Vota a to nannu

Stampa questo copione

VOTA A TO NANNU

VOTA A TO NANNU

di

Alfio Bonanno

Turi Ninchinanna Nonno
Pippu Padre
Salvo Figlio di Pippu
Maria Figlia di Pippu
Santa Spatafora Portinaia

Turi è un vecchio abbastanza arzillo, molta chiacchiera, poca sostanza non sa che fare tutto il giorno e s’inventa come stressare il prossimo, veste con giacca da camera, pantaloni di pigiama, pantofole e papalina (o simile).
Pippu è un buon padre di famiglia, vedovo, lavoratore alle prese con i mille problemi della sua famiglia, affezzionato ai figli, incapace di nuocere al prossimo, veste in maniera sobria e ordinata
Salvo e Maria sono i due figli di Pippu, non molto attenti alla realtà familiare quanto ai propri piccoli bisogni, studenti, aiutano svogliatamente in casa, vestono alla moda.
Santa è la portinaia, inperenne conflitto col nonno, stima Pippu e vuole aiutarlo, anche se a sua maniera, furba e decisa, veste da lavoro

[La scena rappresenta un soggiorno, porta di ingresso in fondo o vicino al boccascena, cucina a destra di chi guarda, corridoio a sinistra per le camere al centro un tavolo (possibilmente rotondo) con copritavola, da usare anche per i pasti, credenza con stoviglie, televisione, telefono distante dalla televisione, divano, sedie, poltrone, piante ornamentali]



ATTO PRIMO
SCENA I
( Turi - Santa - Pippu ) 

Turi - ( in giacca da camera, seduto in poltrona, guarda la televisione commentando, mentre Santa sfaccenda per la camera ) Talè, talè chi s’hava a vidiri di sti tempi a televisioni...
Santa - Ma si non ci piaciunu sti cosi picchì non a ‘stuta e si ni và?
Turi - Quando c’è la servitù per casa è d’obbligo ca qualcunu hava stari a taliari!
Santa - Si propriu! Havi du uri ca scummattu cca intra e vossia non s’ha spiccicatu un mumentu l’occhi di sta cascitta ch’i pupi, si vulissi mi putissi purtari tutta a casa e mancu si n’accurgissi.
Turi - Ti pari a tia, serva maligna, iu l’occhi ci l’haiu boni e viru tuttu.
Santa - Ca comu, l’occhi l’havi boni sulu pp’a televisioni, ca poi, vulissi sapiri, comu fa a taliari sempri a stissa cosa, taliassi film, telegiornali, cartoni animati macari... ancora ancora u capissi.. ma si po’ stari tutta a iurnata a taliari a pubblicità ( mima ) d’a machina ppi fari i massaggi... vecchiu maniacu...
Turi - Cammarera impertinenti, ‘ntricalora, ‘nvadenti e spittaculusa, sto facendo una indagine di mercato...
Santa - ... ppi pigghiarici i misuri a dd’autri strafallari ca fanu i pubblicità...
Turi - I misuri ti l’avissuru apigghiari a tia... ppo tabbutu ... e quann’è ca ti levi di stu munnu?
Santa - Qualsiasi iornu veni stu mumentu ppi mia, hov’ aviri almenu cinquant’anni ca ci carriu ciuri a lei, anzi ca ci carrianu i so niputi picchì iu di unni u vurrocunu non ci vogghiu passari mancu a distanza
Turi - ( facendo i debiti scongiuri ) Fora saddoru, e chi fai ma jetti? Pezzu di sguattira a uri ca m’avissa a pavari tu a mia sulu ppi l’anuri ca ti fazzu di trasiri a me casa!
Santa - ( inviperita ) Ossè senta: prima cosa chissa non è casa so ma di so figghiu; poi ci a putissi finiri ccu ssa storia da serva, d’a sguattira e di tutti l’autri mutuperi ca ci nesciunu d’a vucca. Io per sua norma sono portinaia con mansioni aggiuntive saltuarie ... e mali pavati sparti! ( con aria minacciosa ) Si ricurdassi ca Santa Spatafora, ‘ntisa “mussu pizzutu” non è serva di nuddu, e chiddu ca fazzu ‘nta sta casa lu fazzu sulu ppi dovere di riconoscenza a dda bonarmuzza di so nora ca non c’è chiù ( rabbonita ) e ca era l’unica ‘nto palazzu ca mi capeva e mi vuleva beni, ( di nuovo furiosa ) ca fussi ppi lei a munnizza ci putissi arrivari fina a supra ‘aricchi!
Turi - E bona, bona coma t’artarii...sta accura ca t’acchiana a prissioni e accaluoti i ciuri ti l’haia a purtari iu a tia...a propositu quali ti piaciunu, ca accussì n’accattu ‘mpocu, ‘nsamai ca poi non n’avissa truvari all’ultimu minutu...
Santa - ( alza la scopa minacciosa verso Turi ) Vecchiu ‘nfamiu e jittaturi, ma chi sti svutau u ciriveddu? Viri ca cu un corpu di chista ti fazzu turnari iu i sintimenti!
Turi - E quantu si dilicata...senti o tornatinni ‘nta purtinaria accussì t’arriposi, ti calmi ( con tono da presa in giro ) e poi ripigghiari l’osservazioni de fatti di tutti l’inquilini, ca ‘nta sta menz’ura ca ha mancatu cusà quantu cosi hana successu e tu non l’ha vistu, non vulissi ca ppu dispiaciri appoi ti sentissi mali...
Santa - ( fintamente calma ) Mi ni vaiu, comu voli vossia, va ripigghiu l’osservazioni da purtinaria ( in crescendo ) nella speranza ca viru veniri u dutturi ppi lei, ca ci pigghiau un corpu malignu ( gridando ) e in tutti i casi ci auguru ca ddi quattru sordi di pinsioni ca pigghia mi si spenni tutti a midicinali ( sbatte la scopa a terra, batte indignata i tacchi, gira ed esce ) 
Turi - ( ridacchiando ) Ih ih ih ih ih , ccu mia si voli mettiri, ... a puttunara con mansioni aggiunte... ca iu mi mettu ‘nto saccu a idda e n’autri deci comu a iddda...
Pippu - ( entra riguardando indietro ) Ma chi è ca ci facisti a Santa? Mi passi assicutata d’e diavuli... chi è vi sciarriastuvu n’autra vota?
Turi - ( candido ) Sciarriarimi? Iu? Ma chi ti paru tipu ca mi mettu a discurriri c’a servitù?
Pippu - Papà, ma si ti l’ha dittu milli voti: chidda non è a serva, ni fa u favuri d’arrizzittari ogni tantu, chiù pi segnu di amicizia ca pi sordi, e tu ‘nveci di dirici grazii, ogni vota a pigghi a mali paroli. Continuannu di stu passu vo finisci ca n’hama circari na cammarera ppi daveru ... e già ca semu cumminati bboni chi sordi... vogghiu vidiri comu hama a fari.
Turi - ( imperativo ) Colpa tua cha non sei in grado di amministrare la casa, iu e me tempi non vi fici mancari mai nenti...
Pippu - ‘O pà, senti iu sugnu stancu e non haiu mancu a forza di mittirimi a discurriri ccu tia, ppi ghiunta ora mi tocca macari di cucinari ca i carusi si stannu arricughiennu d’a scola... perciò iu mi ni vaiu dda banna a priparari, tu statti ddocu beddu quietu e non m’aumintari i pinseri.( esce per la cucina ) 
SCENA II
( Turi ) 

Turi - ( tentenna col capo, poi si dirige verso la televisione, si siede contento, si frega le mani ed accende col telecomando ) Mah, viremu chi fanu oggi, ... telegiornali: ... no...no...troppu sangu, troppu ‘mbrogghi... e ca? “Tok sciò” ... nenti troppu curtigghiu, mi parunu i discursi d’e cummari di na vota ca ora i fanu a televisioni. E st’autru? ....uh ... e chi è Pippu Baudu macari ‘nta pubblicità? Mizzica chistu manca sulu ca ci dununu u telegiornali e l’Angelus a duminica a postu d’o Papa e poi si virissi sulu iddu, nenti canciamu. Ccà ... ci avemu u palluni ... si ma a ‘ncertu puntu stuffa ... ma appoi dicu iu chi ghiocu stubbitu: vintirui scimuniti ca assicutunu un palluni sulu, ma picchì non ci ni dunanu unu all’unu e daccussì ci a finisciunu di stuccarisi i iammi e di scicarisi i magghii di ‘ncoddu... nenti canciamu, ... viremu ... viremu... bih i cartoni animati ( ha uno scatto indietro e si para il viso con le mani ) o matruzza bedda, e chi è? Sangu, bummi, testi sfracillati, cristiani tagghiati ‘nto menzu... e sacunnu iddi sti cosi si l’avissura a viriri i picciriddi... ma allura megghiu un bellu film di Dariu Argentu ca almenu dda ammazzunu un cristianu ogni menz’ura, cca ‘nta cincu minuti già si ni puliziaru na cinquantina... e parunu passati n’to passasassa... E chistu?... bellu u western, è ca mi l’ha vistu almenu na uttantina di voti, ... mizzica m’arricordu quann’era nicu ca nu vistumu a parrocchia, a duminica sira: tu ievi a missa e allura ti putevi vidiri u film, si non ci ievi, nenti film; ora u film m’u vidu cca e a missa non c’è bisognu ca ci vaiu! Comunqui, chiddi si ca erunu belli tempi: u parrinu ci tagghiava i sceni chi fimmini, ppi non ni fari scannaliari a nuatri masculi, a monica du catechismu ci livava i sceni chi masculi ppi non fari scannaliari e fimmini e nuautri ni vireumi i film che suli cavaddi...eh belli tempi, si... mah viremu chi c’è ... chi fanu chisti? Vanu assicutannu i fimmini strati strati e ci fanu i dichiarazioni... comu cangiunu i tempi auh! E me tempi si faceva iu na cosa di chista autru ca corpu di fulmini, un corpu di zocculu ‘nta testa m’arrivava e poi mi l’hava discurriri sparti cu so patri e ch’e so frati ... iemu avanti ... ( esultando ) Quizz!!! Bellu chistu: fanu na dumanna scema, tu ci dumanni l’aiutinu e poi spartunu i miliuna ... ma ddu trunzu iacitanu di me figghiu non voli ca telefunu a televisioni, picchi dici ca ci costu troppu assai... ast’ura ci u facissi viriri iu ca cu quttru quizz ci aggiustassi l’economia familiari... biiiiihh vadda chistu u sacciu, sicuru ca u sacciu, isamu u volumi quantu sentu megghiu...
Televisione - ( voce femminile ) Qual’è quel pesce che si pesca al nord, viene messo sotto sale, viene mangiato fritto o bollito e l’acqua dove è stato feti di ‘mpazziri?
Turi - U baccalà, u baccalà, mancu l’aiutinu ci voli, u baccalà, mizzica non mi ‘ntaressa si me figghiu si siddia, ora ci telefunu e mi fazzu i miliuna, ci u fazzu viriri iu comu s’arreggi na casa...unn’è u talefunu? ( si avvia verso il telefono e compone il numero ) ...pronto? ...Baccalà, ... è baccalà....
Telefono - ( voce maschile ) Baccalà ci po essiri tu e tutta a to razza, scinunitu e bestia, dimmi unni si ca ti vegnu a trovu e ti straformu a facci a tumbuluna...
Turi - Ma mi scusi lei non è a signurina da televisioni?
Telefono - Senti, chista è casa Pappalardu e ora gran pezzu di vastasi e facchinu, ‘ntuppiti a vucca e chiudi stu talefunu prima ca cu na sputazzata ti ‘ntuppu n’occhiu via cavu, va beni?
Turi - Ma iu vuleva parrari cu a signurina d’a televisioni pi dirici ca a risposta era: u baccalà...
Telefono - ( arrabbiatissimo ) A vo’ finiri pezzu di carnaluvari a pavamentu chiudi stu talefunu ca già troppu tempu m’ha fattu perdiri...
Turi - ...chiudu...
Telefono - Bravo!
Turi - Grazie
Telefono - Prego
Turi - Scusi
Telefono - Tornerò.... ( gridando ) ma chi mi fa diri? Chiuri stu coooooosu!!!!
Turi - ( nel frattempo che sente gridare l’ultima parola allontana la cornetta per il troppo rumore, poi la posa di fretta facendo verso il telefono segni di scongiuro ) Matri mia chi era arraggiatu. E poi picchì? ... Accalluoti sbagghiai numiru? Po’ capitari, cu sti talefuni ca non funzionunu mai...Mah continuamu a furriari ca qualche cosa bona a truvamu... oh finalmenti eccolo: modello trecentosei ricambi e accessori incorporati, doppia cintura, tremila giri al secondo....( tace, continuando a seguire con il movimento della testa il movimento del vibro massaggiatore che sta vedendo alla TV ) 

SCENA III
( Turi - Salvo - Maria ) 

Maria - ( entrando ) Ciau nonnu, comu si? ( si accorge del movimento della testa del nonno e si gira preoccupata verso Salvo che sta entrando anche lui ) Salvu talia o nannu; chi si senti mali, chi ci pigghiau?
Salvo - ( preoccupato corre verso il nonno ) Nannu, nannu chi ci’hai? Non ti senti bonu? Parra ppi carità!
Turi - ( come svegliandosi ) Chi hai ca fai vuci chi non ti senti bonu o niputi parra!
Salvo - No parra tu ...
Turi - ...parra tu...
Salvo - No parra tu...
Turi - Ma chi t’haia diri?
Salvo - Dimmi si ti senti bonu
Turi - Iu mi sentu bonissimu tu chiuttostu mi sta parennu ‘npocu striusuliddu, spunti a ‘mpruvisa, pari scattiatu e m’addumanni a mia si non mi sentu bonu...
Maria - ( accorgendosi del programma che c’è alla televisione ) Nenti lassa stari Salvu, sarà ca u nannu stava “seguendo attentamente” u programma a televisioni...
Salvo - Ah u capii, nenti nannu scusimi...
Turi - Chi è ca vo scusuti i causi o a cammisa? Ma taliati chi c’è ccà, non c’è chiù rispettu mancu ppi l’anziani.
Maria - ( dandogli una leggera spintarella ) Avaia, nannu u sai ca ti vulemu beni, anzi n’auma preoccupatu...
Turi - Preoccupativi di vostru patri chiuttostu...
Salvo - Picchì chi ci capitau cosa?
Turi - Sacunnu me non è in gradu di tiniri additta sta famigghia...
Maria - Certu, di essiri, di quant’avi ca non c’è chiù a mamma è troppu ‘nchiffaratu e chinu di preoccupazioni.
Turi - U viri ca vi n’accurgiti? E ‘nte so’ condizioni non è possibili stari accura comu si devi a vuatri, a dda tinta cammarera ca ogni tantu veni a scumminari a casa, e me’ bisogni di anzianu...
Salvo - Propriu, nannu! ( bonariamente ) Tu u sai c’avissi bisognu? Di lamintariti chiù picca e cunchiudiri qualche cosa ca fai u mortu ‘ncasa ma putissi benissimu fari qualche cosa di utili...
Turi - ...e chissa e n’autra cosa ca to patri non ha fattu: ‘nsignariti a ducazioni a tia, pezzu di vastasazzu! Accussì ci parri a to nannu? Un poviru vecchiu ca...
Salvo - ...ca havi chiù saluti e chiù armu di mia, e ‘ntantu sta tuttu u iornu ‘mpiccicatu a sta televisioni, ca quannu m’haia viriri a partita t’haia a fari a dumanna in carta da bullu...
Maria - Avanti, Salvu, chi voi ca u nannu si cumpurtassi comu un carusiddu a vint’anni? Ca ringraziamu u Signuri ca havi ssa bedda saluti, e no’ cutturiari chiù.
Turi - Brava a niputi addifennimi tu ca chissu di mia pigghiau sulu u nomu e p’u restu è tuttu so patri: irriconoscenti e duru di cori.
Salvo - Senti o nannuzzu iu ti vogghiu beni ma tu a circari di non m’accupari cch’i to storii e a me patri lassulu stari ca già pinseri n’havi assai ppi cuntu so’.
Turi - E si! Lassamu stari, cummigghiamu, ammucciamu ... e poi u viriti comu va a finiri sta casa.
Maria - Sintiti, siccomu è ura di mangiari, inveci di discurriri ammatula picchì non ci damu na manu o papà ca sta cucinannu? Oh nannu tu e Salvu apparecchiati a tavula e iu ci va dugnu na manu o papà ’ncucina.
Turi - Daccordu...
Salvo - Va beni...
Maria - Forza ca appena è prontu ‘mpiattamu. ( esce per la cucina ) 
Turi - ( guardandosi attorno impacciato ) ...e di unn’è ca si ci accumincia?
Salvo - Boh, iu quantu a tia ni sacciu, di solitu attrovu priparatu...
Turi - Chissu ppi curpa di to patri ca non s’ha vulutu maritari, ne ha vulutu pinsari a sistimari sta casa...
Salvo - Nannu ppi favuri n’accuminciari n’autra vota...
Turi - E certu ... certu, però na cosa ca furria bona ‘nta sta casa non c’è.
Salvo - Vadda tonnatinni a taliari a televisioni, ca dda ammenu pari ca i cosi ( mima ) furriunu boni...ca cca ci pensu iu.
Turi - Mah, si si cuntentu tu...( si risiede alla televisione ) 
Salvo - Viremu unni su i cosi ppa tavula...( si avvia alla credenza e comincia ad apparecchiare ) 
Maria - ( dalla cucina ) Pronti siti? Cca nuatri finemu.
Salvo - ( verso la cucina ) N’attimu ca staiu finennu, ( al nonno ) Nannu pronti semu ossia si v’assetta ca stamu ‘mpiattannu.
Turi - Bonu vah, propiu ora ca stava accuminciannu un programma interessanti...
Salvo - Chi è n’autru modello di massaggiaturi? Avanti stuta ddocu e veni a mangiari.
Turi - ( fra se ) Tuttu stortu ‘nta sta casa...
SCENA IV
( Turi, Pippu, Salvo, Maria ) 

