lussìa: Va  va, Marisin, va mach : it peule contejla a tuti, ma nen a mi!
Marisin: E che ch’i podrìa nen conteje a chila?

Lussìa: Ma chi soma partì për ël mar an furia an furia.

Marisin: S’a l’é mach për lòn, an costa ca,  as fa sempre tut "an furia an furia".

Lussìa: Girme nen la frità : quand ch’i soma partì "an furia an furia", it l’has gnanca avù

             ‘l temp…

Marisin: Dagià che Marisin a l’ha mai ël temp : Marisin sì, Marisin là e su e giù…

Lussìa: … it l’has gnanca avù ‘l temp ëd saluté col ësfojor ch’a l’é monsù Àngel!

Marisin: Monsù Àngel Tofeja? Ma che ch’a dis… Chila am badin-a.

Lussìa: Che badin-a e badin-a, mia cara Marisin. I soma fomne tute e doe.

Marisin : A l’é lòn ch’an siguro ij papé dl’anàgrafe da quand ch’i soma nassùe.

Lussìa: It veules pa feme chërde d’ess-te pa antajate che monsù Àngel pen-a ch’a të

             s-ciaira…

Marisin: Pen-a ch’a më s-ciaira?

Lussìa: … a fa doi ujon da crava mòrta: a l’é bele cheuit e cusinà!

Marisin: S’a l’é mach për lòn a-i në j’é tanti ch’a fan j’euj da crava mòrta.

Lussìa: Tutun con Àngel a l’é divers.

Marisin: Ma përchè con Àngel a l’é divers?

Lussìa: Ma, santa dòna, i devo pròpi spieghete tut! Àngel  a l’é mai mariasse e a më

             smija… 

Marisin: A jë smija?

Lussìa: …a më smija ch’a sia rivà al bon, ch’a sia stofiasse ‘d vive bele sol.

Marisin: Ma ch'a varda mach, ëdcò a mi a l'hai fame cost'idea.

Lussìa: Marisin, parlomse s-cèt e net: fin-a ti it ses sola.

Marisin: E alora?

Lussìa: Alora it l'has franch l'aria 'd chi ch'a l'é stofi 'd vive da sol.

Marisin: A l'é len a disse, ma mi miraco i l'hai conossù tròpi òmni ch'a fasìo j'euj da

               crava mòrta: a l'é 'l cas ëd dì che con lor lì a-i va n'euj davanti e l'àutr dëdré.

Lussìa: Sagrinte nen: fin-a Àngel a l'ha conossune 'd fomne. It lo dijo mi ch'a son ani ch'i

             lo conòsso.

Marisin: Alora a l'é mej butà na man davanti e l'àutra dëdré!

Lussìa: Abia nen tëmma che, al di d'ancheuj, pì gnun a-j fà cas a j'esperiense dël passà. E

             peui, e peui... pensa mach a coma ch'a sonerìa bin tòta Marisin Belafior ch'a

             diventrìa: madamin Marisin Tofeja!

Marisin: A l'é cert che l'idea am gatija bele se... a më smijrìa 'd fé na fin pa tant bela.

Lussìa: Ma coma: Àngel a l'é 'n bon partì. At farìa fé na vita da sgnora. Na sgnora coma

            mi. I podrìo dritura andé a fé 'l "siòpin" ansema.

Marisin: A dila giusta mi i pensava al gieugh ëd paròle: mi, tòta Belafior, na bela fior ch'a

               finiss an tofeja.

Lussìa: It capisso pa.

Marisin: A l'ha present col paireul ëd crea tìpich dël Canavèis?

Lussìa: Andova a cheuso cola pitansa 'd carlevé?

Marisin: Pròpi cola. Ch'a pensa: na bela fior ch'a finiss a beuje ansema a coja, pèiver,

              faseuj e salamin!

 Lussìa (a rij): Cert ch'it l'has sempre la batùa  pronta, ti. It ses anteligenta e pontùa, ti.

                        Tòst o tard a ven sempre fòra ch'it l'has virà për ël mond.

Marisin: Quand ch'a-i j'é nen dëdré cheicadun ch'at supòrta, ch'at agiuta,... Quand ch'a-j

               manca na famija, a bzògna dësgropesse an pressa.

Sena 2a: A intro Minòt e Zeubi ch'as gionto a la conversassion.

Lussìa: Vardje sì, ij mè doi òmni.

Zeubi: Ciau mama, ciau Marisin.

Lussìa: Bondì

Minòt: Sempre a mné la bërtavela, vojàutre fomne. D'àutra part s'i ciaciarèisse nen a

            bzognerìa sagrinesse.

Lussìa: Sagrinesse për còsa?

Minòt: Sagrinesse për buteve an valis camisa da neuit e savate për porteve a lë spidal.

            Terapìa intensiva për lë rianimassion!

Lussìa: Sempre galant a toa manera.

Minòt: E cola ch'a sarìa la mia manera?

Lussìa: Galant ma con na ponta 'd brusch! Comsìa noi i parlavo 'd ròbe an-te-re-ssan-te!

Minòt: (irònich): Su son a-i j'era gnun dubi. E cole ch'a sarìo coste ròbe an-te-re-ssan-te?

Lussìa: Stòrie 'd vita: Marisin a l'era 'n camin ch'am contava 'd quand ch'a l'avìa dovù

             migré për sò travaj. Pensa mach: a l'ha dovù dritura andé a l'éstero!

Minòt: Ma peui a l'é tornà.

Zeubi: Ma a l'éstero, a l'éstero 'ndova?

Marisin: An Olanda, ël pais dij tulipan.

Lussìa: Giornà e giornà 'ntreghe lavrà e sëmnà a tulipan. Pensa mach!

Minòt: Che mi i sapia, an Olanda fin-a le piòle a son sempre pien-e 'd tulipan.

Marisin: Mai savulo, combin ch'i-i sia stàita vàire temp bele-là.

Minòt: Ma mi im arferìa pa a le fior. Tuti a san che bele-là as fumo an libertà certi

           "canon"...

Zeubi: As fan le cane?

Minòt: A fassin-e, a la mira che a tuti coj ciola ch'a le fumo aj ven na cera da tulipan.

Marisin: A l'é vera, tuti a lo san. Ma ch'i sapie bin che mi i frequentava pa cole piòle,

               neh?

Lussìa: I l'hai sempre dilo, mi, che Marisin a l'é un-a da bin.

Zeubi: E còsa ch'it fasìe coma travaj?

Minòt: Àngel a l'ha dime ch'a j'era Pi-Ere: relassion pùbliche. A l'é vera o nen?

Marisin (genà): Bele-là, pì che relassion pùbliche i fasìa. i fasìa...

Zeubi: Che ch'it fasìe bele-là?

Marisin: I fasìa la vetrinista.

Lussìa: A dev esse 'n travaj creativ, ch'a da 'd sodisfassion.

Marisin: Ëd sodisfassion a në dava pro, e a dovìa dene tanta, ma a l'era fatigos.

Zeubi: E përchè mai, fatigos?

Marisin: Ebin, ...tut ël di an giojera...

Zeubi: E an che sità?

Marisin: An Amsterdam, la capital.

Minòt (sarcàstich): Adess a së spiega: Amsterdam a l'é la capital ëd le giojere, ëd tute

                                sòrt.

Marisin (con lë sparm acòl): Con sòn, monsù Minòt, che ch'a 'ntend dì? Ch'a së spiega.

Minòt: I veulo mach dì che, an Amsterdam, con tute cole giojere, ël travaj për na bon-a

            vetrinista a podrà mai manché!

Marisin: Ma la concorensa a l'é tanta: a bzògna sempre anventesse chèich strambarìa

               neuva për atiré ij client.

Lussìa: Che client?

Marisin: Ëd tuti i tipo. Ch'am chërda, ëd tuti i tipo. Ma adess a l'é mej ch'im na vada

              dëdlà a pronté 'l cafè.

Minòt: Miraco a l’é mej ch’i të spete: ai va nen tant ch’a-j riva mè amis Àngel.

Marisin: Alora i devo tiré fòra passito e biciolin : chiel-là a l’é n bocafin-a, chiel-là. Minòt: Am sà che col "bocafin-a", coma ch’it lo ciame, da ti a pijerìa bele un caulifior

            broà e sensa condiment sensa ‘ntajesse dla diferensa con un biciolin.

Zeubi: Giurament s’a l’é parèj!

Marisin: Sempre a badineme, vojàutri. Im në vado dëdlà a fé cheicòs.

(Marisin a seurt)

Lussìa: I l’eve fala scapé: sempre a cissé le përson-e, vojàutri.

Zeubi: Ëdcò mi i devo andé: i pijo toa vitura, papà. Dal moment ch’a l’é già fora…

Minòt: Dagià ch’a l’é fòra e,… dagià ch’a l’ha ‘l pien ëd bròda…

Lussìa: Sempe tacà ai sòld ti : it l’has mach ës fieul…

Minòt: I l’hai mach ës fieul, i l’hai mach sa fomna…

             (a Zeubi) : E andova ch’it vas?

Zeubi: Al mar i l’hai fame d’amis neuv : i l’hai anvitaje a ven-e bele-sì chèich dì e i l’hai

            daje pontel al casel dl’autostrà.

Minòt: Coma ‘l sòlit mi i në savìa pa nen. E ti Lussìa?

Lussìa: Mi si. Con Marisin i l’oma già prontà le stansie për ospiteje.

Minòt: A-i rivo mach d’amis?

Zeubi: Amis e… amise.

Minòt: A l’é giusta lòn ch’a-i va : frequenté gent neuva, fesse amicissie neuve…

Zeubi: Alora a basta mach ch’it ëm daghe le ciav e mi i parto.

Minòt : A son a so pòst, dëdré a l’uss ëd ca. Va pian che la vitura a l’é neuva. Ciau.

Zeubi : I farai atension. Ciau mama, ciau papà.

Lussìa : Ciau Zeubi.

Sena 3a: Zeubi a sòrt. Lussìa e Minòt a resto soi

Lussìa: Nen përchè i lo diso mi, neh! Ma nòss fieul a l'é fasse pròpi 'n bel òm. E fin-a

            brav.

Minòt: Për fòrsa, a l'ha pijà tut da noi: a podìa nen manché.

Lussìa: E fin-a da la mira sicològica a l'ha dimostrà d'esse un arbust, ch'a jë stà con la

             testa.

Minòt: Përchè it dises parèj?

Lussìa: A l'é gnanca 'n mèis ch'a l'ha rompù le busche con la fija 'd toa coscrita Marìa,

             cola bela fija ch'a rispond al nòm dë Stèila Fiordacamp.

Minòt (sglissant): Già, già. A son ròbe ch'a sucedo.

Lussìa: I l'avìa mai vistlo con ël moral an ribass, ma adess...

Minòt: Ma adess tut a l'é passà.

Lussìa: Ma lòn ch'a më scapa, ch'i riesso nen a buté a feu, a l'é come mai ch'it l'has nen

            vorsù deje toa contenta.

Minòt: Ël përchè a l'é sempi e ciàir.

Lussìa: Lòn a l'é sigur: për ti a sarà pro ciàir, ma për mi a l'é neuit nuiten-a. Fame capì.

Minòt: Ma përchè, përchè... Stèila a fasìa nen për chiel, a fasìa nen për noi.

Lussìa: Costa peui. Ma còsa ch'a l'avìa ch'a 'ndasìa nen cola pòvra fija...

Minòt: A andasìa nen e basta. I l'avrai bin ël drit ëd dì la mia, o no?

Lussìa: Ma la ròba pì dròla a l'é che Marìa, toa amisa e coscrita, ël pòst d'ofendse... a

            l'era franch d'acòrdi con ti.

Minòt: Alora tut as rangia: it l'has vist ch'i l'avìa rason?

Lussìa: A sarà pro parèj, dagià che ti e Marìa i smije esse diventà pì amis che prima.

Minòt: Mah,... tra përson-e,... i soma 'd gent civilisà...

Lussìa: Civilisà ma dròla!

(a ciochin-o a la pòrta)

Minòt (tra chiel): Boneur ch'a l'han sonà: a sarà mè amis.

           (a Marisin): Marisin, Marisin, va 'n pò' a deurbe, va.

(Marisin a riva 'd corsa)

Marisin: I coro sùbit. Ch'a stago pura còmod ch'i-i penso mi.

Minòt: Oh basta, la! A cor sensa bërboté. Costa si ch'a l'é na neuva da edission

            ëstraordinaria dël telegiornal.

Lussìa: A me avis a sà che Àngel a dev rivé. Andoma dëdlà e lassomje chèich minuta da

             soj, an manera ch'as saluto coma ch'a-j conven, sensa avèj gena 'd nòstra

             presensa.

Minòt: Su, su, andoma e lassomje soj.

(Lussìa e Minòt a seurto)

Sena 4a: Marisin a va a deurbe.

Marisin: Ma cerea, monsù Àngel, ma a l'é pròpi chiel? I l'avrìa mai podù maginemlo!

Àngel: Cerea tòta, ma  coma ch'a l'é bronzà!

Marisin: I son ëstàita al mar...

Àngel: Ma a lo sà che bronzà parèj a l'é 'ncor pì bela?

Marisin: Ma chiel a l'é sempre bon a feme gené.

Àngel: Ma a lo sà che, bronzà parèj, sò euj a luso... a luso coma...

Marisin: A luso coma?

Àngel: A luso coma... coma dj'euj ch'a luso. Valà!

Marisin: Un compliment përparèj i l'hai mai sentulo.

Àngel: A luso coma... coma...

Marisin: Coma dj'euj ch'a luso?