( i tre si siedono a tavola ) 
Pippu - ( entrando dalla cucina con grembiule e pentola in mano posa la pentola sul tavolo, si toglie il grembiule e siede con gli altri ) Allura: facemuni u segnu d’a cruci e mangiamu. ( fanno il segno di croce ) Bon appetitu a tutti
Tutti - Bon appetitu..
Turi - ( a Pippu ) A mia veramenti m’aggruppa stu mangiari. Possibili ca ‘mpatri di famigghia s’hava a trasfurmari a donna di servizio? Non po’ essiri ca to figghia, ca è gia rannuzza, si ci metti idda in cucina? 
Pippu - O pa’, ma sempri sti storii... u sai ca a picciridda va a scola e s’arricogghi tardu, iu m’arricogghiu prima e non mi costa nenti cucinari.
Turi - Si na vota, du voti...ma ca è sempri, tu ‘nveci di fari u capufamigghia t’arridducisti a farici u servu e’ to figghi, facisti trasiri dda ‘ntricalora e malefica di Santa casa casa e a me ca sugnu to patri m’abbannunasti sulu e scurdatu di tutti.
Pippu - Senti o pa’ non fari tutti sti tragedii picchì mi pari ca tuttu sommato a famigghia camina bona, i carusi studianu, quantu prima si diplomunu, e poi mi ponu dari na manu d’aiutu a casa, tu grazii a Diu si beddu salutivu, anzi macari assai p’a to età...
Turi - Ah ma picchì m’addisidiri malatu ‘nta ‘nfunnacu di lettu? Beddu figghiu ca criscii! Tu vulissi ca iu cascassi malatu, accussì mi purtassi o spitali, ppi moriri chiù prima, e ‘nto giru di na simana ti livassi macari st’autru pinseri, averu?
Pippu - Ma chi dici papà? Ma no vidi ca sta sdilliriannu? 
Turi - U sacciu comu siti vuautri figghi moderni: un patri vi campa ppi trent’anni e vuatri o patri n’o vuliti serviri mancu ppi tri ghiorna: ingratitudine umana!
Salvo - Nonnu, m’ha scusari si tu dicu ma ddocu sta sbagghiannu d’assai, picchì u papà anzi pi tia ha fattu miraculi: ti teni cca a casa, quannu hai bisognu ti cura, non ti fa mancari nenti...
Turi - Ma mi lassa sempri cca sulu a casa, no sai ca l’anzianu havi bisognu di cumpagnia, di sintirisi utili, di fari ocche cosa?
Pippu - Vabbè, ma chissu cu ti l’ha negatu mai?
Turi - Sicuru e quannu vuleva fari iu u cuocu ‘ncasa picchi non m’u facisti fari?
Pippu - Ca picchì no giru di du iorna m’abbruciasti tutti i pignati e i pareddi e ogni vota n’auma ghiri a cattari u mangiari o ristoranti, si continuava accussì n’autra simana veru a fallimentu ieumu...
Turi - Tutti scusi ppi tinirimi di cantu... e quannu ti dissi ca vuleva iri a fari u vigili fora a scola, comu fanu tanti anziani picchì non vulisti?
Pippu - ( un po’ seccato ) Picchì, picchì...’ntantu ti ci fici iri, anzi mi tuccava accumpagnariti iu ca o travagghiu mi stavunu licinziannu, e poi dopu tri voti ca t’addummiscevi additta ‘nto menzu d’a strada mi passi giustu livarici manu, ievi ppi stari a cura e picciriddi ca traversavunu a strada e si non era p’e picciriddi a st’ura i machini st’avuna stampatu ‘nterra cu sà quanti voti.
Turi - Tutti calunii! A virità e ca tu mi vulissi mettiri ‘nto sgabuzzinu e sbarazzariti di stu poviru vecchiu...
Pippu - ...finiscila cu sta storia du poviru vecchiu ca n’a pozzu sentiri chiù, vo’ diri: si chiù friscu di na rosa, chiù tisu e chiù salutivu di mia e ancora va cuntannu sta storia d’u poviru vecchiu, ma finiscila!
Maria - Senti papà ma picchì n’a finiti tutti e dui? Non ti pari ca a tavula avissuma a mangiari ‘nta santa paci ‘nveci di sentiri sempri sti discursa?
Turi - Eccola! U vidi comu l’ha ‘nsignatu e to figghi? Accussì ca comu rapi a vucca t’arrispunnunu, d’altra parti tu ccu mia non fai u stissu? Questa è la pena del contrabbasso!
Salvo - Si, d’o trummuni: contrappasso si dici, cioè zzoccu tu fai a l’autri poi ti veni fattu a tia.
Turi - E tu macari comu ti permetti di cuntraddiri a to nannu?
Salvo - Comu mi permettu? Ma si spari tutti sti fissarii...
Turi - Ah! Ora macari pi pallunaru mi stati pigghiannu, e cu sta scusa non mi vuliti fari parrarri. Ma iu lupu sugnu! A mia non mi mintiti ‘nto saccu, e mutu non ci staiu. U viri caru Pippu chissi e dui non è ca stanu difinnennu a tia, tu fissa ca c’iammucchi, chissi stannu difinnennu na casa ca non funziona ma ca ci permetti di fari tutti chiddu ca volunu, tu a scanzu di stari sempri fora e quannu si intra di ‘nfilariti ‘nta cucina picchì non stai attentu e to figghi? Chissi quantu prima si ni venunu du dilinquenti e tu, orvu canariu, non t’accurgiutu di nenti.
Maria - Nannu ma chi dici?
Pippu - ( pensieroso ) Chi dici? Dici na cosa ca iu sempri m’haia scantatu, si ni sentunu e si ni vidunu tanti... e chi vi pari ca non staiu sempri ‘mpinseri pinsannu a zoccu faciti quannu siti fora? Quannu v’arricugghiti e quattru di matina? Quannu vi vidu partiri tutti allegri e turnati cu certi facci ca pariti morti? Quannu Vi iti a divertiri cu certi ‘ndividui ca ppi mia su cosa di galera e vuatri ci iti tranquillamenti a spassu...?
Salvo - Si papà ma ora tu a facisti troppu tragica...
Maria - Appuntu, chi ti pari ca semu?
Turi - Giustu diciunu i carusi: troppu esageratu si!
Pippu - Ma perciò! Ma si ora ora propriu tu parravi di iddi ca su dilinquenti e iu orbu canariu?
Turi - Ma chi centra? Iperboli, metafore, figure letterarie, tu inveci si squilibratu: o tuttu a siccu o tuttu a saccu! Non hai misura. I giovani bisogna saperli prendere, si ci hava sapiri iri c’o so versu ... no comu a tia: o mancu i talii o già i facisti addivintari dilinquenti, drogati e sdibusciati! Ma ‘nsomma t’u vo’ ‘nsignari a fari u patri si o no? Fussi iu o postu to...
Pippu - Ti ci vulissi vidiri daveru o postu me!
Turi - Stai tranquillu ca a sti carusi i facissi crisiciri comu du’ gigghi, autru ca comu fai tu... e sta casa filassi a meravigghia, no ca non funziona nenti e sparti hama a subiri l’invadenza di dda tinta sguattira di Santa!
Pippu - Senti papà mi pari ca ora sta parrannu troppu assai e a spropositu! U capu famigghia sugnu iu e a casa a dirigiu iu e ‘e me figghi l’educazioni ci a dugnu iu, va beni?
Turi - Va mali, troppu mali, tu non si capaci di fari sti cosi ca dici.
Pippu - Ca ‘ncasumai fussi capaci tu, no?
Turi - Capacissimo! 
Pippu - Menu mali ca si anzianu, si me patri e ti vogghiu rispittari... picchi sennò...
Turi - Sintemu chi facissi?
Pippu - ( con uno scatto poi contenuto ) Chi facissi...? ...nenti mi susu e mi ni vaiu ca a fami mi passau. ( si alza e se ne va ) 
( un attimo di silenzio ) 
Maria - Nannu, forsi o papà u trattasti troppu mali...
Salvo - Però u nannu havi ragiuni, non è ca u papà ha pinsari ca nuatri e dui semu chissachì...
Maria - ... certu ...e mancu ni po ‘mpediri di irini a divertiri ogni tantu ... giustu nannu?
Turi - Giustu e poi i giovani hanno bisogno di fiducia, di autonomia ... a televisoni sempri u diciunu.
Maria - Forsi, tuttu sommatu, tu ni capisci chiossai di iddu...
Turi - M’at’a cridiri: certi voti m’addisidirassi di essiri ancora iu a reggiri sta casa, ca u sapissi comu fari ppi falla filari comu si devi!

SCENA V
( Santa - Turi - Salvo - Pippu - Maria )

( suonano alla porta ) 

Maria - Viremu cu è. ( va ad aprire ) 
Santa - ( apparendo sulla porta ) Chiedo scusa antura m’appa a scurdari a scupa cca ...
Turi - A tutti l’uri e tutti i mimunti chista ha veniri a mettiri u nasu cca dintra!
Santa - ( secca ) Stassi tranquillu lei ca pigghiu a scupa e mi ni staiu iennu.
Salvo - Maria sparecchiamu ca si sta facennu tardu...( esegue e dopo un poco esce ) 
Maria - Si salvo picchì mi pari ca u tempu si sta annuvulannu...( sparecchia e dopo aver finito va via per la cucina ) 
Turi - Giustu diciunu i me niputi, macari a mia mi fa ‘mprissioni ca l’aria cangiau...
Santa - ( contenendosi ) A me mi pari ‘nveci tuttu regolari.
Turi - Iu m’u ‘ntisi nall’ossa ( indicando Santa ) ca c’era qualcosa ca non ieva..
Santa - ( secca ) Ssa scupa l’ha vistu?
Turi - ...trasi tu e arriva u malutempu...
Santa - ( scattando ) Virissi ca unni trasu iu trasi la primavera! Non sugnu vecchia, decrepita, arripudduta, tinta, malaugurusa e portascarogna comu a qualcunautru...
Turi - ( calmo ) ...ti riferisci a qualcunu ca è intra sta stanza?
Santa - E mi pari ca cca dui semu! E certu non staiu parrammu ppi mia!
Turi - Non cridu ca ti riferisci a mia?
Santa - Ca picchì? Cu c’è cca intra vecchiu, stolitu, malignu, stranchillatu, vavusu e sparritteri?
Turi - Ca tu a nuddu autru!
Santa - Vecchiu scimunitu a sta vota m’a pavi ppi tutti...( raccoglie la scopa da terra e comincia a inseguirlo a colpi di scopa ) 
Turi - ( mentre scappa e si difende con le mani ) Tinta serva di du sordi, comu ti permetti di aggredirimi a domiciliu? Viri ca chiamu a custura e ti fazzu attaccari..
Santa - ( sempre correndo ) Prima l’haiu acciuncari a citru.
Turi - Aiutu! Aiutu! A sguattira ‘mpazziu! ( afferra un cuscino e lo tira nei piedi a Santa ) 
Santa - ( inciampa e cade ) Vecchiu malignu, m’ammazzau!
Turi - Picchì chi è megghiu ca tu ammazzi a mia?
Santa - ( si rialza e ricomincia a inseguirlo fino a stringerlo nell’angolo della televisione ) Ti pigghiai vecchiu sdibusciatu ora sta scupa ha fari miraculi! ( alza minacciosa la scopa ) 
Turi - ( afferra il teleconmando e fa ripetutemente come per spegnere Santa) Mizzica non s’astuta! Chi ci fineru i pili o si tu ca non funzioni?
Santa - Ora t’u fazzu vidiri iu cu è ca non funziona! U pezzu chiù rossu ha ristari l’aricchia!
Turi - Aiutu! Aiutu! Pippu! Maria! Salvu! Curriti! Curriti ca sugnu mortu!
Pippu - Salvo - Maria - ( accorrono di corsa, spaventati ) Chi fu? ... chi successi? ... Chi capitau?..
( alla vista della scena: ) 
Pippu - ( si precipita davanti al padre facendo scudo col corpo, con le braccia allargate, a Santa ) Ferma ppi carità!
Salvo - ( placca Santa facendola ruzzolare a terra ) 
Santa - Non mi tiniti! ... Non mi tiniti! ...( e nel frattempo bastona Salvo con la scopa ) 
Maria - ( va in giro correndo e gridando per la stanza con le mani ai capelli ) 

Fine primo Atto

SECONDO ATTO

SCENA I
( Turi - Maria - Salvo )

Turi - ( fa le prove di come rivolgersi al figlio per spiegargli la sua intenzione di proporsi come capofamiglia, ripete il nome Pippu in diverse intonazioni, va avanti un po’ di tempo non riuscendo a trovare quella giusta... ) ... Pippu...no... ( ecc. ) 
Maria - ( entra dalla cucina, distratta da una rivista che sta leggendo, sentendo il nonno chiamare Pippu ) Nannu ma chi ci chiami? No sai ca u papà è fora?
Turi - U sacciu, u sacciu, e propriu picchissu u chiamu...
Maria - E chi voi ca ti senti di ccà? Ca facci un corpu di telefunu, si ci ha parrari.
Turi - Senti bedda, ppi prima cosa quannu parri ccu mia taliami ‘nta facci ca sennò u corpu di talefunu tu dugnu a tia ‘nta testa ... e poi non è comu capisti tu ... mi stava priparannu un discursu ca ci vogghiu fari a to patri.
Maria - E chi successi? Ppi parrari ccu to figghiu c’è bisognu di priparariti u discursu prima? Mancu fussi u prisidenti d’a repubblica...
Turi - E’ ca u discursu ca ci vogghiu fari è di na certa ‘mportanza!
Maria - Ueh ueh ueh! Cosi serii a quantu pari. E picchì non m’u cunti chi ci vo’ diri?
Turi - Nenti. Lassa ca ci pensu bonu e poi ni parramu...
Salvo - ( entrando da fuori ) Salutamu a tutti. Nannu... e chi ti successi, non ti senti bonu?
Turi - Auh! ( debiti scongiuri ) Ma tu sempri ci l’ha ghjttari? Ogni vota ca trasi m’addumanni si mi sentu mali...jela jela jela ... tuttu to patri!
Salvo - Si ma tu ogni vota ca rapu a vucca subbitu ti rrisenti! Mi parsi ‘mpocu stranu ca rapennu a porta non ‘ntisi a televisioni addumata, ma subitu pinsai: “u nannu si sta virennu un film mutu”, poi visti ca non l’hai mancu addumata, misu ddocu ccu ssa facci seria seria...non m’hava preoccupari?
Turi - Ma chi vulissi diri ca è stranu ca ci haiu a facci seria? Gran pezzu di buffuni ca non si autru, tuttu to patri! 
Salvo - No, non è stranu ca hai a facci seria ... a televisioni astutata è strana...
Turi - E allura quasi quasi mi vulissi fari capiri ca staiu tuttu u iornu avanti a televisioni...
Salvo - No non vogghiu diri chissu... non è ca tu stai tuttu u iornu davanti a televisioni...
Turi - ... mi pareva...
Salvo - ... tu macari a notti cci stassi! 
Turi - Nenti! ‘Nta sta casa non s’arreggi! N’o dicu iu? 
Maria - Salvo ma picchì ci arrispunni accussì o nannu? U sai ca ci arresta mali...
Turi - Non è chissu... non ci arrestu mali picchì scherza, certu a modu so...di gran viddanu..., ma chiossai ci arrestu mali picchì avi l’occhi ‘ntuppati!
Salvo - E picchì avissi l’occhi ‘ntuppati? Sintemu.
Turi - Picchì non t’accorgi ca sta casa non funziona. Non t’accorgi ca to patri cca scusa ca u rossu u rossu è assicuratu, trascura tuttu u restu e sta casa va a scatafasciu!
Maria - Vabbè, nannu...ora ti facisti tragicu!
Turi - E’ ca vuatri non vi n’accurgiti! Tantu a vuatri basta ca vostru patri vi manna a scola, vi metti decimilaliri ‘nte manu, e v’accata zzoccu vuliti...tuttu camina perfettu, averu?
Salvo - Non sulu, ma u papà ni voli beni, non ni fa mancari nenti e si fida di nuatri, chi avissimu a circari chiossai?
Turi - Orvu, orvu peggiu di to patri. E le piccole cose di ogni iornu? I ciuri ‘nto barcuni? A’ranciata ‘nto frigorifiru? Ocche cosa duci ogni tantu? A lampadina d’o sularu ca havi un misi ca è furminata? U lippu dda fora ‘nta vasca d’e pisci? E tutti l’autri cosi, unni i mittemu?
Salvo - ( fintamente serio ) Certu...’nto sgabuzzinu no, ca ci manca a lampadina macari... e vabbè: mittemuli ddocu ‘nta gnuni e poi si ni parra!
Turi - ( irritatato ) U vidi? Haiu ragiuni a diri ca si orvu? Ppi tte ogni cosa è scherzu! 
Maria - Va beni, nannu, però macari tu... mi sta parennu troppu tragicu! E chi è, tutta a casa si sta sdurrubbanu?
Turi - Peggiu! Il crollo di una casa non è nenti a confrontu del crollo della famiglia! Ca non si capiu chiù nenti: cu è u patri, cu su i figghi, cu cumanna, cu ascuta.. nenti ‘na continua cunfusioni. Tutti cunvinti ca i cosi caminunu e ‘nveci a famigghia va a scatafasciu...
Salvo - ... tratto dal film: La fine del mondo in ottanta secondi...
Turi - Bravu, bravu, scherza ... sulu chissu sai fari tu! Quannu è troppu tardu appoi ti n’accorgi. Ma u vuliti capiri ca na famigghia non è fatta sulu di sordi, vistiti e mangiari? U vuliti capiri ca ci sunu macari autri cosi chiù ‘mportanti?
Maria - ... per esempiu...?
Turi - Per esempiu ... na televisioni superchiu...
Salvo - Ah già!
Turi - ... per esempiu ... na cantina ccu ‘mpocu di viniceddu...
Salvo - ... ca sparti di tia a cu sirvissi?
Turi - ... mutu sobbillatore ... per esempiu ‘mbellu computer ppi vuatri...
Maria - ... certu chissu...
Turi - ... un bellu videogiocu...
Salvo - .. e docu macari, u vidi ...?
Turi - ... na matri, ‘nveci di dda tinta cammarera...
Maria - ... ( verso il fratello ) ma u sai ca u nannu forsi havi ragiuni?
Salvo - Vabbè, Maria, ma chissi su cosi secondarii, non è ca senza si mori...
Maria - Ma na matri però ci vulissi daveru ... 
Salvo - Ma t’u mmaggini u papà a so’ età ca si torna a marita?
Turi - Picchì chi c’è di mali?
Salvo - Nenti,certu, ma a mia mi parissi na cosa streusa...
Maria - E picchì na cosa streusa? Chi fussi u primu viduvu ca si torna a marita?
Salvo - No, ma a mia mi facissi ‘mprissioni aviri n’autra cristiana casa casa...
Maria - Vabbè ma hama a pinsari macari o papà fra qualche annu, o nannu ora stissu ca sta iurnati sani sulu sulu...
Salvo - E no viri quant’è dispiaciutu, a me mi pari ca non viri l’ura ca ni ni iemu...
Turi - Tuttu di to patri pigghiasti! Che ne sai tu ....
Salvo - Di un campo di grano?
Turi - No di n’arvulu di ficu sicchi! ... Ccu tia propriu non si ci po’ ragiunari!
Maria - Ascuta, Salvu, u nannu na certa ragiuni ci l’havi ... qualche cosa d’aggiustari ‘nta sta casa daveru c’è...
Salvo - Ppi mia l’unica cosa d’aggiustari è a testa d’u nannu...
Turi - Non ti fazzu nenti picchì si chiù nicu, ma s’avissi ancora vint’anni...
Salvo - ... facissi i stissi cosi ca sta facennu ora, ti pari ca mai mi l’ha cuntatu u papà chi facevi quann’eri chiù carusu?
Turi - ( minaccioso ) Picchì, chi faceva, sintemu.
Salvo - ( asciutto ) Nenti.
Turi - Mi pareva...
Salvo - ... nenti n’o sensu ca mai nenti ha fattu ‘nta to vita...
Turi - ( mordensosi le mani ) Ma propriu a mia m’hava capitari un niputi accussì vastasu e rispusteri?...
Maria - Senti, Salvu, mi pari ca stati esagerannu ... nannu, ossè l’ha scusari... Salvu amuninni dda banna, picchì accussì non si po’ discurriri... comu semu chiù tranquilli casumai finemu sta discussioni...
Salvo - Va beni, va beni, scusa nannu, si t’affinnii, ma tu macari...
Turi - Picchì tu no?
Maria - ( tirando Salvo ) Amuninni ti dissi, amuninni dda banna ( escono a sinistra, per le camere).

SCENA II
( Santa - Turi )

Turi - Ma taliati chi c’è ccà! Non sulu distruggeru na casa ma macari non si n’accorgiunu: si miritassiru ca non ci dicissi nenti, non sulu ca unu i voli aiutari ... ma macari s’ha sentiri ‘nsurtatu! Chi s’hava fari p’u beni d’a famigghia...!
Santa - ( da fuori, bussa e chiama ) C’è permesso? C’è qualcunu ‘nta sta casa? 
Turi - Bedda matri! Dda vipira ‘nghiacituta c’è. E chi fazzu? A porta è aperta, e chissa subbitu ‘nfunnica, ma iu mancu ‘nta facci a vogghiu viriri, l’urtima vota mi stava mannannu o spitali, sta bizzocca ‘ncripita ... nenti megghiu ca m’ammucciu... ( Si nasconde dietro la poltrona, sul lato sinistro ) 
Santa - ( entrando ) E chi spireru tutti? Mah, almenu non viru ‘nta facci a ddu vecchiu sdisanuratu. ( con un moto di stizza ) Ah si non mi l’avissuru livatu d’e manu ... a st’ura si ca l’avissi sistimatu p’e festi! Ma tantu m’hava capitari a purtata di manu...!
Turi - ( si affaccia cauto e subito si rinasconde ) 
Santa - ( mentre prende a sfaccendare ) U signor Pippu è un pezzu di pani, n’omu bonu ca non ci n’è ... e non capisciu comu po’ essiri figghiu di ddu vecchiu malignu ca è tuttu vilenu ... cosa tinta ... si s’appresenta ancora davanti a l’occhi me ... bedda matri ca u levu ‘o munnu! ( comincia a spolverare nei pressi della televisione ) Fausu, tintu, malignu ... nnon c’havi un puntu di sanu, di unni u pigghi pigghi fa schifu completu...
Turi - ( non riesce a trattenere uno starnuto a causa della polvere ) Aaatchium...
Santa - ( di soprassalto ) Chi fu? Cu c’è? Mi passi ca ‘ntisi stranutari... (continua a spolverare ) 
Turi - ( si fa scappare un’altro starnuto ) Aaatchium...
Santa - Bedda matri allura veru è. Ma cu è ca s’ammucciau ‘nta stanza? Cu c’è si po’ sapiri?
Turi - Nuddu!
Santa - ( con viso feroce ) A vuci d’o vecchiu chissa è! Unni si vecchiu stranchillatu? Nesci ca t’hai a fari comu u crapuliatu! ( cominca a girare per la stanza senza trovarlo, continuando a imprecare ) 
Turi - ( si affaccia cauto e subito si nasconde ) 
Santa - Iddu, iddu è e sta vota nuddu c’è ca mi ferma, e com’è veru ca mi chiamu Santa Spatafora a sta scupa ci fazzu fari miraculi aoggi! u sacciu iu comu l’haia stanari. ( cominca a spargere polvere per tutta la stanza ) 
Turi - ( esplode in un solenne e rumoroso starnuto ) 
Santa - Di cca vinni u scrusciu ( indicando la poltrona ) A sta vota mori, senza remissioni di piccati! ( sale sulla poltrona e scorge Turi ) Ah! Ti pigghiai vecchiu ‘ncrasciatu! Esprimi l’ultimi volontà ca si mortu!
Turi - Veru pozzu esprimiri l’urtimu desideriu?
Santa - Certu e spicciti picchi a picca n’hai!
Turi - Allura chistu è l’urtimu desideriu di stu poviru vecchiu indifesu, ingiustamenti assalitu, afflittu e sconfittu: ... ca jetti sangu d’o catinazzu u coddu, tu e cu non t’u dici, sirvazza ‘nfamia e traditura...
Santa - Vecchiu lordu e fitusu: mori senza pietà, comu ‘n surgi ti scacciu ‘nta ssa gnuni... ( comincia a pestare in verticale colla punta del manico della scopa sopra Turi ) 
Turi - ( cerca di scansare, chiuso nell’angolo, mentre grida ) Aiutu! Aiutu! M’ammazza!...

SCENA III
( Turi - Maria - Santa - Pippu )

Maria - ( entra con un walkman acceso, e accennando passi di danza alla musica che sente, non si accorge della tragedia imminente ) 
Santa - ( sempre cercando di colpire Turi ) Mori vecchiu sdingusu, mori...
Turi - Aiutu! Aiutu! ( scorgendo la nipote ) Sugnu salvu, Maria! Maria! ... Maria ... nun mi senti...
Santa - Chi fai a finta ca c’è qualchedunu? Sta vota nuddu ti po’ salvari. ( continuando a pestare ) T’haia pigghiari prima o poi.
Turi - Maria! Maria, salvimi tu ca sugnu persu.
Santa - Ma a cu chiami? nuddu c’è!
Turi - Comu nuddu? C’è me niputi Maria, sulu ca ccu ddu diavulu ‘nt’aricchi non mi senti...
Santa - Maria? ( si gira per vedere distraendosi ) 
Turi - ( approfitta della distrazione, afferra Santa per le gambe e se la carica sulle spalle, e comincia a portarla in giro per la stanza ) Ti pigghiai e sta vota fazzu minnitta daveru! 
Santa - ( mentre parla tempesta di pugni la schiena di Turi ) Lassimi, lassimi ca t’haia squartari...
Turi - Cangiau a briscula! Ora cumannu iu! E non mi chiamu chiù Turi Ninchinanna si sta vota non ti cancellu d’a facci da terra!
Santa - Signurina Maria, signurina Maria mi salvassi lei pi pietà.. ma varda stu vecchiu chi armu ca havi, e poi dici sempri ca è malatu...
Turi - Malatu ci sugnu ma puru cu l’urtimu ciatu a tia t’haia fari pizzudda pizzudda ( nella corsa urta Maria ) 
Maria - ( accorgendosi dell’accaduto ) Ma chi fai nannu? Lassila stari ca a ‘mmazzi...
Turi - E chissu vogghiu!
Pippu - ( entrando da fuori, lascia la porta aperta e corre in aiuto di Santa ) Fermu o pà chi voi fari succediri na tragedia?
Turi - Siii! A tragedia hava finiri!
Pippu - Lassila, lassila, viri ca cu tia ma pigghiu!
Turi - A figghiu tradituri! Macari tu si contra di mia? E va beni a lassu ... a lassu curriri d’e scali ( scappa per la porta di fuori ) 
( da fuori si sentono rumori di qualcosa che ruzzola per le scale mentre Pippu e maria si guardano preoccupati in faccia, poi mentre stanno per andare a vedere... ) 
Turi - ( rientra soddisfatto, spolverandosi le mani ) A mia vuleva mettiri sutta, a Turi ninchinanna nuddu l’ha supraniatu mai! 
Santa - Nannu ma chi ci facisti?
Turi - Un decimu di chiddu ca si merita: a sdurrubbai d’e scali!
Pippu - ( scappando per fuori ) Bedda matri a ‘mmazzau!
Turi - ( parlandogli dietro ) Ma quali, non ci’a fici! Dda disgraziata è chiù dura d’o ‘ntagghiu, si susiu bedda frisca ca pari ca non c’hava successu nenti! Ma a prossima vota ...
Maria - Nannu ma non ti pari ca esageri certi voti? Chi è modu chissu...?
Turi - A la niputi e tu chi ni sai? Chidda hava vinutu cca intra con ‘esplicita ‘ntinzioni di farimi a purpetti! E si non mi sapeva addifenniri era persu. U viri chi vol diri stari sulu tuttu u iornu a casa? Oggi puteva finiri a tragedia.
Maria - Non mi fazzu cunvinta, possibili ca Santa addivintau accussì tinta tutta ‘nta na vota?
Turi - Chissa è un piriculu continuu. Pari ca non ci curpa ma quannu è in azioni si trasforma ( mima ) ... paventu chi pareva brutta ... s’avissi vistu a morti chiù tranquillu mi sinteva.
Pippu - ( rientrando ) Picca ci mancava ca cumminavi na traggedia....
Turi - ( indifferente a Maria ) Vih! E chi è ca cumminasti? Cu ttia ci l’havi...
Pippu - No, o patri, non fari l’indifferenti, ca cu tia staiu parrannu, n’o viri chi stavi facennu succediri?
Turi - Ma di chi sta parrannu?
Pippu - Oh pa’ finiscila ppi ffavuri, ma quann’è ca a smetti di fari u picciriddu e metti ‘mpocu di sintimentu?
Turi - A sparti a mia m’u dici di mettiri sintimentu? Picchì non pensi ppi tia ca non si capaci di reggiri na famigghia comu si devi. e sparti lassi a un poviru vecchiu indifesu a mmanu di na tigri arraggiata comu a Santa, c’u piriculu di truvarimi sbranatu ... un vrazzu dda ... un peri dda ... a testa... unni a mintemu a testa? ....
Pippu - Ma a vo’ finiri na bona vota, si o no? E’ mai possibili ca non ti pozzu lassari un minutu sulu ca subbitu ha cumminari guai? E n’o capisci ca iu ci arrivu a pilu a pilu a teniri additta sta casa...?
Maria - Papà calmiti ppi favuri...
Pippu - ...e muta macari tu, ca tu sula ci manchi...
Maria - Papà ma macari ccu mi a t’a pigghi ora?
Pippu - Lassimi ‘mpaci ca cu stu signori hama chiariri un pocu di cosi...
Maria - E va beni mi ni vaiu ...ma forsi havi ragiuni u nannu... ( esce da sinistra per le stanze ) 
SCENA IV
( Turi - Pippu )