Àngel: A luso coma... coma dle stèile la neuit!

Marisin (tra chila): Mai vistje luse dël di, le stèile.

              (a Àngel): Ma chiel am confond.

Àngel: E ij dent a son fin-a pì bianch, e brilo... a brilo coma...

Marisin: A brilo coma?

Àngel: A brilo... a brilo coma dij dent bianch!

Marisin: Ma Àngel, ma chiel a l'é 'n poeta.

Àngel: E chila a l'é la musa 'd tute mie ispirassion!

Marisn: Àngel, oh Àngel, chiel am fà sente tuta bolversà!

Àngel: Gnente dë straordinari: i l'hai mach dit la vrità.

Marisin: Ma përchè a stà lì sl'uss, ma përchè a intra nen?

Àngel: Cribio, Marisin: ma përchè chila a l'é 'n mes a la pòrta!

Marisin: Ma che fòla ch'i son. Ch'a më scusa tant. Ch'a intra, ch'a intra.

Àngel: A l'é mach ch'i vorìa pa fërtela, ch'i vorìa pa strafogneje la camisin-a.

Marisin: Oh, ch'a fasa pura, ch'a fasa pura.

Àngel: Coma... còsa ch'i devo fé?

Marisin: Ij sò compliment am confondo. I vorìa dì: ch'as còmoda, ch'as còmoda...

Àngel: (antra chiel) S'a l'era nen n'anvit cost...

Marisin: ...ch'as còmoda an sala.

Àngel: As capiss che chila a l'ha fàit la Pi-Ere...

Marisin: E da còsa as capiss ch'i j'era Pi-Ere?

Àngel: As capiss da coma ch'am buta a l'asi: a së s-ciàira sùbit ch'a l'é una dël mëstè!

Marisin (antra chila sagrinà): Ch'a l'abia capì tut?

              (a Àngel): Ma , ma... che mëstè ch'a 'ntend?

Àngel: Ma che diane: sò mëstè, col ch'a l'ha sempre fàit prima 'd finì bele-sì.

Marisin (antra chila): A l'é la fin: a sà tut!

Àngel: A dovìa esse fantàstica e motobin arsercà: na Pi-Ere parèj a dev avèjne butà a pòst

            d'afé.

Marisin: A podrìa mai maginass-ne quanti!

Àngel: Chissà vàire ch'a-j son passajne për le man!

Marisin: Ma ch'a staga mach ciuto: i l'hai perdine 'l cont!

Àngel: Quand ch'as travaja con giudissi e cossiensa... as perd ël cont.

Marisin: A-i é gnanca 'l temp ëd vardé darera quand ch'a-i é già 'l pròssim ch'a possa!

Àngel: Quand ch'as branda... via l'un, avanti l'àutr.

(a ciochin-o a la pòrta)

Marisin: Ch'am përdon-a, ma a son-o: i devo andé a deurbe.

Àngel: Ch'a fasa, ch'a fasa: mi i speto.

(Marisin a va a deurbe)

Marisin: Ah, it ses ti, Zeubi. Già tornà? It l'has fàit an pressa.

Zeubi: Mia amisa a l'era già rivà al casel.

Marisin: Bondì tòta. A l'ha fàit bon viage?

Stèila: Buongiorno. Grazie, si. C'era traffico ma era scorrevole.

Zeubi: Costa a l'é Stèila Dalmar, l'amisa ch'i spetava.

Marisin: Ma che tòta bela!

Stèila: Grazie.

Marisin: Piasì, mi i son Marisin, Marisin TOFEJA. Ch'a intra che dëdlà an sala a j'é

              Àngel PASSITO, ch'a l'é 'l BICIOLIN ëd Zeubi, an camin ch'a speta 'd tasté na

              BELAFIOR, magara mojandje drinta doi PARIN.

Zeubi: Ma che ch'it tërdòche, Marisin, A l'ha rason mè pare: quand ch'i të s-ciàire Àngel,

            ël servel a fricassa e 'l comand a passa al.... cheur.

Marisin: Al cheur?

Zeubi (a vos bassa a Marisin): Vreman mè pare a l'avìa nominà n'òrgo ant na posission

                                                  geogràfica pì an bass dël cheur.

Stèila: E che c'è mai di tanto strano: ne sarà semplicemente innamorata cotta.

Marisin: Fërma, fërma la mula! Butoma a pòst le ròbe: piasì, mi i son Marisin...

Zeubi: E fin-a a sì... i-i soma.

Marisin: Marisin Belafior. Ch'a intra che dëdlà an sala a-i é Àngel Tofeja, ch'a l'é 'l parin

              ëd Zeubi, an camin ch'a speta 'd tasté 'l passito, magara mojandje drinta doi

              biciolin.

(a intro an sala)

Zeubi: Ciau, parin. It presento mia amisa Stèila, Stèila Dalmar.

Àngel: Ma che fija bela: a smija n'atriss dël cine. Piasì, Àngel Tofeja.

Stèila: Ma che piacere conoscerla di persona: Zeubi mi parla sempre di lei.

Àngel: Sarà perché è il mio nipotte che cci ho più caro.

Zeubi: Lòn a sarà pa, për cas, përchè mi i son "l'unico nipotte che cci hai"?

Àngel: Sempre a pontoalisé, ti.

Sena 5a: a rivo Lussìa e Minòt. Zeubi a-j presenta Sèila Dalmar

Lussìa: Zeubi a l'é già tornà!

Minòt: A l'é stàit lest.

Zeubi: Papà, mama, costa a l'é mia amisa Stèila.

Lussìa: Piasì, mi i son Lussìa, la mamma.

Stèila: Piacere, signora.

Minòt: Ma che bella totta che cci hai portato ambelle qui. D'andove che ci viene?

Stèila: Vengo da Noli, dalla Riviera di Ponente.

Minòt: Cuintaccio! Ma l'é proprio andove noi ci abbiamo la casa al mare. Neh che a l'è

            vero, Lussìa?

Lussìa: Già, e da vairi anni che non m'anviso più gnanca!

Stèila: Lo so, lo so.

Minòt: Ma come che cci fà a saverlo?

Stèila: Mia mamma è la Tonina, quella che vende i giornali.

Lussìa: Ma allora sei la figlia della nostra amica, quella che ci ha l'edicola vzino

           all'Aurelia.

Minòt: La Tonina, la Tonina  Magnone?

Stèila: Proprio lei: quella che ha sposato...

Minòt: Pietro Dalmar, quello che ciappa i pessi. Giurabachèt, che combinassione!

Lussìa: Quell'omnassone che ci faceva sempre vagnare la regata  al suo Borgo!

Àngel (a Lussìa e a Minòt): Ma coma ch'i parleve, vojàutri doi? A smija ch'i deuvre

                                             n'italian ambërbojà e passà an sla raspa. Ancofin-a con un

                                             pom an boca. 

Minòt: A l'è per non metterci gena alla signorina, neh?

Stèila: La vostra gentilezza mi commuove. Ma parlate pure piemontese: lo capisco

           benissimo e, se m'impegno, qualche frase riesco a metterla insieme.

Àngel: I l'hai capilo sùbit, mi, ch'a l'é un-a ch'a l'ha studià.

Lussìa (a Stèila): Ma che bel: ma coma ch'it fas a capilo? E a parlelo, peui...

Stèila: Al tempo delle vacanze, da noi ci sono più turisti che residenti. E poi...

Zeubi: E peui?

Stèila: E poi mia mamma l'ha imparato da piccola: quand'era bambina giocava sempre

           con i figli dei villeggianti.

Lussìa: Ah, coma ch'a l'era bela toa mama: quand ch'a l'é chërsùa, iv lo sicuro mi, a l'ha

             s-ciancane 'd cheur.

Minòt: A l'é 'ncor bela adess.

Stèila: Mi racconta sempre di quanti le facessero la corte.

Lussìa: Im gieugo la ca, mia cara Stèila, che adess at toca a ti avèj na coalera 'd fieuj ch'at

             fan la cort!

Àngel: E Zeubi a l'ha franch l'andi d'un farchèt.

Minòt (a Àngel): Mai ch'it sìe bon ëd fete ij tò afé, neh?

           (a Stèila): Ma coma ch'a fà a conòss-ne?

Stèila: Quelli della vostra età sono troppo presi dai loro discorsi, non sempre fanno a

           caso ai piccoli. Che, nel frattempo crescono...

Lussìa: E ch'a cambio. An cambio sota j'euj a la mira ch'i-j conossoma gnanca pì.

Stèila: Propio così. Ma intanto noi ascoltiamo e... impariamo. Se si aggiunge che mia

           mamma Tonina, tra tutti quelli che conosce, parla sempre di voi.

Zeubi: E coma ch'a l'é che toa mama a parla tant dij mè?

Stèila: Ma perché da giovani si frequentavano. Pensa che addirittura i tuoi genitori

           davano una mano all'organizzazione dei festeggiamenti della nostra cittadina.

Zeubi: Dabon?

Stèila: Se ci pensi, anche tu hai fatto la stessa cosa quest'estate.

Zeubi: A l'é vera... Mach a l'é che un a pensa mai che fin-a pare e mare a son ëstàit giovo.

Minòt: Pròpi parèj, dagià che voi giovo in conòsse mach da quand ch'i l'oma avù 'd

            responsabilità.

Lussìa: A l'é na roa ch'a vira.

Minòt (a Zeubi): Sent un pò', bel fieul, i më sbalio o it l'avìe dime ch'a sarìo rivaje "amis

                            e amise?. Mi i s-ciàiro mach n'amisa, i s-ciàiro mach... Stèila.

Zeubi: It l'has rason, ma a l'é staje 'n cambiament.

Stèila: Marco, un nostro amico che doveva venire, è stato chiamato da una compagnia di

           crociere per sostituire un cameriere ammalato...

Minòt: Brav, as da sempre la precedensa al travaj!

Zeubi: E la sorela 'd Marco, ch'a dovìa ven-e sì con sò moros, a l'ha dovù compagnelo 'd

           corsa a l'imbarch a Génoa.

Stèila: E così sono arrivata sola soletta: ormai l'avevo promesso a Zeubi.

Zeubi: Ma adess it ses pa pì sola: i son mi bele-sì: tut për ti! Coma ch'i son content.

Stèila: Anch'io sono felice di avere Zeubi tutto per me.

Lussìa: Àngel, Minòt, ma che bel: tra ij doi a më smija ch'a-i sia n'anghicio, ch'a-i sia dël

             tënner.

Àngel: I l'avìa dilo,mi, che mè novod a fà 'l galant.

Minòt (sagrinà): Për carità: i soma torna an camin-sì, i soma. E chila a fà la sivìtola!

(a intra Marisin)

Marisin: Ma quanta alegrìa sì 'ndrinta: valà 'l passito e biciolin.

Minòt: A-i mancava mach pì costa.

Àngel: Brava, Marisin: a l'é da mèis ch'i la sustava 'd bèive 's passito famos!

Marisin: E da mojé 'l biciolin: eco un biciolin a la drita dël bicer.

Àngel: Ma coma ch'am vissia.

Marisin: Eco n'àutr biciolin da la banda snistra.

Lussìa: Ma vardje mach sti doi!

Àngel: Parèj i peulo mojé 'n pòch da-sì...

Marisin: ...e 'n pòch da-là.

(Marisin a-j versa 'l passito)

Zeubi: Ma parin, it patisse la suitin-a ch'it bagnes 'l bech già la matin bonora?

Minòt: Am sà che tò parin a bèiva mach doe vòlte al di: a past e... fòra past!

Àngel: Ma chitela, e vojàutre deje pa da ment a costi doi fafioché...

Lussìa: Ma a sente lor a smija ch'it cimpe con l'ambossor coma në svìsser.

Àngel: It sas ch'a l'é nen vera, a l'é che mi i son pa bon d'arfudeme 'd bèive a le blësse

            d'un.

Zeubi: Dila giusta, parin. It bèives a le blësse... d'un-a.

Marisin (an camin ch'a versa a Àngel) Ch’a-j daga pa da ment. Ch'am disa basta.

Àngel: Pòch pòch... Pòch pòch... Pòch pòch...

(Marisin a chita 'd versé)

Àngel: Ancora 'n pòch!

(Marisin a ampiniss ël bicer)

Marisin: Për j'àutri: cafè o passito?

Tuti: Cafè, cafè.

Minòt: Për mi passito, ch'i l'hai damanca 'd tireme su.

Marisin: Ël cafè i lo sento ch'a l'é già bele vnuit su: iv lo pòrto dun-a.

(Marisin a serv Minòt e a seurt)

Zeubi: Papà, i l'avrìa damanca 'd parlete: da òm a òm.

Àngel: Da òm a òm: a sarà-lo pa coma l'àutra vòlta, neh?

Lussìa: Alora sentoma: mi l'àutra vòlta i j'era pa.

Minòt: A son ròbe da òmni: " Da òm a òm" a l'ha dit Zeubi.

(a riva  Marisin)

Marisin: Eco ij cafè:

Lussìa, Stèila e Zeubi: Grassie, Grassie.

Lussìa: Am piasrìa sente 'dcò mi.

Minòt: Ma ancheuj a l'é vënner.

Lussìa: A l'é-lo pa për cas përchè jér a l'era giòbia? Che ch'a intra che ancheuj a l'é

            vënner?

Minòt: A intra, a intra: ëd costuma ti al giòbia it vade a fé 'l "siòpin".

Lussìa: E con sòn?

Minòt: E con sòn, e con sòn, a ciama chila. E con sòn jér it ses nen andàita a fé 'l

            "siòpin".

Lussìa: A l'é mach përchè jér, përchè jér... la carta 'd crédit a l'é torna difetosa. Eco

             përchè!

Stèila: Ma signora, poteva usare il bancomat?

Lussìa: I l'hai pro provà fin-a con ël bancomat...

Minòt: Dilo nen: ëdcò 'l bancomat a l'ha 'l midem difet.

Zeubi: Ma che difet ch'a l'ha?

Lussìa: A l'ha 'l midem difet ëd la carta 'd crédit. Am càpito tute a mi.

Minòt: It lo conto mi 'l difet ch'a l'han: për un pòch a fonsion-o peui, d'amblé a taco a

            marché "credito non disponibile".

Lussìa: Mach quand ch'i-j deuvro.

Àngel: Ma basta lah!

Minòt: Darmagi ch'a-j seurta nen la scrita completa: "credito non disponibile per abuso

            scriteriato".

Lussìa: Valà, i lo s-ciàire tuti: as anrabia sempre. Dësnò i l'avrìa bin ciamate la toa 'd

             carta.

Minòt: Ma nò, ma nò, ch'im anrabio nen: tòh, ciapa mia carta ma deuvrla con giudissi. Va

            a fé 'l "siòpin". Va mach, va!

Lussìa: Mersì. I lo sai ch'it bërbòte, ma ch'it l'has un cheur d'òr (a-j dà 'n basin).

Minòt: E magara Stèila a podrìa compagnete...

Lussìa: Ma che bel!. Neh ch'it venes a compagneme, Stèila?

Zeubi: Ma a sarà straca për ël viage.

Stèla: Nessuna stanchezza può trattenermi: io amo pazzamente fare shopping!

Lussìa : Ma coma ch'i son contenta: it ses giova e, sensa dubi, it conòsse la mòda neuva:

              le dernier cri!

Àngel: Le dernier cri, l'ùltim crij a lo farà Minòt quand ch'a lesrà 'l sald su sò cont corent!

            A sarà na ròba strassianta.

Stèila: Non dubitate, l'aiuterò io a spendere come si deve.

Minòt: Pian e dosman: esageroma nen!

Stèila: Monsù Minòt non si preoccupi. Vedrà che saranno soldi ben spesi: sua moglie

           sarà ancora più bella.

Minòt: I pense ch’a në vala la pen-a?

Stèila: Passeremo anche dall’estetista: al ritorno non la riconoscerà più! Parola.

Minòt: Am sa che a sarà ‘l diretor ëd mia banca, e j’ampiegà tuti, che da lùn-es am

            conosseran pa pì: a vireran ël canton pen-a ch’a më s-ciàiro.

Lussìa: Sagrin-te nen: i la dovrerai con giudissi toa carta.

Stèila: Allora andiamo? Non vedo l’ora.

Minòt: Ma costa a l’é n’àutra professora dle spèise a spatuss!

Lussìa: A l’arvista : noi i andoma.

(tuti a saluto Stèila e Lussìa ch’as pronto për seurte)

Marisin: Madamin, për ël disné i devo pronte la tàula ‘dcò për vojàutre?

Lussìa: Grassie nò, Marisin: a fa nen damanca.

Marisin: A va a l’òsto?

Lussìa: A-i é n’oberge neuv ch’a ciapo le carte ‘d crédit. E mi i l’hai tant piasì ’d parlé

             mach tra nojàutre fomne, ëd parlé « da fomna a fomna ». An santa pas, sensa

             òmo.

Stèila: Sarà un piacere parlare finalmente con una signora così elegante, così fine. Lussìa: Pensa mach che ‘l cusiné a l’é specialista dla "novelle cuisine". Andoma.

Àngel: "Nouvelle cuisine", i la conosso bin mi… la "nouvelle cuisine"! Mi i l’hai pì car

             andé sul tradissional. Lor lì a son mach bon a contetla longa, con la soa "nouvelle

             cuisine".

Sena 6a: Lussìa e Stèila a seurto. A-j resta j'òmo con Marisin.

Zeubi: Già, combin ch’at servo drinta ‘d piat gròss coma coj da portà : da mangé at në

           dan pòch!

Minòt: E bele s’a scrivo ‘n romanzo, ël mangé a l’é mach n’assagg: a basta nufielo për

             esse a metà dël past. Për contra ël cont  a l’é col d’un disné da sposa!

Marisin: Ma monsù Minòt, sempre tacà a l sòld, chiel! Madamin Lussìa a veul mach fé

               bela figura con l’amisa ‘d so fieul.

Minòt: Am sà che madamin Lussìa a veula fé bela figura con tute j’amise ch’a conòss!

Àngel: Daje da ment a Marisin, Minòt. Chila a sa : a j’era Pi-Ere.

Zeubi: A l’ha virà për ël mond.

Minòt: A l’ha fàit dritura la vetrinista an Amsterdam.

Zeubi: An Olanda?!

Àngel: Ciola mè barba! An Olanda mi i son ëstàje.

Zeubi: Conta, parin conta.

Marisin (genà): Mi i vado a pronté ‘l disné : as ferma ‘dcò monsù Àngel?

Minòt: Dagià ch’a l’ha molzinasse la boca con biciolin e passito…

Zeubi: E ch’a dev conté sl’Olanda…

Àngel: S’i seve sigur ch’i dëstorbo nen…

Minòt: Gnanca a parlene : it ses n’òmo ‘d ca, un ëd famija.

Zeubi (malissios): E peui Marisin…

Àngel: Marisin còsa?

Zeubi: Marisin a l’é na bon-a cusinera.

Marisin: I coro a fé ‘l mè mèj.

(Marisin a seurt)

Zeubi: Alora, vist ch’a j’é gnun-e fomne d’antorn, mi i faso che parlé.

Minòt: Sentoma.

Àngel: Speroma bin: l’àutra vòlta, ël mèis passà…

Zeubi: Ël passà, a l’é passà : a torna pì.

Minòt: Për boneur. E m’arcomando: boche sarà, dësnò i son ruvinà.

Àngel: Tò segret a sarà bin conservà.

Zeubi:  Ma prima, dagià ch'a-i é gnanca na fomna... conta, parin, conta.

Àngel: E che diav ch'i l'hai da conté, mi?

Zeubi: Ma 'd cole ròbe beschin bescose ch'it deve avèj fàit an Olanda.

Àngel: Mah, i sai pa s'a sia 'l cas...

Minòt: S'a l'é mach për Zeubi, fate nen gena: la magior età a l'ha già passala da 'n pess.

Àngel: I deve savèj che, a sarà 'n pàira d'ani, mi i l'avìa avù na delusion d'amor.

Minòt: Im n'anviso bin: a-i mancava mach ch'i ti’t campèisse 'nt un poss!

Àngel: I j'era pròpi giù. Anlora, dij colega 'd travaj...

Minòt: Natural coj pì giovo, pì disprà e nen marià.

Àngel: Disoma coj ch'am capìo 'd pì, a l'han organisà na gita dna sman-a...

Zeubi (irònich): Për santuari.

Àngel: Nò, a Amsterdam. "Për vardé le giojere, andé për vertrin-e.

Zeubi: E as sà bin ch'a son giojere cite ma bin soagnà.

Minòt: E, për nen confonde ij client, con na mërcansìa sola.

Àngel: E che mërcansìa galupa!

Minòt: La bon-a mërcansìa a treuva sempre chi ch'a la cata.

Àngel: Ògni botega a l'ha soa specialità.

Zeubi: E coma ch'a son: it n'has provane tante?

Àngel: Pa vàire: i l'hai fërmame mach na sman-a.

Minòt: Ma va a ldiav ch'at pòrta: salacad it vorìe consumete?

Zeubi: Consumesse.... i dirìa 'd nò. Ma amusesse ant ël tenteje... neh, parin?

Àngel: D'àtra part a va considerà coma na cura, la cura për mia depression.

Zeubi: Dagià che toa morosa a l'avìa date 'l bleu.

Minòt: Ma va 'n pò' 'l sol, va! Cóntajla a n'àutr. Na cura, a la ciama.

Àngel: Na cura për ij mè sagrin. Si, na cura!

Zeubi: E a l'ha fate bin: a fonsion-a?

Àngel: Contacc s'a l'é fonsionà!

Minòt: I scomëtto che se, al ritorn a fussa drocaje 'l rioplan, gnanca dòp na vinten-a d'ore

            d'intervent sirògich a sarìo stàit bon dë sganféje 'l soris dal moro!

Zeubi: Alora fin-a a mi, dòp dël dëspiasì ch'a l'é tocame 'l mèis passà, na cura parèj a

            l'avrìa mach che fame dël bin. Con lòn ch'i l'hai passà...

Minòt: Ël passà a l'é... 'l passà. Stà mach ciuto e butje na pera 'nsima për piasì.

Zeubi: Na pera tombal.

(Marisin a fà babòja e a orija)

Marisin (fòra camp): Santa passiensa, ma mach ëd lolì a devo parlé.

Zeubi: Parin, ma coma ch'a fonsion-a tuta la facenda?

Àngel: A l'é coma quand ch'it l'has damanca o veuja 'd caté cheicòs...

Minòt:An cost cas... dì pura veuja: a basta già për indiché an manera precisa 'l concet.

Àngel: ... it vire për vetrin-e e it intre an cola ch'at... tira da pì.

Zeubi: ...ch'at tira da pì. Bel!

Minòt: Lòn a l'é indiscutibil: i sicòlogo a la ciamo "la spinta emotiva dell'impulso

           all'acquisto".

Àngel: Valà lòn ch'a l'era col'emossion! Veus-to vëdde ch'a l'era n'arbuton?

Zeubi: Conta, parin, conta.

Àngel: Quant ch'it intres a së scambia ij salut e, sa bela fija, at buta a l'asi.

Zeubi: An che manera at buta a l'asi?

Àngel: Ma varda mach che dròlo: adess ch'i-i penso... a l'ha servime 'n bicerin  ëd passito.

(Àngel a toca 'l bicer ëd passito e peui ij biciolin)

Minòt: Vin motobin ràir da cole bande. E a l'era bon coma cost?

Àngel: S'im n'anviso bin... a më smija ch'a l'abia pròpi 'l midem gust.

Zeubi: Për fòrsa: ël passito a l'é passito. Che diane!

Àngel: E peui a l'avìa dame doi doss butandje da na banda e da l'àutra dël bicer. Doss

            coma costi-sì.

Zeubi: Coma për dì 'd mojé...

Àngel, Minòt e Zeubi (an còro): Un pòch da sì, un pòch da là!

Àngel: E ancor pì dròlo a l'é ch' j'ero 'd doss tìpich.

Minòt: Tìpich olandèis?

Àngel: Për gnente. A j'ero tìpich dle nòstre bande: a j'ero biciolin!

Zeubi: Ma varda mach la globalisassion: andoa ch'i soma rivà!

Minòt: It veus-to vëdde che cola tòta a l'era 'dcò chila piemontèisa coma sò biciolin e

            passito?

Àngel: I savrìa pa divlo: chila... a l'ha mai parlà.

Minòt: Gnanca na paròla?

Àngel: Gnanca na paròla. D'àutra part, se chila-là a l'ha mai parlà... mi i capisso nen

            l'olandèis.

Zeubi: Ma coma i l'eve fàit a passé la giornà sensa parleve? Coma ch'i l'eve fàit a capive?

Minòt: Për cole ròbe a l'é nen ch'a-i vada tant për capisse: a l'é pa coma esse dëdnans an

            nodar, neh?

Zeubi: Ma alora, s'a fussa piemontèisa, miraco, un dì o l'àutr, it podrìe ancontrela belessì.

Àngel: Miraco i l'hai già ancontrala, ma da lì a arconòss-la... gnanca a parlene.

Minòt: E përchè mai it sarìe nen bon d'arconòss-la?

Àngel: Përchè a l'avìa 'l vëzzo 'd porté na mascrin-a 'd piume colorà ch'a-j coatava j'euj e

            part ëd col bel nasin.

Zeubi: Magara ch'a fussa na tòta pien-a 'd gena?

Minòt: Mai conossune gnun-a ch'a fussa tìmida e ch'a fèissa col mësté. Për mi a l'era

            un-a ch'a gieugava a fé la misteriosa për cissé ij sens.

Àngel: A sarà parèj, dal moment che tuti ij dì a cambiava mascra, a cambiava color.

Zeubi: Ma parin, coma ch'it fas a savèj che tuti ij di a cambiava color?

Minòt: Se tò parin a l'é armanù bele-là na sman-a, se mi i lo conòsso... tuti i di a catava da

            la midema botega.

Àngel: Mi, i lo seve, i l'hai cheur da poeta. Am pias amiré jë spetàcoj 'd la natura...

Minòt: Ah, lòn ch'a-i é 'd pì anciarmant ëd la "natura"?

Àngel: A mi am pias amiré l'arch an cel, con tuti i set color ëd l'ìride, parèj...

Zeubi: Parèj con un color al di...

Minòt: E con la sman-a olandèisa ch'a dura set di coma la nòstra...

Àngel: I l'hai podù gòdme tute cole nuanse, tuti coj color.

Zeubi: Adess ch'i-i penso, andoa chi l'hai già vist na colession ëd mascrin-e 'd piume

           tute colorà?

Marisin (fòra camp): Santa rigolissia: mai gnun ch'a osserva 'l comandament ch'a fa

                                  óndes: minca un a dev fesse ij sò d'afé!

Minòt: It l'has rason: ëdcò mi i l'hai vist ëd mascrin-e 'd piuma. Ma andova?

Zeubi: Ma si, Marisin. Ant la ca da deurme 'd Marisin a-i në j'é na colession bela.