Pippu - U nannu ... u nannu ... m’u vo’ diri ‘nsustanza chi stai circannu di fari?
Turi - Iu? Ca nenti sulu rilevu ca tu non si in gradu di tirari avanti sta barracca e vulissi ... chi sacciu ... ca per esempiu stassi chiù accura e to figghi... a to patri ...
Pippu - Picchì iddu sulu non si sapi dari aiutu veru?
Turi - U viri ca non capisci? ‘Na casa non campa sulu di travagghiu e di mangiari, ma ci volunu puru autri cosi....
Pippu - Per esempiu ...?
Turi - Per esempiu la serenità, na passiata tutti ‘nsemi, sapiri ssi to figghi chi fanu e unni vanu...
Pippu - E picchì, tu pensi ca non su’ cosi possibili chissi?
Turi - Certu ca no. Tu si sempri fora e quannu si intra ti ‘ntaressi di centu cosi ma mai di mia e di to figghi...
Pippu - Ma u sai ca di quant’havi ca non c’è chiù me mugghieri i pinseri aumintaru, quannu c’era idda certi cosi ni spartevumu, ma ora...
Turi - U viri ca ci arrivasti o puntu! U viri ca ti rendi contu ca ‘nta sta famigghia manca qualche cosa...
Pippu - E chi è ca mancassi?
Turi - Per esempiu na matri di famigghia... ci ha pinsatu mai di maritariti ‘n’autra vota?
Pippu - Ma chi dici? Iu mugghieri n’happi una e non ci ni sarannu autri...
Turi - E allura ci voli un patri...
Pippu - Chi vo’ diri?
Turi - Vogghiu diri ca si tu non ti vo’ mettiri a fari u patri comu si devi, fai chiddu ca voi ma cca intra ci voli unu ca fa u patri!
Pippu - ... e cu fussi chistu?...
Turi - Per esempiu iu!
Pippu - Tu!
Turi - E picchì... na certa esperienza, si permetti, mi l’haia fattu...
Pippu - Ma chi va’ ricennu oh pa’?
Turi - Vaiu ricennu ca si tu non vo’ fari u patri, u patri cca intra mi candido a farlu iu!
Pippu - Ma non mi fari arridiri ... tu u patri ?
Turi - U viri ca continui a non capiri nenti? Sugnu o non sugnu to patri?
Pippu - Si capisci...
Turi - L’haiu purtatu avanti na famigghia ppi tant’anni?
Pippu - Beni o mali si ...
Turi - E allura picchì non avissi a essiri capaci di continuari ancora?
Pippu - ( cominciando a ridacchiare ) Perciò tu ... vulissi fari u patri di famigghia a postu miu? 
Turi - Esattamenti!
Pippu - ( in crescendo con il riso ) Dunqui, siccomu iu non sugnu capaci di fari u me misteri ... u vulissi fari tu ... ? ( comincia a sbuffare dal ridere ) 
Turi - Ma iu non capisciu chi ci trovi di ridiri ...
Pippu - ( cercando di fare il serio e non riuscendoci ) Nenti , nenti ci trovu di ridiri ( sbuffa ) scusimi o’ pa’ e perciò avissumu a cangiari l’ordini familiari ?
Turi - Si capisci!
Pippu - E tu fussi capaci di fari u patri di famigghia a postu me?...
Turi - Autru!
Pippu - Sentimi o’ pa’, aspetta n’attimu ca chiamu e carusi ca ssa cosa (sbuffa ) è troppu ‘mportanti...
Turi - Giustu dici, avanti o chiamili ca tempu ci hama persu ... ( ridendo esce per le stanze chiamando i figli ) 
SCENA V
( Turi - Pippu - Salvo - Maria )

Turi - ( rimasto solo ) E ‘nsumma na vota o n’autra ci l’hava diri... ora ca a petra ci’a ittai viremu di cunchiudiri e ccussì rimittemu additta sta casa ... mi dispiaci ppi me figghiu, ma u beni d’a famigghia esige ca pigghiu i redini iu ma sinnò è peggiu ppi tutti ...
Maria - ( entrando seguita dal padre e poi da Salvo ) Ma si po’ sapiri chi voi, prima mi ni manni di mala manera e ora mi veni tuttu c’arridi ?
Pippu - Trasi, trasi ca ora u nannu t’u spiega ... aspetta n’attimu ca hama discurriri cosi ‘mportanti...
Maria - Mah! E sintemu ...
Salvo - Senti o’ pa’ ma non mi putevi lassari stari unn’era? U sai ca andura fici chiacchiri c’u nannu ... ‘mpocu mi dispiaciu ... non è ca ora hama ripigghiari di novu ?
Pippu - ( sempre ridacchiando ) Non ti preoccupari e ascuta, viremu u nannu chi n’ha diri ...
Turi - ( schiarendosi la voce ) Carissimi parenti ...
Pippu - ( sempre ridacchiando e battendo le mani ) Bravoo!
Maria - Papà, ppi favuri ...
Pippu - ... scusati ...( ride ) 
Turi - Dunque dicevo: carissimi parenti. un bisogno assoluto mi obbliga a proporvi un cambiamento radicale nella nostra famiglia; Vista la situazione di vostro padre, vista la situazione della famiglia, visto che soffriamo della mancanza cronica della figura del padre di famiglia ....
Pippu - ( sempre ridacchiando ) ... cioè iu non cuntu nenti ....
Salvo - Papà ca fallu parrari ...
Turi - ... comu o solitu me figghiu si sta facennu canusciri cu è ... Vista la mancanza cronica, come si può tutt’ora notare, di un vero padre di famiglia vi propongo ...
Pippu - ( c.s. ) ... ci proponi ...
Maria - Salvo - ... o’ pà...!
Turi - ... vi propongo di diventare io il capo famiglia, assumendomi tutti gli onori e gli oneri che, senza farsene carico, spettano a mio figlio Pippo... che ne dite?
Pippu - ( scoppiando in un riso continuo e di gusto ) U sintistuvu? ... che ne dite ... dai forza che ne dite ...? ( continua a ridere di gusto ) 
Maria - ( asciutta ) Ppi mia si po’ fari!
Pippu - ( ridendo ) U senti o’ pa’? Si po’ fari ...( silenzio; poi improvvisamente serio, alla figlia ) Comu: si po’ fari?
Maria - Si po’ fari! Ppi mia tu o u nannu è a stissa cosa, basta ca a finiti ccu sta farsa!
Pippu - Ma veru sta divennu? E tu Salvu, nenti dici?
Salvo - E c’haia diri? A stu mumentu tra tia e u nannu, veru n’o sacciu cu fussi chiù megghiu ppi capufamigghia...
Pippu - ( preoccupato ) Ma stati schirzannu, veru? Mi stati facennu ‘n scherzu... simpaticu ... non c’è chi diri. Ma ora livamuci a farsa e dicitaccillu o nannu chi gran fissaria sta dicennu ...
Maria - O’ pà, allura n’o capisti: ppi mia si po’ fari ca u capu famigghia diventa u nannu, tantu peggiu di comu semu non putissumu essiri, almenu pruvamu...
Pippu - Ma u capisci zzoccu sta dicennu? Salvu diccillu tu a to soru ca a finisci, ... e chi ni misumu beddi!
Salvo - Papà t’u dissi: ppi mia è u stissu, d’altra parti u nannu non fa parti d’a famigghia? Non è ca sugnu tantu cunvintu, ma al limiti non è ca casca u munnu...
Pippu - ( seccato ) Sintiti: finemula ccu sti discursi! E chi è? Ppi daveru scimunemu tutti aoggi? Tagghiamula ccu sti fissarii ca già asai l’hama duratu! Oh!
Turi - Pippu, u viri ca non capisti nenti? Cangiau a briscula. da oggi ti devi confrontare con il volere popolare, autru ca fai e sfai comu ti rici a testa...
Pippu - Mutu macari tu, u capisti? Non si ni parra, u capu famigghia sugnu iu e non si discurri!
Maria - E ‘nveci iu a vulissi discurriri sta cosa. Unni è scrittu ca ppi forza tu l’ha dirigiri a casa, iu ancora non m’a sentu ma si u nannu s’a fida picchì non l’ha putiri fari iddu?
Pippu - Ma daveru non vi stati accurgennu di chi fissarii sparati?
Salvo - Ma picchì fissarii? Maria giustu sta dicennu, u patri si tu, ma non è dittu ca ppi forza ha cumannari tu... a un certu puntu macari iu putissi fari u capufamigghia, giustu nannu?
Turi - ( entusiasta ) Ca certu, si capisci! ( come ripensandoci ) l’importanti ca ci ha fai e ca hai u consensu di tutti...
Maria - ... o almenu d’a maggioranza...
Pippu - Bih che bella st’autra e ora c’avissumu a fari l’elezioni ppi sapiri cu è u capufamigghia? 
Salvo - Ecco! Chissa fussi n’idea bbona. Facemu l’elezioni, viremu cu nesci, e ccu ci tocca fa u capu famigghia...
Pippu - Mizzica chi pinsati ca nesciunu aoggi! Annunca u capufamigghia u facemu ‘mpocu all’unu...
Maria - E chissa putissi essiri n’autra... bona macari mi pari...
Pippu - Auh! E chi è scimunemu tutti? Dissi finemula ccu sti discursi e ognunu o so postu!
Turi - Ma no viri quantu si autoritariu e dittaturi, e tu oggi, nell’era della democrazia, cu sta testa vulissi purtari avanti na famigghia, ma non mi fari arridiri...
Pippu - Arridiri? No, sicuru cca c’è di chiangiri! finemula na vota pi tutti e tagghiamula cu stu discursu!
Turi - Iu dicissi di fari st’elezioni
Maria - Iu macari!
Salvo - E macari iu, facemuli e viremu cu ci tocca
Pippu - Cu ci tocca? Cu mi tocca u postu di patri di famigghia, v’u giuru ca fa na mala fini!
Turi - U viri ca si esageratu e totalitariu? Si veramenti pensi ca ti tocca fari u patri ‘nta sta casa sottoponiti a una regolare campagna elettorale, cunvincini ca si bbonu a fari u patri, poi facemu l’elezioni e poi si ni parra!
Pippu - Assolutamenti, non si ni parra propriu ppi nenti, anzi mi ni vaiu fora ca sti discursi mancu i vogghiu sentiri chiù, arrivederci! ( esce adirato ) 

SCENA VI
( Turi - Salvo - Maria )

Turi - Iu non vogghiu diri nenti, ma u stati virennu comi s’addiporta, no? haiu ragiuni o no di vuliri fari u capufamigghia?
Salvo - Effettivamenti non è manera chissa...
Maria - Iu sugnu d’accordum v’u dissi, chiuttostu mittemu manu e facemu st’elezioni!
Turi - Bonu! Ppi quannu i puntamu?
Salvo - Vabbè e chi si fanu l’elezioni accussì, senza mancu un pocu di campagna?
Turi - E chi centra a campagna c’hava ghiri a chiantari pumaroru?
Maria - Nannu, Salvu voli diri, a campagna elettorali...
Turi - Ah, comu quannu a televisioni i politici si ni diciunu di tutti i culuri? 
Salvo - Esattu.
Turi - E poi un ghiornu diciunu na cosa e un ghiornu n’autra?
Maria - ... precisamenti.
Turi - ... e poi si ni vanu n’a RAI e si pigghiunu a mali paroli in diretta?
Salvo - ... ‘nsumma più o menu na cosa di chissa...
Turi - Bellu! M’haia scialari tuttu! U stomucu sta vota m’u puliziu!
Maria - Nannu, ma mi sta parennu ca a pigghiasti a ghiocu, si facemu st’elezioni hana a ghiessiri na cosa seria!
Turi - Serissima, cara niputi, vedrai chi sorta di muschittaria ca ci armu, sarete stupiti dell’arte oratoria di vostru nannu, anzi scusatimi ca mi vo’ priparu na pocu di discursi ppi ssa campagna ... ( esce verso le camere ) 

SCENA VII
( Pippu - Salvo - Maria )