Àngel: A l'avrà cataje an Amsterdam: ëdcò chila a l'ha travajà an Olanda.

Minòt: Ëdcò chila a "butava a l'asi". E a dovìa esse brava, da coma ch'a l'ha butate a l'asi

            pen-a ch'it ses intrà.

Zeubi: Ma Parin: Parlà, i l'eve mai parlà. La cera, it l'has mai vistajla. Ma, i sai nen,

           chèich segn particolar... an n'avìa?

Àngel: Miraco un: un neo aranda l'amborì.

Zeubi: E pura. na ròba parèj, a l'é pa tant ch'i l'hai vist-la...

Marisin (fòra camp): Santa polenta: i lo savìa mi, che al mar i dovìa nen buteme a pijé 'l

                                 sol con ël bikini! A bzògna ch'i-j fasa cambié dëscors.

(Marisin a intra)

Marisin: Për pronté 'l disné, i son bele al bon. I son ëvnùita a vëdde s'i l'eve damanca 'd

              cheicòs.

Zeubi: A propòsit, Marisin: it deve përdoneme mia malagrassia, ma i devo ciamete na

            ròba un pòch përsonal.

Marisin: Sentoma, sentoma.

Zeubi: Beh, an riva dël mar ti... it butave 'l "due pezzi" për pijé 'l sol...

Marisin: Për pié 'l sol i l'avìa pa damanca dël paltò, neh?

Zeubi: I ciapo 'n bàilo oooo... tacà a l'amborì...

Àngel e Minòt: Tacà a l'amborìììì???

Zeubi: It l'avìes un neo: a l'é vera o nen?

Marisin: I lo sai pa.

Zeubi: Ma coma ch'it fas-to a nen savèjlo?

Marisin: Tuti a lo san: ch'i ch'a l'ha 'n neo... a lo vëd pa.

Minòt: Giust: a lo dis fin-a 'l proverbi!

Marisin: Ma ti, Zeubi, it dovìe pa parleje a tò pare?

Zeubi: A l'é vera, ma peui i l'oma divagà.

Marisin: Alora a l'é mej ch'iv parle, parèj, quand che tut a sarà pront, i podreve seteve a

               tàula con la ment lìbera dai sagrin.

Àngel: E i saroma... bin pì a l'asi!

Marisin: Oh, Àngel, coma ch'an fà chiel i compliment... ma lasseme andé ch'i l'hai tëmma

              che dëdlà an cusin-a an brusa cheicòs.

(Marisin a seurt ma a séghita a orijé)

Minòt: Alora, Zeubi, andoa ch'i j'ero rivà?

Àngel: Al neo o... a l'amborì.

Minòt: Ma nò, prima 'd parlé dle toe aventure ‘d tòi "pais bass" ant ij Pais Bass.

Zeubi: I vorìa parlé fin-a mi 'd fomne.

Àngel: S’achit i l'hai già sentulo 'l mèis passà.

Minòt: Speroma che adess le ròbe as buto a pòst.

Zeubi: Papà, parin, i son an-namorame.

Àngel: Ah, la gioventù! Ah l'amor!

Minòt: A l'é dël pais o a l'é forëstera?

Zeubi: A l'é forëstera, a l'é forëstera.

Àngel: Boneur.

Minòt: E noi, noi i la conossoma?

Zeubi: Sigur, ch'i la conòsse.

Minòt: E ch'i ch'a sarìa?

Àngel: A l'é bela?

Zeubi: A l'é na fija franch bela... a l'é bela coma na stèila.

Àngel: Su, dine, dine...

Zeubi: A l'é Stèila, la mia stèila:

Minòt (al pùblich): adess as esprim torna an vers: i soma bin ciapà!

           (a Zeubi): Adess ch'it fas ël poeta, it veules-to pa tireme giù tut ël firmament! Ma

                            chi ch'a l'é toa gognin-a?

Zeubi: Ma i l'hai pen-a divlo.

Minòt e Àngel: Dijlo a chi? Su, dine, dine...

Zeubi: Ma i seve diventà tuti ciòrgn? Iv l'hai dit ch'a l'é Stèila.

Minòt: Ma Stèila, Stèila chi?

Àngel: E fin-a costa a më smija d'avèjla già sentùa.

Zeubi: Ma a l'é Stèila, Stèila Dalmar!

Minòt: Contacc, im lo sentìa, mi!

Àngel: A l'ha na bela siloèt, a l'ha un bel përsonal!

Zeubi: As  ancamin-a bin: parin, i son franch content ch'at piasa. A l'avìa pro rason mè

            pare: mandeme al mar për meisiné ij mè sagrin.

Minòt: Miraco a l'era mej mandete an Olanda a fé la cura 'd tò parin.

Zeubi: Scotme pare, i vorìa giusta ciamé toa contenta, toa benedission.

Minòt (con na vos speransosa): Ma, ma... e chila, chila... Stèila, a lo sà?

Zeubi: Sigur: tòta Stèila Dalmar a veul diventé Madamin Stèila Frustacotin!

Àngel: A son-a fin-a bin: compliman. A l'é ora 'd fé 'n brìndes con ël passito!

Minòt: Gnun brìndes!

Àngel: Ma coma: gnun brìndes? A l'é 'n darmage.

Zeubi: Papà, mi i-j veuj bin a Stèila, e chila am në veul a mi, donca…

Àngel: Donca, s’as veulo bin…

Zeubi: ...mi it ciamo la contenta.

Àngel: Tut a fila : daje sa contenta e tocoma ij bicer na vira con ël passito!

Minòt: Gnente da fé: as në parla gnanca! A l’é na ròba ch’as farà mai!

Zeubi: Ma përchè?

Àngel: Ma coma ch’it la bute giù dura : a son giovo, san, as veulo bin! Ma përchè dije ‘d

            nò?

Minòt: Përchè i lo dijo mi!

Zeubi: Ma as peul almeno savèjne ij motiv?

Minòt: A l’é nen na ròba ch’at riguarda. Nò e basta : fame pì nen parlé!

Zeubi: Ma coma a sarìa ch’a l’é nen ròba ch’am riguarda: i son mi col ch’a veul

            mariesse! I devo savèj.

Minòt: Përchè Stèila a fà nen për ti.

Àngel: Ma për che motiv? As peul nen dì nò e basta.

Zeubi: A l’ha rason ël parin: as peul nen mach dì nò.

Minòt: Ma ti, Zeubi, con costa fija it l’has combinà cheicòs?

Zeubi: Mi Stèila i l’hai gnanca tocala con un dil. Ma i-j veuj tanta ‘d cola bin.

Àngel: Gnanca 'n basin?

Zeubi: Gnanca 'n basin!

Àngel: Da nen chërde. Ai mè temp... dël '68... la rivolussion sessual... (al pùblich) Ma

            coste ròbe i l'oma pa già dije 'l mèis passà?

Minòt: Lassa perde, Àngel. A l'é nen ël moment. Boneur ch'a l'é suceduje gnente.

Zeubi: Alora…

Minòt: Alora la mia rispòsta a l’é sempe cola: nò!

Àngel: I l’avrìa mai fate dur parèj : dritura ciòrgn dëdnans a l’Amor.

Zeubi: A la finitiva i l'hai nen capì tò arfud, papà. Comsìa, con o sensa toa contenta... mi,

           Stèila, im la pijerai l'istess!

Àngel: Cost sì ch'a l'é parlé da òm.

Minòt: Alora mi i son torna bele ruvinà!

Àngel: Ma che ruvinà e ruvinà: it peule mach blaghete d'avèj un fieul coma Zeubi. Un

            fieul ch'a l'é stàit bon ëd tiresse su dòp ël disastr sentimental ch'a l'ha vivù su soa

            pel.

Zeubi: A l'é vera: i l'hai tant fatigà për seurtne feura. E sensa gnanca andé a Amsterdam.

Minòt: A l'ha fàit lest a consolesse. A sta mira am resta gnente d'àutr che torna confessé...

Àngel: Confessé? Ahi ahi ahi ahi: am sa ch'i-i soma torna!

Marisin (fòra camp) Ah, monsù Minòt Frustacotin! Frustacotin: "di nome e di fatto".

Zeubi: Che tregenda! I l'hai paùra 'd capì.

Minòt: A l'é a mi ch'am toca, ch'am toca torna confessé: confessé n'àutra colpa dle mie.

Àngel: A l'era da maginess-lo: altro che toché ij bicer!

Minòt: Mi iv contrai mach s'im dareve vòstra paròla d'onor che gnente a surtrà

            d'ambelessì, ch'iv na stareve bin botonà!

Àngel: Sa, taja curt e conta.

Minòt: Prima deve paròla, vòstra paròla d'onor...

Àngel: ...ëd fene paròla con gnun: it l'has mia paròla.

Minòt: Zeubi?

Zeubi: It l'has ëdcò mia paròla.

Minòt: Con gnun? Dzortut con toa mare?

Zeubi: Già dl'àutra facenda i l'hai nen batù gnanca na paròla!

Marisin (fòra camp): Santa passiensa: lor-sì a paròle, a-j ferma mai gnun!

Minòt: Bin, i deve savèj che Zeubi a peul nen mariesse con Stèila përchè,  përchè Stèila a

           l'é fija 'd Tonina.

Àngel: Varda mach, adess a l'é tut ciàir coma 'l sol: Tonina a l'é la mama dë Stèila, e mè

            amis Minòt...

Minòt (sempe pì genà): E tò amis Minòt a l'é la vìtima, l'agnel sacrifical dël passà. Ëd col

                                      passà ch'a séguita a drocheje acòl.

Zeubi: Mi i son?...

Minòt: Zeubi a l'é sò frel, Zeubi a l'é 'l frel dë Stèila, Stèila Dalmar.

Zeubi: Dime ch'a l'é nen vera.

Minòt: A l'é vera, a l'é vera. Darmagi s'a l'é vera!

Àngel: Mè car Zeubi, monsù Minòt Frustacotin in quanto  tò pare a peul nen diventé tò

            mëssé.

Marisin (fòra camp) E a mi che monsù Frustacotin a perd nen ocasion për ribadime che

                                 costa a sarìa na ca da bin, na ca con deuit! Sacrenon: àutr che "santa

                                 polenta", santa rigolissia", santa passiensa"... mi i fortisso: Santa

                                 Mònica Levinsy! Ch'a l'é bin pì adat, neh.

Zeubi: Ma coma ch'it l'has podù?

Àngel (a Zeubi): Mè car Zeubi, ant la manera sòlita, a la mòda veja.

            (a Minòt): Birichin d'un Minòt, gnanca costa it l'avìe pa mai dimla. Dai, conta

                             coma ch'it l'has fàit, coma ch'a l'é podù sucede.

Minòt: Coma tuti j'ani, la prima dumìnica dë stèmber, a Nòli a organiso la Regada Stòrica

            e Tonina a l'avìa ciamame 'd deje na man a andé a controlé ij galegiant ch'a fusso

            bin ancorà e ch'a fusso drit për tut ël përcors ëd la gara.

Àngel: E coma ch'it l'has controlaje-je... ij galegiant?

Zeubi: Va avanti, conta.

Minòt: A controlé i l'oma fàit prest, dagià che tut a l'era an órdin. Antlora mi i l'avìa na

            curiosità: i savìa ch'a j'era na riva dël mar stërmà, andoa ch'as podìa mach riveje

            con na barca. A bastava mach dobié 'l cap, an diression ëd la baja dij Sarasin.

Àngel: E ti, balòss d'un balòss, con l'andi dël pirata, it éres calate ant la part dël Sarasin.

Minòt: Tonina a l'é dël pòst e a l'era smonusse 'd compagneme.

Zeubi: I son ëstàje 'dcò mi: a l'é 'n pòst da fàula.

Minòt: I soma stendusse a pijé 'l sol. Dòp n'orëtta 'l temp a l'era cambià a l'improvista: le

            nìvole a j'ero fasse scure e afrose e 'l mar a l'era diventà gròss an càusa d'un

            ventass frèid. La temperadura a l'era bassasse e la pòvra Tonina a l'avìa frèid.

Àngel: A-j mancava mach pì ch'a tachèissa a pieuve.

Minòt: La pieuva a l'ha nen tardà e noi, për riparene, i l'avìo mach na toaja an doi, con

           gnente acòl che ij costum da bagn.

Àngel: E ti, da col gran cavajer ch'it ses, it l'has daje coma protession tut tò calor.

Minòt: Pòvra fija, a l'era frèida coma la giassa. Ma 'dcò mi i l'avìa na frèid da forca.

Zeubi: Ma a fasìa pròpi frèid parèj?

Minòt: A l'avìa 'dcò tacaje 'n concert con tron e lòsne. Parèj i soma strensusse

            ambrassà për ëscaudesse, mach për ëscaudesse, neh!

Àngel: Giust, mach për ëscaudesse.

Minòt: Ma dal moment ch'i j'ero a prim dë stèmber, i soma sùbit scaudasse...

Àngel: Im figuro 'l calor!

Minòt: E che calor! E i l'oma gnanca ancorzuss-ne dël temp ch'a passava. Dël temp ch'a

           cambiava.

Àngel: Im lo magìn-o: Tonina a l'avù tut ël temp ëd përfessioné jë studi dël piemontèis.

Minòt: Quand ch'i soma tornà con ij pè su costa tèra a l'era quasi a la fin dël di: ël temp a

            l'era arserenasse da 'n tòch e i soma pressasse 'd torné anans ch'a fasèissa neuit.

Zeubi: Ma papà, ma fin-a con Tonina.