Maria - Chi ti ni pari, Salvu?
Salvo - Ma chi m’ha pariri ... l’idea è bona ma i candidati mi parunu un pocu scarsuliddi ...
Maria - Viremu chi hanu di diri; ca quantumenu ci servi ppi riflettiri supra di iddi stissi...
Pippu - ( entrando più calmo ) ... carusi m’hata scusari pp’andura forsi mi cumpurtai ‘mpocu di picciriddu, ma vostru nannu certi voti mi fa perdiri a pacenzia, unn’è ca abbirsamu a cosa ...?
Salvo - e’ dda banna ... ca si sta priparannu ... ppi l’elezioni...
Pippu - ( in crescendo ) Chi è ca sta facennu?
Maria - Oh pa’ a nuatri st’idea di l’elezioni ni piaci daveru e u nannu si ni cunvinci ca è megghiu di tia havi vogghia di fari u capufamigghia...
Pippu - Allura a stu puntu semu arrivati? E iu ca hava vinutu p’addumannari scusa e sistimari ai cosi... 
Salvo - Papà si voi manteniri u to postu di capufamigghia ti l’ha guadagnari! Partecipa ‘a l’elezioni e si vinci bonu ppi tia ...
Pippu - Ma daveru stamu dicennu? Perciò iu vostru patri, ppi esseri vostru patri m’hai afari eleggiri di vuatri?
Maria - Esattamenti!
Pippu - Iu ppi cumannari ‘nta me famigghia haia aviri a maggioranza d’e voti se no stu cumannu non m’appparteni chiù..!
Salvo - Precisamenti!
Pippu - Vardati: finemula cu sta farsa picchì se no ccu du scoppuli vi fazzu satari i testi a tutti e dui!
Salvo - U vidi ca non si capaci daveru a fari u capufamigghia? Hai bisogno della violenza per importi.
Maria - Si fai accussì ni vinci ma non ni cunvinci, caru papà, e ‘nveci tu ni l’ha dimostrari ca si u capu, ma se no hai vogghia ca canti!
Salvo - Anzi u sai chi ti dicu? Pripariti bonu ppi st’elezioni ca se no eleggemu o nannu senza mancu bisognu di campagna elettorali...
Pippu - E chi è st’autra nuvità? 
Maria - Una regolare campagna elettorale. Unni tu e u nannu ni diciti i vostri programmi, i vostri ‘ntinzioni e nuatri alla fini dicidemu cu è ca hava a dirigiri sta famigghia...
Salvo - ... ‘na serii di cumizi unni tu e u nannu vi spiegati, vi chiariti c’haviti ‘ntesta pp’u nostru futuru, per la nostra crescita umana e sociale e poi nuatri dicidemu cu è ca ni piaci...
Pippu - Ma taliatilu comu si ‘nsignau bonu a parrari u signurinu...
Salvo - Ma papà ppi nenti mi ci ha mannatu a scola?
Pippu - Arrivatu a stu puntu cridu di si: ppi nenti daveru ti ci haia mannatu! Si tuttu u risultau è chissu...
Maria - ‘Nsumma o pa’, hava a capiri ca di ccà arreri non si ci torna: o competi o rinunzi!
Pippu - ( adirato ) O vi ni iti o vi ‘ncucchiu i testi a tutti e dui!
Maria - Amuninni, Salvu. haiu l’impressioni ca mancu c’è bisognu di farla sta campagna elettorali.
Salvo - Ragiuni hai ‘a soru, si chissi su’ tutti l’argomenti ca ni sapi purtari, è chiaru ca non po’ mai essiri elettu...( escono ) 
Pippu - ( rimasto solo si siede sconsolato con la testa fra le mani ) ... e ora chi fazzu? ... ma taliati chi razza di situazioni ca s’hava ghiri a cumminari! ... e di unni ci mettu manu? ... ( continua in silenzio le sue riflessioni, solo gesticolando ) 

SCENA VIII
( Pippu - Santa )

Santa - ( entra con i suoi abituali attrezzi, canticchia ) “... si ‘ncagghiu o vecchiu ni fazzu purpetti, lla lla leru leru lla...” ( scorgendo Pippu che siede sconsolato ) Ma chi fu, signor Pippu?
Pippu - Chi successi? A tragedia!
Santa - Ma di chi si tratta, d’e carusi?
Pippu - Ah quali carusi, di me patri!
Santa - Ma chi fu? Morsi? E lei a chiama tragedia? Finalmenti si livau d’o menzu, ssu vecchiu strolicu, oh m’ha scusari, capisciu ca è so patri ma ppi mia na liberazioni fu! Quannu su portunu?
Pippu - ( non ha la forza di reagire anche se punto ) Santa, santa ppi favureddu, tu sula ci manchi ... no ... è ca me patri si misi ‘ntesta di divintari capufamigghia ...
Santa - Mizzica! Cu dda testa gluriusa ca havi, chissa sula ci mancassi! Vabbè, non ci facissi casu, fantasi di vecchiu arterioscleroticu sunu chissi, u cumpatissi...
Pippu - Non c’è nenti chi cumpatiri, chiddu daveru u voli fari e cunvincìu macari i me figghi a fari a pagliacciata di l’elezioni!
Santa - L’elezioni? E chi voli addivintari sinnacu?
Pippu - L’elezioni ppi divintari capufamigghia a postu me.
Santa - E i so figghi ci dununu cuntu?
Pippu - Cuntu? Nautra anticchia u fanu capufamigghia senza mancu elezioni...
Santa - Ma allura a situazioni è seria!
Pippu - Serissima!
Santa - Cumplicata!
Pippu - Cumplicatissima!
Santa - Ddocu, si voli un cunsigghiu, dui su i cosi.
Pippu - E quali?
Santa - Una, ca è chidda ca mi piacissi a mia è chista: a viri sta scupa?, Mi chiuriti cca intra sulu iu e iddu e a ragiuni ci’a dugnu na vota ppi sempri; ca quannu viri a lei s’hava livari u cappeddu e quannu viri a mia m’ha chiamari di vossia!
Pippu - Santa ma scherzi o parri sul seriu? Sempri me patri è, veru ca mi scumminau na casa ma non è ca pozzu addivintari chiu scimunitu di iddu e fari na cosa di chissa ... se no chi mi cunsigghi?
Santa - Se no vol diri ca lei s’hava adattari: si metti in competizioni cu iddu e ci ddimostra e so figghi ca u veru patri e capufamifgghia è lei!
Pippu - Cioè m’avissa a piegari a sta carnaluvarata e mittirimi a fari a campagna elettorali cu iddu?
Santa - Precisamenti, mentri ca i me cunsigghi n’e voli pigghiari chi ci pozzu diri? Si metti beddu asciuttu asciuttu a fari cumizi e cerca di vincillu all’elezioni. 
Pippu - E si poi vincia iddu?
Santa - Allura facemu comu dicu iu ...
Pippu - No, no, u sai chi ti dicu? Ppi na parti hai ragiuni, a stima ca persi d’e me figghi, l’haia a ricupigghiari e si iddi ci sentunu sulu di ssa ‘ricchii vol diri ca mi mettu macari iu a fari pupazzati e mi fazzu ssa campagna elettorali, a comu finisci si cunta!
Santa - Ppi me u cunsigghiu giustu ci u dissi qual’è ...
Pippu - Lassa stari ca di un cantu è sempri un poviru vecchiu ...
Santa - Un poviru vecchiu malignu vastasu e facciolu ca davanti a vossia fa u fissa e poi s’a scutta ccu mia, ca l’ultima vota mi vuleva fari rumpiri l’ossu d’o coddu ...
Pippu - Senti Santa, un cunsigghiu m’u dasti, ora lassimi un pocu ‘mpaci, ca ccu bona pacenzia mi ni vaiu a pripararimi na para di cumizi e viremu si pozzu rimettiri additta sta situazioni, ciau, Santa ( esce per le camere ) 
Santa - ( appena uscito Pippu ) Chi famigghia di stunati ... certu sempri di dda radica tinta venunu ... perciò ... ( esce fuori ) 

SCENA IX
( Salvo - Maria )

Salvo - ( entrando ) Maria ma tu chi dici ca ficimu bonu a dirici si o nannu ppi s’elezioni?
Maria - Ca certu ca ficimu bonu, u papà l’hava capiri ca davanti non ci havi a du’ pupi...
Salvo - Vabbè ma forsi ssa cosa di l’elezioni ppi ccu ha essiri capufamigghia è ‘mpocu esagerata ...
Maria - Ma picchì? Non semu nell’era d’e democrazii? E poi l’hama finiri ca cumanna cu dici iddu, cumanna cu ci tocca...
Salvo - E allura non ci tocca o papà?
Maria - Na vota, nell’era delle monarchie la famiglia era patriarcale ma ora nell’era delle democrazie macari a famigghia s’hava adattari e divintari democratica, non ti pari?
Salvo - A mia mi pari ca stamu sbuddennu na famigghia...
Maria - E quantu si picciusu! Perciò delle sane votazioni, una regolare campagna elettorale sbuddunu a famigghia?
Salvo - Non è chissu è ca mi pari na cosa streusa ca u nannu a so’ età hava addivintari capufamigghia...
Maria - Ma non è ca è dittu! Videmu chi diciunu tutti e dui, videmu chi proposti hanu di fari e poi dicidemu, l’importanti è non essiri obbligati a essiri cumannati di unu ca non è all’altezza.
Salvo - E chi vulissi diri ca u papà non è all’altezza?
Maria - E picchì, tu picca voti t’ha lamintatu d’o papà?
Salvo - Vabbè ... si ...
Maria - Vabbè, si, chi cosa? Picca voti ti lamenti picchì non ti fa nesciri, ti cunta i sordi ca ti duna, voli sapiri cu cu nesci ...
Salvo - Certu ssi cosi l’haia dittu, ma un patri non l’ha diri sti cosi?
Maria - E pi fozza daccussì l’ha diri? Non ni putissi diri megghiu?
Salvo - Certu ... c’è modu e modu ...
Maria - E si per esempiu u nannu ci sapi fari megghiu picchì non ci l’ha permettiri?
Salvo - Si capisci, si ci ha fa’ chiù megghiu ...
Maria - Vediamo, acoltiamo, verifichiamo, valutiamo ...
Salvo - ... e poi viremu ...
Maria - Esattu, u viri ca u capisti?
Salvo - Però l’importanti ca semu tutti e dui daccordu ...
Maria - Picchì?
Salvo - Ca picchi iddi su’ dui e dui nuatri, sicuramenti u papà vota ppi iddu stissu e u nannu macari, si nuatri vutanu ognunu ppi unu sunu a parità e non cunchiuremu nenti...
Maria - Vol diri ca prima di vutari ni cunsigghiamu
Salvo - Esattu accussì ‘nta ‘ncorpu risulvemu sta situazioni, a postu!
Maria - A postu!

SCENA X
( Turi - Pippu - Salvo - Maria )

Turi - ( entrando con un manifesto sotto il braccio; canticchia sulle note di “Bandiera rossa” ) “Avanti nannu, alla riscossa, ca a me figghiu ci rumpu l’ossa...” 
Salvo - Oh nannu, e chi trasisti beddu, ‘ncavalleria...!
Turi - Salve nipote ... e potenziale elettore ... viri ca iu un candidatu dinamicu sugnu, accaluoti ti pari ca sugnu ocche qualsiasi cosu stranchillatu? ( comincia ad attaccare il manifesto con scritto: “Vota a to nannu!” ) 
Maria - Mizzica o nannu ci ficiru beni st’elezioni ... tutti i malatii ci passaru!
Salvo - Speriamu ca ci dura, fussi sulu ppi chissu ci u dassi u votu, sulu pi n’o sentiri lamentari chiù d’a matina finu a sira ...
Maria - U viri ca l’elezioni a qualche cosa servunu?
Turi - ( che ha finito di attaccare i l manifesto ) Allura, l’hata vistu a vostru patri? Iu prontu sugnu p’accuminciari, ma vurrissi ca macari iddu m’ascuta, cu’ sà ca n’o cunvinciu e non fazzu tombola a cartelloni?
Maria - Ma ... antura si ni ìu ‘nta so’ stanza ppi pripararisi i discursi ...
Turi - Ma chi s’hava priparari ... n’o sapi ca è tempu persu? Comunqui semu in democrazia e ognunu po’ diri a so’, macari ca è na fissaria, mi pari giustu ... comunqui datici a vuci ca iu haiu primura d’accuminciari!
Salvo - ( verso la porta del corridoio ) Oh pa’, oh pa’ ...
Maria - Certu ca u nannu daveru dinamicu è fattu ah?
Salvo - ( annuisce ) Autru...
Pippu - ( da fuori ) Arrivu, arrivu, chi è già si cuminciau? ( entra con in mano fogli e foglietti che gli cadono da tutte le parti e si deve fermare a raccoglierli ) 
Maria - Matri mia ch’è ‘nfrasciamatu ...
Turi - Carissimo figlio, e mio avversario politico ... vieni a sederti e ascolta quello che ho da dire per il bene della famiglia tutta ...
Pippu - Ma picchì i cumizi i ccuminci tu?
Turi - E allura chi l’ha ccuminciari tu?
Pippu - N’o sacciu, dicu: tu già dicidisti cu parra e cu non parra, bella democrazia ca ci hai ‘nta testa
Turi - No, no, ppi carità, scegliamo un modo democratico ppi cuminciari, quli putissi essiri?
Pippu - Già, quali putissi essiri?
Salvo - Facemu a pari e dispari?
Turi - Veru é!
Pippu - A pari e dispari? E chi semu picciriddi? Non c’è un modu chiù seriu?
Turi - Iu non ni canusciu, si ni canusci tu dillu subbitu ca hama accuminicari.
Pippu - Ma iu veramenti non ni canusciu...
Turi - e allura va bonu pari e dispari, ( deciso ) pari!
Pippu - ( poco convinto ) Dispari...( tirano ) 
Turi - Setti dispari, nesci tu e parru iu...
Pippu - No chi centra? Dispari, parru iu
Turi - No tu nesci e iu parru
Pippu - Ma l’havuma a diri prima, a regula è ca cu tocca vinci ...
Turi - Ma iu n’o sapeva ... si ripeti...
Pippu - Ma picchì si ripeti si niscii iu ...
Maria - ‘Nsumma, i reguli s’hana diri prima, se no non si po’ ghiucari, spiegativi i reguli e ripititi!
Pippu - Va beni ... però hava nisciutu iu ...
Turi - Ma para ca si nesci prima pigghi u premiu ...
Pippu - Picchì allura tu?
Salvo - ( alla sorella ) Veru du’ picciriddi mi stanu parennu ...
Turi - ‘Nsumma i vulemu decidiri sti reguli, si o no?
Pippu - Va beni: cu ammatti parra.
Turi - Dui su tri!
Pippu - Va beni, dui su tri, pronti? Pari!
Turi - Dispari ( tirano ) Novi dispari, parru iu!
Pippu - Dicisti dui su tri...
Turi - Ah, veru è, pacenzia. Pari!
Pippu - Dispari! ( tirano ) Cincu dispari, unu pari!
Turi - No, unu è dispari
Pippu - Vogghio diri: unu a unu vinci iu!
Turi - Unu a unu non vinci nuddu, tiramu l’urtima. Pari!
Pippu - Dispari! ( ondeggiano i pugno chiuso ma nessuno lo vuole buttare, uno accenna a buttare e subito si ritrae, così l’altro per un po’ ) 
Turi - Auh. C’hama fari? Ietta ssu numiru...
Pippu - Iettulu prima tu ...
Turi - Bravu accussì ti fai u cuntu e ietti chiddu ca ti cummeni
Pippu - Allura ittamulu ‘nsemi!
Turi - A tri: una, dui e ... 
Pippu - ... e...
Turi - ( un po’ scocciato ) ... e ghittamulu
Maria - ( al fratello ) Si c’iaccuminciamu accussì...
Salvo - ( di risposta ) Ricchi semu...
Pippu - ( butta prima, appena butta Turi si ritrae la manu ) Non vali ittai prima iu
Turi - E vabbè ma si mancu u visti...
Pippu - Cu l’occhi chiusi!
Turi - Una, dui, e tri, ( con un occhio aperto, vede l’occhio aperto di Pippu ) Ti vitti!
Pippu - E chi cangiamo iocu?
Turi - Dicu, ti visti ca rapisti l’occhiu
Pippu - E comu mi viristi? Vol diri ca havevi l’occhiu apertu macari tu...
Turi - E se no comu ti cuntrullava?
Maria - Sintiti: a vuliti finiri di babbiari e ccuminciamu sta campagna elettorali?
Turi - Ma si dopo ca è ‘mpicciriddu ...
Pippu - Si ca tu, a virità ...
Salvo - ‘Nsumma canciamu metudu, facemu a ’mmattiri normali, cu ammatti parra e basta!, pp’u papà
Turi - Daccordu: ppi tia ppi tiiia ( buttano ) 
Pippu - Novi! ( conta ) unu, dui, tri, quattru, cincu, sei, ( rallenta ) setti, ottu ... e novi: iu parru, ossettiti oh pa’.
Turi - ( deluso ) Va beni va beni, accuminicia tu ca poi ti fazzu vidiri comu si fa un cumiziu! ( si sistema ) 