Minòt: A l'é andàita parèj, i peulo feje gnente. I soma tornà a riva e i l'oma tirà 'n sèch la

            barca: an sl'orisont a j'era già la stèila Boera ch'a lusìa.

Àngel: A sarà-lo pa për lòn che Tonina a l'avrà ciamà Stèila soa fija?

Zeubi: Ma alora 'dco costa Stèila a l'é mia sorela.

Minòt: Për lòn ch'i peulo nen dete la contenta. Ma, im arcomando: nen na paròla con

            chicassìa!

Àngel: A sarìa në scàndol tròp gròss!

Zeubi: Im në vado a magoné bele daspërmì: gnanca sta vira i podrai confideme con mia

           Stèila. Ma chi ch'a l'avrìa mai 'l corage 'd deje dëspiasì: a sarìa coma feje na

           dëspresia ch'as mérita nen.

Minòt: I confido an toa comprension.

Zeubi: E mi am resta gnente d'àutr che confidé mach ant la meisin-a giusta: ël temp.

Minòt: Për ti a sarà na bon-a meisin-a, ël temp. Ma për mi a l'é diventà un bòja.

Àngel: Andoma, Zeubi, it ses fòrt: as rangerà 'dcò costa..

(Àngel e Zeubi as në van lassand sol monsù Frustacotin)

Minòt: Ah, l' Amor: n'ora 'd piasì, sent ëd dolor!

(a calo le lus: fin dël second at)

TERS AT

Sena 1a: Lussìa a l'é an sala e a parla dësparchila)

Lussìa: As crëd nen, ma i soma già rivà a la fin ëd l'ann. La Madòna dë dzèmber a l'é già

            bele che passà e a bzògna prontesse për ël Natal. E peui i salutroma 'dcò l'ann vej.

            Ma che ann: Zeubi, ël mè car Zeubi, ël mè car fieul a l'ha avù mach ëd delusion!

            Pensé mach: a l'avìa trovà doe fije ch'a podìo diventé mia nòra!

            Fije brave, a la man, con cola simpatìa che mach la gioventù a peul dé. Peui...

            bècio! Gnente. Gnente 'd gnente.

            Mi i sai pa 'l përchè. Ël për coma... gnanca. Ma tute e doe le vire che Zeubi a

            l'avìa trovà cheur d'andé da sò pare për fé l'arcesta, për comunicheje soe

            antension... a l'ha dun-a rompù le busche con soe morose.

            Che darmagi. Cole doe si ch'am piasìo: për mi, pròpi për mi, a sarìo stàite dle nòre

            përfete. Pensé ch'a l'avìo na predisposission natural për ël "siòpin": s'i penso a le

            compre ch'i l'avrìo podù fé 'nsema... Che darmagi gròss!

(Lussìa as leva an pé e a va vers al pùblich)

            Ma a l'é 'ncor pa dita, l'ann a l'é 'ncor pa finì. I deve savèj che noi i l'oma na ca an

            montagna. Mach bele-sì an val d'Osta. Giusta për passé chèich dumìnica a sghijé.

            Cost ann-sì a l'ha fiocà prest e Zeubi, pòr fieul, a l'é andà a sfoghé soe delusion an

            sij camp ëd fiòca. Ma, boneur, bele-là a l'ha 'ncaminà a frequenté na fija che già a

            conossìa da masnà. A smija ch'as piaso: chila a l'é dëdlà.

            Jér a l'é calà da la montagna për feje na sorprèisa a Zeubi, ma Zeubi a j'era nen.

            Zeubi, a l'ùltim moment, a l'é andà an montagna a mè pòst: an càusa dl'anfreidor

            ch'i l'hai ciapame l'hai avù pì car fërmeme bele-sì. Ma 'dcò Stèila, Stèila

            Dlagiassa, parèj as ciama, a l'é lassasse convince a deurme sì.

 (A-j riva Stèila)

Stèila: Bondì, madamin.

Lussìa: Ciau, Stèila, it l'has durmì bin?

Stèila: A dila giusta i j'era 'n pòch agità: im la spetava pa 'd fërmeme a deurme. A l'é

           piasse tròp dëstorb për mi.

Lussìa: Distorbé ti? Për gnente. Ma magara it j'éres nervosa: quand ch'as cambia let, ch'as

             ëspeta cheicadun...

Stèila: Ch'am fasa nen ëvnì rossa, ch'am fasa nen vërgogné.

Lussìa: Ciam-me Lussìa. Lussìa, e dame dël ti.

Stèila: Am ven natural: it ses giovna e alegra, dritura pì che la pì part ëd mie amise.

           Combin ch'a l'abio mach mia età, tante vire a më smija 'd parlé con dle veje.

Lussìa: Oh grassie, grassie tante. Alora, Stèila, sent bin lòn ch'i faroma: i spetoma 'n pòch

            ch’a-j rivo Minòt e Zeubi. I-j salutoma coma ch'as conven. E peui...

Stèila: I-j salutoma coma ch'as conven e... peui?

Lussìa: E peui... ëd corsa a fé "siòpin"!

Stèila: Giust: a bzògna bin catesse chèich cosolin-a për Natal, nò?

Lussìa (con andi da sòcio): E për l'ùltim ëd l'ann... nò?

Stèila: Oooh yes!

(le doe fomne as avzin-o e a bato le man drite a la manera merican-a)

Lussìa (al pùblich): Am sà che fin-a costa a sarìa na nòra 'd cole ch'am piaso a mi!

Sena 2a: A ciochin-o a la pòrta e a-j riva Àngel Tofeja

Lussìa: A l'han sonà a la pòrta, magara a saran lor. Ch'a sio già rivà?

(Lussìa a va a deurbe)

Àngel: Ciau Lussìa.

Lussìa: Ah, it ses ti. Ciau, Àngel. Come mai da coste bande?

Àngel: Mah, i passava da sì. I l'hai dime: magara 'n salut...

Lussìa: Ma intra, intra ch'a fà frèid.

Àngel: Brrr, a tira na bisa! Con përmess... ma, Marisin, andoa ch'a l'é, ch'a l'é nen

           ëvnùita chila a deurbe la pòrta?

Lussìa: Stamatin a l'avìa pontel con un sirògi për decide n'intervent.

Àngel (sagrinà): A l'é pa capitaje cheicòs, cheicòs ëd gròss, ëd grave.

Lussìa: Sagrin-te nen ch'a l'é pòca ròba: a l'é mach na question d'estética.

Àngel: Ma Marisin a l'ha pa 'd difet, a l'ha pa damanca 'd rangesse. A l'ha 'n bel përsonal.

Lussìa: Gnente 'd gròss:mach un cit neo aranda a l'amborì. Che mi i sapia a l'é mach për

            gavesse 'n fastidi eventual.

Àngel: Boneur! Për un moment i l'hai avù tëmma ch'a l'avèissa dessidù 'd gonfiesse ij

            làver coma na càmera d'aria 'd na bici.

Lussìa: Ma speta ch'it presento Stèila, n'amisa 'd Zeubi.

Àngel: Piasì, tòta, mi i son Àngel, Àngel Tofeja, ël parin ëd Zeubi.

Stèila: Ël piasì a l'é 'l mè: mi i son ëStèila, Stèila Dlagiassa.

Àngel: Stèila, ... Stèila. Cost nòm i l'hai già sentulo.

Stèila: Fin-a mi ël sò i l'hai già sentulo: Zeubi am parla sempre 'd sò parin.

Àngel: Ahi! Fin-a costa i l'hai già sentula!

Lussìa: I soma an camin ch'i spetoma Minòt e Zeubi: a duvrìo nen tardé. Set-te, Àngel,

            ch'it jë spete con noi.

Àngel: Mach s'a j'é nen tant da speté. I devo scapé: i son pien d'angage, i l'hai tant da fé.

Lussìa (malissiosa): E peui 'dcò Marisin a dovrìa nen tardé.

Àngel: Alora im seto.

Lussìa: Tòh, pija 'l giornal e les: mi i vado a prontà un bon cafè.

Àngel: Con un bon cafè a së speta mej, neh?

Lussìa: Ven con mi, Stèila, ch'i seguitoma col bel discors ch'i l'avìo 'ncaminà.

Stèila: I coro: col discors a l'era franch anteressant.

(Lussìa e Stèila a seurto)

Àngel (al pùblich): E già, a l'é ora 'd fé 'l "siòpin" natalissi.

Sena 3a: A ciochin-o a la pòrta. A-j torna Marisin

Lussìa (fòra camp): Àngel, fame 'l piasì, va ti a deurbe la pòrta.

Àngel: Gnun problema, Lussìa. I-j vado mi.

(Àngel a va a deurbe)

Àngel: Marisin, che sorprèisa!

Marisin: Àngel, ma che sorprèisa!

Àngel: Come mai da coste bande?

Marisin: Mah, i savrìa nen dì. A sarà-lo pa përchè mi i-i travajo, an costa ca?

Àngel: Ma a l'é vera! Ma alora, se chila a travaja sì, còsa ch'i-i faso mi da coste bande?

Marisin: Costa sì ch'a l'é na bela domanda.

Àngel: A mi am pias fé dle domande bele. Chissà coma ch'am ven-o an ment: ah, savèjlo,

            ah, savèjlo!

Marisin: Cost... sì ch'a l'é 'n problema esistensial, fàit da "un ch'a sà"!

Àngel: Ma chila a l'é stàita dal sirògi...

Marisin: E cost a l'é 'n problema mè.

Àngel: Oh, ch'a më scusa,... con la frèid ch'a fà, ma përchè ch'a intra nen?

Marisin: Ma contacc! Ma përchè chiel a l'é an mes a la pòrta.

Àngel: A l'é vera. Ch'a intra, ch'a intra.

Marisin: A l'era ora.

Àngel: Ch'as còmoda pura an sala, neh: madamin a l'é 'n camin ch'a pronta 'l cafè.

            Quaicòs ëd càud a-j farà mach che bin.

Marisin: Coma ch'a l'é cortèis chiel...

Àngel: I l'hai savù ch'a l'é andàita dal sirògi.

Marisin: Për na ròba da pòch, neh.

Àngel: Ma n'intervent a l'é sempre n'intervent: ch'as seta e ch'as fatiga nen!

Marisin: Ma coma ch'a l'é premuros, chiel.

Àngel: Ma se a l'é Marisin, ch'a l'ha sempre 'd premure e d’atension për tuti. Ma a chila,

            a-i é mai gnun ch'a la varda.

Marisin: Ma coma ch'am varda bin chiel.

Àngel: E coma ch'i la vardo?

Marisin: Am varda coma,... coma ch'i fussa na bignòla.

Àngel: A dila giusta... i l'avrìa pì car ij biciolin!

Marisin: Ma chiel a l'é n'artista, chiel. A l'ha sempre na ven-a 'd poesìa, chiel!

Àngel: I son parèj, as peul feje gnente. Dzortut quand ch'i ancontr Marisin, la musa

            ch'am dà 'l ghëddo. E, dal moment che tuti ij poeta a son an confidensa con soa

            musa ispiratris, përchè is doma nen dël ti?

Marisin: Àngel, i lo sperava tant ch'it im lo ciamèisse: mi i sarìa mai ancaleme.

Àngel: Con ti i treuvo ël përfum ëd na vòlta, ël përfum dij seugn e dle ròbe 'd tuti ij di.

Marisin: Lòn ch’it dises am fà sente bolversà, tuta sot-dzora!

Àngel: Alora cost a l'é 'l moment. Scotme, Marisin: mi i son sol, ti 't ses sola,... noi i soma

            soj.

Marisin: Ma a l'é fin-a bon a decliné ij verb! Ma vàire, ch'a në sà!?

Àngel: S'it varde... it nasse sol, it meuire sol.

Marisin: Sacrosant. E, ël pì dle vòlte, as viagia soj.

Àngel: Marisin, it veules compagneme për un tòch?

Marisin: Oh Àngel, i në sarìa onorà: mai gnun a l'ha parlame an costa manera. It am fase

               pianze.

Àngel: E mi ch'i pensava 'd fete contenta: i son mortificà!

Marisin: Ma nò, stupidon, a l'é për la comossion. Ma it l'has pensaje bin?

Àngel: A l'é da sta prima: gnun dubi.

Marisin: Ma it l'has pensà a chi ch'an darìa la baja?

Àngel: E përchè mai a dovrìo dene "cio cio la baja"?

Marisin: Ti 't ses un ch'a sta bin, ch'a l'ha na posission. Për contra mi i son mach na serva,

               na creada. Un-a ch'a l'ha vagnà 'd sòld e ch'a l'ha nen savù ten-je, ch'a l'ha përdù

               tut.

Àngel: Përdù tut? E coma ch'a l'é 'ndaita?

Marisin: An càusa 'd n'òm.

Àngel: Alora a-i é n'àutr.

Marisin: Ma nò, ma nò: quand ch'i son tornà da l'Olanda i l'avìa 'd sòld a malòch. I vorìa

              duverté na boutique ëd lusso.

Àngel: Tant për pelé 'd madame e madamin coma mia amisa Lussìa.

Marisin: L'intension a l'era pro cola, ma... an banca, n’òm, a l'avìa dime ch'i sarìa andàita

              an contra 'd rìsich. E a tant travaj. Quand che, con tuti coj sòld, i l'avrìa podù fé

               la sgnora.

Àngel: A duvìo esse tanti.

Marisin: É, pròpi tanti: un monton ëd sòld. Tanti ani d'onest travaj an vetrin-a. Chiel là a

               l'avìa contamla bin. A l’avìa sicurame che la borsa a "tirava", ch'a bastava caté

               'n pòich ëd bònd argentin, un pòche d'assion ëd la Cirio,...