SCENA XI
( Turi - Pippu - Salvo - Maria - Santa )

Pippu - Carissimi elettori ( gli scivolano i foglietti a terra e comincia a raccattarli mentre ripete ) Carissimi elettori ... carissimi elettori ...
Turi - ... si... vabbè...
Maria - Nannu, facemulu parrari, chi si fa’ daccussì, scusa?
Turi - Si ma iddu macari picchì non si pripara megghiu?
Salvo - Ma l’hama capiri ca ppi iddu fu na cosa ‘mpruvisa ...
Pippu - ... carissimi elettori...
Turi - ... u capemu!
Pippu - Senti oh pa’: idda ca non quagghia, a iatta ca c’iallicca...
Turi - Ochei, siamo in democrazia ... però basta ca quagghi ...
Pippu - Carissimi elettori, ( continua un po’ impacciato ) come dicevo, sono contento di essere qui con voi per discutere delle mie proposte per il governo della nostra famiglia, io penso che ... direi ... diciamo così. che ... qualora se ne presentasse l’occasione ... 
Santa - ( bussa e chiama da fuori ) C’è permesso?
Turi - Sta cosa tinta, ogni vota ca c’è qualcosa di fari hava veniri ppi scunsari u iocu ... ( verso l’uscio ) Chi è ca voi, si po’ sapiri?
Santa - ‘Ca ‘ntantu mi rapi e poi t’u dicu vecchiu strolicu
Turi - Ppi mia po’ ristari arreri a porta...
Salvo - Aspetta ci rapu iu, videmu chi voli ( va a d aprire ) 
Santa - ( entrando ) Vogghiu ( rivolta a Turi che fa l’indifferente ) stari un pocu cca a sentiri chi diciti vistu ca c’è aria di elezioni...
Turi - ( senza guardarla in faccia e cominciando a parare il colpo ) E iu non capisciu picchì t’hava veniri a ‘ntricari ‘nta tutti i pila di sta famigghia, stiamo facendo una campagna elettorale intrafamiliare ... e tu non centri.
Santa - Semu ‘nta democrazia e iu pozzu ascutari quantu mi piaci
Turi - Nossignori...
Santa - Sissignori ...
Turi - Nossignori ...
Santa - Sissignori ...
Maria - A vulenmu smettiri? Santa giustu dici: semu in democrazia e ognunu po’ diri zzoccu voli e ognunu po’ ascutari zzoccu voli, muti ora
Salvo - Continua papà..
Pippu - ( quasi commosso ) Mi chiamasti papà...vol diri ca ancora m’arrispeti ppi patri averu?
Salvo - Non ti priari, è l’abitudini, si perdi l’elezioni vol diri ca macari iu perdu l’abitudini di chiamariti papà, avanti ...
Pippu - Nenti, m’hava priatu ... Dicevo carissimi elettori, visto e considerato il momento ... a questo punto arrivati, poichè ... visto chè... giacchè...
Turi - Si giacchè e cravattè, senti ci l’hai qualcosa di diri si o no?
Santa - E lei non interrompissi o signor Pippu ca mi stava piacennu zzocu diceva...
Turi - Ma si ancora havi men’zura ca accumincia e non cunchiudi na parola appressu n’autra ...
Santa - Ca certu si lei u ‘nterrompi ogni mumentu, si capisci ca ddu mischinu non sapi chi diri...
Turi - Ma tu non n’avevi autri posti unni arraspariti i corna
Santa - Non parramu di corna ca ppi s’argomento vossia cumanna!
Turi - E vistu ca cumannu ti ordino di nesciri subbitu di sta casa!
Santa - Si sta parrannu ancora di sta casa nesci vossia, ma a volu, d’o balcuni!
Turi - Vi ordino di sbattere subbito fuori questa ignobile serva e sguattira di du’ sordi!
Santa - Serva e sguattira di du sordi ci po’ essiri lei e cu non ci u dici, vecchiu scimunitu e prisuntusu!
Turi - Serva, sguattira, cannavazzu lordu e mappina fitusa!
Santa - Vecchiu strolicu, stranchillatu, sgangularatu, tubercoloticu e tignusu.
Turi - Si megghiu tu ca ppi capiddi ci hai u mociu vileda, ca lavitilli na vota l’annu!
Santa - ...a tia t’avissur a fari u bagnu ... ‘nta l’acitu
Turi - Ma fatti fari na lavanna di ripiddu di sciara ...
Santa - V’o mmazziti ‘ncampagna e ci cunti ca ttruppicasti...
Turi - Fatti scacciari sutta un camiu di petri...
Santa - Vecchiu rincitrullutu...
Turi - Serva sdisanurata
Santa - Omu anutili ...
Turi - Fimmina sdisonesta..
Maria - ‘nsumma a finistuvu di farivi cumplimenti?
Salvo - A vuliti finiri ccu ssi cretinarii?
Turi - Ragiuni aviti, assai hama parratu: passiamo alle vie di fatto, ( si leva una pantofola e la tira a Santa ) Pigghia ddocu, o scancila a banca!
Santa - ( si leva una scarpa e la lancia a sua volta ) e tu v’a siggiti sta cambiali!
Turi - ( si toglia l’altra scarpa e si avvicina minaccioso a Santa ) Cca veni ca ti conzu comu ti meriti...
Santa - ( anche lei si togli la seconda scarpa e si avvia verso Turi ) Si, a truvasti a crita ppi travagghiari i pupi... 

( ingaggiano un duello rusticano usando le scarpe come fossero coltelli, dopo un po’ di duello si tirano reciprocamente le scarpe e vengono alle mani, si afferrano come lottatori di Sumo e fanno qualche passo, Santa riesce a spiedara Turi e lo manda a terra, fa un passo indietro e parte come per saltargli addosso coi piedi, a questo punto Salvo blocca Santa mentre Maria blocca il nonno)
Pippu - ( con un salto si pone nel mezzo dei due, tenuti a stento da Salvo e Maria, e, con posa da arbitro di Boxe grida ) Fermi tutti, ognuno ai propri posti!

( Santa e Turi si posizionano agli angoli, come fossero sul ring, si riposano, i “secondi” li ventilano con le mani, li massaggiano, appena Pippu abbassa la guardia, ripartono all’attacco, come per un incontro di pugilato, Salvo e Maria li riafferrano, e li portano, Santa fuori dalla porta, Turi verso la cucina ) 
Pippu - ( rimettendosi al centro ) Il comizio è sospeso per impraticabilità di campo! La campagna elettorale riprenderà appena possibile!

Fine secondo Atto



TERZO ATTO


SCENA I
(Pippu - Santa )

( inizio a scena vuota, da fuori entrano Pippu e Santa ) 
Pippu - Santa, ppi favureddu, cerca di sumputtallu a me patri ca se no di sta storia non ni ni niscemu chiù...
Santa - Si ma u vecchiu è troppu ‘ntrignu, si sbagghia a parrari iu subbitu addumu.
Pippu - Ma non fusti tu stissa ca mi dicisti ca ci hama ghiri co’ so’ versu? E allura, facemu ‘mpocu di pacenzia e viremu si putemu chiudiri sta storia...
Santa - Iri co’ so versu si ... pero lei, m’ha scusari si ci u dicu, non è ca è manera chiddqa di fari un cumiziu...
Pippu - Ma tu chi pensi ca iu tutti i iorna fazzu cumizi?
Santa - Chissu no, ma ‘nsumma un pocu di scioltezza non guasta, lei pareva un discu ‘ncantatu...
Pippu - Vabbè, ‘ntantu ora tocca a me patri parrarri e non crisu ca sarà tantu megghiu di mia, in tutti i casi si haia vinciri st’elezioni, non è ca l’haia vinciri picchì tu sciunni a me patri, l’haia vinciri ... democraticamenti, perciò ti preiu o ca quannu parra me patri ti ni vai ...
Santa - ... mai! I patucchiati d’o vecchiu non mi pozzu perdiri!
Pippu - E allura si propriu ci ha essiri, almenu cerca di non cumminari macellu...
Santa - Ma picchì chi cuminciai iu?
Pippu - Santa, ppi favureddu, già n’abbasta unu di ‘nfamigghia di esaltatu, tu cerca di fari pacenzia e fai finta di n’o sentiri...
Santa - ... na parola!
Pippu - E poi, scusimi si t’u dicu, macari tu non è ca scherzi ... chiddu è privu di diri na’ parola ca tu subbitu t’a pigghi a mali ...
Santa - Ca picchì lei n’o sapi quantu è malignu u vecchiu! chiddu s’i studia a notti i mutuperi ca m’ha diri, e non perdi occasioni pp’ammalignarimi u sangu!
Pippu - Comunqui si n’o vo’ fari ppi iddu almenu fallu ppi mia ca ti metti bedda soda e u lassi parrari ca prima ni spicciamu ccu sti pupazzati e prima chiuremu sta storia!
Santa - Va’ bbeni, ma sulu ppi lei ...
Pippu - Oh! accussì va bbeni ...
Santa - ... però s’u vecchiu sbagghia d’assai ...
Pippu - ... tu o t’u sumporti o ti ni nesci.
Santa - ... viremu ...

SCENA II
( Turi - Pippu - Salvo - Maria - Santa )

Salvo - ( entrando dalle camere ) Salutamu!
Pippu - Ciau, oh figghiu...
Santa - Bongiornu
Salvo - Allura quannu mintemu manu?
Pippu - Ca aspittamu all’autri ... iu prontu sugnu.
Salvo - Speriamu ca sta vota si po’ fari u cumiziu in santa paci ...
Santa - Stai tranquillu ca non manca ppi mia!
Maria - ( entrando dalla cucina ) Allura, a chi puntu semu?
Pippu - Aspittamu u nannu e ci mittemu manu...
Maria - Santa ... m’arraccumannu ...
Santa - Tranquilla, tranquilla ...
Turi - ( entrando dalle camere ) Quannu ci si tu, tranquillu non po’ stari nuddu...
Santa - ( rivolta a Pippu ) ... u viri? Appoi dici ca sugnu iu !
Pippu - Santa ppi favureddu, tu fai pacenzia ...
Santa - ... e facemu pacenzia!
Turi - Allora, cari elettori, siti pronti?
Pippu - Tutti pronti semu, putemu mettiri manu.
Turi - ( mentre si posiziona per il comizio ) Certo preferirei parlare nell’intimità familiare, ma vistu ca non si ni po’ fari a menu ...
Santa - ( a Pippu ) U viri? Chissu chi sugnu iu ca accuminciu?
Pippu - Santa chi mi prummittisti?
Turi - Carissimi parenti e, spero, miei elettori, come potete ricordare, democraticamente è stata data la possibilità al mio avversario di parlare per primo e tutti avete potuto vedere come non sia stato capace di, comu si dici? Mettriri tri paroli ‘n cruci! 
Santa - ( sottovoce a Pippu ) Chissa ppi lei è!
Pippu - ( fa cenno di stare zitta e di voler accettare ) 
Turi - Ora non è che voglia recriminare, ma ciò che avete sentito è solo un raggio di luce che si è posato sul vuoto e sulla inconsistenza di una progetto familiare di cui il mio avversario mai si è voluto fare carico pienamente e responsabilmente ...
Pippu - Santa - ( si guardano interrogativi l’un l’altra ) 
Salvo - Maria - ( approvano compiaciuti ) 
Turi - La stabilità della famiglia, il bene dei membri tutti esige, a mio parere che qqualcuno prenda in mano le redini della situazione, ed è per questo che, mi si consenta, ho preso la mia decisione: scendo in campo!
Santa - ( a Pippu ) Macari o palluni voli iucari ora?
Pippu - ... Santa!
Turi - E’ per me prima di tutto un dovere pensare al benessere della famiglia tutta, e se nella attuale amministrazione non si trovano le forze sufficienti per il progresso e il buon andamento di questa casa, ecco che allora è per me cogente ...
Santa - .. cioè ci abbamba?
Turi - Gnuranti vol diri:”l’hai fari ppi forza” ...
Pippu - Santa lassilu parrari, chi mi prummittisti?
Santa - N’o sacciu quantu pozzu resistiri...
Turi - Sorvoliamo, democraticamente, sull’ignoranza delle folle e continuiamo. Dicevo è per me cogente, cioè pressante, prendermi cura in prima persona, qualora l’assemblea me ne reputasse degno, di questo nucleo familiare. 
E’ vero che in passato ho potuto dare l’impressione di un certo lassismo ...
Pippu - ... un certo ... n’ha fattu nenti d’a matian a sira ...
Turi - ... prego, non interrompere... ho, si, potuto dare l’impressione di una persona che era distante dai problemi della casa, ma lo facevo solo per rispetto del candidato Pippo che in prima persona era chiamato, senza peraltro averne le capacità, a reggere la famiglia
Pippu - ( a Santa ) Ma chi vulissi diri ca non sugnu capaci?
Santa - ... appuntu ...
Turi - Un padre che non è capace di svolgere le sue naturali funzioni direttive e amministrative, direi che non si può nemmeno chiamare, propriamente padre...
Pippu - ... si ma non esageramu ...
Turi - Semu in democrazia e ognunu dici zzoccu voli, mutu! Dicevamo: non basta il semplice procreare, ci vuole anche di sapre continuare a prendersi cura della propria famiglia in tutti gli aspetti della vita quotidiana, per tutto il tempo in cui la famiglia esiste ...
Pippu - Ma chi vulissi diri ccu chissu?
Turi - Vulissi diri ca facisti du’ figghi e poi i bbannunasti!
Pippu - Chissa è na ‘nfamiità!
Turi - E tu non si democraticu ppi nenti...
Pippu - E tu stai dicennu minzogni!
Turi - Senza affenniri!
Pippu - A picchì sugnu iu ca affennu?
Turi - Ma si po’ sapiri picchi t’abbrucia accussì assai?
Pippu - Picchì sunu calunnii!
Turi - Iu dicu sulu chiddu ca vidu...
Pippu - E iu dicu ca non t’ha permettiri...
Turi - E iu ti dicu ca la verità ti fa male!
Pippu - E iu ti dicu ca ti querelu!
Turi - E iu mi appello alle persone presenti n sala ppi fariti smettiri
Pippu - E tu parra arucatu!
Turi - E tu non rifiutare la verità!
Pippu - E tu non sparari fissarii!
Turi - E tu ora ti facisti pisanti!
Pippu - E tu si na’ cappata supra u stomucu!
Turi - E tu si un duluri di panza continuu!
Pippu - Ppi mme si cosa di ricoviru!
Turi - Ppi mme si un figghiu persu!
Pippu - Ppi mme si un patri snaturatu!
Turi - Ppi mme si na povira cappa!
Pippu - Veni cca e mu dici ‘nta facci!
Turi - Veni tu e ti ‘nsignu a rucazioni!
Pippu - Prima ci hava pinsari!
Turi - Prima ci hava pinsari!
Pippu - No, chissu u dissi iu!
Turi - E picchì no pozzu diri macari iu?
Pippu - No!
Turi - E picchì, tu cu sì?
Pippu - U to patruni!
Turi - Troppu nicu mi ietti!
Pippu - ( si toglie una scarpa ) E si ti iettu chista comu ti veni? ( lancia la scarpa al padre ) 
Turi - Aiuto! Intervenite! Pazzu nisciu!
Santa - Maria - Salvo - ( agguantano Pippu ) Fermu ... Auh .. chi fai? Calmiti ...
Pippu - Non mi tiniti, non mi tiniti ..
Santa - Calmu, signor Pippu, e menu mali ca mi dava i cunsigghi a mia ..
Pippu - Non s’hava a permettiri, non s’hava a permettiri ...
Santa - ( mentre lo trascina fuori ) Si calmassi, si calmassi, avanti bonu, bonu ...
Turi - ( appena Pippu e Santa sono usciti ) Allura, chi diciti c’è bisognu di continuari u discursu o già si capiu chi testa havi u me collega? 
Maria - Ca ... di essiri forsi ca si capiu veru ...
Turi - Autoritariu, violentu e impulsivu ...
Maria - Vol diri: mancu fu capaci di ascutari u cumiziu d’u nannu ca subbitu happa a scunzari u iocu.
Turi - Mi pari chiaru ca non è in gradu di sicuru a teniri additta na casa ...
Maria - Daccordu sugnu!
Salvo - Macari iu sugnu daccordu ... però ...
Turi - Però?
Salvo - E però u fattu ca u papà non è capaci non è ca automaticamenti vol diri ca si capaci tu ...
Turi - Chi vulissi diri?
Salvo - Ca u papà, va beni, non è capaci a fari u capufamigghia ma tu ancora non è ca n’ha dittu chi è ca vo’ fari ... e si poi non si capaci mancu tu?
Maria - Ca certu, iddu dui sunu si non è u papà hacva essiri ppi forza u nannu, mi pari logicu.
Salvo - e chi è na famigghia si cumanna per eliminazione? Non è ca cca è na partita di palluni, cu vinci e cu perdi! Cca cci volunu programmi chiari, iu prima ca votu haia a sapiri u nannu chi voli e chi cvoli fari, se no non si ni fa nenti!
Maria - Ma Salvu ...
Turi - No, giustu dici Salvu, allura senti: numiru unu l’hama a finiri ccu sta cunfusioni, s’hava a sapiri cu è ca cumanna cca intra e nel casu ca mi eleggiti cumannu iu!
Salvo - E allura non ha cangiatu nenti!
Turi - ( riflettendoci un pochettino ) ... e allura per ogni decisioni facemu un referendum, zoccu decidi a maggioranza si fa’, vi piaci accussì?
Maria - Accussì si po’ fari.
Turi - Nmiru dui: a finemu cu stu fattu ca i sirvizza di casa l’hava fari parti Pippu e parti Santa (ppuh fitusa e ‘ncrasciata)
Maria - Bonu e allura cu i fa’?
Turi - Pigghiamu a na vera cammarera
Salvo - E cu a pava?
Turi - Appoi si vidi.
Salvo - Ah, vabbe’.
Turi - Punto terzo a sira si torna e deci.
Maria - Si, vabbè ... e allura mancu niscemu.
Turi - ... e allura mancu nisciti.
Salvo - Chi è ca dici? Iu vogghiu nesciri.
Maria - Ma ‘e deci chi n’ha fari? e deci si cumincia a nesciri...
Turi - Ah si? E allura non si nesci prima d’e deci.
Salvo - E dopu?
Turi - Dopu unni vo’ iri vai.
Maria - Adaccussì si po’ fari, iemu avanti.
Turi - Punto quarto: i sordi ca Pippu porta a casa i mministru iu.
Salvo - Si e nuatri chi fa’ taliamu?
Maria - Macari nuatri ci vulemu trasiri ‘nta sta discussioni, allura tuttu stu schifiu picchì, ppi nenti?
Turi - Ochei, allura ppi spenniri i soddi ni mintemu daccordu.
Salvo - E spartemu!
Turi - E spartemu, si. Puntu quintu: accattamu nautra televisioni e a mittemu allatu a chista accussì si ponu vidiri du’ programmi in contemporanea.
Salvo - E a nuatri chi ni ni veni?
Maria - Appuntu si a mittemu a nautra banna va beni.
Turi - e iu comu fazzu, avanti e arreri casa casa?
Salvo - Ma picchì tu ch’i voi tutti e dui tu?
Turi - ( correggendosi ) No, no, veru, ragiuni hai, una cca e una a dda banna.
Salvo - accussì iu mi viru i me cosi e tu ( mima ) i to’
Turi - ( soprassedendo e facendolo notare ) Punto sestu: finemula di mettiri punti ca stamu parennu o prontu soccorsu.
Maria - U viri, Salvu, chi ti diceva iu? Non è un bellu programma?
Salvo - Mah! Di essiri non è appoi ca è tintu...
Maria - Ti l’hava dittu iu, vutamu o nannu e semu sicuri!
Turi - Allura chi fa’, sugnu elettu?
Salvo - Chi centra, l’elezioni sacunnu me’ s’hana a fari u stissu.
Turi - Ma si già si capiu ...
Maria - Daccorsu cu Salvu sugnu, megghiu i facemuli u stissu e accussì semu nella legalità.
Turi - E pacenzia, vol diri ca ancora hama a perdiri st’autru tempu. Iu dda bbanna sugnu, appena è ura mi chiamati ( esce tronfio ) ... non ci n’è comu a mia, ... ccu mia si vuleva mettiri, stu giovincellu ...
SCENA III
( Pippu - Salvo - Maria - Santa )

Salvo - ( rimasti soli ) Chi ti ni pari, Maria? A me mi pari ca u nannu daveru megghiu d’u papà si l’avissa spirugghiari ...
Maria - Ti l’hava dittu iu: aspittamu, sintemu e poi si decidi.
Salvo - mi diapiaci p’u papà, ma si è daccussì iu p’u nannu votu
Maria - E iu macari.
Salvo - Comunqui sintemu alla fini macari iddu chi pinseri havi e poi decidemu definitivu.
Maria - Si capisci. Anzi circamu di non ni mettiri nè cu l’unu nè cu l’autru, calamuci a tutti e dui a testa, ca tantu non ni costa nenti, e poi dicidemu giustu zoccu fari.
Santa - ( da fuori ) Avanti Signor Pippu, tunnamu intra e senza fari picciriddati...
Salvo - Cca sunu cric e croc, viremu u papà si ci scinniu a temperatura, ca untura troppu cauru era ...
Pippu - ( entrando seguito da Santa) Bedda matri persi u cuntrollu, e u bellu ca t’arraccumannava a tia di stari calma ...
Santa - E beh chi voli ... cu ddu vicchiazzu u sacciu ca a pacenzia s’hava perdiri ppi forza.
Pippu - Santa, Santa, t’haia dittu milli voti ca è comunqui me patri e u vogghiu arrispittari ... certu quannu esagera esagera ... ma già sugnu chiù tranquillu e sugnu sicuru ca ora u putissi sumpurtari.
Maria - Papà, ti calmasti?
Pippu - Si, si, m’hata scusari pp’antura ...
Salvo - Allura semu in gradu di sentiri zzoccu hai ‘nta testa?
Maria - Parra papà ...
Pippu - U papà è sempri ccu u condizionali, averu? E vabbè ... in gradu, certu ca semu in gradu di parrari; n’o viditi comu si comporta vostru nannu? Ppi mia ‘nsalaniu completamenti, anzi pensu ca è ura ca ci mittemu fini a tutta sta storia, ca ha duratu macari assai, e ciccamu di evitari danni chiù rossi ... vuatri turnati a fari i carusi di casa e iu mi scordu tuttu, a cu fici fici ... chissu pensu.
Salvo - Chissu dici? E per ora ni tinemu cuntu ... 
Maria - Non ti dicemu nè si e nè no.
Pippu - Allura a putemu smuntari sta cummedia?
Maria - ( rabbonendolo e frenandolo ) Aspetta! Non è ca ti dissimu smuntamu tuttu.
Pippu - Comu?
Salvo - Maria voli diri ca tu u to pinseri n’u dicisti, ora però n’hama cunsigghiari tra di nuatri e chiù tardu ca ci sunu l’elezioni si vidi cu acchiana.
Pippu - ( un po’ irrigidendosi ) Allura a carnaluvarata l’hama fari u stissu?
Maria - Si capisci!
Salvo - E se non c’hama fattu, nenti?
Pippu - ( sconsolato ) U capii, vah! Ogni sforzo è inutili...
Maria - Picchì dici accussì, nuatri non è ca ti stamu dicennu cosa, lassini giudicari e poi zoccu ni piaci chiu assai vutamu. Comunqui, iu ci haiu chi fari, ni videmu chiù tardu prima di l’elezioni. Ciau.
Salvo - Salutamu a tutti.( escono Salvo e Maria ) 

SCENA IV
( Pippu - Santa )


Santa - ( appena usciti i ragazzi ) Signor Pippu, iu ppi rispettu so’ non haia vulutu parrari, ma ora ca semu a sulu ci u pozzu diri ... 
Pippu - Chi cosa?
Santa - Ca lei di elezioni non ni capisci nenti! Quannu i so’ figghi ci addumannaru a lei: chi pensa, lei chi ci rispunniu?
Pippu - A virità di chiddu ca pensu ...
Santa - E propriu ddocu è u sbagghiu: quannu mai s’ha dittu ‘nta l’elezioni ca un candidatu dici a virità di zzoccu pensa?
Pippu - E picchì, sennò chi si dici ‘nta sti casi?
Santa - Si dici zzoccu u pubblicu voli sentiri ...
Pippu - Cioè si diciunu, fissarii ... falsità ... !
Santa - Ma quali falsità e quali fissarii, cca l’unicu ca dici ancora fissarii mi sta parennu lei, m’hava scusari ...
Pippu - Ma ‘nta stu casu allura iu avissa a diri sulu i cosi ca all’autri ci piaci sentiri ... ma no chiddu ca pensu veramenti. Ma chista non è na pigghiata ppi fissa?
Santa - Mizzica, iurnata di paroli rossi è aoggi ... ma u voli capiri ca di sti tempi si va’ avanti a via di palluni unchiati? Pii daveru lei pensa ca unu ca fa cumizzi p’addivintari sinnicu o, ‘nto nostru casu, patri di famigghia, si po’ mettiri a diri veramenti chiddu ca pensa? 
Pippu - Benissimu ... e allura?
Santa - E allura si usano delle apposite formule create per l’occasione ...
Pippu - ... e cioè?...
Santa - E cioè si usano le cosidette “promesse elettorali” !
Pippu - E beh? Chi vol diri? Ca u candidatu ci dici prima all’elettori zzoccu avi ‘ntinzioni di fari? E iu non fici u stissu?
Santa - Ma chi dici, signor Pippu? U candidatu ci dici daveru zzocu voli fari? E n’o ittassiru ‘ngalera prima ca rapi a vucca? No, lei non ha caputu nenti: “promessi elettorali” senti a diri ca unu dici zzoccu voli sentiri a genti, si fa eleggiri e poi si scorda tutti i cosi ca hava prumissu, e a stissa cosa hava fari lei!
Pippu - Perciò ppi divintari nautra vota patri di famigghia m’haia mentiri a cuntari munzignarii?
Santa - S’a voli diri accussì a dicissa ma u fattu è chissu, senza promesse elettorali non si ni cogghiunu voti.
Pippu - Ma quannu appoi m’avissuru a dumannari cuntu di sti promessi chi ci dicu?
Santa - Ma chi ci ha diri? Ca nenti, si sapi comu su’ i promessi elettorali, ca nuddu i manteni, e propriu lei avissa a essiri u primu? D’altro cantu comu si dici? : “Chissi promessi elettorali sunu ...” tantu ppi diri ca su promessi ca non sarannu mai attuati.
Pippu - Ma sicura si di zzoccu stai dicennu? ... Allura a genti è tutta stubbita ... sanu ca ddi promessi non venunu mai mantinuti e sempri u stissu ci dununu i voti?
Santa - Chi voli ca ci dicu? Chissa è!
Pippu - E allura?
Santa - E allura appena parra ch’e so figghi ci prummittisii zzoccu volunu, si fa eleggiri e non si ni parra chiù. Ah, poi, si capisci ... Si so patri ha prumisu trenta lei hava prummettiri trent’unu, m’arraccumannu!
Pippu - A sparti di diri fissarii ci hai a ghisari i prezzi ...
Santa - Si capisci!
Pippu - E allura vinci cu a spara chiù grossa ...
Santa - Oh, u viri ca sta accuminciannua capirici qualcosa? Allura: i so figghi quant’è ca arrivaru, ca mi pari già ura di l’elezioni, appena arrivunu circassi di rimediari o sbagghiu d’antura.
Pippu - Mah! E viremu chi nesci ...

SCENA V
( Turi - Pippu - Salvo - Maria - Santa )

Maria - ( entrando saluta distrattamente i padre ) Allura a chi puntu semu? Putemu mettri manu?
Salvo - Ci semu tutti? Putemu accuminciari?
Santa - Ma comu accussì? Senza sentiri a vostru patri chi havi di diri?
Maria - e chiossai di chiddu ca ni dissi an’tura chi è ca n’hava diri?
Pippu - ( inserendosi ) Ma tuttu sommatu non è ca hama parratu di programmi, di strategie, di accordi ...
Salvo - Non ni parramu picchì tu non fusti capaci a parrarini ...
Pippu - Ma chi voi, o figghiu..., ppi mia era a prima vota e tuttu chiddu ca vuleva diri non fui capaci a dillu.
Maria - E allura sintemu, u nannu ni dissi ca cumannamu tutti e ogni vota facemu u referendum, tu chi dici?
Pippu - ( incerto, guardando spesso Santa che a segnali cerca di suggerirgli) Chi dicu ... e dicu ca ... trattannusi di cumannari ...
Santa - ( fa segnale di no, segnale di cosa poco importante, per suggerire che Pippu rinunzia completamente a comandare, continuerà a suggerire per tutto il tempo degli sbagli di Pippu ) 
Pippu - ( interpretando male ) Di cumannari non si ni parra ppi nenti!
Salvo - Ah! E bellu dittaturi addivintasti, menu mali ca ci su’ l’elezioni ...
Santa - ( continua cercando di farsi capire ) 
Pippu - No, non chi capistuvu, vuleva diri ca trattannusi di cumannari mi pari giustu ...
Santa - ( continua a suggerire come a dire: io rinunzio a comandare, fate tutto voi) 
Pippu - Mi pari giustu ca Santa non ha cumannari nenti cca intra...
Maria - Ma chi centra Santa ‘nta sta discussioni?
Santa - ( cerca di correggere ) 
Pippu - No, vuleva diri ca ... non c’è bisognu di cumannari ...
Maria - Comu non c’è bisognu di cumannari?
Santa - ( fa segnale verso di ragazzi ) 
Pippu - ... non c’è bisognu ca vuatri cumannati ...
Salvo - Mizzica, di mali a peggiu ...
Santa - ( fa segnale per dire: al contrario ) 
Pippu - No o cuntrariu ... vuleva diri: non c’è bisognu ca cumannati a nuddu picchì ognunu si cumanna ppi cuntu so’ ...
Maria - Ah, va beni certu e u nannu ni dissi ca pigghiamu na cammarera pp’e sirvizza tu chi dici?
Santa - ( in un orecchio a Pippu ) E iu no servu chiù?
Pippu - ( ai figli ) E iu non servu chiù?
Salvo - Ma picchì a tia ti piaci fari i sirvizza?
Santa - ( santa fa segno di no, anzi mi pesa... ) 
Pippu - No, anzi mi pisanu assai...
Maria - E allura?
Santa - ( con le dita segna quattro per dire: ne prendiamo quattro di cameriere ) 
Pippu - Sirvizza ni facemu ppi quattru voti...
Salvo - Mizzica! E allura n’aumentunu i travagghi!
Santa - ( fa segnale per dire: non a noi ma alle cameriere ) 
Pippu - Ma no a nuatri..
Maria - E a cui allura?
Santa - ( continua a fare segnale di quattro e segnale di scopare a terra ) 
Pippu - Ni pigghiamu quatru di cammareri!
Salvo - Ah! Allura bonu è. E u nannu ni dissi ca ogni sira e deci putemu nesciri, tu chi dici?
Santa - ( fa segnale per dire: di più ) 
Pippu - Chiu assai ... si nesci a cuminciari di menzannotti ...
Maria - E fina a menzannotti chi facemu stamu a casa? Bella prospettiva ...
Santa - Fa segnale: no no, fuori fuori
Pippu - Si non vi piaci vi ni putiti iri fora!
Salvo - Mizzica!
Santa - ( fa segnale per dire: fuori a passeggiare ) 
Pippu - No, chi capisti? Fora a passiari, quannu vo’ iri fora ci vai.
Salvo - Accussì va beni.
Maria - E u nannu ni dissi ca ppi spenniri i sordi ni mintemu d’accordu e spartemu, tu chi dici?
Pippu - Chi dicu? Ca ... trattannusi di sordi ...
Santa - ( fa segnale di abbondanza, dare, dare ) 
Pippu - I ittamu!
Salvo - Comu i ittamu?
Santa - ( continua con lo stesso segnale ) 
Pippu - Vah, vogghiu diri ... tantu chi n’hama a fari?
Maria - Comu chi n’hama fari? E senza sordi comu campamu?
Santa - ( continua con lo stesso segnale ) 
Pippu - Dicu chi n’hama fari di quantu n’hama a aviri, tutti chiddi ca vuliti vi dugnu!
Salvo - Bellu! Ci vulevunu st’elezioni ppi sintiriti diri sti cosi; e u fattu d’accattari n’autra televisioni?
Santa - ( fa segnale di: tre, girando il polso, in maniera simile a quando si volesse intendere: “pazzu sì” ) 
Pippu - Pazzi siti!
Maria - Allura non voi?
Santa - ( fa segnale di: no, non, che sta dicendo? ) 
Pippu - Assolutamenti, picchì l’avissumu a ‘ccattari?
Salvo - U sapeva ca sempri tu si! U nannu ‘nveci dissi ca n’accatta...
Santa - ( continua a fare segnale di tre, in maniera più chiara ) 
Pippu - Ma chi capisti? Dicu non n’accattamu una, n’accatamu tri, accuss’ì n’avemu una all’unu.
Maria - Accussì va beni! Allura iu e salvu iemu a pigghiari i cosi ppi l’elezioni, fra un attimu semu cca, veni Salvu ca ‘ntO frattempu parramu... ( escono Maria e Salvo ) 