Àngel: …magara 'dcò d'assion ëd la Parmalat.

Marisin: É, pròpi parèj, ma coma ch'it fass a savèjlo?

Àngel: "Chi è senza peccato scagli la prima pietra!" Fin-a a mi, un banché coma 'l tò, a

             l'ha smonume mideme sicurësse e peui, ciau bale! Un bel ciolarò, ch’a l’ha

             smonume!

Marisin: S’i lo treuvo…

Àngel: Gavëtlo d’an testa : le banche, con la scusa dla  "rotazione del personale", a-j fan

            ësparì, an manera ch’it sas mai con chi pijetla. Ma an fa gòj che a sìo mach coj, ij

            tò sagrin, e che tò cheur a sìa lìber.

Marisin: A mi am fa meno gòj ël pòrta-monede veuid bele se, savèj che ‘l cheur a l’é

               pront për compagnete ‘n tòch për toa stra…

Àngel: Compagneme e… buteme a l’asi, neh? Buteme a l’asi coma mach ti it sas fé.

Marisin: Ah, balòss. It lo sas che… coma ch’it buto a l’asi mi…

Àngel: It ëm porteras ël passito?

Marisin: Natural. E con doi biciolin, për mojé… un pòch da sì…

Àngel: … e ‘n pòch da là! E it ëm faras vëdde da davzin toa… toa…

Marisin: It farai vëdde da davzin mia… mia còsa?

Àngel: I l’hai gena a dilo, i sai pa s’i peulo asardeme, neh?

Marisin: Ël mè birbacion! Lòn ch’a l’è ch’at pressa ‘d vëdde da davzin?

Àngel: Toa,… toa colession ëd mascrin-e ‘d piume.

Marisin: Ma s’a l’è mach lòn: për ti i në butrai un-a minca di. E minca di, s’at pias, i

              cambierai color.

Àngel (al pùblich fërtandse le man godù): Am në farà vëdde ‘d tuti ij color!

           (a Marisin): It saras mè arch an cel!

Marisin : Pensa mach: al pòst ëd ciamé ij di dla sman-a con ij nòm ëd l’armanach, i-j

               ciamroma con ij nòm dij color.

Àngel (antra chiel): Ma varda mach se cost a l’è nen un "deja vu", n’esperiensa già

                                fàita.

          (a Marisin): I l’avrìa ‘ncor na ròba da ciamete.

Marisin: Dime tò desideri.

Àngel: Ël neo aranda a l’amborì. It deve gavelo për motiv ëd salute,… o a l’é bele mach

            na question ëd blisia, na question d’estética?

Marisin: Mach për l’estética, mach për estética, neh!

Àngel: Alora, lass-lo sté, falo për mi.

Marisin: S’a l’é për ti,… i lasso sté. Ma spiegh-me përchè it lo veules, dagià ch’it l’has

              mai vist-lo?

Àngel: Mach për completé un "deja vu", un "deja vu" ëd coj piasos.

Sena 4a: A rivo Stèila e Lussìa

Lussìa: Marisin, già sì? It l’has fàit motobin lest!

Marisin: Bondì, madamin, bondì Stèila. Dal médich a j’era pòca gent: tanti a son costipà.

Stèila: A son ij mal dë stagion.

Lussìa: Për mi a l’è la gent ch’as fërma për un nen. Vardeme mi ch’i son anfreidà: e bin,

             bele con sòn, i son pronta për andé a fé "siòpin".

Marisin: Alora a l'é për sòn ch’a speta ch’a-j riva so òm.

Lussìa: E përchè ch’i dovrìa ‘spetelo? Chiel-là as neuja a ven-e a fé ‘l "siòpin". A l’ha

             pì car stess-ne a ca o con ij somà.

Stèila: Mi im nojrìa mai.

Marisin: Ma a l’era pa për lòn, a l’era për soa carta ‘d crédit.

Lussìa: Mi, ëd soa carta ‘d crédit, in n’hai pa pì damanca.

Àngel: Ma la toa a l’era nen difetosa. It lamentave sempre: a l’é-lo pa ch’a l’han

            rangiatla?

Lussìa: Nò, al è sempre la midema. A l’é mi ch’in n’hai pa pì damanca : i l’hai trovà na

            boutique ch’am fa crédit, crédit il-li-mi-ta-to!

Àngel: Ma chi ch’a lo pagrìa peui, cost crédit il-li-mi-ta-to?

Lussìa : Mè òm, a lo paga. Lògich, nò? Pensa mach al vantage : mi i deuvro pa pì la carta

             ‘d crédit e Minòt a s’anrabia pa pì con mi.

Àngel: Ël rasonament a fila seuli. A fila seuli me la supòsta për un cit ant ël cul d’un

            grand!

Marisin: Alora mi i vado a cambieme. (Marisin a seurt)

Lussìa: I më sbalio o Marisin a l’é tuta alegra?!

Minòt: I të sbalie pa.

Lussìa: Ma che ch'a l'é capitaje. Cheicòs ëd gròss: chila lì, da quand ch'a l'é rivà da

             l'Olanda, i l'hai sempre vistla con ël moro arnos, malincònich. Coma chi ch'a

             considera 'l bicer "mes veuid", sempre a bërboté.

Stèila: A l'é vera: sempre pessimista. Ëdcò mi i l'hai avù st'impression.

Àngel: I sarìa busiard coma 'n sìngher si disèissa 'l contrari. Ma adess ch'i soma

           diciarasse, Marisin a l'é tuta n'àutra përson-a.

Stèila: Tòta Marisin Belafior ch'a diventrìa: madamin Marisin Tofeja! A son-a bin.

Lussìa: Boneur che Marsin a l'é gavasse la paùra 'd finì 'n... tofeja.

Stèila: Marisin a l'avìa tëmma 'd monsù Tofeja? Dròlo: a l'é tant na brava përson-a.

Àngel: Ma, ma , Marisin a vorìa nen savèjne 'd mi?

Lussìa: Nò, ch'a l'é nen parèj: lolì a l'era mach un gieugh ëd paròle, tant për facessié:

            Marisin Belafior, na fior bela ch'a finiss an pairòla, ch'a finiss ant na tofeja.

Àngel: I l'avìa pa pensaje. Vist parèj a l'é fin-a na ròba amusanta.

Stèila: Na fior bela ch'a finiss a beuje ansema a coja, pèiver...

Lussìa: ... e faseuj ch'a bërbòto, e gust ëd giardin.

Àngel: E 'l salamin ch'i ch'a-j lo buta? I-j lo buto pro mi, ël salamin!

Lussìa: Ghèr a ti, Àngel. (indicand Stèila) Fà nen ël paco ch'a-i j'é 'd vërdura.

Àngel: Vërdura? Ma andoa?

Lussìa: A-i j'é na tòta. Parla nen grass! Serca 'd parlé bin e costumà, neh!

Àngel: Përdon-me, Stèila. It ciamo scusa.

Stèila: Ma figureve s'i-j faso cas: con tute cole ch'i sento an sij camp ëd fiòca. Altro che

           lòn!

Lussìa: Marisin!, Marisin, torna sì. A fa nen damanca ch'i ti’t cambies. Ven sì!

Marisin (fòra camp): I rivo dun-a, madamin.

(Marisin a torna an sena)

Marisin: Che ch'a-i càpita?

Lussìa: A-i càpita pròpi gnente.

Marisin: Che ch'a comanda madamin?

Lussìa: Un-a, it comando ch'it ven-es con mi e Stèila a fé "siòpin"!?

Marisin: Ch'i ven-o con chila e Stèila a fé "siòpin".

Lussìa: It deves fete bela për tò Àngelòto. E peui it comando...

Marisin: E peui an comanda?...

Lussìa: Ëd deme dël ti.

Marisin: Ma... ma...

Lussìa: Gnun "Ma e ma": adess ch'i të spose nòss amis Àngel, che le doe famije a

             tacran a frequentesse...

Àngel: Ch'a tacheran a fé brandé carte 'd crédit a malòch për ël "siòpin"...

Lussìa: ...certe formalità i-j dovoma pì nen dovreje.

Marisin: S'a lo dis chila... përdòn: s'it lo dises ti, Lussìa... che ch'i spetoma a core a fé

              "siòpin"?

(Le tre fomne as dan la man e a coro fòra 'd ca. Àngel a arman sol a boca duverta)

Àngel: I soma bele an camin, sì. A sarà-lo pa për lòn ch'i l'hai mai volù marieme?

Sena 5a: A rivo Minòt e Zeubi.

Àngel: Ma mi i l'avìa da fé ma in treuvo blocà a speté mè a mis e mè fiòss. Ma, s'i sento

            nen mal, i sento manegé tacà a la pòrta.

(a intro Minòt e Zeubi ch'a parlo tra 'd lor)

Minòt: Car ël mè Zeubi, i soma torna a ca.

Zeubi: A l'era ora: col temp da luv a l'ha nen lassane fé na bela sghijada 'd cole ch'an

           piaso a noi.

Minòt: Ma disme nen: jér-dlà i të s-ciairave nen l'ora 'd rivé 'n montagna! A l'é pa ch'it

            l'has mancà 'n pontel, neh?

Zeubi: It l'has vistla giusta: i më s-ciàiro con na fija.

Minòt: I son franch content ch'it l'abie trovà da consolete.

Zeubi: Ma costa dumìnica i l'hai nen ancontrala: a l'é andass-ne sensa dime pa nen, sensa

            'n salut.

Minòt: Am dëspias, sòn am dëspias. Tant. Ma it l'has provà a ciamé andoa a sta?

Zeubi: I l'hai provaje, ma ij sò, dòp d'avèj festegìa le nòsse d'argent, a son andass-ne për

           fesse 'n viagi bele daspërlor. Sensa lassé recàpit. Gnanca ant soa agensìa.

Minòt: Ma che combinassion dròla: la sman-a passà ij Dlagiassa, ch'a son nòstri amis ëd

            famija, coj ch'a l'han n'agensìa imobiliar, a l'han anvitane a festegé ij sò 25 ani 'd

            vita matrimonial.

Zeubi: Che bela sirimònia: am piasrìa 'dcò mi marieme coma ch'a l'han fàit lor: an

            montagna, con la fiòca për tèra. E, finìa la mëssa, con un landò a lesa tirà da na

            cobia 'd cavaj bianch, fesse 'l gir ëd tut ël pais. Da mont a val.

Àngel: Am piasrìa pro 'dcò a mi, na ròba përparèj. Magara con na rapela 'd ciochin ch'a

            anonsio 'l passage djë spos.

Minòt: Ma Àngel, còsa ch’it fass bele-sì?, I l’avìa pa s-ciairate.

Zeubi: Ciau, parin.

Àngel: Còsa ch’i voleve mai, le fomne a l’han molame quat a gnun a speté vojàutri.

Minòt : Ma andoa ch’a son andàite?

Àngel: Prové a imaginevlo…

Zeubi: Donca: i soma sota a Natal, i l’hai pa ancor vist pachèt e pachetin…

Minòt: Alora, comissari Montalban, a lòn ch’a son rivà toe dedussion?

Zeubi: I son rivà a la conclusion che a son andà a fé 'l "siòpin"!

Àngel: Pròpi parèj. A son partìe con un gigèt acòl coma ch’a fusso un diav drocà ant

            l’eva benedìa!

Minòt: A l’é tacaje la "la spinta emotiva dell'impulso all'acquisto". Na tragedia!

Àngel: Un vìrus contagios: tute e tre a son partìe coma fusëtte.

Zeubi: Tute e tre? Ma chi ch’a j’era con mama?

Àngel: A j’era Marisin e… n’amisa dle toe.

Zeubi: Na mia amisa? E chi ch’a l’é costa mia amisa?

Àngel: S’it lo sas nen ti chi ch’a son toe amise, còs ch’it veule ch’i në sapia, mi.

Zeubi: Ma parin, coma ch’a l’é fàita?

Àngel: I sai mach dite ch’a l’é già da jér ch’a të speta. Toa mama a l’ha fala deurme sì.

Zeubi: Deurme sì? Ma alora a l’é nen dël pòst. D’andoa ch’a riva?

Àngel: Da la montagna. Pòvra cita: a vorìa fete na sorprèisa, ma ti it j’eres partì con tò

            pare.

Zeubi : Ma  alora… Stèila a l’é sì. E mi ch’i l’hai magonà fin-a a adess!

Àngel: Pròpi parèj, a l’é presentasse coma Stèila.

Minòt. Còsa còsa còsa?

Zeubi: Papà, a l’é la fija ch’i-i l’hai sërcà an montagna. Stèila, Stèila Dlagiassa!

Minòt: Cribio, ma che ch’a veul da ti sa Stèila, Stèila Dlagiassa?

Àngel: Ma Minòt, it l'has gnanca n'ideja lontan-a? Varda mach: coma mi e... Marisin.

Minòt: Ti e Marisin? Che ch'i në sai mi, ëd ti e Marisin.

Àngel: Ma i l'oma dessidù 'd pijesse, ëd fé 'nsema 'n tòch ëd la stra 'd nòstre vite: i saroma

            coma , coma... Giulietta e Romeo, bele se modern. Ma sensa finì an tragedia, neh?

Minòt (a Àngel): Giulietta e Romeo, modern e sensa finì 'n tragedia? Am sà ch'i smije 'd

                            pì a Cochi e Renato: ròba da fé sghignoflé fin-a jë siass...

            (al pùblich): ...dagià che jë siass a l'han sempre la boca duverta.

Àngel: Sempre simpàtich com l'inciòstr, ti.