SCENA VI
( Turi - Pippu - Salvo - Maria - Santa )

Pippu - ( appena usciti i figli ) Allura chiti ni pari, Santa?
Santa - Mi pari ca si l’hava fari di misteri era migghiu ca cangiava misteri ...
Pippu - Picchì non ci ii bonu?
Turi - ( si affacca non visto e sta a sentire ) 
Santa - Ma si mi fici sudari setti cammisi ... possibbili ca non è capaci a diri na semplici fissaria?
Pippu - Auh, iu docu arrivu. D’altra parti non fici comu dicisti tu? Di zoccu diceva me patri iu ci ni iuncii n’autru tantu ... ora sulu speriamu ca funziona.
Santa - Funziona, funziona, è assicuratu. D’altra parti chi cridi ca so patri non fici a stissa cosa? Ca macari iddu a st’ura i sta sparannu rossi, appoi appena acchiana viri comu si scorda tutti cosi macari iddu.
Pippu - E iu avissa a fari a stissa cosa?
Salvo - Maria - ( entrano anche loro non visti, il nonno fa loro segno di tacere e sentire mentre lui si allontana ) 
Santa - Si capisci.
Pippu - A vo’ ditta a virità, Santa? A me tutta sta storia mi sta distruggennu...
Santa - E picchì?
Pippu - E picchì ...! Picchì sarà veru ca di quant’havi ca morsi me mugghieri haia statu chiù distrattu, chiù assenti ... ci cridu, è veru ... però ti pozzu diri ca propriu ppi sta difficoltà e me figghi l’haia vulutu beni ppi du voti: na vota ppi mia e na vota ppi me mugghieri ... e ora ca mi vidu misu praticamenti fora d’a casa vadda ca ppi mia è comu moriri. Tu dici giustu, iddi ci sentunu sulu di s’aricchia e iu m’haia adattari a stu fattu di l’elezioni ... giustu ... però, m’ha cridiri, u cori l’haiu spizzatu ... quannu pensu ca dopu tanti sacrifici, tanti nuttati, tanta bili ca m’haia pigghiatu ppi me figghi ora venunu e mi diciunu: videmu si tu ha essiri o non ha essiri me patri, u sai chi significa?
Santa - Certu, u pozzu capiri ...
Pippu - No, Santa, non t’affenniri, ma nun u po’ capiri ... iu sulu u sacciu ... iu già morsi na vota ‘nsemi a me mugghieri e ora moru n’autra vota si i me figghi non mi ricanusciunu chiù comu patri. Vadda è veru ca un patri hava pinsari, comu diciunu iddi, e sordi, a televisioni, o divirtimentu ... tutti cosi boni, ppi carità..., ma a na cosa nuddu sta pinsannu: cu è ca i voli beni, cu è ca ietta sangu ppi iddi, cu è ca si facissi tagghiari ‘nto menzu ppi iddi? Iu sulu ... iu sulu pozzu sapiri comu i vosi, sti figghi, e comu l’aspittai, pensa ca quannu me mugghieri era ‘ncinta a mia mi vinevunu i disii comu a idda ... pari ca era ‘ncintu iu ... e quannu nasceru ... non c’era n’omu o munnu chiù filici di mia, mi sinteva u chiù riccu d’o munnu quannu mi ‘mpuneva ‘ncoddu a unu di iddi e dui ... e ora tutti sti cosi non cuntunu chiui ... vadda sarà macari veru ca me patri alcuni cosi i sapissi fari megghiu di mia, non dicu di no, ma du’ cosi iddu n’e po fari mai e poi mai pp’e nme figghi: darici a vita, comu ci a desi iu e vulilli beni comu i vogghiu iu ...
Salvo - Maria - ( si guardano in faccia colpiti e in silenzio rivanno via ) 
Santa - Basta, ppi favureddu signor Pippu ... ca se no a chiangiri mi mettu... ragiuni havi ma a stu puntu arrivati chi oli fari, mollari tuttu?
Pippu - Certu,no... oramai puttamula finu o funnu sta buffunata, ma tu or mi po’ capiri cu quali cori u fazzu ...
Santa - Basta, signor Pippu, iu ci va’ dugnu n’occhiu a purtunaria e poi tonnu, m’arraccumannu non s’abbattissi, ca tuttu bonu finisci ... (esce ) 
Pippu - Spiriamu ... mah, mi vo’ pigghiu ‘mpocu di acqua frisca e tornu (esce per la cucina) 

SCENA VII
( Turi - Pippu - Salvo - Maria - Santa )

Turi - ( entra seguito dai nipoti che hanno in mano l’urna le schede e quant’altro ) Avanti sistimamu ca haiu primura, oh ... u sintistuvu a vostru patri ca parrava cu dda vipira di Santa?
( il dialogo si svolge sull’equivoco: Turi intende calcare la mano sulla cattiveria di Pippu mentre Salvo e Maria parleranno senza lasciarlo intendere al nonno della bontà di loro padre ) 
Maria - Si, si, u sintemu .
Turi - Salvu ti n’accurgisti di chi discursi ca furriavunu?
Salvo - Autru si mi n’accurgii!
Turi - Auh, tuttu mi puteva mmagginari di me figghiu ma no ca s’avvissi appartatu ccu dda ‘ntricalora di Santa ppi pigghiarivi pi fissa a vuatri poviri nnuncinteddi indifesi ...
Maria - Appuntu mai m’u puteva ‘mmagginari
Salvo - Mancu iu ci avvssa pinsatu di zoccu era capaci di certi cosi
Turi - Eh, caru niputi, certi voti s’hava arrivari a na certaà età prima di capiri bonu ppi bonu e cristiani ...
Salvo - Ragiunui hai, nannu, fina a ora veramenti iu non l’hava caputu cu era me patri!
Turi - E tu, Maria t’u ‘spittavi di to patri?
Maria - Haia a diri a verità haia avutu l’occhi ‘ntuppati finu a ora ...
Turi - Comunqui l’interessanti ca i carti foru scummigghiati ... v’u ‘mmagginati si ghieumu all’elezioni senza sapiri certi particolari?
Maria - Avissuma pigghiatu na bella cantunata daveru ..
Salvo - Mizzica avissumu fattu u sbagghiu chiù rossu da nostra vita ...
Turi - Sperti e ‘ntilliggenti ... si vidi ca siti i me niputi! Comunqui avanti sistimamu tuttu e chiamamu all’autri ca haiu primura di fari st’elezioni.
Maria - Veru è, forza Salvu sistema ca iu chiamu o papà. ( esce per la cucina ) 
Turi - E chiamamu macari a dda tinta purtunara, adaccussì macari a idda cci sbattunu ‘nta facci i risultati di st’elezioni.
Salvo - Ci scinnu iu ‘nta puttinaria ... ( esce dalla comune ) 

SCENA VIII
( Turi - Pippu - Salvo - Maria - Santa )

Turi - ( tutto contento si frega le mani e assapora la sua vittoria ) 
Maria - ( entrando ) Trasi o pa’, ca pronti semu
Pippu - ( sconsolato ) Vegnu, vegnu, prontu sugnu ...
Turi - Carissimo avversario, ti auguro di vincere ... macari si mi pari ‘mpocu difficili ...
Pippu - Non ti preoccupari, cu havi di vinciri, vinci ... tantu ...
Santa - ( precedendo Salvo che l’ha chiamata ) Cca sugnu, allura semu pronti?
Turi - Tutto pronto, tutto pronto cara lei!
Santa - Sintissa ccu mia o è capufamigghia o è l’ultima rota d’o carrettu vossia hava parrarri sempri arucatu vabbè?!
Salvo - ( che è entrato dietro a Santa ) Santa ppi favuri non torna accuminciamu nautra vota!
Santa - Va beni, va beni!
Turi - ( tra se ) Menu mali ca chissa non vota!
Salvo - Allura: u seggiu è prontu, i schedi sunu dda, Santa tu fai l’ufficiali danni i schedi e unu a unu vutamu.
Santa - ( si posiziona dietro il tavolo e comincia a distribuire le schede ) Signor Pippu ... Signor Turi ( poi a bassa voce mentre le è vicino ) vecchiu stolitu!
Turi - Zzitella iacita!
Salvo - Maria - Ppi favuri!
Santa - Salvo ... e Maria, vutamu e mittiti i schedi cca. ( quando tutti hanno eseguito ) Allura ora leggiu i schedi e videmu cu vinciu ...
Turi - Fermi tutti iu di tia non mi fidu!
Santa - E allurta s’i liggissi lei!
Maria - No megghiu Santa ca non fa parti d’a famigghia
Turi - Però iu controllu!
Santa - E va beni ... ma non s’avvicinassi assai!
Turi - Accaluoti ti scozzuli!
Santa - Mizzica lassa ca finemu sta cosa e poi discurremu a sulu 
Turi - Sempri dispostu!
Salvo - ‘Nsumma a vulemu finiri? Papà mettiti macari tu a controllari e cuminciamu.
Pippu - ( esegue sfiduciato, quasi di controvoglia ) 
Santa - ( estrendo ) Prima scheda: Turi Ninchinanna, ( aspra ) prego controllare ( lo mostra prima a Pippu poi a Turi ) 
Turi - E unu, (chista a me scrittura è ...)
Santa - ( c.s. ) Seconda scheda: Nannu Turi , prego controll... ( sorpresissima ) signor Pippu ma chista a so scrittura è ... a canusciu ...
Pippu - Ma chi voi? Tantu oramai ...
Turi - ( tronfio ) Ah! U capisti macari tu allura! Ah Ah, beh allura mancu bisognu di leggiri l’autri c’è!
Salvo - No, no, c’è bisognu!
Maria - Giustu, c’è bisognu!
Turi - Giustu, ppi trasparenza e legalità, oggi dumani s’avissa a diri ca l’elezioni non foru fatti boni ... vai avanti Santa!
Santa - Vaiu avanti, ma no’ picchì m’u dici lei! Terza scheda: ( pausa, esterefatta ) Papà ti vogghiu beni, scusami! ... Quarta scheda: Papà ti vogghiu beni, scusami! Signor Pippu ...
Pippu - ( anche lui non riesce a credere ai suoi occhi ) 
Turi - ( esultante ) E dui schedi nulli: Vittoria, Vittoria ( corre ad abbracciare Pippu ) Mi dispiaci caru Pippu è stata una battaglia poco leale ma a pirdisti u stissu!
Santa - Vecchiu scimunitu com’è ca non capisci nenti?
Turi - Muta tu, du voti ppi me e du schedi nulli uguale vittoria schiacciante!
Salvo - Nannu, lassa stari dai, non l’ha caputu ancora chi sbagghiu ca staumu facennu?
Maria - Non ti rendi conto di comu l’hama fattu soffriri o papà ccu sta storia?
Turi - Ma ... comu ...? 
Salvo - Papà n’ha scusari ma è ca aveumu l’occhi ‘ntuppati. Ti promettu ca non capita chiù na cosa di chista.
Maria - Papà m’ha cridiri erumu c’a testa intra ‘nsaccu, mi mangiassi i manu comu pensu ca pi tantu tempu non n’hama accurgiutu di quantu ni voi beni.
Salvo - Anzi u sai chi ti dicu? Menu mali ca ficimu stu sbagghiu ca se no alluoti non ni n’accurgeumu mai di quantu ni vo’ beni ...
Santa - ... e di quantu valemu ppi tia ( Tutti e due i figli corrono ad abbracciare il padre ) 
Pippu - ( carezzandoli sulla testa e stringendoli ) Non haiu paroli ... ma sugnu cuntentu ca non persi e me’ figghi ... ( si commuove ) m’hata cridiri non m’avissa dispiaciutu nè p’a casa, nè p’i sordi ... nenti sulu na cosa aveva ‘nta testa: i me figghi non mi volunu chiù e chissa fussi staut a morti ppi mia...
Salvo - Mai, papà mai ...
Maria - Sta tranquillu ca ‘n sbagghiu di chissu n’o facemu chiù ... ( si stringono nuovamente ) 
Turi - ( commosso ) E iu ... vecchiu stolitu ... ( si consola sulla spalla di Santa che gli è vicina ) 
Santa - ( dapprima acconsente, poi come accorgendosi ion quel momento scatta indietro ) Non mi tuccari vecchiu maniacu
Turi - Ma si si tu ca m’acchiappasti!
Santa - Ah! Sparti fui iu! ora ti fazzu vidiri ( si toglie la scarpa e comincia a inseguirlo sbattendogliela in testa ) 
Turi - ( scappando per non farsi prendere ) Aiutu, aiutu, a tigri, anzi qulai? a iatta arraggiata, tinitila tinitila ...( continuano a inseguirsi e litigare ) 
Pippu - Carusi ora putemu diri ca a famigghia turnau precisa ppi com’era! ( corrono a dividere i due litiganti mente si chiude il sipario ) 


F I N E