Zeubi: N'àutra pì cioca? Parin, ti, Marisin...Neh ch'i l'avìa vist giust, mi.

Àngel: Bò, a l'é andàita parèj: i son ëstofiame 'd vive sol.

Minòt: A l'era ora, vej balòta.

Àngel: A bzògna prové: dòp na giornà 'd travaj it rives a la sèira ant na ca veuida. Pa bel.

Zeubi (malissios): Sensa gnun ch'at buta a l'asi.

Àngel (a sospira): A l'é costa la part pì dura da soporté. Ma adess i l'hai dessidù: as vira

                              pàgina, as ancamin-a na vita neuva!

Minòt: S'a l'é mach për lòn... toa vita neuva a l'é già bele che ancaminà: toa Marisin a l'ha

            già pijà la costuma dël "siòpin".

Zeubi: Ma papà, sempre tacà a-j sòld, ti.

Àngel (sognant): E am piasrìa marieme coma ch'a l'ha dit mè fiòss: un paisòt ëd

                            montagna... con la fiòca e na lesa tirà da 'n pàira 'd cavaj bianch...

Zeubi(sognant): ...për fesse 'n bel vir con toa sposa....

Àngel e Zeubi (sognant): ...da mont a val!

Zeubi: Parin, pensa che bel se, ti e mi, is marièisso 'nsema.

Àngel: Ma và 'n pòch al sol, va: che ch'as antortoja  an toa testa? It veules fé ij DICO? Zeubi: Ma gnanca për sògn! I intendìa dì che mi e ti...

Àngel: Mi e tiiii?...

Zeubi: Con Marisin e mia Stèila, is marièisso tuti dël midem di.

Àngel: Costa am pias già da pì. Ma Stèila chi?

Zeubi: Ma Stèila Dlagiassa, nò?

Minòt: Fërma! Fërma! Fërma! Rasonoma: Zeubi, ti 't veule mariete con Stèila

            Dlagiassa...

Àngel: E mi con Marisin.

Minòt (a Àngel): E costa a l'é n'àutra stòria.

           (a Zeubi): E costa Stèila a l'é ch'i penso mi?

Zeubi: Mi i sai nen a chi ch'it penses ti, ma mia Stèila a l'é la fija 'd Madlen-a, cola

           amisa ch'it l'has fate andoa ch'i l'oma la ca an montagna. La Madlen-a, cola ch'a

           l'ha l'agensìa imobiliar, cola ch'a l'ha fàit la festa dle nosse d'argent: a l'ha fin-a

           anvitane. It n'anvise? A l’é tut ciàir?

Minòt: A l'é pro ciàir, ciàir coma 'l mesdì: coma ch'i podrìa a nen anvisemne?

Zeubi: I seve amison, e mi i në son content.

Minòt: E përchè ti it ses content?

Zeubi: Ma përchè le famije as conòsso già.

Minòt: S'a l'é mach për lòn, noi is conossìo da prima che ti 't parlèisse.

Àngel: Minòt, dal moment ch'a l'ha 'mprendù a parlé... lass-lo ch'a disa, lass-lo parlé. Zeubi: Papà, parin, i son an-namorame.

Àngel: S’achit i l'hai già sentulo 'n pàira 'd vire.

Minòt: A-i soma torna!

Àngel: E noi, noi i la conossoma?

Zeubi: Ma i l'hai pen-a divlo: a l'é Stèila, la fija 'd Madlen-a.

Àngel: A l'é mach ch'i faso confusion: con tute ste stèile... un a capiss pì gnente.

Minòt (al pùblich): Miraco a l'era mej mandalo a sghijé an Olanda, a fé lë slàlom tra le

                                giojere!

Àngel: Im gieugo le bale che, bele là, a l'avrìa conossù un-a ch'as ës-ciama Stern!

            Stern, che an bon piemontèis a veul peuj mach di... Stèila!

Zeubi: Scotme pare, i vorìa giusta ciamé toa contenta, toa benedission.

Minòt (con na vos speransosa): Ma, ma... e chila, chila... Stèila, a lo sà?

Zeubi: Sigur: tòta Stèila Dlagiassa a veul diventé Madamin Stèila Frustacotin!

Àngel: A son-a fin-a bin: compliman. A l'é ora 'd toché ij bicer con ël passito!

Minòt: Gnun brìndes, a l'é pròpi nen ël cas.

Àngel: Aidemì, am sà che sì i-j soma torna!

Zeubi: Ma Papà, dòp tante delusion mi i l'hai trovà Stèila. Mi, mi a Stèila i-j veui bin, e

           chila am në veul a mi, donca…

Àngel (al pùblich): Speroma che adess le ròbe as buto a pòst.

           (a Minòt): Donca, s’as veulo bin…

Zeubi: Pare, scota, pare: mi it ciamo la contenta.

Minòt: It podrìe pa feme la domanda 'd riserva?

Zeubi: I soma pa an television!

Minòt: Alora gnente da fé: as në parla gnanca! A l’é na ròba ch’as farà mai!

Zeubi: Për na vira, it podrìe pa deme na rispòsta 'd riserva? Ma përché it arfude?

Minòt: A l’é nen na ròba ch’at riguarda. Nò e basta : fame pì nen parlé!

Zeubi: Ma coma ch'a sarìa ch'a l’é nen na ròba ch’am riguarda. Ma as peul almeno

           savèjne ij motiv?

Minòt: Përchè i lo dijo mi! Nò e basta : fame pì nen parlé, i l'hai dite. Stèila a fà nen për

            ti.

Àngel: Ma për che motiv? As peul nen dì nò e basta.

Zeubi: A l’ha rason ël parin: as peul nen mach dì nò.

Minòt: Ma ti, Zeubi, con costa fija it l’has combinà cheicòs?

Zeubi: Mi Stèila i l’hai gnanca tocala con un dil. Ma i-j veuj tanta ‘d cola bin.

Àngel: Gnanca 'n basin?

Zeubi: Gnanca 'n basin!

Àngel: Da nen chërde. Ai mè temp... dël '68... la rivolussion sessual... (al pùblich) Ma

            coste ròbe i l'oma pa già dije 'n pàira 'd vire l'istà passà? Giumai le savoma a

            memòria!

Minòt: Lassa perde, Àngel. A l'é nen ël moment ëd badiné. Ringrassioma 'l Signor che

            gnanca stavòta a l'é suceduje gnente.

Zeubi: Alora…

Minòt: Alora... it l'has già capì. Alora mi i son pròpi bele ruvinà!

Zeubi: I soma torna an camin...

Minòt: E pensà ch'a l'era torna consolasse. Ma l'é a mi ch'am toca, ch'am toca torna

            confessé: confessé n'àutra colpa dle mie.

Àngel: Confessé? Ahi ahi ahi ahi: am sa ch'i-i soma a l'ablativ!

Minòt: Mi iv contrai mach s’am dareve vòstra paròla d'onor che gnente a surtrà

            d'ambelessì, ch'iv na stareve bin botonà!

Àngel: Sa, taja curt che fin-a costa i l'oma già sentula. Alè, conta.

Minòt: Prima deve paròla, vòstra paròla d'onor...

Àngel: ...ëd fene paròla con gnun: it l'has mia paròla.

Minòt: Zeubi?

Zeubi: It l'has ëdcò mia paròla.

Minòt: Con gnun? Gnanca con toa mare, neh? Im arcomando.

Zeubi(sbufand): Già le àutre vire i l'hai nen batù paròla! I penso a lë scàndol, mi.

Minòt: Bin, i deve savèj che Zeubi a peul nen mariesse con Stèila përchè,  përchè Stèila a

           l'é fija 'd Madlen-a.

Àngel: Varda mach, adess a l'é tut ciàir coma 'l sol: Madlen-a a l'é coma Tonina, Tonina a

             l'é coma Marìa, Marìa a l'é coma Madlen-a. Ël discors për giré... a gira pro.

Zeubi: Madlen-a a l'é la mama dë Stèila, e mè papà Minòt...

Minòt (sempe pì genà): E tò papà Minòt a l'é la vìtima, l'agnel sacrifical dël passà. E tò

                                      pare a seguita a patì rassegnà lòn che 'l destin a jë smon për ij sò

                                      pecà 'd gioventù.

Zeubi: Mi i son?...

Minòt: Zeubi, it ses sò frel. Stèila, Stèila Dlagiassa a l'é toa sorela..

Zeubi: Dime ch'a l'é nen vera. Ma përchè i devo patì toe colpe?

Minòt: A l'é vera, a l'é vera. Darmagi s'a l'é vera!

Àngel: Mè car Zeubi, it lo savìe nen che le colpe dij pare a dròco sempre an sij fieui?

Zeubi: I l'avìa sentulo, i l'avìa pro sentulo. Ma quand ch'at capita a ti, pròpi a ti.... at

           brusa. Oh, coma ch'a brusa!

Àngel (a Zeubi): Cert che tò pare a l'é quasi coma col ator dël cine, col merican...

Minòt: E che ator?

Àngel: Ma si, a më smija col... Sversa ij Négher.

Minòt: Col ch'a sversa ij négher? E chi ch'a l'é, chiel lì?

Zeubi: A sarà-lo pa Schwarzenegger?

Àngel: É, é. E còsa ch'i l'hai dit, mi? A l'é pròpi chiel, col ch'a l'ha fàit la serie 'd

           "Terminator".

Minòt: E che ch'a j'intra?

Àngel: A j'intra che ti it podrìe fé la serie d' "Inseminator"! Bèica mach: sensa gnanca

            studié la part. I son pì che sicur ch'a basta ch'i të staghe natural.

Zeubi: Ma coma ch'it l'has podù?

Àngel (a Zeubi): Mè car Zeubi, coma le àutre vòlte.

            (a Minòt): Brighela d'un Minòt, gnanca costa it l'avìe pa mai dimla. Dai, conta

                             coma ch'it l'has fàit, coma ch'a l'é sucedù.

Minòt: An coj ani ch'i sercavo na ca da compré an montagna, i l'avìa conossù Madlen-a.

            Col temp-là chila a l'era ampiegà a mesa giornà ant un-a agensìa imobiliar.

Àngel:  Alora it l'avìe conossula an sercand ca.

Minòt: Nò, mi i l'avìa conossula sij camp ëd fiòca andoa, l'àutra mesa giornà, a fasìa la

            magistra dë schi. A l'avìo damla spress për mie lession.

Àngel: Im lo magin-o... che lession!

Minòt: Parla ti, ch'i parlo mi, i soma intrà an confidensa: a l'é stàita chila ch'a l'avìa dame

            na bon-a drita për caté na ca ant na posission bon-a. E l'ha fin-a fame risparmié.

Àngel: E vàire ch'a l'ha fate vansé?

Minòt: Tant. Tant ch'i savìa gnanca coma sdebiteme.

Àngel (irònich): Mi, na mesa ideja, i 'l l'avrìa pro...

Minòt: Fà nen ël gram, ch'i son già genà e mortificà për mè cont.

Zeubi: Va avanti, conta.

Minòt: Un bel di a l'avìo prontà ij camp për dle gare dë schi ma, la neuit prima a l'avìa

            fiocà fòrt. Parèj tuta la matin a l'han dovù bate torna le piste. Finì, a bzognava

            controlé che le rèj 'd demarcassion e le grije 'd protession a fusso tute a sò pòst.

Àngel (irònich): Ma chissà chi ch'a l'é col ch'a l'era smonusse për andé a deje na man a

                           Madlen-a a controlé che tut a fussa a sò pòst?

Minòt: Mi i j'era an débit. Tutun a controlé i l'oma fàit prest, dagià che tut a l'era an órdin.

            Rivà aranda al ciabotin ëd la sconda funivìa, col dël còl pì àut, i soma setasse a

             pijé n'arfial. E na golà 'd cordial.

Àngel: Na golà 'd cordial? It l'avìe portalo ti?

Minòt: É, im në portava sempre dapress.

Àngel (irònich): An tribunal lòn as ciama premeditassion!

Minòt: Ma lassa sté le facessie. Da lì a gnanca 'n quart d'ora 'l temp a l'era cambià a

            l'improvista: le nìvole a j'ero bassasse e a l'avìo anvlupane drinta na nebia s-ciassa

            ës-ciassa da pa pì s-ciairete 'l boton ëd la pansa. Parèj i l'avìo pensà 'd trové ripar

            drinta 'l ciabotin ëd contròl dl'impiant ëd risalita.

Àngel (irònich): Doi cheur e... un ciabotin! Natural con un cassul ëd cordial, neh?

Minòt: I pensavo dë speté pòch temp ma la facenda a l'avìa pijà na piega bruta: prima na

            bisa gìnica e tajenta ch'a l'era virasse ant un ventass da tormenta. La fiòca a l'era

            nen tardà.

Zeubi: Situassion bruta.

Minòt: Boneur ch'a j'era 'l teléfono: i l'oma avertì la diression dj'impiant. Vist la

            situassion a l'han dine 'd nen lassé nòst arfugi che seurte a sarìa stàit pericolos.

Àngel: Dimlo nen: la temperadura a l'era bassasse e la pòvra Madlen-a a l'avìa frèid. E ti

           'dcò.

Minòt: Giust la frèid a l'era tanta, boneur che noi i j'ero a l'abrì.

Àngel: E ti, da col gran cavajer ch'it ses, it l'has daje coma protession tut tò calor.

Minòt: Pòvra fija, a l'era frèida coma la giassa. Ma 'dcò mi i l'avìa na frèid da forca.

Zeubi: Brrr, a më smija 'd sente frèid 'dcò mi!

Minòt: A chitava pì nen ëd fioché e soma stàit obligà a prontesse për passé la neuit: i

           soma strensusse ambrassand-ne për ëscaudesse, mach për ëscaudesse, neh?

Àngel: Giust, mach për ëscaudesse.

Minòt: Question ëd sopravivensa.

Àngel: Im figuro 'l calor!

Minòt: A sarà stàit për col doss tëbbior, a sarà stàit për ël cordial, ch'i l'oma pì gnanca

            antajasse dle ore ch'a passavo...                                                                                                                                                                                                                        

Àngel: Im lo magìn-o: it l'avras avù tut ël temp për disoblighete con Madlen-a.

Minòt: Quand ch'i l'oma deurbì j'euj la neuit a l'era bele che a la fin: ël cel a l'era

            arserenasse e a së s-ciairava ancor la Stèila dla matin prima ch'a montèissa 'l sol.

Zeubi: Ma papà, ma fin-a con Madlen-a.

Minòt: A l'é andàita parèj, i peulo feje gnente. I soma tornà a val andova tuti a son

            sentusse sorlevà ch'a l'era sucedune gnente. I l'oma virasse a vardé 'l cel dzor dël

            còl: la Stèila dla matin a l'era sparìa.

Àngel: Già, tant aj në j'era bele n'àutr dë Stèila: drinta a Madlen-e.

            A sarà-lo pa për lòn che Madlen-a a l'avrà ciamà Stèila soa fija?

Zeubi: Ma alora 'dco costa Stèila a l'é mia sorela.

Àngel: La famija a së slarga.

Minòt: Për lòn ch'i peulo nen dete la contenta. Ma, im arcomando: nen na paròla con

            chicassìa!

Àngel: A sarìa në scàndol tròp gròss!

Zeubi: Im në vado a magoné bele daspërmì: gnanca sta vira i podrai confideme con gnun.

           I l'avrai gnanca pì la fòrsa 'd trové na scusa për slontaneme Stèila.

Minòt: Ancora na vòlta i confido an toa comprension.

Zeubi: E mi i l'hai pì gnanca pì fiusa ant la meisin-a dël temp.

Minòt: Për mi 'l temp a l'é diventà un bòja. E, për colpa mia, ëdcò për ti, fieul mè.

Àngel: Andoma, Zeubi, a l'é mej ch'i lo lasso sol tò pare. E peui a podrìa diventé

            pericolos.

Minòt: An che manera, ch'i podrìa diventé pericolos.

Àngel: Ma, al ciàir dle toe confession, fòra ël temp a l'é cambià, le nìvole a son basse, a

            tira na bisa e....

Minòt: Eeeee...

Àngel: A podrìa vnite la veuja dë scaudé cheidun!!

(Àngel e Zeubi as në van lassand sol monsù Frustacotin)

Minòt (al pùblich): Ah, brava gent, i sareve bin curios ëd savèj coma ch’am sento mi.

                                Bin, s'i l'eve nen l'idea, iv la ciairisso mi. I l'eve present lòn ch'a peul

                                dije na supòsta a na fusëtta? Nò? Alora iv lo conto. A-j dis: "Beata ti

                                ch'i vade an cel!

(Minòt a seurt. Le lus a së smòrto. As sara 'l sipari)

Sena 6a: Final. Zeubi a l'é setà an sala.

Zeubi (tra 'd chiel): Ma chi ch'a l'avrà mai sognass-lo. Na ròba përparèj: a stà nen an cel

                                ni an tèra. I sai pa pi che fé.

(as leva ‘n pè e va vers ël pùblich)

Zeubi: Ma iv rende, iv deve cont? Cont ëd coma ch'i peulo sentme mi.  Prové, prové

            mach për na minuta a buteve an mie scarpe.

           Mi, ch'i l'hai sempre considerame fieul sol... ant ël vir ëd gnanca ses mèis im

           Treuvo con tre sorele. A sta mira im ciamo vàire ch'a podrìo ancor sautèjne feura.

           L'ann a l'é 'ncor pa finì e, con un brigant coma mè pare an circol... tut a peul

           sucede.

           Destin ësbefios, i ancamin-o a pensé 'd fela finìa, ëd dije adiù a la vita. Ma

           contacc! - as peul nen finì parèj.

(a intra Lussìa)

Lussìa: Che ch'a l'é ch'a peul nen finì parèj?

Zeubi: Gnente. Gnente d'amportant: i butava a pòst ij pensé a vos àuta.

Luss'a: It am la contes pa giusta. It am ëstermes cheicòs...

Zeubi: Lass-me mach ësté, ch'i l'hai nen veuja 'd parlé.

Lussìa: Ma i son toa mama, it deve confidete. Am sà ch'it pòrtes un pèis tròp grev për ti.

Zeubi: Sòn a l'é vera. Ma i peulo nen parlé.

Lussìa: Cert ch'it ses dròlo. La situassion a l'é dròla. A l’é dròla da quand ch'it l'has chità

            Stèila Fiordacamp che, tra àut e bass, it ses rivà a riduvte an cost ëstat.

Zeubi: Am ven da pianze për la disperassion!

Lussa: Pensa a mi ch’i son toa mare a vëd-te disperà parèj! lòn a më s-cianca ‘l cheur:

            mè Zeubi, col fieul sempre alégher a l’é disperà.

Zeubi: It savèjsse, mama, it savèisse. Ma i peul nen parlé…

Lussìa: Ma i son-ne o i son nen toa mare? It deves confidete con mi.

Zeubi: Mach s’it ëm daghe toa paròla che con papà it në staras bin botonà. It i-j diras

           mai gnente.

Lussa: Im lo sentìa ch’a j’intrava tò pare. Ma varda mach an che stat ch’a l’ha tirà mè

           fieul. Ma am sentrà, chiel-là. Oh, s’am sentrà!

Zeubi: Ma mi i parlo mach s’it a-j dises gnente!

Lussìa: E a va bin. It l’has mia paròla. Bele se chiel-là a la passerà seulia fin-a stavòta.

             It giuro ch’i-j dirai gnente. Gnente ‘d gnente: at va bin parèj?

Zeubi: È, parèj a va bin. Tutun i sai pa d’andoa ‘ncaminé…

Lussìa: Mi it sugerirìa d’an prinsipi.

Zeubi: Papà a l’ha avù dle aventure…

Lussìa: Ah, brigant! Lòn i l’era sempre maginamlo, i l’avìa sempre sospetalo.

Zeubi: Pecà ‘d gioventù, a l’ha dime…

Lussìa: A l’ha sempre fàit l’erlo, chiel. A l’ha sempre piasìe ‘d fé ‘l furb, al monsù!

Zeubi: Gnanca për soa colpa, neh. A l’ha contame che, an càusa dle situassion…

Lussìa: Ah, për contela, a l’é un ‘d coj bon, chiel-lì! E chi ch’a sarìa costa “parpajòla”,

            costa Messalina?

Zeubi: A l’é, … a l’é…

Lussìa: Su, corage. Spara! Tant a sta mira…

Zeubi: Marìa, a l’é Marìa. La Mama dë Stèila Fiordacamp.

Lussìa: Bèich-je là, i merlo! Për lòn ch’a son tant amis!

Zeubi: Amis ìntim. Cola che ij giornaj scandalìstich a ciamo una tenera amicizia.

Lussìa: Una tenera amicizia ‘n còrno! Altro che n’amisa ‘d famija! Ma përchè a l’han

             nen vorsù che  ti e Stèila iv  pijeisse? Voi i-i j’intre pa gnente.

Zeubi: Adess a-j ven feura la ròba gròssa. I devo andé anans a conté?

Lussìa: Avanti, e che ch’i-i sarà mai.

Zeubi: Stèila, Stèila Fiordacamp a l’é…

Lussìa: Stèila a l’é?

Zeubi: Stèila a l’é mia sorela, valà!

Lussìa: Valà ‘n còrno ch’a jë sbuela! I-j rangio mi la pipa ch’a tira. A tuti e doi!

Zeubi: Ti it range gnun-e pipe, mama. It l’has giurà!

Lussìa: Mach për ti Zeubi. Mach për ti.  Dësnò… Ma, e Stèila Dalmar… ëdcò për chila

            a l’ha oponisse?

Zeubi: È, a l’ha oponisse. Dagià che ‘dcò con Tonina a l’ha avù na stòria…

Lussìa: E brav Minòt: che Ganimedi!

Zeubi: … e la fija ‘d Tonina a l’é n’àutra sorela.

Lussìa: Bòja fàuss! N’àutra! Ma dime nen: e Madlen-a… e tò pare…

Zeubi: Intuission giusta, mama. Ëdcò Stèila Dlagiassa a l’é mia sorela.

Lussìa: Për lòn ch’a bërbotava pa pì, ël mè car Minòt, quand ch’i andasìa a fé ‘l

            “siòpin”. Dritura am mandava. It l’has capì?

( Lussìa as seta. Zeubi as àussa e a pij an man na pistòla)

Lussìa: Zeubi, ma còs ch’it fass?! Ses-to mat? Buta via cola ròba ch’i-i l’hai paura.

Zeubi: I veuj fela finìa. I peulo pa pì soporté costi sagrin tròp gròss për mi.

Lussìa: Fërma, Zeubi. Për carità: a l’é pa drocaje ‘l mond.

Zeubi: Altro che ‘l mond: con tute coste Stèile, a l’è drocame acòl tut ël firmament. A l’é drocaje l’univers, tut mè univers.

Lussìa: Ma fa nen parèj che tut as rangia. Pensa a mi, alora. I l’hai pì ‘d còrn che na

            sësta ‘d lumasse, mi!

Zeubi: Mi i l’avrìa dit: “Pì ‘d còrn che 'n sigilin ëd lumasse”.

Lussìa: Sas-to che diferensa…

(Zeubi a àussa l’arma)

Zeubi: Che vergogna fin-a për ti: a l’é mej buté la paròla fin.

Lussìa: Fërmte, Zeubi! Scotme: Édcò mi i l’hai ‘d confessete cheicòs, na ròba

            ‘mportanta.

Zeubi: Motobin pì ‘mportanta ‘d mia fin? Dròlo.

Lussìa: Dame temp: s’it ëm ëscote mach quàich minuta… miraco i la rangioma.

Zeubi: A l’é pa na ròba possibla.

Lussìa: Mi, adess, it contrai na stòria ma…

Zeubi: Ma?

Lussìa: Ma mach se it ëm daghe toa paròla ch’it në faras gnanca ’n fià con chicassìa.

Zeubi: Tant mi i son costumame a dé mia paròla. E va bin: it l’has mia paròla.

Lussìa: Coma ch’it l’has fàit con tò pare?

Zeubi: Ma che ch’it veules ch’i-j disa. Tant mi... im tirerai ’n colp!

Lussìa: Alora, për piasì, bassa col’arma ch’am fà sgiaj mach a s-ciairetla an man.

             Bass-la mach e scotme: quand ch’i l’avrai finì ’d conté. it vëdras: la veuja dë

             sparete a sarà bele che passate.

(Zeubi a pòsa la pistòla)

Lussìa: Coma ch'it sas, tuti j'ani, la prima dumìnica dë stèmber, a Nòli a organiso la

            Regada Stòrica. Prima d'un-a 'd cole Tonina a l'avìa ciamaje a Minòt ëd deje na

            man a për andé a controlé ij galegiant. Ch'a fusso bin ancorà e ch'a fusso drit për

            tut ël përcors ëd la gara.

Zeubi: Costa stòria già i la conòsso. Va avanti, conta.

Lussìa: Pen-a ch'a son partì a son fasse viv dontrè fiolòt alman. Un ëd coj a l'avrìa avù gòj

            'd visité 'l castèl.

Zeubi: Col dl'età 'd mes.

Lussìa: Si. Tuti j'àutri a l'ero angagià për prontà la fritura 'd pess: për lòn a l'avìo ciamame

             'd compagnelo mi.

Lussìa: Rivà i soma fërmasse a vardé 'l panorama ma, dòp chèich fòto, ël temp a l'era

            cambià a l'improvista: le nìvole a j'ero fasse scure e afrose e a l'era aussasse un

            ventass frèid. La temperadura a l'era bassasse e mi i l'avìa frèid.

Zeubi: E a l'ha tacà a pieuve: già sentula 'dcò costa.

Lussìa: La pieuva a l'era fòrta e noi, për riparene, i l'avìo mach trovà na garita cita e rota.

Zeubi: E l'alman, da gran cavajer, a l'ha date coma protession tut sò calor.

Lussìa: A l'avìa 'dcò tacaje 'n concert con tron e lòsne. Parèj i l'hai ambrassalo strèit për

             gaveme la paùra d'acòl e... për ëscaudeme, mach për ëscaudeme, neh!

Zeubi: Giust, mach për ëscaudete.

Lussìa: E che calor!

Zeubi: Im lo figuro, im lo figuro!

Lussìa: I l'oma gnanca ancorzuss-ne dël temp ch'a passava. Dël temp ch'a cambiava. I

             soma calà a neuit fàita.

Zeubi: E l'alman, ël tedesch?

Lussìa (slanguìa): I soma salutasse con un basin e, d'antlora i soma pi nen vist-se.

Zeubi: Ma mama, ma fin-a ti?!

Lussìa: Stà mach ciuto: dije mach gnente a gnun... për carità!

Zeubi: A sarìa në scàndol: i sai gnanca ch'i ch'a l'é mè pare. I sai mach ch'a l'é alman.

Lussìa: Mè car Zeubi, pija chi ch'it veules, ti: sì d'antorn it l'has gnun-e sorele.

Zeubi: Ma mama.... Ma papà... Ma contacc, as fà nen parèj!

   

Fin.